U “gondzile cihundla” ca ku xalala hi lezvi u nga nazvo?

1. A kuxalala zvi wula yini, niku a zvi wuli yini?

XANA u munhu wo xalala? A munhu wo xalala wa kuma litsako ni kurula hi ku veka kupima ka makatekwa lawa a ma kumako zvezvi. A nga veki civiti kutani ku zangara hi lezvi a zvi luzileko. Kanilezvi a kuva munhu wo xalala a zvi wuli ku hi nga cheli kota hi wutomi ga hina. Hi cikombiso, a maKristu ma hlota tindlela ta ku engetela ntiro wabye ka Jehovha. (Rom. 12:1; 1 Tim. 3:1) Kanilezvi a ma mbhelelwi hi litsako loku ma nga kumi a malungelo ya ntiro hi cikhati leci ma nga ci rindzele.

2. Hikuyini a ku kala kuxalala zvi nga ni mhango?

² A ku kala kuxalala zvi nga vanga zvikarato zva hombe. Lava va kalako va nga tshuki va xalala hi lezvi va nga nazvo va nga tira cikhati co tala nguvhu kasi va kuma zvilo zva ku a hi cilaveko. A ya hava hi ku hambu maKristu yo kari ma yiva mali ni zvilo zvin’wani lezvi ma zvi navelako. Kuzvilava ma ti byela lezvi: ‘Ndzo ci lava vasan’wina’, ‘ndzi rindzele cikhati co leha’, kutani ku ‘ndzi ta gumesa ndzi tlhelisa mali ya vambe’. Hambulezvo, ni kwihi kuyiva a ku mu tsakisi Jehovha niku ku chakisa vito gakwe. (Mav. 30:9) A vokari va khunguvanyeka hi ku kala va nga kumi malungelo ya ntiro laha ka kuza va tsukula ku tirela Jehovha. (Gal. 6:9) Zvi nga mahisa kuyini ku a nandza ga Jehovha gi ti nyikeleko gi ehleketa hi ku maha lezvo? Kuzvilava a cikarato ci ngava ku a munhu loye a nyima ku ti karatela kuva munhu wo xalala.

3. Lisine muni lo tiyisa hi gondzako ka Va Le Filipi 4:11, 12?

³ Hontlheni hi ngava vanhu vo xalala. Mupostoli Pawule i tsalile lezvaku i wa ‘gondzile ku enelelwa ni ka gihi tshamela a nga hi ka gona’. (Lera Va Le Filipi 4:11, 12.) Pawule i tsalile magezu lawa a cikhati leci a nga vhalelwe. Hambulezvo, i wa nga mbhelelwangi hi litsako. I wa “gondzile cihundla” ca ku xalala hi lezvi a nga hi nazvo. Loku hi kari hi ti karatela ku xalala hi lezvi hi nga nazvo, a magezu ya Pawule ni lezvi a zvi hanyileko zvi nga hi tiyisekisa lezvaku hi ngava vanhu vo xalala. A hi faneli ku rindzela ku hi ku halahala hi xalala hi zviyimo zva hina. Wutshan’wini ga lezvo, hi fanele ku gondza ku xalala. Hi ndlela muni? A hi bhuleni hi matshamela ma to hi vhuna ku hi gondza cihundla ca kuxalala.

BONGA HI LEZVI U NGA NAZVO

4. A kuva vanhu vo bonga zvi hi vhunisa kuyini ku hi xalala? (1 Va Le Tesalonika 5:18)

⁴ A munhu a randzako ku bonga zva olova ku a xalala. (Lera 1 Va Le Tesalonika 5:18.) Hi cikombiso, loku hi bonga hi lezvi hi nga nazvo kasi hi hanya, zvi nga maha ku hi nga karateki nguvhu hi zvilo lezvi hi zvi lavako, kanilezvi zva ku a hi nazvo. Loku hi bonga a malungelo ya ntiro lawa hi nga nawo zvezvi, hi ta veka kupima ka ku maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina ka zviavelo lezvo, wutshan’wini ga kufa ni tindleve hi ku lava malungelo maswa. A zvi hlamalisi lezvi a Mitsalo yi hi kucako ku hi patsa magezu ya kubonga ka mikhongelo ya hina! A kuva vanhu vo bonga zvi hi vhuna ku hizwa “kurula ka Nungungulu, loku ku hundzako a kupima kontlhe”. — Filp. 4:6, 7.

