Vikela A Ngango Wa Wena Ka Mikucetelo Yi Hohlotako

1-3. (a) Xana a mikucetelo yi hohlotako ngango yita hi ka zibuka zihi? (b) Hi kwihi a kuringanisela loku a vapswali va faneleko kuva nako kasi ku vikela ngango wabye?

U LAVA ku yisa a n’wana wa wena wa mufana xikoleni, kanilezi kana vula ya hombe. Xana u maha yini ka matshamela lawo? Wa mu tsika a huma handle na a nga hi na xa ku ti vikela a vula? Kutani u mu bhanyelela a tinguwo to tala ta ku mu vikela laha ka kuza a nga zi koti ni ku famba? Hakunene, a wu mahi ne ni xinwe xa lezo. U mu nyika ntsena lezi zi lavekako kasi a nga tsakami.

² Hi kufanana, a vapswali va fanele ku kuma a ndlela yi ringaniselweko ya ku vikela a ngango wabye ka mikucetelo yi hohlotako leyi yi khulungako hi ka zibuka zo tala — tikoponi ta za kutihungata, zihaxa-mahungu, vanghana, niku ka zinwani zikhati hambu zikola. A vapswali vo kari va maha zitsongwani kutani ku nga mahi nchumu kasi ku vikela a ngango wabye. A vanwani, hi ku wona a mikucetelo ya le handle na yi ku khwatsi yontlhe yi bihile, va tiyisa nguvu woko laha ka kuza a vana va ti zwisa ku khwatsi a va zi koti ni ku hefemula. Xana a kuringanisela ka koteka?

³ Ina, ka koteka. A ku nga hi na kuringanisela a zi bhinzuli niku ka zi kota ku vitana mhango. (Mutshawuteli 7:16, 17) Kanilezi xana a vapswali va nga maKristu va nga ku kumisa kuyini a kuringanisela ku faneleko kuvikeleni ka ngango wabye? Wona matlhelo manharu: gonziselelo, wuhlengeli, ni kutihungata.

HIMANI A TO GONZISA A VANA VA WENA?

4. Xana a vapswali va nga maKristu va fanele ku yi wonisa kuyini a gonziselelo?

⁴ A vapswali va nga maKristu va nyika nguvu lisima a gonziselelo. Va zi tiva lezaku a xikola xi vuna vana a ku lera, ku tsala, ni ku wulawula, zinwe ni ku tlhatlha timhaka. Xona kambe xi fanele ku va gonzisa a ku gonza. A wuzikoti legi a vana va gi kumako xikoleni gi nga va vuna a ku humelela na ku nga khataliseki a zikarato za tiko ga nyamutlha. Ahandle ka lezo, a gonziselelo yi nene yi nga va vuna a ku maha mitiro ya chukwana. — Mavingu 22:29.

5, 6. Xana a vanana le xikoleni va nga ma kumisa kuyini a mahungu ya hava xungetano hi masango?

⁵ Hambulezo, a xikola xi tlhanganyisa a vana va wena ni vanana vanwani — lava a wunyingi ga vona va nga ni mawonela yo biha. Hi xikombiso, wona a mawonela yabye xungetano hi masango ni mahanyela ma nene. Ka xikola sekundaria xo kari le Nigéria, a nhanyana wo kari wa bhejwa i wa tala ku nyika wusungukati ka zigonzani-kulobye xungetano hi masango. Zona zi wa mu ingisela hi kukhatala kontlhe, hambu lezi a mawonela yakwe ma nga tele hi manyala lawa a nga ma gonzile ka mabhuku ma kombisako vanhu va nga ambalangiko nchumu. A vanhanyana vo kari va lo tirisa a wusungukati gakwe. Kota wuyelo ga kona, a nhanyana munwe i kumile nyimba na a nga se chada a tlhela afa hi ku bhoxa nyimba.

