Ngha hi basa mahanyeleni ya hina wontlhe

1, 2. a) Zini zi rinzelwako ka vanhu va Nungungulu mhakeni ya mahanyela ke? b) Ziwutiso muni zi to hlamuliwa ka nzima leyi?

JEHOVA i susumetile mupostoli Pedro lezaku a zwananisa a kubasa loku ku khanyiswako ka bhuku ga Levi ni xilaveko xa kuva hiva ni mahanyela ma basileko kota maKristu. (Gonza 1 Pedro 1:14-16.) Jehova, Loyi “a Basileko,” i rinzela lezaku a vatotilweko ni “tiyivu tinwani” va maha zontlhe va zi kotako kasi va tshama va basile ka mahanyela yabye wontlhe  —  ku nga hi ka mahanyela yo kari ntsena! — Joh. 10:16.

² A ku kambisisa titshomba tinwani ta moya ti nga ka bhuku ga Levi zi ta hi vuna nguvu, niku a ku hanya hi lezi hi zi gonzako zi ta hi vuna ku tshama hi basile mahanyeleni wontlhe ya hina. Hi ta wulawula hi ziwutiso lezi: Mawonela muni hi faneleko kuva nawo xungetano hi ku tshova milayo ya Nungungulu ya mahanyela? A bhuku ga Levi gi hi gonzisa yini xungetano hi ku seketela wuhosi ga Jehova? Hi nga gonza yini ka kunyikelwa ka miphahlelo?

TI WONELE KU TSHOVA MILAYO YA JEHOVA

3, 4. a) Hikuyini a maKristu ma faneleko ku potsa ku tshova a milayo ni matshinya ya milayo ya Biblia? b) Hikuyini hi nga faneliko ku ti photela kutani ku veka xiviti?

³ Loku hi lava ku tsakisa Jehova, hi fanele ku namarela ka milayo ni matshinya yakwe ya milayo, hi nga tshuki hiva ni maalakanyo ma nga basangiko ya ku tshova milayo leyo. Hambu lezi hi nga hanyiko hi Nayo wa Mosi, a zileletelo za wona zi hi vuna ku wona lezi zi amukelekako ni lezi zi nga amukelekiko ka Nungungulu. Hi xikombiso, a vaIsraeli va wa byelilwe lezi: ‘U nga ti photeli, hambu ni ku tshama ni timbiti hi vanhu va ka nwina. Kanilezi u ta ranza muakelane wa wena kota lezi u ti ranzako wena. Hi mina Jehova.’ — Levi 19:18.

⁴ Jehova i rinzela lezaku hi nga ti photeli, niku i lava lezaku hi potsa ku veka xiviti. (Rom. 12:19) Loku ho kanyisa a milayo ni matshinya ya milayo ya Nungungulu, Diabolus i ta tsaka niku hi ta neha xiruko ka Jehova. Hambu loku a munhu a hi zangarisa ha womu, hi nga vumeli kuva zibya za ku veketela ka zona xiviti. Nungungulu i hi nyikile lungelo ga kuva “zibya za wumba” zi nga ni tshomba ya wutireli. (2 Kor. 4:1, 7) A xiviti, lexi xi fanako ni wuxungu, a xi tshami lomo!

5. Hi nga gonza yini ka matimu ya Aroni ni kufa ka vana vakwe? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

⁵ Ka Levi 10:1-11, hi gonza mahungu ma wulawulako hi xiyimo xo panza mbilu lexi ngango wa Aroni wu kumeneko naxo. Kuzilava wuve hlomulo wa hombe ka vona a xikhati lexi ku ngata nzilo hi le tilweni wu ta hisa vana va Aroni, Nadabe ni Abihu, mahlweni ka tabernakeli. Xive xiringo xa hombe xa kukholwa ka Aroni ni ngango wakwe a ku nga rili kufa ka maxaka yabye! Xana wena wutsumbu wa tshama u basile hi ku nga hanyisani ni ziro za ngango kutani vanhu vanwani va susilweko bandleni ke? — Gonza 1 Va Le Korinte 5:11.

6, 7. a) A xikhati lexi hi bohako kuya kutani ku ngayi muchadweni wu mahiwako chechini, timhaka muni ta lisima hi faneleko ku ehleketa hi tona? (Wona tlhamuselo wa lahasi.) b) Hi nga tlhamuselisa kuyini a zigelo zo kala hi nga lavi ku seketela muchado wu mahiwako chechini?

