Zvini lezvi a bhuku ga Kuvhululelwa gi wulako ka wena nyamutlha?

1-2. Hikuyini hi faneleko ku chela kota hi bhuku ga Kuvhululelwa?

U TSHUKA u nyikiwa albhu hi munhu wo kari lezvaku u wona mifota? Laha u nga kari u yi wona, u wona lezvaku a kutala ka vanhu a wu va tivi hambulezvo a mun’we wa mifota leyo wu koka kupima ka wena. Hikuyini? Hi ku wenawu u kona ka mufota lowo. Laha u nga wu cuwuka khwatsi, u wa zama ku alakanyela ku wu susilwe rini niku kwihi. U tlhela u zama ku wona lezvaku hi vamani van’wani va nga kona ka mufota lowo. A mufota lowo wa lisima nguvhu ka wena.

² A bhuku ga Kuvhululelwa gi fana ni mufota lowo. Hikuyini? Hi wutsongwani ga kona hi kota ya zvigelo zvimbiri. Co sangula, a bhuku legi ga Bhibhiliya gi tsalelwe hina. Ka vhesi go sangula ga bhuku legi hi lera lezvi: “Kuvhululelwa ka Jesu Kristu, loku a nga nyikiwa hi Nungungulu lezvaku a tivisa a malandza yakwe lezvi zvi to maheka zvalezvanyana.” (Kuv. 1:1) Hikwalaho, a bhuku legi a gi tsalelwi vanhu laha va yileko kanilezvi gi tsalelwa hina malandza ya Nungungulu hi ti nyikeleko kakwe. Kota vanhu va Nungungulu a hi faneli ku hlamala hi ku wona lezvaku ha maha cipandze kutatisekeni ka zviphrofeto zvi kumekako ka bhuku legi go hlamalisa. Hi magezu man’wani, hinawu hi kona ka “mufota lowu.”

3-4. Hi kuya hi bhuku ga Kuvhululelwa, a zviphrofeto lezvi zvi wa ta tatiseka rini niku lezvo zvi fanele ku hi kuca ku maha yini?

³ A cigelo ca wumbiri ci yelana ni cikhati leci a zviphrofeto lezvi zvi nga wa ta tatiseka hi cona. Mupostoli Johani loyi a nga khosahele makunu i kombile a cikhati leco laha a ngaku: “A moya wo basa wu no ndzi tisa sikwini ga Hosi”. (Kuv. 1:10) A cikhati leci Johani a nga tsala magezu lawa, kwalomu ka va 96 Nguveni ya Hina, ‘a siku ga hosi’ gi wa ha hi kule nguvhu. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:12) Kanilezvi hi kuya hi ciphrofeto ca Bhibhiliya, a siku lego gi sangulile hi 1914 a cikhati leci Jesu a nga yimisiwa kota Hosi le tilweni. Kusukela ka lembe lego zviya mahlweni, a zviphrofeto zva bhuku ga Kuvhululelwa lezvi zvi patsako a vanhu va Nungungulu zvi no sangula ku tatiseka. Ina, hina nyamutlha hi hanya “sikwini ga Hosi”!

⁴ Kota lezvi hi hanyako cikhatini leci co tsakisa, hi fanele ku demba khwatsi ndleve ka wusungukati ga lirandzo gi tsalilweko ka Kuvhululelwa 1:3, gi nge: “I katekile loyi a gondzako a ciphrofeto leci hi gezu ga hombe ni lava va zwako a magezu ya cona va tlhela va ingisa a timhaka leti ti tsalilweko ka cona, hakuva a cikhati ci yimisilweko ci laha kusuhani.” Kunene, hi fanele ku lera hi “gezu ga hombe” kasi ‘hizwa magezu ya cona’ hi tlhela hi ma “ingisa”. Hi tihi a timhaka to kari ta ciphrofeto leci leti hi faneleko ku ti ingisa?

TI KARATELE KU A WUKHOZELI GA WENA GI AMUKELEKA KA JEHOVHA

5. A bhuku ga Kuvhululelwa gi kombisa kuyini a lisima la ku hi tiyiseka ku a wukhozeli ga hina ga amukeleka ka Jehovha ke?

