Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano, Julho

Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano

6-12 KA JULHO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | EKSODUSI 6–7

“Makunu u ta zvi wona lezvi ndzi ta nga maha ka Faro”

(Eksodusi 6:1) Jehovha aku ka Mosi: Makunu u ta zvi wona lezvi ndzi ta nga maha ka Faro; hakuva hi kota ya canja ga mina ga ntamu, yena i ta va tsika va famba; hi canja ga mina ga ntamu, yena i ta va hlongola tikweni gakwe.

(Eksodusi 6:6, 7) Hikwalaho va byele a vanana va ka Israyeli uku: Hi mina Jehovha, ndzi ta mu rula a nzhwalo wa vaGibhite; ndzi ta mu lwela; ndzi ta mu tlhatlha wukhumbini gabye, ndzi mu hletela hi canja ga ntamu, ni kuphota ka hombe. ⁷ Mina ndzi ta mu teka muva vanhu va mina, mina ndziva Nungungulu wa n’wina, loyi a mu tlhatlhisileko ka mikhinyavezo ya vaGibhite.

it-3 16-17 ¶7

Mosi

Ku vile ni kucica ka hombe nguvhu ka vavanuna va ka Izrayeli. Kusanguleni va wa vhumeleleni na Mosi, kanilezvi laha va ngazwa kubayisa hi kota ya lezvi Faro a nga va maha va tira yi nga chayi, va no sangula ku djikela Mosi laha ka ku a kombela Jehovha lezvaku a nga ha mu tirisi. (Ek 4:29-31; 5:19-23) Ka cikhati leco, Loyi a Hundzeleleko kutlakuka i lo mu tiyisa hi ku mu byela ku Yena i wa ta tatisa makunu a citsumbiso leci Abrahama, na Isaka, na Jakobe va nga ci rindzele ku nga tlhamuselo wa vito ga Jehovha hi ku tlhatlhisa a vaIzrayeli ni ku va maha vanhu vakwe ni ku va nyika a tiko legi a va tsumbisileko. (Ek 6:1-8) Hambulezvo, a vavanuna va ka Izrayeli a va mu ingisangi Mosi. Kanilezvi andzhako ka khombo wa wu 9, va no mu vhunetela va tira zvin’we laha ka ku andzhako ka khombo wa wu 10 zvi koteka a ku va tlhanganyisa a tlhela a va rangela ku huma Gibhite hi ndlela yi nene “na va hlomile” — Ek 13:18.

(Eksodusi 7:4, 5) Kanilezvi Faro a nga ta ingisa. Zvonake ndzi ta veka a canja ga mina hehla ka Gibhite, ndzi humesa a zvidlemo zva mina ka lego tiko, vona a vanhu va mina, a vanana va ka Izrayeli, hi tsayiselelo wa hombe. ⁵ Ni vaGibhite va ta zvi tiva lezvaku hi mina Jehovha, loku ndzi nawuluta a canja ga mina hehla ka Gibhite, ndzi humesa a vanana va ka Israyeli cikari kabye.

it-3 16 ¶5-6

Mosi

Mahlweni ka Faro le Gibhite. Zvezvi, Mosi na Aroni va wa hi vona va nga tiveka nguvhu ka tiyimpi ta vanungungulu. Mahlweni ka Janesi na Jambresi a tin’anga ta vaGibhite (2Tm 3:8), Faro i no kombela mitamu ka vontlhe vanungungulu va Gibhite kasi ku vhukela ntamu wa Jehovha. A cihlamaliso co sangula ci nga mahiwa hi Aroni na a kongomiswa hi Mosi mahlweni ka Faro, ci kombile wukulu ga Jehovha hehla ka vanungungulu va Gibhite, hambu lezvi Faro a nga simama ku maha kanu. (Ek 7:8-13) Andzhako ka loku ku humelele a khombo ga wunharu, zvi bohile ku hambu tin’anga ta tiko ga Faro ti kholwa ku: “Leli litiho la Nungungulu!” Va no guma va xaniseka nguvhu hi zvidlayi laha ka kuza va tsandzeka ni ku ya ti kombekisa mahlweni ka Faro kasi va khongotela Mosi. — Ek 8:16-19; 9:10-12.

A makhombo ma vanga kuolova ni kunonoha. Mosi na Aroni va no maha vahlawuteli va makhombo lawo wontlhe ya 10. Kasi ku tiyisa lezvaku Mosi i rumelwe hi Jehovha, a kuva muyimeli wakwe, a makhombo lawo ma tatisekisile zvalezvi ma nga wulisiwa zvona. A vito ga Jehovha gi no dzundziwa nguvhu le Gibhite, na gi tatisa kuolova ni ku nonoha ka vito lego hi ku olovisa vaIzrayeli ni vaGibhite van’wani; ni ku nonohisa Faro ni masungukati, ni vaseketeli vakwe. (Ek 9:16; 11:10; 12:29-39) Wutshan’wini ga ku a vaGibhite va kholwa ku va wa khunguvanyisile vanungungulu vabye, va tivile ku hi Jehovha a lamulako vanungungulu vabye. Andzhako ka ku biwa hi khombo ga wu 9, Mosi yenawu i no maha ‘munhu wa hombe nguvhu lomu tikweni ga Gibhite, ni mahlweni ka malandza ya Faro, ni mahlweni ka tiko gontlhe.’ — Ek 11:3.