⁶ Za bayisa a ku wula lezaku a mahungu yo kari ya hava xungetano hi masango le xikoleni a mati hi ka vanana, kanilezi mata hi ka vagonzisi. A vapswali vo tala va khunguvanyeka nguvu loku a zikola zi gonzisa vanana xungetano hi ku hlengela masango na zi nga nyiki a mahungu lawo hi kuya hi milayo ya mahanyela ni kutikhoma. A mamani wa nhanyana wa 12 wa malembe i te ngalo: “Hi hanya xipanzeni xi hlayisako nguvu a za wukhongeli ni mahanyela ya xikale, kanilezi kwalaha ka xikola sekundaria xa lomu xipanzeni, va nyikela zivikelo za ziro za wubeleki ka vanana!” Yena ni nuna wakwe va karatekile a xikhati lexi va nga tiva lezaku a nhanyana wabye i wa kari a gangisiwa hi vafana va tanga yakwe lezaku va hlengela masango. Xana a vapswali va nga vikelisa kuyini a ngango wabye ka mikucetelo leyo yo biha?

7. Xana hi yihi a ndlela ya chukwana ya ku lwisana ni mahungu ya hava xungetano hi masango?

⁷ Xana i chukwana a ku vikela vanana lezaku va ngazwi a kukumbukiwa kwihi ni kwihi ka timhaka ta masango? Ahihi. I chukwana lezaku wena wutsumbu u gonzisa vana va wena xungetano hi masango. (Mavingu 5:1) Hi lisine, ka matshamu yo kari ya le Europa ni América wa le Nwalungu, a vapswali vo tala va yi potsa mhaka leyo. Hi kufanana, ka matiko yo kari ya Afrika, za kala lezaku a vapswali va wulawula hi masango ni vana vabye. A dadani wo kari le Serra Leoa i ngalo “a hi tolovelo wa hina lomu Afrika a ku wulawula hi zona.” A vapswali vo kari va alakanya lezaku a ku gonzisa vanana xungetano hi masango ku va nyika maalakanyo ma to va maha va hlengela masango ma nga hlazekangiko! Kanilezi hi wahi a mawonela ya Nungungulu?

MAWONELA YA NUNGUNGULU XUNGETANO HI MASANGO

8, 9. Hi wahi a mahungu ya ma nene xungetano hi masango lawa ma kumekako lomu ka Biblia?

⁸ A Biblia gi dlunyatisa lezaku a ku wulawula hi masango ka matshamela ma faneleko a zi yili. Le Israeli, a vanhu va Nungungulu va lo byeliwa lezaku va tsombana, zinwe ni “vanana” vabye, lezaku vazwa a kugonziwa ka Nayo wa Mosi hi gezu go tlakuka. (Deuteronome 31:10-12; Joxua 8:35) A Nayo wu wa kumbuka laha kubaseni a timhaka to hlaya ti yelanako ni masango, a ku patsa ni tihweti ta vavasati (kuxamela), mbewu ya libeleko ya wanuna, a wurembi, wubhayi, ku hlengela masango ni munhu wa xiro xa wubeleki xo fana, ku hlengela masango ni xaka, ni ku hlengela masango ni xihari. (Levi 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Deuteronome 22:22) Anzhako ka kugonziwa loko handle ko kanakana a vapswali va wa hi ni zo tala za ku tlhamusela a vanana vabye va nga lava ku tiva a mitlhamuselo ya timhaka leto.

⁹ Ku na ni timhaka to kari ka xipimo xa wuntlhanu, xa wuntlhanu ni xinwe, ni xa wuntlhanu ni zimbiri za bhuku ga Mavingu leti ti nyikako a wusungukati ga liranzo xungetano hi timhango ta kuhlengela masango ku bihileko. A mavesi lawo ma komba lezaku a kuhlengela masango ko biha xiringo a zikhati zinwani. (Mavingu 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Kanilezi ma gonzisa lezaku zi bihile na zi hi ni wuyelo ga mhango, ma tlhela ma nyika wusungukati ga ku vuna a vanhu vaswa a ku potsa a mahanyela yo biha. (Mavingu 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Ku nga hi lezo ntsena, a kuhlengela masango ko biha ku hambanyiswa ni kutitsakisa ka ku hlengela masango wutshanwini gi faneleko, nzeni ka wukati. (Mavingu 5:15-20) A hi kusaseka ka xikombiso lexi xa xi nene xa kugonzisa xa kuva a vapswali va xi lanzela!

