NDZIMA YA CIGONDZO N.° 40
Simama ku tirela Jehovha a ku fana na Pedro
“Hosi, suka ka mina hakuva ndzi muwonhi.”— LUKA 5:8.
LISIMU 38 Jehovha i ta ku tiyisa
LEZVI HI TO GONDZAa
1. Pedro i ti zwisile kuyini laha a nga wona a cihlamaliso ca Jesu leci ci nga mu vhuna ku kukuta tinjhanjhi to tala?
PEDRO i mbhetile wusiku gontlhe na a kukuta kanilezvi a nga kumangi nchumu. Jesu i te ngalo kakwe: “Chovha ngalava yiya laha ku etileko mu ya peta tikoka ta n’wina mu kukuta.” (Luka 5:4) Pedro i no kanakana lezvaku i wa ta kuma tinjhanjhi, kanilezvi i no maha lezvi Jesu a nga mu byela. Pedro ni vanghana vakwe va no kukuta tinjhanjhi to tala a likoka li sangula ku handzuka. Laha Pedro ni vanghana vakwe va nga wona ku Jesu i mahile cihlamaliso, va no “hlamala nguvhu”. Pedro aku: “Hosi, suka ka mina hakuva ndzi muwonhi.” (Luka 5:6-9) Zvi wonekisa ku khwatsi Pedro i wa ti wona na zvi nga mu ringani a kuva mahlweni ka Jesu.
2. Hikuyini zvi nga zva lisima ka hina a ku gondza hi cikombiso ca Pedro?
2 Pedro i wa wula lisine — i wa hi “muwonhi”. A Bhibhiliya gi wula lezvaku ka zvikhati zvo kari i wulile ni ku maha zvilo lezvi hi ndzhako ka cikhati a nga gumesa a ti laya hi zvona. Zva tshuka zvi ku humelela lezvi nga humelela Pedro? Ku na ni tshamela go kari u lwako na u zama ku gi chukwatisa kutani kubyekelela kokari ka ku maha ciwonho u lwako ni ku ku hlula? Loku zvi tshamisile lezvo, u nga chavelelwa hi ku gondza a cikombiso ca Pedro. Hi ndlela muni? Ehleketa hi lezvi: Kuzvilva Jehovha na nga tsalangi a zvihoxo lomu ka Bhibhiliya. Hambulezvo, zvi tsalilwe hi kupimiselwa hi Jehovha kasi zviva cigondzo ka hina. (2 Tim. 3:16, 17) A ku gondza hi cikombiso ca wanuna loyi a nga hi ni zvihoxo ni kutizwa ko fana ni loku ka hina, zvi nga hi vhuna ku wona lezvaku Jehovha a nga rindzeli ku hiva vanhu vo mbhelela. I lava lezvaku hi simama ku mu tirela hambu lezvi hi nga ni zvihoxo.
3. Hikuyini hi faneleko ku simama hi tirela Jehovha?
3 Hikuyini zvi lavako ku hi simama ku tirela Jehovha? Ku na ni vingu gi nge: A zvilo va gondza hi ku maha. Hi cikombiso, loku a wokari a lava ku chaya khwatsi a vhiyola a nga mbheta malembe yo tala na a gondza. Ndzeni ka cikhati leco, a nga maha zvihoxo zvo tala kanilezvi loku a simama ku chaya i ta chukwatisa. Hambu loku ava muchayi wa hombe a nga tshuka a maha zvihoxo ka zvikhati zvo kari. Hambulezvo, a nga tsukuli. I simama ku tira yi nga chayi kasi ku chukwatisa. Hi kufanana, hambu loku hi mahile zvontlhe kasi ku hlula a mahanyela yo kari ya hava, hi nga tshuka hi maha lezvi hi nga alakanya ku makunu hi zvi tsikile. Kanilezvi hi simama hi maha zvontlhe kasi kasi ku chukwatisa. Hontlheni ha wula kutani ku maha zvilo hi gumesako hi ti laya hi zvona. Kanilezvi loku hi nga tsukuli, Jehovha i ta hi vhuna ku simama hi chukwatisa. ( 1 Ped. 5:10) A hi woneni cikombiso ca lezvi Pedro a nga maha kasi ku simama a tirela Jehovha. A lihlazva-mbilu leli Jesu a nga li kombisa hambu lezvi Pedro a nga maha zvihoxo li nga hi kuca ku simama hi tirela Jehovha.
