Xipimo Xa Wuntlhanu

Kutlhatlheka Ku Hanyiwako Hi Vakhozeli Va Jehova

1, 2. (a) Xana kutlhatlheka ka lixaka muni loku Nungungulu a nga nyikile a patswa wa vanhu vo sangula? (b) Wula a milayo yo kari leyi yi nga fumela a zimaho za Adamu na Eva.

A XIKHATI lexi Jehova a nga vanga a wanuna ni wasati va kusangula, vona va wa hi ni kutlhatlheka ko hunza nguvu loku a vanhu va nga nako inyamutlha. A muti wabye wu wa hi Paradise, a simu go saseka ga Edeni. Ku wa nga hi na wubabyi gi nga wa ta onha a litsako labye la kuhanya, kota lezi va nga hi ni kupima ni mimiri yo mbhelela. Va wa nga rinzelwi hi kufa a kufana ni lezi ku rinzelako a vanhu vontlhe kusukela xikhatini lexo. Vona kambe va wa nga fani ni michini kanilezi va wa hi ni xinyikiwo xo hlamalisa xa kutihlawulela, a wuzikoti ga ku ti mahela ziboho. Hambulezo, kasi va simama ku ti buza hi kutlhatlheka loko ko hlamalisa, va wa fanele ku kombisa xichawo hi milayo ya Nungungulu.

² Hi xikombiso, alakanyela a milayo ya ntumbuluko leyi Nungungulu a yi yimisileko. Hakunene, a milayo leyo ya zi kota ku ngha yi nga tsaliwangi, kanilezi Adamu na Eva va wa vangilwe hi ndlela ya ku a ku yi ingisa zi wa hi za ntumbuluko. A ndlala yi wa va komba a xilaveko xa kuga; a tora gi wa va komba a xilaveko xa kunwa mati; a kupela ka gambo ku wa hi xikombiso xaku va wa fanele ku etlela. Jehova kambe i wa va nyikile a ntiro. A ntiro lowo hakunene wu wa hi nayo, hakuva wu wa ta fumela a zimaho zabye. Va wa fanele ku pswala vana, va fumela tixaka tontlhe ta zivangwa zi hanyako misaveni, va engetela a mimbhingano ya Paradise kala gi tata a xirenzelekwani xontlhe xa misava. (Genesisi 1:28; 2:15) A hi ku tsakisa ni ku vuna ka nayo lowo! Wona wu va nyikile a ntiro wo tsakisa nguvu, wu va vuna a ku tirisa a wuzikoti gabye hi kumbhelela hi tindlela ti nene. Kambe, vona va wa hi ni kutlhatlheka ka hombe ka ku maha ziboho zo kota lezi va nga wa ta tatisisa zona a xiavelo xabye. Va wa ha ta lava yini kambe?

3. Xana Adamu na Eva va wa ta gonzisa kuyini a ku tirisa kutlhatlheka kabye hi wutlhari kasi ku maha ziboho?

³ Hi lisine, a xikhati lexi Adamu na Eva va nga nyikiwa a lungelo ga ku maha ziboho, lezo zi wa nga wuli lezaku a xiboho xihi ni xihi va nga wa ta xi maha xi wa ta neha mihanzu yi nene. A kutlhatlheka kabye ka ku ti mahela ziboho ku wa fanele ku tiriswa nzeni ka mimbhingano ya milayo ni matshinya ya milayo ya Nungungulu. Xana va wa ta yi gonzisa kuyini? Hi ku ingisa a Mumahi wabye ni ku wona a mitiro yakwe. Nungungulu i wa nyikile Adamu na Eva a kupima loku ku nga laveka lezaku va tirisa lezi va nga zi gonza. Kota lezi va nga vangilwe na va mbhelele, a kubyekelela kabye ka ntumbuluko ku wa fanele ku kombisa a matshamela ya Nungungulu a xikhati lexi va mahako ziboho. Hakunene, va wa fanele a ku ti karatela ku maha lezo loku hi lisine va tsakela lezi Nungungulu a va maheleko na va lava ku mu tsakisa. — Genesisi 1:26, 27; Johani 8:29.

4. (a) Xana a nayo wu nyikilweko Adamu na Eva wa lezaku va ngagi a hanzu wa sinya yinwe wu wa va tsona a kutlhatlheka? (b) Hikuyini a nayo lowo wu nga faneleka?

