Maio

Kusukela wun’wananeni, Jesu i hlawulile ku ingisa vapswali vakwe. A nga tshukangi a kanyisa wusungukati ga vapswali vakwe, na a ti byela lezvaku wa tiva ku pala vona. A nga hlakanangi hi ntiro lowu a nga hi nawo kota nhondzo. I mahile zvontlhe a nga zvi kota. I ti karatile nguvhu a gondza ntiro ka papayi wakwe Josefa kasi yenawu a vhunetela ku hlayisa ngango. Kuzvilava a vapswali va Jesu va mu hlawutele lezvi zvi nga maheka kasi a pswaliwa ni lezvi a tingilozi ta Nungungulu ti nga wula xungetano hi yena. (Luka 2:8-19, 25-38) Hambulezvo, Jesu i wa nga kondli mawoko a ku lezvi va nga mu hlawutela zva enela; i wa tlhela a gondza mitsalo. Hi zvi tivisa kuyini lezvaku Jesu i wa zvi randza ku gondza a Mhaka ya Nungungulu? Hi zvi tiva hi ku na a ha hi mufanyana, a vagondzisi le Jerusalema va ‘hlamalisilwe hi wutlhari gakwe ni mihlamulo yakwe’. (Luka 2:46, 47) Laha a nga hi ni 12 wa malembe kambe, i wa sina a ti kholwisile lezvaku a Papayi wakwe hi Jehovha. — Luka 2:42, 43, 49. w20.10 30 ¶¶13-14

Hi na ni cigelo ca ku kholwa lezvaku a vafileko va ta vhuka hi kota ya lezvi Jesu a vhukileko hi ka vafileko. Laha mupostoli Pawule a nga wulawula hi kuvhuka ka vafileko, i sangulile hi ku wulawula hi zvilo zvinharu: Co sangula, i te: “Kristu i no fela zviwonho zva hina.” Ca wumbiri, aku “i no lahliwa”. Ca wunharu, aku i no “vhuxiwa hi siku ga wunharu kota lezvi a Mitsalo yi wulako.” (1 Kor. 15:3, 4) Makunu, a kufa, ni kulahliwa, ni kuvhuka ka Jesu zvi hi vhuna yini hina? Isaya i wa phrofetile lezvaku Mesiya i wa ta “susiwa misaveni ya vahanyako” a ‘lahliwa zvin’we ni vawonhi’. Hambulezvo, ku wa ta maheka zvo hundza lezvo. I no engeta aku Mesiya i wa ta ‘rwala a zviwonho zva vanyingi’. Jesu i mahile lezvo hi ku vhumela ku dawa, a nyikela hakhela ya kutlhatlhisa. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Hikwalaho, a ku tiva lezvaku Jesu i file, a lahliwa, a guma a vhuka, zvi hi nyika zvigelo zvo zwala zva ku rindzela lezvaku hakunene hi ta tlhatlhiswa ka ciwonho ni kufa, ni lezvaku hi ta tlhela hiva zvin’we ni maxaka ni vanghana va hina va fileko. w20.12 2-3 ¶¶4-6; 5 ¶11

Mupostoli Pawule i wa tolovela a ku chumayela lomu ka masinagoga ya vaJudha. Hi cikombiso, ka sinagoga ga le Tesalonika, i ‘bhulile [ni vaJudha] hi Mitsalo hi masabhadho manharu’. (Miti. 17:1, 2) Pawule kuzvilava i wa tizwa khwatsi lomu ka sinagoga lego hakuva i wa hi muJudha. (Miti. 26:4, 5) Pawule i wa va tiva khwatsi a vaJudha; hikwalaho i wa va chumayela na a nga chavi nchumu. (Filp. 3:5) Andzhako ka loku a vakaneti va hlongolile Pawule a tsutsuma le Tesalonika ni Bhereya, i noya Atensi. Seyo kambe “i no nghena lomu sinagogeni a sangula ku bhula ni vaJudha ni vanhu van’wani va nga khozela Nungungulu”. (Miti. 17:17) Hambulezvo, a cikhati a nga chumayela lomu merkadho i wa zvi tiva lezvaku i wa chumayela vanhu vo hambana ni lava a nga va chumayele lomu sinagogeni. Cikari ka lava va nga hi lomu merkadho, ku wa hi ni titlhari ta filozofiya ni Vamatiko lava va nga wona mahungu ya Pawule na ma hi ‘gondzo yiswa’. Va mu byelile lezvi: “U wulawula zvilo zva ku a hi se tshuka hi zvizwa.” — Miti. 17:18-20. w20.04 9 ¶¶5-6

Loku ulwa ni gome go kari, u nga ti koni hi wece. Hi lisine, hontlheni ha wonha. Hikwalaho, hontlheni hi lava tipswalo ta Jehovha, leti a ti kombisako hi hakhelo yo tlhatlhisa ya Jesu. (Efe. 1:7; 1 Joh. 4:10) A vamakabye va hina lomu bandleni kambe va ta hi tiyisa! Loku hi lava ku ti phofula, va nga demba ndleve khwatsi va hi ingisela. Va nga tlhela va hi byela magezu yo tiyisa. (Mav. 12:25; 1 Tes. 5:14) A makabye wo kari wa cisati le Nigéria wa ku hi Joy, loyi a nga xaniseka hi kumbhela ntamu, i wula lezvi: “Loku ndzi wa nga vhuniwangi hi vamakabye, na zvi karatile. Lezvi a vamakabye va nga ndzi vhunisa zvona zvi ndzi tiyisekisile lezvaku Jehovha wa hlamula mikhongelo ya mina. Lezvi va ndzi maheleko kambe, zvi ndzi kombile ndlela ya ku tiyisa lava va mbhelileko ntamu.” Hambulezvo, ku ni mhaka hi nga faneliko ku yi rivala. A hi contlhe cikhati a vamakabye va hina va to zvi tiva loku hi lava ku tiyisiwa. Hikwalaho, kuzvilava zvi ta lava ku hi ranga hi hina hi tshinelela makabye a buvhileko hi tlhelo ga moya hi ti tlhatlha cifuva, hi kombela ku a hi vhuna. w20.12 23-24 ¶¶7-8