ZVIKARATO ZVI NGA HUMELELA PEDRO NI MAKATEKWA A MA KUMILEKO
Zvini u nga wa ta maha loku wo kumana ni lezvi zvi humeleleko Pedro? (Wona paragrafo 4)
4. Kota lezvi hi zvi wonako ka Luka 5:5-10, zvini lezvi Pedro a zvi wulileko hi yena wutsumbu, kanilezvi zvini lezvi Jesu a nga mu tiyisekisa hi zvona?
4 A Bhibhiliya a gi wuli ku hikuyini Pedro a nga ti wula ku “muwonhi” kutani zviwonho muni a nga zvi alakanyela. (Lera Luka 5:5-10.) Kanilezvi kuzvilava i wa mahile zvihoxo zvo kari zva hombe. Jesu i wa zvi tiva ku Pedro wa chava, kuzvilava hi kota ya lezvi a nga tizwa na a nga vhuni nchumu. Jesu i wa zvi tiva kambe ku Pedro a nga simama a tsumbekile. Hikwalaho, hi ndlela ya yinene, Jesu i no byela Pedro, aku: “U nga chavi.” A kutsumba loku Jesu a nga hi nako hi Pedro ku cicile wutomi ga Pedro. Pedro zvin’we ni makabye wakwe Andrewu, va no tsika a ntiro wabye wa ku kukuta tinjhanjhi va maha valandzeli va Mesiya va cikhati contlhe. A ciboho leco ci nehile a makatekwa ya ku Pedro i wa nga ma rindzelangi. — Mar. 1:16-18.
5. Makatekwa muni lawa Pedro a nga ma kuma hi ku hlula a kuchava kakwe ni kuva a vhumele cirambo ca Jesu?
5 Pedro i vile ni matshango yo tala yo tsakisa kota mulandzeli wa Kristu. I wonile Jesu na a hanyisa vababyi, na a hlongola madhimoni zvin’we ni ku vhuxa vafileko.b (Mat. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42) Pedro i wonile kambe a muwoniso wu nga kombisa Jesu kota Hosi ya Mufumo wa Nungungulu. Pedro a nga zangi a rivala a muwoniso lowo. (Mar. 9:1-8; 2 Ped. 1:16-18) Handle ko kanakana, Pedro i wonile zvilo zvaku na a nga zangi a zvi wonile wutomini gakwe loku i wa nga lanzelangi Jesu. Hi nga alakanyela lezvi Pedro a nga tsakisa zvona hi ku kala a nga tsikangi a maalakanyo ya hava xungetano hi yena wutsumbu ma mu maha a luza a makatekwa lawa!
6. Xana Pedro i hatlisile a hlula kungambheleli kakwe? Tlhamusela.
6 Hambu lezvi Pedro a ngazwa ni ku wona a zvilo lezvo, a kungambheleli ku wa mu maha a phazama. Wona a zvikombiso zvo kari. A cikhati leci Jesu a nga tlhamusela lezvi a nga wa ta xanisekisa zvona ni kufa kasi ku tatisa zviphrofeto zva Bhibhiliya, Pedro i mu kanetile. (Mar. 8:31-33) Hi kuphinda-phinda, Pedro ni vapostoli lava van’wani va no kanetisana hi ku himani wa hombe cikari kabye. (Mar. 9:33, 34) Ka wusiku go gumesa ga Jesu, Pedro i no tsema a ndleve ya wanuna wo kari. (Joh. 18:10) Ka wusiku galego, Pedro i no chava a tlhela a kaneta makhati manharu lezvaku wa mu tiva Jesu. (Mar. 14:66-72) Lezvo zvi mahile Pedro a rila nguvhu. — Mat. 26:75.
7. I thomo muni a ngava nago Pedro andzhako ka kuvhuka ka Jesu?
7 Jesu a nga zangi a tsukula Pedro loyi a nga khunguvanyekile nguvhu. Andzhako ka loku Jesu a vhuxilwe hi ka vafileko, i no zvi kombisa laha kubaseni lezvaku wa ha mu randza Pedro. Jesu i no ramba Pedro lezvaku a tira kota murisi wo ti koramisa wa tiyivhu takwe. (Joh. 21:15-17) Pedro i no vhumela. I wa hi Jerusalema hi siku ga Pentekosta niku i wa hi cikari ka lava vo sangula ku totiwa hi moya wo basa.
