Lezi a bandla gi xaxametisilweko zona ni lezi gi rangeliswako zona

KA PAPILO gakwe go ranga ka va le Korinte, mupostoli Paule i wulile a mhaka leyi ya lisima xungetano hi Nungungulu. I te ngalo: “Nungungulu a hi Nungungulu wa woyonga, kanilezi wa kurula.” Hi kulanzela, na a wulawula hi mitlhangano ya bandla, i lo tsala lezi: “Ngha zilo zontlhe zi mahiwa hi fanelo ni nayo.” — 1 Kor. 14:33, 40.

² Kusanguleni ka papilo galegi, Paule i lo nyika wusungukati xungetano hi kungazwanani loku ku nga hi kona xikari ka bandla ga le Korinte. Paule i lo khongotela vamakabye lezaku va “wulawula xilo xinwe” ni lezaku va “zwanana hi kualakanya ni kupima.” (1 Kor. 1:10, 11) Hi kulanzela, i lo va nyika wusungukati xungetano hi timhaka to tala ti nga khumba kubohana ka bandla. Hi ku tirisa a mufananiso wa miri wa munhu, i lo kombisa xilaveko xa kuzwanana ni kutirisana. I lo kuca vontlhe lomu bandleni lezaku va khatalelana hi ndlela ya liranzo, na ku nga khataliseki a wutihlamuleli legi a munwe ni munwani wabye a nga hi nago. (1 Kor. 12:12-26) Kasi a ziro za gona zi tirisana hi ndlela yo zwanana, a bandla gi fanele ku xaxametwa.

³ Xana a bandla ga wuKristu gi wa ta xaxametiswa kuyini? Himani a nga wa ta gi xaxameta? Hi vamani va nga wa ta nyikiwa wutihlamuleli? A Biblia ga hlamula a ziwutiso lezi hi ndlela yo zwisiseka. — 1 Kor. 4:6.

GI XAXAMETWA HI NDLELA YA NUNGUNGULU

⁴ A bandla ga wuKristu gi yimisilwe hi siku ga Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina. Zini hi nga gonzako ka bandla legi gi yimisilweko ka zana go sangula ga malembe? Gi wa xaxametilwe gi tlhela gi rangelwa hi ndlela ya Nungungulu, lezo zi wula ku ngalo gi wa fumelwa hi Nungungulu; (the·os, gezu ga xiGreki gi wulako ku Nungungulu; kraʹtosʹ, gezu ga xiGreki gi wulako ku mufumo). A magezu lawa ya mambiri ma kumeka ka 1 Pedro 5:10, 11, hambulezo ku tirisilwe a magezu “Nungungulu” ni “ntamu.” A tlhatlhambutelo lowu wu pimisilweko wu wulawulako hi lezi zi mahekileko le Jerusalema kwalomo ka 2.000 wa malembe ma hunzileko wu hi komba hi kudlunyatekileko lezaku a bandla ga maKristu ma totilweko gi wa yimisilwe hi Nungungulu. (Miti. 2:1-47) Gi wa akilwe hi Nungungulu, niku gi wa hi yindlu ya Nungungulu. (1 Kor. 3:9; 1 Tim. 3:15) Lezi a bandla gi nga xaxametisilwe zona ni lezi gi nga tirisa zona ka zana ga malembe go sangula za lanzelwa hi bandla ga wuKristu inyamutlha.

⁵ A bandla go sangula ga wukristu gi yimisilwe na gi hi ni 120 wa ziro. A moya wa ku basa wu chululilwe hehla ka ziro lezo kuranga, kota kutatiseka ka Joeli 2:28, 29. (Miti. 2:16-18) Kanilezi ka siku galego, ku lo bapatizwa a 3.000 wa vanhu hi mati va tlhela va nehiwa bandleni giswa ga ziro zi totilweko hi moya. Va wa vumelile a timhaka ti wulawulako hi Kristu niku “va lo pinyamela kugonziseni ka vapostoli.” Anzhako ka lezo, Jehova i lo simama a “engetela ka bandla hi lava va nga hanyisilwe.” — Miti. 2:41, 42, 47.

⁶ A kukula ka bandla ga le Jerusalema ku wa hi ka hombe nguvu laha ka kuza a vapristi va hombe va wula lezaku a vapizani va wa tatile Jerusalema hi tigonzo ta vona. Xikari ka vapizani vaswa va le Jerusalema ku wa hi ni vapristi vo tala va vaJuda lava va nga ti patsile ni bandla. — Miti. 5:27, 28; 6:7.

