Mukhongelo — lezi wu nga ku vunisako zona

Na u nga se sangula ku maha nchumu wo kari, u nga ha ti wutisa lezi: ‘Zi ta nzi vuna hi yini?’ Xana a ku ti wutisa zo khwatsi hi lezo mhakeni ya mukhongelo ku khatalela za wena basi? A zi tshamisangi lezo. Hi lava ku tiva lezaku zi na ni xivuno ke. Hambu wanuna wa mu nene Joba ka khati go kari i lo wutisa lezi: “Loku nzi mu vitana, i ta nzi hlamula?” — Joba 9:16, NM.

Ka tinzima ti hunzileko, hi wonile zikombiso zo kari zi kombako lezaku a mukhongelo wu na ni lisima ku hunza kuva mukhuwo wa wukhongeli kutani muri wa mababyi ya mapimo. A Nungungulu wa lisine hakunene wa ingisela mikhongelo. Loku hi maha mukhongelo hi ndlela ya yi nene ni ku kombela zilo zi faneleko, i ta hi ingisela. Hi lisine, i hi kuca ku tshinela kakwe. (Jakobe 4:8) Makunu, xini hi nga xi rinzelako loku hi maha mukhongelo kota nchumu wa lisima wutomini ga hina? A hi wone zivuno zo kari hi nga zi kumako.

Kurula ka maalakanyo.

Xana loku u kumana ni zikarato, wa reriwa hi kukarateka? Ka zikhati zo fana ni lezo, a Biblia gi hi kuca ku ‘khongela hi nga tsiki’ ni ku tlhela hi ‘tivisa a mixuvo ya hina ka Nungungulu.’ (1 Va Le Tesalonika 5:17; Va Le Filipi 4:6) A Biblia gi hi tiyisekisa lezaku loku hi khongela ka Nungungulu, “a kurula ka Nungungulu, loku ku nga hiko na kupimiwa, ku ta hlayisa a timbilu ta [hina] ni maalakanyo ya” hina. (Va Le Filipi 4:7) Hi nga kuma a kurula ka hombe hi ku chulula a kukarateka ka hina ka Dadani wa hina wa le tilweni. Kunene, Nungungulu i hi kuca ku maha lezi: “Rula a nzhwalo wa wena ka Jehova, i ta ku seketela,” ku wula bhuku ga Tisimu 55:22.

A vanhu vo tala misaveni yontlhe va ku kuma kurula loko. Hee Ran wa le Coreia wa Dzongeni, i ngalo: “Hambu loku nzi hi ni zikarato za hombe, loku nzi kala nzi wulawula hi zona mikhongelweni ya mina, nzi tizwa na nzi tlhatlhekile nzi tlhela nzi tizwa na nzi hi ni ntamu wa ku zi timisela.” Cecilia wa le Filipinas, i ngalo: “Lezi nzi nga mamani, nzi karateka nguvu hi vanhanyana va mina ni mamani wa mina, loyi zalezi a kalako a nga ha nzi tivi hi kota ya mababyi ni tanga yakwe. Kanilezi hi kota ya mukhongelo, nza zi kota ku hanya na nzi nga karateki nguvu. Nza zi tiva lezaku Jehova i ta nzi vuna a kuva nzi va khatalela.”

Ha kuma ku chavelelwa ni ku tiyisiwa zikhatini za zikarato.

Xana ulwa ni mababyi ya hombe, ku tshamela ku karateka kutani ku yimisana ni ziyimo zo kari zo binza? A ku khongela ka “Nungungulu wa kuchavelela kontlhe” zi nga ku vuna nguvu. A Biblia gi wula lezaku Nungungulu hi “loyi a hi chavelelako kuxanisekeni ka hina kontlhe.” (2 Va Le Korinte 1:3, 4) Hi xikombiso, ka khati go kari laha Jesu a nga karatekile nguvu, “i lo khizama, a khongela.” Give gihi bhinzu ga kona? “Ku lo woneka ka yena a ngelosi na yita hi le tilweni, yi ta mu tiyisa.” (Luka 22:41, 43) A wanuna munwani wo tsumbeka a vitwako Nehemia, i lo chaviselwa hi vanhu vo biha va nga zama ku mu tsikisa ku maha a ntiro wa Nungungulu. I lo khongela aku: “Tiyisa a mandla ya mina.” Lezi zi nga gumesa zi humelela, zi komba lezaku Nungungulu hakunene i mu vunile a ku hlula kuchava kakwe a tlhela a humelela ntirweni wakwe. (Nehemia 6:9-16) Reginald wa le Gana, i tlhamusela lezi zi mu humelelako loku a maha mukhongelo. I ngalo: “Loku nzi maha mukhongelo, nguvunguvu loku nzi yimisana ni zikarato za hombe, nzi ti zwisa ku khwatsi hi loku nzi bikile xikarato xa mina ka munhu a zi kotako ku nzi vuna a tlhela a nzi tiyisa lezaku a ku na xigelo xa ku karateka.” Kunene, Nungungulu a nga hi chavelela loku hi khongela kakwe.

