Lezvi Jehovha a hi vhunisako zvona ku hi timisela na hi tsakile

1-2. a) Zviwutiso muni hi to bhula hi zvona? b) Zvini zvi kombako ku Jehovha i zvi lava nguvhu ku hi vhuna?

JEHOVHA a nga hi vhuna ku lwisana ni zvikarato lezvi hi kumanako nazvo wutomini ga hina a tlhela a hi vhuna ku kuma litsako ntirweni wakwe. I zvi mahisa kuyini? Hi nga vhuneka khwatsi hi civhuno leci Jehovha a hi nyikako hi ndlela muni? A zviwutiso lezvi zvi ta hlamuliwa ka ndzima leyi. Hambulezvo, na hi nga se hlamula a zviwutiso lezvi, a hi bhuleni hi ciwutiso ci yelanako ni zviwutiso lezvi, ci nga leci: A ku hakunene Jehovha i ti yimisele ku hi vhuna?

² A gezu legi mupostoli Pawule a gi tirisileko ka papilo legi a nga tsalela Mahebheru gi nga hi vhuna a ku kuma hlamulo wa ciwutiso leci. Pawule i tsalile lezvi: “Jehovha hi yena muvhuni wa mina; ndzi nga ta chava nchumu. A munhu a nga ndzi maha yini ke?” (Mah. 13:6) A mabhuku yo kari ya ku tlhamusela Bhibhiliya ma wula lezvaku a gezu “muvhuni”, gi tirisilweko ka vhesi legi, gi wula munhu a tsutsumako kasi a ya vhuna munhu a rilako hi ku lava ku vhuniwa. Hi nga alakanyela Jehovha na a famba hi kuhatlisa kasi ku ya ponisa munhu a nga zvikaratweni. A zvi kanakanisi ku wa vhumela lezvaku a tlhamuselo lowu wu komba ku Jehovha i ti yimisele ku hi vhuna — ina, i zvi lava nguvhu a kuva Muvhuni wa hina. Loku hi hi na Jehovha tlhelweni ga hina, hi nga timisela zvikarato zva hina na hi tsakile.

3. Tindlela muni ta tinharu leti Jehovha a hi vhunako hi tona a ku hi timisela zvikarato na hi tsakile?

³ Hi tihi tindlela to kari leti Jehovha a hi vhunako hi tona a ku hi timisela zvikarato zva hina na hi tsakile? Kasi ku hlamula ciwutiso leci, a hi yeni ka bhuku ga Isaya. Hikuyini? Hakuva a zviphrofeto zvo tala zvi pimiselweko zva Isaya zva tira ka malandza ya Nungungulu nyamutlha. A cin’wani kambe, Isaya i tlhamusele Jehovha hi magezu zvi olovako ku ma zwisisa. Lomu ka Isaya, cipimo 30, ku na ni zvikombiso zvo kari zva lezvo. Ka cipimo leci, Isaya i tirisa mifananiso yo saseka kasi ku tlhamusela lezvi Jehovha a vhunisako zvona vanhu vakwe. Isaya i tsalile lezvaku Jehovha wa hi vhuna 1) hi ku hi ingisela khwatsi ni ku hlamula mikhongelo ya hina, 2) hi ku hi nyika wurangeli ni 3) hi ku hi nyika makatekwa zvezvi ni lawa a to hi nyika cikhatini ci tako. A hi bhuleni hi tindlela leti ta tinharu leti Jehovha a hi vhunako hi tona.

JEHOVHA WA HI INGISELA

4. a) Jehovha i te a vaJudha va masikwini ya Isaya va wa hi vanhu vo tshamisa kuyini, niku zvini lezvi a nga vhumelela ku zvi maheka hi kufamba ka cikhati? b) Kutsumba muni loku Jehovha a nga nyika lava vo tsumbeka? (Isaya 30:18, 19)

