NDZIMA YA CIGONDZO N.° 43
LISIMU 41 Zwana mukhongelo wa mina
U nga rivali ku khongelela van’wani
“ Mu khongelelana. . . . A mukhongelo wa ku khongotela wa munhu wo lulama wu na ni ntamu wa hombe”. — JAK. 5:16.
LEZVI HI TO GONDZA
Hi ta wona ku hikuyini zvi nga zva lisima a ku khongelela van’wani ni lezvi hi nga zvi mahisako zvona.
1. Hi zvi tivisa kuyini a ku a mikhongelo ya hina ya lisima ka Jehovha?
A MUKHONGELO cinyikiwo co hlamalisa nguvhu. Ehleketa hi lezvi: Jehovha i ti nyikile mitiro yo kari a tingilozi. (Lis. 91:11) I tlhelile a mu nyika ntiro wa lisima a N’wana wakwe. (Mat. 28:18) Kanilezvi a ku i kona a nga mu nyika ntiro wa ku ingisela a mikhongelo ya hina? Ahihi. Lezvo zvilo zvi mahiwako hi Jehovha wutsumbu. Jehovha, a “Muzwi wa mikhongelo” i hi ingisela hi yece. — Lis. 65:2.
2. Cikombiso muni leci mupostoli Pawule a hi vekeleko xungetano hi ku khongelela van’wani?
2 Hambu lezvi hi nga khongelako ka Jehovha hi kutlhatlheka hi mu byela lezvi zvi hi karatako, hi fanele ku khongelela van’wani kambe. Hi zvalezvo a nga maha mupostoli Pawule. Hi cikombiso, i tsalele a bandla ga Va Le Efesusi, aku: “Ndzi simama ku mu kumbuka mikhongelweni ya mina”. (Efe. 1:16) Pawule i wa va khongelela hi mun’we mun’we kambe. Hi cikombiso, i byelile Timote, aku: “Ndza bonga Nungungulu, . . . na ndzi nga tsiki ku ku alakanya mikhongelweni ya mina ya kukhongotela, wusiku ni mumu”. (2 Tim. 1:3) Pawule i wa hi ni zvikarato zvakwe wutsumbu zva ku zvi khongelela. (2 Kor. 11:23; 12:7, 8) Hambulezvo, i wa ti nyika cikhati ca ku khongelela van’wani.
3. Hikuyini hi nga rivakelwako ku khongelela van’wani?
3 Ka zvikhati zvin’wani hi nga rivakelwa ku khongelela van’wani. Hikuyini? A makabye wo kari wa ku hi Saritaa i wula a cin’we ca zvigelo. I ngalo: “Tikweni legi go biha hi tshama na hi khomekile. Hi nga jujiwa kupima hi zvikarato zva hina laha ka kuza hi khongela hi zvilaveko zva hina basi.” Zva tshuka zvi ku humelela lezvo? Loku zvi hi lezvo, a ndzima leyi yi ta ku vhuna. Yi ta 1) tlhamusela a ku hikuyini zvi nga zva lisima a ku khongelela van’wani, niku 2) yi ta hi vhuna ku wona lezvi hi nga zvi mahisako zvona lezvo.
HIKUYINI HI FANELEKO KU KHONGELELA VAN’WANI
4-5. A mikhongelo leyi hi mahelako van’wani yi “na ni ntamu wa hombe” hi ndlela muni? (Jakobe 5:16)
4 A mikhongelo hi mahelako van’wani yi “na ni ntamu wa hombe”. (Lera Jakobe 5:16.) A ku hakunene a mikhongelo hi mahelako van’wani yi nga chukwatisa ciyimo cabye? Ina. Kota lezvi Jesu a nga zvi tiva ku mupostoli Pedro i wa ta mu kaneta na ku nga hi kale, i wulile lezvi: “Ndzi ku kombelele kasi a kukholwa ka wena ku nga rereki”. (Luka 22:32) Pawule yenawu i wa zvi tiva ku a mukhongelo wa vhuna. Laha a nga vhalelwe paxweni le Roma, na a nga hi na nandzu, i no tsalela Filemoni, aku: “Ndza tsumba lezvaku hi kota ya mikhongelo ya n’wina, ndzi ta wuya ka n’wina”. (Filem. 22) Hi zvalezvo zvi nga maheka futsi; Pawule i no tlhatlhiwa na zvi nga seya kule, a simama ni ntiro wakwe wa kuchumayela.
