Simama ku tiyisa vamakabye hi ku va randza

1. I mhaka muni ya lisima leyi Jesu a nga wulawula hi yona ka wusiku go gumesa a nga tshama ni vapizani vakwe?

KA WUSIKU go gumesa legi Jesu a nga tshama ni vapizani vakwe, i kumbukile lirandzo kwalomo ka 30 wa makhati. I byelile vapizani vakwe lezvaku va fanele ku ‘randzana’. (Johani 15:12, 17) A lirandzo labye li wa tava lo hlamalisa laha ka ku a van’wani va zvi wona ku va randzana va tlhela va zvi tiva ku valandzeli va lisine va Kristu. (Johani 13:34, 35) A lirandzo leli Jesu a nga wulawula hi lona, a hi kutizwa basi; kanilezvi i tshamela ga ntamu nguvhu legi zvi lavako ku ti karata kasi kuva nago. I te: ‘A ku na munhu a nga ni lirandzo la hombe lo hundza leli, lezvaku munhu a nyikela kuhanya kakwe hi kota ya maxaka yakwe. N’wina mu maxaka ya mina, loku mu maha lezvi ndzi mu leletelako.’ — Johani 15:13, 14.

2. a) I tshamela muni gi tivekisako malandza ya Jehovha inyamutlha? b) Zviwutiso muni hi to hlamula ka ndzima leyi?

² Inyamutlha a malandza ya Jehovha ma tiviwa hi kurandzana ni kuva ni kuzwanana ko tiya. (1 Johani 3:10, 11) A malandza ya Jehovha misaveni yontlhe ma randzana zva lisine. A ma cuwuki ku loyi ita hi ka tiko muni, wa lixaka muni, i wulawula lirimi muni, kutani lomu a nga kulela kona. Hikuyini a lirandzo li lavekako nguvhu zvezvi? Jehovha na Jesu va hi tiyisisa kuyini hi lirandzo? Hina ke, hi nga li kombisisa kuyini a lirandzo lelo kasi ku chavelela van’wani ni ku va tiyisa? — 1 Va Le Korinte 8:1.

HIKUYINI A LIRANDZO LI LAVEKAKO NGUVHU ZVEZVI?

3. A vanhu va khumbisiwa kuyini hi ‘zvikhati zva zvikarato’ lezvi hi hanyako ka zvona?

³ Hi hanya ‘zvikhatini zva zvikarato’, niku a wutomi gi tele hi “kubayiseka ni kukarateka”. (2 Timote 3:1-5; Lisimu 90:10) A vanhu vo tala va xaniseka nguvhu niku va alakanya ni ku ti sunga. Lembe ni lembe ku ti sunga vanhu vo hundza 800 000, lezvi zvi wulako ku ndzeni ka 40 wa tisegundo ku ti sunga munhu mun’we. Leci ci nga tsakisiko hi lezvaku hambu vamakabye vo kari va tshuka va ti zwisa lezvo, va tlhela va ti sunga futsi.

4. Hi vamani va kumbukiwako lomu ka Bhibhiliya va tshukileko va xuva kufa?

⁴ A malandza yo kari ya Jehovha ya cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya wonawu ma mbhetilwe ntamu hi zvikarato laha ka kuza ma lava kufa. Hi cikombiso, a cikhati leci Joba a nga kala a nga ha zvi lavi ni ku simama a hanya i te: “A muhefemulo wa mina wu karele hi kuhanya.” (Joba 10:1; 14:13) Jona yenawu i khunguvanyekile nguvhu aza aku: ‘Jehovha, teka a wutomi ga mina, hakuva a kufa i chukwana ka mina ku hundza ku hanya.’ (Jona 4:3) Muphrofeti Elija i mbhelelwe hi kutsumba, laha ka kuza aku: ‘Zvi ringene! Jehovha, teka muhefemulo wa mina.’ (1 Tihosi 19:4) Kanilezvi Jehovha i wa ma randza a malandza lawo yo tsumbeka niku i wa lava ku ma simama ma hanya. A nga ma solangi hi kota ya lezvi ma nga ti zwisa zvona. Wutshan’wini ga lezvo, i no ma vhuna lezvaku ma tlhela ma zvi lava ku simama ma hanya kasi ma mu tirela hi kutsumbeka.