Kela titshomba ta moya

(Eksodusi 6:3) Ndzi ti wonekelisile ka Abrahama, ni ka Isaka, ni ka Jakobe, na ndzi hi Nungungulu wa Ntamu-wontlhe, kanilezvi a vito ga mina ga Jehovha gi wa nga tiveki ka vona.

it-3723 ¶6-7

Ntamu wontlhe

Jehovha i tirisile a cikhundla leci caku “Nungungulu wa Ntamu wontlhe” (ʼEl Shad·daí) a cikhati leci a nga tsumbisa Abrahama xungetano hi kupswaliwa ka Isaka, ci nga citsumbiso ci nga lava lezvaku Abrahama ava ni kukholwa ka hombe ka ntamu wa Nungungulu wa ku tatisa a citsumbiso leco. A kusukela laha zviya mahlweni, a cikhundla leci ci no tiriswa loku ku kumbukiwa Nungungulu kota loyi a nga wa ta katekisa Isaka na Jakobe kota zviga-tshomba zva civhumelwano ca Abrahama. — Ge 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.

Hi kulongoloka ni mhaka leyi, Jehovha i no byela Mosi andzhako ka cikhati, aku: ‘Ndzi wa tala ku woneka ka Abrahama, ni ka Isaka, ni ka Jakobe kota Nungungulu wa Ntamu-wontlhe [beʼÉl Shad·daí], kanilezvi a vito ga mina gaku Jehovha a ndzi ti tivekisangi hi gona kabye.’ (Ek 6:3) Lezvi a zvi wuli ku a vanyapandze va wa nga gi tivi a vito ga Jehovha, hakuva vona wutsumbu zvin’we ni van’wani va hanyileko mahlweni kabye va wa gi tirisa hi kukhandzakanya. (Ge 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Kunene, ka bhuku ga Genesisi — gi hlawutelako a wutomi ga vanyapandze — a gezu legi gaku “wa Ntamu wontlhe” gi kumeka a 6 wa makhati ntsena, kuveni a vito Jehovha, gi nga gona a vito gakwe, gi tsalilwe a 172 wa makhati ka mitsalo yo sangula hi ciHebheru. Kanilezvi, hambu lezvi a vanyapandze lava va tivileko a fanelo ni kuringanelwa ka Nungungulu hi cikhundla leci caku “wa Ntamu wontlhe” hi ka lezvi va nga zvi hanya, a va zangi vava ni thomo ga ku tiva a tlhamuselo wontlhe wa vito Jehovha, gi nga vito gakwe wutsumbu, ni lezvi gi zvi yimelako. Xungetano hi mhaka leyi, Novo Dicionrio da Bblia (Vol. 1, p. 411) (Dhisionario giswa ga Bhibhiliya), gi tsalisilweko hi J. D. Douglas hi 1980, gi ngalo: “A ku ti tivekisa ko sangula, ka vanyapandze, kuve xungetano hi zvitsumbiso zvi nga xungeta cikhatini ca le kule ci nga hata. Hi cigelo leco, va wa fanele ku tiyiswa lezvaku Yena, Yahweh, i wa hi Nungungulu (ʼel) a nga hi ni ntamu (shadday) wa ku tatisa a zvitsumbiso lezvo. A kutiwonekelisa kakwe khuhweni ga mizwa gi vhurako kuve ka hombe ni ka kuzwanana ka laha kusuhani nguvhu hakuva a ntamu ni kuvakona ka Nungungulu ka cikhati caleco zviya mahlweni cikari kabye zvi wa hi ndzeni ka vito legi va nga gi tiva ga Yahweh.”

(Eksodusi 7:1) Jehovha aku ka Mosi: Cuwuka, ndzi ku mahile u ku khwatsi u nungungulu mahlweni ka Faro, ni nakuloni Aroni i tava muprofeti wa wena.

it-3 16 ¶2

Mosi

Jehovha a nga tsikangi ku tirisa Mosi hi lezvi a nga kala a nga wulawuli khwatsi. Kanilezvi Mosi i kombile ku i wa hi munhu wo miyela hi ku wula lezvaku yena i wa nga wulawuli khwatsi. Makunu i wa cicile, i wa hambene nguvhu ni lezvi a nga hi ha zvona kusanguleni, laha ka ku hi ku zvi randza a ti nyikela kota mutlhatlhisi wa vaIzrayeli hi cipimo ca 40 wa malembe mahlweni. I wa simama ku khongotela Jehovha, hi magumo a se mu kombela lezvaku a mu cica ka ntiro lowo. Hambu lezvi lezvo zvi nga vhuxa zanga ya Jehovha, a nga zangi a mu nyenya Mosi, kanilezvi i no mu nyika Aroni a makabye wakwe lezvaku ava muwulawuli. Hikwalaho, kota lezvi Mosi a nga hi muyimeli wa Nungungulu, Mosi yenawu i no maha “Nungungulu” ka Aroni kota lezvi a nga hi muwulawuli wa Mosi. Ko khwatsi Nungungulu i wa nyikela zvileletelo ka Mosi, loyi yenawu a ngaya a ya zvi tlhamusela ka Aroni kasi aya wulawula mahlweni ka Faro loku va maha mutlhangano ni madhota ya ka Izrayeli ni loku vaya wulawula na Faro (loyi a nga landzela Faro loyi Mosi a nga mu tsutsumile hi 40 wa malembe). (Ek 2:23; 4:10-17) Andzhako ka cikhati, Jehovha i no vitana Aroni kota “muphrofeti” wa Mosi na a lava ku wula ku kota lezvi Mosi a nga hi muphrofeti wa Jehovha na a kongomiswa hi Yena, yenawu i wa tava muprofeti wa Mosi kota lezvi a nga kongomiswa hi yena. Hikwalaho, Mosi i no byeliwa ku i wa ta maha “nungungulu mahlweni ka Faro” zvi wulako ku i wa ta nyikiwa ntamu ni wuhosi mahlweni ka Faro, hikwalaho, i wa nga hi na cigelo ca ku chava hosi ya Gibhite. — Ek 7:1, 2.