5 Hi lisine, lezvo a zvi lavi ku wula ku a mikhongelo ya hina yi nga jaha Jehovha ku a maha cokari. Jehovha wa ku wona a kukarateka ka malandza yakwe niku ka zvikhati zvo kari i hlawula ku tekela ku hlamula mikhongelo yabye. A ku tiva lezvo zvi nga hi vhuna ku khongela ka Jehovha hi mbilu yontlhe xungetano hi ciyimo co kari na hi tiyiseka ku i ta khatalela a cikarato ca hina hi ndlela ya yinene nguvhu. — Lis. 37:5; Wona 2 Va Le Korinte 1:11 ni nota ya cigondzo.
6. A ku khongelela van’wani zvi khumbisa kuyini lezvi hi ti zwisako zvona hi vona? (1 Pedro 3:8)
6 A ku khongelela van’wani zvi hi vhuna ku “zwelana” wusiwana. (Lera 1 Pedro 3:8.) A munhu wa ku zwela wusiwana i wona a kuxaniseka ka van’wani a tlhela a xuva ku maha cokari kasi ku va vhuna. (Mar. 1:40, 41) A dhota go kari ga ku hi Miguel gi ngalo: “A cikhati leci ndzi khongelelako van’wani hi zvilaveko zvabye, ndzi zwisisa a zvikarato va kumanako nazvo niku lezvo zvi maha ku ndzi engetela ku va randza. Ndzi tizwa na ndzi hi kusuhani nguvhu navo hambu loku vona kuzvilava va nga zvi tivi.” A dhota gin’wani ga ku hi Ricardo gi tlhamusela bhindzu gin’wani. Gi ngalo: “Laha hi khongelelako wokari hi kuceka ku maha cokari kasi ku mu vhuna.” Gi engeta giku: “A cikhati leci hi vhunako loyi hi mu khongelelako hi zvilo zvo kongoma hi lisine ho vhunetela ku hlamula a mukhongelo lowu hi mu mahelako.”
7. A ku khongelela van’wani zvi hi vhunisa kuyini kuva ni mawonela manene hi zvikarato zva hina? (Va Le Filipi 2:3, 4) (Wona ni mifota.)
7 A ku khongelela van’wani zvi hi vhuna kuva ni mawonela manene hi zvikarato zva hina. (Lera Va Le Filipi 2:3, 4.) Hontlheni ha kumana ni zvikarato zvi vangiwako hi lezvi hi hanyako ka tiko gi fumiwako hi Dhiyabho. (1 Joh. 5:19; Kuv. 12:12) Loku hi tolovela ku khongelela van’wani hi simama ku alakanya lezvaku “a kuxaniseka ko fana ni loko ka humelela a vamakabye va [hina] misaveni” yontlhe. (1 Ped. 5:9) A phayona ga ku hi Katarina gi wula lezvi: “A ku khongelela van’wani zvi ndzi alakanyisa ku vonawu va kumana ni zvikarato. Lezvo zvi ndzi vhuna ku ndzi nga veki nguvhu kupima ka zvikarato zva mina wutsumbu.”
