Junho

Joba i wa hi ni wunghana ga hombe na Jehovha. I wa hi ni ngango wa hombe ni wo zwana niku i wa ganyile nguvhu. (Joba 1:1-5) Kanilezvi ka siku gin’we basi, Joba i no salisa zvezvi. A kusangula i no luza zvihari zvakwe. (Joba 1:13-17) Hi ku landzela, a vana vakwe vontlhe a nga va randza va nofa. Hi nga alakanyela a kubayisa ni hlomulo lowu Joba ni sati wakwe va wu zwileko a cikhati va nga tiva lezvaku a vana vabye vontlhe va 10 va wa file. A zvi hlamalisi lezvi Joba a nga handzula tinguwo takwe hi cirilo a tlhela awa lahasi! (Joba 1:18-20) Sathani i noba Joba hi wubabyi go bayisa nguvhu ni go dhanisa. (Joba 2:6-8) Mahlweni ka ku lezvo zvi maheka, Joba va wa mu kombisa nguvhu cichavo. A vanhu va waya kakwe va ya kombela wusungukati. (Joba 31:18) Makunu va wa mu nyenya. I wa nyenyiwa hi vamakabye vakwe, vanghana vakwe va hombe a tlhela a nyenyiwa hambu hi malandza yakwe! — Joba 19:13, 14, 16. w22.06 21 ¶¶5-6

Andzhako ka ku bhabhatiswa, hontlheni hi fanele ku landzela a wusungukati legi mupostoli Pawule a nyikileko a maKristu-kulobye ya le Efesusi. I ma kucile lezvaku mava maKristu yo “buvha”. (Efe. 4:13) Hi mawulela man’wani, va wa fanele ku ‘simama va kula hi tlhelo ga moya’. U sina u mu randza nguvhu Jehovha. Kanilezvi a lirandzo la wena hi yena li nga engetela ku kula. Hi ndlela muni? Mupostoli Pawule i kombile a yin’we ya tindlela, kota lezvi zvi tsalilweko ka Va Le Filipi 1:9. Pawule i khongelele lezvaku a lirandzo la va le Filipi “li simama ku andza”. Hikwalaho, hi fanele ku engetela a lirandzo la hina hi Jehovha. Hi nga maha lezvo hi ku engetela a ‘kutiva ka hina ni kupimisisa kontlhe’. Laha hi yako hi mu tiva khwatsi Jehovha, hi mu randza nguvhu hi tlhela hi randza matshamela yakwe ni ndlela leyi a mahako hi yona zvilo. Hiya hi zvi lava nguvhu a ku mu tsakisa ni ku nga tshuki hi maha zvilo lezvi zvi nga wa ta mu kwatisa. Hi ti karatela ku tiva kurandza kakwe ni lezvi hi nga ku mahisako zvona. w22.08 2-3 ¶¶3-4

Lezvi zvi tsalilweko ka bhuku ga Kuvhululelwa a zvi tsalelwi vanhu laha va yileko kanilezvi zvi tsalelwa hina malandza ya Nungungulu hi ti nyikeleko kakwe. Kota vanhu va Nungungulu a hi faneli ku hlamala hi ku wona lezvaku ha maha cipandze kutatisekeni ka zviphrofeto zvi kumekako ka bhuku legi go hlamalisa. Mupostoli Johani loyi a nga khosahele makunu i kombile a cikhati leci a zviphrofeto lezvi zvi nga wa ta tatiseka hi cona. I te: “A moya wo basa wu no ndzi tisa sikwini ga Hosi.” (Kuv. 1:10) A cikhati leci Johani a nga tsala magezu lawa, kwalomu ka va 96 Nguveni ya Hina, ‘a siku ga hosi’ gi wa ha hi kule nguvhu. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:12) Kanilezvi hi kuya hi ciphrofeto ca Bhibhiliya, a siku lego gi sangulile hi 1914 a cikhati leci Jesu a nga yimisiwa kota Hosi le tilweni. Kusukela ka lembe lego zviya mahlweni, a zviphrofeto zva bhuku ga Kuvhululelwa lezvi zvi patsako a vanhu va Nungungulu zvi no sangula ku tatiseka. Ina, hina nyamutlha hi hanya “sikwini ga Hosi”!— Kuv. 1:3. w22.05 2 ¶¶2-3

A civandza ni muphrofeti wa mawunwa hi wumbiri gabye, va no hoxiwa na va ha hanya lomu tiveni ga ndzilo, legi gi vhurako hi solufa. Hikwalaho, na ya ha fuma, a mifumo leyi yi nga valala va Nungungulu yi ta lovisiwa kala kupindzuka. Lezvo zvi wula yini ka hina? Kota maKristu hi fanele ku tsumbeka ka Nungungulu ni Mufumo wakwe. (Joh. 18:36) Hi fanele ku simama hi nga ti ngheniseli ka timhaka ta politika ya tiko legi. Kanilezvi zvi nga hi karatela nguvhu a ku hi simama hi nga ti ngheniseli ka timhaka ta politika hakuva a mifumo ya tiko legi yi kurumeta ku hi tsumbeka ka yona hi magezu ni mitiro. Lava va vhumelako a kucetelo lowo va nyikiwa a cifungo ca civandza. (Kuv. 13:16, 17) Hambulezvo, ni wihi a amukelako a cifungo leco a nga ta amukeleka ka Jehovha niku i ta luza a wutomi ga pindzukelwa. (Kuv. 14:9, 10; 20:4) Zva lisima nguvhu a ku hi simama hi nga ti ngheniseli ka timhaka ta politika hambu loku a mifumo yo hi kucetelisa kuyini. w22.05 10-11 ¶¶12-13