⁴ Hi kufaneleko, Nungungulu i lo boha ku ringa a kutinyiketela kabye ka yena kota Loyi a va nyikileko wutomi zinwe ni kuziranza kabye a ku simama nzeni ka lezi a va layileko. Jehova i lo nyika Adamu a nayo lowu: “U ngaga tontlhelele tisinya ti nga lomu sinwini hi matsenya; kanilezi a sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha u nga yigi; hakuva a siku lego u ta nga yiga, u tafa.” (Genesisi 2:16, 17) Anzhako ka kuvangiwa ka Eva, yenawu i lo byeliwa a nayo lowo. (Genesisi 3:2, 3) Xana a kubeletelwa loko ku wa va tsona a kutlhatlheka? Ahihi. Vona va wa hi ni zakuga zo tala nguvu za kunanziha za tixaka tontlhe za kuva va ziga na va nga hi na xigelo xa kuga a hanzu wa sinya liyani ya yinwe. (Genesisi 2:8, 9) Zi wa fanele ntsena a kuva va zi tivile lezaku a misava yi lumba Nungungulu, kota lezi a yi vangileko. Hikwalaho yena i na ni fanelo ya ku boha milayo yi yelanako ni khungo gakwe na yi hi leyi yi vunako vanhu. — Tisimu 24:1, 10.

5. (a) Xana Adamu na Eva va lahlisile kuyini a kutlhatlheka ka hombe loku va nga hi nako? (b) Zini zi valetileko a kutlhatlheka loku Adamu na Eva va nga ti buza ha kona, niku xana hina hi khumbiswa kuyini hi zona?

⁵ Kanilezi zini zi humeleleko? Hi ku kuciwa hi kunavela ka makangwa, a ngelosi yo kari yi lo tirisa a kutihlawulela ka yona hi ndlela ya hava zonake yi maha Satani, lezi zi wulako “Mukaneti.” Yena i lo khohlisa Eva hi ku mu byela zilo zi lwisanako ni kuranza ka Nungungulu. (Genesisi 3:4, 5) Adamu i lo ti patsa na Eva kuhambunyeteni ka nayo wa Nungungulu. Hi ku zama ku teka lezi zi nga va lumbiko, va lo lahla a kutlhatlheka kabye ka hombe. A kuonha ku lo va fumela, niku kota lezi Nungungulu a nga va tlharihisile, a kufa ku lo lanzela. A kuonha loko ku lo thapela a vana vabye — loku ku ti kombako hi kubyekelela ka ku maha zo biha kusukela kupswaliweni. A kuonha kambe ku nehile a gome legi gi nga gumesa hi mababyi, kukhosahala, ni kufa. A kubyekelela ka kuonha, loku ku engetelweko hi kucetelo wa Satani, ku lo vanga livengo, wugevenga, kutsimbeketwa, ni tiyimpi leti ti hihiritako a timiliyoni to tala ta vanhu. Hi nga wona a kuhambana ka zona ni kutlhatlheka loku Nungungulu a nga nyikile vanhu kusanguleni! — Deuteronome 32:4, 5; Joba 14:1, 2; Va Le Roma 5:12; Kuvululelwa 12:9.

Lomu A Kutlhatlheka Ku Nga Kumiwako Kona

6. (a) Xana ku nga kumiwa kwihi a kutlhatlheka ka lisine? (b) Kutlhatlheka ka lixaka muni loku Jesu a nga kari a wulawula hi kona?

⁶ Hi kota ya matshamela yo biha lawa ma nga kona matshanwini wontlhe inyamutlha, a zi hlamalisi lezaku a vanhu va vilela a kutlhatlheka ka hombe. Kanilezi, xana hi kwihi lomu ku nga kumiwako a kutlhatlheka ka lisine? Jesu i te ngalo: “Loku mu simama kugonziseni ka mina, zonake mu vapizani va mina hakunene; zonake mu ta tiva zinene, ni zinene zi ta mu tlhatlhisa.” (Johani 8:31, 32) A kutlhatlheka loko a hi kona loku a vanhu va ku rinzelako a xikhati lexi va alako a hosi yinwe kutani mufumo wo kari hi ku tsakela wunwani. A wutshanwini ga lezo, a kutlhatlheka loko ku khumba a tshinya ga zikarato zontlhe za vanhu. Lezi Jesu a nga kari a zi wula ku wa hi kutlhatlheka wukhumbini ga kuonha. (Johani 8:24, 34-36) Hizalezo, loku munhu a maha mupizani wa lisine wa Jesu Kristu, yena i wona a kucica ka hombe wutomini gakwe, ku nga kutlhatlhiswa!