⁵ Kusukela ka cipimo co sangula ca bhuku ga Kuvhululelwa, hi gondza lezvaku Jesu wa zvi tiva khwatsi lezvi zvi humelelako mabandleni ya vanhu vakwe. (Kuv. 1:12-16, 20; 2:1) Jesu i kombile lezvo ka mahungu lawa a nga rumelela a 7 wa mabandla ya Azia Menor. Ka mahungu lawo, i nyikile a wurangeli go kongoma kasi ku vhuna a maKristu lawa ma nga hanya ka cikhati leco lezvaku ma tiyiseka ku a wukhozeli gabye ga amukeleka ka Jehovha ke. Hambulezvo, lezvi a zvi wulileko ka mahungu lawo zva tira kambe ka vanhu va Nungungulu nyamutlha. Hi gondza yini? Jesu Kristu, a Murangeli wa hina, wa ci tiva a ciyimo ca hina ca moya. Wa hi rangela ni ku hi vhikela niku wa wona zvontlhe. Wa zvi tiva lezvi zvi lavekako kasi hi simama hi tsakelwa hi Jehovha. Wurangeli muni legi a hi nyikileko?

6. a) Kota lezvi zvi kombisiwako ka Kuvhululelwa 2:3, 4 cikarato muni leci a bandla ga le Efesusi gi nga hi naco? b) Hi gondza yini ka lezvo?

⁶ Lera Kuvhululelwa 2:3, 4. A hi faneli ku luza lirandzo la hina lo sangula ha Jehovha. A mahungu ya Jesu ka bandla ga le Efesusi ma komba lezvaku va wa timisela, va simama ku tirela Jehovha hambu lezvi va nga kumana ni zvikarato zvo tala. Hambulezvo, va wa tsikile a lirandzo leli va nga hi nalo kusanguleni. Va wa fanele ku vhuxa a lirandzo lelo hakuva loku va wa nga mahi lezvo, a wukhozeli gabye gi wa nga ta amukeleka. Hi kufanana, hinawu nyamutlha hi fanele ku maha zvo hundza ku timisela. Hi fanele ku timisela hi zvigelo zvi nene. A Nungungulu wa hina a nga khatali basi hi lezvi hi mahako, kanilezvi i khatala kambe hi ku hikuyini hi mahako lezvo. A zvigelo lezvi zvi hi mahako hi maha zvokari zva lisima kakwe hakuva i lava lezvaku a wukhozeli ga hina gi seketelwa ka lirandzo ni kubonga loku hi nga nako ha yena. — Mav. 16:2; Mar. 12:29, 30.

7. a) Hi kuya hi Kuvhululelwa 3:1-3 cikarato muni leci a bandla ga Sardhisi gi nga hi naco? b) Zvini hi faneleko ku maha?

⁷ Lera Kuvhululelwa 3:1-3. Hi fanele ku simama hi khindlimukile. A zviro zva bandla ga le Sardhisi zvi wa hi ni cikarato co hambana. Hambu lezvi va nga tirele Jehovha hi ku hiseka cikhatini ci hundzileko, makunu va wa nga ha hiseki. Hi cigelo leco, Jesu i no va byela lezvaku va “vhuka”. Citlharihiso muni hi ci kumako? Hi lisine, Jehovha a nga ta rivala a ntiro wa hina. (Mah. 6:10) Hambulezvo, a hi faneli ku alakanya lezvaku lezvi hi tireleko Jehovha hi kuhiseka cikhatini ci nga hundza a ha ha faneli ku hiseka. Hambu loku hi nga ha zvi koti ku maha zvotala ku fana ni kale, hi fanele ku simama hi “khomekile ntirweni wa Hosi”, hi simama na hi khindlimukile kala magumo. — 1 Kor. 15:58; Mat. 24:13; Mar. 13:33.

