Lezvi hi nga mahako kasi a lirandzo la hina hi van’wani li simama li tiyile

1-2. a) Hikuyini mupostoli Pawule a nga wula lezvaku a lirandzo hi gona tshamela ga “hombe” ka wontlhe? b) Zviwutiso muni hi to zvi kambisisa?

LAHA mupostoli Pawule a nga wulawula hi kukholwa, kutsumba ni lirandzo, i dayelele hi ku wula lezvaku “a ca hombe ka zvontlhe lirandzo.” (1 Kor. 13:13) Hikuyini Pawule a nga wula lezvo? Cikhatini ci tako, zvi nga ta lava ku hiva ni kukholwa ka zvitsumbiso zva Nungungulu xungetano hi misava yiswa kutani ku rindzela ku a zvitsumbiso lezvo zvi tatiseka hakuva zvi ta ngha zvi tatisekile. Kanilezvi contlhe cikhati zvi ta lava ku hiva ni lirandzo hi Jehovha ni vanhu. Hi lisine, a lirandzo la hina hi vona li ta simama li kula kala kupindzuka.

² Kota lezvi contlhe cikhati zvi to lava ku hiva ni lirandzo, a hi kambisiseni zviwutiso zvinharu. Co sangula, hikuyini hi faneleko ku randzana? Ca wumbiri, hi nga kombisana lirandzo hi ndlela muni? Ca wunharu, hi nga maha yini kasi a lirandzo la hina hi van’wani li simama li tiyile?

HIKUYINI HI FANELEKO KU RANDZANA?

3. Zvigelo muni hi nga nazvo zva ku randzana?

³ Hikuyini zvi nga zva lisima ka hina a ku randzana mun’we ni mun’wani? Ka zvigelo zvontlhe, a lirandzo li hi tivekisa kota maKristu ya lisine. Jesu i byelile a vapostoli vakwe aku: “Loku mu randzana, a vanhu vontlhe va ta zvi tiva lezvaku mu vapizani va mina.” (Joh. 13:35) A cin’wani kambe, loku hi randzana zvi hi maha hi simama na hi hi ni wumun’we. Pawule i wulile lezvaku a lirandzo “li zwananisa vanhu vontlhe.” (Kol. 3:14) Hambulezvo, ka hi ni cin’wani cigelo ca lisima ca ku hi randzana mun’we ni mun’wani. Mupostoli Johani i tsalele a makholwa-kuloni aku: “Loyi a randzako Nungungulu, i wa randze ni makabye wakwe kambe.” (1 Joh. 4:21) Loku hi kombisana lirandzo mun’we ni mun’wani, hi komba lezvaku ha mu randza Nungungulu.

4-5. Tlhamusela hi mufananiso lezvi a lirandzo la hina hi Nungungulu li yelanisako zvona ni lirandzo la hina hi van’wani.

⁴ A lirandzo leli hi li kombisako hi Nungungulu ni leli hi li kombisako hi vamakabye va hina li yelana hi ndlela muni? Kasi ku fananisa, wona a kuyelana ku nga kona cikari ka mbilu ya hina ni zvipandze zvin’wani zva miri wa hina. Loku a dhokodhela a kambela a woko ga hina kasi ku wona ku gi nene kutani ahihi, kuzvilava a nga kuma a mahungu yo kari xungetano hi ciyimo ca mbilu ya hina. Cigondzo muni hi ci kumako ka tshinya legi ga nayo?

⁵ Loku a dhokodhela a hlola woko ga hina, a nga tiva lezvi a mbilu ya hina yi nga tiyisa zvona. Hi ndlela yo fana, hi nga tiva lezvi a lirandzo la hina hi Nungungulu li nga tiyisa zvona hi ku hlola lezvi a lirandzo la hina hi van’wani li nga tiyisa zvona. Loku hi pola lezvaku a lirandzo la hina hi makholwa-kuloni la hunguleka hi ndlela yo kari, lezvo kuzvilava zvi komba lezvaku a lirandzo la hina hi Nungungulu lonawu la hunguleka. Kanilezvi loku contlhe cikhati hi kombisa lirandzo hi makholwa-kuloni, leco ci tava cikombiso ca lezvaku a lirandzo la hina hi Nungungulu li tiyile.

6. Hikuyini ci nga cikarato ca hombe a ku a lirandzo la hina hi vamakabye va hina li hunguleka? (1 Johani 4:7-9, 11)

⁶ Hi fanele ku zvi wona zvi hi cikarato loku a lirandzo la hina hi vamakabye va hina li nga tiyangi. Hikuyini? Hakuva lezvo zvi wula ku a wumoya ga hina gi le mhangweni. Mupostoli Johani i dlunyatisile khwatsi a cikhati a nga hi alakanyisa ku: “Loyi a nga randziko a makabye wakwe loyi a mu wonako, a nga zvi koti ku randza Nungungulu loyi a nga mu woniko.” (1 Joh. 4:20) Hi cihi cigondzo ka hina? Jehovha i tsaka hi hina ntsena loku hi “randzana.” — 1 Johani 4:7-9, 11.

