Varisi, pimanyisani a Varisi va hombe ka vontlhe

1, 2. (a) Ku humelela yini loku a tiyivu ti hlayisiwa khwatsi? (b) Hikuyini a vanhu vo tala masikwini ya Jesu va nga fana ni tiyivu ti nga hiko na murisi?

A TIYIVU ta nyuka ti tlhela ti anza loku a murisi a chela kota hi ntlhambi wakwe. Hi kuwula ka bhuku go kari ga mafuyela ya tiyivu, “a wanuna loyi a ngo lumbela ntsena ku gula ntlhambi a wu yisa wuriselweni kanilezi a nga cheli kota hi wona, nzeni ka malembe matsongwani i ta kuma lezaku a tiyivu to tala ntlhambini wakwe ta babya niku a ta ha bhinzuli.” Kanilezi, loku a tiyivu ti hlayisiwa khwatsi, a ntlhambi wa murisi loye wu ta nyuka wu tlhela wu anza.

² Lezi a varisi va hlayisisako zona ni ku chelisa zona kota ka yivu yinwe ni yinwani ya ntlhambi wa Nungungulu leyi yi nga mandleni yabye zi ta khumba a lihanyo la bandla gontlhe hi tlhelo ga moya. Kuzilava wa zi alakanya lezaku Jesu i lo zwela wusiwana a zidlemo hakuva “va wa xaniseka na va hangalakile, kota tiyivu ti nga hava murisi.” (Mat. 9:36) Hikuyini va nga hi ka xiyimo lexo xo bayisa? Hakuva lava va nga nyikilwe ntiro wa ku va gonzisa a Nayo wa Nungungulu va wa hi vanhu vo biha timbilu, vo nonoha, ni kuva vakhohlisi. Wutshanwini ga ku vuna ni ku gisa a ziro za mitlhambi yabye, a varisi va moya va Israeli va wa va rwexa “minzhwalo yo binza” makatleni yabye. — Mat. 23:4.

3. Xini lexi a madota ya bandla ma nga faneliko a ku xi rivala?

³ Hikwalaho, a varisi va maKristu va nguva leyi  —  ku nga madota ma yimisilweko  —  va na ni wutihlamuleli ga hombe. A tiyivu ti nga mitlhambini leyi va yi hlayisako ti lumba Jehova na Jesu, loyi a nga wula ha yece lezaku “murisi nene.” (Joh. 10:11) A tiyivu ti “xabyilwe hi tsengo” lowu Jesu a nga wu hakhela hi nkhata wakwe wa lisima. (1 Kor. 6:20; 1 Ped. 1:18, 19) Wa ti ranza nguvu a tiyivu leto laha ka kuza a nyikela wutomi gakwe hi kuziranza hi kota ya tona. A madota ma nga tshuki ma rivala lezaku varisi, lava va faneleko ku ti koramisa ka wurangeli ga N’wana wa Nungungulu wa liranzo, Jesu Kristu, a “murisi wa hombe wa tiyivu.” — Maheb. 13:20.

4. Xana a nzima leyi yi ta wulawula hi yini?

⁴ Makunu-ke, xana ku rinzelwa lezaku a varisi va maKristu va ti khomisa kuyini a tiyivu? A ziro za bandla zi kuciwa ‘ku ingisa a varangeli’ vabye. Hi ginwani tlhelo, a madota ya maKristu ma lulekiwa lezaku ma nga mahi ku khwatsi “tihosi” hehla ka lava va nga tshomba ya Nungungulu. (Maheb. 13:17; gonza 1 Pedro 5:2, 3.) Makunu, xana a madota lawa ma yimisilweko ma nga wu rangelisa kuyini a ntlhambi na ma nga mahi ku khwatsi tihosi hehla ka wona? Hi magezu manwani, xana a madota ma nga ti hlayisisa kuyini a tiyivu na ma nga hunzeleti ka ntamu lowu Nungungulu a nyikako vawoneleli ke?