7. (a) Xana hi nga zi kotisa kuyini ku tlhatlheka kuonheni xikhatini xalexi? (b) Zini hi faneleko ku maha kasi ku kuma kutlhatlheka loko?

⁷ Lezo a zi wuli lezaku a maKristu ya lisine ya xikhati lexi a ma ha khumbeki hi kubyekelela ka kuonha ka kusukela kupswaliweni. Kota lezi ma thapelweko hi xionho, wona ma ha hi ni yimpi ya kulwa na xona. (Va Le Roma 7:21-25) Hambulezo, loku a munhu hakunene a hanya hi kuyelana ni tigonzo ta Jesu a nga ta ha simama kuva khumbi ya kuonha. A xionho xi nga ta ha maha ku khwatsi i hosi yi mu nyikako milayo leyi a to yi lanzela na a nga kanakani. Yena a nga ta phasiwa hi mahanyela ma nga hiko na khungo na ma hi lawa ma mu tlhavako a livalo. Yena i tava ni livalo li basileko mahlweni ka Nungungulu hakuva a zionho zakwe za kale zi tsetselelwe xiseketelweni xa kukholwa kakwe muphahlweni wa Kristu. A kubyekelela loko ka zi kota ku zama ku mu fumela, kanilezi loku a ala ku hanya hi kuyelana nako hi kota ya lezi a alakanyako a tigonzo ti basileko ta Kristu, yena i komba lezaku a kuonha a ka ha mu fumeli. — Va Le Roma 6:12-17.

8. (a) Hi kwihi a kutlhatlheka loku hi nyikwako hi wuKristu ga lisine? (b) Xana hi fanele kuva ni mawonela muni xungetano hi vafumeli va tiko?

⁸ Alakanyela a kutlhatlheka loku hi nga nako kota maKristu. Hi tlhatlhisilwe ka tigonzo ta mawunwa, ka wukhumbi ga wukholwa ga hava, ni ka wukhumbi ga xionho. A lisine la ku hlamalisa xungetano hi xiyimo ni kuvuka ka vafileko li hi tlhatlhisile kuchaveni ka kufa ku nga hiko na xigelo. A ku tiva lezaku a mifumo ya vanhu va nga mbhelelangiko yi ta valetwa lokuloku hi Mufumo wa kululama wa Nungungulu ka hi tlhatlhisa kuhanyeni ku nga hiko na kutsumba. (Danieli 2:44; Mateu 6:10) Kanilezi a kutlhatlheka loku a ku hi nyiki xigelo xa ku kanyisa a vafumeli ni milayo ya vona. — Titusi 3:1, 2; 1 Pedro 2:16, 17.

9. (a) Xana Jehova i hi vunisa kuyini hi liranzo lezaku hi hanya kutlhatlhekeni ka hombe nguvu loku ku kotekako ka vanhu zalezi? (b) Hi nga mahisa kuyini a ziboho za wutlhari?

⁹ Jehova a nga hi mahi hi pola mahanyela ya chukwana hi kuzama ni kutsanzeka kala zi koteka. Yena wa zi tiva lezi hi nga wumbisiwa zona, lezi zi hi nehelako litsako la lisine, ni lezi zi to hi vuna kala kupinzuka. Yena wa tiva a maalakanyo ni mahanyela lawa ma zi kotako ku onha a kuzwanana ka hina na Yena ni vanhu-kulori, kuzilava hambu ni ku nga patsi a munhu loye misaveni yiswa. Hi liranzo, Jehova i hi byela a zilo lezo zontlhe hi ku tirisa a Biblia ni hlengeletano yakwe yi wonekako. (Marku 13:10; Va Le Galatia 5:19-23; 1 Timote 1:12, 13) Hikwalaho i nzhwalo wa hina a ku tirisa a kutihlawulela loku Nungungulu a hi nyikileko kasi ku maha xiboho xa lezi hi to hlamulisa zona. A kuhambana na Adamu, loku hi ingisa lezi a Biblia gi hi byelako, hi ta maha ziboho za wutlhari. Hi ta komba lezaku a kuzwanana ka ku nene na Jehova i mhaka ya lisima wutomini ga hina.