A ku khongelela van’wani zvi hi vhuna a kuva ni mawonela manene hi zvikarato zva hina (Wona paragrafo 7)d
VA YI LAVA A MIKHONGELO YA HINA
8. Nyika cikombiso ca lava hi nga va patsako ka mikhongelo ya hina.
8 Hi vamani hi nga va patsako ka mikhongelo ya hina? Hi nga khongelela vanhu hi mitlawa; hi cikombiso, lava va babyako, vaswa lava va tseketselwako ni ku kucetelwa ku maha zvobiha cikoleni kutani lava va kumanako ni zvikarato zvi vangiwako hi ku kula ka tanga. A kutala ka vamakabye va hina va vhukelwa, ku ngava hi maxaka yabye kutani hi mifumo. (Mat. 10:18, 36; Miti. 12:5) A vamakabye vo kari zvi lavile ku va tsutsuma va siya mimiti yabye hi kota ya gujeguje ya politika. A van’wani va kumana ni timhango ta ntumbuluko. Kuzvilava a hi va tivi a vamakabye lavo hi kukongoma. Kanilezvi a cikhati leci hi va khongelelako hi komba lezvaku ha landzela a cileletelo ca Jesu, ca ku “randzanani”. — Joh. 13:34.
9. Hikuyini hi faneleko ku khongelela lava va rangelako lomu hlengeletanweni ya Jehovha ni vasati vabye?
9 Hi nga tlhela hi khongelela lava va rangelako lomu hlengeletanweni ya Jehovha. A ntlawa lowo wu patsa a zviro zva Hubye yi Fumako ni vavhuneteli vabye, zviro zva tikometi ta maravi, vawoneleli va tihofisa ta maravi, vawoneleli va cipandze, madhota ya bandla ni malandza yo vhunetela. A kutala ka vamakabye lava va kumana ni zvikarato zva vona wutsumbu laha va tirako hi kutikarata kasi ku hi vhuna. (2 Kor. 12:15) Hi cikombiso, a muwoneleli wo kari wa cipandze wa ku hi Marku i wula lezvi: “A cin’we ca zvikarato zva mina zva hombe kuva kule ni vapswali va mina va khosaheleko kuveni vontlhe va vambiri va babya. Hambu lezvi va khatalelwako hi makabye wa mina ni nuna wakwe, zva ndzi bayisa a ku kala ndzi nga zvi koti ku maha zvontlhe ndzi nga xuva ku va mahela hi ndzoce.” Kani ha zvi tiva a zvikarato lezvi a vamakabye lavo va tirako yi nga chayi va kumanako nazvo kani a hi zvi tivi, zvinene a ku simama hi va patsa mikhongelweni ya hina. (1 Tes. 5:12, 13) Hi nga tlhela hi khongelela a vasati va vamakabye lavo hakuva va seketela vanuna vabye hi kutsumbeka kasi va simama ka zviavelo zvabye.
10-11. A ku Jehovha ya mu tsakisa a mikhongelo hi mahelako vamakabye va hina hi mitlawa? Tlhamusela.
10 Kota lezvi hi bhulileko hi zvona, hi nga khongelela vamakabye va hina hi mitlawa ya hombe. Hi cikombiso, hambu loku hi nga alakanyi munhu wo kongoma, kuzvilava hi nga kombela Jehovha kasi a vhuna lava va vhalelweko mapaxweni kutani ku chavelela lava va felweko hi munhu va mu randzako. A dhota go kari ga ku hi Donaldo gi wula lezvi: “Hi na ni vamakabye vo tala va kumanako ni zvikarato, hikwalaho ka zvikhati zvo kari hi maha mukhongelo wu patsako vontlhe va kumanako ni zvikarato.”
11 A ku Jehovha ya mu tsakisa a mikhongelo ya tshamela lego? Handle ko kanakana! Phela a hi zvi tivi zvontlhe zvilo zvo kongoma lezvi a vakhozeli-kulori va zvi lavako. Hikwalaho, zva ringana ku maha mikhongelo yi patsako mitlawa ya vamakabye va hina. (Joh. 17:20; Efe. 6:18) A mikhongelo leyo yi komba ku ha va “randza vamakabye vontlhe”. — 1 Ped. 2:17.
