Kumbhela ka munyama tikweni ga kuhuma ka gambo

HI 6 ka Setembro wa 1926, a muwoneleli wo kari a fambafambako wa xipswalwa xa Japani le Estados Unidos i lo tlhelela Japani kota murumiwa. I wa rinzelwa hi wokari loyi ku nga yena yece a nga ti tsalele kasi ku amukela a The Watch Tower (A Murinzeli) hweti ni hweti, loyi a nga yimisile ntlawa wa xigonzo xa Biblia le Kobe. A zigonzani za Biblia zi lo maha mutlhangano wa zona wa hombe wo sangula hi 2 ka Janeiro wa 1927, ka doropa lego. Kuve ni 36 wa vanhu mutlhanganweni lowo ku tlhela ku bapatizwa 8 wa vona. Lawo ku wa hi masangulo ma nene, kanilezi a ntlawana lowo wa wutsongwani wu wa ta zi kotisa kuyini ku chikelela a vahanyi va Japani va 60 wa timiliyoni lava va nga lava ku wona a kuwonekela ka lisine la Biblia ke?

Hi Maio wa 1927, a Zigonzani za Biblia zi lo sangula tsima ga wukustumunyu ga laha kubaseni kasi ku huwelela tikanelo ti seketelweko ka Biblia. Mayelano ni kanelo yo sangula, leyi nga wa ta vekiwa le Osaka, a vamakabye va lo veketela zikombiso lomu maruweni ni makwadru ya hombe doropeni gontlhe va tlhela va rumela 3.000 wa zirambo ka vanhu vo chaviseka. Va lo avela a 150.000 wa ziphephana va tlhela va tivisa kanelo leyo ka maphepha-hungu ma gonziwako nguvu ni ka 400.000 wa mathikithi ya zitimela. Ka siku ga kanelo, ku lo haha zihaha-pfhuka zimbiri lomu doropeni, zi xwanya a 100,000 wa zirambo. A Salawu ya Asahi yi lo tala hi xipimo xa 2.300 wa vanhu va nga tile kasi ku ta ingisela a kanelo “The Kingdom of God Is at Hand” (A Mufumo wa Nungungulu wu tshinele”). A xipimo xa khume ga mazana ya vanhu vanwani va lo tlheliswa. Anzhako ka kanelo, a ku hunza 600 wa lava va nga hi kona va lo simama kasi kuva ni mabhulo ya ziwutiso ni mihlamulo. Ka tihweti ti nga lanzela, ku lo vekiwa tikanelo ti seketelweko ka Biblia le Kyoto ni ka madoropa manwani ya le mupela-gambo wa Japani.

Hi Outubro wa 1927, a Zigonzani za Biblia zi lo maha malulamiselo ya tikanelo le Tóquio. Ku lo tlhela ku fambisiwa zirambo ka vanhu va zikhundla — a ku patsa ni murangeli wo sangula (primeiro ministro), ziro za parlamento, ni varangeli va wukhongeli ni va masochwa. Ku lo tirisiwa makwadru, zitiviso ka maphepha-hungu zinwe ni 710.000 wa ziphephana, niku loku ku patsiwa vontlhe lava va yileko va ya ingisela a tikanelo leto ta tinharu le tsinza wa Japani va lova 4.800 wa vanhu.

MAPHAYONA YO HISEKA

A vakolportori (maphayona) va mahile ntiro wa lisima nguvu kuyiseni ka mahungu ya Mufumo mitini ya vanhu. Matsue Ishii ni nuna wakwe Jizo, va nga manwe ya maphayona yo sangula le Japani, va lo eneta xipanze xo hunza khihlanya ga tiko lego, kusukela Saporo le nwalungu kala Sendai, Tóquio, Yokohama, Nagóia, Osaka, Kyoto, Okayama, ni Tokushima. Makabye Ishii ni makabye munwani wa xisati wa hombana kakwe hi tanga, Sakiko Tanaka, va lo boha tinguwo ta xichawo kasi ku enzela tihosi ta hombe ta mufumo. A yinwe ya tihosi leto yi lo kombela a 300 wa mabhuku A Harpa de Deus ni 300 wa mabhuku Livramento kasi ku ma veka lomu ka mabiblioteka ya mapaxo.

Katsuo na Hagino Miura va lo amukela mabhuku ka Makabye Ishii niku va lo tekela ku zi wona lezaku lisine. Va lo bapatizwa hi 1931, va maha maphayona. Haruichi na Tane Yamada, ni maxaka manwani yabye yo tala, va amukele mahungu ya Mufumo xikhatanyana mahlweni ka 1930. A va ka Yamada va lo nghena ntirweni wa wuphayona, kasi lezo a nhanyana wabye, Yukiko, i lo ya tira Beteli ya Tóquio.

“JEHU” — WA HOMBE NI WA MUTSONGWANI

Ka xikhati lexo, a mimova yi wa dura nguvu niku a maruwa ya kona ma wa nga hi ma nene. Hikwalaho, Kazumi Minoura ni vaswa vanwani va maphayona va lo tirisa mimova ya makaravana yi nga hiko na motori. Va lo yi chula ku vaJehu hi ku lanza a vito ga mukhileli wa hombe wa tikareta loyi a ngava yinwe ya tihosi ta Israeli. (2 Tih. 10:15, 16) A vaJehu vanharu va Hombe va wa hi ni 2.2 wa timetro hi kuleha, ni 1.9 wa timetro hi kuanama ni 1.9 wa timetro hi kutlakuka niku a munwe ni munwani wabye i wa enela ntlhanu wa maphayona ni ginwe. Tlhatakumbiri, a ravi ga Japani gi lo maha 11 wa ziJehwana za ku enela vanhu vambiri zi nga kokiwa hi mibhasikeni. Kiichi Iwasaki, loyi a vuneteleko kumaheni ka vaJehu, i te ngalo: “A Jehu munwe ni munwani i wa hi ni tenda ni bhatariya ga mova kasi ku vunetela ku woninga.” A maphayona ma wa kari ma hangalasa a kuwonekela ka lisine tikweni ga Japani, na ma chova ni ku koka vaJehu va kanziha ni ku relela zitsunga va tlhela va tsemakanya mikova kusukela Hokkaido le nwalungu kala Kyushu le dzongeni.

A phayona go kari gi vitwako Ikumatsu Ota gi bika lawa: “Loku hi chikela doropeni go kari, hi wa veka vaJehu va hina mbhirini ya congo kutani laha kubaseni. Hi wa sangula hi ku enzela a vavanuna vo chaveka nguvu ka doropa lego, vo kota hosana ya kona, hi gumesa hi enzela vanhu mitini kasi hi ya va nyika mabhuku ya hina. Anzhako ka ku eneta xipanze lexo, hi wa rura hiya ka doropa gi lanzelako.”

Give ‘siku ga masangulo matsongwani’ laha a ntlawa wa 36 wa Zigonzani za Biblia le Kobe zi nga maha mutlhangano wa zona wo sangula wa hombe. (Zak. 4:10) Anzhako ka ntlhanu wa malembe ntsena — hi 1932 — ku wa hi ni 103 wa maphayona ni vahuweleli le Japani va nga bika ntiro wabye wa simu, na va nyikela mabhuku yo hunza 14.000. Inyamutlha, lomu madoropeni ku nga ni vanhu vo tala le Japani ku mahiwa wukustumunyu ga laha kubaseni gi xaxametilweko khwatsi, niku ku na ni xipimo xa 220.000 wa vahuweleli va tsikako kuwonekela kabye ku woninga “tikweni ga kuhuma ka gambo.” — Matimu ya hina le Japani.