‘I TA TI RWALA LAHA XIFUVENI XAKWE’

5. Xana a mufananiso lowu wu nga ka Isaya 40:11 wu hi komba yini ha Jehova?

⁵ Muprofeti Isaya i lo wula lezi xungetano hi Jehova: “I ta gisa a tlhambi wakwe khwatsi hi murisi; i ta tsombanyisa a tiyivana mawokweni yakwe, a ti rwala laha xifuveni xakwe, a fambisa khwatsi leti ti anwisako.” (Isa. 40:11) A mufananiso lowu wu komba lezaku Jehova wa khatala khwatsi hi lava va nga ni gome ni ziro za bandla lezi zi nge khwatsi a zi na muvikeli. Khwatsi hi lezi a murisi a chelako kota ni ka xihi lexi a yivu yinwe ni yinwani ntlhambini wakwe yi karatekako hi xona ni ku tshama na a longile ku ti khatalela, Jehova wa zi tiva zontlhe lezi lava va nga lomu bandleni va zi lavako niku wa xalala hi ku va khatalela ka lezi va zi lavako. Kota lezi a murisi a tlakulako a yivana ya ha hiko ku pswaliwa nguweni yakwe loku zi laveka, Jehova  —  “a Dadani wa wuxinji”  —  i ta hi tlakula zikhatini za zikarato. I ta hi chavelela a xikhati lexi hi kumanako ni xiringo xa hombe kutani loku hi wela xikaratweni xi nga tolovelekangiko. — 2 Kor. 1:3, 4.

6. Kota murisi wa moya, xana a dota gi nga xi lanzelisa kuyini a xikombiso xa Jehova?

⁶ Hi nga wona a xigonzo xo saseka lexi a murisi wa moya a nga gonzako ka Dadani wa hina wa le tilweni! A ku fana na Jehova, a murisi i fanele a ku ti karatela ku tiva lezi a tiyivu ti zi lavako. Loku a tiva a zikarato lezi ti kumanako nazo ni ku tiva lezi zi faneleko ku khatalelwa hi xihatla, a dota gi tava ka xiyimeko xi nene xa ku tiyisa hlana ni ku nyika xivuno lexi xi lavekako. (Mav. 27:23) Zi la su dlunya lezaku a dota gi fanele a ku bhulisana khwatsi ni maKristu-kulobye. Na gi nga ngheneleli ka timhaka tabye ta xihundla, a dota gi chela kota ka lezi gi zi wonako ni ku zizwa lomu bandleni gi tlhela gi ti nyika xikhati xa “ku vunetela lava va nga ni gome,” na gi maha lezo hi kuziranza. — Miti. 20:35; 1 Tes. 4:11.

7. (a) Xana a tiyivu ta Nungungulu ti wa hlayisiswa kuyini masikwini ya Ezekieli na Jeremia? (b) A magezu ya Jehova ya ku sola varisi va moya va nga tsumbekangiko ma nyika xigonzo muni ka madota ke?

⁷ Ehleketa hi matshamela ya varisi lava Jehova a va solileko. Masikwini ya Ezekieli na Jeremia, Jehova i lo sola lava va nga fanele ku ngha va hlayisa a tiyivu takwe kanilezi va wa nga mahi lezo hi kufaneleko. Laha vontlhe va nga tsikile ku wonelela tiyivu, a ntlhambi wu lo giwa hi zivanza wu tlhela wu hangalaka. Wutshanwini ga ku gisa tiyivu, a varisi lavo va wo ti xolola ni ku “gisa wutsumbu gabye.” (Ezek. 34:7-10; Jer. 23:1) A xisolo lexi xa Nungungulu ka varisi lavo xi nga tiriselwa khwatsi ka varangeli va wuKristu ga mawunwa. Kanilezi xi dlunyatisa kambe lezaku za lisima nguvu a kuva madota ya maKristu ma hlayisa a ntlhambi wa Jehova hi liranzo ni kukhatala.