A wun’we wa mixuvo u nga ti vekelako ku gondza wutlhari giswa. Loku hi gondza a wutlhari giswa hi tava hi longile khwatsi a ku maha zvotala ntirweni wa Jehovha. Ehleketa hiku vamakabye vangani va ku zvi randza va lavekako kasi ku vhunetela ntiro wa ku aka le Bheteli, ku aka Tisalawu ta mitlhangano ya hombe ni Tisalawu ta Mufumo. A kutala ka vona va gondza kuva ni wutlhari hi ku tira ni vamakabye va nga ni wutlhari ga ku maha khwatsi mitiro leyi. Nyamutlha, a vamakabye lava va ti karatela ku gondza lezvi zvi lavekako kasi ku vhunetela ku hlayisa Tisalawu ta mitlhangano ya hombe ni Tisalawu ta Mufumo. Hi ndlela leyi ni tin’wani, Jehovha Nungungulu — “a Hosi ya Pindzukelwa” na Jesu Kristu — a “Hosi ya tihosi” va maha mitiro yo tala ni ya hombe hi ku tirisa a vamakabye va nga ni wutlhari. (1 Tim. 1:17; 6:15) A hi lavi ku tirisa a wutlhari ga hina ni ntamu wa hina kasi ku ti lavela vito, kanilezvi hi lava ku zvi tirisa kasi ku dzundza Jehovha. — Joh. 8:54. w22.04 24 ¶7; 25 ¶11

Solomoni i wa hi munhu wo ganya nguvhu niku i wa hanya ka muti wo chandza. (1 Tih. 10:7, 14, 15) Kanilezvi Jesu i wova ni zvilo zvitsongwani niku ne i wa nga hi na yindlu. (Mat. 8:20) Kanilezvi hi wumbiri gabye va wa hi ni mawonela ma nene xungetano hi titshomba hakuva a wutlhari gabye gi wata hi ka cibuka caleci ca cin’we, Jehovha Nungungulu. Solomoni i wa zvi tiva lezvaku loku hi hi ni mali ha zvi kota ku xava zvilo lezvi zvi lavekako kuzvilava ni lezvi hi zvi navelako. Kanilezvi hambu lezvi Solomoni a nga hi munhu wo ganya nguvhu i wa zvi tiva lezvaku ku na ni zvilo zva lisima nguvhu a ku hundza mali. Hi cikombiso, i tsalile lezvaku ‘a vito gi nene gi hundza a tshomba yo tala’. (Mav. 22:1) Solomoni i wa zvi wona lezvaku a vanhu lava va randzako mali a kutala ka zvikhati a va tsaki hi lezvi va nga nazvo. (Mutsh. 5:10, 12) Niku i wulile lezvaku a hi faneli ku alakanya ku a mali hi wona nchumu wa lisima nguvhu hakuva hambu loku hova ni mali yo kota kwihi yi nga tshuka yi mbhela hi kucopeta ka tihlo. — Mav. 23:4, 5. w22.05 21 ¶¶4-5

Laha hi ehleketako hi makatekwa lawa hi ma kumako zvezvi, ho tiyisa wunghana ga hina na Jehovha. Niku a ku ehleketa hi makatekwa lawa Jehovha a to hi nyika cikhatini ci tako zvi maha ku a kutsumba ka hina ka ku mu tirela kala kupindzuka kuva ka lisine. Zvontlhe lezvo zvi maha ku hi tsaka laha hi tirelako Jehovha nyamutlha. Jehovha “i ta suka a yima” kasi ku hi vhuna a cikhati leci a to lovisa a tiko legi go biha. Ha tiyiseka lezvaku Jehovha, a “Nungungulu a lulamileko”, a nge tsiki a tiko ga Sathani gi simama kuva kona a ku hundza fanelo. (Isa. 25:9) Hi rindzela zvin’we na Jehovha hi lihlazva-mbilu lezvaku a siku lego ga ku tlhatlhiswa gi chikela. Na ha ha rindzela, hi ti yimisele ku simama hi gi nyika lisima a lungelo ga ku khongela, ku gondza ni ku tirisa lezvi hi gondzako ka Mhaka ya Nungungulu ni ku ehleketa hi makatekwa ya hina. Laha hi mahako lezvo, Jehovha wa hi vhuna ku timisela na hi tsakile wukhozelini gakwe. w22.11 13 ¶¶18-19

Hambu lezvi a Bhibhiliya gi kalako gi nga wulawuli hi ku bhabhatisiwa ka Timote, hi nga zvi kota ku alakanyela lezvi a mamani wakwe Eunike a nga tsakisa zvona ka siku lego. (Mav. 23:25) Eunike i wa hlulile a zvikarato zva ku gondzisa a n’wana wakwe a ku randza Jehovha ni N’wana wakwe, Jesu Kristu. Timote i wundlilwe ka ngango wu nga hambene hi wukhongeli. A papayi wakwe i wa hi muGreki, a mamani wakwe i wa hi muJudha. (Miti. 16:1) Zvi wonekisa ku khwatsi a cikhati leci Eunike na Loyisi va nga gondza lisine, Timote i wa hi muswa. Kanilezvi a papayi wakwe a nga zangi ava muKristu. Makunu wukhongeli muni legi Timote a nga wa ta gi hlawula? Hi ku fanana a vamamani va nga maKristu va yi randza a mingango yabye. A ca hombe ka zvontlhe va lava ku vhuna a vana vabye lezvaku vava ni wunghana go tiya na Jehovha. Niku a Nungungulu wa hina wa ku nyika lisima a kutikarata loku va ku mahako. (Mav. 1:8, 9) Jehovha wa vhuna a vamamani vo tala laha va vhunako a vana vabye lezvaku va mu tiva ni ku mu tirela. w22.04 16 ¶¶1-3

