Kutlhatlheka
Kutinyiketela ka titshomba: “Lava va ranzako a ku ngha va fuma, va wela kuringweni ni maphanyeni, ni kumbilukeleni kunyingi ka wupumbu ku bayisako, lezi zi nyupetako vanhu kulobyisweni ni kulahlekeni. Hakuva a ku ranza mali hi mutsu wa tixaka tontlhe ta kubiha; a vanwani hi ku yi navela va pengile kukholweni, va ti phoroketile hi kuxaniseka kunyingi.” (1 Tim. 6:9, 10) “Nzi taku ka muhefemulo wa mina: Muhefemulo, u hlengeletele a zilo zinyingi zo enela malembe yo tala; humula, uga, unwa, u tsaka. Kanilezi Nungungulu aku ngalo kakwe: Phuphulu nzi wena, a wusiku legi a muhefemulo wa wena wu ta vitaniwa wu suka ka wena, zonake a zilo lezi u zi veketeleko zi ta lumba mani ke? Zinghaho ni loyi a ti veketelelako a tshomba, na a nga fumangi hi ka Nungungulu.” (Luka 12:19-21) (A titshomba a ti nehi a litsako la simasima. A ku ti karatela ku kuma titshomba a kutala ka zikhati ku neha a kungaxalali mingangweni, ku lahlekelwa hi lihanyo li nene, ku mbhelelwa hi wumoya.)
Kunwa byala u hunzisa mpimo: “Himani a nga ni khombo? Himani a nga hlomulweni? Himani a nga timholoveni? Himani a nga mikosini? Himani a nga ni timbanga handle ka nanzu? Himani a pswhukileko mahlo ke? Hi vona lava va rivatekako hi kunwa vinya; lava va fambako va hlota a vinya gi patselweko. Hi kugumesa gi luma kota nyoka; gi khohosa kota mamba.” (Mav. 23:29, 30, 32) (Kusanguleni, a kunwa ku nga ha wonekisa ku khwatsi ku vuna munhu a ku rivala zikarato zakwe, kanilezi a ku zi tlhatlhi. A xikhati lexi a byala gi kalamukako, a zikarato za ha tshamisile zalezo, a kutala ka zikhati na zi engetele. Loku gi nwiwa hi ku hunzisa mpimo, a byala gi hohlota a wumunhu, lihanyo, wutomi ga ngango, kuzwanana ka munhu na Nungungulu.)
Kudelela mimuri yo lahlisa mapimo: Wona Raciocínios, maphajina 127-133, hasi ka “Drogas”.
Kutolovelana ni vakubiha: Loku ku wo khwatsi a ntlawa wo kari wa zigevenga wo ku byela lezaku wu tiva a mano yo kuma a mali yo tala handle ko ti karata, xana u wa ta ti patsa navo? “U nga dzuki u famba hi tindlela tabye, u nga veki konzo wa wena tisokweni tabye. Hakuva a milenge yabye yi tsutsumele kubiheni, va hatlisa ku halata nkhata.” (Mav. 1:10-19) Loku a munhu a nga hi mukhozeli wa Jehova kanilezi na a ku khwatsi mu nene futsi, xana u ta mu wona kota munghana wo faneleka? Xekemi i wa hi n’wana wa nduna ya muKanani, niku a Biblia gi ngalo i wa hi “wahombe [‘wo dzunzeka a ku hunza vontlhe,’ NM] lomu ndlwini yontlhe ya raru wakwe,” kanilezi “i lo . . . teka [Dina], a etlela naye, a mu xakela.” (Gen. 34:1, 2, 19) Lezi kuzilava a vanhu vanwani va nga kholwiko a zinene lezi u zi gonzako Mhakeni ya Nungungulu, xana zi fanele ku cica nchumu ka wena? “Mu nga kohliswi; a ku tolovelana ni vakubiha ka bihisa a mahanyela ma nene.” (1 Kor. 15:33) Xana Jehova i wa ta ti zwisa kuyini loku u wo hlawula a vanhu lava va nga mu ranziko lezaku vava vanghana va wena? Ka hosi yo kari ya Juda leyi yi nga maha lezo, a muwulawuli wa Jehova i te ngalo: “Hi kota ya lezo Jehova i ku zangarele.” — 2 Kro. 19:1, 2.
