Xipimo Xa Wukhume Ni Xinwe
“A Kuranga Lavani Mufumo”
1. (a) Hikuyini Jesu a khongoteleko vaingiseli vakwe lezaku va lava Mufumo kuranga? (b) Xiwutiso muni lexi hi faneleko ku ti wutisa?
A KU hunza 1.900 wa malembe nzhako, laha Jesu a nga kari a veka kanelo le Galilea, yena i lo khongotela vaingiseli vakwe aku ngalo: “A kuranga lavani mufumo wa [Nungungulu], ni kululama kakwe.” Kanilezi hikuyini yena a va khongoteleko hi ndlela leyo? Kasi a xikhati xa kuva Kristu a amukela a ntamu wa Mufumo xi wa nga tata ka mazanazana ya malembe anzhako ka lezo? Ina, kanilezi a Mufumo wa wuMessia wu wa tava ndlela leyi Jehova a nga wa ta tiyisa hi yona a wuhosi gakwe ni ku tatisa a khungo gakwe ga hombe xungetano hi misava. Vontlhe lava hakunene va nga kari va zwisisa a lisima la zilo lezo va wa fanele ku rangisa a Mufumo wutomini gabye. Kota lezi lezo zi nga hi lisine ka zana go sangula ga malembe, ahati inyamutlha ke, laha Kristu a vekilweko xitshanwini xa wuhosi kota Hosi! Hikwalaho ku vuka xiwutiso lexi, Xana a mahanyela ya mina ma komba lezaku nza rangisa a Mufumo wa Nungungulu? — Mateu 6:33.
2. Zilo muni lezi a vanhu vo tala va ti karatelako nguvu a ku zi lanzela?
2 Inyamutlha, a vanhu va timiliyoni misaveni yontlhe, hakunene va lava a Mufumo kuranga. Vona va komba kuseketela kabye a kufuma ka Mufumo hi ku yisa a mahanyela yabye kumaheni ka kuranza ka Jehova, na va ti hendleletile ka yena. Hi tlhelo ginwani, a wunyingi ga vanhu va ti karatela a ku lava zilo za tiko. A vanhu va lwela ku kuma mali ni titshomba ni zihungato lezi zi nga xaviwako hi mali leyo. Kutani va ti karatela nguvu a ku anzisa mitiro yabye ya kutihanyisa. A mahanyela yabye ma komba a ku ti karatela a wutsumbu gabye, zilo zi wonekako, ni kutitsakisa. Vona va veka Nungungulu ka wutshamu ga wumbiri, loku ku hi ku va kholwa ka yena. — Mateu 6:31, 32.
3. (a) Titshomba ta lixaka muni leti Jesu a kucileko a vapizani vakwe lezaku va ti lava, niku hikuyini? (b) Hikuyini ku nga hiko na xilaveko xa ku ti karata nguvu hi zilo za nyama?
3 Hambulezo, Jesu i lo nyika wusungukati legi ka vapizani vakwe: “Mu nga ti vekeli titshomba misaveni,” kota lezi ni yinwe ya titshomba leto yi nga simamiko kala kupinzuka. Yena i lo simama aku: “kanilezi ti vekeleni a titshomba le tilweni” hi ku tirela Jehova. Jesu i lo khongotela a valanzeli vakwe lezaku va hlayisa a tihlo gabye ni mintamu yabye na zi kongomile kumaheni ka kuranza ka Nungungulu. I te ngalo kabye: “A mu zi koti ku tirela Nungungulu ni Mamona [“Titshomba,” NM].” Kanilezi ku nga wuliwa yini xungetano hi zilaveko za nyama — zakuga, kuambala, ni yindlu? Jesu i lo va nyika wusungukati legi: “Mu nga karatekeli a kuhanya ka nwina.” Yena i lo yisa kupima kabye ka tinyanyani — Nungungulu va ti phamela. Jesu i lo kuca a valanzeli vakwe lezaku va gonza hi ka zitsangi — Nungungulu wa zi ambexa. Xana a malanza ya Jehova lawa ma nga ni kupima a ma hunzi zontlhe lezo? Jesu i te ngalo: “Kanilezi a kuranga lavani mufumo wakwe, ni kululama kakwe, zonake ku ta engetelwa ka nwina zontlhe lezi zilo [zi lavekako].” (Mateu 6:19-34) Xana a mitiro ya wena ya komba lezaku wa kholwa ka lezo?
