Kasi himani hi faneleko ku mu ingisa?

KA ZIKHATI zinwani za karata ku tiva loyi hi faneleko ku mu ingisa. A mamani wa wena kutani papai wa wena va nga ha ku byela lezaku u maha a nchumu wo kari. Kanilezi, a mugonzisi wa wena kutani phoyisa go kari gi ku byela ku maha zo hambana ni lezi u byelilweko. Loku lezo zi tshuka zi humelela, himani xikari ka vona u faneleko ku mu ingisa? —

Kusanguleni ka bhuku legi, ka Xipimo 7, hi gonzile Va Le Efesusi 6:1-3 lomu ka Biblia. Ka mavesi lawo ku wuliwa lezaku a vana va fanele ku ingisa a vapswali vabye. A Biblia gi ngalo: “Ingisani a vapswali va nwina Hosini.” Wa zi tiva a ku zi wula kuyini a ku a vana va ingisa a vapswali vabye “Hosini?” Zi wula lezaku a vana va fanele ku ingisa loku a vapswali vabye va va gonzisa milayo ya Nungungulu.

Kanilezi, a vanhu vo kari va hombe a va kholwi ka Jehova. Makunu, ahati loku a wokari a ku byela lezaku a zi bihangi a ku kopiyara kutani ku kabhulara loku mu kari mu maha tiprova, kutani ku teka zilo lomu xitolo u huma na u nga hakhelangi ke? Xana zi nene futsi a ku a nwanana a kabhulara kutani ku yiva? —

Alakanya lezi, ka khati go kari hosi Nebukadnezzare i lo leletela a vanhu vontlhe lezaku va khizamela a xifananiso xa nzalama a nga xi yimisile. Kanilezi Xadrake, Mexake, na Abed-nego a va khizamangi. Wa zi tiva a ku hikuyini? — Hakuva a Biblia gi wula lezaku a vanhu va fanele ku khozela Jehova ntsena. — Eksodusi 20:3; Mateu 4:10.

Anzhako ka kufa ka Jesu, a vapostoli vakwe va lo nehiwa mahlweni ka Hubye, ku nga hi hubye ya hombe ya kulamula ya wukhongeli ga vaJuda. A Mupristi wa Hombe Kayafasi i lo wula lezi: ‘Hi mu layile lezaku mu nga gonzisi hi vito ga Jesu; hambu zi hi tano, mu tatile Jerusalema hi kugonzisa ka nwina.’ Hikuyini a vapostoli va nga kala ku ingisa a Hubye leyo? — Pedro i lo wulawula na a yimela a vapostoli vontlhe, a hlamula Kayafasi aku: “Hi fanele ku ingisa Nungungulu kota mufumeli ku hunza vanhu.” — Mitiro 5:27-29, NM.

Ka xikhati lexo, a varangeli va wukhongeli va wa hi ni ntamu wa hombe. Hambulezo, a tiko gabye gi wa fumelwa hi mufumo wa Roma. A vito ga hosi ya mufumo lowo ku wa hi Kesari. Hambu lezi a vaJuda va nga kala va nga zi lavi a ku fumelwa hi Kesari, a mufumo wa Roma wu wa maha zilo zo tala za zi nene ka vanhu. Niku a mifumo inyamutlha kambe yi va mahela zilo za zi nene a vanhu lava yi va fumako. Wa tiva zilo zo kari lezi a mifumo yi mahako? —

A mifumo yi maha maruwa kasi ku enza hi wona, ku holisa maphoyisa ni vatimeli va minzilo kasi va hi vikela. Yi nga ha hlayisa wutomi ga vakhosaheleko ni ku aka zikola za ku gonzisa kona vanana. Kasi ku a mufumo wu zi kota ku maha a zilo zontlhe lezo, zi lava mali. Xana wa zi tiva a ku a mufumo wu yi kuma kwihi a mali leyo? — Wu yi kuma ka vanhu. A mali leyo a vanhu va nyikelako ka mufumo yi vitaniwa ku i khupo.

A xikhati lexi Mugonzisi wa Hombe a nga hi laha misaveni, a vaJuda vo tala va wa nga zi lavi ku humesa a mali ya khupo ka mufumo wa Roma. Hikwalaho, ka siku go kari a vapristi va lo xava a vavanuna vo kari lezaku va ya mu maha xiwutiso Jesu xa ku zama ku mu phasa. A xiwutiso xa kona xi waku: ‘Xana hi fanele ku hakhela khupo ka Kesari, kutani hi nga hakheli ke?’ A xiwutiso lexo xi wa hi ntlhamu. Loku Jesu i wa no hlamula ku, ‘ina, mu fanele ku humesa mali ya khupo,’ a vaJuda vo tala va wa nga ta zi tsakela. Kanilezi Jesu i wa nga ta wula ku, ‘ahihi, a mu faneli ku humesa mali ya khupo.’ Zi wa tava zi bihile a ku wula lezo.