A Vanhu Vo Kari Va Lava Linwani Lixaka La Kutlhatlheka

10. Kutlhatlheka ka lixaka muni loku a vo kari va nga Timboni ta Jehova va ku lavako?

¹⁰ Zinwani zikhati a vanhu vaswa vo kari va nga Timboni ta Jehova — zinwe ni vanwani va nga hiko vaswa nguvu — ​va nga ha tizwa na va lava linwani lixaka la kutlhatlheka. A tiko gi nga ha woneka na gi navetisa ni ku tsakisa, niku a xikhati lexi va gi alakanyelako nguvu, ku kula a kunavela kabye ka ku maha zilo zi nga hiko za wuKristu lezi zi tolovelekileko tikweni. Za koteka a ku a vanhu lavo va nga alakanyeli ku delela mimuri yo lahlisa mapimo, a kunwa nguvu byala, kutani ku maha wurembi. Kanilezi va sangula ku tolovelana ni vanhu va nga hiko maKristu ya lisine, na va lava kuva vanghana vabye. Za koteka a ku va kala va pimanyisa a mawulawulela ni mahanyela yabye. — 3 Johani 11.

11. Xana a kucetelo wa ku maha za kubiha wuta hi kwihi ka zikhati zo kari?

¹¹ Hi zikhati zo kari a kucetelo wa mahanyela ma nga hiko ya wukristu wuta hi ka munhu wo kari a ti wulako kuva mutireli wa Jehova. Lezo hi zona zi humeleleko a maKristu yo kari ya kusangula, niku a zo fana ni lezo zi nga maheka masikwini ya hina. A vanhu lavo hi zikhati zo tala va lava ku maha zilo lezi va alakanyako lezaku zi ta va nehela litsako, kanilezi a zilo lezo za lwisana ni milayo ya Nungungulu. Va kucetela vanwani lezaku va ti “tsakisa.” Vona “va tsumbisa a kutlhatlheka, kasi vona wutsumbu tikhumbi ta kubola.” — 2 Pedro 2:19.

12. Hi yihi a mihanzu yo biha ya mahanyela ma lwisanako ni milayo zinwe ni matshinya ya milayo ya Nungungulu?

¹² A mihanzu ya lezi zi wuliwako kutlhatlheka yi bihile zikhati zontlhe, kota lezi ku nga ku hambunyeta milayo ya Nungungulu. Hi xikombiso, a ku tirisa ziro za wubeleki hi ndlela yo biha zi nga ha gumesa hi kuxaniseka mbilwini, mababyi, kufa, ku kuma nyimba lahandle ka wukati, kuzilava ni kutlhatlhiwa ka wukati. (1 Va Le Korinte 6:18; 1 Va Le Tesalonika 4:3-8) A ku delela a mimuri yo lahlisa mapimo ku nga vanga xizangazangani, ku wulawula zo kala zi nga zwali, ku nga woni khwatsi, sululwani, ku nga hefemuli khwatsi, a ku wona zilo za kutshisa, ni kufa. Kona ka zi kota ku fumela munhu, lezi zi nga mu yisako ka wugevenga kasi ku simama ku kuma a mimuri leyo. A mihanzu yo fana ni leyo yi nga kumeka loku ku delelwa byala. (Mavingu 23:29-35) Lava va ti nghenisako ka mahanyela lawo va nga ha alakanya lezaku va tlhatlhekile, kanilezi hi nzhako ka xikhati va pola lezaku va mahile tikhumbi ta kuonha. Niku a hi kubayisa ka zona a ku fumelwa hi xionho! A ku alakanyela hi mhaka leyo zalezi zi nga hi vuna a ku ti vikela ka mihanzu leyo yo biha. — Va Le Galatia 6:7, 8.

Laha A Zikarato Zi Sangulako Kona

13. (a) Xana a kunavela loku ku yisako zikaratweni ku tala ku vuxiswa kuyini? (b) Kasi ku tiva a ku hi vamani a “vakubiha”, mawonela muni lawa hi faneleko kuva nawo? (c) A xikhati lexi u hlamulako a ziwutiso lezi zi xaxametilweko ka nzimana 13, khanyisa a mawonela ya Jehova.