8. Hi gondza yini ka lezvi zvi byelilweko a vamakabye va Lawodhikeya zvi kumekako ka Kuvhululelwa 3:15-17?

⁸ Lera Kuvhululelwa 3:15-17. Hi fanele ku hiseka ni ku tira hi mbilu yontlhe wukhozelini ga hina. A magezu ya Jesu ka bandla ga Lawodhikeya ma kombile ku vonawu va wa hi ni cikarato cabye. Va wo ‘kufumela’ wukhozelini gabye. Kota lezvi ka ku va wa nga hisi ne kutitimela, Jesu i va byelile lezvaku ‘vaxaniseki ni vavhumali’. Va wa fanele ku hisekela nguvhu Jehovha ni wukhozeli gakwe. (Kuv. 3:19) Hi gondza yini? Loku ku hi ku a ha ha hiseki hi fanele ku engetela kubonga ka hina hi titshomba ta moya leti hi nga nato. (Kuv. 3:18) A hi faneli ku tshuka hi tsika ku hlongolisela a wutomi ga ginene ku hi colopetela, ku hi maha hi siya mitiro ya moya ndzhako.

9. Kota zvi kombiwako ka magezu ya Jesu ka maKristu ya Pergamumi ni Tiyatira, i mhango muni hi faneleko ku yi potsa?

⁹ Hi fanele ku ala a tigondzo ta vadhuki. Jesu i kawukile vokari va bandla ga Pergamumi hi kota ya lezvi va nga vhuvhumisa a mitlawa. (Kuv. 2:14-16) I no dzundza a va bandla ga Tiyatira, lava va nga kalile ku tiva lezvi va nge “zvilo zvo eta zva Sathani” a tlhela a va kuca lezvaku va simama ku “khoma zvi tiya” lisineni. (Kuv. 2:24-26) A maKristu lawa ma nga vhumelile a ku kokiwa hi tigondzo leto ta mawunwa ma wa fanele ku ti sola. Ahati hina nyamutlha ke? Hi fanele ku ala ni yihi gondzo yi nga yelaniko ni maalakanyo ya Jehovha. A vadhuki va nga “wonekisa ku khwatsi va khozela Nungungulu kanilezvi na va kaneta a ntamu wa kona.” (2 Tim. 3:5) Zva olova a ku pola ni ku ala a tigondzo ta mawunwa loku hi randza a ku gondza a Mhaka ya Nungungulu.— 2 Tim. 3:14-17; Jud. 3, 4.

10. Zvini zvin’wani hi gondzako ka lezvi Jesu a nga byela a bandla ga Pergamumi ni ga Tiyatira?

¹⁰ A hi faneli ku maha wubhayi, ku gi nyenyeleta kutani ku vhumelela ni lihi lixaka la wubhayi. A bandla ga Pergamumi ni ga Tiyatira gi wa hi ni cin’wani cikarato. Jesu i kawukile vokari va mabandla lawo hi kota ya ku kala ku ala wubhayi. (Kuv. 2:14, 20) Hi gondza yini? Hambu loku hi hi ni malembe yo tala na hi tirela Jehovha hi tlhela hi hi ni malungelo yo tala a hi faneli ku alakanya lezvaku Jehovha a nga ta chela kota loku hi maha wubhayi. (1 Sam. 15:22; 1 Ped. 2:16) Jehovha i lava lezvaku hi khomelela ka milayo yakwe yo lulama hambu loku a milayo ya tiko legi yo bihisa kuyini. — Efe. 6:11-13.

11. Zvini hi gondzileko kala laha? (Wona kambe ni kwadru “Lezvi hi gondzako nyamutlha.”)

¹¹ Zvini hi gondzileko kala laha? Hi gondzile lezvaku hi fanele ku ti karatela ku a wukhozeli ga hina gi amukeleka ka Jehovha. Loku ku hi ku ha maha a nchumu wo kari wu nga mahako ku a wukhozeli ga hina gi nga amukeleki ka Jehovha, hi fanele ku tekela ku maha cokari kasi gi amukeleka. (Kuv. 2:5, 16; 3:3, 16) Hambulezvo, ku na ni zvin’wani ka mahungu lawa Jesu a nga rumelela a mabandla. Zvini?

TI YIMISELE KU TIMISELA KUXANISIWA

12. Hi gondza yini ka lezvi Jesu a byelileko a vamakabye va Smirna ni va Filadhelfiya? (Kuvhululelwa 2:10)

¹² Zvezvi a hi woneni lezvi Jesu a nga byela a bandla ga Smirna ni ga Filadhelfiya. I va byelile lezvaku va wa nga faneli a ku chava a tixanisa hakuva Jehovha i wa ta va chachazela loku va simama na va tsumbekile. (Lera Kuvhululelwa 2:10; 3:10) Zvini hi zvi gondzako nyamutlha? Hi fanele ku tiva lezvaku hi ta xanisiwa hi tlhela hi ti yimisela ku timisela. (Mat. 24:9, 13; 2 Kor. 12:10) Hikuyini lezvo zvi nga zva lisima?

