Lezi a vana va khumbisako zona a wukati

A kupswaliwa ka nwanana ku nga tsakisa nguvu ku tlhela ku binza a patswa wa vatekani. Kota vapswali vaswa, mu ta hlamala hi ku wona lezaku a kutala ka xikhati ni ntamu wa nwina zi ta tiriselwa nguvunguvu kukhataleleni ka n’wana wa nwina. A kuzwanana ka nwina kota patswa ku nga hava mhangweni hi kota ya zikarato zo kota ku vumala wurongo ni lezi mu khumbekisako zona hi ntiro lowo. Zi ta lava ku wena ni munghana wa wena mu ti zwananisa ni xiyimo lexi xa xiswa mu tlhela mu hlayisa a wukati ga nwina. Xana a wusungukati ga Biblia gi nga mu vunisa kuyini a ku yimisana ni zikarato lezo?

1 ZWISISANI LEZI A NWANANA A KHUMBISAKO ZONA A WUTOMI GA NWINA

LEZI A BIBLIA GI WULAKO: “A liranzo li na ni lihlaza-mbilu.” Niku, a liranzo “a li ti laveli za lona, a li na kuzangara.” (1 Va Le Korinte 13:4, 5) Kota mamani muswa, handle ko kanakana u ta yisa nguvu a kupima ka wena ka nwanana. Kanilezi, a nuna wa wena a nga ha sangula ku tizwa na a nga khatalelwi, hikwalaho, u nga rivali lezaku yenawu i fanele ku khatalelwa hi wena. Loku u hi ni lihlaza-mbilu ni wunene, u nga mu maha a tizwa na a laveka a tlhela a patseka kuhlayiseni ka nwanana.

“Nwina vanuna, tshamani ni vasati va nwina hi ku chela kota.” (1 Pedro 3:7) Tiva lezaku a sati wa wena i ta mbheta a ntamu wakwe kukhataleleni ka nwanana. Kota a nga ni wutihlamuleli giswa, za koteka ku a karateka, hambu ku rereka hi ntiro lowo. A xinwani xikhati a nga tshuka a ku kwatela, kanilezi zama ku ti khoma, hakuva “loyi a nonokako ku zangara i hunza nhenha.” (Mavingu 16:32) Mu zwele, u mu seketela kukaratekeni kakwe. — Mavingu 14:29.

LEZI MU NGA MAHAKO:

• Vararu: Vuna a sati wa wena a ku hlayisa a nwanana, hambu ni wusiku. Hungula a xikhati lexi u xi tiriselako zinwani kasi u zi kota ku tshama ni sati wa wena zinwe ni nwanana

• Vamamani: Loku a nuna wa wena aku i lava ku ku vuna a ku khatalela nwanana, vumela a xivuno lexo. Loku a nga mu khataleli hi kufaneleko, u nga mu solasoli, mu kombe a mamahela ya kona hi wunene

2 TIYISANI A KUZWANANA KA NWINA

LEZI A BIBLIA GI WULAKO: “Vona va tava nyama yinwe.” (Genesisi 2:24) Hambu lezi mu nga ni xiro xiswa laha ngangweni, alakanya lezaku wena ni munghana wa wena wa wukati ma hi “nyama yinwe.” Mahani zontlhe mu zi kotako kasi ku tiyisa a kuzwanana ka nwina.

Vasati, kombisani kubonga hi xivuno ni kukhatala ka vanuna va nwina. A magezu ya nwina ya kubonga ma ngava ‘wutomi’ ka vona. (Mavingu 12:18) Vanuna, byelani vasati va nwina lezaku ma va ranza nguvu niku ma va nyika lisima. Va dzunzeni hi lezi va hlayisisako zona a ngango. — Mavingu 31:10, 28.

“Ngha na munhu a nga ti laveli a zakwe ntsena, kanilezi munwe ni munwani a mu lavele a kusasa a waakelane wakwe.” (1 Va Le Korinte 10:24) Xikhati xontlhe alakanyela ku maha zilo lezi zi to vuna a munghana wa wena. Ti nyikeni xikhati xa ku bhula kota patswa, mu dzunzana, mu tlhela mu ingisela lezi a munwe ni munwani wa nwina a to wula. U nga rangisi a kutitsakisa ka wena basi mhakeni ya masango. Khatalela a zilaveko za munghana wa wena kambe. A Biblia gi ngalo: “Mu nga tsonani, saseka loku mu vumelana.” (1 Va Le Korinte 7:3-5) Hikwalaho, bhulani hi mhaka leyi mu zwanana. A lihlaza-mbilu la nwina ni kuzwisisana zi ta tiyisa a kuzwanana ka nwina.

LEZI MU NGA MAHAKO:

• Mu nga rivali ku ti nyika xikhati xa ku tshama zinwe nwina va vambiri ntsena

• Maha zilo zi tsongwani lezi zi to maha a munghana wa wena a tizwa na a ranziwa, zo kota a ku mu rumelela a xipapilwana kutani ku mu wuyela ni xihiwa xi tsongwani

3 GONZISANI N’WANA WA NWINA

LEZI A BIBLIA GI WULAKO: “Kusukela wuhlangini ga wena u tivile a mitsalo yo basa, leyi yi nga ni ntamu a ku ku maha u tlhariha.” (2 Timote 3:15) Bohani lezi mu to mu gonzisisa zona a n’wana wa nwina. A nwanana wa zi kota ku gonza hi ndlela yo hlamalisa, hambu loku a ha hi rumbyini. Na a ha hi nzeni, a nwanana wa zi kota ku khoma a gezu ga wena a tlhela a hlamulela a kutizwa ka wena. Sangulani ku mu gonzela mabhuku na a ha hi mu tsongwani nguvu. Hambu lezi a to kala ku zi zwisisa, a kugonza loko ku ta mu vuna a ku tsakela ku gonza loku a kula.

Mu nga alakanyi lezaku a nwanana mu tsongwani nguvu kasi ku mu bhulela za Nungungulu. Mahani mikhongelo ka Jehova na a zizwa. (Deuteronome 11:19) Loku mu kari mu hlakana naye kambe, wulawulani hi zilo lezi Nungungulu a zi mahileko. (Tisimu 78:3, 4) Laha a nwanana a yako a kula, i ta zi wona lezaku ma mu ranza Jehova zonake a gonzawu ku mu ranza.

LEZI MU NGA MAHAKO:

• Mahani mikhongelo yo kongoma na mu kombela wutlhari ga ku gonzisa khwatsi a n’wana wa nwina

• A xikhati mu mu gonzisako, phindaphindani magezu-tshinya ka nwanana lezaku a hatla a zi khoma