5. Hikuyini zvi lavekako ku hi va randza nguvhu a vamakabye va hina zvezvi?

⁵ Inyamutlha a vamakabye vo tala va lwisana ni zviyimo zvo bindza niku zva laveka ku hi va randza. A vokari va tseketselwa kutani ku xanisiwa. A van’wani va poyilelwa va tlhela va hlekiwa hi vatiri kuloni. A vamakabye van’wani va rereka hi lezvi zvi bohako ku va tira tihora to tala kutani hi lezvi va nga ni mitiro yo bongolisa hloko. A van’wani va reriwa hi zvikarato zva mingango yabye. Zva koteka ku va chadhile ni munhu a kalako a nga khozeli Jehovha, loyi a tshamelako ku va solasola. A zviyimo lezvo ni zvin’wani, zvi maha votala va mbhela ntamu ni ku va nga tlhela va sangula ku ti wona na va nga vhuni nchumu. A ku na mun’wani wa ku a nga va vhuna, hi ye hina.

A LIRANDZO LA JEHOVHA LA HI TIYISA

6. Jehovha i ma tiyisisa kuyini a malandza yakwe?

⁶ Jehovha i tiyisekisa malandza yakwe lezvaku zvezvi wa ma randza niku i ta ma randza kala kupindzuka. Hi nga alakanyela lezvi a vaIzrayeli va nga ti zwisa zvona a cikhati leci Jehovha a nga va byela lezvi: ‘[N’wina ma] randzeka mahlweni ka mina, ni ku dzundzeka, kambe ndzi [mu] randzile’, a tlhela aku: ‘[Mu] nga chavi, hakuva ndzi zvin’we na n’wina!’ (Isaya 43:4, 5) Ha zvi tiva ku hontlheni hi va lisima ka Jehovha.a (Wona tlhamuselo wa lahasi.) A Bhibhiliya ga hi tsumbisa giku: ‘[Jehovha] i nhenha leyi yi hanyisako. I ta ku tsakela hi zvigingi.’ — Zefaniya 3:16, 17.

7. A lirandzo la Jehovha li fanisa kuyini ni la mamani a an’wisako? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)

⁷ Jehovha i tsumbisa ku hambu loku a malandza yakwe mo kumana ni cikarato co tshamisa kuyini i ta ma tiyisa a tlhela a ma chavelela. I te: ‘Mu ta an’wa, mu tlakuliwa, mu wukarelwa. Khwatsi hi munhu a tangaliswako hi mamani wakwe, hizvalezvo mina ndzi ta mu tangalisa.’ (Isaya 66:12, 13) Ehleketa hi ku hlayiseka loku a n’wanana a ku zwako loku a mamani wakwe a mu wukarela kutani ku hlakana naye! Jehovha wa ku randza nguvhu wenawu niku i lava ku u tizwa na u hlayisekile. U nga tshuki u kanakana ku u wa lisima nguvhu ka Yena. — Jeremiya 31:3.

8, 9. A lirandzo la Jesu li hi tiyisisa kuyini?

⁸ A cin’wani ci hi mahako hi wona ku Jehovha wa hi randza hi lezvi a nga ‘randza tiko a kala a nyikela a N’wana wakwe a belekilweko yece, kasi ni wihi loyi a kholwako kakwe a nga lovi, kanilezvi ava ni wutomi ga pindzukelwa’. (Johani 3:16) A kuva Jesu a hi fele zvi komba ku yenawu wa hi randza, niku a lirandzo lelo la hi tiyisa. A Bhibhiliya gi komba lezvaku hambu “kukarateka kutani hlomulo” a zvi nge ‘zvi koti ku hi hambanyisa ni lirandzo la Kristu’. — Va Le Roma 8:35, 38, 39.

⁹ Ka zvikhati zvin’wani hi kumana ni zvikarato zvi hi rerako miri ni mapimo kutani zvi hi suselako litsako a cikhati hi tirelako Jehovha. Kanilezvi a ku alakanya lezvaku Kristu wa hi randza nguvhu zvi nga hi nyika ntamu wa ku timisela. (Gondza 2 Va Le Korinte 5:14, 15.) Zvi nga hi maha hi lava ku simama hi hanya ni ku tirela Jehovha zvi tlhela zvi hi nyika ntamu wa ku timisela, hambu loku hi xanisiwa hi timhango, ku vhukelwa, ku khunguvanyisiwa, kutani ku karateka.

A VAMAKABYE VA LAVA KU HI VA RANDZA

10, 11. Hi vamani va nga ni ntiro wa ku tiyisa vamakabye va mbhelileko ntamu? Tlhamusela.

¹⁰ Jehovha i tirisa bandla kasi ku hi aka hi lirandzo lakwe. Loku hi randza vamakabye va hina ho komba ku ha mu randza Jehovha. Hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku vhuna vamakabye va hina lezvaku va tiva ku va lisima niku Jehovha wa va randza. (1 Johani 4:19-21) Mupostoli Pawule i tsalile lezvi: ‘Tiyisetanani, mu akana, kota lezvi mu zvi mahako.’ (1 Va Le Tesalonika 5:11) Lezvo a zvi mahiwi hi madhota basi. Hontlheni hi nga pimanyisa Jehovha na Jesu mhakeni ya ku tiyisa vamakabye va hina.— Gondza Va Le Roma 15:1, 2.