U Nga Tsiki A Zinene Za Mufumo Zi Tlimbiwa
4. Loku munhu a nyika nguvu lisima a zilo za nyama, ku ngava yihi a mihanzu ya kona?
4 Zi nene a ku karatekela kuva ni zo enela kasi ku tatisa a zilaveko za nyama za munhu ni ngango wakwe. Hambulezo, loku munhu a karatekela nguvu a zilo za nyama a mihanzu ya kona ya zi kota kuva yo biha nguvu. Hambu loku a hi loyi a ti wulako lezaku wa kholwa ka Mufumo, loku a rangisa zinwani zilo lomu mbilwini yakwe, a zinene za Mufumo zi ta tlimbiwa. (Mateu 13:18-22) Hi xikombiso, ka xikhati xinwani a jaha go kari gi nga hi mufumeli na gi ganyile gi lo wutisa Jesu giku: “Nzi ta maha yini, kasi nzi fela kuga a tshomba ya wutomi ga pinzukelwa ke?” Yena i wa kari a hanya wutomi go lulama na a khoma vanwani hi ndlela yi nene, kanilezi i wa ranza nguvu a titshomba takwe. I wa nga zi koti ku tsika titshomba kasi a maha mulanzeli wa Kristu. Hikwalaho i lo luza a lungelo legi gi nga wa ta mu maha ava zinwe na Kristu Mufunweni wa le tilweni. Ka xikhati lexo Jesu i te ngalo: “Zi tsanzisa kuyini ka lava va fumileko a ku enghena mufunweni wa Nungungulu!” — Marku 10:17-23.
5. (a) Zilo muni lezi Paule a kucileko Timote lezaku a xalala ha zona, niku hikuyini? (b) Xana Satani i tirisisa kuyini “a ku ranza mali” kota ntlhamu wu hohlotako?
5 Anzhako ka malembe yo kari, mupostoli Paule i lo tsalela Timote, loyi a nga hi le Efesusi ka xikhati lexo, a doropa gi nga anzile nguvu hi tlhelo ga mabhinzu. Paule i lo mu alakanyisa: “A hi tangi na nchumu laha misaveni, zi te dlunya lezaku a hi zi koti ku teka nchumu loku hi suka ka yona. Loku hi hi ni zakuga ni kuambala, ngha hi eneliswa ha zona.” A ku tira kasi ku kuma “zakuga ni kuambala” za hina ni za ngango ka fanela. Kanilezi Paule i lo tlharihisa: “Lava va ranzako a ku ngha va fuma, va wela kuringweni ni maphanyeni, ni kumbilukeleni kunyingi ka wupumbu ku bayisako, lezi zi nyupetako vanhu kulobyisweni ni kulahlekeni.” Satani i mbyori. A kusanguleni wa zi kota ku kucetela munhu ka zilo zitsongwani. Lezo zi nga ha lanzelwa hi kutshikelelwa ka hombe, kuzilava hi ku nyikwa xikhundla kutani ku kuma ntiro wu holelako khwatsi kanilezi na zi teka xikhati lexi a kale xi nga vekelwe zilo za moya. Loku hi nga ti woneli, “a ku ranza mali” ka zi kota ku tlimba a zilo za lisima zi yelanako ni Mufumo. Paule i lo zi tlhamusela hi ndlela leyi: “A vanwani hi ku yi navela va pengile kukholweni, va ti phoroketile hi kuxaniseka kunyingi.” — 1 Timote 6:7-10.
6. (a) Kasi ku potsa a ku phasiwa hi ku lanzelela zilo za nyama, zini hi faneleko ku maha? (b) Kutsumba muni loku hi zi kotako kuva nako hambu lezi a xiyimo xa mahanyela xi binzako nguvu inyamutlha?