10. Hikuyini a ku nyika wutivi ga Nungungulu ka vanana xungetano hi masango ku nga va yisiko kuhlengeleni ka masango ko biha?

¹⁰ Xana a gonziselelo leyo ya yisa vanana kuhlengeleni ka masango ko biha? A ku hambana ni lezo, a Biblia gi gonzisa lezi: “A valulamileko va tlhatlhiswa hi wutivi.” (Mavingu 11:9) Xana a wu zi lavi ku tlhatlhisa a vana va wena ka mikucetelo ya tiko legi? A dadani wo kari i te ngalo: “Kusukela xikhatini lexi a vanana va nga ha hi vaswa nguvu, hi zamile a ku va bhulela kubaseni hi timhaka ti yelanako ni masango na hi nga hi na tingana ne ni titsongwani. Hizalezo, a xikhati lexi va zwako vanwani vanana na va bhula hi masango, a zi va hlamalisi. A hi fihlakalo wa hombe.”

11. Xana a vana va nga gonzisiswa kuyini hi kuya mahlweni xungetano hi timhaka to eta nguvu ta wutomi?

¹¹ Kota lezi hi zi wonileko ka zipimo zi hunzileko, a gonziselelo xungetano hi masango yi fanele ku sangula na ga ha hi mixo nguvu. A xikhati lexi u gonzisako a vanana va va tsongwani a mavito ya ziro za miri, u nga tluli a ziro zabye zo fihlala a ku khwatsi zo yila. Va gonzise a mavito ya lisine ya zona. Hi kufamba ka xikhati, a zigonzo xungetano hi xihundla ni mimbhingano za lisima. Zi wa tava zi nene a kuva a vapswali hi wumbiri gabye va gonzisa a vana lezaku a ziro lezo za miri zi hlawulekile, a zi faneli ku khumbiwa kutani ku woniwa hi vanwani, niku cima a ku faneli ku wulawuliwa hi zona hi ndlela ya kubiha. Kota lezi a vanana va kulako, va fanele ku byeliwa lezi a wanuna ni wasati va tlhanganisako zona kasi va pswala n’wana. Ka xikhati lexi a mimiri yabye yi sangulako ku kombisa wunhwana kutani wujaha, va fanele ku ngha va ku tiva khwatsi a kucica loku ku va rinzelako. Kota lezi zi wulawulilweko ka Xipimo 5, a gonziselelo leyo ya zi kota ku vuna a ku vikela vanana ka kuxakelwa hi tlhelo ga ziro za wubeleki. — Mavingu 2:10-14.

NTIRO WA VAPSWALI WA LAHA MUTINI

12. Mawonela muni ya hava lawa ma talako ku gonziswa zikoleni?

¹² A vapswali va fanele ku ngha va longile a ku lwisana ni maalakanyo manwani yo biha lawa ma zi kotako ku gonzisiwa xikoleni — tifilozofia ta tiko to kota a evolusawu, a kukhozela tiko, kutani a maalakanyo ya lezaku a ku na nchumu wu nga lisine hi kumbhelela. (1 Va Le Korinte 3:19; ringanisa Genesisi 1:27; Levi 26:1; Johani 4:24; 17:17.) A varangeli vo tala va zikola vo tsumbeka va nyika lisima li nga faneliko ka zigonzo za le hehla. Hambu lezi a mhaka ya ku engetela zigonzo yi khegelako ka kutihlawulela ka munhu, a vagonzisi vo kari va tiyisa lezaku lezo hi zona ntsena zi nga ndlela ya kuhumelela ka munhu.a — Tisimu 146:3-6.

13. Xana a vana lava va gonzako xikola va nga vikeliswa kuyini ka maalakanyo ya hava?

¹³ Kasi a vapswali va lwisana ni tigonzo to biha kutani ta hava, va fanele ku tiva khwatsi a gonziselelo leyi a vana vabye va yi kumako. Hizalezo vapswali, alakanyani lezaku nwinawu mu na ni ntiro wa laha mutini! Kombisani kukhatala ka lisine hi xikola xa vana wa nwina. Bhulisanani navo anzhako ka ku wuya hi xikoleni. Va wutiseni lezi va gonzako, lezi va zi ranzako nguvu, ni lezi zi va karatelako nguvu. Wonelelani a mitiro ya xikola ya le kaya (T.P.C.), lezi va tsalako xikoleni, ni mihanzu ya zikambelo. Zamani ku tiva a vagonzisi vabye. Va maheni va tiva lezaku nwina ma tsakela ntiro wabye niku ma zi lava a ku va vuna ka ndlela yihi ni yihi mu zi kotako ha yona.

