Jehovha wa ma nyika lisima a malandza yakwe yo ti koramisa

1. Jehovha i ti zwisa kuyini hi vanhu vo ti koramisa? Tlhamusela.

JEHOVHA i randza vanhu vo ti koramisa. Ntsena lava va ti koramisako hi lisine hi vona va nga randziwako hi Jehovha va tlhela vava ni wuxaka go tiya naye. Kanilezvi “a vamatshandza” i va tiva “hi kule”. (Lis. 138:6) Hontlheni hi lava ku tsakisa Jehovha hi tlhela hiva kusuhani naye, hikwalaho hi na ni zvigelo zva zvi nene kasi ku gondza kuva vanhu vo ti koramisa.

2. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

² Ka ndzima leyi, hi ta bhula hi mihlamulo ya zviwutiso zvinharu. 1) Zvi wula yini a kuva munhu wo ti koramisa? 2) Hikuyini hi faneleko ku gondza kuva vanhu vo ti koramisa? 3) Zviyimo muni zvi nga ringako a kutikoramisa ka hina? Kota lezvi hi to zvi wona, loku hi ti karatela kuva vanhu vo ti koramisa, hi tsakisa mbilu ya Jehovha hi tlhela hi vhuneka hina wutsumbu. — Mav. 27:11; Isa. 48:17.

ZVI WULA YINI A KUVA MUNHU WO TI KORAMISA?

3. Zvi wula yini a kuva munhu wo ti koramisa?

³ A kutikoramisa zvi wula a ku nga ti kulisi ni ku nga hi na matshandza. A Bhibhiliya gi komba ku a munhu wa kutikoramisa wa zvi zwisisa lezvaku Jehovha i tlakukile nguvhu a ku hundza yena niku wa zwisisa a ciyimo ca van’wani. Wa zvi tiva kambe lezvaku a vanhu vontlhe va hombe ku hundza yena hi ndlela yo kari.— Filp. 2:3, 4.

4-5. Hikuyini a ku wonekisa ku khwatsi a munhu o ti koramisa zvi kalako zvi nga wuli a kutikoramisa ka lisine ke?

⁴ A vanhu vo kari vo wonekisa ku khwatsi vanhu vo ti koramisa kuzvilava hi kota ya kuva vanhu va tingana. Kutani va nga kombisa cichavo ni matshamela ma nene ka van’wani hi kota ya ku hi zvalezvi va nga gondzisiwa hi vapswali vabye. Kanilezvi hi lomu ndzeni na va hi vanhu va matshandza. Hambulezvo, va ta tshuka va zvi kombisa hi lisine lezvi zvi nga lomu timbilwini tabye. — Luka 6:45.

⁵ Kanilezvi, a zvi wuli ku lava va ti tsumbako kutani lava va wulako lezvi va zvi alakanyako vanhu va matshandza. (Joh. 1:46, 47) Hambulezvo, lava vo kala tingana va fanele ku ti wonela kasi va nga tsumbi a wutlhari gabye ga mabeleko. Kani hi vanhu va tingana kutani ahihi, hontlheni hi fanele ku kulula hi n’watseka kasi hiva vanhu vo ti koramisa hi lisine.

6. Kota lezvi zvi kombisiwako ka 1 Va Le Korinte 15:10, zvini hi nga zvi gondzako ka cikombiso ca mupostoli Pawule?

⁶ Wona a cikombiso ca mupostoli Pawule. Yena i tirisilwe nguvhu hi Jehovha kasi ku yimisa a mabandla maswa ka dhoropa gin’we ni gin’wani. Kuzvilava hi yena a nga maha zvotala ntirweni wa kuchumayela a ku hundza vontlhe a vapostoli va Jesu Kristu. Hambulezvo, Pawule i wa nga ti tlakusi cikari ka vamakabye vakwe. I wulile a magezu lawa hi ku ti koramisa: “Hi mina wa mutsongwani ka vapostoli, niku a ndzi ringani ku vitaniwa ku ndzi mupostoli hakuva ndzi xanisile a bandla ga Nungungulu.” (1 Kor. 15:9) Pawule i wa zvi tiva khwatsi lezvaku i wa hi ni wuxaka ga gi nene na Jehovha hi kota ya lezvi a nga mu kombisa a tipswalo na ku nga hi kota ya matshamela yakwe kutani hi lezvi a nga mahile zvilo zvo tala. (Lera 1 Va Le Korinte 15:10.) Pawule i vile cikombiso ca ci nene ca ku ti koramisa. A cikhati a nga tsala a papilo gakwe ka va le Korinte, a nga ti tlakusangi hambu lezvi a vokari lomu bandleni va nga kari va mu solasola. — 2 Kor. 10:10.