⁶ Kuzilava a hi nge kumani ni xiringo xa hombe xo fana ni lexi Aroni ni ngango wakwe va nga kumana naxo. Kanilezi ahati loku hi rambiwa ku ya seketela muchado wa xaka gi nga hiko Mboni wu mahiwako chechini ke? A ku na xileletelo xo kongoma xi beletelako kuya ka muchado lowo, kanilezi xana ma kona matshinya ya milayo ya Biblia ma patsekako kumaheni ka xiboho lexo?a

⁷ A kutiyimisela ka hina ko lava ku tshama hi basile mahlweni ka Jehova ka ziyimo lezi hi nga wulawula hi zona ku nga tshuka ku karata a maxaka ya hina ma nga hiko Timboni. (1 Ped. 4:3, 4) Lisine lezaku hi ti karatela ku nga va khunguvanyisi, kanilezi a kutala ka zikhati i chukwana ku wulawula navo hi wunene, kanilezi hi ndlela yo dlunyateka. Kuzilava hi nga ha maha lezo na ka ha hi mahlweni. Hi nga ha va bonga hiku ha tsaka hi kuva va hi rambile ka muchado lowo. Hi kulanzela, hi nga ha va byela lezaku hi kota ya lezi ku patsekako wukhongeli, a kuvakona ka hina ku nga tshuka ku colopetela a litsako la ximaho lexo xo hlawuleka ku tlhela ku vanga kukarateka ka vona ni lava va tova kona. Leyi yinwe ya tindlela ta ku potsa ku tshova kukholwa ka hina ni lezi hi zi kholwako.

SEKETELA WUHOSI GA JEHOVA

8. A bhuku ga Levi gi khanyisisa kuyini a wuhosi ga Jehova?

⁸ A bhuku ga Levi gi khanyisa a wuhosi ga Jehova. A milayo yi nga ka bhuku legi yi wuliwa 30 wa zikhati ni ku hunza lezaku yita hi ka Jehova. Mosi i wa zi tiva lezo niku i mahile lezi Jehova a nga mu leletele ku maha. (Levi 8:4, 5) Hinawu xontlhe xikhati hi fanele ku maha lezi Hosi ya hina Jehova a lavako lezaku hi zi maha. A hlengeletano ya Nungungulu ya hi nyika xivuno kasi ku maha lezo. Kanilezi hi nga tshuka hi telwa hi xiringo xa kukholwa ka xikhati lexi hi nga hoce, a ku khwatsi hi xikhati lexi Jesu a nga ringwa le xiwuleni. (Luka 4:1-13) Hambulezo, loku hi veka kupima ka wuhosi ga Nungungulu hi tlhela hi mu tsumba, a ku na munhu a nga zi kotako ku hi maha hi tshova milayo ya Nungungulu ni ku hluliwa hi kuchava. — Mav. 29:25.

9. Hikuyini a vanhu va Nungungulu va vengiwako matikweni wontlhe?

⁹ Kota valanzeli va Kristu tlhelo Timboni ta Jehova, ha xanisiwa matikweni yo tala. Lezo a zi hi hlamalisi, hakuva Jesu i byelile vapizani vakwe aku: “Va ta mu nyikela kuxanisekeni, va mu daya; mu ta vengiwa hi matiko wontlhe hi kota ya vito ga mina.” (Mat. 24:9) Kanilezi, hambu loku hi kumana ni kuvengiwa loko, hi simama hi timisela ntirweni wa kuxumayela ni ku tshama hi basile mahlweni ka Jehova. Hikuyini hi vengiwako hambu lezi hi nga vahanyi vo tsumbeka, va mahanyela ma basileko, lava va ingisako milayo ya tiko ke? (Rom. 13:1-7) Hi lezaku hi wona Jehova kota Hosi ya hina ya Hombe! Hi khozela “yena yece” niku hi nga ta tshuka hi tshova milayo yakwe ni matshinya yakwe ya milayo yo lulama. — Mat. 4:10.

10. Zini zi nga humelela ka khati go kari laha a makabye wo kari a tshovileko nayo wa Nungungulu ya ku nga ti ngheniseli ka zilo za tiko ke?