¹¹ A vokari lomu bandleni va karatekako nguvhu kutani kuva ni gome laha ka kuza zviva mababyi zvi nga lava ku va vhuniwa hi vadhokodhela ni ku kuma mimuri. (Luka 5:31) A madhota ni van’wani lomu bandleni va zvi tiva ku hambu lezvi ku nga ku a va gondzisiwangi wudhokodhela, a civhuno cabye ni lezvi va nga va chavelelisako zvona a vamakabye lavo zva lisima nguvhu. Hontlheni lomu bandleni hi nga ‘tiyisa-hlana lava va timbilu ti rerekileko, [hi] vhuna lava va nga ni gome, [hiva] ni lihlazva-mbilu ka vanhu vontlhe’. (1 Va Le Tesalonika 5:14) Hi lava ku zama ku zwisisa lezvi a vamakabye va hina va ti zwisako zvona. Hi fanele ku va kombisa lihlazva-mbilu hi tlhela hi wulawula hi ndlela yi to va chavelela loku va mbhelile ntamu. Wa zama ku tiyisa van’wani ke? U nga maha yini kasi u chavelela nguvhu u tlhela u tiyisa hlana?

12. Nyika cikombiso ca wokari a tiyisiwako hi lirandzo la vamakabye va lomu bandleni gakwe.

¹² A makabye wo kari wa le Europa i ngalo: “Ndzi tshama hi ku alakanyela ku ti sunga, kanilezvi ku na ni lomu ndzi ci kumako kona civhuno. A bandla legi ndzi nga ka gona ga ponisa wutomi ga mina. Contlhe cikhati a vamakabye va ndzi tiyisa nguvhu niku va ndzi randza. Hambu lezvi ku nga ku vatsongwani va zvi tivako ku ndza xanisiwa hi gome ga hombe, contlhe cikhati a vamakabye va tshamela kuta va ta ndzi vhuxela. A patswa wo kari wu tlhela wu ku khwatsi vapswali va mina va moya. A patswa lowo wa ndzi khatalela khwatsi, niku hi ndlela yo kari ndzi nga wula ku wu tshama na mina siku gontlhe.” Hi lisine, a hi hontlheni hi nga vhunako munhu hi ndlela yo fana. Kanilezvi hontlheni hi nga ti karata kasi ku seketela vamakabye va hina.b (Wona tlhamuselo wa lahasi.)

TINDLELA TO TIYISA VAN’WANI HI LIRANDZO

13. Zvini hi nga mahako kasi hi chavelela van’wani?

¹³ Ingisela khwatsi. (Jakobe 1:19) Loku a munhu a ti phofula hi kombisa lirandzo hi ku mu ingisela lihlazva-mbilu. Ka ciyimo leco, mu mahe zviwutiso hi ndlela ya yi nene, lezvi zvi to ku vhuna ku u mu zwisisa khwatsi. Loku u maha lezvo, zvi ta woneka ni lomu nghoheni ya wena ku hakunene wa mu khatalela, niku yenawu i ta zvi wona. A cikhati a wulawulako, kombisa lihlazva-mbilu u tlhela u mu tsika a ti phofula na u nga mu tsemarisi. Loku u mu ingisela khwatsi, u nga mu zwisisa khwatsi niku zvi nga mu vhuna ku a ku tsumba. Lezvo zvi ta mu olovela ku a ingisela lezvi u wulako laha u zamako ku mu vhuna. Loku hakunene u khatala hi van’wani, va nga chaveleleka.

14. Hikuyini hi nga faneliko ku solasola munhu a karatekileko?

¹⁴ U nga mu solasoli. A munhu a karatekileko i ta karateka ku hundza mpimo loku a wona ku ha mu solasola. Loku hi mu solasola, zvi ta hi karatela ku mu vhuna. A Bhibhiliya gi ngalo: ‘Va kona lava va wulawulako timhaka ti tlhavako khwatsi i supadho; kanilezvi a lirimi la a tlharihileko wutomi.’ (Mavingu 12:18) Hambu lezvi ka ku hi wa nga ta khunguvanyisa munhu ha womu, hi nga mu vangela kubayisa nguvhu loku hi wulawula na hi nga rangangi hi ku pimisa. Kasi ku tiyisa makabye, hi fanele ku mu maha a tiyiseka lezvaku hakunene ha zama ku zwisisa ciyimo cakwe. — Matewu 7:12.