13-19 KA JULHO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | EKSODUSI 8–9

“Faro wa matshandza a tatisa a kungo ga Nungungulu na a nga zvi tivi”

(Eksodusi 8:15) Kanilezvi laha Faro a nga wona lezvaku i hlangutilwe, i lo ti nonohisa a mbilu yakwe. A nga ingisangi, khwatsi hi lezvi Jehovha a wulileko.

it-3117

Ku ti nonohisa

Kutirisaneni kakwe ni vanhu, hi wuxinji Jehovha Nungungulu wa vhumelela vanhu ni matiko lezvaku va simama va hanya hambu lezvi va nga ringanelwa hi kufa. (Gen 15:16; 2Pe 3:9) Hambu lezvi a van’wani va nga ti olovisa va ti veka hasi kakwe hi ku vhumela wuxinji ga Jehovha (Jox 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), a vo kari va wa ti nonohisa nguvhu va ti tlakusa va vhukela Jehovha ni vanhu vakwe. (De 2:30-33; Jox 11:19, 20) Kota lezvi Jehovha a kalako a nga beleteli vanhu lezvaku va ti nonohisa, Yena i kumbukiwa kota loyi a ‘nonohisako a timbilu tabye’. Laha hi magumo a karalako a boha ku ti photela ka vanhu vo ti nonohisa, i gama hi ku kombisa a ntamu wakwe wa hombe ni kuva a vito gakwe gi tiviwa hi votala. — Ringanisa na Ek 4:21; Joh 12:40; Rom 9:14-18.

(Eksodusi 8:18, 19) A tin’anga na tonawu ti lo maha hi wutlhari ga tona kasi ti fela ku humesa tinhwala; kanilezvi ti lo tsandzeka. Zvonake a tinhwala ti lova kona ka vanhu ni ka zvihari. ¹⁹ Zvonake a tin’anga tiku ka Faro: Leli litiho la Nungungulu! Hambu lezvo a mbilu ya Faro yi lo sihalala; a nga va ingisangi, khwatsi hi lezvi Jehovha a wulileko.

(Eksodusi 9:15-17) Hakuva loku ndzi wa tlakusile a canja ga mina ndzi kuba hi khombo, wena ni vanhu va wena, ngha u lovile u mbhela laha misaveni. ¹⁶ Kanilezvi ndzi ku tsikile kasi wena wa fela ku wona mintamu ya mina, ni lezvaku a vito ga mina gi fela ku tibyiwa misaveni yontlhe. ¹⁷ Loku wa ha ti kukumukisa hehla ka vanhu va mina, u ala ku va tlhatlha va famba.

it-2397 ¶1-3

Wubihi

Ku engetela kwalaho, Jehovha Nungungulu wa maha tindlela ta lezvaku a vanhu vakubiha va tatisa kungo Gakwe na va nga zvi tivi. Hambu lezvi va kanetako Nungungulu, Yena wa maha lezvaku vona va vhikela vanhu vakwe lezvaku va nga tsiki kutsumbeka kabye, ni ku maha lezvaku a zvimaho zva vona wutsumbu zvi kombisa a kulamula ka Jehovha. (Rom 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Lis 76:10) A maalakanyo lawo ma kombisilwe ka Mavingu 16:4 a nge ngalo: ‘Jehovha i mahile zvilo zvontlhe lezvaku zviva ni ntiro wo kari, Ina, ni loyi wa kubiha i mahelwe siku ga kubiha.’

A cikombiso co kari ci yelanako ni mhaka leyi hi leci ca Faro, loyi Jehovha hi ku tirisa Mosi na Aroni a nga mu tivisa lezvaku a tlhatlhisa a tikhumbi ta vaIzrayeli. A hi Jehovha a nga maha ku a hosi ya le Gibhite yiva yo biha, kanilezvi i vhumelele ku a simama a hanya a tlhela a maha tindlela ta lezvaku Faro a ti komba ku munhu wo kubiha ni ku wa ringanelwa hi kufa. A kungo ga Jehovha ka mhaka leyo gi kombisiwa laha ka Eksodusi 9:16 gi nge: ‘Kanilezvi ndzi ku tsikile kasi wena wa fela ku wona mintamu ya mina, ni lezvaku a vito ga mina gi fela ku tibyiwa misaveni yontlhe.’