5. Zvigelo muni zvi nga fanele ku maha ku a vaIzrayeli va bonga? (Wona ni mufota.)

⁵ Wona lezvi zvi nga humelela vaIzrayeli. Hi makhati yo tala, va wa khala ka Jehovha hi ku xuva zvakuga lezvi va nga ti buza hi zvona le Gibhite. (Mitse. 11:4-6) Lisine ku a wutomi gi wa nga olovi lomu ciwuleni. Zvini zvi nga wa ta va vhuna ku va xalala? Va wa fanele ku ehleketa ni kubonga hi lezvi Jehovha a nga sina a va mahele. Le Gibhite, lomu va nga khomiwa hi ndlela ya tihanyi kota tikhumbi, Jehovha i no neha 10 wa makhombo ka lava va nga kari va va xanisa. Andzhako ka loku a vaIzrayeli va tlhatlhisilwe, va no “phanga” a prata, ni ouro, ni tinguwo ta vaGibhite. (Ekso. 12:36) A cikhati leci a vaIzrayeli va nga hlongoliwa hi vaGibhite kala mbhirini ya Bimbi go Pswhuka, Jehovha i no avanyisa mati hi cihlamaliso. A cin’wani kambe, a cikhati leci va nga famba lomu ciwuleni, Jehovha i wa va nyika mana siku ni siku. Makunu, ci wa hi cihi cikarato? A vaIzrayeli va wa nga xalali, na ku nga hi kota ya zvakuga lezvi va nga kala va nga hi nazvo, kanilezvi hi kota ya lezvi va nga kala ku bonga hi lezvi va nga hi nazvo.

6. Zvini zvi nga hi vhunako kuva vanhu vo bonga?

⁶ Zvini zvi nga ku vhunako kuva munhu wo bonga? Co sangula, siku ni siku ti nyike cikhati ca ku ehleketa hi zvilo zva zvinene lezvi u nga nazvo. U nga tsala zvilo zvimbiri kutani zvinharu lezvi u zvi bongako. (Miko. 3:22, 23) Ca wumbiri, kombisa kubonga. Sangula hi wena u bonga van’wani hi lezvi va ku mahelako. A ca hombe ka zvontlhe, bonga Jehovha hi kukhandzakanya. (Lis. 75:1) Ca wunharu, hlawula vanghana lava va kombisako kubonga. Loku hi kombisa kubonga, a van’wani vonawu va ta maha zvezvo niku zvi tshamisile zvezvo ni kungaxalali. (Dhewu. 1:26-28; 2 Tim. 3:1, 2, 5) A cikhati leci hi vekako nguvhu kupima ka ku kombisa kubonga, hi nga ta swireka.

7. Zvini zvi vhunileko Aci a ku ava munhu wa kubonga, niku give gihi a wuyelo ga kona?

⁷ Wona lezvi zvi nga humelela Aci, wa le Indonésia. I wula lezvi: “Ndzeni ka ntungu wa COVID-19 ndzi no sangula ku fananisa zviyimo zva mina ni zva maKristu man’wani. Hi kota ya lezvo, ndzi wa nga xalali.” (Gal. 6:4) Zvini zvi mu vhunileko ku cica maalakanyo yakwe? Aci i wula lezvi: “Ndzi no sangula ku hlayela a makatekwa lawa ndzi nga ma kuma siku ni siku ni ku ehleketa hi zvilo zvo tala zva zvinene ndzi zvi kumako hi lezvi ndzi lumbako a hlengeletano ya Nungungulu. Andzhako ka lezvo ndzi bonga Jehovha. Lezvo zvi ndzi vhunile ku ndzi xalala zva lisine.” Loku u karatiwa hi maalakanyo ya hava, maha zvalezvi zvi nga mahiwa hi makabye Aci kasi u tlhela u kombisa kubonga.