¹⁰ A xinwani hi lezaku a “hi va tiko.” Hikwalaho, a hi ti ngheniseli tiyimpini ta tiko kutani ka zilo za politika. (Gonza Johani 15:18-21; Isaya 2:4.) A vokari va ti hendleletileko ka Nungungulu va tshovile milayo ya Nungungulu mhakeni ya ku nga ti ngheniseli ka tiyimpi kutani ka zilo za politika. A kutala kabye va lo ti sola va tlhela va vuxa kuzwanana kabye ni Dadani wa hina wa le tilweni wa wuxinji. (Tis. 51:17) Kanilezi a vokari a va ti solangi. Hi xikombiso, xikhatini xa Yimpi ya Wumbiri ya Misava, a mufumo wu lo teka 160 wa vamakabye va hina va 45 wa malembe kuya hasi lava va nga valelwe na va nga hi na nanzu mapaxweni wontlhe ya Hungria, va va hlengeleta ka doropa ginwe. Va lo va laya lezaku va nghenela ntiro wa wusochwa. A vamakabye lavo vo tsumbeka va lo simama va tiyile ka xiboho xabye, kanilezi a ntlhanu wa vona ni mune va lo maha a xihlambanyo xa wusochwa, va teka tinguwo leto ta wusochwa va boha. Anzhako ka malembe mambiri, a munwe wa lava va ti nyikeleko i lo ngheniswa ka ntlawa wo kari wa masochwa wu nga nyikilwe ntiro wa ku ya daya a Timboni leti ti simamileko ti tsumbekile. A yinwe ya Timboni leto ku wa hi makabye wakwe wa ku belekwa rumbu ginwe! Kova lezaku a va ha dawangi.

HENDLELETA NTAMU WA WENA WONTLHE KA JEHOVA

11, 12. Lezi Jehova a nga lava lezaku a miphahlelo yi mahiswa zona le Israeli wa kale zi wula zokari ka maKristu nyamutlha hi ndlela muni?

¹¹ A Nayo wa Mosi wu wa lava lezaku a vaIsraeli va maha miphahlelo yo kongoma. (Levi 9:1-4, 15-21) A miphahlelo leyo yi wa nga faneli kuva ni kusoleka hakuva yi wa yimela a muphahlelo wo mbhelela wa Jesu. Tlhatakumbiri, a lixaka linwe ni linwani la munyikelo kutani muphahlo li wa hi ni mamahela ya kona yo kongoma. Hi xikombiso, wona lezi a mamani a nga ni n’wana a ha hi ku pswaliwako a nga fanele ku maha. Levi 12:6 i ngalo: “Loku ma mbhelile a masiku ya kubasiswa kakwe, hambu loku a hi mufana kutani nhanyana, i ta neha ka mupristi laha nyangweni ya tabernakeli ga mutlhangano a yivana ya lembe ginwe a wukale, yi tava ya muphahlo wa kuhiswa, ni vinyani ga xipomba kutani i tuva, kasi ku maha a muphahlelo wa kuonha.” A zileletelo za Nungungulu zi wa hi zo kongoma, kanilezi a Nayo wakwe wu wa kombisa kuringanisela kakwe ka liranzo. Loku a mamani loye a nga zi koti ku kuma yivu, i wa vumelelwa ku nyikela matuva mambiri kutani mavinyani mambiri ya zipomba. (Levi 12:8) Hambu lezi a nga hi xisiwana, a mukhozeli loye i wa ranziwa a tlhela a nyikwa lisima a ku fana ni lava va nga zi kota ku neha muphahlelo wo dura. Hi nga gonza yini ka lezo?

¹² Mupostoli Paule i lo kuca vakhozeli-kulobye lezaku va nyikela “muphahlo wa kubonga” ka Nungungulu. (Maheb. 13:15) A milomu ya hina yi fanele ku dumisa vito ga Nungungulu mahlweni ka vanhu. A vamakabye va nga ziwiri va tirisa lirimi la mawoko kasi ku maha lezo. A maKristu ma nga zi kotiko ku suka laha kaya, ma mu dumisa hi ku tsala mapapilo, ku nyika wukustumunyu hi telefone, ni ku xumayela lava va ma hlayisako ni lava va ma enzelako. A muphahlo wa hina wa kubonga, ku nga ku dumisa Jehova hi ku tivekisa vito gakwe ni ku xumayela mahungu yo saseka, wu fanele ku zwanana ni lihanyo la hina zinwe ni wuzikoti. Hi fanele ku maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina. — Rom. 12:1; 2 Tim. 2:15.