A 10 wa makhombo ma nga humelela tikweni ga Gibhite, a ku patsa ni kulovisiwa ka Faro ni butho gakwe bimbini go pswhuka ci wa hi cikombiso ca ntamu wa Jehovha. (Ek 7:14–12:30; Lis 78:43-51; 136:15) Hi ndzhako ka malembe, a matiko yo kari lawa ma nga gamakeni navo ma wa ha wulawula hizvona, niku a vito ga Nungungulu gi wa hangalaka misaveni yontlhe. (Jox 2:10, 11; 1Sa 4:8) Loku Jehovha i wa no tekela ku daya Faro, a ntamu Wakwe wa hombe lowu a wu kombisileko kasi a dhumisiwa ni ku tlhatlhisa vanhu vakwe na wu nga wonekangi.

Kela titshomba ta moya

(Eksodusi 8:25-27) “Faro i lo vitana Mosi na Aroni, aku ka vona: Fambani mu ya phahlela ka Nungungulu wa n’wina tikweni legi. ²⁶ Mosi aku ngalo: A zvi faneli ku maha lezvo; hakuva a miphahlelo leyi hi phahlelako ha yona Jehovha, Nungungulu wa hina, yi tava leyi yi yilako ka vaGibhite. Loku hi tlhava lezvi zvi yilako mahlweni ka vaGibhite, va ta hi gandla hi maribye. ²⁷ Hi ta famba ciwuleni a pfhuka wa masiku manharu, hi laho hi ta ngaya phahlela ka Jehovha, Nungungulu wa hina, kota lezvi a ta nga hi byelisa zvona.

w04 15/3 25 9

TIMHAKA-TSHINYA TA BHUKU GA EKSODUSI

8:26, 27 — Hikuyini Mosi a nga ku a miphahlo ya vaIzrayeli yi wa tava yo ‘yila ka vaGibhite’? Le Gibhite, a zvihari zvotala zvi wa khozelwa. Hikwalaho, a kuva Mosi a kumbukile miphahlo zvi wa maha ku a magezu yakwe mava ya ntamu nguvhu kasi a vaIzrayeli va vhumelelwa ku huma vaya maha miphahlo ka Jehovha.

Ka zvikhati zvin’wani, Jehovha i tlharihisile vanhu na ku kiyela a cikhati ci tsongwani kasi a kulamula kakwe ku sangula. Hambulezvo, i wa tiyiseka lezvaku lava va nga wa ta khumbiwa hi kulamula loko va wa nyikilwe a cikhati co enela ca ku va songa cikhumba na ca ha tsakama. Hi cikombiso, i nyikile zvitlharihiso xungetano hi 10 wa makhombo lawa ma xanisileko a vaGibhite va kale. Kota cikombiso, Jehovha i rumele Mosi na Aroni lezvaku va ya tlharihisa Faro ni malandza yakwe xungetano hi khombo ga wu 7, ku nga hi vhula ya maralala. Lezvi a maralala ma nga wa ta sangula a mandziko wa kona, xana Nungungulu i wa va nyikile a cikhati co enela kasi va lava ko fihlala kona va tlhela va pona a khombo lego ke? A Bhibhiliya gi bika lawa: ‘Cikari ka malandza ya Faro, lava va nga ingisa kuleletela ka Jehovha, va no hatlisa va wuyisa malandza yabye ni zvifuyo zvabye lomu tindlwini. Kanilezvi lava va nga kala ku khatala hi gezu ga Jehovha, va no tsika malandza ni zvifuyo zvabye lehandle.’ (Ekso. 9:18-21) Handle ko kanakana, Jehovha i wa va nyikile cikhati co enela, hikwalaho lava va nga tekela ku ingisa a va xanisiwangi nguvhu hi khombo lego, a ku fana ni lava va nga kala ku ingisa.

(Eksodusi 9:18-21) Mandziko hi caleci cikhati, ndzi ta nisa a vhula ya maralala yo tshisa nguvhu, leyi ya ku cima a mu se yi wona lomu tikweni ga Gibhite, kusukela kusanguleni ka gona kala lezvi. ¹⁹ Makunu rumela ku ya wuyisa a zvifuyo zva wena, ni zvontlhe zvilo zva wena, lezvi zvi nga le handle. Hakuva a vhula ya maralala yi ta nela vanhu vontlhe ni zvifuyo zvontlhe lezvi zvi ta nga kumiwa le handle, zvontlhe lezvi zvi nga vhalelwangiko lomu tindlwini zvi tafa. ²⁰ Cikari ka malandza ya Faro, lava va nga ingisa kuleletela ka Jehovha, va no hatlisa va wuyisa malandza yabye ni zvifuyo zvabye lomu tindlwini. ²¹ Kanilezvi lava va nga kala ku khatala hi gezu ga Jehovha, va no tsika malandza ni zvifuyo zvabye lehandle.

w19.10 6 ¶6

Vhula ya maralala

20-26 KA JULHO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | EKSODUSI 10–11

“Mosi na Aroni va kombisa kutiya-hlanha ka hombe”

