Phela u nga zvi kota ku tatisa mixuvo ya wena ya moya

1. Cikarato muni leci a kutala ka hina hi kumanako naco?

U TSHUKA u ti vekela mixuvo yo kari ya moya, kanilezvi zvi ku karatela ku yi tatisa ke?b Loku zvi tshamisile lezvo, a hi wena wece zvi ku humelelako. Hi cikombiso, Filipi i wa hi ni makungo ya ku chukwatisa matshamela yakwe ni ku khongela hi ku khandzakanya. Kanilezvi zvi wa mu karatela nguvhu a ku kuma cikhati ca ku khongela. Erika i wa hi ni mixuvo ya ku hatlisa a chikela mitlhanganweni ni ntirweni wa kuchumayela. Hambulezvo, i wa ha simama ku celwa ka mitlhangano yontlhe. Tomáš i zamile makhati yo tala a ku lera Bhibhiliya gontlhe. I wula lezvi: “A ku lera Bhibhiliya zvi wa nga ndzi tsakisi. Ndzi zamile makhati manharu a ku gi lera, kanilezvi ka wontlhe ya manharu, loku ndzi chikela ka bhuku ga Levi, ndzi wo zvi chokola.”

2. Hikuyini hi nga faneliko ku mbhela ntamu loku hi ti vekela mixuvo ya moya kanilezvi zvi nga koteki ku tekela ku yi tatisa?

² Loku ku hi ku u na ni mixuvo yo kari zvi kalako zvi nga se koteka ku u yi tatisa, u nga mbheli ntamu. Hambu yova mixuvo ya yitsongwani, zvi lava cikhati ni kutikarata ka hombe kasi ku yi tatisa. A kuva wa ha simama ku lava ku tatisa mixuvo ya wena zvi komba ku wa gi nyika lisima a wunghana ga wena na Jehovha niku u lava ku mu mahela zvontlhe zvi nga ntan’wini wa wena. Jehovha wa ku nyika lisima a kutikarata ka wena. Hi lisine, a nga rindzeli zva hombe nguvhu ka wena a ku hundza lezvi u nga zvi kotako. (Lis. 103:14; Mika 6:8) Hikwalaho, loku u ti vekela mixuvo, tiyiseka lezvaku u ta zvi kota ku yi tatisa. Loku zvi tshamisile lezvo, zvini u nga mahako kasi ku yi tatisa? A hi bhuleni hi mawonela yo kari.

TI KARATELE KUVA NI KUXUVA KA HOMBE

3. Hikuyini a kuva ni kuxuva ka hombe zvi nga zva lisima kasi ku tatisa mixuvo ya hina?

³ Zva lisima nguvhu a kuva ni kuxuva ka hombe ka ku lava ku tatisa a mixuvo ya wena. Loku u hi ni kuxuva ka hombe ka ku lava ku tatisa mixuvo ya wena, u ta ti karata nguvhu kasi ku yi tatisa. A kuxuva ka hina ka ku lava ku tatisa a mixuvo ya hina ku fana ni moya lowu ku chovhako ngalava kala lomu yi yako kona. Loku a moya wu simama kuba, a marinyero a nga chikela lomu a ku lavako. Loku a moya wu hi wa hombe nguvhu kambe, kuzvilava a nga hatlisa ku chikela. Hi kufanana, loku hi hi ni kuxuva ka hombe, hi ta zvi kota ku tatisa a mixuvo ya hina. David, a makabye wo kari le El Salvador, i wulile lezvi: “Loku u hi ni kuxuva ka hombe, u ti karata nguvhu. U zama ku nga tsiki nchumu wu ku vhalela ku tatisa mixuvo ya wena.” Makunu, zvini hi nga mahako kasi hiva ni kuxuva ka hombe ka ku tatisa mixuvo ya hina?