A kutala ka zvikhati, a zambo go sangula kasi ku wumba wunghana ni wokari ku mbheta cikhati naye. A cikhati hi bhulako hi lezvi a mun’we ni mun’we wa hina a zvi pimisako ni lezvi a ti zwisako zvona, hi wumba wunghana. Kanilezvi ka zvikhati zvin’wani a zvi olovi a ku wumba wunghana na Jesu. A cin’we ca kona hi ku a hi zvi koti a ku mu wona. A maKristu yo tala ya zana ga malembe go sangula wonawu ma kumene ni cikarato leci. Hambulezvo, mupostoli Pedro i wulile lezvi: “Hambu lezvi mu kalako mu nga se mu wona, ma mu randza. Hambu lezvi mu kalako mu nga mu woni zvezvi, ma kholwa kakwe.” (1 Ped. 1:8) Hikwalaho, zva koteka a ku wumba wunghana ga hombe na Jesu hambu lezvi hi kalako hi nga mu woni. A cikarato cin’wani ci nga kona hi ku a hi zvi koti a ku bhula na Jesu. A cikhati hi khongelako hi bhula na Jehovha. Lisine ku hi khongela hi vito ga Jesu, kanilezvi a hi bhuli naye. A nga lavi lezvaku hi khongela kakwe. Hikuyini? Hakuva a mukhongelo cipandze ca wukhozeli ga hina, niku hi Jehovha yece a faneleko ku khozelwa. (Mat. 4:10) Hambulezvo, hi nga kombisa lezvaku ha mu randza Jesu. w20.04 20 ¶¶1-3

A vatsutsumi va le Grekia wa kale zvi wa lava ku va hlula a zvikarato zvo kari, zvo kota kukarala ni kuzwa kubayisa. Kanilezvi vontlhe va wa fanele ku tsumba lezvi va nga gondzisiwa ni ntamu wabye. A ku fana ni vatsutsumi, hinawu ha gondzisiwa lezvi hi nga tsutsumisako zvona ka mapalisana lawa hi nga ka wona. Kanilezvi hina hi na ni nchumu hi va palako hi wona. Hina, hi nga kuma ntamu ka Jehovha, niku a nga feleli ka lezvi a hi vhunisako zvona. Jehovha i tsumbisa lezvaku loku hi mu tsumba i ta hi gondzisa a tlhela a hi nyika ntamu! Mupostoli Pawule i kumene ni zvikarato zvo tala. Ahandle ka ku rukatelwa ni ku xanisiwa basi, i wa tshuka a mbhela ntamu niku i wa lwisana ni leci a ci vitanileko ku i “muzwa nyameni”. (2 Kor. 12:7) Hambulezvo a nga wonangi a zvikarato lezvo kota zvigelo zva ku a tlhelela ndzhako, kanilezvi i zvi wonile kota lungelo ga ku tsumba Jehovha. (2 Kor. 12:9, 10) Hi kota ya mawonela lawa Pawule a nga hi nawo, Jehovha i mu vhunile zvikaratweni zvakwe zvontlhe. w20.04 29 ¶¶13-14

Hi na ni tshomba yi nga wonekiko — ku nga ku tira na Jehovha ni cipandze ca hlengeletano yakwe ya le tilweni. (2 Kor. 6:1) Hi tira navo contlhe cikhati hi nga ntirweni wa kuchumayela. Pawule i wulile lezvi xungetano hi yena ni lava a nga tira navo ntirweni lowu: “Hi zvitiri-kulobye na Nungungulu.” (1 Kor. 3:9) A cikhati leci hi mahako a mitiro ya wuKristu hi tira na Jesu. Alakanya ku andzhako ka ku ruma vapizani vakwe lezvaku “va maha vapizani a vanhu va matiko wontlhe”, Jesu i te: “Ndzi na n’wina.” (Mat. 28:19, 20) Ahanti a tingilozi ke? A ho ku bonga hi lezvi a tingilozi ti hi rangelako a cikhati hi huwelelako “mahungu ya ma nene ya pindzukelwa . . . ka lava va hanyako misaveni”! (Kuv. 14:6) Zvini zvi kotekako hi kota ya civhuno ca le tilweni leci hi ci kumako? A cikhati leci hi byalako a timbewu ta mahungu ya Mufumo a tin’wani ti wela ka timbilu ta ti nene ti kula. (Mat. 13:18, 23) Himani a mahako lezvaku a timbewu leto ta lisine ti kula ti tlhela ti pswala mihandzu? Jesu i hlamulile ka mutsalo wa nyamutlha. w20.05 30 ¶¶14-15

Ka mingango yo tala, a nuna ni sati va tsikana. Hambu vanhu va tshamako ka muti wun’we va nga tshuka va nga hi na wunghana. A wokari a nyikako wusungukati mingango i wulile lezvaku “a mamani, ni papayi ni vana a va zvi koti ku tshama zvin’we va bhula. Va mbheta cikhati co tala na va tirisa mikomputadhori, mithableti, tifone kutani ku bela migemi. Hambu lezvi va tshamako ka muti wun’we, a va tivani khwatsi”. A kutala ka vanhu va tiko legi a va na lirandzo; hikwalaho a hi lavi ku va pimanyisa. Wutshan’wini ga lezvo, hi lava ku ti karatela ku randza van’wani, na ku nga hi maxaka ya hina basi, kanilezvi ni vamakabye va hina lomu bandleni. (Rom. 12:10) Hi fanele ku randza a ngango wa hina wa moya, ku nga vamakabye va hina, a ku fana ni lezvi hi ma randzisako zvona a maxaka ya hina. Loku hi kombisa lirandzo, hi vhunetela bandla lezvaku gi zwanana, ku nga nchumu wa lisima nguvhu wukhozelini ga lisine. — Mika 2:12. w21.01 20 ¶¶1-2