(Eksodusi 10:3-6) Zvonake Mosi na Aroni va loya ka Faro va yaku ngalo kakwe: Jehovha, Nungungulu wa maHebheru, i ngalo: U ta ala kala rini a ku ti koramisa mahlweni ka mina? Tlhatlha a vanhu va mina va ya ndzi khozela. ⁴ Hakuva loku u beletela a vanhu va mina a kuya ndzi khozela, mandziko ndzi ta humesa a humbi lomu tikweni gontlhe ga wena. ⁵ Yi ta fenengeta misava yontlhe. A vanhu va ta tsandzeka ni ku wona misava; a humbi yi taga lezvi zvi seleko. lezvi zvi nga pona maralala; yi taga ni tisinya tontlhe leti ti milileko masin’wini ya n’wina. ⁶ Yi ta tata a yindlu ya wena. ni tiyindlu ta malandza ya wena wontlhe. ni tiyindlu ta vaGibhite vontlhe; lezvaku a vararu va wena ni vakoko va wena a va zvi wonangi zvo kota lezvi, kusukela kubelekweni kabye kala lezvi. Mosi i lo fulara a suka mahlweni ka Faro.

w09 7/15 20 ¶6

Pimanyisa Jesu — Chumayela hi kutiya-hlana

Hi nga alakanyela kambe a kutiya-hlanha loku Mosi a ku kombisileko hi ku wulawula na Faro, a mufumeli loyi a nga woniwa kota nungungulu na ku nga hi ku i wo fanekisela nungungulu, a n’wana wa Rá, a nungungulu wa gambo. A ku fana ni van’wani vaFaro, zva koteka ku nga yenawu a khozele a cifananiso cakwe wutsumbu. A gezu ga Faro ku wa hi nayo; yena i wa fuma hi ku tirisa zvileletelo. Faro i wa hi munhu wa ntamu, wa matshandza ni wo nonoha a tlhela a nga toloveli kuzwa a mawonela ya van’wani. Mosi, a murisi wo rula i yile ka wanuna loye hi kuphindaphinda lezvo na a nga rambiwangi ne na a nga amukeliwi khwatsi. Zvini lezvi Mosi a ngaya aya wula? I wulawulile hi makhombo ma nga hata. Zvini lezvi a nga kombela? i kombele lezvaku Faro a tlhatlhisa a timiliyoni to tala ta tikhumbi kasi ti huma ka tiko legiyani! Zvi wa lava ku Mosi a tiya-hlanha kasi a zvi kota ku maha lezvo! — Mitse. 12:3; Mah. 11:27.

(Eksodusi 10:24-26) Zvonake Faro i lo vitana Mosi, aku: Fambani mu ya khozela Jehovha. Nungungulu wa n’wina; ku ta sala tiyivhu ta n’wina ni tihomu ta n’wina basi; mu famba ni vanana va n’wina. ²⁵ Mosi aku: Hi nyike wena lezvi hi ta ngaya phahlela ha zvona ka Jehovha, Nungungulu wa hina. ²⁶ A mitlhambi ya hina hi ta famba nayo, cima ku nga ta sala ni cikamba, hakuva hi la zvi teka kwalomo lezvi hi ta nga phahlela ha zvona Jehovha, Nungungulu wa hina. hakuva a hi zvi tivi lezvi hi ta nga mu khozela ha zvona na hi nga se chikela laho.

(Eksodusi 10:28) Faro aku ka yena: Suka ka mina, u nga ha engeti u wona a nghohe ya mina, hakuva a siku lego hi ta nga wonana, wena u tafa.

(Eksodusi 11:4-8) Zvonake Mosi aku: Jehovha i ngalo: Laha cikari ka wusiku ndzi ta hundza hi lomu cikari ka vaGibhite. ⁵ A matewula wontlhe ya vanhu va tiko ga Gibhite ma tafa, kusukela ka matewula ya Faro, yena loyi a tshamako citshan’wini cakwe, kala ka matewula ya citiri leci ci tirako cigayweni, ni matewula wontlhe ya zvifuyo. ⁶ Ku tava kona mikosi ya hombe tikweni gontlhe ga Gibhite, yaku hi cima a yi se nga zwiwa, ni kambe cima yi nga ta ha zwiwa yo kota leyi. ⁷ Kanilezvi ku nga tava kona a mbyana yi ta nga ahlama a nomu wa yona yi vhukela a vanana va ka Izrayeli, hambu ni zvifuyo, kasi mu fela ku tiva lezvaku Jehovha i hlawulile Izrayeli cikari ka vaGibhite. ⁸ Ni malandza wontlhe ya wena ma tata ka mina ma ta ndzi khizamela, maku: Huma wena ni vanhu vontlhe va wena, lava va ku landzelako. Zvonake ndzi ta huma. Zvinghaho Mosi i lo suka mahlweni ka Faro, na a zangarile nguvhu.