⁴ Ka magezu yo sangula ya Isaya, cipimo 30, Jehovha i wulawula hi vaJudha kota “vanana va hluwukileko” va ‘engetelako ciwonho hehla ka ciwonho’. A engeta, aku: ‘Legi i tiko gi hluwukileko, a vanana va mawunwa, a vanana lava va alako ku ingisa milayo ya Jehovha.’ (Isa. 30:1, 9) Kota lezvi a vanhu va nga ala ku ingisa, Isaya i prhofetile lezvaku Jehovha i wa ta va tsika va welwa hi khombo. (Isa. 30:5, 17; Jer. 25:8-11) Kunene, lezvo zvi humelele a cikhati leci va nga khomiwa va yisiwa wukhumbini le Bhabhuloni. Hambulezvo, ku wa hi ni vaJudha vo tsumbeka cikari kabye ni ku Isaya i wa hi ni mahungu ya kutsumba kasi ku va byela. I no va byela lezvaku ka siku go kari, Jehovha i wa ta vhumelela ku a vaJudha va tlhela Jerusalema. (Lera Isaya 30:18, 19.) Hi zvalezvo futsi zvi nga maheka. Jehovha i no va tlhatlhisa wukhumbini le Bhabhuloni. Hambulezvo, a nga tekelangi ku va tlhatlhisa. A magezu lawa ya ku ‘Jehovha i ta rindzela, a kala a zvi kota ku mu tsetselela’ ma komba lezvaku ku wa ta hundza cikhati co kari lava vo tsumbeka na va nga se tlhatlhisiwa. Hi lisine, a vaIzrayeli va mbhetile 70 wa malembe le wukhumbini Bhabhuloni, na va nga se vhumelelwa ku tlhela Jerusalema. (Isa. 10:21; Jer. 29:10) Neti va nga tlhela tikweni gabye, a mihloti leyi va nga rila le wukhumbini hi kuzwa kubayisa yi no vhaletiwa hi mihloti ya kutsaka.

5. Citiyisekiso muni hi ci kumako ka Isaya 30:19?

⁵ Nyamutlha, ha chavelelwa hi magezu lawa yaku: “Loku u kanyuluka [hi ku lava ku vhuniwa] i ta ku tsetselela”. (Isa. 30:19) Isaya i hi tiyisekisa lezvaku Jehovha i ta hi ingisela khwatsi loku hi rila kakwe niku i ta tekela ku hi hlamula mikhongelo ya hina. Isaya i engeta, aku: “Loku azwa gezu ga wena i ta ku hlamula.” A magezu lawa yo tiyisa ma hi alakanyisa lezvaku a Papayi wa hina i ti yimisele, ina, i zvi lava nguvhu, a ku vhuna lava va mu hlotako. A ku tiva lezvo zvi hi vhuna ku hi timisela na hi tsakile.

6. A magezu ya Isaya ma kombisa kuyini lezvaku Jehovha wa ingisela a mikhongelo ya mun’we ni mun’wani wa malandza yakwe?

⁶ Citiyisekiso muni cin’wani xungetano hi mikhongelo ya hina hi ci kumako ka vhesi legi? Hi kuma citiyisekiso ca ku Jehovha wa ingisela a mikhongelo ya mun’we ni mun’wani wa hina. Hikuyini hi nga wulako lezvo? Ka cipandze co sangula ca Isaya, cipimo 30, hi kuma lezvaku Jehovha i wulawula ni vanhu vakwe kota ntlawa, kanilezvi ka vhesi 19 i wulawula navo hi mun’we mun’we. Isaya i tsalile lezvi: “U nga ha rili”; “i ta ku tsetselela”; “i ta ku hlamula.” Kota Papayi wa lirandzo, Jehovha a nga byeli a n’wana wakwe a mbhelileko ntamu, aku: “U fanele kutiya a ku fana ni makabye wa wena.” Wutshan’wini ga lezvo, i khatala khwatsi hi mun’we ni mun’wani wa hina a tlhela a ingisela khwatsi a mikhongelo yakwe. — Lis. 116:1; Isa. 57:15.

7. Isaya na Jesu va li khanyisisile kuyini a lisima la ku simama hi khongela?

⁷ Loku hi khongela ka Nungungulu wa hina hi mu byela cikarato hi kumanako naco, i tekela ku hi hlamula kuzvilava hi ku hi nyika ntamu wu lavekako kasi hi lwisana naco. Loku a cikarato ca hina ci nga tekeli ku hundza, a ku khwatsi hi lezvi hi nga zvi alakanya, kuzvilava hi nga kombela ka Jehovha hi kuphindaphinda kasi a hi nyika ntamu wa ku ci timisela. Jehovha i hi ramba ku hi maha zvalezvo futsi. Hi zvezvo ma kombako a magezu ya Isaya ma nge: ‘Mu nga tsiki [Jehovha] a humula’. (Isa. 62:7) Zvi wula yini lezvo? A mikhongelo ya hina yi fanele kuva yo khandzakanya a ku khwatsi hi loku hi nga tsiki Jehovha a humula. A magezu ya Isaya ma hi alakanyisa a mufananiso wa Jesu xungetano hi mukhongelo wu nga ka Luka 11:8-10, 13. Ka mufananiso lowo, Jesu i hi kuca lezvaku hi khongela hi “kuxalazela” hi tlhela hi “simamani ku kombela” moya wo basa. Hi nga tlhela hi kombela Jehovha lezvaku a hi nyika wurangeli hi gi lavako kasi hi maha zviboho zva zvinene.