“NZI MU NYIKILE XIKOMBISO”

8. Xana Jesu i nyikisile kuyini a xikombiso xa xi nene nguvu xa ku lulameta a maalakanyo ya hava?

⁸ Hi kota ya kungambheleli, a tiyivu to kari ta Nungungulu ti nga ha nonoka a ku zwisisa lezi Jehova a zi lavako ka tona. Ti nga ha tsanzeka ku maha zilo maringano ni wusungukati ga Biblia, kutani ku maha zilo hi ndlela yi kombako a ku nga buvangi hi tlhelo ga moya. Xana a madota ma fanele ku angulisa kuyini? Ma fanele ku pimanyisa a lihlaza-mbilu la Jesu ka vapizani vakwe, lava va nga karatekela ku tiva loyi a nga wa tava wahombe xikari kabye Mufunweni wa tilo. Wutshanwini ga ku mbhelelwa hi lihlaza-mbilu, Jesu i lo simama ku gonzisa vapizani vakwe ni ku va nyika wusungukati hi liranzo ga lezaku va ti koramisa. (Luka 9:46-48; 22:24-27) Hi ku va hlambisa mikonzo yabye, Jesu i lo nyika xigonzo hi nchumu wo woneka xungetano hi kutikoramisa, ku nga tshamela legi a madota ya maKristu ma faneleko ku gi kombisa. — Gonza Johani 13:12-15; 1 Ped. 2:21.

9. I tshamela muni legi Jesu a nga luleka vapizani vakwe lezaku va gi kombisa?

⁹ A mawonela ya Jesu xungetano hi ntiro wa varisi va moya ma wa hambene ni lawa ma nga tshuka ma kombiswa hi Jakobe na Johani. A vapostoli lava va vambiri va wa ti karatela a kuva ni xikhundla Mufunweni wa tilo. Kanilezi Jesu i lo lulamisa a maalakanyo yabye aku: “Nwina ma zi tiva lezaku a tihosi ta vamatiko ta va fumela, ni vahombe vabye va maha hi ntamu hehla ka vona. Zi nga tava nghaho xikari ka nwina; kanilezi loyi a ranzako ku maha wahombe xikari ka nwina ngha a maha nanza ga nwina.” (Mat. 20:25, 26) A vapostoli va wa fanele ku ala a moya wa ku lava ku “fumela” a malanza-kulobye.

10. (a) Xana Jesu i lava lezaku a madota ma wu khomisa kuyini ntlhambi? (b) Xikombiso muni lexi Paule a xi nyikileko mhakeni leyi?

¹⁰ Jesu i rinzela lezaku a madota ya maKristu ma khoma ntlhambi kota lezi yena a wu khomisileko zona. Va fanele ku ti yimisela ku tirela vamakabye vabye kota malanza, ku nga hi tihosana hehla kabye. Mupostoli Paule i wa hi ni tshamela lego ga kutikoramisa, hakuva i lo byela a madota ya bandla ga Efesusi aku: “Nwina ma zi tiva lezi nzi nga tshamisa zona xikari ka nwina kusukela siku lego nzi nga chikela le Asia, nzi tirela Hosi hi kutikoramisa kontlhe.” Paule i wa xuva lezaku a madota lawo ma vuna vanwani hi kuxuva kontlhe ni kutikoramisa. I te ngalo: “Hi zilo zontlhe nzi lo mu kombisa, lezaku hi ku tira lezo mu yimelwe hi ku vunetela lava va nga ni gome.” (Miti. 20:18, 19, 35) A mupostoli loyi i lo byela va le Korinte lezaku i wa nga ranzi ku fumela a kukholwa kabye. Wutshanwini ga lezo, i wa hi mutiri-kulobye wo ti koramisa loyi a nga ti karata kasi va tsaka. (2 Kor. 1:24) Paule i lo nyika xikombiso xi nene ka madota xa kutikoramisa ni ku tira hi kutikarata.

‘NAMARELA KA MHAKA YI TSUMBEKILEKO’

11, 12. Xana a dota gi nga mu vunisa kuyini a muKristu-kulobye lezaku a maha xiboho?