VANGHANA VA VANA VA WENA

14. Hikuyini zi hi za lisima lezaku a vana va chavako Nungungulu va hlawula vanghana va nene?

¹⁴ “U zi gonzile kwihi lezo?” Vapswali vangani va mahako a xiwutiso lexo, na va karatekile nguvu hi kota ya nchumu wo kari wu nga wuliwa kutani ku mahiwa hi n’wana wabye lowu wu wonekako na wu hambene nguvu ni matshamela yakwe? Niku makhati mangani a hlamulo wa kona wu yelanako ni vanghana vaswa vo kari xikoleni kutani ka wuakelwani? Ina, a vanghana va hi khumba nguvu, kani hi vanhu vaswa kutani hi vanhu va hombe. Mupostoli Paule i tlharihisile: “Mu nga kohliswi; a ku tolovelana ni vakubiha ka bihisa a mahanyela ma nene.” (1 Va Le Korinte 15:33; Mavingu 13:20) Nguvunguvu a vanhu vaswa va tala ku hluliwa hi tshikelelo wa vanghana. Va byekelele ka kungatitsumbi niku ka zikhati zo kari va tizwa na va hluliwa hi ku navela a ku tsakisa ni ku hlamalisa a vanghana vabye. Hikwalaho, za lisima nguvu lezaku va hlawula a vanghana va va nene!

15. Xana a vapswali va nga rangelisa kuyini a vana vabye kuhlawuleni ka vanghana?

¹⁵ Kota lezi a mupswali wihi ni wihi a zi tivako, a vanana va nga ta hlawula khwatsi a zikhati zontlhe; va na ni xilaveko xa wurangeli go kari. A hi lezaku mu to va hlawulela vanghana. A wutshanwini ga lezo, a xikhati lexi va kulako, va gonziseni a kupimisisa mu tlhela mu va vuna a ku wona a matshamela lawa va faneleko a ku ma nyika lisima ka vanghana. A tshamela ga lisima nguvu liranzo ha Jehova ni ku maha lezi zi lulamileko mahlweni kakwe. (Marku 12:28-30) Va gonziseni a ku ranza ni ku kombisa xichawo lava va nga ni kutsumbeka, wunene, wuhana, ni va tirako hi kutikarata. A xikhatini xa xigonzo xa ngango, vunani a vanana lezaku va pola a matshamela lawo lomu ka vanhu lava va kumbukiwako lomu ka Biblia zonake va languta a matshamela yalawo ka vanwani lomu bandleni. Nyikani xikombiso hi ku tirisa a mamahela yalawo kuhlawuleni ka vanghana va nwina.

16. Xana a vapswali va nga wonelelisa kuyini a kuhlawula vanghana ka vana vabye?

¹⁶ Xana ma va tiva a ku hi vamani a vanghana va vana va nwina? Hikuyini a vana va nwina va nga va nehiko laha mutini kasi mu ta va tiva? Mu nga ha wutisa kambe a vana va nwina lezaku a vanana vanwani va alakanya yini hi vanghana lavo. Xana va tiviwa hi ku kombisa kutsumbeka kutani hi ku ranza a wutomi gimbiri? Loku va tiviwa hi ku ranza a wutomi gimbiri, vunani a vana va nwina a ku alakanyisisa lezaku hikuyini a vanghana lavo va to va yisa mhangweni. (Tisimu 26:4, 5, 9-12) Loku mu wona a kucica ku nga lavekiko ka mahanyela, maambalela, matshamela, kutani mawulawulela ya n’wana wa nwina, kuzilava mu nga ha lava ku bhulisana naye xungetano hi vanghana vakwe. A n’wana wa nwina kuzilava i mbheta xikhati ni munghana loyi a mu kucetelako za hava. — Ringanisa Genesisi 34:1, 2.