HI NGA KOMBISANA LIRANDZO HI NDLELA MUNI?

7-8. Hi tihi tindlela to kari hi nga kombisako hi tona a lirandzo la hina hi van’wani?

⁷ Hi makhati yo phindaphinda, lomu ka Mhaka ya Nungungulu hi kuma cileletelo ca ku hi “randzana.” (Joh. 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Joh. 4:11) Hambulezvo, a lirandzo i tshamela ga mbilu, kutani ga munhu wa le ndzeni, niku a ku na munhu a nga zvi kotako ku wona mbilu ya hina. Maku, hi nga mahisa kuyini kasi a lirandzo la hina hi vamakabye va hina li woneka? Hi magezu ya hina ni mitiro.

⁸ Ku ni tindlela to tala leti hi nga kombako hi tona a vamakabye va hina lezvaku ha va randza. Hi lezvi a zvikombiso zvo kari: ‘Mun’we ni mun’wani a wule lisine ka muakelani wakwe.’ (Zak. 8:16) “Mu hlayisa kurula cikari ka n’wina.” (Mar. 9:50) “Loyi ni loyi i wa dzundze mun’wani ku hundza yena.” (Rom. 12:10) “Amukelanani.” (Rom. 15:7) “Simamani . . . ku tsetselelana.” (Kol. 3:13) “Rwalelanani a mindzhwalo ya n’wina.” (Gal. 6:2) “Simamani ku chavelelana.” (1 Tes. 4:18) “Simamani . . . ku akana.” (1 Tes. 5:11) “Mu khongelelana.” — Jak. 5:16.

9. Hikuyini a kuchavelela van’wani yi nga ndlela ya lisima ya ku kombisa lirandzo la hina hi van’wani? (Wona ni mufota.)

⁹ A hi kambisiseni a yin’we ya tindlela hi nga kombisako hi tona lirandzo la hina ka van’wani ti kumbukilweko ka paragrafo gi nga hundza. Pawule i te: “Simamani ku chavelelana.” Hikuyini a ku chavelela van’wani zvi nga zva lisima kasi ku va komba lezvaku ha va randza? Hi kuya hi bhuku go kari gi tlhamuselako Bhibhiliya, a gezu “kuchavelela” legi Pawule a gi tirisileko gi wula ku “nyima ni munhu u mu tiyisa loku a kumana ni ciringo ca hombe”. Hikwalaho, laha hi chavelelako a makabye loyi a xanisekako, ho mu vhuna ku a simama a tirela Jehovha hi kutsumbeka. Niku a cikhati leci hi chavelelako vamakabye va hina, hi komba lezvaku ha va randza. — 2 Kor. 7:6, 7, 13.

10. Hi kwihi kuyelana ku nga kona cikari ka tipswalo ni kuchavelela?

¹⁰ A kuva ni tipswalo ni ku chavelela zva yelana. Hi ndlela muni? A munhu a nga ni tipswalo i kuceka ku chavelela van’wani a tlhela a zama ku maha cokari kasi ku va vhuna. Hikwalaho, loku hi hi ni tipswalo, zvi ta hi vhuna ku chavelela van’wani. Pawule i tlhamusela lezvaku a tipswalo leti Jehovha a nga nato hi vanhu ti mu kuca ku a va chavelela. Pawule i tlhamusela Jehovha kota “a Papayi wa wuxinji ni Nungungulu wa kuchavelela kontlhe”. (2 Kor. 1:3) Pawule i tirisa a magezu “wuxinji” kasi ku tlhamusela kuva ni tipswalo hi van’wani. Hikwalaho, Nungungulu i vitaniwa lezvaku i Papayi, kutani Cibuka ca wuxinji hakuva a ni tipswalo ta hombe hi vanhu. Niku a tipswalo leto ti mu kuca ku a hi chavelela ka “zvontlhe zvikarato zva hina”. (2 Kor. 1:4) A ku fana ni lezvi a mati ma khulungako ka cibuka ma nyikako ntamu lava va nga ni tora, Jehovha wa nyika ntamu ni ku tiyisa lava va nga zvikaratweni. Hi nga yi pimanyisisa kuyini a ndlela leyi Jehovha a kombisako hi yona tipswalo ni ku chavelela van’wani? A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo ku hlakulela a matshamela ma to hi vhuna kuva ni tipswalo ni ku chavelela van’wani. Hi wahi yokari ya matshamela lawo?