4. Zvini hi nga khongelako hi zvona? (Va Le Filipi 2:13) (Wona ni mufota.)

⁴ Khongela kasi uva ni kuxuva ka hombe. Hi ku tirisa a moya wakwe wa kubasa, Jehovha a nga ku vhuna ku uva ni kuxuva ka hombe ka ku tatisa a mixuvo ya wena. (Lera Va Le Filipi 2:13.) Ka zvikhati zvin’wani hi ti vekela mixuvo hi ku tiva lezvaku hi ta zvi kota ku yi tatisa, niku lezvo zvinene. Kanilezvi, kuzvilava hi nga tshuka hi nga hi nako a kuxuva ka ku yi tatisa. Lezvo zva fana ni lezvi zvi nga humelela makabye wo kari wa le Uganda wa ku hi Norina. I wa ti vekele mixuvo ya ku fambisa a cigondzo ca Bhibhiliya, kanilezvi a kuxuva kakwe a ku tshanelwangi hi gambo hakuva i wa alakanya ku a nga zvi koti ku gondzisa khwatsi. Zvini zvi mu vhunileko? I bika lawa: “Ndzi no sangula ku kombela Jehovha siku ni siku kasi a ndzi vhuna a ku ndzi engetela ku zvi lava nguvhu a ku fambisa cigondzo ca Bhibhiliya. Ka cikhati caleco, ndzi no ti karatela ku chukwatisa a magondzisela ya mina. Andzhako ka tihwetana titsongwani, ndzi no pola lezvaku a kuxuva ka mina ku waya ku kula. Ka lembe galego, ndzi no sangula ku fambisa zvigondzo zvimbiri zva Bhibhiliya.”

5. Zvini hi nga ehleketako hi zvona lezvi zvi nga hi vhunako ku engetela ku zvi lava nguvhu a ku tatisa mixuvo ya hina?

⁵ Ehleketa hi lezvi Jehovha a ku maheleko. (Lis. 143:5) Mupostoli Pawule i ehleketile hi wuxinji ga hombe legi Jehovha a mu kombisileko niku lezvo zvi mu kucile ku a ti karata a mu tirela. (1 Kor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Hi ku fanana, loku hi ehleketa nguvhu hi lezvi Jehovha a hi maheleko, hi ta zvi lava nguvhu a ku tatisa a mixuvo ya hina. (Lis. 116:12) Wona lezvi zvi vhunileko makabye wo kari wa le Honduras lezvaku a tatisa mixuvo yakwe ya kuva phayona ga cikhati contlhe. I wula lezvi: “Ndzi no ehleketa hi lezvi Jehovha a ndzi randzisako zvona. I ndzi vhunile ku tiva lisine. Wa ndzi khatalela a tlhela a ndzi vhikela. A ku ehleketa hi lezvo zvi engetele a lirandzo la mina hi Jehovha zvi tlhela zvi ndzi kuca ku ndzi sangula ku phayona.”

6. Zvini zvin’wani zvi nga hi vhunako ku engetela a kuxuva ka hina?

⁶ Ehleketa hi makatekwa u to ma kuma hi ku tatisa mixuvo ya wena. Wona lezvi zvi vhunileko Erika, hi mu kumbukileko kusanguleni, a ku tatisa mixuvo yakwe ya ku hatlisa ku chikela mitlhanganweni ni ntirweni wa kuchumayela. I wula lezvi: “Ndzi no pola ku ndzi wa luza zvotala hi lezvi ndzi nga celwa kuchumayeleni. Kanilezvi loku ndzi hatlisa ndzi chikela, ndzi wa ta losana ni vamakabye ndzi tlhela ndzi bhula nguvhu navo. Ndzi wa tazwa mawonela ya manene ma nga wa ta ndzi vhuna ku tsaka ni ku chukwatisa machumayelela ya mina.” Erika i wa veka kupima ka mabhindzu ya ku hatlisela ku chikela kuchumayeleni ni mitlhanganweni, a se tatisa mixuvo yakwe. Wena ke, makatekwa muni u nga ehleketako hi wona? Loku a mixuvo ya wena ku hi ku chukwatisa mikhongelo ya wena kutani lezvi u lerisako zvona a Bhibhiliya, ehleketa hi lezvi lezvo zvi to tiyisisa zvona a wunghana ga wena na Jehovha. (Lis. 145:18, 19) Loku a mixuvo ya wena ku hi ku hlakulela tshamela go kari ga wuKristu, ehleketa hi lezvi lezvo zvi to tiyisisa zvona a wunghana ga wena ni van’wani. (Kol. 3:14) U nga maha lista ya zvontlhe zvigelo zvi ku mahako u lava ku tatisa mixuvo ya wena. Hlola lista leyo hi ku khandzakanya. Tomáš, hi mu kumbukileko kusanguleni, i wulile lezvi: “Loku ndzi hi ni zvigelo zvo tala zva ku tatisa mixuvo yo kari, a ndzi godholi hi ku hlakana.”