17, 18. Ahandle ka ku tlharihisa xungetano hi ku tolovelana ni vakubiha, hi xihi a xivuno xi nene lexi a vapswali va zi kotako ku xi nyika?

¹⁷ Kanilezi a zi eneli ntsena a ku gonzisa a vana va nwina lezaku va potsa vanghana vo biha. Va vuneni ku kuma a va va nene. A dadani wo kari i ngalo: “A xikhati xontlhe hi wa zama a ku valeta hi zinwani. Makunu a xikhati lexi a xikola xi nga lava lezaku a n’wana wa hina a patseka ka ntlawa wa kubela bhola, mina ni sati wa mina hi lo tshama naye hi bhulisana xungetano hi xigelo xa kuva lezo zi nga hi zi nene — hi kota ya vanghana va vaswa lava a nga wa ta ti patsa navo. Kanilezi hi lo nyika a mawonela ya ku teka a vo kari xikari ka vanana va lomu bandleni kasi ku ya bela bhola le parki. Lezo zi vunile.”

¹⁸ A vapswali va tlharihileko va vuna a vana vabye lezaku va kuma vanghana va va nene va tlhela va ti buza hi kutihungata ku nene zinwe navo. Hambulezo, ka vapswali vo tala, a kutihungata ku na ni zikarato za kona.

KUTIHUNGATA KA LIXAKA MUNI?

19. Zikombiso muni za lomu ka Biblia zi kombako lezaku a hi xionho a kuva a mingango yi ti hungata?

¹⁹ Xana a Biblia ga kona a kutihungata? Ne ni kutsongwani! A Biblia gi ngalo ku na ni “xikhati xa ku hleka; . . . ni xikhati xa ku kina.”b (Mutshawuteli 3:4) A vanhu va Nungungulu va le Israeli wa kale va wa ti buza hi wucenje ni kukina, zibelabela, ni titekatekani. Jesu Kristu i vile kona ka mubuzo wa hombe wa muchado a tlhela ava kona ka “mubuzo wa hombe” lowu Mateu Levi a mu maheleko. (Luka 5:29; Johani 2:1, 2) Hi kudlunyatekileko, Jesu i wa nga hi muvengi wa kutitsakisa. Ngha a mahleko ni kutitsakisa zi nga woniwi kota zionho ngangweni wa nwina!

20. Xini lexi a vapswali va faneleko ku xi alakanya a xikhati lexi va hungatisako a ngango?

²⁰ Jehova i ‘Nungungulu wa kutsaka.’ (1 Timote 1:11, NM) Hikwalaho, a ku khozela Jehova ku fanele kuva xibuka xa kuxalala, ku nga hi nchumu wu beletelako kutsaka wutomini gontlhe. (Ringanisa Deuteronome 16:15.) A vanana hi ntumbuluko va tele hi wutomi ni ntamu lezi va zi kotako ku zi tirisa kuhlakaneni ni kutihungateni. A kutihungata loku ku hlawulilweko khwatsi ka vuna a ku hunza a ku ti tsakisa ntsena. I ndlela ya kuva a n’wana a gonza a tlhela a buva. A hloko ya ngango yi na ni wutihlamuleli ga ku tatisa a zilaveko zontlhe za ngango wakwe, a ku patsa ni kutihungata. Kanilezi ku laveka kuringanisela.

21. Mitlhamu muni yi nga kona zihungatweni inyamutlha?

²¹ ‘Masikwini lawa yo gumesa’ ma nga ya zikarato, a wuhlengeli ga vanhu gi tele hi vanhu lava va “ranzako ku ti tsakisa ku hunza ku ranza Nungungulu,” kota lezi zi profetilweko lomu ka Biblia. (2 Timote 3:1-5) Ka vo tala, a kutihungata hi wona a nchumu wa lisima ka zontlhe wutomini. Ku na ni zihungato zo tala nguvu laha kaku zi nga hehuka a ku rivala a zilo za lisima nguvu. Ahandle ka lezo, a kutala ka zihungato za masikwana lawa zi kombisa a kuhlengelwa ka masango ku nga hlazekangiko, tihanyi, kudelelwa ka mimuri yo lahlisa mapimo, ni zinwani zilo za mhango nguvu. (Mavingu 3:31) Xana ku nga mahiwa yini kasi ku vikela a vanana ka zihungato za mhango?