11. Hi kuya hi Va Le Kolosi 3:12 na 1 Pedro 3:8, hi wahi matshamela man’wani hi faneleko ku ma hlakulela kasi hi simama hiva ni lirandzo leli li to hi kuca ku chavelela van’wani?

¹¹ Cini ci to hi vhuna ku simama hi randzana ni ku ‘simama ku chavelelana’ siku ni siku? Hi fanele ku hlakulela matshamela ya ma nene yo kota ku zwelana, ku randza vamakabye, ni wuxinji. (Lera Va Le Kolosi 3:12; 1 Pedro 3:8.) Ma ta hi vhunisa kuyini matshamela lawa? Loku hi hi ni tipswalo hi vamakabye va hina hi tlhela hi khatala khwatsi hi vona, hi tava ni kuxuva ko tiya ka ku lava ku va chavelela loku va hi zvikaratweni. Kota kuwula ka Jesu, “a nomu wu wulawula lezvi zvi teleko mbilwini. A munhu wa mu nene i humesa zvilo zva zvi nene tshombeni yakwe ya yi nene, kuveni a munhu wa kubiha i humesa zvilo zva kubiha tshombeni yakwe ya kubiha.” (Mat. 12:34, 35) A ku chavelela vamakabye va hina i ndlela ya lisima ya ku va komba lezvaku va ha randza.

HI NGA MAHA YINI KASI A LIRANDZO LA HINA HI VAN’WANI LI SIMAMA LI TIYILE?

12. a) Hikuyini hi faneleko ku ti wonela kasi hi nga luzi a lirandzo la hina hi van’wani? b) Zviwutiso muni hi to zvi kambisisa zvezvi?

¹² Hontlheni hi lava ku ‘simama ku randzana’. (1 Joh. 4:7) Hambulezvo, zva lisima ka hina ku alakanya lezvaku Jesu i hi tlharihisile lezvaku “a lirandzo la vanhu vo tala li ta titimela”. (Mat. 24:12) Jesu a nga wulangi ku a kutala ka vapizani vakwe va wa ta tsika ku kombisana lirandzo. Kanilezvi hi fanele ku ti wonela kasi hi nga tsiki a tshamela ga vanhu va tiko go kala ku kombisa lirandzo gi khumba ndlela leyi hi khomanako hi yona. Na hi alakanya lezvo, a hi kambisiseni ciwutiso leci ca lisima: Cini ci to hi vhuna ku tiva lezvaku a lirandzo la hina hi vamakabye li tiyile?

13. Cini ci to hi vhuna ku wona lezvaku a lirandzo la hina hi van’wani li tiyile?

¹³ A yin’we ya tindlela ta ku wona kutiya ka lirandzo la hina ku kambisisa lezvi hi zvi khatalelisako zvona zviyimo zvo kari wutomini. (2 Kor. 8:8) A cin’we ca zviyimo lezvo hi leci ci kumbukilweko hi mupostoli Pedro, laha a ngaku: “Ahandle ka zvontlhe lezvo, randzanani nguvhu hakuva a lirandzo li khubhunyeta a zviwonho zvo tala.” (1 Ped. 4:8) A zvihoxo ni kungambheleli ka van’wani zvi nga ringa a lirandzo la hina.

14. Hi kuya hi 1 Pedro 4:8, lirandzo muni li lavekako? Nyika cikombiso.

¹⁴ A hi kambisiseni khwatsi a magezu ya Pedro. A cipandze co sangula ca vhesi 8 ci tlhamusela a tshamela ga lirandzo hi faneleko kuva nalo — laha a ngaku: “Randzanani nguvhu”. A gezu legi Pedro a nga gi tirisa laha ka “nguvhu” hi ku kongoma gi wula ku “nawuluta”. A cipandze ca wumbiri ci tlhamusela lezvi hi to maha loku hi randza nguvhu van’wani. Lezvo zvi fenengeta a zvihoxo zva vamakabye. Hi nga alakanyela meza yo kari yi nga haletelwa. Zva koteka ku teka panu hi andlala laha ka meza leyo kasi ku fenengeta, na ku nga hi cihoxo cin’we kutani zvimbiri, kanilezvi zvihoxo zvo tala. Hi ndlela yo fana, loku hi va randza nguvhu a vamakabye va hina, hi nga fenengeta kutani ku tsetselela, na ku nga hi cihoxo cin’we kanilezvi “a zviwonho zvo tala”.