7. A vamakabye vo kari vo tiveka nguvhu va masikwini ya hina va zvi kombisa kuyini lezvaku va ti koramisa?

⁷ A kutala ka vanhu va Jehovha va kuciwa nguvhu hi matimu ya makabye Karl F. Klein, loyi a tirileko kota ciro ca Hubye yi Fumako. Ka matimu yakwe, makabye Klein hi kutikoramisa i no hlawutela a zvikarato zvo tala a kumeneko nazvo ni gome legi a lwiseneko nago wutomini gakwe. Hi cikombiso, hi 1922 a siku a nga gondza ku chumayela hi muti ni muti, zvi no mu karatela laha ka kuza a nga ha chumayeli kambe hi cipimo ca malembe mambiri. Andzhako ka lezvo na tira Bheteli, i no mu vekela civiti a makabye a mu nyikileko a wusungukati. A cin’wani kambe, i no khon’wa mababyi ya hloko ma nga vangiwa hi stress ni kukarateka, lawa a nga gumesa a hanya. Hambulezvo, i wa hi ni zviavelo zvo tala zva lisima ni zvo tsakisa. Hi nga alakanyela a kutikoramisa loku a makabye loyi wa ku tiveka nguvhu a ku kombisileko kasi a wulawula hi gome gakwe na a tlhatlhekile! A vamakabye vo tala va ha mu alakanya makabye Klein ni kutsumbeka kakwe ni matimu yakwe yo kuca.b

HIKUYINI HI FANELEKO KU GONDZA KUVA VANHU VO TI KORAMISA?

8. A bhuku ga 1 Pedro 5:6 gi hi vhunisa kuyini a ku wona lezvaku a kutikoramisa ku tsakisa Jehovha?

⁸ A cigelo ca hombe ci hi mahako hi gondza kuva vanhu va kutikoramisa hi lezvaku ku tsakisa Jehovha. Mupostoli Pedro i yi tlhamusele khwatsi a mhaka leyi. (Lera 1 Pedro 5:6.) A bhuku “Ngona U Nzi Lanzela” na gi tlhamusela a magezu ya Pedro, gi wulile lezvi: “A kutikulisa ku fana ni vhenene. A mihandzu ya kona ya zvi kota kuva leyi yi hahlulako. I tshamela legi gi zvi kotako ku maha munhu wa zvinyikiwo zvo tala a nga ha sizi ka Nungungulu. Hi gin’wani tlhelo, a kutikoramisa ka zvi kota ku maha lezvaku a munhu wa nyalidede nguvhu a tiriswa nguvhu hi Jehovha. . . . [Yena] i ta tsakela a ku ku chachazela hi kota ya kutikoramisa ka wena.”c Kunene, a ku na nchumu wa lisima hi nga wu mahako wa ku hundza ku tsakisa mbilu ya Jehovha.— Mav. 23:15.

9. Hikuyini a van’wani va to tsakela ku tshama na hina loku hi hi vanhu va kutikoramisa?

⁹ Ahandle ka ku tsakisa Jehovha, ha vhuneka nguvhu loku hi gondza kuva vanhu va kutikoramisa. Loku hi ti koramisa a van’wani va ta zvi tsakela a ku tshama na hina. Hikuyini? Alakanya hi matshamela ya vanhu lava wena u randzako ku tshama navo. (Mat. 7:12) A kutala ka hina a hi zvi tsakeli a ku tshama ni vanhu lava contlhe cikhati va lavako lezvaku hizwa hi vona ni lava va nga vhumeliko a mawonela ya van’wani. Kanilezvi ha tsaka a cikhati leci hi tirisanako ni makholwa-kuloni ma kombisa ku ‘randza vamakabye, ni wuxinji ni kutikoramisa’. (1 Ped. 3:8) Hi zvalezvi hi ti zwisako zvona hi vanhu va kutikoramisa niku vonawu va ta tsaka hi ku tshama na hina loku hi ti koramisa.