22. Xana a vapswali va nga gonzisisa kuyini a vana vabye lezaku va maha ziboho za wutlhari xungetano hi kutihungata?

²² A vapswali va na ni xilaveko xa ku veka mimbhingano ni ku beletela. Kanilezi ahandle ka lezo, va fanele ku gonzisa vana vabye a ku hambanyisa a kutihungata ka mhango ni ku tiva loku a kutihungata ku hunza mpimo. A gonziselelo leyo yi lava xikhati ni kutikarata. Wona xikombiso xo kari. A dadani a nga ni majaha mambiri i wonile lezaku a n’wana wakwe wa nhonzwa i wa ingisela a xitici xiswa xa radiyu hi kukhanzakanya. Makunu, laha a nga kari a fambisa mova wakwe na aya ntirweni ka siku go kari, a dadani i lo khoma xitici xalexo xa xinwe. I lo nyimanyana a tsala magezu ya tisimu to kari. Hi nzhako i lo tshama hasi ni majaha yakwe a bhulisana nawo hi lezi a nga zi ingisele. I lo maha ziwutiso zo lava mawonela, a sangula hiku “Mu alakanya yini hi mhaka leyi?” zonake a ingisela mihlamulo yabye hi lihlaza-mbilu. Anzhako ka ku alakanyisisa navo hi mhaka leyo na a tirisa a Biblia, a majaha ma lo vumela lezaku ma nga ta ha ingisela a xitici lexo.

23. Xana a vapswali va nga vikelisa kuyini a vana vabye ka zihungato zi nga hlazekangiko?

²³ A vapswali va nga maKristu lava va tlharihileko va hlola a wucenje, a milongoloko ya televizawu, a makaseti ya vidiyu, mabhuku yo hlekisela, mavidiyu-gemi, ni mafilimu lawa ma tsakelwako hi vana vabye. Va cuwuka a zithombe zi nga laha ka xifenengeto xa zona, a magezu ya kona, ni xibya lexi zi tshamako ka xona, va gonza a mahungu ma wulawulako hi zona lomu ka maphepha-hungu va tlhela va hlalela a zipanzana zo kari za zona. A vo tala va dzukiswa hi “zihungato” zo kari lezi zi mahelwako vanana inyamutlha. Lava va xuvako ku vikela a vana vabye ka mikucetelo yi nga hlazekangiko va tshama hasi ni ngango va bhulisana hi timhango, na va tirisa a Biblia ni mabhuku ma seketelwako ka Biblia, yo kota Os Jovens Perguntam —  Respostas Práticas ni tinzima ti nga ka marevista A Sentinela ni Despertai!.c Loku a vapswali va veka mimbhingano yo tiya, va nga cicacici va tlhela vava ni kuringanisela, a kutala ka zikhati va wona mihanzu yi nene. — Mateu 5:37; Va Le Filipi 4:5.

24, 25. Hi wahi manwani matshamela ya kutihungata lawa a mingango yi zi kotako ku hlengela zinwe ka wona?

²⁴ Hakunene, a ku beletela a kutihungata ka wumhango kova ntsena xipanze xa yimpi leyo. A zilo zo biha zi fanele ku hambanyiswa ni za zi nene, loku ku nga mahiwi lezo a vana va nga lahleka va nghena ka mahanyela ya hava. A mingango yo tala ya maKristu yi na ni matshango ya tsanza-vahlayi yo kufumela ni kutsakisa ya ku ti hungata na yi hi zinwe — ku maha mibuzo, ku fambafamba, ku zimeka matenda, ku bela ticuva ni zinwani zibelabela, ku enzela maxaka kutani vanghana. A vanwani va wonile lezaku a ku lera zinwe ntsena hi gezu go tlakuka kasi ku humula xibuka xa hombe xa kutsaka ni ku tangaliswa. A vanwani va hlakana hi ku hlawutelana tikaringani to hlekisela kutani to tsakisa. Kanilezi a vanwani va maha zinwe a zilo za ku ti hungata ha zona, zo kota ku vatla ni ginwani wumeseri, a ku fana ni ku chaya wucenje, ku penda, kutani ku gonza a zivangwa za Nungungulu. A vana lava va gonzako ku ti tsakisa hi zihungato lezo va vikelwa ka kutihungata ko tala ku nga hlazekangiko, va tlhela va gonza lezaku ku na ni zo tala za ku ti hungata ha zona a ku hunza ntsena ku tshama hasi va hungatiwa. A kutala ka zikhati a ku hlengela za tsakisa ku hunza ku cuwukisela.