8. Cihoxo munhu ca hombe leci Pedro a ci mahileko le Antiyokiya?
8 Hambu andzhako ka kuva muKristu a tolilweko, Pedro i wa ha simama kulwa ni kungambheleli kakwe. Hi 36 Nguveni ya Hina, Pedro i wa hi kona a cikhati leci Korneliyu a wanuna wa Matiko a nga totiwa hi moya wo basa. Leco ci wa hi cikombiso co dlunyateka ca lezvaku “Nungungulu a nga na cihlawulela” niku a Vamatiko va nga lumba a bandla ga wuKristu. (Miti. 10:25-35) Andzhako ka lezvo, Pedro i no tlhatlheka kuga zvin’we ni Vamatiko, ku nga zvi lo zvaku i wa nga zangi a zvi mahile. (Gal. 2:12) Hambulezvo, a maKristu yo kari ya vaJudha ma wa ti byela ku a vaJudha ni Vamatiko a va faneli kuga zvin’we. A cikhati leci a vokari va nga hi ni mawonela yo fana ni lawa yakwe va ngata Antiyokiya, Pedro i no yima kuga ni vamakabye va Matiko, kuzvilava hi ku chava ku khunguvanyisa a maKristu ya vaJudha. Mupostoli Pawule i no wona a wukanganyisi gakwe a mu kawuka laha kubaseni. (Gal. 2:13, 14) Hambu lezvi a nga phazama mhakeni leyi, Pedro i simamile ku tirela Jehovha. Cini ci mu vhunileko?
CINI CI VHUNILEKO PEDRO A KU SIMAMA KU TIRELA JEHOVHA?
9. Johani 6:68, 69 i ku khanyisisa kuyini a kutsumbeka ka Pedro?
9 Pedro i wa hi munhu wo tsumbeka. A nga tsikangi nchumu ci mu colopetela a ku landzela Jesu. Pedro i tsumbekile a cikhati leci Jesu a nga wula zvokari a vapostoli vakwe va nga zvi zwisise. (Lera Johani 6:68, 69.) Wutshan’wini ga ku rindzela kutani ku hlota a tlhamuselo wa lezvi Jesu a nga wula, a votala va no nyima ku mu landzela. Kanilezvi Pedro a nga mahangi lezvo. I wa zvi tiva lezvaku hi Jesu basi a nga ni “timhaka ta wutomi ga pindzukelwa.”
Hikuyini zvi ku tiyisako a ku tiva lezvi Jesu a nga mu tsumbisa zvona Pedro? (Wona paragrafo 10)
10. Jesu i kombisile kuyini ku i wa mu tsumba Pedro? (Wona ni mufota.)
10 Jesu a nga mu fularelangi Pedro. Ka wusiku gakwe go gumesa laha misaveni, Jesu i wa zvi tiva ku Pedro ni vapostoli lava van’wani va wa ta mu fularela. Hambulezvo, Jesu i no byela Pedro lezvaku wa tiyiseka ku Pedro i ta tlhelela kakwe a tlhela a simama a tsumbekile. (Luka 22:31, 32) Jesu i no zvi zwisisa ku “a moya wa zvi lava, kanilezvi a nyama a yi na ntamu.” (Mar. 14:38) Hambu andzhako ka loku Pedro a kanetile ku wa mu tiva, Jesu a nga tsikangi a mupostoli wakwe. Andzhako ka loku Jesu a vhuxilwe, i no woneka ka Pedro — zvi wonekisa ku Pedro i wa hi yece laho. (Mar. 16:7; Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Hi nga ehleketa hi lezvi lezvo zvi nga mu tiyisisa zvona Pedro, loyi a nga karatekile hi kota ya lezvi a nga mahile!
11. Jesu i mu tiyisekisile kuyini Pedro lezvaku Jehovha i wa ta mu vhuna?
11 Jesu i no tiyisekisa Pedro lezvaku Jehovha i ta mu seketela. Jesu loyi a vhuxilweko hi ka vafileko i no maha cihlamaliso cin’wani ca ku phasa tinjhanjhi mahlweni ka Pedro ni vapostoli-kulobye. (Joh. 21:4-6) Handle ko kanakana, a cihlamaliso leci ci tiyisekisile Pedro lezvaku Jehovha a zvizi zvi mu karatela kasi ku mu nyika lezvi a nga zvi lava. Kuzvilava Pedro i alakanyile a magezu ya Jesu yaku Jehovha i ta khatalela lava va simamako “ku lava a Mufumo wakwe kuranga”. (Mat. 6:33) Hi kota ya lezvo, Pedro i no rangisa a ntiro wa kuchumayela wutshan’wini ga ku kukuta tinjhanjhi. I no nyika wukustumunyu ga ntamu hi siku ga Pentekosta ya 33 Nguveni ya hina, hi ndlela leyo a vhuna a mazanazana ya vanhu a ku vhumela mahungu ya manene. (Miti. 2:14, 37-41) Hi ndzhako ka cikhati i vhunile a vaSamariya ni Vamatiko a ku vhumela Kristu. (Miti. 8:14-17; 10:44-48) Handle ko kanakana Jehovha i tirisile Pedro kasi a tisa a vanhu va tixaka tontlhe lomu bandleni.
