Tsumba Jehovha a ku khwatsi hi lezvi Samsoni a nga maha

1-2. Hikuyini zvi nga zvinene a ku gondza matimu ya Samsoni?

ZVINI zvi tako maalakanyweni ya wena loku uzwa a vito Samsoni? Kuzvilava u alakanya wanuna wa ntamu wa hombe. Lezvo lisine. Kanilezvi Samsoni i mahile ciboho ca hava ci nga mu vangela zvikarato zvo bayisa. Hambulezvo, Jehovha i vekile kupima ka zvontlhe zvilo zva zvinene lezvi Samsoni a mahileko kasi a mu tirela, niku Nungungulu i patsile a cikombiso ca Samsoni lomu ka Bhibhiliya kasi ci hi vhuna.

² Jehovha i tirisile Samsoni ku maha zvilo zvo hlamalisa lezvi zvi nga wa ta vhuna a vanhu vakwe, a vaIzrayeli. Andzhako ka malembe yo tala Samsoni na a file, Jehovha i pimisele mupostoli Pawule kasi a patsa a vito ga Samsoni ka xaxameto wa mavito ya vanhu va nga kombisa kukholwa. (Mah. 11:32-34) A cikombiso ca Samsoni ci nga hi tiyisa. I tsumbile Jehovha hambu ka zviyimo zvo bindza. Ka ndzima leyi hi ta bhula hi lezvi hi nga gondzako ka Samsoni ni lezvi a cikombiso cakwe ci nga hi tiyisisako zvona.

SAMSONI I TSUMBILE JEHOVHA

3. I ntiro muni lowu Samsoni a nga nyikilwe?

³ A cikhati leci Samsoni a nga pswaliwa, a vaFilistiya hi vona va nga fumela vaIzrayeli, va tlhela va va xanisa. (Vala. 13:1) A vaIzrayeli va xanisekile nguvhu hakuva a vaFilistiya va wa hi vanhu va kubiha. Jehovha i hlawulile Samsoni lezvaku a ‘tlhatlhisa a vaIzrayeli canjeni ga vaFilistiya’ (Vala. 13:1) Lowo wu wa nga hi ntiro wa kuhlakana! Kasi a maha a ntiro lowo wo karata, zvi wa lava ku Samsoni a tsumba Jehovha.

4. Jehovha i mu vhunisile kuyini Samsoni a ku a ti tlhatlhisa ka vaFilistiya? (Valamuli 15:14-16)

⁴ A hi woneni a cikombiso ci kombako lezvi Samsoni a nga mu tsumbisa zvona Jehovha kasi a mu vhuna. Ka khati go kari, a masochwa ya vaFilistiya ma no khoma Samsoni le Lehi, kuzvilava le Judha. A vavanuna va Judha va no chava, hikwalaho va no boha ku nyikela Samsoni ka valala. A vaJudha kuloni va no mu boha zvi tiya hi tingoti timbiri ta tiswa va mu nyikela ka vaFilistiya. (Vala. 15:9-13) Hambulezvo ‘a moya wa Jehovha wu nota hi ntamu’ ka Samsoni niku i no ti tlhatlha ka tingoti leto. Hi kulandzela “i no kuma a rambu giswa ga hlaya wa mbongola”, a gi rola a hihirita a 1000 wa vavanuna va vaFilistiya hi gona. — Lera Valamuli 15:14-16

5. Samsoni i kombisile kuyini lezvaku i wa mu tsumba Jehovha?

⁵ Hikuyini Samsoni a nga tirisa a hlaya wa mbongola? Gi wa hi tlhari go kala ku toloveleka! Handle ko kanakana Samsoni i wa zvi tiva ku Jehovha i wa ta mu vhuna ku hlasela vaFilistiya hi ku tirisa ni gihi tlhari. Kunene, a wanuna loyi wo tsumbeka i tirisile ni gihi tlhari gi nga hi kusuhani naye kasi a tatisa a kurandza ka Jehovha. Handle ko kanakana Samsoni i dele vavanuna lavo vontlhe hi lezvi a nga tsumba Jehovha.

6. Zvini hi nga gondzako ka Samsoni laha hi tatisako zviavelo zva hina zva moya?

⁶ Jehovha i ta hi nyikawo a ntamu wu lavekako kasi hi tatisa ni cihi leci a hi kombelako ku maha loku zvi wonekisa ku khwatsi a cikombelo leco a ci koteki ku ci tatisa. Jehovha a nga hi vhuna hi ndlela ya ku tlhela hi hlamala. Tsumba ku Jehovha, loyi a mu nyikileko ntamu Samsoni, i ta ku vhuna ku maha kurandza Kakwe laha u simamako u Mu tsumba kasi a ku vhuna. — Mav. 16:3.

