Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano
6-12 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LUKA 17-18
“Kombisa kubonga”
(Luka 17:11-14) Ku te laha a nga kari aya Jerusalema, i lo tsemakanya cikari ka Samaria ni Galileya. 12 Kota lezvi a nga enghena mutini wo kari, i lo tlhangavetwa hi khume ga vavanuna va nga hi ni hlokonho. 13 Va lo yima kule, va tlakusa magezu yabye, vaku: Jesu, Hosi, hi mahele wuxinji! 14 Laha a nga va wona, i te ngalo kabye: Fambani mu ya ti kombisa ka vapristi. Ku te laha va nga kari va famba, va su basiswa.
mitlhamuselo ya nwtsty ka Lu 17:12, 14
khume ga vavanuna va nga hi ni hlokonho: Cikhatini ca ku tsaliwa ka Bhibhiliya, a vanhu va hlokonho va wa tshama hi civona kasi va zvi kota ku vhunana. (2 Tih 7:3-5) A Nayo wa Nungungulu wu wa laya lezvaku a vanhu va hlokonho va tshama kule ni lava van’wani. A munhu wa hlokonho i wa fanele ku tivisa van’wani loku va tshinela laha a nga kona hi ku wula lezvi: ‘A ndzi hlazvekangi, a ndzi hlazvekangi!’ (Le 13:45, 46) Hi kuya hi lezvi a Nayo wu nga leletela, a vanhu va hlokonho va wa nga faneli ku tshinela kusuhani ka Jesu. — Wona tlhamuselo wa Mt 8:2.
mu ya ti kombisa ka vapristi: Jesu Kristu, loyi a nga hi laha hasi ka Nayo a cikhati a nga hi laha misaveni, i wa zvi tiva ku a lulamiselo ga wupristi ga ha tira hikwalaho i rumele vanhu lava a nga va tira hlokonho lezvaku vaya ka vapristi. (Mt 8:4; Mr 1:44) Hi kuya hi Nayo wa Mosi, a mupristi i wa fanele ku tiyiseka lezvaku a munhu a nga hi ni hlokonho i tirilwe khwatsi ke. Loyi a tirilweko mababyi ya hlokonho i waya tempeleni ni zvinyanyani zvimbiri zvo hanya, ni sinya ya sedhari, ni woya go pswhuka, ni hisope kasi ku maha hi zvona munyikelo. — Le 14:2-32.
(Luka 17:15, 16) A mun’we wa vona, laha a nga wona lezvaku i hanyisilwe, i no tlhela a wuya, na a dhumisa Nungungulu hi gezu ga hombe. 16 I nowa hi nghohe yakwe mikondzweni ya Jesu, a mu bonga; yena i wa hi muSamaria.
(Luka 17:17, 18) Jesu i lo wutisa, aku: Xana a va basiswangi hi wukhume gabye ke? Lava va ntlhanu ni mune va kwihi ke? 18 A ku na mun’wani a tlheleleko a ku ta dhumisa Nungungulu, saseka loyi a nga wamatiko.
w08 1/8 14-15 ¶8-9
Hikuyini hi faneleko kubonga?
Xana Jesu a nga khatalangi hi kota ya lezvi lava van’wani va nga tsandzeka ku wuya va ta mu bonga? Loku a matimu maya mahlweni mali: ‘Jesu i lo wutisa, aku: Xana a va basiswangi hi wukhume gabye ke? Lava va ntlhanu ni mune va kwihi ke? A ku na mun’wani a tlheleleko a ku ta dhumisa Nungungulu, saseka loyi a nga wamatiko.’ — Luka 17:17, 18.
Xana lezvo zvi wula ku a vavanuna lava van’wani va 9 va wa nga bihile. Ahihi. Kusanguleni va wa kombisile kukholwa ka Jesu va tlhela va ingisa zvileletelo zvakwe, lezvi zvi nga patsa kuya Jerusalema va ya ti kombekisa ka vapristi. Hambu lezvi va nga khumbeka nguvhu hi lezvi Jesu a nga va mahela, va tsandzekile ku mu bonga. Lezvo zvi mu swirile nguvhu Jesu. Ahati hina ke? Loku a wokari a hi khoma khwatsi, ha tekela ku wula ku hi bongile kutani ku mu rumelela cipapilwana co kombisa kubonga?