15. Zvini hi to zvi kota ku maha loku a lirandzo la hina hi vamakabye li tiyile khwatsi? (Va Le Kolosi 3:13)

¹⁵ A lirandzo la hina hi van’wani li fanele ku tiya laha ka kuza hi zvi kota ku tsetselela zvihoxo zva vakhozeli-kuloni — hambu loku lezvo zvi lava kutikarata ka hombe. (Lera Va Le Kolosi 3:13.) Loku hi tsetselela van’wani hi komba lezvaku a lirandzo la hina li tiyile niku hi lava ku tsakisa Jehovha. Cini cin’wani ci to hi vhuna ku tsetselela van’wani hi tlhela hi nga hatliseli ku khunguvanyeka hi lezvi va mahako?

16-17. Cini kambe ci to hi vhuna a ku nga veki kupima ka zvihoxo zvitsongwani zva vamakabye va hina? Tlhamusela hi mufananiso. (Wona ni mufota.)

¹⁶ Veka kupima ka zvilo zva zvinene lezvi a vamakabye va mahako, na ku nga hi ka lezvi zva hava. Wona mufananiso lowu. Hi nga ti alakanyela na u hi ka cifestana co kari ni vamakabye vo kari. Mu kari mu ti buza hi zvikhati zvo tsakisa niku kumbheleni ka cifestana leco, u susa mufota hi ntlawa. Hi lisine, u susa mifota yin’wani ya yimbiri na u mahela ku yi tirisa loku lowu wo sangula wu nga humangi khwatsi. Zvezvi u na ni mifota yinharu. Kanilezvi ka wun’we wa mifota leyo, u pola lezvaku a makabye wo kari a bohile cikandza. Zvini u mahako hi mufota lowo? Wo vhinya hakuva u na ni yin’wani mifota ya yimbiri laha vontlhe va n’wayitelako, a ku patsa ni makabye gayani.

¹⁷ A hi fananiseni a mifota leyi hi yi hlayisako ni lezvi hi kalako hi nga zvi rivali. Hi tolovelo, hi alakanya zvikhati zva zvinene hi mbhetileko ni vamakabye va hina. Kanilezvi a hi zvi veki laha kaku, ka gin’we ga makhati lawo, a makabye wo kari i wula kutani ku maha nchumu co kari co kala ku tsakisa. Zvini hi faneleko ku maha? Hi fanele ku zama ku zvi mita ni mari kutani ku zvi vhinya a ku khwatsi hi lezvi hi nga wa ta vhinya a wun’we wa mifota leyo. (Mav. 19:11; Efe. 4:32) Hi nga rivakelwa a zvihoxo zvitsongwani zva makabye wa hina hi kota ya lezvi hi alakanyako zvikhati zva zvinene hi mbhetileko naye. Lezvo zvilo lezvi hi lavako ku zvi alakanya hi tlhela hi zvi nyika lisima.

HIKUYINI A LIRANDZO LI LAVEKAKO NGUVHU NYAMUTLHA?

18. Timhaka muni ta lisima xungetano hi lirandzo hi bhulileko hi tona ka ndzima leyi?

¹⁸ Hikuyini hi lavako ku simama hi tiyisa lirandzo la hina hi van’wani? Kota hi zvi wonileko, laha hi kombisako lirandzo hi vamakabye va hina ho kombisa lirandzo hi Jehovha. Hi li kombisisa kuyini lirandzo hi makholwa-kuloni? A yin’we ya tindlela ku va chavelela. Hi ta zvi kota ku simama hi “chavelelana” loku hi kuciwa hi tipswalo. Hi nga maha yini kasi a lirandzo la hina hi van’wani li simama li tiyile? Hi nga tsetselela a zvihoxo zva vamakabye va hina hambu loku zvi hi karatela ku maha lezvo.

19. Hikuyini nyamutlha zvi nga zva lisima nguvhu a ku kombisa lirandzo ka van’wani?

¹⁹ Hikuyini nyamutlha zvi nga zva lisima nguvhu a ku kombisa lirandzo ka van’wani? Pedro i wulile cigelo ca kona ka magezu yakwe yaku: “A kugumesa ka zvilo zvontlhe ku tshinele. Hikwalaho, . . . randzanani nguvhu.” (1 Ped. 4:7, 8) Laha a tiko legi go biha gi yaku gi tshinela magumo, zvini hi nga zvi rindzelako? Na a wulawula hi valandzeli vakwe, Jesu i phrofetile ku: “Mu ta vengiwa hi matiko wontlhe hi kota ya vito ga mina.” (Mat. 24:9) Kasi hi simama hi tsumbekile ka Jehovha hambu loku hi vengiwa, ku laveka lezvaku hi simama hi hi ni wumun’we. Loku hi randza vamakabye va hina, Sathani a nga ta zvi kota ku hi hambanisa hakuva a lirandzo “li zwananisa vanhu vontlhe.” — Kol. 3:14; Filp. 2:1, 2.