6 Na a hi ni liranzo li nga xengeteliko ka makabye wakwe wa muKristu Timote, Paule i lo mu khongotela: “Potsoloka lezi zilo” niku, “Lwana a kulwa ko saseka ka kukholwa.” (1 Timote 6:11, 12) Ku laveka a kutikarata ka mbilu yontlhe loku hi lava ku potsa a ku kokiwa hi mahanyela ya tiko ya ku lanzelela zilo za nyama lawa ma hi ranzeleko. Kanilezi loku hi ti toloveta a ku hanya hi kuyelana ni kukholwa ka hina, Jehova cima a nga ta hi tsika. Hambu lezi a zilo zi durako nguvu ni lezi ku nga ni kuvumaleka ka hombe ka mitiro, yena i ta hi nyika lezi zi lavekako ka hina hakunene. Paule i lo tsala: “Ngha na mahanyela ya nwina ma ngavi ya ku ranza mali; eneliswani hi lezi mu nga nazo; hakuva Nungungulu i ngalo: Cima nzi nga ta ku tsika, hambu ku ku siya. Hikwalaho hi nga wula na hi tiyile-hlana, hiku: A Hosi hi muvuni wa mina, nzi nga ta chava; a vanhu va nga nzi mahela yini ke?” (Maheberu 13:5, 6) Niku Hosi Davida i lo tsala: “Nzi wa hi muswa, makunu nzi wa kale, kanilezi a nzi se nga wona a wakululama a tsikiwa, ge hambu ku wona a vanana vakwe va kombela zakuga.” — Tisimu 37:25.
A Vapizani Va Kusangula Va Nyika Xikombiso
7. Zileletelo muni lezi Jesu a nga nyika vapizani vakwe xungetano hi kuxumayela, niku hikuyini zona zi nga fanele?
7 Anzhako ka kuva Jesu a nyikile a gonziselelo yi faneleko ka vapostoli vakwe, yena i lo va rumela lezaku va xumayela mahungu yo saseka lomu Israeli vaku ngalo: “A mufumo wa tilo wu tshinele.” A hi ku tsakisa ka mhaka leyo! Jesu Kristu, a Hosi ya wuMessia, i wa hi xikari kabye. Kota lezi a vapostoli va nga kari va ti nyiketela nguvu ntirweni wa Nungungulu, Jesu i lo va khongotela lezaku vava ni kutsumba kaku Nungungulu i wa ta va hlayisa. Hikwalaho yena i te ngalo: “Mu nga teki nchumu lwenzweni la nwina, ge ni nhonga, hambu ni nkwama, hambu timbuva, kutani mali; hambu a kuva ni mabhaji mambiri. Kani hi yihi yindlu mu enghenako ka yona, tshamani kona, mu kala mu suka laho.” (Mateu 10:5-10; Luka 9:1-6) Jehova i wa ta maha lezaku a zilaveko zabye zi enetwa hi vaIsraeli-kulobye, laha a ka vona ku nga tolovelekile a kururela vapfhumba.
8. (a) Xikhatanyana mahlweni ka kufa kakwe, hikuyini Jesu a nyikileko zileletelo ziswa za kuxumayela? (b) Xini xi nga ha fanele ku ranga wutomini ga valanzeli va Jesu?
8 Anzhako ka xikhati, xikhatanyana mahlweni ka kufa kakwe, Jesu i tlharihisile a vapostoli vakwe hi mhaka ya lezaku ka xikhati xi tako va wa ta tira ka matshamela yo hambana. Hi kota ya kuvukelwa ka ntiro wabye ku nga huma hi le nayweni, kuzilava va wa nga ta ha rurelwa hi kuhehuka le Israeli. Kambe, xikhatanyana nzhako ka lezo vona va wa ta yisa a mahungu ya Mufumo matikweni ya Vamatiko. Makunu va wa fanele ku teka a “xikhwama xa mali” ni “nkwama.” Hambulezo, va wa fanele a ku simama ku lava a Mufumo wa Jehova ni kululama kakwe, na va tsumba lezaku Nungungulu i wa ta katekisa mizamo yabye ya ku kuma zakuga ni kuambala. — Luka 22:35-37.
9. Xana Paule i rangisisile kuyini a Mufumo wutomini gakwe na a kari a khatalela zilaveko zakwe za nyama, niku hi gihi wusungukati legi a gi nyikileko xungetano hi mhaka leyi?