Kela titshomba ta moya
(Luka 17:7-10) Kanilezvi hi wihi wa n’wina, loyi a nga ni nandza gi rimako, kutani gi risako tiyivhu, loyi a ta ngaku ka gona laha na gita hi le masin’wini: Hatlisa, u ta tshama uga? 8 Kutani a nga ta wula ka gona, aku: Ndzi longisele zvakuga, u ti boha bhandi, u ndzi khozela, ndzi kala ndziga ni kunwa; andzhako wenawu u taga ni kunwa. Xana i ta bonga a nandza hi lezvi gi nga maha lezvi gi layilweko ke? 10 Hizvalezvo na n’winawu, loku mu mahile zvontlhe lezvi mu layilweko zvona, wulani muku: Hi malandza ma nga vhuniko nchumu; hakuva hi mahile ntsena lezvi hi yimelweko hi ku zvi maha.
tlhamuselo wa nwtsty ka Lu 17:10
vhuniko nchumu: Hi ku kongoma zvi wula “nchumu wo kala civhuno; wo kala lisima.” A mongo wa magezu ya Jesu a hi ku a malandza, ku nga vapizani vakwe va fanele ku ti wona va nga hi va nchumu kutani vo kala lisima. Hi kuya hi mongo, a magezu “vhuniko nchumu” ma komba ku a malandza ma fanele ku ti koramisa ma nga ti laveli wudzundzo go hlawuleka. A titlhari to kari ti wula lezvaku a magezu lawa ma wula ku “hi malandza ntsena a hi ringanelwi hi ku woniwa kota vamanyani.”
(Luka 18:8) Ndziku ka n’wina: I ta va photela hi kuhatlisa. Ahemba-lokoke, laha N’wana wa munhu a ta nga wuya, i ta ta kuma kukholwa misaveni ke?
tlhamuselo wa nwtsty Lu 18:8
kukholwa: Kutani “lixaka leli la ku kholwa.” Jesu i wa nga wulawuli hi kukholwa ha koce, kanilezvi hi lixaka lo kari la ku kholwa lo fana li leli la noni yi kumbukiwako ka mufananiso wa Jesu. (Lu 18:1-8) Lezvo zvi nga patsa ku khongela na u hi ni kukholwa lezvaku Nungungulu i ta maha lezvaku a malandza yakwe ma hlawulilweko ma mahelwa kululama. A mufananiso wa Jesu xungetano hi mukhongelo ni ku kholwa wu wa faneleka hakuva a malandza yakwe ma wa ta yimisa zviringo. — Lu 17:22-37.
13-19 KA AGOSTO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LUKA 19-20
“Lezvi hi gondzako ka mufananiso wa 10 wa tipondo”
(Luka 19:12, 13) I te ngalo: A munhu wa hombe i loya matiko wundle, ku ya amukela wuhosi a wuya. 13 I no vitana a khume ga malandza yakwe, a ma nyika khume ga tipondo, aku ka wona: Bhindzulani ha tona ndzi kala ndzi wuya.
Mufananiso wa 10 wa tipondo
I te: “A wanuna wo kari a nga pswalelwa ngangweni wa wuhosi, i no endza a ya tikweni ga le kule kasi a ya nyikiwa wuhosi a gumesa a wuya.” (Luka 19:12, NM) Kota lezvi hi zvi wonako, a lipfhumba lelo li wa ta teka cikhati co kari. Handle ko kanakana, Jesu hi yena ‘wanuna loye a nga pswalelwa ngangweni wa wuhosi’, loyi a ngaya “tikweni ga le kule” — ku nga le tilweni— laha a Papayi wakwe a nga wa ta ya mu nyika wuhosi.
Ka mufananiso lowo, a ‘wanuna loyi a nga pswalelwa ngangweni wa wuhosi’, i rangile hi ku vitana 10 wa malandza; gin’we ni gin’we a ta gi nyika pondo ya silivha, a ma byela lezvi: “Bhindzulani ha tona . . . kala ndzi wuya.” (Luka 19:13) A pondo ya zvingerengere zva silivha yi wa hi mali yo tala. Kasi a murimi a hola pondo, i wa fanele ku tira tihweti tinharu ni ku hundza.
Zva koteka ku a vapizani va Jesu va zvi zwisisile ku va fana ni malandza lawo ya 10, hakuva i wa sina a va fananisile ni zvitiri zva ku tshovela. (Matewu 9:35-38) A nga va kombelangi ku va ya tshovela timbewu va wuya tano. Kanilezvi, a ntiro wabye wu wa yelana ni ku tshovela vapizani van’wani, lava va nga wa ta ringanelwa hi ku nghena Mufun’weni wa Nungungulu. A vapizani vakwe va wa fanele ku tirisa cikhati cabye, ntamu wabye ni zvontlhe va nga hi nazvo kasi va kuma van’wani va to nghena Mufun’weni.