Himani a kuceteleko vanhu lezaku va tizwa na va tlhatlhekile a ku maha ziboho na va nga cheli kota hi zileletelo za Nungungulu?
Gen. 3:1-5: “A nyoka [na yi tiriswa kota muwulawuli wa Satani; wona Kuvululelwa 12:9] . . . yi ku ngalo ka wasati: Hakunene Nungungulu i wulile lezaku mu ngagi ni sinya yinwe ya simu ke? Ni wasati aku ngalo ka nyoka: Hi ngaga a mihanzu ya tisinya tontlhe, kanilezi a mihanzu ya sinya leyi yi nga xikari ka simu, Nungungulu i te ngalo, mu nga ta yiga, hambu ni ku yi henya, kasi mu ngafi. Ni nyoka yi ku ngalo ka wasati: Mu nga tafa futsi; hi lezaku Nungungulu wa zi tiva lezaku, a siku lego mu gako yona, a mahlo ya nwina ma ta vululeka, mu kota Nungungulu, mu tiva kusasa ni kubiha.”
I moya muni wu susumetako munhu a xikhati lexi a kanyisako a kuranza ka Nungungulu lezaku a enelisa a kunavela kakwe?
Efe. 2:1-3: “Yena [Nungungulu] i lo mu vuxa, nwina lava mu nga wa file hi zihambuko ni zionho za nwina, lezi mu nga famba ha zona kale, kukotisa a mahanyela ya misava leyi [yi fumelwako hi Satani], mu lanzela a hosana ya mintamu ya lomu ndengelengeni, wu nga moya lowu wu tirako makunu ka lava va nga ingisiko. Hina hontlhe hi wa kari hi famba zinwe navo a kunaveleni ka nyama ya hina, hi maha a kuranza ka nyama ni ka maalakanyo; hi mahanyela ya hina hi wa hi vanana va khulo khwatsi hi vanwani.”
Maalakanyo wahi ya kutifuma lawa zi nga za lisima lezaku lava va wulako ku ngalo va tirela Nungungulu va ma potsa?
Mav. 16:18: “A matshanza ma rangela kulova; ni kutikukumukisa ku rangela kuwa.”
Mav. 5:12: “Uku: Hikuyini nzi nga ala ku layiwa? Hikuyini nzi nga kanyisa laha na nzi kawukiwa.” (A maalakanyo lawo ma zi kota ku yisa munhu zikaratweni za hombe, khwatsi hi lezi a mongo wa mhaka wu kombako.)
Mitse. 16:3: “Va lo tsombana va vukela Mosi na Aroni [va nga lava Jehova a nga va tirisa kota vawoneleli va vanhu vakwe], vaku ka vona: Zi ringene, hakuva wontlhe tlhangano wu basile, na Jehova i kona xikari ka wona! Hikuyini mu ti kukumukisa hehla ka tlhangano wa Jehova ke?”
Juda 16: “Lava hi vona va kalalako ni ku monya, lava va fambako kumbilukeleni kabye, a milomu yabye yi wulawula wukhuxu, va hlawula vanhu hi kota ya bhinzu.”
3 Joh. 9: “Diotrefesi, loyi a ranzako a kuva wahombe xikari kabye, a nga hi amukeli.”
Mav. 18:1, NM: ‘A munhu loyi a ti hambanyisako ni vanwani i hlota ku ti tsakisa ntsena; i ta hambana ni wutlhari gontlhe gi vunako.’
Jak. 4:13-15: “Ma nga zwani nwina lava mu wulako muku: Inyamutlha kutani manziko hi taya mutini wo kari, hi ya tshama lembe kona, hi xavisa, hi bhinzula; kasi lezo a mu zi tivi za manziko. Xini a wutomi ga nwina ke? Hakuva nwina mu hunguva, leyi yi wonekako xikhatanyana, yi nyamalala. Kasi lezo mu fanele ku wula muku: Loku Hosi yi zi ranza, na hi kari hi hanya, hi ta maha zo kari ni zo kari.”
[Magezu yo koka kupima ka phajina 6]