¹¹ A dota ga bandla gi fanele ku ‘namarela ka mhaka yi tsumbekako’ xungetano hi magonzisela ya gona. (Tit. 1:9) Kanilezi gi maha lezo “hi moya wa kuolova.” (Gal. 6:1) Wutshanwini ga ku zama ku kurumeta a vakhozeli-kulobye bandleni lezaku va maha zilo hi ndlela yo kari, a murisi wa moya wa mu nene i hlota tindlela ta ku khumba a mbilu yabye. A dota gi nga ha dlunyatisa a matshinya ya milayo ya Biblia lawa a makabye wo kari a faneleko ku ehleketa hi wona a xikhati lexi a ti karatelako ku maha xiboho xa lisima. Loku gi zi lava, gi nga ha vuxeta naye a mahungu lawa ma humesilweko ka mabhuku ya hina ma wulawulako hi mhaka leyo. Zi ngava zi nene a kuva a dota gi kuca munhu loye lezaku a ehleketa hi lezi a xiboho xinwe ni xinwani lexi a nga xi mahako xi nga wa ta khumbisa zona a kuzwanana kakwe na Jehova. A dota gi fanele ku khanyisa a lisima la ku khongela ka Nungungulu a kombela wurangeli na a nga se maha xiboho. (Mav. 3:5, 6) Anzhako ka ku bhulisana hi timhaka leto ni muKristu-kulobye, a dota gi fanele ku mu tsika a ti mahela xiboho xakwe hi yece. — Rom. 14:1-4.

¹² A ntamu lowu a madota ya maKristu ma nga nawo wuta hi lomu Mitsalweni. Hikwalaho, za lisima a kuva ma buva kutiriseni ka Biblia ma tlhela ma namarela ka lezi gi wulako. A ku maha lezo zi vuna madota a ku potsa ku tirisa a ntamu wabye hi ndlela ya hava. Phela a madota mova varisi ntsena va nga hasi ka Kristu. A xiro xinwe ni xinwani xa bandla xi ta ti hlamulela mahlweni ka Jehova na Jesu hi ziboho lezi xi zi mahako.  —  Gal. 6:5, 7, 8.

“ZIKOMBISO KA NTLHAMBI”

13, 14. Hi ka zipanze zihi lezi a dota gi faneleko kuva xikombiso ka ntlhambi?

¹³ Anzhako ka ku luleka madota ya bandla lezaku ma nga mahi ku khwatsi ‘tihosi hehla ka zipanze lezi ma avelweko,’ mupostoli Pedro i lo va kuca lezaku ‘va maha zikombiso ka ntlhambi.’ (1 Ped. 5:3) Xana a dota gi ngava xikombiso ka ntlhambi hi ndlela muni? Ehleketa hi zilo zimbiri lezi a wanuna loyi a navelako “a xikhundla xa wurisi” a faneleko ku zi tatisa. I fanele kuva munhu “a tlharihileko” niku i fanele ‘ku fumela khwatsi a ngango wakwe.’ Loku a dota gi hi ni ngango, i fanele ku wu rangela hi ndlela yi nene, hakuva “loku a munhu a nga zi tivi ku fumela a ngango wakwe, i ta hlayisisa kuyini a bandla ga Nungungulu?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5) Kasi a ringanelwa hi kuva dota, a wanuna i fanele kuva munhu a tlharihileko, ku nga lezaku i fanele ku zwisisa khwatsi a matshinya ya milayo ya Nungungulu ni ku ma tirisa wutomini gakwe. I fanele kuva munhu wa mbilu ni wa ku nga hatliseli ku lamula. A ku wona a matshamela lawo ka madota zi maha lezaku vontlhe lomu bandleni va ma tsumba.