SIMAMA U VEKA KUPIMA NI KU TI KORAMISA

8. I ntlhamu muni wu phasileko Bharuke?

⁸ Bharuke, a matsalani wa muphrofeti Jeremiya, i no phasiwa zva cikhatana. Bharuke i wa hi ni ciavelo co karata nguvhu ca ku vhuna Jeremiya a ku huwelela mahungu ya ntamu ka tiko gi nga kala gi nga kombisi kubonga. Ka khati go kari, Bharuke i no tsika ku veka kupima. Wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi Jehovha a nga lava lezvaku a maha, zvi wonekisa ku khwatsi i no sangula ku veka nguvhu kupima ka yena wutsumbu ni ka lezvi a nga lava ku maha. Hi ku tirisa Jeremiya, Jehovha i byelile Bharuke, aku: “Wa ti lavela zvilo zva hombe. Tsika ku zvi lavetela”. (Jer. 45:3-5) Hi magezu man’wani, Jehovha i te: “Xalala hi lezvi u nga nazvo.” Bharuke i no vhumela ku kawukiwa a tlhela a simama ku tsakelwa hi Jehovha.

9. 1 Va Le Korinte 4:6, 7, i hi vhunisa kuyini a kuva ni mawonela ma nene hi malungelo lawa hi nyikiwako? (Wona ni mifota.)

⁹ Ka zvikhati zvo kari, a muKristu a nga ti zwisa ku khwatsi wa ringanelwa hi malungelo yo kari ya ntiro. Kuzvilava a nga va ni wutlhari ga hombe, ku tira hi kutikarata, kutani kuva ni malembe yo tala na a tirela Jehovha — kutani ku ngha a hi ni zvontlhe zva zvinharu. Hambulezvo, a malungelo lawa a nga tsakela kuva nawo ma kumiwa hi van’wani. Zvini zvi nga mu vhunako ku a nga swireki? Ku ehleketa hi lezvi Pawule a tsalileko, zvi kumekako ka 1 Va Le Korinte 4:6, 7. (Lera.) A malungelo wontlhe ni wutlhari legi hi nga nago hi nyikiwa hi Jehovha. Jehovha a nga hi nyiki hi ku khwatsi zvo hi fanela kutani ku hi ringana. Zvontlhe lezvo zvikombiso zva tipswalo ta Jehovha. — Rom. 12:3, 6; Efe. 2:8, 9.

10. Zvini zvi nga hi vhunako kuva vanhu vo ti koramisa?

¹⁰ Hi ngava vanhu vo ti koramisa hi ku ehleketa khwatsi hi cikombiso leci Jesu a hi vekeleko. Ehleketa hi lezvi zvi nga humelela a cikhati leci Jesu a nga va hlambisa mikondzo a vapostoli vakwe. Mupostoli Johani i tsalile lezvi: “Jesu na a zvi tiva lezvaku [co sangula] Papayi i vekile zvilo zvontlhe mandleni yakwe ni [ca wumbiri] lezvaku i tile hi ka Nungungulu [ca wunharu] niku i waya ka Nungungulu, . . . [i no] sangula ku va hlambisa mikondzo a vapizani”. (Joh. 13:3-5) Jesu kuzvilava na a alakanyile ku i wa ringanelwa hi ku a vapostoli vakwe va mu hlambisa mikondzo. Kanilezvi ndzeni ka cikhati leci a nga hi laha misaveni, a nga tshukangi a alakanya lezvaku wa ringanelwa hi ku hanya wutomi ga ginene nguvhu ni kutshamiseka. (Luka 9:58) Jesu i wa ti koramisa niku i wa xalala. I hi siyele cikombiso co mbhelela. — Joh. 13:15.