(Luka 19:16-19) A ga kuranga gi lota, gi taku: Hosi, a pondo ya wena yi bhindzule khume ga tipondo.17 Aku ngalo ka gona: U mahile khwatsi, nandza go saseka; lezvi u nga tsumbeka ka lezvi zvi tsongwani, u ta fumela khume ga miti. 18 A ga wumbiri gi lota, gi taku: Hosi, a pondo ya wena yi bhindzule a ntlhanu wa tipondo. 19 I te ngalo ka gona kambe: U ta fumela ntlhanu wa miti.
Mufananiso wa 10 wa tipondo
Loku ku hi lezvaku a vapizani va Jesu va wonile ku va wa tirisa cikhati ca vona, ni ntamu wa vona ni zvontlhe va nga hi nazvo kasi ku maha vapizani van’wani — a ku fana ni malandza lawo— va zvi wonile lezvaku Jesu i ta tsaka niku i ta va chachazela hi kutikarata kabye. Lisine ku a wutlhari, ni zviyimo zva vapizani vakwe a zvi fani. Hambulezvo, Jesu, loyi a nga ya nyikiwa “wuhosi”, i ta zvi zwisisa a tlhela a va katekisa hi kutsumbeka kabye ntirweni wa ku maha vapizani. — Matewu 28:19, 20.
(Luka 19:20-24) Ku nota gin’wani gi taku: Hosi, a pondo ya wena hi leyi; ndzi wa yi bohele leswini, 21 hakuva ndzi wa ku chava, hi lezvi u nga munhu wa lunya; u teka lezvi u nga vekangiko, u tshovela lezvi u nga byalangiko. 22 Yena aku ngalo ka gona: Nandza go biha, ndzi ta ku lamula hi magezu ya wena. Wena u wa kari u zvi tiva lezvaku ndzi munhu wa lunya, ndzi tekako lezvi ndzi nga vekangiko, ndzi tshovela lezvi ndzi nga byalangiko; 23 Hikuyini u nga kala ku veka mali ya mina bhankeni, kasi a kuwuyeni ka mina ngha ndzi yi vitanile zvin’we ni bhindzu? 24 Zvonake i te ngalo ka vona lavo va nga yimile laho: Mu tekeleni a pondo, mu yi nyika ka loye a nga ni khume ga tipondo.
Mufananiso wa 10 wa tipondo
A nandza lego gi luzile hi lezvi gi nga kala ku bhindzulisa tshomba ya hosi. A vapostoli va wa ci rindzela hi mahlo yo pswhuka a cikhati leci Jesu a nga wa ta fuma Mufun’weni wa Nungungulu. Makunu ka lezvi a nga wula hi nandza legi go gumesa, va zvi zwisisile lezvaku loku va nga tiri zvi phela, va nga ta fuma naye Mufun’weni wa Nungungulu.
Kela titshomba ta moya
(Luka 19:43, Tradução do Novo Mundo) Hakuva a masiku ma tata hehla ka wena, laha a valala va wena va ta nga ku bhiyela hi tisinya to tiya to lotiwa, va ku randzela, va ku vhalela matlhelweni wontlhe.
tlhamuselo wa nwtsty Lu 19:43
tisinya to tiya to lotiwa: Kutani “libhiyo la tisinya.” A gezu ga ciGreki khaʹrax gi kumeka ntsena ka Mitsalo ya wuKristu ya ciGreki. Gi wula “sinya yo phaphiwa yi maha tlonga kutani mhandze yi tiriselwako ku bhiya cipandze co kari; gi wula kambe a wutshamu legi a masochwa ma govako kona gi bhiyilweko hi tisinya.” A magezu ya Jesu ma tatisekile hi 70 NGUVENI YA KRISTU, a cikhati leci a vaRoma va nga rangelwa hi Titusi va nga maha libhiyo li rendzelekela Jerusalema. A kungo ga Titusi ku wa hi ku vhalela vaJudha lezvaku va nga tsutsumi, ni ku va maha va ti veka hasi ka mufumo wa Roma, ni ku va sokolisa hi ndlala. Kasi ma kuma tisinya ta ku aka ha tona a libhiyo leyo, a masochwa ya Roma ma no tsemelela tisinya tontlhe ti nga hi le handle ka dhoropa.