⁷ Jesu i te ngalo: “Mu ta maha vakustumunyu va mina laha Jerusalema, ni le Judia gontlhe, ni le Samaria, ku kala le magemeta-musi ya misava.” (Miti. 1:8) Lezo zi tatisekile hakuva a xikhati lexi a bandla gi nga vukelwa le Jerusalema anzhako ka kufa ka Stefani, a vapizani va lo hangalaka hi Judia gontlhe ni Samaria. Ni kwihi lomu va nga hangalaka vaya kona, va wa simama ku xumayela a mahungu yo saseka ni ku maha vapizani, niku a vapizani lavo va vaswa va wa patsa a vaSamaria vo kari. (Miti. 8:1-13) Hi nzhako ka xikhati, a mahungu yo saseka ma lo vumelwa hi vamatiko. (Miti. 10:1-48) A ntiro wontlhe lowu wa ku xumayela wu bhinzulile nguvu hakuva a vanhu vo tala va lo vumela a lisine ku tlhela ku wumbiwa mabandla matshanwini manwani ya handle ka Jerusalema. — Miti. 11:19-21; 14:21-23.

⁸ Malulamiselo muni ma nga mahilwe kasi ku tiyisekisa lezaku a mabandla wontlhe ya maswa ma nga yimiswa ma wa xaxametilwe ma tlhela ma rangelwa hi Nungungulu? Hi ku tirisa a moya wa ku basa wa Nungungulu, ku lo mahiwa malulamiselo ya lezaku kuva ni varisi kasi va khatalela ntlhambi. Paule na Barnabasi va lo yimisa madota ka mabandla lawa va ma enzeleko ka lienzo labye lo sangula la wurumiwa. (Miti. 14:23) Luka, a mutsali wa Biblia i bika mahungu yo kari xungetano hi mitlhangano leyi Paule a vileko nayo ni madota ya bandla ga le Efesusi. Paule i te ngalo kabye: ‘Ti woneleni nwina, ni ka ntlhambi wontlhe, lowu a moya wa ku basa wu nga mu veka vahlayisi va wona, a ku gisa a bandla ga Nungungulu, legi a gi xavileko hi nkhata wa N’wana wakwe.’ (Miti. 20:17, 28) Va wa ringanelwa hi kuva madota hakuva va wa tatisa a zilaveko za Mitsalo. (1 Tim. 3:1-7) Titusi, a mutiri-kulobye wa Paule i wa nyikilwe a wutihlamuleli ga ku yimisa madota ya bandla ga le Kreta. — Tit. 1:5.

⁹ Laha a mabandla yo tala ma ngaya ma yimisiwa, a vapostoli ni madota ya le Jerusalema va lo simama kuva vona vawoneleli-tshinya va bandla gi nga enzeleka ga maKristu, ka zana ga malembe go sangula. Vona va wa tira kota hubye yi fumako.

¹⁰ Na a tsalela bandla ga va le Efesusi, mupostoli Paule i lo tlhamusela lezaku loku a bandla gi tira hi ku yelana ni moya wa ku basa, gi wa ta zi kota ku simama gi bohene gi tlhela gi lanzela wurangeli ga Jesu Kristu. I lo kuca maKristu lezaku ma hlakulela kutikoramisa ni “wunwe ga moya” hi kurula. (Efe. 4:1-6) Hi kulanzela, i lo tshaha mutsalo wa Tisimu 68:18 a wulawula hi malulamiselo lawa Jehova a mahileko ya ku yimisa a vavanuna va ringanelwako lezaku va tirela zilaveko za bandla kota vapostoli, vaprofeti, vavangeli, varisi ni vagonzisi. Kota zinyikiwo zi tako hi ka Jehova, a vavanuna lavo va wa ta aka bandla gontlhe kala gi kula hi tlhelo ga moya ni ku tsakisa Nungungulu. — Efe. 4:7-16.