¹³ Alakanyela lomu a zikarato zi talako ku sangulela kona. A Biblia gi tlhamusela lezaku: “Munwe ni munwani i ringwa hi kunavela kakwe ntsena, a kokiwa ni ku xengwa. Zonake a kunavela, loku ku xurile nyimba ku pswala kuonha; ni kuonha laha na ku kulile ku pswala kufa.” (Jakobe 1:14, 15) Xana a kunavela loko ku vuxiswa kuyini? Ku vuxiwa hi lezi zi nghenako mapinwini. A kutala ka zikhati, lezo zi maheka hi kota ya ku tolovelana ni vanhu va nga tirisiko matshinya ya milayo ya Biblia wutomini gabye. Hi lisine, hina hontlheni ha zi tiva lezaku hi fanele ku potsa a “ku tolovelana ni vakubiha.” (1 Va Le Korinte 15:33) Kanilezi hi kwihi a kutolovelana loku ku bihileko? Xana Jehova i yi wonisa kuyini mhaka leyi? A ku ehleketa hi ziwutiso lezi zi lanzelako zinwe ni ku lava a mitsalo leyi yi kumbukilweko ka zona zi fanele ku hi vuna a ku chikelela mawonela ma faneleko.

Xana a kuva vanhu vo kari va woneka na va chaveka zi wula lezaku vanhu va nene va ku tolovelana navo? (Genesisi 34:1, 2, 18, 19)

Xana a mabhulo yabye, kuzilava ni mahlakanela yabye, ma komba lezaku hi fanele ku maha wunghana na vona? (Va Le Efesusi 5:3, 4)

Xana Jehova i ti zwisa kuyini loku hi hlawula ku tolovelana ni vanhu va nga mu ranziko? (2 Kronekele 19:1, 2)

Hambulezi hi nga tirako kutani ku famba xikoleni ni vanhu lava hi nga hlengeliko navo kukholweni, hikuyini hi faneleko ku ti wonela? (1 Pedro 4:3, 4)

A ku wona a televizawu ni mafilimu, a ku tirisa a Internet, ni ku gonza mabhuku, marevista, ni maphepha-hungu tindlela ta ku tolovelana ni vanwani. Xana hi fanele ku ti wonela ka zilo muni za tixaka leto? (Mavingu 3:31; Isaya 8:19; Va Le Efesusi 4:17-19)

Xana a kuhlawula ka hina a vanghana ku komba yini ka Jehova xungetano hi lixaka la vanhu lava hina hi nga vona? (Tisimu 26:1, 4, 5; 97:10)

14. Kutlhatlheka muni ka hombe loku ku rinzelako lava va tirisako wusungukati ga Nungungulu hi kutsumbeka inyamutlha?

¹⁴ A misava yiswa ya Nungungulu yi laha kusuhani nguvu na hina. A wukosi ga Mufumo wa Nungungulu wa le tilweni gi ta tlhatlhisa a vanhu ka kucetelo wa Satani ni ka mafambisela wontlhe yo biha ya zilo. Hi kutsongwani-kutsongwani, kontlhe kubiha loku ku vangiwako hi xionho ku ta fuviswa vanhwini va ingisako, zi gumesa hi ku a vanhu lavo vava ni kumbhelela kupimeni ni mirini, kasi hi zi kota ku buza a wutomi ga pinzukelwa a Paradiseni. Hi magumo, a kutlhatlheka loku ku zwananako khwatsi ni “Moya wa Hosi” Jehova ku ta hanyiwa hi zivangwa zontlhe. (2 Va Le Korinte 3:17) Xana za fanela a ku anda ku luza zontlhe lezo hi kota ya ku kanyisa a wusungukati ga Mhaka ya Nungungulu zalezi? Hi ku tirisa a kutlhatlheka ka hina ka wuKristu hi wutlhari inyamutlha, ngha hina hontlheni hi komba ziku dlunya lezaku hakunene ha lava ‘kutlhatlheka ka kungangamela ka vana va Nungungulu.’ — Va Le Roma 8:21.

Ziwutiso Za Kuvuxeta

• Kutlhatlheka ka lixaka muni loku a patswa wa vanhu vo sangula wu nga hi nako? Xana kona ku hambanisa kuyini ni loku a vanhu va nga nako inyamutlha?

• Kutlhatlheka muni loku a maKristu ya lisine ma nga nako? Xana kona ku hambanisa kuyini ni lezi a tiko gi zi wulako kutlhatlheka?

• Hikuyini zi hi za lisima a ku potsa ku tolovelana ni vakubiha? A kuhambana na Adamu, ziboho za mani xungetano hi za kubiha lezi hi zi vumelako?

[Mifota ka phajina 46]

A Mhaka ya Nungungulu ya tlharihisa: “Mu nga khohliswi; a ku tolovelana ni vakubiha ka bihisa a mahanyela ma nene”