Zvezvanyana Jehovha i ta chela timbilwini ta mifumo leyo ya politika “a maalakanyo ya ku maha kurandza kakwe”. Gi tava gihi a wuyelo ga lezvo? A mifumo leyo ya politika, yi vitaniwako ku i “10 wa tihosi”, yi ta vhukela a tihlengeletano tontlhe ta wukhongeli ga mawunwa yi ti lovisa ti ku bhi. (Kuv. 17:1, 2, 12, 16) Hi zvi tivisa kuyini lezvaku a Bhabhuloni wa Hombe i laha kusuhani ni kulovisiwa? Kasi ku hlamula a ciwutiso leci zva vhuna a ku alakanya lezvaku a dhoropa ga Bhabhuloni wa kale gi wa vhikelwe hi mati ya congo wa hombe wa Eufrate. A bhuku ga Kuvhululelwa gi fananisa a timiliyoni ta vaseketeli va Bhabhuloni wa hombe ni “mati” ma vhikelako. (Kuv. 17:15) Kanilezvi gi tlhela gi komba lezvaku a mati lawo ma wa ‘tapswha’ zvi kombako ku a wukhongeli gontlhe ga mawunwa gi wa ta luza a vaseketeli vo tala. (Kuv. 16:12) Kutatisekeni ka ciphrofeto leci, a vanhu vo tala nyamutlha va tsika wukhongeli ga mawunwa va sangula ku lavetela mihlamulo ya zviwutiso zvabye ka gin’wani wutshamu. w22.07 5-6 ¶¶14-15

A kutsetselela zvi kombisa kubonga. Ka wun’we wa mifananiso, Jesu i fananisile Jehovha ni hosi leyi yi vhinyileko mangava ya hombe ya nandza ga yona yaku na gi nga zvi kotangi ku hakhela. Hambulezvo, a nandza lego gi tsetselelweko a gi kombisangi wuxinji ka nandza legi gi nga mu dhevha a zvimalana zva zvitsongwani. (Mat. 18:23-35) Zvini lezvi Jesu a nga lava ku hi gondzisa? Loku hakunene hi kombisa kubonga hi wuxinji ga hombe legi Jehovha a hi kombisako, hi ta kuceka ku tsetselela van’wani. (Lis. 103:9) Ka malembe ma hundzileko, A Murindzeli i zvi wulisile lezvi: “Hambu loku ho va tsetselela makhati yo talisa kuyini a vanhu-kuloni, a zvi nge tshuki zvi ringana ni lezvi Jehovha a tsetselelisako zvona a mun’we ni mun’wani wa hina na a ti seketela ka muphahlo wa Kristu.” Lava va tsetselelako vonawu va ta tsetselelwa. Jehovha i kombisa wuxinji ka lava va nga ni wuxinji. (Mat. 5:7) Jesu i kombile mhaka leyo kubaseni a cikhati a nga gondzisa a vapizani vakwe lezvi va nga fanele ku khongelisa zvona. — Mat. 6:14, 15. w22.06 10 ¶¶8-9

Jesu i tile misaveni kota munhu wa nyama. I pimanyisile a matshamela ya Papayi wakwe hi kumbhelela. (Joh. 14:9) Hikwalaho, hi ku gondza xungetano hi Jesu, hi mu tiva khwatsi Jehovha Nungungulu hi tlhela hi mu randza. Ha vhuneka kambe hi tigondzo ta Jesu ni lezvi a rangelisako zvona a bandla ga wuKristu nyamutlha. I hi gondzisa lezvi hi nga hanyisako zvona hi ndlela yi nga hi vhunako ku hi tsakelwa hi Jehovha. Niku hontlheni hi nga vhuneka hi kufa ka Jesu. A cikhati leci Jesu a nga vhuxiwa, i nyikele ntsengo wa nkhata wakwe kota muphahlo wo mbhelela wu hi basisako “zviwonhweni zvontlhe”. (1 Joh. 1:7) Zvezvi i Hosi ya ntamu yi nga fiko. Zvezvanyana, Jesu i ta gandla a hloko ya Sathani. (Gen. 3:15) A malandza ya Nungungulu ma ta tsaka nguvhu a cikhati leci Sathani a to lovisiwa! Kala ka cikhati leco, ngha hi nga rereki. A Nungungulu wa hina wa tsumbeka. I ta neha makatekwa ya talela ga cima ka “matiko wontlhe ya misava”. w22.07 18 ¶13; 19 ¶19