10. Hikuyini a vanhu va kutikoramisa zvi va olovelako a ku timisela zvikarato?

¹⁰ A kutikoramisa ku tlhela ku olovisa wutomi ga hina. Hi lisine, hi nga zvi wonisa ku khwatsi a zvilo a zvi fambi khwatsi kutani ku a zvi lulamangi. A hosi yo tlhariha Solomoni yi wulile lezvi: ‘Ndzi wonile tikhumbi na ti khilele mahaxi, kasi tihosana ti famba hi minenge kota tikhumbi.’ (Mutsh. 10:7) Ka zvikhati zvin’wani a vanhu lava va nga ni wutlhari ga hombe a va dzundziwi. Lava va kalako va nga hi na wutlhari ga nchumu va dzundziwa nguvhu. Kanilezvi Solomoni i wa zvi tiva lezvaku hi fanele ku vhumela lezvi a wutomi gi nga tshamisa zvona hi tlhela hi nga khunguvanyisiwi hi lezvi a zvilo zvi fambisako zvona wutomini. (Mutsh. 6:9) Loku hi hi vanhu vo ti koramisa zvi ta hi olovela a ku vhumela lezvi a wutomi gi nga tshamisa zvona — na ku nga hi lezvi hina hi nga lava ku gi tshamisa zvona.

ZVIYIMO MUNI ZVI NGA RINGAKO A KUTIKORAMISA KA HINA?

11. Hikuyini zvi lavako ku hi ti koramisa loku hi nyikiwa wusungukati?

¹¹ A siku ni siku gi cako hi nga kombisa lezvaku hi vanhu va kutikoramisa. Wona a zviyimo zvi landzelako. Loku hi nyikiwa wusungukati. Hi maha khwatsi hi ku alakanya lezvaku loku munhu a kala a ti nyika a cikhati ca ku hi nyika wusungukati, kuzvilava hi mahile a cihoxo ca hombe ca ku hundza lezvi hi zvi alakanyisako zvona. Loku a wokari a hi nyika wusungukati kuzvilava hi nga ha tekela ku gi ala. Hi sola munhu loyi a hi nyikileko wusungukati kutani ku sola a ndlela leyi a nga hi nyika hi yona. Kanilezvi loku hi hi vanhu va kutikoramisa hi ta zama kuva ni mawonela ma nene.

12. Hi kuya hi Mavingu 27:5, 6, hikuyini hi faneleko ku bonga loku a wokari a hi nyika a wusungukati? Nyika cikombiso.

¹² A munhu wa kutikoramisa wa bonga loku a nyikiwa wusungukati. Kasi ku kombisa: Ti alakanyele na u hi mutlhanganweni wa wuKristu. Andzhako ka ku ngha u bhulile ni vamakabye vo tala, a makabye wo kari i ku koka hi tlhelo a ku byela lezvaku u na ni zvakuga lomu ka matino. Handle ko kanakana zvi wa ta ku dhanisa nguvhu. Kanilezvi u wa nga ta mu bonga a makabye loye hi lezvi a nga ku byela ke? U nga ku mayiwako loku a ndzi no kuma wa ku a tekele ku ndzi byela! Hi kufanana, hi fanele ku ti koramisa hi bonga loku a makabye wo kari a tiya-hlanha a hi nyika wusungukati loku zvi laveka. A makabye loyi hi fanele ku mu wona kota munghana na ku nga hi nala wa hina. — Lera Mavingu 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Hi nga kombisa kuyini lezvaku ha ti koramisa loku a van’wani va nyikiwa a malungelo lomu bandleni?

¹³ Loku a van’wani va nyikiwa malungelo lomu bandleni. A dhota go kari ga ku hi Jason gi wula lezvi: “Loku ndzi wona a van’wani na va nyikiwa a malungelo, ka zvikhati zvin’wani ndza ti wutisa ku hikuyini mina ndzi kalako ndzi nga nyikiwi.” Wenawu u tshuka u ti zwisisa lezvo? Zvi nene loku hi xuva ku mu mahela zvotala Jehovha. (1 Tim. 3:1) Hambulezvo, hi fanele ku ti wonela ka lezvi hi zvi ehleketako. Loku hi nga ti woneli, hi nga tsika a matshandza ma kula timbilwini ta hina. Hi cikombiso, a wanuna wa muKristu a nga ha sangula ku ehleketa lezvaku hi mina ndzi ringanelwako khwatsi hi ku maha a ntiro wo kari. Kutani a sati wa muKristu a nga ha ehleketa lezvi: ‘Phela a nuna wa mina hi yena a nga wu mahako khwatsi a ntiro lowu a ku hundza manyani na manyani!’ Hambulezvo, loku hi hi vanhu va kutikoramisa futsi, hi nga ta ehleketa hi ndlela leyi.