7. Cini ci vhunileko Júlio ni sati wakwe a ku tatisa mixuvo yabye?

⁷ Tolovela ku tshama ni lava va to ku kuca ku tatisa mixuvo ya wena. (Mav. 13:20) Wona lezvi zvi vhunileko Júlio ni sati wakwe a ku tatisa a mixuvo yabye ya ku maha zvotala ntirweni wa kuchumayela. I wula lezvi: “Hi no hlawula vanghana va nga seketela mixuvo ya hina, hi tlhela hi bhula navo hi mixuvo leyo. A kutala kabye va wa tatisile a mixuvo ya fana ni leyi ya hina, hikwalaho va wa ta zvi kota ku hi nyika mawonela ya manene. A vanghana va hina va wa hi wutisa lezvi a makungo ya hina ma nga kari ma fambisa zvona ni ku hi tiyisa loku zvi laveka.”

LOKU HI NGA HI NA KUXUVA

8. Zvini zvi nga wa ta humelela loku hi wo lava ku tatisa mixuvo ya hina loku hi hi ni ntamu basi? (Wona ni mufota.)

⁸ Hi lisine, hontlheni ku na ni masiku lawa hi kalako hi nga hi na ntamu wa ku maha zvokari. A ku lezvo zvi wula ku a hi faneli ku ti karatela ku tatisa mixuvo ya hina? Ahihi. Kasi ku fananisa, a moya wu ngava ni ntamu wa ku koka ngalava kala lomu yi yako kona. Hambulezvo, a moya wa cicacica mabela, niku ka masiku yokari ku nga tshuka kuba moya wa wutsongwani nguvhu. Lezvo zvi wula ku a marinyero a nge fambi? Ne ni kutsongwani. Hi cikombiso, a tingalava to kari ti na ni motori; a tin’wani ti famba hi makasiya. A marinyero a nga tirisa zvilo lezvo kasi a simama ku famba lomu a ku lavako. A kuxuva ka hina ku nga fananisiwa ni moya; lezvi hi ti zwisako zvona zvi nga cicacica. Niku ka masiku yo kari, hi nga tizwa hi nga hi na ntamu wa ku tatisa mixuvo ya hina. Hikwalaho, loku hi lava ku tatisa mixuvo ya hina ka masiku lawa hi nga ni ntamu basi, hi nga tshuka hi nga zvi koti ku yi tatisa. Kanilezvi, a ku fana ni lezvi a marinyero a hlotako tindlela tin’wani ta ku chikela lomu a ku lavako, hinawu hi nga simama ku ti karata kasi hi tatisa mixuvo ya hina hambu loku hi nga hi na ntamu wa ku maha lezvo. Kunene, lezvo a zvi olovi. Kanilezvi loku u tatisa mixuvo ya wena, u ta tsaka. Na hi nga se bhula hi lezvi hi faneleko ku maha, a hi sanguleni hi ciwutiso hi nga tshukako hi ti maha.