7. Cikombiso muni ci kombako a lisima la ku landzela a zvileletelo zva Jehovha?

⁷ A vamakabye vo tala lava va vhunetelako ku akiwa ka matshamu ya wukhozeli va kombisa ku va mu tsumba Jehovha. Cikhatini ci nga hundza, a vamakabye va dhezenyarile ni ku aka a tiSalawu ta Mufumo ni miako yin’wani. Kanilezvi kota lezvi a mitsengo ya lava va bhabhatisiwako yi engetelako, zvi lavile ku a hlengeletano yi cica zvokari. A vamakabye lava va nga ni wutihlamuleli va no khongela va kombela a civhuno ca Jehovha niku va ringisile a mamahela maswa, yo fana ni ku xava miako va yi chukwatisa. Robert, loyi ka malembenyana yo kari lawa ma ha hi ku hundzako a tirileko ni miako yo hambanahambana ka matshamu yo hambanahambana ya misava i wula lezvi: “Kusanguleni a vokari zvi wa nga va oloveli a ku maha zvilo hi mahela legi ga giswa”. I engeta aku: “Zvi wa hambene nguvhu ni lezvi hi nga mahisa zvona hi malembe yo tala. Kanilezvi a vamakabye va wa longile a ku ti zwananisa ni kucica loko niku zvi wa hi laha kubaseni ku Jehovha wa katekisa a kucica loko.” Leci cikombiso cin’we ntsena ci kombako lezvi Jehovha a rangelisako zvona a vanhu vakwe kasi va maha a kurandza kakwe. Hi maha khwatsi hi kuta na hi ti wutisa ku: ‘Ndza landzela a zvileletelo zva Jehovha ndzi tlhela ndzi cica lezvi zvi lavekako kasi ndzi mu tirela hi ndlela ya yinene?’

SAMSONI I LONDZOWOTILE A MALULAMISELO YA JEHOVHA

8. Zvini a nga maha Samsoni ka khati go kari a nga biwa hi tora ga hombe?

⁸ Kuzvilava wa alakanya zvilo zvo kari zvo hlamalisa zvi mahilweko hi Samsoni. I dele nghala, andzhako ka cikhati a daya a 30 wa vavanuna va vaFilistiya le Axkeloni na a hi yece. (Vala. 14:5, 6, 19) Samsoni i wa zvi tiva ku i wa nga ta zvi kota ku maha a zvilo lezvo na a nga vhuniwi hi Jehovha. Lezvo zvi ti kombile khwatsi a cikhati leci a nga biwa hi tora ga hombe andzhako ka ku daya a 1000 wa vaFilistiya. Zvini a nga maha? Wutshan’wini ga ku ti lavela mati hi yece kasi anwa, i no rila ka Jehovha a kombela civhuno. — Vala. 15:18.

9. Jehovha i wu hlamulisile kuyini a mukhongelo wa Samsoni? (Valamuli 15:19)

⁹ Jehovha i nozwa kurila ka Samsoni, a mu nyika mati hi ndlela ya cihlamaliso. Laha Samsoni a nganwa a mati lawo, ‘a ntamu wakwe wu no wuya, a se kalamuka’. (Lera Valamuli 15:19.) Zvi wonekisa ku khwatsi a cibuka leco ca mati ci simamile civa kona a cikhati leci muphrofeti Samuweli a nga pimiselwa ku tsala a bhuku ga Valamuli. A vaIzrayeli lava va nga wona a mati lawo kuzvilava va alakanyile ku loku va tsumba Jehovha, i ta va vhuna contlhe cikhati va nga ni cilaveko. Hinawu zva laveka ku hi tsumba a civhuno ca Jehovha na ku nga khataliseli a wutlhari hi nga vako nago kutani lezvi hi mahileko ntirweni wakwe.

10. Zvini zvi patsekako laha ka ku tsumba a civhuno ca Jehovha? (Wona ni mufota.)

¹⁰ Hinawu zva laveka ku hi tsumba a civhuno ca Jehovha na ku nga khataliseki a wutlhari hi nga vako nago kutani lezvi hi mahileko ntirweni wakwe. Hi fanele ku ti koramisa hi vhumela ku hi nga maha ni cihi leci Jehovha a hi kombelako ku maha ntsena loku hi mu tsumba. A kufana ni lezvi Samsoni a nga kuma ntamu laha a nganwa a mati lawa a nga nyikilwe hi Jehovha, hinawu hi ta tiya hi tlhelo ga moya loku hi londzowota wontlhe a malulamiselo lawa Jehovha a hi mahelako. — Mat. 11:28.