9 Mupostoli Paule i vile xikombiso xa xi nene xa munhu a tirisileko a wusungukati ga Jesu. Paule i wa rangisa wutireli wutomini gakwe. (Mitiro 20:24, 25) A xikhati lexi a ngaya wutshanwini go kari lezaku a ya xumayela, i lo khatalela a zilaveko zakwe za nyama ha yece, a kala a tira kumaheni ka matenda. I wa nga rinzeli lezaku vanwani va mu hlayisa. (Mitiro 18:1-4; 1 Va Le Tesalonika 2:9) Hambulezo, hi kubonga i lo vumela a kururelwa ni zinyikiwo a xikhati a vanwani va nga kombisa liranzo labye hi ndlela leyo. (Mitiro 16:15, 34; Va Le Filipi 4:15-17) Paule i lo kuca a maKristu lezaku ma nga tsiki ku khatalela a tifanelo ta wona ta ngango kasi ku xumayela, kanilezi vava ni kuringanisela ka wutihlamuleli gabye go hambanahambana. Yena i lo va laya lezaku va tira, va ranza mingango yabye, ni ku hlengela zilo ni vanwani. (Va Le Efesusi 4:28; 2 Va Le Tesalonika 3:7-12) I va khongotele lezaku va tsumba Nungungulu, ku nga hi titshomba, zonake va hanya hi ndlela leyi yi kombako lezaku hakunene va zi tiva lezi zi nga za lisima nguvu. Hi kuyelana ni tigonzo ta Jesu, lezo zi wa wula a ku lava Mufumo wa Nungungulu kuranga ni kululama kakwe. — Va Le Filipi 1:9-11.
Rangisa A Mufumo Wutomini Ga Wena
10. Zi wula yini a ku lava Mufumo kuranga?
10 Xana hina wutsumbu hi hlengela a mahungu yo saseka ya Mufumo ni vanwani kuya chikela kwihi? Hi tlhelo, lezo zi khegela ka matshamela ya hina ni ka kueta ka kubonga ka hina. Tiva lezaku Jesu a nga wulangi lezaku ‘Lavani a Mufumo loku mu nga hi na xo maha.’ Na a tiva a lisima la Mufumo, yena i lo kombisa a kuranza ka Dadani, aku: “Lavani a mufumo wakwe.” (Luka 12:31) Hambulezi a kutala ka hina hi faneleko ku tira kasi ku khatalela a zilaveko za hina ni za mingango ya hina, loku hi hi ni kukholwa, a wutomi ga hina gi ta khegela ntirweni wa Mufumo lowu Nungungulu a hi nyikileko. Ka xikhati xa xinwe, hi ta khatalela a tifanelo ta hina ta ngango. — 1 Timote 5:8.
11. (a) Xana Jesu i fananisisile kuyini lezaku a zi koteki lezaku vontlhe va maha a ntiro wo fana kuxumayeleni ka mahungu ya Mufumo? (b) Hi zihi zigelo zi khumbako a ntsengo wa lezi hi zi kotako ku maha?
11 A vo kari va hina va zi kota a ku tira a xikhati xo leha a ku hunza vanwani kuxumayeleni ka mahungu yo saseka ya Mufumo. Kanilezi a ka mufananiso wakwe xungetano hi tixaka tinyingi ta misava, Jesu i kombisile lezaku vontlhe lava a timbilu tabye ti nga fana ni misava yo saseka va wa ta pswala mihanzu. Kala kwihi? A matshamela ya munhu ni munhu ma hambana. A tanga, a kuhanya, ni wutihlamuleli ga ngango i zinwe za zigelo. Kanilezi loku ku hi kona a kubonga ko mbhelela, ka zi kota ku mahiwa zo tala. — Mateu 13:23.
12. Hi yihi a mixuvo ya yi nene ya zilo za moya leyi nguvunguvu a vanhu vaswa va kuciwako ku yi alakanyela?
12 Zinene a kuva ni mixuvo leyi yi ta nga hi vuna ku anzisa a kuhlengela ka hina wutirelini ga Mufumo. A vanhu vaswa va fanele ku alakanyela khwatsi xungetano hi xikombiso xa xi nene nguvu xa jaha ga muKristu ga kupinyama Timote. (Va Le Filipi 2:19-22) Xini xi nga wa tava xi nene nguvu a ku hunza ku nghenela wutireli ga xikhati xontlhe a xikhati lexi va mbhetako a ku gonza xikola? A vanhu va hombe vonawo va ta vuneka hi ku ti vekela a mixuvo ya yi nene ya zilo za moya.
13. (a) Himani a hlawulako lezi hina wutsumbu hi nga zi mahelako a Mufumo? (b) Loku hakunene hi rangisa a Mufumo hi ta zi kombisa kuyini lezo?