13-14. A vanhu va Nungungulu va khumbisiwa kuyini hi zvimaho zvi tlhamuselwako ka Kuvhululelwa cipimo 12?

¹³ A bhuku ga Kuvhululelwa gi hi byela lezvaku a vanhu va Nungungulu va wa ta xanisiwa masikwini ya hina —  “sikwini ga Hosi.” Kuvhululelwa cipimo 12 i hi byela hi yimpi leyi yi vileko kona le tilweni zvalezvi a Mufumo wa Nungungulu wu nga yimisiwa. Mikayeli, ku nga Jesu Kristu ni tingilozi takwe va nolwa na Sathani ni madhimoni yakwe. (Kuv. 12:7, 8) Kota wuyelo ga lezvo, a valala lavo va Nungungulu va no hluliwa va hlongoliwa vata misaveni, lezvi zvi nga maha ku laha misaveni ku xanisekiwa nguvhu. (Kuv. 12:9, 12) Kanilezvi lezvo zvi va khumbisa kuyini a vanhu va Nungungulu?

¹⁴ Hi ku landzela, Kuvhululelwa i hi byela lezvi Sathani a nga maha. Zvi wa nga ha koteki ku a tlhela aya tilweni, hikwalaho i no vhukela a malandza ma totilweko ya Nungungulu laha misaveni, lawa ma yimelako a Mufumo wa Nungungulu na ma hi ni “ntiro kambe wa ku nyika wukustumunyu ha Jesu.” (Kuv. 12:17; 2 Kor. 5:20; Efe. 6:19, 20) A ciphrofeto leci ci kari ci tatisekisa kuyini?

15. Hi vamani va yimelako a “vakustumunyu vambiri” lava va kumbukiwako ka Kuvhululelwa cipimo 11, niku zvini zvi nga va humelela?

¹⁵ Sathani i no maha ku a valala va Nungungulu va vhukela a vamakabye va totilweko lava va nga kari va rangela a ntiro wa kuchumayela a Mufumo wa Nungungulu. A vavanuna lavo va wa yimela a “vakustumunyu vambiri” lava ku wulawuliwako hi vona kota lava va nga delwe.b (Kuv. 11:3, 7-11) Hi 1918, a 8 wa vamakabye lava va nga rangela lomu hlengeletanweni va no lumbetiwa, va nyikiwa nandzu va tlhela va konelwa ku tshama malembe yo tala paxweni. A vanhu va wa alakanya ku a ntiro wa vatotilweko lavo wu wa “delwe”.

16. Zvilo muni zvo hlamalisa zvi mahekileko hi 1919, kanilezvi zvini lezvi Sathani a ha simamako ku maha kusukela ka cikhati leco?

¹⁶ A ciphrofeto ci nga ka Kuvhululelwa cipimo 11 ci tlhela ci hi byela lezvaku a “vakustumunyu vambiri” va wa ta vhuxiwa andzhako ka cikhati citsongwani. Kutatisekeni ka ciphrofeto leci, ku mahekile nchumu wo hlamalisa ka lembe gi nga landzela andzhako ka loku va vhalelwe. Kusanguleni ka 1919 a vamakabye lava va totilweko va no humesiwa paxweni, hi ndzhako ka cikhati ku vhinyiwa minandzu yabye. A vamakabye lavo va no tekela ku tlhelela ntirweni wa Mufumo. Kanilezvi lezvo a zvi mahangi a ku Sathani a tsika ku vhukela a vanhu va Nungungulu. Kusukela ka cikhati leco, Sathani i kari a vanga “congo” wa tixanisa ka vontlhe a vanhu va Nungungulu. (Kuv. 12:15) Hi cigelo leco, hontlheni hi fanele ku ‘timisela hi tlhela hiva ni kukholwa’. — Kuv. 13:10.