Hi fanele ku ti karatela ku tekela ku tatisa a mixuvo leyi hi ti vekelako. Hikuyini? Hakuva a hi zvi tivi zva mandziko. Hi cikombiso, mupostoli Pawule i vhunetele a cikhati leci ku nga yimisiwa a bandla le dhoropeni ga Tesalonika. Kanilezvi, i no kurumeteka ku suka dhoropeni lego. (Miti. 17:1-5, 10) Loku Pawule i wa no simama ku tshama seyo na a vekile mhangweni a wutomi ga vamakabye. Kanilezvi Pawule a nga mbhelangi ntamu. Wutshan’wini ga lezvo, i no ti zwananisa ni kucica ka zviyimo. Hi ndzhako ka cikhati, i no rumela Timote kasi ku ya khatalela zvilaveko zva maKristu ya maswa ya le Tesalonika. (1 Tes. 3:1, 2) Handle ko kanakana a maKristu lawo ma tsakile nguvhu. Hi nga gondza ka cikombiso ca Pawule le Tesalonika. Kuzvilava hi nga ngha hi ti karatela ku tatisa a mixuvo yo kari, kanilezvi a zviyimo lezvi hi kalako hi nga zvi koti a ku zvi wonelela zvi hi tsandzekisa ku tatisa a mixuvo leyo. (Mutsh. 9:11) Loku ku hi ku u ka ciyimo leco, ti karatele ku ti vekela yin’wani mixuvo leyi zvi kotekako ku yi tatisa. w22.04 25-26 ¶¶14-15

Jehovha wa hi chavelela hi ku hi nyika kutsumba ka cikhatini ci tako. Wona maalakanyo matsongwani ya lomu ka Bhibhiliya ma nga hi chavelelako a cikhati hi kumanako ni zvikarato. Lomu ka Mitsalo, Jehovha i hi tiyisekisa lezvaku a ku na nchumu — a ku patsa ni zvikarato zva hombe — ‘wu to zvi kota ku hi hambanisa ni lirandzo [lakwe]’. (Rom. 8:38, 39) I tlhela a hi tiyisekisa lezvaku ‘i kusuhani ni vontlhe lava va mu khongelako’. (Lis. 145:18) Jehovha i hi byela lezvaku loku hi mu tsumba hi nga timisela ni cihi cikarato hi tlhela hiva ni litsako a cikhati leci hi xanisekako. (1 Kor. 10:13; Jak. 1:2) A Mhaka ya Nungungulu yi tlhela yi hi alakanyisa lezvaku a zvikarato lezvi hi kumanako nazvo zvezvi zva cikhatana basi loku hi zvi ecanisa ni nchachazelo wa pindzukelwa lowu a hi nyikako. (2 Kor. 4:16-18) Jehovha i hi nyika kutsumba ko tiya ka lezvaku i ta fuvisa a mutsu wa zvontlhe zvikarato zva hina, ku nga Sathani Dhiyabho ni lava va pimanyisako a tindlela takwe to biha. (Lis. 37:10) Xana u ma khomile hi hloko a mavhesi yo kari yo chavelela kasi ma ku vhuna ku timisela zvikarato cikhatini ci tako? w22.08 11 ¶11

Wa tshuka u karateka xungetano hi ku u ta zvi kota ku simama u hanya hi milayo ya Jehovha yo lulama siku ni siku, lembe ni lembe? Jehovha i tsumbisa lezvaku a kululama ka hina ku nga ku khwatsi “mabyandlati ya bimbi”. (Isa. 48:18) Hi nga ti alakanyela na u tshamile laha mbhirini ya bimbi ga hombe, u wona mabyandlati na mata hi kulandzelana, ma nga gumesi. Ka ciyimo leco co rula, a ku u wa karateka uku, ka siku go kari, a mabyandlati lawa ma ta ku halahala ma nyima? Ahihi! Wa zvi tiva lezvaku hakunene ma ta simama kuta. A kululama ka wena ku nga fana ni mabyandlati ya bimbi! Hi ndlela muni? A cikhati leci u lavako ku maha ciboho, sangula hi ku ehleketa hi lezvi Jehovha a nga wa ta lava ku u maha. Hi kulandzela, maha zvalezvo. Hambu loku a ciboho leco co karatisa kuyini, contlhe cikhati a Papayi wa wena wa lirandzo i ta ku vhuna lezvaku u simama na u tiyile ni ku nga tlheleli ndzhako ni ku hanya hi milayo yakwe yo lulama siku ni siku.— Isa. 40:29-31. w22.08 30 ¶¶15-17

Kumbheleni ka 1000 wa malembe, Sathani i ta humesiwa. Ka cikhati leco, i ta zama ku kanganyisa vanhu vo mbhelela. Ndzeni ka kuringwa loko, a vanhu vontlhe vo mbhelela laha misaveni va tava ni thomo ga ku kombisa kubaseni lezvaku va na ni cichavo hi vito ga Nungungulu niku va seketela wuhosi gakwe. (Kuv. 20:8-10) Lezvi va to maha ka cikhati leco hi zvona zvi to komba ku a mavito yabye ma ta tsaliwa bhukwini ga wutomi ma nga ha vhinyiwi kutani ahihi. A vokari, lava a ntsengo wa vona wu nga tivekiko hi kukongoma, va ta fana na Adhamu na Evha, va ala wuhosi ga Jehovha. Zvini zvi to va humelela? Kuvhululelwa 20:15 i hi byela lezvi: “Ni wihi loyi a vito gakwe gi nga kala ku kumiwa bhukwini ga wutomi i no hoxiwa tiveni ga ndzilo.” Ina, a vanhu lavo va ta lovisiwa kala kupindzuka. Kanilezvi a kutala ka vanhu lavo vo mbhelela va ta tsumbeka laha va to ringwa hi khati go gumesa. w22.09 23-24 ¶¶15-16

