Hikuyini ku nga ni kuxaniseka kontlhe loku ke?

MIFUMO YO BIHA

A Biblia gi ngalo: “Loku a wa kubiha a fuma a tiko ga rila.” — Mavingu 29:2.

A matimu ma wulawula hi tihosi to tala ta lunya leti a mifumo ya tona yi xanisileko nguvu vanhu. Lisine lezaku a hi tihosi tontlhe ti mahako lezo. Ku na ni tihosi ti zi lavako ku vuna a vanhu-kulobye. Kanilezi, zalezi ti sangulako ku fuma ti tekela ku zi wona lezaku zontlhe lezi ti zi mahako a zi vuni hi kota ya mapalisana ya ku lava wuhosi. Ka zikhati zinwani ta tshuka ti xolola vanhu. Henry Kissinger, a nga hi hosana ya Mufumo wa Estados Unidos, i wulile magezu lawa: “A matimu ma tele hi mizamo yi tsanzekileko, ni mixuvo yi nga tatisekangiko.”

A Biblia gonawu gi ngalo: “A munhu a nga zi koti ku lulamisa a mazambo yakwe.” (Jeremia 10:23) A vanhu va nga mbhelelangiko a va na wutlhari ga ku rangela khwatsi a zilo za vona wutsumbu. Makunu, loku munhu a nga zi koti ku rangela a mazambo ya yena nwinyi, a nga zi kotisa kuyini ku rangela tiko? Wa zi wona a ku hikuyini a vanhu va kalako va nga zi koti ku mbheta kuxaniseka ke? Hi lisine, a kutala ka zikhati, a mifumo yo biha hi yona yi vangako kuxaniseka!

WUKHONGELI GA MAWUNWA

Jesu i te ngalo: “Loku mu ranzana, a vanhu vontlhe va ta zi tiva lezaku mu vapizani va mina.” — Johani 13:35.

A vafundisa va tichechi tontlhe va xumayela vanhu vabye lezaku va ranzana ni ku zwanana. Kanilezi, a va zi koti ku vuna a valanzeli vabye lezaku vava ni liranzo lo tiya leli li dayako a xihlawulela. Wutshanwini ga ku vuna vanhu lezaku vava ni liranzo, a wukhongeli gi tala ku vanga kuhambana, livengo, ni mazunga xikari ka vanhu ni matiko. Ka magezu yo gumesa ya bhuku gakwe, Christianity and the World Religions (A wuKristu ni wukhongeli ga tiko), Hans Küng i tsalile lezi: “A tiyimpi ta politika to tshisa ni ta tihanyi ta hombe ka tontlhe hi leti ti vangiwako, ti vuvumiswa ti tlhela ti seketelwa hi wukhongeli.”

A ku hunza lezo, a varangeli va tichechi to tala va vumelela vanhu a ku hlengela masango na va nga se chada, ku maha wubhayi, ni ku hlengela masango na va hi va xiro xa wubeleki xo fana. Lezo zi hangalasa mababyi, zi maha vanhu va bhoxa tinyimba, a vanwani va kuma tinyimba na va nga ti lavi, zi hohlota wukati ni mingango zi tlhela zi vanga kubayisa ni kuxaniseka ka hombe.

KUNGAMBHELELI KA VANHU NI MAKANGWA

A “munwe ni munwani i ringwa hi kunavela kakwe. Zonake a kunavela, loku ku xurile nyimba ku pswala kuonha.” — Jakobe 1:14, 15.

Hi kota ya kungambheleli ka hina, za olova ku onha ni ku phazama, niku hi fanele kulwa kasi hi nga ‘mahi a kuranza ka nyama.’ (Va Le Efesusi 2:3) Hambulezo, za karata nguvu a ku hlula kunavela ko biha loku hi tshuka hiva nako hi xikhati lexi ku nga ni ndlela ya ku ku tatisa. Loku hi tsika kunavela ko biha ku hi hlula, a wuyelo ga kona gi ngava go bayisa nguvu.