11. A kutikoramisa ku mu vhunisa kuyini Dennis lezvaku a xalala?

¹¹ Dennis, wa le Holanda, wa zama ku landzela cikombiso ca Jesu ca kutikoramisa, kanilezvi a zvi mu oloveli. I wula lezvi: “Ka zvikhati zvin’wani loku a van’wani va kuma malungelo ya ntiro a ndzi xalali niku ndzi tlhela ndzi ti tlakusa. A cikhati leci lezvo zvi humelelako ndzi gondza xungetano hi kutikoramisa. Lomu ka JW Library^® ndzi hlengeletele mitsalo yo kari yi wulawulako hi kutikoramisa kasi ndzi yi kuma hi kuhatlisa loku ndzi yi lava. Ndzi chisile tikanelo to kari ti wulawulako hi kutikoramisa lomu ka fone ya mina niku ndza tolovela ku ti ingisela.a Ndzi gondzile lezvaku zvontlhe lezvi hi mahako zvi fela ku nyika wudzundzo Jehovha, na ku nga hi hina venyi. Lezvi a mun’we ni mun’wani wa hina a mahako ne a zvi tati kombe.” Loku u nga xalali hi ciyimo ca wena, ti karatele kuva munhu wo ti koramisa. Lezvo zvi ta tiyisa wunghana ga wena na Jehovha zvi tlhela zvi ku vhuna ku u xalala. — Jak. 4:6, 8.

EHLEKETA HI KUTSUMBA KA WENA

12. Kutsumba muni hi nga nako ku hi vhunako ku hi xalala? (Isaya 65:21-25)

¹² Hi xalala nguvhu a cikhati leci hi ehleketako hi kutsumba loku hi nga nako. A magezu ya Jehovha wutsumbu ma tsalilweko hi muphrofeti Isaya ma komba lezvaku Jehovha wa zvi zwisisa lezvi a wutomi gi nga bindzisako zvona nyamutlha, ma tlhela ma hi tiyisekisa lezvaku Jehovha i ta hi tlhatlhisa ka kuxaniseka loko. (Lera Isaya 65:21-25.) Hi ta hanya ka tiyindlu ta tinene ni ta ku saseka. Hi tava ni ntiro wo tsakisa hi tlhela higa zvakuga zva zvinene zvo nandziha khwatsi. Hi nga ta ha karateka kambe hi ku chava ku hina, kutani vana va hina, hi ta kumana ni mhango. (Isa. 32:17, 18; Ezek. 34:25) Hi rindzela zvilo zvo saseka nguvhu, niku lezvo zvi tiyile.

13. Hi ka zviyimo muni zvi lavekako nguvhu a ku hi veka kupima ka kutsumba ka hina?

¹³ Zvezvi zvi laveka nguvhu a ku hundza kale a ku hi veka kupima ka kutsumba ka hina. Hikuyini? Hi ku hi hanya “masikwini ya kugumesa” niku hontlheni hi kumana ni zvikarato “zvo nonoha a ku zvi timisela”. (2 Tim. 3:1) Siku ni siku Jehovha wa hi vhuna ku timisela hi ku hi nyika wurangeli, ni ntamu, ni ku hi vhuna loku zvi laveka. (Lis. 145:14) A cin’wani kambe, a kutsumba ka hina kota maKristu ku hi vhuna ku timisela zvikhatini lezvi zva zvikarato. Kuzvilava u kulula u n’watseka kasi ku hlayisa ngango wa wena hi tlhelo ga nyama. Xana lezvo zvi wula ku contlhe cikhati u tava cisiwana? Ne ni kutsongwani! Jehovha i tsumbisa ku ku nyika lezvi u zvi lavako ni zva ku hundza lezvo paradhiseni. (Lis. 9:18; 72:12-14) Kuzvilava uzwa kubayisa siku ni siku, u na ni depresawu, kutani man’wani mababyi ya hombe. Xana a wutomi ga wena hi galego basi niku a ku na kutsumba? Ahihi. A mababyi ni kufa zvi ta fuvisiwa misaveni yiswa ya Nungungulu. (Kuv. 21:3, 4) A kutsumba loko ku hi vhuna ku hi xalala hambu zvezvi hi tlhela hi nga zangari ni ku veka civiti. Zva koteka ku hi xalala hambu loku hi mahelwa kungalulami kutani hi felwa, hambu loku hi kari hi babya kutani cin’wani cikarato. Hikuyini? Hi ku hambu loku hi kumana ni zvikarato zvo bindzisa kuyini zvezvi ha zvi tiva lezvaku ‘a kuxaniseka ka hina ka cikhatana’ ni lezvaku misaveni yiswa hi ta tlhatlhisiwa kala kupindzuka. — 2 Kor. 4:17, 18.