A ekipa leyi yi zwananako khwatsi zvi nga yi olovela nguvhu a ku ganya a ku hundza leyi yi nga zwananiko. A mbilu ya wena yi nga fana ni ekipa leyi yi ganyako, loku a maalakanyo ya wena ni kuxuva ka wena ni kutizwa ka wena zvi zwanana ni ku tirela Jehovha. Alakanya lezvaku Sathani i wa ta tsaka hi ku avanyisa mbilu ya wena. I lava lezvaku a maalakanyo ya wena ni kuxuva ka wena ni kutizwa ka wena zvilwa ni milayo ya Jehovha. Hambulezvo, wena u lava kuva ni mbilu yin’we kasi u tirela Jehovha. (Mat. 22:36-38) U nga tshuki u tsika Sathani a avanyisa mbilu ya wena. Khongela ka Jehovha a ku fana ni lezvi Dhavhidha a nga khongela, aku: “Maha mbilu ya mina yi chava vito ga wena.” Maha ciboho ca ku hanya hi kuyelana ni mukhongelo lowu. Siku ni siku gi cako, ti yimisele ku a zviboho zva wena, kani zva zvitsongwani kutani zva hombe, zvi komba lezvaku u na ni cichavo ca hombe hi vito ga Jehovha. Loku u maha lezvo, kota Kustumunyu wa Jehovha, u ta komba lezvaku wa yimela a vito legi. (Mav. 27:11) Hontlheni hi ta wula magezu yo fana ni lawa ma wulilweko hi muphrofeti Mika yaku: ‘Hina hi ta famba vitweni ga Jehovha a Nungungulu wa hina kala kupindzuka ni kupindzuka.’ — Mika 4:5. w20.06 13 ¶¶17-18

A kuvhukelwa loko hi hosi ya le n’walungu ni yin’wani mifumo ya misava zvi ta vhuxa a zanga ya Nungungulu wa Ntamu-wontlhe zvi tlhela zvi maha lezvaku ku sangula yimpi ya Armagedhoni. (Kuv. 16:14, 16) Ka cikhati leco, a hosi ya le n’walungu ni mifumo leyi yin’wani ya misava yi wumbako Goge wa Magoge yi ta loviselwa magumo niku i hava ‘a to va vhunetela’. (Dan. 11:45) A vhesi legi gi hi tlhamusela zvin’wani xungetano hi lezvi a hosi ya le n’walungu ni leyi yin’wani mifumo yi to lovisiswa zvona, ni lezvi hina hi to ponisiswa zvona. (Dan. 12:1) Gi wula yini a vhesi legi? Mikayeli i vito gin’wani ga Hosi ya hina Kristu Jesu. I kari a ‘yimela’ a vanhu va Nungungulu kusukela loku a Mufumo wa Nungungulu wu yimisilwe le tilweni hi 1914. Lokuloku i ta “huma” kutani ku i ta lovisa valala vakwe yimpini ya Armagedhoni. A yimpi leyo yi tava cimaho co gumesa ka nguva leyi Dhaniyeli a yi vitanileko ku ‘zvikhati zva zvikarato’.— Kuv. 6:2; 7:14. w20.05 15-16 ¶¶15-17

Ka cikhati leci Josefa a nga hi citiri ni cikhati a nga hi cibochwa, a ci kona a nga wa ta maha kasi ku cica ciyimo cakwe. Makunu, cini ci nga mu vhuna ku a nga rereki? Wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi a nga kala a nga ha zvi koti ku maha, i no veka kupima ntirweni lowu a nga nyikilwe a tlhela a maha zvontlhe zvi nga hi ntan’wini wakwe. Josefa i wa ti karatela ku tsakisa Jehovha wutomini ga yena. Hi kota ya lezvo, Jehovha i no mu katekisa ka zvontlhe a nga maha. (Gen. 39:21-23) A matimu ya Josefa ma hi alakanyisa lezvaku a tiko legi gi na ni xapi niku a vanhu va ta hi mahela zvo biha. Hambu vamakabye va hina va nga tshuka va hi mahela zva hava. Kanilezvi, loku hi wona Jehovha kota Ribye ga hina, kutani Wuchavelo ga hina, hi nga ta rereka kutani ku tsika ku mu tirela. (Lis. 62:6, 7; 1 Ped. 5:10) Alakanya kambe lezvaku kuzvilava Josefa i wa hi ni 17 wa malembe a cikhati leci Jehovha a nga mu tirisa hi ndlela yo hlawuleka. Lezvo zvi komba ku Jehovha wa ma tsumba a malandza yakwe ma ha hiko vaswa. Ku na ni malandza yo tala ya Jehovha nyamutlha ma fanako na Josefa. A malandza lawo, wonawu ma kholwa ka Jehovha, a ku fana na Josefa. A yokari ma zile ma vhumela ku vhalelwa paxweni hi ku ala ku fularela Jehovha. — Lis. 110:3. w20.12 16 ¶3; 17 ¶5, ¶7

Mupostoli Pedro na Johani va wa zvi wona kota wudzundzo a ku xanisiwa hi kota ya ku landzela Jesu ni ku gondzisa tigondzo takwe. (Miti. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42) A valandzeli va Jesu va wa nga hi na cigelo ca kutizwa tingana. Hambu lezvi a vanhu va lomu cipandzeni cabye va nga kala va nga va kombisi cichavo, a maKristu lawo yo ti koramisa ma mahile zvilo zvo tala kasi ku vhuna vanhu zva ku hundza lezvi zvi mahilweko hi valala vabye. Hi cikombiso, a mabhuku yo kari ya Bhibhiliya ma tsalilweko hi maKristu lawo ma ha simama ku vhuna vanhu vo tala ma tlhela ma va nyika kutsumba. A Mufumo lowu va nga chumayela xungetano hi wona zvezvi wa fuma le tilweni niku na ku nga hi kale wu ta fumela misava. (Mat. 24:14) Kanilezvi a mufumo wa Roma lowu wu nga xanisa maKristu wu na ni malembe na wu nga ha hi kona. Kanilezvi, a maKristu lawo yo tsumbeka zvezvi tihosi le tilweni. A valala vabye va file. Loku ku hi lezvaku va ta vhuxiwa, va ta fumelwa hi Mufumo lowu wu nga chumayelwa hi maKristu lawa vona va nga ma nyenya ni kondzo. — Kuv. 5:10. w20.07 15 ¶4