Wutlhari gi tako hi ka Nungungulu.

A ziboho zo kari hi zi mahako zi nga khumba wutomi ga hina gontlhe zinwe ni ga varanzekako va hina. Hi nga zi mahisa kuyini a ziboho za wutlhari? A Biblia gi ngalo: “Loku munwani wa nwina a vumala wutlhari [nguvunguvu loku a yimisana ni zikarato], a kombele ka Nungungulu, loyi a nyikako vontlhe hi matsenya na a nga soli, zonake i ta nyikiwa.” (Jakobe 1:5) Loku hi kombela a wutlhari, Nungungulu a nga tirisa a moya wakwe wa ku basa lezaku a hi rangela ku maha ziboho za wutlhari. Niku hi lisine, hi nga kombela a moya wa ku basa hi ku kongoma hakuva Jesu wa hi tiyisa aku: “A Raru wa nwina wa le tilweni” i ta “nyika a Moya wa ku Basa ka lava va mu kombelako.” — Luka 11:13.

Hambu Jesu a xikhati lexi a nga lava ku maha ziboho za lisima i wa kombela Dadani wakwe lezaku a mu vuna. A Biblia gi hi byela lezaku a xikhati lexi a nga lava ku hlawula a 12 wa vavanuna lezaku va maha vapostoli vakwe, “i lo simamisa wusiku gontlhe a khongela ka Nungungulu.” — Luka 6:12.

A kufana na Jesu, a vanhu vo tala inyamutlha va tiyisiwa nguvu a xikhati lexi va wonako lezi Nungungulu a hlamulisako zona a zikombelo zabye za ku lava ku maha ziboho za wutlhari. Regina wa le Filipinas, i hlawutela zikarato zo hambanahambana a kumeneko nazo, zo kota ku ti hlayisa yena wutsumbu, ku hlayisa ngango wakwe anzhako ka kufa ka nuna wakwe, ku luza ntiro, ni xikarato xa ku wundla vana. Xini xi mu vunileko ku maha ziboho za wutlhari? I ngalo: “Nzi lo tsumba ku vuniwa hi Jehova hi mukhongelo.” Kwabena wa le Gana, i wula lexi xi nga mu maha a kombela Nungungulu lezaku a mu vuna: “Nzi lo luza ntiro wa mina wa kuaka, lowu nzi nga hola mali yo tala.” Xungetano hi xikhati lexi a nga kari a ehleketa hi lezi a nga wa ta maha, i wula lezi: “Nzi lo khongela ka Jehova hi kukhanzakanya lezaku a nzi nyika wurangeli legi gi to nzi vuna ku maha ziboho za zi nene.” I engeta aku: “Nzi lo tiyiswa nguvu hi lezi Jehova a nga nzi vuna ku hlawula a ntiro wu nzi vumeleleko ku khatalela zilaveko za mina za nyama ni za moya.” Wenawu u nga nyikiwa wurangeli hi Nungungulu hi kuva u khongela hi zilo lezi zi to khumba kuzwanana ka wena naye.

Hi wulawulile hi zilo zitsongwani xungetano hi lezi a mukhongelo wu nga ku vunisako zona. (Kasi ku wona zikombiso zinwani wona kwadru “Mabhinzu ya ku maha mukhongelo.”) Kanilezi kasi u kuma zivuno lezo, a kusangula u fanele ku tiva Nungungulu ni kuranza kakwe. Loku ku hi lezaku u lava lezo, hi ku kuca a ku u kombela Timboni ta Jehova lezaku ti ku vuna ku gonza a Biblia.a Lezo zi ngava zambo go sangula ga kuva u tshinela ka ‘muzwi wa mikhongelo.’ — Tisimu 65:2.