13. Hikuyini hi faneleko ku bika ntiro wa hina wa simu?

¹³ A miphahlelo ya hina ya kubonga minyikelo ya kuziranza leyi hi mahelako Nungungulu hi ku mu ranza. (Mat. 22:37, 38) Kanilezi ha kombeliwa ku bika a ntiro wa hina wa simu. Makunu, hi gi wonisa kuyini lulamiselo legi? A mubiko lowu hi nyikelako hweti ni hweti wu na ni kuyelana ni kuchava Nungungulu. (2 Ped. 1:7) Hambulezo a nga kona a faneleko ku kurumeteka ku mbheta tihora to tala wutirelini ntsena hi ku lava ku nyikela mubiko wo tlakuka wa ntiro wa simu. Hi xigelo lexo, a muhuweleli a nga mungoza kutani a nga ni kutsanzeka ko kari a nga ha bika ntiro wa simu wa ku sukela ka 15 wa timeneti wutshanwini ga tihora. Jehova wa tsaka hi timeneti leto kota muphahlelo wa wuchukwana wa muhuweleli loye wa Mufumo a tlhela a wu wona kota xikombiso xa liranzo ni kubonga loku a muhuweleli loye a nga nako hi kuva Mboni Yakwe. A ku fana ni vaIsraeli lava va nga kala va nga zi koti ku nyikela miphahlelo yo dura hi kota ya ziyimo zabye, a malanza yo ranzeka ya Jehova lawa ma nga ni kutsanzeka ko kari wonawu ma nga simama ku bika ntiro wa wona. Niku a mubiko wa munwe ni munwani wa hina wu maha xipanze xa mubiko wa misava yontlhe, lowu wu vunako hlengeletano lezaku yi maha makungo ya ntiro wa kuxumayela wa xikhati xa ha tako. Makunu, xana ku binzisela munhu a ku mu kombela ku bika ntiro wakwe wa simu ke?

LONGOLOKO WA HINA WA XIGONZO NI MIPHAHLO YA KUBONGA

14. Tlhamusela ku hikuyini hi faneleko ku hlola longoloko wa hina wa xigonzo.

¹⁴ Anzhako ka ku wona titshomba titsongwani ta bhuku ga Levi, kuzilava u kari u ti byela lezi: ‘Makunu nza zi zwisisa khwatsi a ku hikuyini a bhuku legi gi nga kona lomu ka Mhaka yi pimisilweko ya Nungungulu.’ (2 Tim. 3:16) Kuzilava zalezi u ti yimisele nguvu ku tshama u basile, na ku nga hi ntsena hi kota ya lezi Jehova a lavako lezo, kanilezi hi kota ya lezi u zi tivako ku za ringana ku maha mizamo yontlhe kasi ku mu tsakisa. Za koteka ku ngha lezi u gonzileko xungetano hi bhuku ga Levi ka tinzima leti ta timbiri zi engetele nguvu a kuxuva ka wena ka ku lava ku tiva zinwani lomu ka Mitsalo yontlhe. (Gonza Mavingu 2:1-5.) Ehleketa hi longoloko wa wena wa xigonzo u tlhela u wu khongelela. Handle ko kanakana u lava lezaku a miphahlelo ya wena ya kubonga yi amukeleka ka Jehova. Xana wa tsika milongoloko ya televizawu, mihlakano ya lomu ka michini, zibelabela, kutani zihungato zinwani lezaku zi ku gela xikhati ni ku colopetela a kukula ka wena hi tlhelo ga moya ke? Loku zi hi tano, u nga vuneka nguvu hi ku ehleketa hi magezu yo kari ya Paule ma tsalilweko ka bhuku ga maHeberu.

15, 16. Hikuyini Paule a nga kala ku fihla nchumu a xikhati a nga tsalela maKristu ya maHeberu?

¹⁵ Paule a nga fihlangi nchumu a xikhati a nga tsalela maKristu-kulobye ya maHeberu. (Gonza Maheberu 5:7, 11-14.) A nga wulangi ku ‘famba nzi ta sala nzi wula’! I lo va byela lezaku va “nonoka ku ingisa.” Hikuyini Paule a nga wulawula hi ndlela leyo yo kongoma ni ya ntamu? I wa kari a kombisa liranzo ni kukhatala ka Jehova hi maKristu lawo ma nga kari ma zama ku hanya hi masi ya moya. A ku tiva tigonzo to sangula ta wuKristu za lisima. Kanilezi, ku laveka “kuga ku tiyileko” kasi a munhu a kula hi tlhelo ga moya, a buva kota muKristu.