Phiroz D. Mehta, mutsali wa mabhuku, i tsalile lezi: “A kutala ka zikhati hi xaniseka hi kota ya kunavela ka hina wutsumbu, ku zama ku ti tsakisa na u nga cuwuki nzhako, ni makangwa.” A kumbilukela ni wukhumbi ga tixaka tontlhe — wudakwa, kudzaha, tibheja, wubhayi, ni zinwani — zi xakela ‘vanhu vo tala vo chaviseka’ zi tlhela zi xanisa a mingango yabye, vanghana ni vanwani. Hi kota ya kuva vanhu va nga mbhelelangiko, a hi kaneti loku a Biblia giku: “Ha zi tiva lezaku a zivangwa zontlhe za keta ni ku xaniseka hi kulunwa kala makunu.” — Va Le Roma 8:22.

NTAMU WA MIMOYA YA KUBIHA

A Biblia gi tlhamusela lezaku Satani i “nungungulu wa misava leyi,” niku i tira zinwe ni mimoya ya ntamu yo biha yi vitaniwako ku madimoni. — 2 Va Le Korinte 4:4; Kuvululelwa 12:9.

A ku fana na Satani, a madimoni ma na ni ntiro wa ku fumela ni ku khohlisa vanhu. Mupostoli Paule i tiyisile a mhaka leyi hi magezu lawa: “A kulwa ka hina a hilwi ni nyama ni nkhata, kanilezi hilwa ni tihosana ta mimoya, ni mintamu, ni tihosi ta munyama lowu, ni mimoya ya kubiha ya le hehla.” — Va Le Efesusi 6:12.

Hambu lezi a madimoni ma xalalako hi ku xanisa vanhu, lego a hi gona a kungo ga wona go ranga. Lexi ma xi lavako nguvu, ku maha vanhu va nga tireli Jehova, a Nungungulu Loyi a Hunzeleleko Kutlakuka. (Tisimu 83:18) A wungoma, wutumbe, wuloyi, ni kuhlahluva zilo zi tsongwani xikari ka lezi a madimoni ma zi tirisako kasi ku fumela ni ku khohlisa vanhu. Hi zalezo zi mahako Jehova a hi tlharihisa ka timhango leto a tlhela a vikela vontlhe lava va alako Satani ni madimoni yakwe. — Jakobe 4:7.

HI HANYA “MASIKWINI YO GUMESA”

Xipimo xa 2.000 wa malembe nzhako, a Biblia gi wulile lezi: “Tiva lezaku, a masikwini yo gumesa ku ta chikela a zikhati za zikarato.”

Na gi komba lezi zi mahako a masiku lawa mava ya zikarato, a Biblia giya mahlweni giku: “Hakuva vanhu va ta ti ranza wutsumbu, a varanzi va mali, a vamatshanza, a va manyanga, . . . lava va nga ranziko a va ka kabye, lava va nga tsetseleliko, a valumbeti, lava va nga tiviko ku ti khoma, lava va lunya, lava va nga ranziko zinene, lava va nga tsumbekiko, va xikanikani, va ti kukumukisako, lava va ranzako ku ti tsakisa ku hunza ku ranza Nungungulu.” Hakunene a xinwe xa zigelo-tshinya za kuva ni kuxaniseka kontlhe loku hi ku wonako nyamutlha hi lezaku hi hanya “masikwini yo gumesa.” — 2 Timote 3:1-4.

Anzhako ka kuva hi kambisisile a zigelo zontlhe lezi, xana u zi wonile ku hikuyini a vanhu va nga zi kotiko ku mbheta kuxaniseka, hambu loku va zi lava ke? Makunu hi nga xi kuma kwihi xivuno? Hi fanele ku tsutsumela ka Muvangi wa hina, loyi a tsumbisileko ku ‘fuvisa a mitiro ya Satani’ ni vanghana vakwe. (1 Johani 3:8) A nzima yi lanzelako yi ta wulawula hi lezi Nungungulu a to maha kasi ku fuvisa zontlhe lezi zi vangako kuxaniseka.