A vokari bandleni ga zana ga malembe go sangula va wa kurumeta vaku a vamatiko lava va hundzulukileko vava maKristu va fanele ku mahiwa wukwera, kuzvilava kasi a vaJudha va nga wulawuli zvahava hi vona. (Gal. 6:12) Mupostoli Pawule i wa nga vhumeli mawonela lawo ne ni kutsongwani, kanilezvi wutshan’wini ga ku kurumeta ku ku landzelwa mawonela yakwe, i no ti koramisa a bika mhaka leyo ka vapostoli ni madhota Jerusalema. (Miti. 15:2) Lezvi Pawule a nga yi khomisa lezvi a mhaka leyi, i vhunile maKristu lawo lezvaku ma simama mava ni litsako ni kurula lomu bandleni. (Miti. 15:30, 31) Loku ku vhuka kuphikizana ka hombe, hi vhuvhumisa kurula hi ku hlota wurangeli ka lava Jehovha a va yimisileko kasi ku khatalela bandla. A kutala ka zvikhati, hi nga kuma wurangeli gi seketelwako ka Bhibhiliya mabhukwini ya hina kutani ka zvileletelo zvi nyikwako hi hlengeletano. Loku hi veka kupima ka ku landzela a zvileletelo lezvo wutshan’wini ga ku vhuvhumisa a mawonela ya hina wutsumbu, hi ta maha ku a bandla giva ni kurula. w22.08 22 ¶¶8-9

A kutala ka hina zva tshuka zvi laveka ku hi mu byela cihundla co kari a munghana wa hina wa hombe. Ka zvikhati zvin’wani, lezvo zvi nga hi karatela. Kuzvilava hi tshamela ga hina zva hi karatela a ku byela van’wani lezvi zvi nga mbilwini ya hina. Kanilezvi, loku hi tshuka hi kanya mbilu hi mu byela cihundla co kari a munghana wa hina, zvi nga hi pandza nguvhu mbilu loku hi gumesa hi tiva ku i hlawutele van’wani lezvi hi nga mu byela. Hambulezvo, ha va bonga nguvhu lava va ti khomako va nga bhoxi a zvihundla zva hina! A madhota lawa ma tiviwako hi ku hlayisa cihundla, a ka vamakabye vabye va fana ni “wuchavelo loku moya wu bhubhutsa” ni “wuponelo ka cingulo”. (Isa. 32:2) Ha zvi tiva lezvaku hi nga bhula ni vamakabye lavo na hi tlhatlhekile, na hi tiyiseka lezvaku lezvi hi to va byela va nga ta byela van’wani. A hi va kurumeti ku va hi hlawutela zvilo zva cihundla. A cin’wani kambe, ha va bonga nguvhu a vasati va madhota ya hina hi kota ya lezvi va kalako va nga zami ku xotsa mahungu ya cihundla ka vanuna vabye. Kunene, makatekwa ku a sati wa dhota a nga byeliwi mahungu ya cihundla ya vamakabye laha bandleni. w22.09 11 ¶¶10-11

Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ponisa malandza yakwe yo tsumbeka cikhatini ca “kuxaniseka ka hombe.” (Mat. 24:21; Dan. 12:1) I ta maha lezvo a cikhati leci a patsano wa matiko, wu vitaniwako ku Goge wa Magoge, wu to vhukela malandza ya Jehovha yo tsumbeka misaveni yontlhe. Hambu loku ko tlhangana a matiko wontlhe ya 193 ma nga zviro zva ma Nações Unidas, va nga ta lunga ka Loyi a Hundzeleleko Kutlakuka ni masochwa yakwe ya le tilweni! Jehovha i tsumbisa lezvi: ‘Ndzi ta ti kulisa, ndzi ti basisa, ndzi ti tivekisa mahlweni ka matiko manyingi; va ta zvi tiva lezvaku hi mina Jehovha.’ (Ezek. 38:14-16, 23) Laha Goge a to vhukela vanhu va Jehovha, i ta tlhotlha ndzilo bava ku vhuka potipoti ya Armagedhoni, laha Jehovha a to lovisa “tihosi ta misava yontlhe.” (Kuv. 16:14, 16; 19:19-21) Kanilezvi, “a valulamileko va ta aka tikweni, ni lava va mbheleleko va ta sala ka gona.” — Mav. 2:21. w22.10 16-17 ¶¶16-17

A hi zvi koti ku lera timbilu; hi Jehovha yece a ‘pimako a mimoya’ kutani ku, a hlolako leci ci kucako a munhu. (Mav. 16:2) I randza vanhu va tixaka tontlhe, va matiko wontlhe ni va midhawuko yontlhe. Niku Jehovha i hi kuca ku hi ‘vhulula timbilu ta hina tontlhe’. (2 Kor. 6:13) Hi ti karatela ku randza vamakabye va hina vontlhe, na ku nga hi ku va lamula. Lezvo zvi wula kambe a ku hi nga lamuli lava va nga hiko vamakabye va hina. Xana u wa ta tshuka u lamula a xaka ga wena gi nga hiko Kustumunyu, uku: “Loyi a nga ta tshuka ava Kustumunyu wa Jehovha”? Ahihi. Lawo ma wa tava matshandza ni ku ti maha wo lulama. Jehovha wa ha nyika “vanhu vontlhe misaveni” a cikhati ca ku va ti sola. (Miti. 17:30) Contlhe cikhati alakanya lezvaku a ku ti maha wo lulama zvonawu kungalulami. Ngha a lirandzo leli hi nga nalo hi milayo ya Jehovha xungetano hi zvakululama li vhuvhumisa litsako li tlhela li kuca van’wani, li va vhuna ku va tshinela ka hina ni ka Nungungulu wa hina. w22.08 31 ¶¶20-22