9. A ku tatisa mixuvo ya hina ya moya ni loku hi nga hi na kuxuva zvi bihile ke? Tlhamusela.

⁹ Jehovha i lava ku hi mu tirela hi kuzvirandza na hi tsakile. (Lis. 100:2; 2 Kor. 9:7) Makunu, a ku hi fanele ku ti karatela ku tatisa mixuvo ya hina ya moya ni loku hi nga hi na kuxuva ke? Ehleketa hi cikombiso ca mupostoli Pawule. I wulile lezvi: “Ndza tsayisa miri wa mina, ndzi wu fambisa kota khumbi”. (1 Kor. 9:25-27) Pawule i wa ti karatela ku maha zva zvi nene hambu loku a byekelela ku maha zvahava. A ku Jehovha i wa zvi tsakela lezvi Pawule a nga kari a mu mahela? A zvi kanakanisi! Jehovha i tlhelile a mu katekisa hi kota ya kutikarata kakwe. — 2 Tim. 4:7, 8.

10. Hi vhunekisa kuyini hi ku ti karatela ku tatisa mixuvo ya hina hambu loku a kuxuva ku nga hi kona?

¹⁰ Hi kufanana, Jehovha wa tsaka nguvhu loku a hi wona na hi ti karata kasi ku tatisa mixuvo ya hina hambu loku a kuxuva ku nga hi kona. Hambu lezvi ka ku a hi contlhe cikhati hi mahako hi ku wu randza nchumu lowo, loku hi wu maha wa tsaka hakuva wa zvi tiva ku hi maha hi ku randza yena. A ku fana ni lezvi Jehovha a nga katekisa Pawule, i ta hi katekisawo hi kota ya kutikarata ka hina. (Lis. 126:5) A cikhati leci hi kumako makatekwa ya Jehovha, a kuxuva ka hina ku nga vhuka. A makabye wo kari wa le Polónia wa ku hi Lucyna, i wula lezvi: “Ka zvikhati zvin’wani ndza godhola kuya kuchumayeleni, nguvhunguvhu loku ndzi karele. Hambulezvo, lezvi ndzi ti zwisako zvona andzhako ka ku famba zva hlamalisa.” Hikwalaho, a hi woneni lezvi hi nga mahako loku a kuxuva ku nga hi kona.

11. Jehovha a nga hi vhunisa kuyini a ku hi zvi kota ku ti khoma?

¹¹ Khongela kasi u zvi kota ku ti khoma. A kutikhoma i tshamela gi hi vhunako ku fumela kutizwa ka hina ni zvimaho zva hina. A kutala ka zvikhati, a gezu kutikhoma gi nyika maalakanyo ya ku ti betela ku maha zvakubiha. Hambulezvo, a kutikhoma ka laveka kambe kasi hi maha zva zvi nene, nguvhunguvhu loku zvi karata kutani loku a kuxuva ku nga hi kona. Alakanya lezvaku a kutikhoma wun’we wa mihandzu ya moya. Hikwalaho, khongela ka Jehovha, u kombela moya wakwe wa ku basa kasi wu ku vhuna kuva ni tshamela legi ga lisima. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) David, hi mu kumbukileko, i tlhamusele lezvi a mukhongelo wu mu vhunisileko zvona. I wa lava ku maha cigondzo cakwe wutsumbu hi ku khandzakanya. I wula lezvi: “Ndzi wa kombela Jehovha kasi a ndzi vhuna kuva ni kutikhoma. Hi ku vhuniwa hi Jehovha, ndzi zvi kotile a kuva ni longoloko wunene wa cigondzo ca mina, ndzi tlhela ndzi wu landzela hi kukhandzakanya.”

12. Mutshawuteli 11:4 i hi vhunisa kuyini ku tatisa mixuvo ya hina?

¹² U nga rindzeli ku kala ku chikela ciyimo ca ci nene. Ka tiko legi, zvi nga karata ku hiva ka zviyimo zva zvi nene. Loku hi rindzela zviyimo lezvo, kuzvilava hi nga tshuka hi nga zvi koti a ku tatisa mixuvo ya hina. (Lera Mutshawuteli 11:4.) A makabye wo kari wa ku Daniel i wulile lezvi: “A ku na zviyimo zva zvi nene. Hikwalaho a hi faneli ku zvi rindzela. Leci hi nga mahako ku sangula ku tatisa mixuvo ya hina.” A makabye wo kari wa le Uganda i kumbuka nchumu wun’wani wu hi mahako hi nga faneli ku thinda-thinda zvilo. I wula lezvi: “Loku hi sangula ku maha nchumu wo kari hambu loku hi kumana ni zviyimo zvo bindza, hi mu vhulela ndlela Jehovha ya ku a hi katekisa.” — Mala. 3:10.