LAHA U KHONGELELAKO VANHU HI MUN’WE MUN’WE
12. A ku cuwukisela khwatsi zvi nga hi vhunisa kuyini ku kombela zvilo zvo kongoma mikhongelweni ya hina?
12 Cuwukisela khwatsi. Ahandle ka ku khongelela vamakabye hi ntlawa, zvinene a ku va khongelela hi mun’we mun’we na hi kumbuka mavito yabye. Xana lomu bandleni ga wena ku na ni wokari a xanisiwako hi mababyi yo kala ma nga hundzi? A ku ku na ni muswa a mbhelileko ntamu, hi kota ya lezvi a kucetelwako ku maha zvobiha hi zvigondzani-kuloni? A ku ku na ni mupswali a ti karatelako a ku wundla vana yece “hi kulaya ni gondziselelo ya Jehovha”? (Efe. 6:4) A ku cuwukisela khwatsi zvi ta ku maha u engetela ku randza van’wani ni ku va zwela wusiwana, lezvi zvi to ku kuca a ku va khongelela.b — Rom. 12:15.
13. Hi nga va khongelelisa kuyini lava hi kalako hi nga va tivi hi ku kongoma?
13 Khongelela van’wani hi mavito. Hi nga maha lezvo hambu hi lava hi kalako hi nga se va wona nghohe ni nghohe. Hi cikombiso, ehleketa hi vamakabye va hina va vhalelweko paxweni ka matiko yo kota Crimea, Eritrea, Rússia ni Singapura. Lomu ka jw.org u nga kuma mavito ya lava va vhalelweko paxweni.c A muwoneleli wo kari wa cipandze wa ku hi Brian i wula lezvi: “Ndzi polile ku a ku tsala vito ga makabye wo kari a nga paxweni ndzi gumesa ndzi gi wula hi gezu go zwala zvi ndzi vhuna ku ndzi alakanya munhu loye ni ku mu patsa mikhongelweni ya mina.”
14-15. Hi nga mahisa kuyini a mikhongelo yo kongoma?
14 Kombela zvilo zvo kongoma. Miguel, a kumbukilweko kusanguleni, i wula lezvi: “Laha ndzi lerako matimu ya vamakabye va vhalelweko paxweni ka jw.org, ndzi ti karatela ku alakanyela lezvi ndzi nga wa ta ti zwisa zvona loku ndzi wa hi ka ciyimo cabye. Ndza zvi tiva ku ndzi wa ta karateka hi sati wa mina ni ku lava ku mu khatalela khwatsi. Makunu, a ku tiva lezvo zvi ndzi maha ndzi tiva zvilo zvo kongoma zva ku zvi patsa mikhongelweni ya mina a cikhati leci ndzi khongelelako a vamakabye va chadhileko va vhalelweko paxweni.” — Mah. 13:3, nota.
15 A ku ti karatela ku alakanyela lezvi kuzvilava a wutomi ga vamakabye va nga mapaxweni gi nga tshamisa zvona, zvi nga hi vhuna ku kuma tin’wani tindlela ta ku maha ku a mikhongelo ya hina yiva yo kongoma. Hi cikombiso, hi nga khongelela ku a vagadhi va mapaxo va va khoma khwatsi a vamakabye va hina ni lezvaku lava va nga zvikhundleni zva wufumeli va tsika vamakabye va hina va khozela hi kutlhatlheka. (1 Tim. 2:1, 2) Hi nga khongela kambe hi kombela ku a vamakabye va bandla ga loyi a nga paxweni va tiyisiwa hi kukholwa ka loyi a vhalelweko kutani ku lava va kalako va nga hi Vakustumunyu va Jehovha va kuceka ku ingisela mahungu ya hina hi ku wona cikombiso cinene ca makabye loyi a vhalelweko. (1 Ped. 2:12) Handle ko kanakana, a mahela legi gi nga tira kambe a cikhati leci hi khongelelako vamakabye va hina va kumanako ni zvin’wani zviringo. Loku hi cuwukisela khwatsi, hi khongelela van’wani hi mavito hi tlhela hi kombela zvilo zvo kongoma hi ta komba lezvaku “a lirandzo la [hina] hi mun’we ni mun’wani” la hombe. — 1 Tes. 3:12.