Ha zvi tiva lezvaku a cikhati leci hi chumayelako hi nga tshuka hi xanisiwa. A kuxanisiwa loko kuzvilava ku tava ka hombe nguvhu cikhatini ci tako. (Dan. 11:44; 2 Tim. 3:12; Kuv. 16:21) Hambulezvo, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi nyika civhuno leci ci to laveka. Hikuyini? Jehovha contlhe cikhati wa vhuna malandza yakwe lezvaku ma tatisa zviavelo zvabye hambu loku zvi karatisa kuyini. Wona a cikombiso ca muphrofeti Ezekiyeli, loyi a chumayeleko vaJudha lava va nga hi wukhumbini le Bhabhuloni. Vanhu vo tshamisa kuyini lava Ezekiyeli a nga fanele ku va chumayela? Jehovha i va tlhamusele kota vanhu va ‘cikanya’, “va timbilu to nonoha” ni ‘vo hluwuka’. Va wa hi vanhu va nga hi ni mhango nguvhu a ku khwatsi mimizwa ni tihume. Zva zwisiseka lezvi Jehovha a nga byela Ezekiyeli hi kuphindaphinda, aku: “U nga chavi”. (Ezek. 2:3-6) Ezekiyeli i zvi kotile ku maha ntiro wakwe wa kuchumayela hakuva 1) i wa rumilwe hi Jehovha, 2) i wa nyikiwa ntamu hi moya wa Nungungulu, ni 3) a mhaka ya Nungungulu yi wa tiyisa kukholwa kakwe. w22.11 2 ¶¶1-2

Jehovha i vangile a zvilo zvontlhe zvi hanyako laha misaveni kasi zvi hanya hi cikhati co kari, kanilezvi a vanhu i va vangele ku hanya kala kupindzuka. I hi nyikile a kutsumba ko hlawuleka ka ku hanya hi ngafi. Jehovha i hi vangile na hi hi ni kuxuva ka hombe ka ku hanya kala kupindzuka. A Bhibhiliya gi wula lezvaku Nungungulu ‘i vekile timbilwini ta hina a ku alakanya cikhati ci nga mbheliko’. (Mutsh. 3:11) Leco cin’we ca zvigelo zvi hi mahako hi wona a kufa kota nala. (1 Kor. 15:26) Loku hi babya, a ku ho tshama hi rindzela kufa basi hi nga mahi nchumu? Ahihi. A kutala ka zvikhati hiya cipitali hi tlhela hinwa mimiri ya ku tira mababyi ya hina. Hi lisine, hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi ngafi. Loku kufa munhu wo kari hi mu randzako, kani i n’wanana kutani munhu wa hombe, hizwa kubayisa ka hombe hi cikhati co leha. (Joh. 11:32, 33) Kunene, a Muvangi wa hina wa lirandzo na a nga hi mahangi na hi hi ni kuxuva ni ntamu wa ku hanya kala kupindzuka loku i wa nga hi na kungo ga ku a vanhu va hanya kala kupindzuka. w22.12 3 ¶5; 4 ¶7

Ka cikhati leci ca zvikarato, a malandza yo tala ya Jehovha ma nga babya, ma nga chava, kutani kuzwa ciwundza. Hlota tindlela ta ku bhula ni vamakabye. Loku ku humelela ntungu, zvi nga tshuka zvi lava ku hi nga gamakani ni van’wani, hambu ni vamakabye va hina futsi. Ka zvikhati lezvo, u nga tshuka u ti zwisa ku khwatsi hi lezvi mupostoli Johani a nga ti zwisa zvona. I wa zvi lava nguvhu a ku wona munghana wakwe Gayusi. (3 Joh. 13, 14) Hambulezvo, Johani i wa zvi tiva ku hi cikhati co kari zvi wa nga ta koteka ku a mu wona. Hikwalaho, i no maha lezvi a nga zvi kota, a mu tsalela papilo Gayusi. Loku zvi nga koteki ku u vhuxela vamakabye nghohe ni nghohe, zama ku va vhuxela hi tindlela tin’wani. Loku u simama ku bhula ni vamakabye, u ta tizwa na u vhikelekile u tlhela u rula. Loku u karateka nguvhu, bhula ni madhota u tlhela u amukela civhuno leci va to ku nyika hi lirandzo. — Isa. 32:1, 2. w22.12 17-18 ¶¶6-7

A Bhibhiliya gi komba lezvaku ka cikhati co kari a minenge ya Josefa yi wa bohilwe hi machini a tlhela a fasiwa nhamu hi tisimbi. (Lis. 105:17, 18) A ciyimo ca Josefa ci waya ci bindza nguvhu. I no suka ka kuva khumbi yo tsumbeka a yava cibochwa. U tshukile uva ka ciyimo co bayisa, ci ngaya ci bindza nguvhu hambu lezvi u nga khongela hi mbilu yontlhe? Lezvo zvi nga humelela. Jehovha a nga hi vhikeli ku hi nga welwi hi zvikarato ka tiko legi gi fumiwako hi Sathani. (1 Joh. 5:19) Hambulezvo, u nga tiyiseka lezvaku Jehovha wa zvi tiva khwatsi lezvi u kumanako nazvo, niku wa khatala hi wena. (Mat. 10:29-31; 1 Ped. 5:6, 7) A cin’wani kambe, Jehovha i tsumbisa, lezvi: “Ndzi nga ta tshuka ndzi ku tsika hambu ku ku fularela.” (Mah. 13:5) Jehovha a nga hi vhuna ku hi timisela hambu loku zvi wonekisa ku khwatsi a ku na ndlela ya ku a ciyimo ca hina ci cica. w23.01 16 ¶¶7-8