13. Hi wahi mabhindzu ya ku sangula hi mixuvo yitsongwani?

¹³ Sangula hi zva zvitsongwani. Hi nga tshuka hi mbhelelwa hi kuxuva loku zvi wonekisa ku khwatsi a ku tatisa mixuvo ya hina zva karata. Loku u hi ka ciyimo leco, a hi chukwana u cica mixuvo ya wena u ti vekela ya yitsongwani ke? Loku ku hi lezvaku a mixuvo ya wena kuva ni tshamela go kari, zvi ngo yini ku u sangula ku gi kombisa kutsongwani-kutsongwani? Loku a mixuvo ya wena ku hi ku lera Bhibhiliya gontlhe, kuzvilava zvi nga vhuna a ku u ti mahela programa ya ku lera zvipandze zvitsongwani. Tomáš, hi mu kumbukileko kusanguleni ka ndzima leyi, i ti karatile nguvhu kasi a zvi kota ku tatisa mixuvo yakwe ya ku lera a Bhibhiliya gontlhe hi lembe. I wula lezvi: “Ndzi no pola ku ndzi wa lera zvotala hi cikhati citsongwani. Hikwalaho, ndzi no wona ku i chukwana ndzi zama kambe, ka khati legi, ndzi no boha ku lera mavhesi matsongwani siku ni siku ndzi tlhela ndzi ehleketa hi wona. Kota wuyelo ka gona, a ku lera zvi no sangula ku ndzi tsakisa.” Laha Tomáš zvi ngaya zvi mu tsakisa ku lera, i no sangula ku lera zvipandze zva hombe. I no gumesa a zvi kota ku lera Bhibhiliya gontlhe.c

U NGA MBHELI NTAMU LOKU ZVI TSHUKA ZVI KU BINDZELA

14. Zvini zvi nga hi vhalelako ku tatisa mixuvo ya hina?

¹⁴ A ya hava hi ku hambu loku hi hi ni zvigelo zvo tala kutani loku hi ti yimisele nguvhu a ku maha nchumu wo kari, hi nga tshuka hi ku kumana ni zvikarato. Hi cikombiso, ku nga humelela zvilo zva citshuketi zvi hi yivela cikhati ci lavekako kasi ku tatisa mixuvo ya hina. (Mutsh. 9:11) Hi nga kumana ni zvikarato zvi nga hi mbhetako ntamu. (Mav. 24:10) Hi kota ya lezvi hi nga vanhu vo kala kumbhelela, hi nga tshuka hi maha zvihoxo zvi nga mahako ku zvi hi karatela ku tatisa mixuvo ya hina. (Rom. 7:23) A cin’wani kambe hi ku hi nga karala. (Mat. 26:43) Cini ci nga hi vhunako ku hlula zvikarato lezvo zvi nga hi vhalelako ku tatisa mixuvo ya hina?

15. Loku u kumana ni zvikarato laha u zamako ku tatisa mixuvo ya wena, u fanele ku yi chokola ke? Tlhamusela. (Lisimu 145:14)