MAWONELA MANENE HI MIKHONGELO YA HINA
16. Hi nga zvi kotisa kuyini kuva ni mawonela manene hi mikhongelo ya hina? (Matewu 6:8)
16 Kota lezvi hi zvi wonileko, a mikhongelo ya hina yi nga khumba lezvi a ciyimo ci nga tshamisa zvona. Kanilezvi, hi fanele kuva ni mawonela manene. Phela a cikhati leci hi khongelako, hi byela Jehovha a zvilo zva ku i sina a zvi tiva niku a hi mu nyiki wusungukati ga lezvi hi lavako ku a ci lulamisisa zvona ciyimo. Hikwalaho, Jehovha wa zvi tiva lezvi a malandza yakwe ma zvi lavako hambu loku wona, kutani hina, hi nga se zvi tiva. (Lera Matewu 6:8.) Loku zvi hi lezvo hikuyini hi faneleko ku khongelela van’wani? A cin’we ca zvigelo ci sina ci kumbukilwe ka ndzima leyi, ku nga lezvaku hi zvalezvo a vanhu va lirandzo va mahako. A lirandzo li hi kuca ku khongelela van’wani. Niku Jehovha wa tsaka loku a wona malandza yakwe na ma kombisa a lirandzo lakwe.
17-18. A mikhongelo leyi hi mahelako vamakabye va hina yi nga fananisiwa ni yini?
17 Hambu loku zvi wonekisa ku khwatsi ho tina ku khongela basi kanilezvi a ku cici nchumu, hi fanele ku alakanya ku a mikhongelo ya hina yi kombisa lirandzo la hina hi vamakabye niku Jehovha wa yizwa. Hi nga zvi fananisa hi ndlela leyi: Hi nga alakanyela a ngango wu nga ni zvivanana zvimbiri, ca mufana ni nhanyana. Leci ca mufana ci etlele hi lezvi ci babyako. Makunu leci ca nhanyana ci kombela papayi wa kona, ciku: “Papayi, tira makabye wa mina phela o babya.” A papayi wa kona i sina a mahile cokari kasi ku vhuna mufanyana wakwe; wa mu randza n’wana wakwe niku wa mu khatalela. Kanilezvi, hi nga alakanyela lezvi a papayi loye a tsakisako zvona, hi ku wona ku a cinhanyetana cakwe ca khatala nguvhu hi makabye wa cona laha ka kuza ci mu kombela ku a mu vhuna!
18 Hi zvalezvo Jehovha a hi kucako ku maha, i lava ku hinawu hi khatalelana hi tlhela hi khongelelana. A cikhati leci hi mahako lezvo, hi komba ku a hi khatali hi zva hina ntsena kanilezvi ha khatala hi vamakabye va hina; Jehovha wa ingisela a mikhongelo ya tshamela lego. (2 Tes. 1:3; Mah. 6:10) A cin’wani kambe, kota lezvi hi zvi wonileko, ka zvin’wani zvikhati a mikhongelo ya hina yi nga maha ku a ciyimo ci cica. Hikwalaho, a hi ti karateleni ku hi nga rivali ku khongelela van’wani.
LISIMU 101 A hi tireni hi wumun’we
a A mavito yo kari ma cicilwe.
b Sixtira a vhidhio Takeshi Shimizu: Jehovha hi ‘loyi a zwako mikhongelo’, yi nga ka jw.org.
c Kasi u kuma a mavito ya vamakabye va hina va vhalelweko paxweni, nghena ka jw.org u hlota a ndzima yi nge: “Testemunhas de Jeová presas por causa da sua fé — por região”.
d TLHAMUSELO WA MUFOTA: A vamakabye va kumanako ni zvikarato va nga khongelela van’wani.