A MABANDLA INYAMUTLHA MA LANZELA A XIKOMBISO XA VAPOSTOLI

¹¹ Inyamutlha a mabandla wontlhe ya Timboni ta Jehova ma lanzela a xikombiso lexi ma vekelweko hi vapostoli. Kota ntlawa, a mabandla lawa ma wumba a bandla ginwe go zwanana ga misava yontlhe legi gi rangelwako hi vamakabye va totilweko. (Zak. 8:23) Jesu Kristu hi yena a mahako lezaku lezo zi koteka. Kota lezi a va tsumbisileko aku: “Nzi na nwina a masiku wontlhe, na kona kugumelweni ka xikhati,” wa ha simama ku seketela hi kutsumbeka a vapizani vakwe va totilweko. A vanhu lava va nga nehiwa bandleni giswa legi gi nga simama gi anza va lo vumela a mahungu yo saseka hi mbilu yontlhe va tlhela va hendleleta a wutomi gabye gontlhe ka Jehova zonake va bapatizwa kota vapizani va Jesu. (Mat. 28:19, 20; Mar. 1:14; Miti. 2:41) Va lo vumela lezaku Jesu Kristu a “murisi nene” hi yena a Hloko ya ntlhambi wontlhe, lowu wu wumbiwako hi vatotilweko ni “tiyivu tinwani.” (Joh. 10:14, 16; Efe. 1:22, 23) A “ntlhambi [lowu wa] munwe” wu hlayisa a kuzwanana ka wona hi ku vumela hi kutsumbeka a wurangeli ga Kristu wu tlhela wu ti veka hasi ka “nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha,” legi gi yimisilweko hi Kristu. Ngha hi simama ku tsumba a ndlela leyi Kristu a yi tirisako kasi ku hi gisa. — Mat. 24:45.

TIKOPONI TA NAYO TI HI TIVEKISAKO KA MUFUMO

¹² Kasi ku humesa a zakuga za moya hi xikhati xi faneleko ni ku kanela a mahungu yo saseka ya Mufumo na magumo ma ga se chikela, ku lo yimisiwa tikoponi to kari ta nayo. A tikoponi leti ta tiviwa hi mifumo ya matiko lawa ti tirako ka wona, niku ta tirisana. Tona ta olovisa a ntiro wa kuxumayela a mahungu yo saseka misaveni yontlhe.

LEZI A RAVI GI NGA XAXAMETISWA ZONA

¹³ Ni kwihi lomu ku nga ni hofisa ya ravi, ka yimiswa a Kometi ya Ravi yi wumbiwako hi madota manharu kutani ku hunza, kasi yi wonelela a ntiro ka tiko kutani matiko lawa ma wonelelwako hi ravi lego. A xiro xinwe xa kometi xi tira kota mutlhanganyisi wa Kometi ya Ravi.

¹⁴ A mabandla ma nga xipanzeni lexi xi wonelelwako hi ravi lego ma xaxametwa hi zipanze. A wuhombe ga zipanze lezo ga hambanahambana hi kuya hi lomu a xipanze lexo xi nga kona, lirimi li wulawuliwako ni ntsengo wa mabandla wontlhe ma nga xipanzeni lexi xi wonelelwako hi ravi lego. Ka xipanze xinwe ni xinwani, ku yimisiwa a muwoneleli wa xipanze lezaku a enzela a mabandla ya xipanze lexo. A mapapilo lawa a hofisa ya ravi yi rumelako a vawoneleli va xipanze, mata na ma tlhamusela a mitiro yabye.

¹⁵ A mabandla ma vumelelana ni malulamiselo ya hlengeletano lawa ma mahelweko ku vuna vontlhe. Ma vumela a kuyimiswa ka madota lawa ma wonelelako a ntiro wa ravi, zipanze, ni lomu mabandleni. Ma rinzela ku kuma zakuga za moya zi tako hi ka nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha hi xikhati xi faneleko. A nanza gi tsumbekileko gonawo gi seketela hi kutsumbeka a wuhloko ga Kristu, gi tirisa a matshinya ya milayo ya Biblia gi tlhela gi vumela a wurangeli ga moya wa ku basa. Kota lezi hontlheni hi tirako zinwe hi kuzwanana, hi ti buza hi mabhinzu yo fana ni lawa ma kumilweko hi maKristu ya zana ga malembe go sangula. A bhuku ga Mitiro gi ngalo: “Zinghaho a mabandla ma lo tiyiswa kukholweni, ni ziro za wona zi engetelana masiku ni masiku.” — Miti. 16:5.