¹⁵ Loku u kumana ni zvikarato laha u zamako ku tatisa mixuvo ya wena, a zvi wuli ku u fanele ku yi chokola. A Bhibhiliya gi komba lezvaku hi nga kumana ni zvikarato zvo phindaphinda. Hambulezvo, gi tlhela gi zvi veka kubaseni a ku hi nga zama ku tatisa a mixuvo ya hina, nguvhunguvhu hi ku vhuniwa hi Jehovha. (Lera Lisimu 145:14.) Filipi, hi mu kumbukileko kusanguleni, i wula lezvi: “A ndzi veki kupima ka makhati lawa ndzi tsandzekako ku tatisa mixuvo ya mina. Kanilezvi, ndzi veka kupima ka makhati lawa ndzi sangulako kambe a ku zama ku yi tatisa.” David, hi mu kumbukileko, yenawu i wula lezvi: “A zvikarato zvi ndzi tsandzekisako ku tatisa mixuvo ya mina, ni masiku lawa zvi kalako zvi nga fambi khwatsi, ndzi zama ku zvi wona kota lungelo ga ku komba Jehovha lezvaku ndza mu randza. A ndzi zvi woni kota zvigodho zvo ndzi vhalela ndlela.” Kunene, loku u simama ku tatisa mixuvo ya wena, hambu loku zvi karata, u komba Jehovha lezvaku u lava ku mu tsakisa. Jehovha wa tsaka nguvhu loku a ku wona na u simama ku ti karatela ku tatisa mixuvo ya wena!

16. Zvini u nga gondzako loku ku humelela zvo kari zvi ku tsandzekisa ku tatisa mixuvo ya wena?

¹⁶ Loku u kumana ni zvikarato laha u zamako ku tatisa mixuvo ya wena, gondza cokari. Ehleketa hi lezvi zvi nga humelela u gumesa u ti wutisa ku: ‘A ku ndzi nga cica zvokari kasi ku potsa zvin’wani zvi nga ndzi tsandzekisako ku tatisa mixuvo ya mina?’ (Mav. 27:12) Kanilezvi, ka zvikhati zvin’wani loku a mixuvo ya wena zvi karata ku yi tatisa, zvi nga komba ku a yi le ntan’wini wa wena. Loku u hi ka ciyimo leco, yi hlole kambe a mixuvo ya wena kasi u wona ku ya ha hi ntan’wini wa wena ke.d Jehovha a nga ta ku wonisa ku khwatsi u tsandzile hi ku ngha a nga zvi kotangi a ku tatisa mixuvo leyi yi nga hiku ntan’wini wa wena. — 2 Kor. 8:12.

17. Hikuyini hi nga faneliko ku rivala lezvi hi zvi kotileko ku maha?

¹⁷ U nga rivali lezvi u zvi kotileko ku zvi tatisa. A Bhibhiliya gi wula lezvaku “Nungungulu a hi munhu a nga lulamangiko wo kala a rivala a mitiro ya n’wina.” (Mah. 6:10) Hikwalaho, wenawu a wu faneli ku zvi rivala lezvi u mahileko. Ehleketa hi lezvi u sinako u zvi mahile — ku ngava ku zvi kota kuva ni wunghana na Jehovha, ku bhula ni van’wani xungetano hi yena kutani ku bhabhatiswa. A ku fana ni lezvi u zvi kotileko a ku kula u tlhela u tatisa mixuvo ya moya cikhatini ci nga hundza, u nga zvi kota ku simama ku kula hi tlhelo ga moya hi ku maha lezvi zvi nga ntan’wini wa wena zvezvi. — Filp. 3:16.

18. Zvini hi faneleko ku zvi alakanya laha hi ti karatelako ku tatisa mixuvo ya hina? (Wona ni mufota.)

¹⁸ Hi ku vhuniwa hi Jehovha, u nga zvi kota ku tatisa mixuvo ya wena, a ku fana ni lezvi a marinyero a zvi kotako ku chikela na a tsakile lomu a yako kona. Kanilezvi alakanya ku a kutala ka vamarinyero va tsaka hi ku endza. Hi kufanana, laha u ti karatelako ku tatisa mixuvo ya wena, u nga rivali ku wona lezvi Jehovha a ku vhunisako zvona ni lezvi a ku katekisisako zvona ndleleni ya wena. (2 Kor. 4:7) Loku u nga godholi, u ta kuma makatekwa yo tala nguvhu. — Gal. 6:9.