MAHA ZVONTLHE ZVI NGA NTAN’WINI WA WENA NTIRWENI LOWU JEHOVHA A HI NYIKILEKO

17. Civhuno muni leci a vanhu va Jehovha va ci kumako na va nga ci rindzelangi hambu lezvi Sathani a va lambeleko?

¹⁷ Kuvhululelwa cipimo 12 i gumesa a hi byela lezvaku a vanhu va Nungungulu va wa ta amukela civhuno hi ka wutshamu va nga gi rindzelangiko. Lezvo zvi wa ta fana ni loku a “misava” yi mita a “congo” wa tixanisa. (Kuv. 12:16) Hi zvalezvo futsi zvi humelelako. A ka zvikhati zvin’wani a zviro zva tiko ga Sathani zvo kota titribhunali zva tlhatlhisa a vanhu va Nungungulu. A ka makhati yo tala a malandza ya Jehovha ma hlula lomu titribhunali lezvi zvi mahako ku vava ni kutlhatlheka ko kari. Va ku tirisisa kuyini a kutlhatlheka loko? Va tirisa khwatsi a cikhati leco kasi ku maha ntiro lowu Jehovha a va nyikileko. (1 Kor. 16:9) A ntiro lowu wu patsa yini?

18. I ntiro muni wa lisima hi nga nawo masikwini lawa yo gumesa?

¹⁸ Jesu i phrofetile lezvaku a vanhu vakwe va wa ta chumayela a mahungu ya manene ya Mufumo wa Nungungulu misaveni yontlhe a magumo na ma nga se chikela. (Mat. 24:14) Laha va mahako lezvo va vhuniwa hi ngilozi, kutani ntlawa wa tingilozi, leyi yi wuliwako lezvaku yi na ni “mahungu ya manene ya pindzukelwa kasi ku ma kanela ka lava va hanyako misaveni, ka wontlhe matiko ni tixaka ni tirimi ni mifumo”. — Kuv. 14:6.

19. Mahungu muni man’wani ma faneleko ku chumayelwa hi lava va randzako Jehovha?

¹⁹ A mahungu ya manene ya Mufumo a hi wona woce ma faneleko ku huwelelwa hi vanhu va Nungungulu. Va fanele ku seketela a ntiro wa tingilozi leti ti tlhamuselwako ka Kuvhululelwa cipimo 8 kala 10. A tingilozi leto ti huwelela a makhombo yo landzelana ma to wela lava va alako a Mufumo wa Nungungulu. Hikwalaho, a Vakustumunyu va Jehovha va huwelela a mahungu ya kulamula ma fanako ni “maralala ni ndzilo” ma kombako a kulamula ka Nungungulu ka zvipandze zvo hambanahambana zva tiko legi go biha ga Sathani. (Kuv. 8:7, 13) A vanhu va fanele ku tiva lezvaku a kugumesa ku laha kusuhani kasi va cica zva hombe wutomini gabye lezvaku va pona sikwini ga zanga ya Jehovha. (Zef. 2:2, 3) Kanilezvi a mahungu lawa a ma tolovelekangi. Hikwalaho, kasi hi ma huwelela zvi lava ku hi tiya hlanha. Cikhatini ca kuxaniseka ka hombe, a mahungu ya kulamula ko gumesa ma ta bindza nguvhu. — Kuv. 16:21.

INGISA TIMHAKA TA CIPHROFETO

20. Hi ta gondza hi yini ka tindzima timbiri ti landzelako?

²⁰ Handle ko kanakana hi fanele ku ingisa a “ciphrofeto” leci, hakuva ha patseka kutatisekeni ka lezvi hi gondzako ka bhuku ga Kuvhululelwa. (Kuv. 1:3) Kanilezvi hi nga timiselisa kuyini a tixanisa na hi tsumbekile hi tlhela hi simama ku chumayela mahungu lawa hi kutiya-hlanha? Hi ta tiyisiwa hi zvilo zvimbiri. Co sangula: Hi lezvi a bhuku ga Kuvhululelwa gi zvi wulako xungetano hi valala va Nungungulu. Ca wumbiri: Hi makatekwa ya cikhatini ci tako lawa hi to ma kuma loku hi simama hi tsumbekile. Hi ta bhula hi timhaka leti ka tindzima timbiri ti landzelako.