Makunu, zini lezi Jesu a nga hlamula? I lo wula lezi: ‘Nzi kombeni a denario.’ A xikhati lexi va nga yi neha, Jesu i lo va wutisa aku: ‘Wa mani a mufananiso lowu, ni mutsalo lowu ke? A vavanuna lavo vaku: Za Kesari. Jesu aku kabye: Tlhelisani ka Kesari, lezi zi nga za Kesari, ni ka Nungungulu lezi zi nga za Nungungulu.’ — Luka 20:19-26.

I hava a nga wa ta kuma xihoxo ka hlamulo lowo. Loku ku hi lezaku Kesari i wa va mahela zilo za zi nene a vanhu, zi wa lulamile a ku tirisa a mali leyo Kesari a nga yi mahile kasi ku mu hakhela hi yona. Makunu hi ndlela leyi, Jesu i lo komba lezaku zi lulamile a ku hakhela a mali ya khupo ka mufumo hi zilo lezi wu hi mahelako.

Zezi a wu seva ni tanga yo ringana ku nyikela mali ya khupo. Kanilezi, ku na ni nchumu wo kari lowu u faneleko ku nyika mufumo. Wa wu tiva ku i nchumu muni walowo? — Ku ingisa a milayo ya mufumo. A Biblia gi ngalo: ‘Ingisani a vafumeli.’ A vafumeli lavo hi lava va nga ni zikhundla lomu mufunweni. Kunene, Nungungulu hi yena a wulako lezaku hi fanele ku ingisa a milayo ya mufumo. — Va Le Roma 13:1, 2.

Ku ngava ni nayo wa ku beletela a ku hoxa maphepha kutani zilo zinwani laha ruweni. Xana u fanele ku ingisa a nayo lowo? — Ina, Nungungulu i lava lezaku u wu ingisa. Ahati a maphoyisa ke, wonawu u fanele ku ma ingisa? — A mufumo wu humesa mali wu nyika maphoyisa kasi ma vikela vanhu. Loku hi ma ingisa zi fana ni ku ingisa mufumo.

Makunu loku u lava ku tsemakanya ruwa zonake a phoyisa giku: “Nyima!” Zini u faneleko ku maha? — Loku a vanwani va tsemakanya ruwa, xana wenawu u fanele ku tsemakanya? — Hi zona, u fanele ku nyima, hambu loku ku hi wena wece u nga sala. Nungungulu i ku byela lezaku u fanele ku ingisa.

Ku nga tshuka kuva ni gujeguje lomu ka vaakelani va hina, niku a maphoyisa ma nga ha wula lezi: “Mu nga humi muya laha ruweni. Mu nga humi lahandle.” Kuzilava u ngazwa guwa zonake u lava ku tiva ku zini zi mahekako. U fanele ku huma u ya zi wona? — Xana lezo zi wa tava ku ingisa ‘a vafumeli’? —

Ka matshamu yo tala, a mufumo kambe wu aka zikola wu tlhela wu hakhela a vagonzisi. Makunu u alakanya lezaku Nungungulu i lava ku u ingisa a vagonzisi? — Alakanyela lezi. A mufumo wu hakhela a vagonzisi kasi ku gonzisa, a ku fana ni lezi wu hakhelako a maphoyisa kasi ma vikela vanhu. Hikwalaho, a ku ingisa a maphoyisa kutani a vagonzisi zi fana ni ku ingisa mufumo.

Kanilezi, ahati loku a mugonzisi wa wena a wula lezaku u fanele ku khozela xifananiso xo kari ke? Zini u to maha? — A vaHeberu vanharu a va khizamelangi a xifananiso, hambu a xikhati lexi Hosi Nebukadnezzare a nga va byela lezaku va xi khizamela. Wa ha zi alakanya a ku hikuyini? — Hakuva va wa lava ku ingisa Nungungulu.

A mutsali wa matimu a vitwako Will Durant i tsalile zokari xungetano hi maKristu yo sangula a wula lezaku ‘a kutsumbeka ka wona ka hombe ku wa nga hi ka Kesari.’ Kanilezi ku wa hi ka Jehova! Hikwalaho, alakanya lezaku Nungungulu i fanele kuva wo sangula wutomini ga hina.

Hi ingisa a mufumo hakuva hi zalezo Nungungulu a lavako lezaku hi zi maha. Kanilezi, loku hi byeliwa ku maha zilo zo kari lezi Nungungulu a wulako lezaku a hi faneli ku zi maha, xana hi fanele ku wula yini? — Hi fanele ku wula lezi a vapostoli va byelileko a mupristi wa hombe. Va te ngalo: “Hi fanele ku ingisa Nungungulu kota mufumeli ku hunza vanhu.” — Mitiro 5:29, NM.