Abrahama i wa hi ni kukholwa ko tiya ka zvitsumbiso zva Nungungulu laha ka ku khwatsi i wo wona Loyi a Totilweko, kutani Mesiya, loyi a nga wa tava Hosi ya Mufumo wa Nungungulu. Hi zvalezvo zvi mahileko Jesu a byela a vaJudha va cikhatini cakwe aku: “A papayi wa n’wina Abrahama i wa xuva nguvhu a ku wona a cikhati ca mina, niku i ci wonile a tsaka.” (Joh. 8:56) Zva dlunyateka ku Abrahama i wa zvi tiva lezvaku a vokari va pswalo wakwe va wa ta wumba Mufumo lowu wu nga wa ta yimisiwa hi Jehovha niku i wa ti yimisele a ku rindzela Jehovha kasi a tatisa citsumbiso leco. Abrahama i zvi kombisile kuyini lezvaku i wa rindzela “a dhoropa” kutani Mufumo wu yimisilweko hi Nungungulu? Co sangula, i wa nga lumbi mufumo wo kari laha misaveni. I wa tshamela ku rura-rura, a nga tshukangi ava ni wutshamu ga kala rini ne a nga seketelangi ni yin’we hosi laha misaveni. Ahandle ka lezvo, a nga zamangi ku ti yimisela a mufumo wa yena wutsumbu. Wutshan’wini ga lezvo, i simamile ku ingisa Jehovha niku i mu rindzele kasi a tatisa citsumbiso Cakwe. Hi ku maha lezvo, i kombisile kukholwa ka hombe ka Jehovha. w20.08 3 ¶¶4-5

Jehovha i tsumbisile lezvaku paradhiseni a ku na munhu a to wula ku: ‘Ndza babya.’ (Isa. 33:24) Hikwalaho, lava va to vhuxiwa hi ka vafileko va tava ni mimiri yiswa, yo kala zvibabyababyani. Hambulezvo, va nga ta tekela kuva vo mbhelela. Loku va wo tekela ku mbhelela, a maxaka ni vanghana vabye kuzvilava va wa nga ta va tiva. Zvi wonekisa ku a vanhu va taya va mbhelela hi kutsongwani-kutsongwani ndzeni ka kufuma ka Kristu ka 1000 wa malembe. A vanhu va tava vo mbhelela andzhako ka 1000 wa malembe ya kufuma ka Jesu, a cikhati leci a to tlhelisa Mufumo ka Papayi wakwe. Ka cikhati leco, a Mufumo wu tava wu mahile zvontlhe lezvi Jehovha a nga lava ku wu maha — a ku patsa ni ku maha ku a vanhu vontlhe va mbhelela. (1 Kor. 15:24-28; Kuv. 20:1-3) Hi nga alakanyela litsako hi tova nalo hi ku tlhela hi amukela a varandzekako va hina! Xana u ta hlekelela hi ku tsaka kutani u toya hi ku rila? U ta tsaka laha ka kuza u yimbelela tisimu ta ku dhumisa Jehovha? Leci hi tiyisekako hi cona hi leci: Hi ta mu randza nguvhu Jehovha, a Nungungulu wa hina wo khatala, ni N’wana wakwe wa lirandzo, hi lezvi va mahileko ku zvi koteka a ku a vafileko va vhuka. w20.08 16 ¶¶9-10

Mupostoli Pawule i kucile maKristu lezvaku loku ma zvi kota ma tirela Jehovha na ma hi magwendza. (1 Kor. 7:8, 9) Hi lisine, Pawule i wa nga va nyiki nguvhu lisima lava va chadhileko a ku hundza lava va kalako va nga chadhangi. Hi lisine, i hlawulile Timote, loyi a nga hi gwendza, kasi a maha ntiro wa lisima nguvhu. (Filp. 2:19-22) Zva dlunyateka a ku ci wa tava cihoxo a ku alakanya lezvaku a makabye wo kari wa ringanelwa hi ciavelo co kari kutani a nga ringanelwi hi kuva a chadhile kutani kuva a nga chadhangi. (1 Kor. 7:32-35, 38) Jesu na Pawule a va gondzisangi lezvaku a munhu i fanele ku chadha kutani ku tshama a nga chadhi. Makunu, hi nga wula yini xungetano hi ku chadha ni ku nga chadhi? A Murindzeli wa 1 ka Outubro wa 2012, (hi ciPutukezi) wu hlamulile khwatsi a ciwutiso leci, wuku: “Hi lisine a ku chadha kutani ku nga chadhi cinyikiwo ci tako hi ka Nungungulu, Jehovha a nga zvi wonisi ku lava va nga kala ku chadha va fanele ku ti wonela hasi kutani ku zangara hi ku a va chadhangi.” Hi ndlela leyo, hi fanele ku va kombisa cichavo a vamakabye lava va nga kala ku chadha. w20.08 28 ¶¶8-9