JEHOVHA WA HI RANGELA

8. A magezu ya Isaya 30:20, 21 ma tatisekisile kuyini cikhatini ci hundzileko?

⁸ Lera Isaya 30:20, 21. A cikhati leci a butho ga vaBhabhuloni gi nga randzela Jerusalema hi lembe ni khihlanya, a vanhu va no kumana ni cikarato leci va nga ci tolovela laha ka kuza ci ku khwatsi i mati ni zvakuga. Kanilezvi hi kuya hi mavhesi 20 ni 21, Jehovha i no tsumbisa vaJudha lezvaku loku va ti sola va tlhela va cica mahanyela yabye, i wa ta va tlhatlhisa. Lezvi Isaya a nga wula lezvaku Jehovha i wa hi ‘Mugondzisi wabye wa Hombe’, i wo tsumbisa vanhu lezvaku Jehovha i wa ta va gondzisa lezvi va nga wa ta mu khozelisa zvona hi ndlela yi amukelekako kakwe. A magezu lawa ma tatisekile a cikhati leci a vaJudha va nga tlhatlhisiwa wukhumbini. Jehovha i no komba lezvaku Mugondzisi wabye wa Hombe niku, hi ku rangelwa hi yena, a vanhu vakwe va zvi kotile ku vhuxeta wukhozeli go basa. Nyamutlha hi na ni thomo ga hombe ga kuva na Jehovha kota Mugondzisi wa hina wa Hombe.

9. Hi yihi a yin’we ya tindlela leti Jehovha a hi nyikako hi tona a wurangeli nyamutlha?

⁹ Na a simama ni mawulawulela yakwe yo fananisa, Isaya i hi fananisa ni zvigondzani zvi gondzisiwako hi Jehovha hi tindlela timbiri. Xungetano hi ndlela yo sangula, Isaya i wula lezvi: “Mu ta wona a [Mugondzisi wa n’wina wa Hombe] hi mahlo.” Ka mufananiso lowu, Isaya i wula lezvaku a Mugondzisi i yimile mahlweni ka zvigondzani zvakwe. I thomo ga hombe a kuva hi gondzisiwa hi Jehovha nyamutlha. Jehovha i hi gondzisa hi ndlela muni? I hi gondzisa hi ku tirisa hlengeletano yakwe. A ho ku bonga hi kuva ni wurangeli go dlunyateka hi gi kumako ka hlengeletano yakwe! A gondziselelo leyi hi yi kumako mitlhanganweni ya bandla, ka migotsovanyano, ka milongoloko ya broadcasting, a ku patsa ni lomu ka mabhuku ya hina ni tindlela tin’wani to tala yi hi vhuna lezvaku hi timisela zvikarato na hi tsakile.

10. Hizwa gezu hi ‘lendzhako ka hina’ hi ndlela muni?

¹⁰ Isaya i wulawula hi ndlela ya wumbiri leyi Jehovha a hi gondzisako hi yona. Yena i ngalo: ‘A tindleve ta wena ti tazwa a gezu lendzhako ka wena’. Laha, muphrofeti Isaya i wulawula hi Jehovha kota mugondzisi wo khatala a fambako hi lendzhako ka zvigondzani zvakwe a zvi komba ndlela ni ku zvi nyika wurangeli. Nyamutlha, hazwa a gezu ga Nungungulu hi lendzhako ka hina. Hi ndlela muni? A magezu ya Nungungulu ma pimiselweko ma tsalilwe kale nguvhu lomu ka Bhibhiliya, hina na hi nga seva kona. Hikwalaho, a cikhati leci hi lerako Bhibhiliya, zvi fana ni ku khwatsi hi loku hizwa a gezu ga Nungungulu hi lendzhako ka hina.— Isa. 51:4.