it-3 17 ¶1

Mosi

Kasi ku yimisana na Faro zvi wa lava kutiya-hlanha ni kukholwa. Ku vile a ntamu wa Jehovha ni ku tira ka moya wakwe zvi nga maha ku Mosi na Aroni va zvi kota ku tatisa ntiro lowu va nga nyikilwe wona. Hi nga ehleketa hi hubye ya kulamula ya Faro, a hosi leyi yi nga tsumbiwa misaveni yontlhe cikhatini leco. I wa nga woni munhu wo fana na yena, i wa hi ni matshandza, na a ti wona kota nungungulu, na a randzelwe hi masungukati yakwe, varangeli va masochwa, varindzeli ni tikhumbi. Tlhatakumbiri, ku wa hi ni varangeli va wukhongeli, tin’anga, lava va nga hi vakaneti va Mosi. Ahandle ka Faro basi, a vavanuna lava vonawu va wa hi ni zvikhundla zva hombe. Yontlhe a hlengeletano leyo yo hlamalisa yi wa longiselwe ku vhunetela Faro kasi ku seketela vanungungulu va Gibhite. Faro i no simama ku nonohisa mbilu yakwe laha Mosi na Aroni va nga ti kombekisa kakwe hi makhati yo tala hakuva i wa bhejile ku simama a tshama ni tikhumbi leti ta lisima ta vaHebheru kasi ku ti fumela. Hi lisine, laha va nga tivisa a khombo ga wu 8, Faro i no hlongola Mosi na Aroni mahlweni kakwe. Andzhako ka khombo ga wu 9, Faro i layile lezvaku va nga ha tshuki va zama ku wona a nghohe yakwe hakuva loku va maha lezvo va wa tafa. — Ek 10:11, 28

Kela titshomba ta moya

(Eksodusi 10:1, 2) Jehovha aku ka Mosi: Famba ka Faro hakuva ndzi yi nonohisile a mbilu yakwe ni timbilu ta malandza yakwe, kasi ndza fela ku maha zviwoniso lezvi zva mina cikari kabye. ² Kasi wenawu wa fela ku ta hlawutela ka n’wana wa wena, ni ka zukulu wa wena, a zvilo lezvi ndzi zvi mahileko ka vaGibhite, ni zvihlamaliso lezvi ndzi zvi mahileko cikari kabye, n’winawu mu fela ku ndzi tiva ha zvona, lezvaku hi mina Jehovha.

w95 1/9 11 ¶11

Wukustumunyu xungetano hi vanungungulu va mawunwa

Na vaIzrayeli va ha hi Gibhite, Jehovha i no rumela Mosi na Aroni aku: ‘Fambani ka Faro hakuva ndzi yi nonohisile a mbilu yakwe ni timbilu ta malandza yakwe, kasi ndza fela ku maha zviwoniso lezvi zva mina cikari kabye. Kasi n’winawu ma fela ku ta hlawutela ka vana wa n’wina, ni ka vazukulu va n’wina a zvilo lezvi ndzi zvi mahileko ka vaGibhite, ni zvihlamaliso lezvi ndzi zvi mahileko cikari kabye, n’winawu mu fela ku ndzi tiva ha zvona, lezvaku hi mina Jehovha.’ (Eksodusi 10:1, 2) A vaIzrayeli vo ingisa va wa fanele ku hlawutela a vanana vabye a mitiro ya ntamu wa Jehovha. A vana vabye vonawu va wa hlawutela a vana vabyewo zvi fambisa zvalezvo kala ka zvizukulwana zvontlhe. Hikwalaho, a mitiro ya ntamu wa Jehovha yi wa alakanyiwa hi ndlela leyo. Ni nyamutlha kambe, a vapswali vonawu va na ni wutihlamuleli ga ku gondzisa vana vabye xungetano hi Jehovha. — Deuteronome 6:4-7; Mavingu 22:6.

(Eksodusi 11:7) Kanilezvi ku nga tava kona a mbyana yi ta nga ahlama a nomu wa yona yi vhukela a vanana va ka Izrayeli, hambu ni zvifuyo, kasi mu fela ku tiva lezvaku Jehovha i hlawulile Izrayeli cikari ka vaGibhite.

it-2 79 ¶2

Eksodhusi

Hi ku tirisa ntamu wakwe wo hlamalisa, Jehovha i no tivekisa vito gakwe a tlhela a tlhatlhisa vaIzrayeli. Na va ponisilwe mbhirini ya bimbi go pswhuka, Mosi i no rangela vaIzrayeli na va yimbelela lisimu, Miriyamu yenawu a muphrofeti wa cisati wa makabye wa Aroni i no teka mutandanda wakwe a rangela a vavasati vontlhe va ka Izrayeli va nga hi ni mitandanda na va yimbelela zvin’we ni vavanuna. (Ek 15:1, 20, 21) Hikwalaho va nga hambana kona a vaIzrayeli ni valala vabye. Na va suka Gibhite, zvi wa nga vhumelelwi a ku a vanhu ni zvihari zvi xaniseka; a kuna ne mbyana yi nga wukula hambu ku ahlama a nomu wa yona yi vhukela a vanana va ka Izrayeli. (Ek 11:7) Hambu lezvi a bhuku ga Eksodusi gi kalako gi nga kombi a ku Faro wutsumbu i nghenile bimbini zvin’we ni butho gakwe legi gi lovileko, Tisimu 136:15 i wula lezvi xungetano hi Jehovha: “A hangalasa Faro ni yimpi yakwe lomu Bimbini go Pswhuka.”

27 KA JULHO KALA 2 KA AGOSTO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | EKSODUSI 12

“Zvini lezvi a maKristu ma gondzako ka Phasika?”