Ka matiko yo kari, a vanhu vo tala loku vazwa mahungu ya ma nene va ma tsakela va tlhela va lava ku gondza zvin’wani. Va ya hiku hi wa nga wuli! Kanilezvi ka matiko man’wani, a vanhu a va khatali nguvhu hi Nungungulu kutani hi Bhibhiliya. Ahati a vanhu va lomu u hanyako kona, ve yini loku vazwa mahungu lawa hi chumayelako? Kani va khatala kani a va khatali, Jehovha i lava lezvaku hi simama ku chumayela, kala aku: “A ntiro wu mbhelile!” Jehovha i sina a yimisile siku ga ku a ntiro wa kuchumayela wu gumesa. Loku gi chikele, ku ta “chikela a kugumesa”. (Mat. 24:14) Jesu i byelile vapizani vakwe lezvi a vanhu va nga wa ta tshamisa zvona ni lezvi zvi nga wa ta maheka masikwini yo gumesa. I wa zvi tiva ku zvi wa ta colopetela vapizani vakwe va nga wu nyiki nguvhu lisima a ntiro wa kuchumayela. I byelile vapizani vakwe aku “tshamani na mu rindzele”. (Mat. 24:42) Masikwini ya Nowa, ku wa hi ni zvilo zvo tala zvi nga colopetela vanhu va nga ingisi a citlharihiso cakwe. A zvilo lezvo zvi nga hi colopetelawu nyamutlha. (Mat. 24:37-39; 2 Ped. 2:5) Hi cigelo leco, hi fanele ku wu nyika nguvhu lisima a ntiro lowu Jehovha a hi nyikileko. w20.09 8 ¶¶1-2, ¶4

Sathani i “zangarile nguvhu”. Makunu loku u alakanya ku wena a nga ta ku zangarela, wo ti kalavela. (Kuv. 12:12) Zvezvanyana a kukholwa ka hina hontlheni ku ta ringiwa. Ko kiyela kutsongwani kasi ku sangula “kuxaniseka ka hombe ka ku a ku se tshuka ku humelela kusukela kuvangiweni ka tiko kala lezvi”. (Mat. 24:21) Cikhatini leco, a maxaka ya hina ma ta tshuka ma hi vhukela; a ntiro wa hina wonawu zva koteka ku wu betelwa hi mufumo. (Mat. 10:35, 36) Xana a mun’we ni mun’wani wa hina, i ta fana na Hosi Asa, a tsumba lezvaku Jehovha i ta mu vhuna a tlhela a mu vhikela? (2 Kro. 14:11) Jehovha i kari a hi longisela hi tlhelo ga moya kasi hi lwisana ni lezvi zvi tako. I vhuna “nandza go tsumbeka ni go tlhariha” lezvaku gi hi nyika “zvakuga hi cikhati ca kona” hi ta kuma zvontlhe zvi lavekako kasi hi tshama hi tiyile hi tlhelo ga moya. (Mat. 24:45) Kanilezvi, hinawu hi fanele ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi tiyisa kukholwa ka hina. — Mah. 10:38, 39. w20.09 18 ¶¶16-18

Jehovha a nga tirisa moya wakwe wa ku basa wu nga ni ntamu kasi ku kuca tihosi ni varangeli lezvaku va maha lezvi yena a zvi lavako, loku zvi yelana ni kungo gakwe. A vanhu va zvi kota ku jikisa mati ya congo maya lomu va ku lavako. Hi ku fanana, Jehovha a nga tirisa moya wakwe wa kubasa kasi ku jikisa kupima ka tihosi ni varangeli kuya lomu ku yelanako ni kungo gakwe. Loku Jehovha a maha lezvo, a tihosi ni varangeli va kuceka ku maha zviboho lezvi zvi vhunako vanhu va Nungungulu. (Wona ni mongo wa Ezra 7:21, 25, 26.) Zvini hi faneleko ku maha? Hi fanele ku khongela hi kombela lezvaku a “tihosi ni vafumeli vontlhe” va maha zviboho lezvi zvi hi vhumelelako ku simama hi maha a mitiro ya hina ya moya. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) A ku fana ni maKristu ya zana ga malembe go sangula, hinawu hi fanele ku khongela ka Nungungulu hi ku tikisa kasi a vhuna vamakabye va hina va nga mapaxweni. — Miti. 12:5; Mah. 13:3. w20.11 15 ¶¶13-14

Loku u wona mupizani muswa a gondzisilweko hi wena na a bhabhatiswa, u tsaka u khoma ni tilo! (1 Tes. 2:19, 20) A vapizani vaswa lava va bhabhatiswako, “mapapilo” ya wudzundzo. A ku dzundzeki lava va gondzileko navo Bhibhiliya basi, kanilezvi ku dzundzeka ni bandla gontlhe. (2 Kor. 3:1-3) A zvo ku tsakisa a ku wona lezvaku ndzeni ka 4 wa malembe, ku fambisilwe cipimo ca 10 000 000 wa zvigondzo zva Bhibhiliya misaveni yontlhe hweti ni hweti, niku ndzeni ka malembe lawo ya mune, lembe ni lembe ku wa bhabhatiswa cipimo ca 280 000 wa vanhu kota Vakustumunyu va Jehovha tlhelo vapizani vaswa va Jesu Kristu. Makunu, zva lisima a ku tiva ndlela ya ku vhuna a zvigondzani lezvo zva talela ga cima lezvaku zvi bhabhatiswa. Loku Jehovha a ha kombisako lihlazva-mbilu, a nyika vanhu a cikhati ni thomo ga kuva vapizani va Kristu, hina hi ta maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi va vhuna hi kuhatlisa hi laha zvi kotekako hi kona lezvaku va kula va ringanelwa hi ku bhabhatiswa. A cikhati a ci nyimeli munhu! — 1 Kor. 7:29a; 1 Ped. 4:7. w20.10 6 ¶¶1-2