11. Kasi hi timisela na hi tsakile, zvilo muni zva zvimbiri hi faneleko ku maha, niku hikuyini?

¹¹ Hi ndlela muni hi nga vhunekako khwatsi hi wurangeli legi Jehovha a hi nyikako hi ku tirisa hlengeletano yakwe ni Mhaka yakwe? Wona lezvaku Isaya i wula zvilo zvimbiri. Co sangula: “A ndlela hi leyi”. Ca wumbiri: “Famba ha yona.” (Isa. 30:21) A zvi eneli a ku tiva a “ndlela” basi. Hi fanele ku tlhela hi “famba ha yona”. Hi ku vhuniwa hi Mhaka ya Jehovha, kota lezvi yi tlhamuselisiwako zvona hi hlengeletano yakwe, hi gondza lezvi Jehovha a zvi lavako ka hina. Hi gondza kambe ni lezvi hi nga zvi tirisisako zvona lezvi hi gondzako. Kasi hi timisela na hi tsakile ntirweni lowu hi mahelako Jehovha, hi fanele ku maha zvilo lezvo zva zvimbiri. Ntsena loku hi maha lezvo hi kona hi nga tiyisekako lezvaku Jehovha i ta hi katekisa.

JEHOVHA WA HI KATEKISA

12. Hi kuya hi Isaya 30:23-26, Jehovha i wa ta va katekisisa kuyini a vanhu wakwe?

¹² Lera Isaya 30:23-26. A ciphrofeto leci ci tatisekisile kuyini ka vaJudha lava va nga tlhela tikweni ga Izrayeli na va wuya hi wukhumbini Bhabhuloni? Va kumile makatekwa yo tala nguvhu — ya nyama ni ya moya. Jehovha i katekisile vanhu vakwe hi ku va nyika zvakuga zvo tala. A ca lisima ka zvontlhe, Jehovha i va katekisile hi ku va nyika zvakuga zvo tala zva moya laha a wukhozeli go basa gi nga vhuxetiwa hi kutsongwani-kutsongwani. Ka cikhati leco, a vanhu va Nungungulu va ti buzile hi makatekwa yo tala ya moya ya ku cima va wa nga se tshuka va ti buza hi wona. Kota lezvi a vhesi 26 gi kombako, Jehovha i no engetela a kuwonekela kabye ka moya. (Isa. 60:2) A makatekwa ya Jehovha ma vhunile a malandza yakwe a ku simama ma mu tirela na ma tsakile ma tlhela ma ma nyika ntamu hi kota ya “kutsaka ka timbilu tabye”. — Isa. 65:14.

13. A ciphrofeto ca ku vhuxetiwa ka wukhozeli go basa ci tatisekisa kuyini nyamutlha?

¹³ Xana a ciphrofeto ca ku vhuxetiwa ka wukhozeli go basa ca tira ka hina nyamutlha? Ina! Hi ndlela muni? Kusukela hi 1919 Nguveni ya Hina, a timiliyoni ta vanhu ta tlhatlhisiwa wukhumbini ga Bhabhuloni wa Hombe, ku nga wukhongeli gontlhe ga mawunwa. Va rangelwa va yisiwa ka wutshamu ga ginene nguvhu ga ku hundza Tiko gi Tsumbisilweko ga Izrayeli. Va yisiwa ka paradhesi ga moya. (Isa. 51:3; 66:8) Cini a paradhesi ga moya?

14. Cini a paradhesi ga moya, niku hi vamani lava va hanyako ka gona nyamutlha? (Wona tlhamuselo.)

¹⁴ Kusukela hi 1919 Nguveni ya Hina, a vatotilweko va hanya paradhesini ga moya.b Hi kufamba ka cikhati, lava va nga ni kutsumba ka ku hanya laha misaveni, ku nga lava va “tiyivhu tin’wani”, vonawu va nghena tikweni legi ga moya va ti buza hi makatekwa yo tala ya Jehovha. — Joh. 10:16; Isa. 25:6; 65:13.

15. Gi kumeka kwihi a paradhesi ga moya?

¹⁵ Nyamutlha, gi kumeka kwihi a tiko legi ga moya kutani paradhesi? A vakhozeli va Jehovha va kumeka misaveni yontlhe. Hikwalaho, a paradhesi ga moya legi va hanyako ka gona gi kona misaveni yontlhe. Makunu, kani hi hanya kwihi, hi nga nghena ka paradhesi ga moya loku hi seketela wukhozeli ga lisine hi kuhiseka.