11. Zvini hi nga mahako kasi hi kuma civhuno ca Jehovha? Tlhamusela.

¹¹ Wona cikombiso ca makabye Aleksey, wa le Rússia, loyi a timiselako a kuvhukelwa ko tshisa. Cini ci mu vhunako ku simama a tiyile kasi a timisela a zvikarato zvo bindza nguvhu? Yena ni sati wakwe va wa hi ni longoloko wa ku gondza Bhibhiliya ni ku khozela hi ku khandzakanya. I wula lezvi: “Ndzi zama a ku simama ni longoloko wa mina wa moya wa ku maha a cigondzo ca mina wutsumbu ni ku lera Bhibhiliya siku ni siku. Mixo ni mixo, mina ni sati wa mina hi gondza zvin’we a mutsalo wa siku hi tlhela hi khongela zvin’we ka Jehovha.” Hi gondza yini ka cikombiso leci? Wutshan’wini ga ku ti tsumba, hi fanele ku tsumba Jehovha. Hi ndlela muni? Hi ku contlhe cikhati hi maha zvilo zvi tiyisako a ku kholwa ka hina zvo fana ni ku gondza Bhibhilya, ku khongela, kuya mitlhanganwine ni ku chumayela. Kota wuyelo ga kona, Jehovha i ta hi nyika civhuno ci lavekako kasi hi simama ku mu tirela. I tiyisile Samsoni niku handle ko kanakana hinawu a nga hi tiyisa.

SAMSONI A NGA MBHELANGI NTAMU

12. Ciboho muni ca hava leci Samsoni a mahileko? A ciboho ca Samsoni ca ku chadha na Dhelila ci hambanisa kuyini ni leci ca ku chadha ni wasati wa muFilistiya?

¹² Samsoni i wa hi munhu wo kala kumbhelela a ku fana na hina, hikwalaho ka zvikhati zvo kari i mahile a zviboho zva hava. A cin’we ca zviboho a mahileko ci mu mahile a tshovela mihandzu yo bava. Andzhako ka loku Samsoni a tirile kota mulamuli hi cikhati co kari, ‘i no randzana ni mun’wani wasati loyi a nga hi wa le mindzelelweni ya Soreka, a vito gakwe a nga hi Dhelila.’ (Vala. 16:4) Kusanguleni Samsoni i wa lava ku chadha ni wasati wa muFilistiya. Jehovha i no kongomisa Samsoni kasi a maha lezvo kasi a kuma “ndlela ya ku vhukela vaFilistiya”. Hi ku landzela, Samsoni i no rurela mutini wa cibhayi dhoropeni ga vaFilistiya ga le Gaza. Lezvo zvi nyikile Samsoni a lungelo ga kulwa ni vaFilistiya dhoropeni lego na a vhuniwa hi Jehovha. (Vala. 14:1-4; 16:1-3) Hambulezvo, zvi wonekisa ku Dhelila i wa hi muIzrayeli, hikwalaho zvi wa nga ta vhula lungelo ga ku a hlula vaFilistiya.

13. Zvini lezvi Dhelila a nga maha kasi ku veka a wutomi ga Samsoni mhangweni?

¹³ Dhelila i no vhumela ku tokometa Samsoni ka vaFilistiya hi mali ya kutala. Hi kota ya lezvi kuzvilava a nga mu randza nguvhu, a nga zvi kotangi ku pola ku zvini lezvi hakunene Dhelila a nga lava ku maha. Dhelila i no simama ku kurumeta Samsoni kasi a mu byela ku hikuyini a nga hi ni ntamu wa hombe niku Samsoni i no gumesa a mu byela. A ya hava hi ku a cihoxo ca Samsoni ci mahile ku a luza a ntamu wakwe a tlhela a luza a wunghana gakwe na Jehovha hi cikhati co kari. — Vala. 16:16-20.

14. Zvini lezvi Samsoni a nga tshovela hi kota ya lezvi a nga tsumba Dhelila?

¹⁴ Samsoni i tshovele kubava hi kota ya lezvi a nga tsumba nguvhu Dhelila a ku hundza Jehovha. A vaFilistiya va no khoma Samsoni va mu xokola matihlo. Va no mu vhalela paxweni le Gaza, lomu kusanguleni a nga hohlola a tivati ta dhoropa. Va no mu maha cibochwa ca ku gaya tindzoho lomu paxweni. Hi ku landzela va no mu yisa ka mubuzo wo kari. Va no mu mahela muphahlo wa hombe Dhagoni, a nungungulu wabye wa mawunwa, hakuva va wa kholwa ku hi yena a nga va vhuna ku khoma Samsoni. Va no ya teka Samsoni lomu paxweni kasi a ta va “hlekisela” laha mubuzweni. — Vala. 16:21-25.