Hosi Sawule a nga mu ingisangi Jehovha. A cikhati leci Samuweli a nga ya mu kawuka hi kota ya lezvo, Sawule a nga vhumelangi cihoxo cakwe. Wutshan’wini ga lezvo, i no lavetela zvigelo zva ku ti yimelela a tlhela a yisa nandzu wa kungaingisi kakwe ka van’wani. (1 Sam. 15:13-24) Legi gi wa nga hi khati go sangula ku maha lezvo. (1 Sam. 13:10-14) Sawule i tsikile mbilu yakwe yi ti kukumukisa. A nga cicangi kupima kakwe. Hikwalaho Jehovha i no mu kawuka a tlhela a mu tsukula. Loku hi lava ku gondza hi lezvi zvi nga humelela Sawule, hi fanele ku ti maha zviwutiso lezvi: ‘Loku ndzi kuma wusungukati lomu ka Bhibhiliya, ndza ti lavela zvigelo zva ku nga cici kupima ka mina ke? Ndza ti byela ku lezvi ndzi mahako a zvi hoxekangi? Ndza yisa a nandzu wa kungaingisi ka mina ka van’wani?’ Loku ku hi ku a hlamulo wa cin’we ca zviwutiso lezvi i ina, hi fanele ku cica kupima ni matshamela ya hina. Loku hi nga mahi lezvo, a mbilu ya hina yi nga ti kukumukisa laha ka kuza Jehovha a hi tsukula hi nga ha mahi vanghana vakwe. w20.11 20 ¶¶4-5

Muswa, hlawula loyi u to mu tirela. Maha zvontlhe u zvi kotako kasi u mu tiva khwatsi Jehovha, u tiva kurandza kakwe, ni ndlela ya ku ku maha. (Rom. 12:2) Lezvo zvi ta ku vhuna ku maha ciboho ca lisima nguvhu wutomini ga wena — ku nga ku tirela Jehovha. (Jox. 24:15) Loku u lera Bhibhiliya u tlhela u gondza hi kukhandzakanya, u taya u mu randza nguvhu Jehovha niku a kukholwa ka wena ku ta tiya nguvhu. Hlawula ku rangisa a kurandza ka Jehovha wutomini ga wena. A tiko ga Sathani gi hembela vanhu giku loku u tirisa wutlhari ga wena kasi ku vhuneka wena, u ta kuma litsako. A lisine hi ku lava va hanyelako ku ti lavela titshomba va ti vangela “zvikarato zvo tala”. (1 Tim. 6:9, 10) Kanilezvi, loku u ingisa Jehovha u tlhela u hlawula ku rangisa kurandza kakwe wutomini ga wena, u ta hanya wutomi go tsakisa u tlhela “u tshameka”. — Jox. 1:8. w20.10 31 ¶¶17-18

Cikhatini ca maKristu yo sangula, a mahungu lawa Jesu a nga chumayela ma wa vhuna vanhu vontlhe lezvaku va rindzela zva zvi nene. I layile vapizani vakwe lezvaku va simama ku maha a ntiro lowu a nga wu sangula, va chumayela “kala magemeta-musi ya misava”. (Miti. 1:8) Wa zvi tiva khwatsi a ku a ntiro lowo va wa nga ta zvi kota ku wu maha hi ntamu wabye basi. Hikwalaho, zvi wa ta lava ku va vhuniwa hi moya wo basa — “a muvhuni” loyi Jesu a nga va tsumbisile. (Joh. 14:26; Zak. 4:6) A vapizani va Jesu va nyikilwe moya wo basa hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina. Zvalezvi va nga nyikiwa ntamu hi moya wo basi, va no sangula ku chumayela. Ndzeni ka cikhatanyana, a vanhu vo tala nguvhu va no vhumela mahungu ya ma nene. (Miti. 2:41; 4:4) Laha a vapizani va Jesu va nga sangula ku xanisiwa, a va womangi hi ku chava. Va no kombela Nungungulu lezvaku a va vhuna; va khongela vaku: “Jehovha . . . vhuna a malandza ya wena a ku simama ma kanela a mhaka ya wena hi kutiya kontlhe.” Va no guma va tala hi moya wo basa va simama ku “kanela mhaka ya Nungungulu hi kutiya”. — Miti. 4:18-20, 29, 31. w20.10 21 ¶¶4-5

Cini ci hi tiyisekisako lezvaku hakunene Jehovha i vhuxile Jesu? Kuve ni vanhu vo tala va zvi wonileko hi mahlo lezvaku Jesu i vhukile futsi va tlhela va byela van’wani. (1 Kor. 15:5-7) A wo sangula loyi mupostoli Pawule a wulako lezvaku i wonile Jesu hi Pedro (Khefasi). Ku na ni ntlawa wun’wani wa vapizani vonawu va nga tiyisekisa lezvaku va mu wonile Jesu andzhako ka loku a vhuxilwe. (Luka 24:33, 34) Ahandle ka lavo, i wulile lezvaku a vapostoli va Jesu, “lava va 12”, vonawu va mu wonile. Pawule i gumile aku Kristu “i no woneka ka 500 wa vamakabye ni ku hundza hi khati gin’we.” Kuzvilava lego give khati le’go tsakisa nguvhu gi kumbukiwako ka Matewu 28:16-20. Jesu kambe “i no woneka ka Jakobe”. Zvi wonekisa ku Jakobe loye, hi loyi wa makabye wakwe, loyi kusanguleni a nga kala a nga kholwi lezvaku Jesu hi yena Mesiya. (Joh. 7:5) Laha Jakobe a nga wona Jesu na a vhukile, i no kholwa makunu. A ya ku tsakisa hi ku a cikhati leci Pawule a nga tsala papilo legi ga va le Korinte, hi 55 Nguveni ya Hina, a kutala ka lava va nga wona Jesu andzhako ka loku a vhukile va wa ha hanya. Hikwalaho, ni wihi a nga kanakana zvi wa koteka ku a va wutisa kasi a zvizwa hi yece. w20.12 3 ¶5, ¶¶7-8