14. Zvini zvi nga hi vhunako ku hi tiyisa kutsumba ka hina?

¹⁴ Kota lezvi a kutsumba ku nga ka lisima kasi hi xalala, zvini zvi nga hi vhunako ku hi tiyisa kutsumba ka hina? A ku fana ni lezvi a munhu zvi nga lavako ku a boha mayokola kasi a wona khwatsi a zvilo zva le kule, hinawu zvi nga lava ku hiba mazambo ma lavekako kasi hi tiyisa kutsumba ka hina hi wona khwatsi a paradhise legi gi tako. A cikhati leci hi karatekako hi ku vhumala mali, hi nga ehleketa hi lezvi a wutomi ga hina gi to tshamisa zvona a cikhati leci a mali ni wusiwana zvi to kala zvi nga ha hi kona. Loku hi karateka hi kota ya malungelo ya ntiro hi kalako hi nga se ma kuma, hi nga ehleketa hi ku andzhako ka loku hi mbhelele a kukarateka loko ku nga ta hava ka nchumu niku hi ta tirela Jehovha hi malembe yo tala. (1 Tim. 6:19) Kusanguleni, kuzvilava zvi nga hi karatela a ku ehleketa hi lezvi zvi to maheka cikhatini ci tako wutshan’wini ga ku karateka hi lezvi zvi mahekako zvezvi. Hambulezvo, hi kufamba ka cikhati a ku ehleketa hi zvilo zvo tsakisa zvi to maheka cikhatini ci tako zvi nga hi olovela.

15. Zvini u gondzako ka magezu ya Christa?

¹⁵ Wona lezvi a kutsumba ku mu vhunisako zvona Christa, a chadhileko na Dennis, loyi hi mu kumbukileko. I wula lezvi: “Ndzi na ni mababyi ya misiha ma kulako, lawa ma mahako ku ndzi famba hi cikarinyana ndzi tlhela ndzi mbheta cikhati co leha na ndzi hi laha mubhedhini. Siku ni siku ndzizwa kubayisa. Zvezvanyana, a dhokodhela wa mina i ndzi byelile ku a mababyi ya mina ma nga ta hundza. Kanilezvi, zvalezvo ndzi no pimisa lezvi: ‘Yena i wona lezvi zvi to maheka cikhatini ci tako hi ndlela yo hambana ni leyi ya mina.’ Ndzi veka kupima ka kutsumba ka mina loku ku ndzi nyikako kurula ka maalaakanyo. Nyamutlha, zvi lava ku ndzi timisela a ku hanya tikweni legi, kanilezvi ndzi rindzela zvilo zvo tsakisa nguvhu misaveni yiswa!”

“LAVA VA MU CHAVAKO A VA VHUMALI NCHUMU”

16. Hikuyini Dhavhidha a nga tsala lezvaku lava va chavako Jehovha “va nga ta vhumala nchumu”?

¹⁶ A nandza go xalala ga Jehovha gi ta simama ku kumana ni zvikarato. Hosi Dhavhidha hi wutsongwani ga kona i felwe hi vana vanharu. I no lumbetiwa, a tokometiwa a tlhela a hlotiwa hi malembe yo tala. Hambu lezvi a nga kumana ni zvikarato zvo tala, i byelile Jehovha aku: “Lava va [ku] chavako a va vhumali nchumu”. (Lis. 34:9, 10) Hikuyini a nga wula lezvo? Hi ku hambu lezvi hina, kota vanhu va Jehovha, hi kalako hi nga rindzeli a ku hi nga kumani ni zvikarato, ha tiyiseka lezvaku hi nga ta tshuka hi vhumala lezvi hakunene zvi lavekako. (Lis. 145:16) Niku hi nga tsumba lezvaku Jehovha i ta hi vhuna ka zvikarato zvontlhe hi kumanako nazvo. Hikwalaho, hi nga xalala.

17. Hikuyini u ti yimiseleko ku gondza cihundla ca kuxalala?

¹⁷ Jehovha i lava lezvaku hi xalala. (Lis. 131:1, 2) Hikwalaho, hi fanele ku gondza a cihundla ca kuxalala. Loku u ti karatela kuva munhu wa ku bonga, ku simama u veka kupima ni ku ti koramisa, ni ku tiyisa kutsumba ka wena, u ta zvi kota ku wula lezvi: “Mina ndzi munhu wo xalala.” — Lis. 16:5, 6.