15. Samsoni i tlhelile a zvi kombisa kuyini ku i wa mu tsumba Jehovha? (Valamuli 16:28-30) (Wona mufota wa kapa.)

¹⁵ Samsoni i mahile cihoxo ca hombe hambulezvo a nga mbhelangi ntamu. I no hlota lungelo ga ku tatisa ciavelo leci Nungungulu a nga mu nyikile ca kulwa ni vaFilistiya. (Lera Valamuli 16:28-30.) Samsoni i no khongotela Jehovha, aku: ‘Ndzi nyike ntamu zvalezvi, ndzi ti photela a matihlo ya mina ya mambiri ka vaFilistiya.’ A Nungungulu wa lisine i no hlamula a mukhongelo wa Samsoni hi ku mu tlhelisela ntamu wakwe wo hlamalisa. Kota wuyelo, Samsoni i no daya vaFilistiya vo tala ka khati legi a ku hundza lawa man’wani.

16. Zvini hi nga gondzako ka cihoxo ca Samsoni?

¹⁶ Hambu lezvi Samsoni a nga tshovela mihandzu yo bava hi kota ya cihoxo cakwe, a nga nyimangi ku maha kurandza ka Nungungulu. Hambu loku ho maha cihoxo hi kawukiwa kutani ku luza malungelo, a hi faneli ku nyima ku tirela Jehovha. Alakanya ku Jehovha i longile ku hi tsetselela. (Lis. 103:8-10) Na ku nga khataliseki zvihoxo zva hina, Jehovha a nga simama a hi tirisa, a ku khwatsi hi lezvi a mahileko ka Samsoni.

17-18. Cini ci ku tiyisako ka cikombiso ca Michael? (Wona ni mufota.)

¹⁷ Wona cikombiso ca muswa wokari waku hi Michael. Kota nandza go vhunetela tlhelo phayona ga cikhati contlhe, i wa tshama na a khomekile ntirweni wa Jehovha. Hambulezvo, a ya hava hi ku i mahile cihoxo ci nga mu maha a luza a malungelo yakwe lomu bandleni. I wula lezvi: “Kala laha ku nga maheka lezvi, ndzi wa khomekile nguvhu ntirweni wa Jehovha. Kanilezvi hi kucopeta ka tihlo ndzi no ti zwisa ku khwatsi a ci kona ndzi nga mahako ntirweni wa Jehovha. A ndzi tshukangi ndzi pimisa ku Jehovha i ta ndzi tsika, kanilezvi ndzi ti wutisile ku a wunghana ga mina na Jehovha ga ha ta tlhela gi fana ni kale kutani ku ndza ha ta tirela Jehovha hi kumbhelela a ku fana ni kale ke.”

¹⁸ A ya ku tsakisa ku Michael a nga mbhelangi ntamu. I engeta aku: “Ndzi no veka kupima ka ku lulamisa a wunghana ga mina na Jehovha hi ku khongela, ku gondza Bhibhiliya ni ku ehleketa — zvontlhe lezvo na ndzi zvi maha hi kukhandzakanya.” Hi kufamba ka cikhati, Michael i no tlhela a kuma malungelo yakwe lomu bandleni. Zvezvi i tira kota dhota tlhelo phayona ga cikhati contlhe. I engeta aku: “A civhuno ni kutiyisiwa ndzi ku kumileko nguvhunguvhu ka madhota, zvi ndzi vhunile ku zwisisa ku Jehovha wa ha ndzi randza. Ndza zvi kota ku tlhela ndzi tirela bandla ni livhalo li basileko. A tshango legi gi ndzi kombile ku Jehovha i ta tsetselela ni wihi a ti solako hi mbilu yontlhe.” Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha hinawu i ta hi tirisa a tlhela a hi katekisa hambu loku hi mahile zvihoxo, ntsena loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi lulamisa tindlela ta hina ni ku simama hi mu tsumba. — Lis. 86:5; Mav. 28:13.

19. A cikombiso ca Samsoni ci ku tiyisisa kuyini?

¹⁹ Ka ndzima leyi, hi bhulile hi zvilo zvo kari zvo hlamalisa zvi mahekileko wutomini ga Samsoni. I wa nga hi munhu wo mbhelela; hambulezvo a nga tsikangi ku zama ku tirela Jehovha hambu andzhako ka cihoxo leci a ci mahileko ka Dhelila. Niku Jehovha a nga mu tsukulangi. Ka khati gin’wani kambe i mu tirisile hi ndlela ya ntamu nguvhu. Jehovha i simamile ku mu wona kota wanuna wa kukholwa ko hlamalisa a tlhela a mu patsa ka xaxameto wa lava va vileko ni kukholwa va kumbukiwako ka Mahebheru cipimo 11. A zvo ku tiyisa a ku tiva lezvaku hi tirela a Papayi wa hina wa lirandzo wa le tilweni loyi a zvi lavako nguvhu a ku hi tiyisa, nguvhunguvhu loku hi mbhelile ntamu! Hikwalaho, a ku fana na Samsoni, a hi khongoteleni Jehovha hiku: ‘Hosi Jehovha, ndzi alakanye! Nungungulu ndzi nyike ntamu’. — Vala. 16:28.