A Mitsalo yi hi tiyisekisa lezvaku Nungungulu wa hina a nga ta hi tsukula loku hi maha zvihoxo. A vaIzrayeli va wonhele Jehovha hi kuphindaphinda; hambulezvo, a cikhati va nga ti sola hi mbilu yontlhe, Nungungulu i no va tsetselela. A maKristu yo sangula wonawu ma wa zvi tiva lezvaku Jehovha wa ma randza nguvhu. Hi ku pimiselwa, mupostoli Pawule i no khongotela makholwa-kuloni lezvaku ma ‘tsetselela ni ku chavelela’ loyi a hanyileko ciwonho ca hombe a guma a ti sola. (2 Kor. 2:6, 7; 1 Kor. 5:1-5) A zvo ku tsakisa lezvi Jehovha a nga kala ku tsukula vanhu vakwe hi kuva va mahile zvihoxo! Wutshan’wini ga lezvo, i no va vhuna hi lirandzo, a va kawuka a tlhela a va ramba lezvaku va tlhela vava vanghana vakwe. I tsumbisa ku maha zvo fana ka vawonhi vontlhe va ti solako nyamutlha. (Jak. 4:8-10) A Bhibhiliya gi hi vhuna ku wona wutlhari gakwe, kululama kakwe ni lirandzo lakwe. A Bhuku legi gi komba lezvaku Jehovha i lava lezvaku hi mu tiva. I lava ku hiva vanghana vakwe. w23.02 7 ¶¶16-17

Hi cigelo co zwala, ha zvi lava nguvhu a ku wona ku lezvi zvi humelelako lomu tikweni zvi tatisisa kuyini a zviphrofeto zva Bhibhiliya. Hi cikombiso, Jesu i hi byelile lezvi zvi nga wa ta humelela kasi ku hi vhuna a ku tiva lezvaku a kugumesa ka tiko legi ga Sathani ku laha kusuhani. (Mat. 24:3-14) Mupostoli Pedro i hi kucile ku veka kupima ka zviphrofeto zvi tatisekako, kasi a kukholwa ka hina ku tshama na ku tiyile. (2 Ped. 1:20, 21) Mupostoli Pedro i hi vhunile ku simama hiva ni mawonela yo ringanisela laha hi ehleketako hi zviphrofeto zva Bhibhiliya. I hi kucile ku simama hi “alakanya a kuta ka siku ga Jehovha.” (2 Ped. 3:11-13) Hikuyini? A hi ku khwatsi ho lava ku tiva “siku ni cikhati” leci Jehovha a to tisa a Armagedhoni, kanilezvi, hi lava ku tirisa cikhati leci ci hi saleleko kasi hiva ‘ni mahanyela yo basa, hi kombisa hi mitiro lezvaku hi khozela Nungungulu.’ (Mat. 24:36; Luka 12:40) Hi lava ku simama hiva ni mahanyela ma nene ni ku maha lezvi hi zvi kotako kasi a kutikarata ka hina ntirweni wa Jehovha ku kombisa lezvaku ha mu randza nguvhu. Kasi ku maha lezvo, hi fanele ku ti wonela. w23.02 16 ¶4, ¶6

Ku na ni lezvi lava va “tiyivhu tin’wani” va faneleko ku maha kasi va ringanelwa hi ku hanya Paradhiseni. Hi fanele ku kombisa lezvi hi ti zwisako zvona hi Jesu. Hi cikombiso, hi komba lezvaku ha mu randza hi lezvi hi va khomisako zvona a vamakabye vakwe va totilweko. Jesu i wulile lezvaku i ta lamula tiyivhu hi kuya hi lezvi ti mahelako vamakabye vakwe. (Mat. 25:31-40) Hi ga va vhuna hi kuhiseka ntirweni wa kuchumayela ni ku maha vapizani. (Mat. 28:18-20) A zvi lavi ku hi rindzela kala hi nghena Paradhiseni hi kona hi tova vanhu lava Jehovha a va lavako ku va hanya seyo. Zvezvi, hi nga ti karatela kuva vanhu vo tsumbeka ka mawulawulela ni mahanyela ya hina hi tlhela hi tiva ku ti khoma ka lezvi hi mahako. Hi nga tsumbeka ka Jehovha kambe, ka nuna kutani sati wa hina ni ka maKristu-kulori. Loku hi hanya hi milayo ya Nungungulu zvezvi hi hanyako tikweni legi go biha, zvi ta hi olovela nguvhu ku hanya hi yona Paradhiseni. Hi nga tlhela hi gondza mitiro ni matshamela kasi ku komba lezvaku ha ti longisela ku hanya Paradhiseni. w22.12 11-12 ¶¶14-16