(Eksodusi 12:5-7) Ni yivhana a yive ya hamba leyi yi nga lamalangiko, na yi hi ni lembe gin’we; mu ta yi hlawula cikari ka tiyivhu kutani cikari ka timbuti. ⁶ Mu ta yi hlayisa kala siku ga wukhume ni mune ga hweti leyi; zvonake yi ta tlhabyiwa laha gambyeni hi hlengeletano wontlhe wa ka Izrayeli. ⁷ A va teke a nkhata wa kona va tota a timhandze timbiri ta laha nyangweni ya yindlu leyo va gelako ka yona

w07 1/1 20 ¶4

“Hikwalaho u tava ni kutsaka hakunene”

Jesu i file hi 14 ka Nisani wa 33 Nguveni ya Hina. Le Izrayeli, a 14 ka Nisani ku wa hi siku go tsakisa ga mubuzo wa Phasika. Lembe ni lembe ka siku lego, a mingango yi wa longisela a yivhana yi nga yi nga hiko na cisolo ne cibawa kasi ku lalela zvin’we. Hi ndlela leyo, vona va wa alakanya a ntiro lowu a nkhata wa yivhana wu wu tatisileko kutlhatlhiseni ka matewula ya vaIzrayeli laha a ngilozi ya kudaya yi nga hlasela matewula wontlhe ya va Gibhite hi 14 ka Nisani wa 33 mahlweni ka Nguva ya hina hi lembe ga 1513. (Eksodusi 12:1-14) A yivhu ya Phasika yi wa fanekisela Jesu, loyi mupostoli Pawulo a ngaku: “Kristu, a yivhana ya hina ya Phasika, i sina a delwe kota muphahlo.” (1 Va Le Korinte 5:7) A kufana ni nkhata wa yivhana, a nkhata wu halatilweko wa Jesu wu longisela kuponisiwa ka vanhu vo tala. — Johani 3:16, 36.

(Eksodusi 12:12, 13) Hakuva ka gona wusiku lego ndzi ta hundza lomu tikweni ga Gibhite, ndzi daya a matewula wontlhe ya tiko ga Gibhite, ya vanhu ni ya zvifuyo; zvonake ndzi ta lamula vanungungulu vontlhe va Gibhite. Hi mina Jehovha. ¹³ A nkhata wu tava cikombiso ca n’wina, ka tiyindlu leti mu nga ka tona; loku ndzi wona nkhata, zvonake ndzi ta hundza; kasi a mhango yi nga ngheni cikari ka n’wina yi mu daya, cikhati leci ndzi dayako vaGibhite.

it-3181 ¶5

Phasika

A zvimaho zvo kari zvi nga yelana ni mubuzo wa Phasika zvi tatisekile ka Jesu. A cimaho cin’we ci tatisekileko ci yelana ni nkhata lowu a vaIzrayeli va nga wu tirisa le Gibhite kasi ku ponisa matewula yabye mandleni ya ngilozi ya ku daya. Pawule i wulawula hi maKristu ma totilweko kota bandla ga matewula (Mah 12:23), a tlhela a wulawula hi Kristu kota mutlhatlhisi wabye hi nkhata wakwe. (1Te 1:10; Efe 1:7) A kuna marambu ya yivhu ya Phasika ma nga wa ta tshoveka. Zvi wa sina zvi phrofetilwe kale lezvaku ne gin’we ga marambu ya Jesu gi nga wa ta tshoveka, niku lezvo zvi tatisekile kufeni kakwe. (Lis 34:20; Joh 19:36) Makunu a Phasika legi gi nga mahiwa hi vaJudha ka zana ga malembe ku wa hi cin’we ca zvilo lezvi a Nayo wu nga zvi wula ku i ndzhuti wa zvilo zva zvi nene zvi nga hata ni ku Jesu ku wa hi yena “Yivhana ya Nungungulu”. — Mah 10:1; Joh 1:29.

(Eksodusi 12:24-27) N’wina mu ta hlayisa zvileletelo lezvi, zvona zvi tava ciyimiso ka n’wina ni ka vanana va n’wina kala kupindzuka. ²⁵ Laha mu ta nga chikela ka tiko legi Jehovha a ta nga mu nyika gona, kota lezvi a wulileko, mu ta hlayisa a zviyimiso lezvi. ²⁶ Laha a vanana va n’wina va ta nga mu wutisa, vaku: Cialakanyiso muni leci ke? ²⁷ Mu taku ka vona: Lowu muphahlo wa Pasika ga Jehovha loyi a nga hundza lomu ka tiyindlu ta vanana va ka Izrayeli le Gibhite, cikhati leco a nga daya vaGibhite, a ponisa a tiyindlu ta hina. Ni vanhu va lo korama va khozela.

w13 15/12 20 ¶13-14

‘Leci ci tava cialakanyiso ka n’wina’

Laha a zvizukulwana zviswa zvi ngaya zvi kula, zvi wa ta gondzisiwa a tigondzo leti ta lisima hi vapswali vabye. A yin’we ya tigondzo leto yi wa hi leyi yaku Jehovha wa vhikela vakhozeli vakwe. A vanana va lo gondza lezvaku Jehovha munhu wa lisine, a hi moya lowu wu pupuxako. Jehovha i Nungungulu a hanyako, loyi a khatalako hi vanhu vakwe ni ku va hlayisa. I zvi kombisile laha a nga vhikela matewula ya vaIzrayeli ka “cikhati leco a nga daya vaGibhite.” I lo ponisa matewula ya vaIzrayeli.