ZVINI HI GONDZAKO?
12. Na hi alakanya cikombiso ca Pedro cini hi nga faneliko ku ci rivala loku hi kumana ni zvikarato zvo kari kutani gome go kala gi nga hundzi?
12 Jehovha a nga hi vhuna ku timisela. A zvi nge olovi contlhe cikhati, nguvhunguvhu loku i kari hilwa ni gome go kari hi cikhati co leha. Ka zvikhati zvo kari, a gome ga hina gi nga wonekisa ku khwatsi ga bindza nguvhu a ku hundza legi Pedro a nga hi nago. Kanilezvi Jehovha a nga hi nyika ntamu wa ku hi nga rereki. (Lis. 94:17-19) Hi cikombiso, a makabye wo kari wa cinuna i wa randzana mu vanhu va ciro ca wubeleki co fana hi malembe yo tala na a nga se gondza lisine. I no cica wutomi gakwe hi kumbhelela a tlhela a hanya hi kuya hi lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako. Hambulezvo, ka zvikhati zvo kari wa tshuka a karatiwa hi kunavela ka hava. Zvini zvi nga mu vhuna ku timisela? I tlhamusela lezvi: “Jehovha wa hi tiyisa.” A engeta aku: Hi ku vhuniwa hi moya wa Jehovha . . . , ndzi gondzile lezvaku zva koteka a ku simama ndleleni ya lisine . . . Jehovha i kari a ndzi tirisa, niku hambu lezvi ndzi nga munhu wo kala ku mbhelela, i simama ku ndzi tiyisa.”
Makabye Horst Henschel i sangulile ntiro wa cikhati contlhe i dhiya 1 ka Janeiro wa 1950. U alakanya ku i ti solile hi lezvi a nga tirela Jehovha wutomi gakwe gontlhe? (Wona maparagrafo 13, 15)d
13. Kota lezvi zvi tsalilweko ka Mitiro 4:13, 29, 31, hi nga ci tekelelisa kuyini a cikombiso ca Pedro? (Wona ni mufota.)
13 Kota lezvi hi nga zvi wona, Pedro i mahile a zvihoxo zva hombe hi makhati yo hundza gin’we hi kota ya ku chava vanhu. Kanilezvi laha a nga khongela a kombela ku tiyisiwa, Pedro i zvi kotile kuva munhu wo tiya hlanha. (Lera Mitiro 4:13, 29, 31.) Hinawu hi nga hlula kuchava ka hina. Wona lezvi zvi nga humelela Horst, a makabye wa cinuna wa muswa loyi a nga hanya le Alemanya cikhatini ca Yimpi ya Wumbiri ya Misava. Hi makhati yo hundza gin’we, i no vhumela laha a nga kucetelwa hi vanghana le cikoleni a ku wula ku “I wa dhumisiwe Hitler!” Wutshan’wini ga ku mu kawuka, a vapswali va Horst va no khongela naye, va kombela Jehovha lezvaku a mu nyika kutiya-hlanha. Hi ku vhuniwa hi vapswali vakwe ni ku tsumba Jehovha, hi kufamba ka cikhati Horst i no kuma ntamu wa ku yima a tiyile. Hi ndzhako ka cikhati i no wula lezvi: “Jehovha a nga tshukangi a ndzi tsika.”c