Ha mu randza Jesu kota Hosi ya hina hakuva Mufumeli wa munene. Jehovha wutsumbu i gondzisile N’wana wakwe a tlhela a mu yimisa kota Hosi. (Isa. 50:4, 5) Ehleketa kambe hi lirandzo leli Jesu a li kombisileko hi ku ti nyikela. (Joh. 13:1) Kota Hosi ya wena, zva ringana ku u mu randza. I wulile lezvaku lava hakunene va mu randzako, i va vitana ku vanghana vakwe ni lezvaku wa va randza hi kota ya lezvi va ingisako zvileletelo zvakwe. (Joh. 14:15; 15:14, 15) Hi ngazwa a thomo lego ga kuva munghana wa N’wana wa Jehovha! Wa zvi tiva ku Jesu wa ti koramisa niku i pimanyisa hi kumbhelela a Papayi wakwe. U gondzile lezvaku i gisile lava va nga hi ni ndlala, a chavelela lava va nga mbhelile ntamu a tlhela a hanyisa lava va nga babya. (Mat. 14:14-21) Wa wona lezvi a rangelisako zvona a bandla gakwe nyamutlha. (Mat. 23:10) Niku wa zvi tiva ku cikhatini ci tako i ta maha zvilo zvo hlamalisa nguvhu kota Hosi ya Mufumo wa Nungungulu. U nga zvi kombisa kuyini ku wa mu randza? Hi ku landzela cikombiso cakwe. A cin’we ca zvilo u nga mahako kasi ku landzela cikombiso cakwe ku nyikela wutomi ga wena ka Jehovha ni kubhabhatiswa. w23.03 4 ¶8, ¶10

Le tilweni, ni laha misaveni, ni lomu bimbini, ku tele hi zvivangwa zva Jehovha lezvi hi nga gondzako ka zvona. (Lis. 104:24, 25) Hi nga ehleketa hi lezvi Jehovha a nga hi vangisa zvona! I hi vangile hi ndlela ya ku hi tsaka hi ku wona ntumbuluko. I tlhelile a maha ku zvi koteka ku hi tsaka hi ku wona, kuzwa, ku khoma, kuga, ni kuzwa masema ya zvivangwa zvo hambanahambana. A Bhibhiliya gi hi byela cigelo cin’wani ca lisima ca ku hi hlola zvivangwa zva Jehovha. Zvi hi vhuna ku tiva matshamela ya Jehovha. (Rom. 1:20) Hi cikombiso, loku u hlola lezvi Jehovha a zvi vangileko, u ta wona lezvaku i zvi vangile hi ndlela yo hlamalisa nguvhu. Ka zvivangwa lezvo, ha zvi wona khwatsi ku Jehovha i na ni wutlhari. Ehleketa kambe hi zvakuga zvo hambanahambana lezvi hi ti buzako hi zvona. Cikombiso co dlunyateka ca ku Jehovha wa hi randza hina vanhu. Loku hi wona matshamela ya Jehovha ka zvilo lezvi a zvi mahileko, hi ta mu tiva khwatsi zvi tlhela zvi hi kuca ku hi maha wunghana go tiya naye. w23.03 16 ¶¶4-5

A ciyimo ca tiko legi ci ta simama ci biha nguvhu niku hi kota ya lezvo zvi ta karata nguvhu a ku tsumba a Mhaka ya Nungungulu. A vanhu va nga zama ku byala kukanakana maalakanyweni ya hina xungetano hi kutsumbeka ka Bhibhiliya kutani hi ku hakunene Jehovha i yimisile a ntlawa wo kari kasi ku rangela a vakhozeli vakwe nyamutlha. Kanilezvi loku hi tiyiseka lezvaku a Mhaka ya Jehovha contlhe cikhati lisine, hi ta hlula a kuvhukelwa loko ka kukholwa ka hina. Hi ta ‘koramisa a timbilu ta hina kasi ku ingisa milayo ya [Jehovha], ku kala ku chikela magumo’. (Lis. 119:112) Hi nga ‘tava ni tingana’ ta ku byela van’wani xungetano hi lisine ni ku va kuca ku hanya hi lona. (Lis. 119:46) Hi ta zvi kota a ku timisela ‘hi lihlazva-mbilu na hi tsakile’ a zvikarato zva hombe, a ku patsa ni kuxanisiwa. (Kol. 1:11; Lis. 119:143, 157) A lisine la hi tiyisa li tlhela li hi gondzisa hi ndlela yo dlunyateka lezvi hi nga hanyisako zvona. Li hi nyika kutsumba ka wumandziko ga ginene nguvhu hasi ka Mufumo wa Nungungulu. w23.01 7 ¶¶16-17

Ka wusiku ga mahlweni ka ku afa, Jesu i khongelele vapizani vakwe a kombela a Papayi wakwe lezvaku a “va hlayisa hi kota ya loyi wa kubiha”. (Joh. 17:15) Lezvo zvi wa komba ku Jesu wa va randza a vapizani vakwe. Hambu lezvi a nga zvi tiva ku ndzeni ka cikhati citsongwani i wata xanisiwa nguvhu, i simamile a karatekela vapostoli vakwe. Hi ku pimanyisa Jesu, a hi veki kupima ka zvilaveko zva hina wutsumbu basi. Wutshan’wini ga lezvo, contlhe cikhati hi khongelela vamakabye va hina. A cikhati hi mahako lezvo, ho ingisa a nayo wa Jesu wa ku randzanani hi tlhela hi komba Jehovha lezvi hi va randzisako zvona a vamakabye va hina. A ku khongelela a vamakabye va hina a hi ku xakela cikhati. A Mhaka ya Nungungulu yi hi byela lezvi: “A mukhongelo wa munhu wo lulama wa vhuna nguvhu.” (Jak. 5:16) Zvi lava ku hi khongelela a vamakabye va hina hi ku va kumana ni zvikarato zvo tala. w22.07 23-24 ¶¶13-15