(Luka 20:38) Makunu a hi Nungungulu wa lava va fileko, kanilezvi ngwa vahanyako; hakuva ka yena vontlhe vahanyi.
tlhamuselo wa nwtsty ka Lu 20:38
hakuva ka yena vontlhe vahanyi: Kutani “hakuva vontlhe va hanya hi kota ya yena.” A Bhibhiliya gi komba lezvaku lava va hanyako na va nga zwanani na Nungungulu va file. (Efe 2:1; 1 Ti 5:6) Hi ku fana, a malandza ya Nungungulu ma fileko na ma amukeleka kakwe ma ha hanya hi kuya hi mawonela ya Nungungulu, hakuva a kungo gakwe ga ku va vhuxa gi ta tatiseka handle ko kanakana. — Ro 4:16, 17.
20-26 KA AGOSTO
Kela titshomba ta moya
(Luka 21:33) A tilo ni misava zvi ta hundza, kanilezvi a timhaka ta mina ti nga ta hundza.
mitlhamuselo ya nwtsty ka Lu 21:33
A tilo ni misava zvi ta hundza: A mitsalo yin’wani yi komba lezvaku a tilo ni misava zvi ta tshama kala kupindzuka. (Ge 9:16; Lis 104:5; Mutsh 1:4) Hikwalaho a magezu ya Jesu ma wula ku hambu loku lezvi zvi wuliwako ku a zvi nge maheki zvi maheka, a tilo ni misava zvi hundza, a magezu yakwe ma ta tatiseka. (Ringanisa na Mt 5:18.) Hambulezvo, a tilo ni misava lezvi zvi wuliwako laha zvi ngava zvi wula “a tilo go sangula ni misava yo sangula” zvi kumbukiwako ka Kuv 21:1.
a timhaka ta mina ti nga ta hundza: Kutani “a timhaka ta mina ti nga ta tshuka ti hundza.” A magezu ya Jesu hi ciGreki ma wula ku a timhaka takwe ti tiyile.
27 KA AGOSTO–2 KA SETEMBRO
TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | LUKA 23-24
“Tshama na u longile ku tsetselela van’wani”
(Luka 23:34) Jesu aku ngalo: Dhadha, va tsetselele, hakuva a va zvi tivi lezvi va zvi mahako. Zvonake va lo avelana tinguwo takwe cikari kabye hi ku hlahluva.
cl 297 ¶16
“Kasi ku tiva lirandzo la Kristu”
16 Jesu i kombisile lirandzo la Papayi wakwe hi ndlela yin’wani ya lisima. I wa tshama na a longile ku tsetselela. (Lisimu 86:5) A ku ti yimisela kakwe ku maha lezvo ku wonekile hambu cikhati leci a nga hi mhandzeni ya xanisa. I timisele kufa ko bayisa nguvhu, na a belelwe zvipikiri mandleni ni mikondzweni yakwe. Xana i kombele Jehovha lezvaku a tsayisa lava va nga mu daya? Ahihi. Ka magezu yakwe yo gumesa i te: ‘Dhadha, va tsetselele, hakuva a va zvi tivi lezvi va zvi mahako.’ — Luka 23:34.
(Luka 23:43) Jesu aku ngalo kakwe: Hizvinene ndziku ka wena; Inyamutlha u tava na mina Paradhiseni.
g 2/08 11 ¶5-6
Xana Nungungulu wa tsetselela zviwonho zva hombe?
Jehovha a nga cuwuki ntsena a ciwonho kanilezvi ni mawonela lawa munhu a nga nawo hi ciwonho leci a nga ci maha. (Isaya 1:16-19) Ehleketa hi vawonhi vambiri lava va nga hi matlhelweni ya Jesu. Vontlhe va wa mahile zviwonho zva hombe. A mun’we wabye i te: “Hina zvi hi ringene, hakuva hi amukela a nchachazelo wa mitiro ya hina; kanilezvi loyi munhu [Jesu] a nga gohangi nchumu. A magezu lawo ma komba lezvaku i wa tiva zvokari xungetano hi Jesu. Niku lezvo zvi mu mahile a cica zvokari ka mawonela lawa a nga hi nawo. Lezvo zva woneka ka lezvi a nga wula hi ku landzela, a kombela ka Jesu aku: ‘Ndzi alakanye loku u chikele mufun’weni wa wena.’ Jesu i hlamulisile kuyini a cikombelo cakwe co huma hi le mbilwini? I te: ‘Hizvinene ndziku ka wena; inyamutlha u tava na mina Paradhiseni.’ — Luka 23:41-43.
Hi nga ehleketa hi lezvi: A magezu ya Jesu yo gumesa kota munhu wa nyama ma wa patsa ku zwela wusiwana a munhu a nga ringanelwa hi kufa. Lezvo a zvo ku tiyisa hlana! Hi nga tiyiseka lezvaku Jesu ni Papayi wakwe Jehovha, va ta va zwela wusiwana vontlhe lava va ti solako zva lisine, na nga cuwuki lezvi va zvi mahileko kale.