14. A ku khatalela tiyivhu zvi nga va tiyisisa kuyini lava va mbhelileko ntamu?
14 Jehovha na Jesu va nga ta tshuka va hi tsukula. Andzhako ka loku Pedro a kanetile Jesu, i wa fanele ku maha ciboho ca lisima. Xana i wa ta tsika kuva mupizani wa Kristu kutani i wa ta timisela? Jesu i wa khongotele Jehovha kasi a kukholwa ka Pedro ku nga rereki. Jesu i mu byelile magezu ya mukhongelo lowo Pedro niku i kombile ku i wa tsumba ku hi kufamba ka cikhati i wa ta tiyisa a vamakabye vakwe. (Luka 22:31, 32) A zvi no ku mu tiyisa Pedro a ku ehleketa hi magezu ya Jesu! Loku hi lava ku maha ciboho ca lisima wutomini ga hina, Jehovha a nga tirisa varisi vo khatala kasi va hi nyika citiyisekiso hi ci lavako kasi hi simama hi tsumbekile. (Efe. 4:8, 11) A makabye wo kari wa ku hi Paul a nga dhota hi malembe yo tala i ti karatela ku nyikela a civhuno leco. I kombela lava va ti zwisako ku khwatsi va mbhelile ntamu a ku ehleketa hi lezvi Jehovha a va kokisileko zvona vata lisineni. Hi ku landzela i va tiyisekisa lezvaku a lirandzo li nga mbheliko la Jehovha li nga ta mu vhumelela ku a va tsukula. I gumesa hi ku: “Ndzi wonile vanhu vo tala va nga mbhelile ntamu na va timisela hi ku vhuniwa hi Jehovha.”
15. A cikombiso ca Pedro na Horst ci li kombisisa kuyini a lisine li nga ka Matewu 6:33?
15 A ku khwatsi hi lezvi Jehovha a nga vhuna Pedro ni vapostoli van’wani hi tlhelo ga nyama, hinawu i ta hi vhuna hi tlhelo ga nyama loku hi rangisa ntiro wa kuchumayela wutomini ga hina. (Mat. 6:33) Andzhako ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava, Horst, loyi a kumbukilweko kusanguleni i no ehleketa hi kuva phayona. I wa hi ni wusiwana ga hombe niku i wa kanakana ku i ta zvi kota ku ti khatalela yena wutsumbu na a tira kota muchumayeli wa cikhati contlhe. Zvini a nga maha? I no boha ku ringa Jehovha hi ku tira vhiki gontlhe kuchumayeleni a cikhati va nga endzelwa hi muwoneleli wa cipandze. Kumbheleni ka vhiki i hlamalile nguvhu laha a muwoneleli wa cipandze a nga mu nyika envelope yi nga hi ni mali yi ngata hi ka makabye a nga kala ku ti tivekisa ku hi yena mani. A envelope leyo yi wa hi ni mali ya ku ringana ku mu hlayisa hi tihweti to tala ntirweni wakwe wa wuphayona. Horst i wonile cinyikiwo leco kota citiyisekiso ca ku Jehovha i ta mu hlayisa. Wutomini gakwe gontlhe i rangisile zvilaveko zva Mufumo. — Mala. 3:10.
16. Hikuyini hi faneleko ku chela kota hi cikombiso ca Pedro ni lezvi a nga tsala?
16 Hi nga alakanyela lezvi Pedro a tsakisileko zvona hi ku tiva ku Jesu a nga mu tsikangi, a ku khwatsi hi lezvi Pedro a nga kombelile ka khati go kari! Kristu i simamile ku gondzisa Pedro kasi ava mupostoli wo tsumbeka ni cikombiso co woneka ca maKristu. Ka gondziselelo leyo hi nga kuma zvigondzo zvo tala zva lisima zvi nga hi vhunako. Pedro kumbukile zvigondzo lezvo ni zvin’wani ka mapapilo yakwe ya mambiri ma pimiselweko a ma rumeleko mabandleni ka zana ga malembe go sangula. Ka ndzima yi landzelako hi ta bhula hi zvikhumbuxeto zvo kari zvi nga ka mapapilo lawo ni lezvi hi nga zvi tirisisako zvona nyamutlha.
LISIMU 126 Khindlimukani, mu tiya, muva ni ntamu
a A ndzima leyi yi mahelwe ku tiyisekisa lava va lwisanako ni magome yo kari lezvaku va nga zvi kota ku ma hlula ni ku timisela kota malandza yo tsumbeka ya Jehovha.
b A kutala ka mitsalo yi tshahilweko ka ndzima leyi yi kumeka ka Ivhangeli ya Marku. Zvi wonekisa ku khwatsi i tsalile lezvi a zvi zwileko ka Pedro, loyi a zvi hanyileko.
c Wona matimu ya makabye Horst Henschel, ka ndzima yi nge: “Motivado pela lealdade de minha família a Deus!, ka Despertai! wa 22 ka Fevereiro wa 1998.
d TLHAMUSELO WA MUFOTA: : Kota lezvi hi zvi wonileko, a vapswali va Horst Henschel va khongelile naye va tlhela va mu tiyisa.