14. Zvini hi zvi gondzako ka lezvi Mosi a nga ti zwisisa zvona a cikhati leci a van’wani va nga nyikiwa malungelo?

¹⁴ Hi nga gondza cokari ka lezvi Mosi a nga ti zwisa zvona a cikhati leci a van’wani va nga nyikiwa malungelo. Mosi i wa wu nyika nguvhu lisima a ntiro lowo a nga nyikilwe wa ku rangela a vaIzrayeli. Kanilezvi i ti zwisile kuyini a cikhati leci Jehovha a nga nyika van’wani a wutlhari ga ku maha a mitiro yo kari leyi yena a nga yi maha? Mosi a nga vangi ni ciluse. (Mitse. 11:24-29) I wa ti koramisa niku i vhumele ku vhuniwa hi van’wani a ntiro wa ku lamula vanhu. (Ekso. 18:13-24) Makunu a vaIzrayeli va wa hi ni van’wani vavanuna va ku va tirela; hikwalaho va wa nga ta ha rindzela cikhati co leha kasi va lamuliwa. Lezvi zvi komba ku Mosi i wa khatala nguvhu hi lezvi zvi nga wa ta vhuna van’wani a ku hundza kuva ni malungelo yo tala. Leci cikombiso ca ci nene ka hina! Alakanya lezvaku loku hi lava ku tirisiwa nguvhu hi Jehovha, zva lisima nguvhu a ku hiva vanhu va kutikoramisa a ku hundza kuva ni malungelo yo tala. ‘Hambu lezvi Jehovha a tlakukileko, wa khatalela lava va koramileko.’ — Lis. 138:6.

15. Zviyimo muni zva zviswa lezvi a vamakabye vo tala va kumanako nazvo?

¹⁵ Loku hi kumana ni zviyimo zva zviswa. Ka malembana lawa, a kutala ka vamakabye va tirelako Jehovha hi malembe yo tala va nyikiwa zviavelo zva zviswa. Hi cikombiso, hi 2014, a hlengeletano yi wulile lezvaku ku nga ta hava ni vawoneleli va Dhistrito. Hikwalaho a vamakabye lavo ni vasati vabye va no nyikiwa zviavelo zva zviswa. Kusukela ka lembe lego, a vawoneleli va zvipandze va wa ta nyima ntiro wabye loku va chikela ka tanga ya 70 wa malembe. Niku a vamakabye va 80 wa malembe kutani ku hundza va wa nga ta ha tira lomu bandleni kota vatlhanganyisi va hubye ya madhota. A ku hundza lezvo, ka malembe yo tala ma hundzileko, a zviro zvo tala zva ngango wa Bheteli zva rumelwa kuya tira kota maphayona. A van’wani va tsika a ntiro wo hlawuleka wa cikhati contlhe hi kota ya mababyi, ku hlayisa ngango, kutani hi zvin’wani zvigelo.

16. A vamakabye va hina va kombisa kuyini ku ti koramisa a cikhati leci va ti zwananisako ni kucica ka zviyimo?

¹⁶ A vamakabye lava zvi va karatele nguvhu a ku ti zwananisa ni kucica loku. Va wa zvi randza nguvhu a zviavelo zvabye niku a kutala ka vona va wa tirile hi malembe yo tala. A vokari a cikhati va nga nyikiwa zviavelo zva zviswa, ka zvikhati zvin’wani va wa bayiseka nguvhu hi kota ya lezvi va nga luza a zviavelo lezvi va nga zvi randza. Hambulezvo, hi ku famba ka cikhati va zvi kotile a ku ti zwananisa ni kucica loku. Hikuyini? Hakuva va wa randza Jehovha a ku hundza zvontlhe. Va wa zvi tiva lezvaku va nyikele wutomi gabye ka Nungungulu — na ku nga hi ka ntiro, wutihlamuleli, kutani ciavelo co kari. (Kol. 3:23) Va tsaka nguvhu hi ku simama va tirela Jehovha hi kutikoramisa ni ka cihi ciavelo. Va veka “kukarateka ka [vona] kontlhe hehla kakwe” na va tiva lezvaku wa va khatalela.— 1 Ped. 5:6, 7.

17. Hikuyini hi bongako hi lezvi a Mhaka ya Nungungulu yi hi kucako ku gondza kuva vanhu vo ti koramisa?

¹⁷ Xana a hi bongi hi lezvi a Mhaka ya Nungungulu yi hi kucako ku gondza kuva vanhu vo ti koramisa? Loku hi gondza a tshamela legi ga gi nene nguvhu, ha vhuneka hina wutsumbu ni van’wani. Ha zvi kota ku timisela zvikarato zva kuhanya. A ku hundza zvontlhe, hi tshinela nguvhu ka Papayi wa hina wa le tilweni. A ho ku tsaka hi ku tiva lezvaku hambu lezvi a nga “Loyi a Tlakukileko a nga le hehla-hehla” wa ma randza a tlhela a ma nyika lisima a malandza yakwe ya kutikoramisa! — Isa. 57:15.