(Luka 24:34) Kunene a Hosi yi vhukile, yi wonekile ka Simoni.
cl 297-298 ¶17-18
“Kasi ku tiva lirandzo la Kristu”
17 Kuzvilava a ndlela yin’wani yi khumbako nguvhu ya cikombiso ca ku tsetselela ka Jesu, hi nga yi wona ka lezvi a nga tirisanisa zvona na mupostoli Pedro. A zvi kanakanisi lezvaku Pedro i wa mu randza nguvhu Jesu. Hi 14 ka Nisani, ka wusiku go gumesa ga ku hanya ka Jesu, Pedro i te: ‘Hosi, ndzi longile a kuya paxweni ni le kufeni zvin’we na wena.’ Hambulezvo, andzhako ka tihora titsongwani, Pedro i kanetile Jesu makhati manharu aku a nga mu tivi Jesu! A Bhibhiliya ga hi byela lezvi zvi nga humelela a ndzhako ka ku mu kaneta khati ga wunharu. Gi li: ‘Ni Hosi yi lo hundzuluka, yi cuwuka Pedro.’ Na karateka hi kota ya kubindza ka ciwonho cakwe, Pedro ‘i no huma, a rila hi civiti’. A cikhati Jesu a nga dawa kuzvilava Pedro i ti wutisile ku xana a ‘Hosi ya mina yi ndzi tsetselele?’ — Luka 22:33, 61, 62.
18 A zvi hlwelangi nguvhu kasi Pedro a kuma hlamulo. Jesu i wa vhuxilwe hi mixo wa 16 ka Nisani, niku kuzvilava hi siku galego Jesu i yile ka Pedro. (Luka 24:34; 1 Va Le Korinte 15:4-8) Hikuyini Jesu a nga mu khoma hi ndlela leyo yo hlawuleka kuveni i wa Mu kanetile? Jesu i wa lava ku tiyisekisa Pedro loyi makunu a nga ti solile lezvaku i wa ha mu randza niku i wa ha hi wa lisima ka Hosi yakwe. Kanilezvi Jesu i mahile zvo hundza ku tiyisekisa Pedro.
Kela titshomba ta moya
(Luka 23:31) Hakuva loku va maha lezvi ka sinya yo nyuka, ku taku yini ka leyi yi womileko ke?
tlhamuselo wa nwtsty ka Lu 23:31
sinya yo nyuka, . . . yi womileko: Ko khwatsi Jesu i wula tiko ga Judha. Gi wa ku khwatsi i sinya yo woma ya ha simamako kuva ni matluka yo nyuka, gi wa hi ni vaJudha vo tala va nga kholwa Kakwe. Hambulezvo, Jesu i wa ta dawa ku nga hi kale. A vaJudha vo tsumbeka va wa ta totiwa hi moya wa ku basa va maha cipandze ca Izrayeli wa moya. (Ro 2:28, 29; Ga 6:16) Ka cikhati leco, a Izrayeli wa civiri i wa tafa hi ka moya. Lezvo zvi yimela a sinya yo woma.— Mt 21:43.
(Luka 23:33) Laha na va chikele wutshan’wini gi vitwako, a cikodho, va lo mu belela kona, zvin’we ni zvigohi; cin’we hi le canjeni ga cinene ni cin’wani ka ga cibhabha.
tivhidhyu ni zvithombe zva nwtsty
Cipikiri laha ka rambu ga cirendze
Lowu mufananiso wa rambu ga cirendze ca munhu ci belelweko cipikiri ca 11,5 sentimetro a kuleha. (Wona Cibhukwana ca mutlhangano ca Dezembro wa 2017 pha. 5) A rambu ga kona ga lisine gi kumilwe hi 1968, laha ku nga kari ku keliwa zvilo le n’walungu wa Jerusalema, niku a rambu lego ga cikhatini ca mufumo wa Roma. A matimu lawa ma komba ku a zvipikiri zvi wa tirisiwa kasi ku daya munhu hi ku mu belela laha ka mhandze. Kuzvilava a zvipikiri lezvi zva fana ni lezvi zvi tirisilweko hi masochwa ya Roma kasi ku belela Jesu Kristu laha mhandzeni. A rambu legi gi kumilwe lomu ka bhokisa ga ribye, gi vitwako ku i ossuário, lomu ku nga cheliwa marambu ya ku woma ya munhu wa kufa, andzhako ka loku a hinile. Lezvo zvi komba ku a munhu wa kufa hi ku dawa laha mhandzeni zvi wa koteka ku a guma a lahliwa.