16. Cini ci nga hi vhunako ku simama hi wona a kusaseka ka paradhesi ga moya?

¹⁶ Kasi hi simama paradhesini ga moya, hi fanele ku simama hi kombisa kubonga ka hombe hi bandla ga wuKristu misaveni yontlhe. Hi nga zvi mahisa kuyini lezvo? Hi nga maha lezvo hi ku nga veki kupima ka zvihoxo zva lava va hanyako paradhesini lego, kanilezvi hi veka kupima ka lezvi zva zvinene. (Joh. 17:20, 21) Hikuyini lezvo zvi nga zva lisima? Ehleketa hi mufananiso lowu. Lomu parki yo saseka, kutani jardhim, hi rindzela ku wona tisinya to hambanahambana. Hi kufanana, a paradhesi ga moya legi gi nga kona mabandleni nyamutlha gi sasekisiwa hi vanhu vo hambanahambana va fananisiwako ni tisinya. (Isa. 44:4; 61:3) Hi fanele ku ti karatela ku simama ku veka kupima ka kusaseka ka “tisinya tontlhe” na ku nga hi ka zvihoxo lezvi a “sinya ni sinya” yi nga laha kusuhani ka hina yi nga vako nazvo. A hi faneli ku tsika a kungambheleli ka hina kutani a kungambheleli ka van’wani lomu bandleni ku hi vhalela a ku wona a kusaseka ka wumun’we hi nga nago bandleni ga wuKristu misaveni yontlhe.

17. Zvini lezvi a mun’we ni mun’wani wa hina a nga mahako kasi ku vhuvhumisa wumun’we lomu bandleni?

¹⁷ Zvini lezvi a mun’we ni mun’wani wa hina a nga mahako kasi a bandla gi simama giva ni wumun’we? Ku hiva vahloti va kurula. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Khati ni khati hi rangako hi hina hi vhuvhumisa kurula ni van’wani lomu bandleni, hi engetela a kusaseka ka paradhesi ga moya. A hi rivali lezvaku a mun’we ni mun’wani wa hina hi nga ka paradhesi ga moya hi kokilwe hi Jehovha hita wukhozelini go basa. (Joh. 6:44) Hi nga alakanyela lezvi Jehovha a tsakisako zvona a cikhati leci a hi wonako na hi ti karatela a ku vhuvhumisa kurula ni wumun’we cikari ka lava a va wonako na va hi va lisima — ku nga malandza yakwe! — Isa. 26:3; Hag. 2:7.

18. Zvini lezvi hi faneleko ku ehleketa hi zvona contlhe cikhati, niku hikuyini?

¹⁸ Hi nga vhuneka khwatsi hi makatekwa lawa Nungungulu a hi nyikako kota malandza yakwe hi ndlela muni? Hi nga ehleketa zvi eta hi lezvi hi gondzako lomu ka Mhaka ya Nungungulu ni lomu ka mabhuku ya hina ma seketelwako lomu ka Bhibhiliya. A cigondzo leco ni ku ehleketa zvi ta hi vhuna ku hlakulela a matshamela ya wuKristu lawa ma to hi kuca ku hi ‘randzana kota vamakabye’. (Rom. 12:10) Laha hi ehleketako hi makatekwa lawa hi ma kumako zvezvi, ho tiyisa wunghana ga hina na Jehovha. Niku a ku ehleketa hi makatekwa lawa Jehovha a to hi nyika cikhatini ci tako zvi maha ku a kutsumba ka hina ka ku mu tirela kala kupindzuka kuva ka lisine. Zvontlhe lezvo zvi maha ku hi tsaka laha hi tirelako Jehovha nyamutlha.

HI TI YIMISELE KU TIMISELA

19. a) Hi kuya hi Isaya 30:18, zvini hi faneleko ku tiyiseka ka zvona? b) Zvini zvi to hi vhuna a ku hi timisela na hi tsakile?

¹⁹ Jehovha “i ta suka a yima” kasi ku hi vhuna a cikhati leci a to lovisa a tiko legi go biha. (Isa. 30:18, NWT) Ha tiyiseka lezvaku Jehovha, a “Nungungulu a lulamileko”, a nge tsiki a tiko ga Sathani gi simama kuva kona a ku hundza fanelo. (Isa. 25:9) Hi rindzela zvin’we na Jehovha hi lihlazva-mbilu lezvaku a siku lego ga ku tlhatlhiswa gi chikela. Na ha ha rindzela, hi ti yimisele ku simama hi gi nyika lisima a lungelo ga ku khongela, ku gondza ni ku tirisa lezvi hi gondzako ka Mhaka ya Nungungulu ni ku ehleketa hi makatekwa ya hina. Laha hi mahako lezvo, Jehovha wa hi vhuna ku timisela na hi tsakile wukhozelini gakwe.