Loku hi nga tizwi khwatsi, nguvhunguvhu loku hi babya hi cikhati co leha, zvi nga tshuka zvi hi karatela ku wona zvilo hi ndlela ya yi nene. Hikwalaho, tsutsumela ka Jehovha kasi a ku vhuna. Hambu lezvi ku nga ku zvezvi Jehovha a nga hi hanyisi hi cihlamaliso, wa hi chavelela niku a nga hi nyika ntamu wu lavekako kasi hi zvi kota ku timisela. (Lis. 94:19) Hi cikombiso, kuzvilava a nga kuca vamakabye vata laha kaya va ta hi mahela mitiro yo kari. A nga tlhela a va kuca ku va khongela na hina. A nga hi alakanyisa mitsalo yo chavelela, yo kota leyi yi wulawulako hi misava yiswa, lomu hi to hanya na hi mbhelele, na hi nga ha babyi ne na hi nga ha xaniseki. (Rom. 15:4) Hambulezvo, zva koteka ku hi nga ha zvi koti a ku chumayela kota lezvi hi nga zvi lavisa zvona. A makabye wo kari wa ku hi Laurel, zvi bohile ku a nga fambafambi hi 37 wa malembe hi lezvi a nga faselwe ka muchini wokari wu nga mu vhuna ku hefemula. I xanisilwe hi cancro, ni mababyi man’wani yo kala muri lomu ka cikhumba cakwe, a tlhela a mahiwa operasawu makhati yo tala. Kanilezvi, a zvi mu nyimisangi ku chumayela. I wa chumayela va enfermeiro ni van’wani va ngata va ta mu khatalela laha kaya kakwe. I vhunile a 17 wa vanhu, hi wutsongwani ga kona, lezvaku va sangula ku tirela Jehovha! w20.12 24 ¶9; 25 ¶12

Pawule i wa lava ku vhuniwa. Kwalomo ka 56 Nguveni ya Hina i no kokovisiwa hi vanhu va mu humesa lomu tempeleni le Jerusalema na va zama ku mu daya. Hi mandziko wa kona, laha Pawule a nga nehiwa mahlweni ka Tribhunali ya Hombe, i no pona gi no ham a ku phatlulelwa hi valala vakwe. (Miti. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Ka cikhati leco kuzvilava Pawule i wa ti wutisa ku: ‘Ndzi ta zvi timisela kala rini lezvi?’ Makunu, Jesu i mu vhunisile kuyini Pawule? Ni wusiku ga siku legi a nga ya yimisiwa Tribhunali ya Hombe, “Hosi”, Jesu, i no yima reveni gakwe aku: ‘Tiya hlanha! A ku khwatsi hi lezvi u nyikako wukustumunyu go mbhelela xungetano hi mina lomu Jerusalema, u ta ya gi nyika ni le Roma kambe.’ (Miti. 23:11) A magezu lawa ma mu tiyisile hlanha! Jesu i dzundzile Pawule hi lezvi a nga nyika wukustumunyu go mbhelela le Jerusalema niku i tlhelile a mu tsumbisa ku i ta chikela Roma kasi a ya simama ku nyika wukustumunyu kwaseyo. Loku a kumile citsumbiso leco, Pawule i ti zwile na a sirelelwe a ku khwatsi i n’wana a wukarelweko hi papayi wakwe. w20.11 12 ¶1; 13 ¶¶3-4

A kutsumba loku hi nga nako hi Mufumo wa Nungungulu ku hi vhuna a ku fana “ni fero ka muhefemulo”. Ku hi vhuna ku hi nga tsekatseki hambu loku hi kumana ni zviyimo zvo bindza kutani loku hi karateka. Ehleketa hi lezvi Jehovha a tsumbisako ku hi mahela cikhatini ci tako, laha wontlhe a maalakanyo ya hava ma to kala ma nga ha hi kona. (Isa. 65:17) Ti alakanyele na u hanya ka tiko go rula, laha zvontlhe zvi hi vangelako kukarateka zvi to kala zvi nga hi kona. (Mika 4:4) U nga tiyisa kukholwa ka wena kambe hi ku bhula ni van’wani hi zvitsumbiso zva Jehovha. Maha zvontlhe u zvi kotako kambe ntirweni wa kuchumayeleni ni ku maha vapizani. Loku u maha lezvo, u tava “ni kutsumba ko tiya kala magumo”. (Mah. 6:11) Laha a tiko legi gi yako gi chikela magumo, hi ta kumana ni zvikarato zvo tala lezvi kuzvilava zvi to hi maha hi karateka. Hi ta zvi kota ku lwisana ni zvikarato lezvo ni ku simama hi rula. Lezvo hi nga ta zvi kota hi ntamu wa hina. Kanilezvi, hi ta zvi kota hi ku tsumba Jehovha. A hi kombiseni hi mitiro lezvaku ha kholwa citsumbiso ca Jehovha, caku: ‘A ntamu wa n’wina mu ta wu kuma kuruleni ni kutsumbeni.’ — Isa. 30:15. w21.01 7 ¶¶17-18

Wona lezvaku Isaya 63:9 i yelanisa lirandzo la Jehovha ni tshamela gin’wani gi hi tshinetako kakwe, ku nga wuxinji. (Ekso. 34:6) A yin’we ya tindlela leti Jehovha a kombisako hi yona wuxinji ka hina ku hi tsetselela zvihoxo zva hina. (Lis. 51:1) Lomu ka Bhibhiliya, a wuxinji gi patsa zvo hundza a ku tsetselela. A wuxinji hi lezvi a munhu a zvi zwako le mbilwini loku a wona wokari na a xaniseka, lezvi zvi mu kucako ku zama ku mu vhuna. Jehovha i tlhamusela lezvaku i zvi lava nguvhu a ku hi vhuna a ku hundza lezvi a mamani a ti zwisako zvona hi n’wana wakwe. (Isa. 49:15) Loku hi hi zvikaratweni, a wuxinji ga Jehovha ga mu kuca ku hi vhuna. (Lis. 37:39; 1 Kor. 10:13) Hi nga kombisa wuxinji ka vamakabye va hina hi ku va tsetselela hi nga va vekeli civiti loku va tshuka va hi kandzihela citihwana. (Efe. 4:32) Kanilezvi a ndlela ya lisima ya ku kombisa wuxinji ka vamakabye va hina ku va vhuna ka zvikarato lezvi va lwisanako nazvo. Loku hi maha lezvo, hi pimanyisa Jehovha, a nga yena cikombiso ca hombe ca ku kombisa wuxinji. — Efe. 5:1. w21.01 21 ¶5