13 Ahandle ka ku sola lava hi alakanyako ku ngalo va zi kota ku maha zo tala, hi fanele ku kuciwa hi kukholwa lezaku hi ti karatela ku chukwatisa a wumunhu ga hina kasi hi tirela Nungungulu hi laha a matshamela ya hina wutsumbu ma hi vumelelako ha kona. (Va Le Roma 14:10-12; Va Le Galatia 6:4, 5) Kota lezi zi kombilweko mhakeni ya Joba, Satani i phikiza lezaku a xa lisima ka hina i titshomba, ni kutshamiseka ka hina ni lezaku hi tirela Nungungulu hi zigelo za makangwa. Kanilezi loku hakunene hi lava a Mufumo kuranga, hi hlengela kutiyiseni ka lezaku Diyabu muhembi wa hombe kota lezi a nga zona. Hi nyika xikombiso xa lezaku lezi hi zi rangisako wutomini ga hina i ntiro wa Nungungulu. Hi ka lezi hi zi wulako ni lezi hi zi mahako, hizalezo hi komba a liranzo la hina lo eta ka Jehova, a kuseketela ka hina a wuhosi gakwe, ni liranzo la hina ka vanhu-kuloni. — Joba 1:9-11; 2:4, 5; Mavingu 27:11.
14. (a) Hikuyini a longoloko wa wutireli ga simu wu vunako? (b) Xana a Timboni to tala ti hlengela wutirelini ga simu kala kwihi?
14 A longoloko wu nga zi kota a ku hi vuna a ku maha zo tala a ku hunza lezi hi nga wa ta zi kota a ku zi maha. Jehova wutsumbu i na ni “xikhati” xi yimisilweko xa ku tatisa a khungo gakwe. (Eksodusi 9:5; Marku 1:15) Loku zi koteka, zi nene a ku hlengela wutirelini ga simu ka xikhati xinwe kutani zo tala lezi zi yimisilweko viki ni viki. Makume ya makume ya mazana ya Timboni ta Jehova misaveni yontlhe ta tira kota maphayona ya kuvunetela, ta tira a xipimo xa tihora timbiri hi siku kuxumayeleni ka mahungu yo saseka. Makume ya makume ya mazana ya tinwani ti tira kota maphayona ya xikhati xontlhe, na ti tirisa kwalomu ka tihora timbiri ni khihlanya hi siku kuhuweleleni ka mahungu ya Mufumo. A maphayona yo hlawuleka ni varumiwa va tira a xikhati xo hunza lexo ntirweni wa Mufumo. Na hinawu hi nga lava zikhati zo hlengela a kutsumba ka Mufumo hi xitshuketi ni wihi munhu loyi a to hi ingisela. (Johani 4:7-15) A kunavela ka hina ku fanele kuva ka ku lava ku hlengela ntirweni lowo loku a matshamela ma hi vumelela, kota lezi Jesu a nga wula na ka ha hi mahlweni: “A ivangeli leyi ya mufumo yi ta kanelwa misaveni yontlhe, kasi yiva wukustumunyu ka matiko wontlhe; hi kona ku ta nga chikela a kugumesa.” — Mateu 24:14; Va Le Efesusi 5:15-17.
15. Xungetano hi wutireli ga hina, hikuyini u alakanyako lezaku a wusungukati ga bhuku ga 1 Va Le Korinte 15:58 gita hi xikhati xa xi nene?
15 A matlhelweni wontlhe ya misava, a Timboni ta Jehova ta hlengela ka lungelo legi hi wumunwe, na ku nga khataliseki a tiko legi ti hanyako kona. Tona ti ti tirisela wutsumbu ga tona a wusungukati gi pimisilweko ga Biblia legi gi nge: “Tiyani muku ndende, mu nga tsekatseki, kanilezi mu anza mitirweni ya Hosi xontlhe xikhati, na mu tiva lezaku a ntiro wa nwina a hi wa mahala Hosini.” — 1 Va Le Korinte 15:58.
Ziwutiso Za Kuvuxeta
• A xikhati lexi Jesu a ngaku “a kuranga lavani mufumo,” xana i wa komba lezaku hi fanele ku veka yini wutshanwini ga wumbiri?
• Hi wahi a mawonela lawa hi faneleko kuva nawo xungetano hi ku khatalela a zilaveko za hina za nyama ni za mingango ya hina? Xivuno muni lexi Nungungulu a to hi nyika?
• Matlhelo wahi ya Mufumo lawa hi nga zi kotako ku hlengela ka wona?
[Mufota ka phajina 107]
A matikweni wontlhe, a Timboni ta Jehova inyamutlha ta xumayela a mahungu yo saseka, na ku nga se chikela a kugumesa