¹⁶ Wutshanwini ga ku kula laha ka kuza va zi kota ku gonzisa vanwani, a maHeberu ma wa hi ni xilaveko xa ku gonzisiwa. Hikuyini? Hakuva va wa tsika a “kuga ku tiyileko.” Ti wutise lezi: ‘Xana nzi na ni mawonela ma nene xungetano hi zakuga zo tiya za moya? Nzaga ke? Kutani nza chava ku maha mukhongelo ni ku maha xigonzo xo eta xa Biblia? Loku zi hi tano, xana zi ngava na zi vangiwa hi lezi nzi gonzisako zona?’ A hi faneli ku xumayela vanhu ntsena, kanilezi hi fanele ku tlhela hi va gonzisa ni ku va maha vapizani. — Mat. 28:19, 20.

17, 18. a) Hikuyini hi faneleko kuga zakuga zo tiya za moya hi kukhanzakanya? b) Mawonela muni hi faneleko kuva nawo xungetano hi kunwa byala na hi lava kuya mitlhanganweni?

¹⁷ A kutala ka hina zi nga tshuka zi nga hi oloveli ku maha xigonzo xa Biblia. Jehova a nga zami ku kuca vanhu vakwe lezaku va gonza Biblia hi ku va maha va tizwa nanzu. Hambulezo, kani hi na ni malembe na hi tirela Jehova kani ha hi ku sangula, hi fanele ku simama higa zakuga zi tiyileko za moya. A ku maha lezo za lisima kasi ku tshama hi basile.

¹⁸ Kasi ku tshama hi basile, hi fanele ku hlola khwatsi Mitsalo hi tlhela hi maha lezi Nungungulu a zi lavako. Ehleketa hi vana va Aroni, Nadabe na Abihu, lava va fileko hi ku ‘nyikela nzilo wu nga hiko wona’ kuzilava na va popilwe. (Levi 10:1, 2) Wona lezi Nungungulu a nga byela Aroni anzhako ka lezo. (Gonza Levi 10:8-11.) Xana a magezu lawa ma wula lezaku a hi faneli kunwa ni wihi nchumu wu yelanako ni byala na hi lava kuya mitlhanganweni? Ehleketa hi timhaka leti: A hi lahasi ka Nayo. (Rom. 10:4) Ka matiko yo kari, a makholwa-kulori ma tirisa byala hi kuringanisela a xikhati ma gako na ma lava kuya mitlhanganweni. Ka Pasika ku tirisilwe mune wa magombe ya vinya. A xikhati lexi a nga yimisa a Xilalelo xa Hosi, Jesu i byelile vapostoli vakwe lezaku vanwa vinya legi gi nga yimela a nkhata wakwe. (Mat. 26:27) A Biblia gi beletela a kunwa nguvu ni kupopiwa. (1 Kor. 6:10; 1 Tim. 3:8) Niku a maKristu yo tala ma nga tshuka a tivalo tabye ti ma kuca ku potsa byala hi kumbhelela loku ma lava ku maha ni lihi lixaka la ntiro wu basileko. Hambulezo, a ziyimo za hambana hi kuya hi tiko ginwe ni ginwani, niku a xa lisima hi lezaku a maKristu ma tiva ku “hambanyisa a kusaseka ni kubiha” kasi ma hlayisa kubasa loku ku tsakisako Nungungulu.

19. a) Zini hi nga faneliko ku zi rivala xungetano hi wukhozeli ga ngango ni xigonzo xa munhu wutsumbu? b) Xungetano hi ku tshama u basile, zini u ti yimiseleko ku maha?

¹⁹ Ka ha hi ni titshomba to tala ta moya leti u nga ti kumako loku u kela Mhaka ya Nungungulu. Tirisa mabhuku ma nga kona yo kambisisa hi woma mahungu kasi ku chukwatisa a wukhozeli ga wena ga ngango ni xigonzo xa wena wutsumbu. Engetela wutivi ga wena hi Jehova ni makungo yakwe. Tshinela nguvu kakwe. (Jak. 4:8) Khongela ka Nungungulu a ku fana ni muyimbeleli wa tisimu loyi a ngaku: “Vulula mahlo ya mina, kasi nza wona mahanjalati ya nayo wa wena.” (Tis. 119:18) U nga tshuki u tshova milayo ni matshinya ya milayo ya Biblia. Ingisa hi kuziranza a nayo wa hombe wa Loyi “a Basileko,” Jehova, u tlhela u xumayela a “ivangeli ya Nungungulu” hi kuhiseka. (1 Ped. 1:15; Rom. 15:16) Tshama u basile masikwini lawa yo gumesa ya zikarato. Ngha hina hontlhe hi hlayisa mahanyela ma basileko zonake hi seketela a wuhosi ga Jehova, a Nungungulu wa hina wo basa.