A nuna tlhelo papayi i fanele ku ti wonela. A nga faneli ku pela hi hloko ntirweni wa ku ti hanyisa laha ka kuza a nga ha khatali hi kutizwa ni wumoya ga va ngango wakwe ni ku va gondzisa. Jehovha wa hi gondzisa a tlhela a hi luleka, na a mahela ku zvi hi fambela khwatsi. (Mah. 12:7-9) Jesu i pimanyisa a Papayi wakwe, a va gondzisa hi lirandzo lava a va rangelako. (Joh. 15:14, 15) A nga va nyenyeleti; kanilezvi i kombisa wunene kambe. (Mat. 20:24-28) A nga rivali lezvaku a hi mbhelelangi niku a zvi hi karateli a ku maha zvihoxo. (Mat. 26:41) A nuna tlhelo papayi a pimanyisako Jehovha na Jesu a nga rivali lezvaku a sati ni vana vakwe a va mbhelelangi. A nga va “zangareli” ti nga teki. (Kol. 3:19) Wutshan’wini ga lezvo, loku va phazama, i tirisa tshinya gi nga ka Va Le Galatiya 6:1, a zama ku va wuyisa ndleleni “hi moya wa kurula”, na a alakanya lezvaku yenawu a nga mbhelelangi. A ku fana na Jesu, wa zvi tiva ku a ndlela ya yi nene ya ku gondzisa, ku va vekela cikombiso. w21.02 6-7 ¶¶16-18

Jehovha i xavile wutomi ga mun’we ni mun’wani lomu bandleni hi hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu. (Mar. 10:45; Miti. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Makunu, zva zwisiseka a ku Jehovha a yimisile Jesu kota hloko ya bandla, loyi a nyikeleko wutomi gakwe. Jesu kota hloko ya bandla, i na ni fanelo ya ku yimisa milayo leyi a munhu ni munhu, mingango, ni bandla gontlhe gi faneleko ku hanya hi yona ni ku hlola ku ya landzelwa ke. (Gal. 6:2) Kanilezvi, Jesu a ngo yimisa milayo basi; i patsa ni ku khatalela a mun’we ni mun’wani wa hina ni ku hi randza. (Efe. 5:29) A vamakabye va cisati va mu kombisa cichavo Kristu hi ku ingisa lava a va yimisileko kasi va rangela bandla. A vamakabye va cinuna va komba lezvaku va gi zwisisa khwatsi a lulamiselo ga Jehovha hi ku va kombisa cichavo a vamakabye va cisati ni ku va nyika wudzundzo. Loku vontlhe lomu bandleni va gi zwisisa khwatsi a lulamiselo ga Jehovha va tlhela va kombisa cichavo hi lava va rangelako, a bandla gi hanya kuruleni. A ca lisima ka zvontlhe, hi dhumisa Jehovha, a Papayi wa hina wa lirandzo. w21.02 19 ¶¶14-17

Ka khati legi Dhavhidha ni masochwa yakwe va nga tsutsuma Sawule, va no guma va siya mingango yabye kasi va yalwa yimpi. A valala va no sala va dhumela mingango yabye va tlhela va khoma va famba navo. Kota lezvi Dhavhidha a nga hi ni wutlhari ga hombe ga kulwa yimpi kuzvilava na a tekele ku tiva ndlela ya kuya tlhatlhisa a vanhu vakwe. Hambulezvo, i no kombela Jehovha kasi a mu byela lezvi a nga fanele ku maha. Dhavhidha i no wutisa Jehovha, aku: ‘Loku ndzi landza a yimpi leyi, ndzi ta yi kamanyeta ke?’ Jehovha i no komba Dhavhidha lezvaku a nga famba, a tlhela a mu tiyisekisa ku zvi ta mu fambela khwatsi. (1 Sam. 30:7-10) U gondza yini ka matimu lawa? Na u nga se maha ciboho, ranga hi ku lava wusungukati. Wena muswa, kombela vapswali va wena va ku vhuna. U nga kuma wusungukati ga gi nene kambe hi ku bhula ni dhota gi buvhileko. Jehovha wa ma tsumba a madhota; wenawu ma tsumbe. Phela Jehovha i ma wona kota “zvinyikiwo” laha bandleni. (Efe. 4:8) U ta vhuneka nguvhu hi ku pimanyisa a kukholwa kabye ni ku ingisa wusungukati gabye ga wutlhari. w21.03 4-5 ¶¶10-11

Jesu i te loku hi nga zvi tirisi lezvi hi gondzako, hi fana ni munhu a akako yindlu yakwe lomu ka civhunyi. A munhu loye i tira yi nga chayi. Kanilezvi, o ti mbhetela sikira hi ku funya! Hikuyini? Hakuva loku kuna vhula, kuta tindambi, kuta cingulo zvi taba yindlu, yi gumesa yiku hohlo. (Mat. 7:24-27) Hinawu, loku hi nga zvi tirisi lezvi hi nga gondza, hi tava hi xakele zvontlhe lezvi hi nga maha. Loku a kukholwa ka hina ku ringwa hi zvikarato kutani hi tixanisa, ku nga tava ku tiyile laha ka kuza ku hi vhuna ku timisela. Kanilezvi, loku hi lera hi tlhela hi tirisa lezvi hi zvi gondzako, hi ta maha zviboho zva zvi nene wutomini ga hina, hi kuma kurula, hi tlhela hi tiyisa kukholwa ka hina. (Isa. 48:17, 18) Kasi hi simama ku tsumbeka loku hi xanisiwa, hi fanele ku tsutsumela ka Jehovha hi mukhongelo hi tlhela hi gondza Bhibhiliya hi kukhandzakanya. Contlhe cikhati hi fanele ku alakanya lezvaku a nchumu wa lisima hi nga mahako ku dzundza Jehovha. A cin’wani hi ku Jehovha a nga ta tshuka a hi tsika ne a ku na nchumu ca ku a munhu a nga maha kasi Jehovha a tsika ku hi randza.— Mah. 13:5, 6. w21.03 15 ¶6; 18 ¶20