¹⁴ A ku rangela ntirweni wa simu xipanze xinwani lexi a vawoneleli va nyikako xikombiso xi nene ka maKristu-kulobye. Mhakeni leyi, Jesu i nyikile a xikombiso ka vawoneleli. A ku xumayela mahungu yo saseka ya Mufumo ku wa hi wona nchumu wo ranga wutomini gakwe laha misaveni. I lo komba vapizani vakwe lezi a ntiro lowo wu nga fanele ku mahiswa zona. (Mar. 1:38; Luka 8:1) Masikwini ya hina, a zo ku tiyisa hlana ka vahuweleli a ku xumayela ni madota, ku wona a kuhiseka kabye ntirweni lowu wu ponisako wutomi, ni ku gonza xokari ka magonzisela yabye! A kutiyimisela ko hiseka ka madota ko tirisa xikhati xabye ni ntamu kasi ku xumayela a mahungu yo saseka hambu lezi va tshamako na va khomekile, zi kuca bandla gontlhe lezaku giva ni kutiyimisela loko. A madota ma nga nyika xikombiso xi nene kambe ka vamakabye vabye hi ku longisela ni ku hlamula mitlhanganweni ya bandla ni ku maha mitiro yinwani yo kota ku basisa ni ku lungisa a Salawu ya Mufumo. — Efe. 5:15, 16; gonza Maheberu 13:7.

‘VUNANI LAVA VA NGA NI GOME’

15. Hi zihi a zigelo zo kari zi mahako a madota ma maha a maenzo ya wurisi?

¹⁵ A murisi wa mu nene i hatlisela ku maha xokari kasi a vuna a yivu leyi yi bayisilweko kutani yi babyako. Hi kufanana, a madota ma fanele ma hatlisela ku vuna ni wihi a xanisekako kutani a lavako xivuno xa moya lomu bandleni. A zikhosana ni lava va babyako va nga ha lava ku khatalelwa hi tlhelo ga nyama, kanilezi va lava nguvunguvu a xivuno xa moya ni ku tiyiswa hlana. (1 Tes. 5:14) Za koteka ku ngha a vaswa lomu bandleni va ngagi gi relela hi kota ya ku ngha va lwisana ni ziyimo zo nonoha zo kota “a kumbilukela ka lava vaswa.” (2 Tim. 2:22) Hi xigelo lexi, a ku risa ku patsa ku enzela a ziro za bandla zikhati ni zikhati kasi ku zwisisa a ziyimo lezi va kumanako nazo ni ku va tiyisa hi wusungukati gi faneleko ga Biblia. Loku a timhaka leto ti tiviwa na ga ha hi mixo, a zikarato zo tala zi nga lulamiswa na zi nga se kula.

16. Loku a xiro xa bandla xi lava xivuno xa moya, zini lezi a madota ma mahako?

¹⁶ Ahati loku a zikarato zi kula laha ka kuza a wumoya ga xiro xo kari xa bandla giva mhangweni? Jakobe, a mutsali wa Biblia, i te ngalo: “Loku a hi kona xikari ka nwina loyi a babyako, ngha a vitana a masingalakati ya bandla, ma ta mu khongelela, ma mu tota hi mafura vitweni ga Hosi. A kukhongela ka kukholwa ku ta hanyisa loyi a babyako, a Hosi yi ta mu vuxa; ni loku yena a ngha a onhile, i ta tsetselelwa.” (Jak. 5:14, 15) Hambu loku loyi a babyako hi tlhelo ga moya a nga ‘vitani a masingalakati,’ ma fanele ku tsutsuma ma ya mu vuna zalezo ma tivako a xikarato xakwe. A xikhati lexi va khongelako zinwe ni vamakabye ni ku va khongelela, va tlhela va va vuna zikhatini za zikarato, zi tekela ku woneka lezaku a madota ma tangalisa ni ku tiyisa hi tlhelo ga moya lava va nga mandleni yabye. — Gonza Isaya 32:1, 2.

17. Hi gihi bhinzu gi nga kona a xikhati lexi a madota ma pimanyisako a “murisi wa hombe”?

¹⁷ Ka zontlhe lezi va zi mahako hlengeletanweni ya Jehova, a varisi va maKristu va ti karatela ku pimanyisa a “murisi wa hombe,” Jesu Kristu. Kota lezi wu nga ni xivuno xa moya xa vavanuna lava vo khatala, a ntlhambi wa vuneka nguvu wu tlhela wu simama ku anza. Hi kota ya zontlhe lezi, hi nyikela kubonga ka hombe ni ku susumeteka ku dumisa Jehova, a Murisi wa hina a nga hiko na kuecanyiswa.