15. Zvini hi nga zvi tirisako kasi ku chavelela hi zvona vamakabye va hina?

¹⁵ Tirisa Mhaka ya Nungungulu kasi ku chavelela van’wani. (Gondza Va Le Roma 15:4, 5.) A Bhibhiliya gita hi ka “Nungungulu wa kutiya ni kuchavelela”. Hikwalaho a zvi hlamalisi lezvi gi hi chavelelako. A ku hundza lezvo, hi na ni Índice das Publicações da Torre de Vigia ni Bhuku go kambisisa hi gona ga Timboni ta Jehovha. Loku hi tirisa mabhuku lawa, hi nga kuma mitsalo ni mabhuku ya ku hi nga ma tirisa kasi ku chavelela ni ku tiyisa vamakabye va hina.

16. Matshamela muni ma to hi vhuna ku tiyisa wokari a karatekileko?

¹⁶ Zwela wusiwana u tlhela uva munhu wo rula. Jehovha i ‘Papayi wa wuxinji ni Nungungulu wa kuchavelela kontlhe’, niku i na ni “wuxinji ga hombe” hi malandza yakwe. (Gondza 2 Va Le Korinte 1:3-6; Luka 1:78; Va Le Roma 15:13) Pawule i vekile cikombiso ci nene mhakeni leyi hakuva i wa pimanyisa Jehovha. I tsalile lezvi: ‘Hi no rula cikari ka n’wina, kota a muan’wisi loku a hlayisa a vanana vakwe. Kota lezvi hi nga mu randza nguvhu hi no tsaka a ku mu nyika ivhangeli ya Nungungulu, na ku nga hi yona yoce, kanilezvi hi wa longile a ku nyikela hambu ni wutomi ga hina, hakuva mu wa randzeka nguvhu ka hina.’ (1 Va Le Tesalonika 2:7, 8) Loku hi va zwela wusiwana van’wani a ku fana na Jehovha, hi tava hi hlamula mukhongelo wa munhu a nga kari a kombela ku chavelelwa!

17. Cini ci to hi vhuna ku tiyisa vamakabye va hina?

¹⁷ U nga rindzeli ku a vamakabye vava vanhu vo mbhelela. Hlota zva zvi nene. Loku u rindzela ku a vamakabye vava vo mbhelela, u ta khunguvanyeka. (Mutshawuteli 7:21, 22) U nga rivakelwi lezvaku Jehovha a nga rindzeli ku hi maha zvilo zvo kala hi nga zvi koti. Maku hi fanele ku kombisana lihlazva-mbilu. (Va Le Efesusi 4:2, 32) A hi lavi ku va maha va alakanya ku lezvi va mahelako Jehovha a zvi vhuni nchumu kutani ku va fananisa ni van’wani. Wutshan’wini ga lezvo, hi va tiyisa hi tlhela hi va dzundza hi zvilo zva zvi nene lezvi va mahako. Lezvo zvi ta va vhuna ku va tirela Jehovha na va tsakile. — Va Le Galatiya 6:4.

18. Hikuyini hi faneleko ku tiyisana hi lirandzo?

¹⁸ Jehovha wa ma nyika lisima a malandza yakwe wontlhe niku Jesu yenawu. (Va Le Galatiya 2:20) Ha va randza nguvhu a vamakabye va hina, hikwalaho hi fanele ku tirisana navo hi lirandzo. Hi ‘hlota lezvi zvi vangako kurula, ni zvilo lezvi hi ta nga akana ha zvona’. (Va Le Roma 14:19) A ho ku gi rindzela hi mahlo yo pswhuka a wutomi Paradhiseni, lomu ku to kala ku nga hi na munhu a tova ni cigelo co mbhela ntamu! Ku nga ta hava ni mababyi ni tiyimpi. A vanhu va nga ta hafa hi kota ya ciwonho va ci kumileko ka Adhamu, niku ku nga ta hava ni kuvhukelwa, zvikarato zva mingango, kutani ku khunguvanyeka wutomini. Kumbheleni ka 1000 wa malembe, a vanhu vontlhe va tava va mbhelele. Lava va to tsumbeka kuringweni ko gumesa, Jehovha i ta va wona kota vana vakwe va laha misaveni niku hi tava ni ‘kutlhatlheka ka kungangamela ka vana va Nungungulu’. (Va Le Roma 8:21) Hikwalaho, hontlheni a hi kombiseni lirandzo li tiyisako hi tlhela hi vhunana kasi hi hanya misaveni yiswa yo tsakisa ya Nungungulu.