A vapswali va maKristu a va hlawuteli a vanana vabye va vafana ni vanhanyana a tlhamuselo wa Pasika lego lembe ni lembe. Hambulezvo, xana wa gondzisa vanana va wena a cigondzo leci ci nga ka mhaka leyi — ca lezvaku Nungungulu wa vhikela vanhu vakwe ke? Wa va byela lezvaku wena a wu kanakani ne ni kutsongwani a ku Jehovha wa ha hi Muvhikeli wa lisine wa vanhu vakwe? (Tis. 27:11; Isa. 12:2) Xana wa maha, na ku nga hi ku khwatsi o va vekela kanelo, kanilezvi hi mabhulo yo tsakisa cikari ka wena ni vana va wena ke? Ti karatele ku va nyika gondzo leyo kasi u kuca ngango wa wena lezvaku wu kula hi tlhelo ga moya.

Kela titshomba ta moya

(Eksodusi 12:12) Hakuva ka gona wusiku lego ndzi ta hundza lomu tikweni ga Gibhite, ndzi daya a matewula wontlhe ya tiko ga Gibhite, ya vanhu ni ya zvifuyo; zvonake ndzi ta lamula vanungungulu vontlhe va Gibhite. Hi mina Jehovha.

it-3180 ¶1

Phasika

A 10 wa makhombo lawa ma bileko tiko ga Gibhite ma wa ku khwatsi kulamulwa ka vanungungulu va Gibhite, nguvhunguvhu a khombo ga wu 10 legi gi deleko matewula wontlhe ya vaGibhite. (Ek 12:12) A yivhu ya matsune yi wa hi ya lisima ka nungungulu Rá, laha ka ku a ku teka nkhata wa yivhana ya Phasika va totela laha ka aro civa ciruko ka vaGibhite. A ku hundza lezvo, a homu yonawu yi wa basile, makunu a ku dawa ka matewula ya tihomu ku wa ta mu bayisa nguvhu nungungulu Osíris. Faro wutsumbu i wa nyikwa cichavo kota n’wana wa nungungulu Rá. Makunu a kufa ka n’wana wa Faro wa matewula ku wa komba lezvaku Faro zvin’we na Rá a va na ntamu.

(Eksodusi 12:14-16) Lego siku gi tava cialakanyiso ka n’wina; mu ta gi hlayisa giva siku ga cimuse ka Jehovha zvizukulwaneni zvontlhe zva n’wina: ku tava ciyimiso ca kala kupindzuka. ¹⁵ Ntlhanu wa masiku ni mambiri mu taga zvibaba zvi nga hiko na comelo; hi siku go ranga mu ta humesa a comelo lomu tindlwini ta n’wina; hakuva loye a ta ngaga a zvibaba zvi comelweko, kusukela siku go sangula kala siku ga wuntlhanu ni mambiri, loye munhu i ta tsemiwa cikari ka vaIzrayeli. ¹⁶ Hi siku go ranga mu tava ni tlhangano wa kubasa; wu tava kona kambe hi siku ga wuntlhanu ni mambiri; ka lawo masiku mu nga tiri hambu ni ntiro mun’we, sine a ntiro wo longisa a kuga ka vanhu basi.

it-1543 ¶3

Gotsovanyano

A cin’we ca zvilo zvo hlawuleka ci nga woneka ka ‘mitlhangano ya kubasa’ ku wa hi lezvaku va wa nga faneli ku maha a mitiro ya siku ni siku. Hi cikombiso, a siku go sangula ni siku ga wu 7 ga mubuzo wa zvibaba zvo kala comelo ma wa hi ‘mitlhangano ya kubasa’, lawa Jehovha a nyikeleko a nayo lowu: ‘Ka lawo masiku mu nga tiri hambu ni ntiro mun’we, sine a ntiro wo longisa a kuga ka vanhu basi.’ (Ek 12:15, 16) Hikwalaho, ka ‘mitlhangano ya kubasa’, a vapristi va wa khomekile hi ku maha miphahlo ka Jehovha (Le 23:37, 38), lezvo zvi wa nga mahi cipandze ca mitiro ya siku ni siku leyi yi nga betelwa ku maha hi masiku lawo. Ku wa nga hi masiku ya ku a vanhu va tshama hi mawoko, kanilezvi yi wa hi nguva ya lezvaku a vanhu va ti buza hi zvakuga zva moya. Ka Sabhadho wa kona wa vhiki lego, a vanhu va wa tlhangana kasi va khozela ni ku nyikwa zvileletelo. Va wa tiyisiwa hi ku leriwa ni ku tlhamuselwa ka Mhaka ya Nungungulu, a ku fana ni lezvi zvi nga mahiwa masinagogeni. (Mit 15:21) Hambu lezvi a vanhu va nga kala va nga mahi a mitiro ya siku ni siku hi siku ga Sabhadho kutani ka ni gihi siku ga ‘tlhangano wa kubasa’, va wa fanele ku khongela va tlhela va ehleketa hi Muvangi ni makungo yakwe. — Wona ASSEMBLÉIA.