²⁵ A mibuzwana kambe i tshamela ginwani ga kutihungata ku bhinzulako. Loku yi wonelelwa khwatsi na yi nga hi ya hombe ku hunza mpimo kutani na yi ngagi xikhati, ya zi kota ku nyika zo tala a vana va nwina a ku hunza kutihungata ntsena. Ya zi kota ku va vuna a ku tiyisa a ziboho za liranzo lomu bandleni. — Ringanisa Luka 14:13, 14; Juda 12.

A NGANGO WA WENA WU NGA HLULA TIKO

26. Kasi ku vikela ngango ka mikucetelo yi nga hlazekangiko, hi gihi a tshamela gi nga ga lisima nguvu?

²⁶ Handle ko kanakana, a ku vikela ngango wa wena ka mikucetelo ya tiko yi hohlotako ku lava ntiro wa hombe wa kutikarata. Kanilezi ku na ni xilo xinwe xa ku hunza zontlhe, lexi xi to maha a ngango wu humelela. Liranzo! A ziboho zo tiya ni za liranzo za ngango zi ta maha lezaku a muti wa wena wuva wuchavelo go tiya zi tlhela zi vuvumisa kubhulisana, loku ku nga xitlhangu xa hombe xa ku vikela mikucetelo yo biha. Ku nga hi lezo ntsena, a ku hlakulela a lixaka linwani la liranzo za lisima nguvu — liranzo ha Jehova. Loku a liranzo lelo li fumela ngango, a vanana va ta anda ku kula na va venga nguvu a maalakanyo ya ku khunguvanyisa Nungungulu hi ku wela ka mikucetelo ya tiko. Niku a vapswali lava va ranzako Jehova na zi sukela mbilwini va ta zama ku pimanyisa a matshamela yakwe ya liranzo, ya ma nene, ni ya kuringanisela. (Va Le Efesusi 5:1; Jakobe 3:17) Loku a vapswali va maha lezo, a vana vabye va nga tava ni xigelo xa ku wona a ku khozela Jehova kota xaxameto wa zilo lezi va nga faneliko ku zi maha kutani mahanyela ma nga hiko na kutitsakisa kutani mahleko, lezi va lavako a ku zi tsutsuma hi kuhatlisa nguvu. A ku hambana ni lezo, va ta wona lezaku a ku khozela Nungungulu hi zona zi nga mahanyela yo tsakisa ma nyawulako nguvu.

27. Xana a ngango wu nga hlulisa kuyini a tiko?

²⁷ A mingango leyi yi tshamako na yi bohene ntirweni wo tsakisa ni wo ringaniselwa wa Nungungulu, na yi ti karata hi mbilu yontlhe a ku simama yi “nga hi na bala na khwanga” ka mikucetelo yi hohlotako ya tiko legi, xibuka xa litsako ka Jehova. (2 Pedro 3:14; Mavingu 27:11) A mingango leyo yi lanzela nkonzo wa Jesu Kristu, loyi a alileko a mizamo yontlhe ya tiko ga Satani ya ku mu nyenyezisa. Kusuhani ka kugumesa ka wutomi gakwe kota munhu wa nyama, Jesu i zi kotile a ku wula lezi: “Nzi hlulile tiko.” (Johani 16:33) Ngha a ngango wa wenawo wu hlula tiko wu tlhela wu ti buza hi wutomi kala kupinzuka!