“Wa nyika ntamu ka lava va rerekileko”

1. Zvikarato muni hi lwako nazvo, kanilezvi hikuyini Jehovha a xalalako hi malandza yakwe yo tsumbeka? (Wona mifota laha hehla.)

A KU hanya ka tiko legi a zvi olovi. Hi cikombiso, a vamakabye vo tala va kari va xanisiwa hi mababyi ya hombe. A van’wani va khosahele, kutani valwa ni ku hlayisa maxaka ma khosaheleko. A van’wani kambe valwa ni ku kuma zvo wundla hi zvona ngango wabye. Hi lisine, a kutala ka n’wina a mulwi ni cikarato cin’we basi; mulwa ni zvikarato zvontlhe lezvi hi khati gin’we. Lezvo zvi teka cikhati, ni ntamu, ni mali. Kanilezvi ma zvi tiva lezvaku Jehovha i ta mu vhuna. Ma zvi tiva lezvaku a zvilo zvi ta chukwata hakuva hi zvalezvo a tsumbisako. Handle ko kanakana a kukholwa ka n’wina ka mu tsakisa Jehovha!

2. Isaya 40:29 i hi tiyisisa kuyini, kanilezvi cihoxo muni hi nga ci mahako?

² Xana wa tshuka u alakanya ku a zvikarato lezvi u lwako nazvo zva hundza ntamu wa wena? Loku u ti zwisa lezvo, a hi wena wece. A malandza yo kari ya Nungungulu cikhatini ci hundzileko wonawu ma tshukile ma ti zwisa zvalezvo. (1 Tihosi 19:4; Joba 7:7) Cini ci nga va vhuna ku simama va timisela? Va no tsumba a ntamu wa Jehovha. A Bhibhiliya gi li Nungungulu “wa nyika ntamu ka lava va rerekileko”. (Isaya 40:29) A ya hava hi ku a vanhu vo kari va Nungungulu nyamutlha va alakanya ku a ndlela ya chukwana ya ku timisela zvikarato zvabye ku nyimanyana ku tirela Jehovha. Va zvi wona kota ndzhwalo a ku tirela Jehovha wutshan’wini ga kuva makatekwa. Hikwalaho, va nyima ku lera Bhibhiliya, va nyima kuya mitlhanganweni, va tlhela va nyima ku chumayela. Hi lisine, va maha lezvi Sathani a zvi lavako.

3. a) Hi nga maha yini kasi Sathani a nga hi mbheti ntamu? b) Zvini hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

³ Sathani a nga zvi lavi ku hiva ni ntamu. Wa zvi tiva ku hi kuma ntamu loku hi khomeka nguvhu hi ntiro wa Jehovha. Hikwalaho, loku a nyama ya wena kutani mapimo ya wena ma rereka, u nga hambani na Jehovha. Tshinela nguvhu ka yena. A Bhibhiliya gi li: “I ta mu . . . tiyisa, ni ku mu nyika ntamu.” (1 Pedro 5:10; Jakobe 4:8) Ka ndzima leyi, hi ta gondza ka Isaya 40:26-31 hi wona lezvi Jehovha a zvi kotisako zvona ku hi nyika ntamu. Hi kulandzela, hi ta wona zviyimo zvimbiri zvaku zvi nga hi maha hi loloha ntirweni wa Jehovha, hi tlhela hi wona lezvi a ku landzela matshinya ya milayo ya Bhibhiliya zvi nga hi vhunisako zvona ku timisela.

LAVA VA TSUMBAKO JEHOVHA VA TA TLHELA VA KUMA NTAMU

4. Cigondzo muni hi ci kumako ka Isaya 40:26?

⁴ Gondza Isaya 40:26. I hava a tshukileko a zvi kota ku hlaya tinyeleti tontlhe ti nga kona. A titlhari ta siyensya ti kholwa ku a tinyeleti leti ti wonekako laha misaveni ti kwalomo ka 400 wa tibhiliyoni. Hambulezvo, Jehovha wa tiva vito ga yin’we ni yin’we ya tona. Lezvo zvi hi gondzisa yini hi yena? Loku Jehovha a khatala hi tinyeleti ti kalako ti nga hi na wutomi, a ha ha wuli hi wena! Phela a wu mu tireli hi ku kurumetwa, kanilezvi u mu tirela hi ku mu randza. (Lisimu 19:1, 3, 14) A Papayi wa hina wo randzeka wa ku tiva khwatsi. A Bhibhiliya gi li ‘hambu ni misisi ya hloko ya wena yi hlayilwe’ hi yena. (Matewu 10:30) Jehovha i lava lezvaku hi zvi tiva ku zvontlhe zvi humelelako wutomini ga hina wa zvi wona. (Lisimu 37:18) Zvi te dlunya ku Jehovha wa zvi wona zvikarato zvontlhe lezvi u lwako nazvo, niku a nga ku nyika ntamu wa ku zvi timisela.

5. Cini ci hi tiyisako lezvaku Jehovha a nga zvi kota ku hi nyika ntamu?

⁵ Gondza Isaya 40:28. A ntamu wontlhe wuta hi ka Jehovha. Ehleketa hi ntamu lowu a nyikako gambo legi gi hi woningelako. David Bodanis, a nga mutsali wa timhaka ta siyensya, i wulile lezvaku segundo ni segundo, a gambo gi humesa ndzilo wo ringana ni lowu wu humesiwako hi tibhiliyoni ta mabhomba ya hombe loku ma buwusiwa hi khati gin’we. A mukambisisi mun’wani i mahile tikonta a kuma ku hi segundo yin’we basi, a gambo gi humesa gezi go ringana ku tirisiwa hi vanhu vontlhe va nga kona laha misaveni hi cipimo ca 200 000 wa malembe! Zvi te dlunya ku Jehovha, a nga yena a gi nyikako ntamu a gambo, a nga hi nyika ntamu na hinawu kasi hi timisela zvikarato zva hina.

6. A pingu wa Jesu a wu tsandzi hi ndlela muni, niku lezvo zvi ku khumbisa kuyini?

⁶ Gondza Isaya 40:29. A ku tirela Jehovha zvi hi nyika litsako la hombe. Jesu i byelile vapizani vakwe aku: “Rwalani a pingu wa mina.” A gumesa aku: “Mu ta kuma kuhumula mihefemulweni ya n’wina. Hakuva a pingu wa mina a wu tsandzi, ni nzhwalo wa mina wa hehuka.” (Matewu 11:28-30) Lelo lisine lo tiya! Ha tshuka hi suka kaya na hi karele hiya mutlhanganweni kutani kuchumayeleni. Kanilezvi hi ti zwisa kuyini laha kuwuyeni? Hi wuya na hi tangalile, na hi hi ni ntamu wa kulwa ni zvikarato zva hina. A pingu wa Jesu a wu bindzi futsi.

7. Hlawutela tshango gi kombako ku lezvi zvi wuliwako ka Matewu 11:28-30 lisine.

⁷ A hi woneni lezvi zvi nga humelela makabye wo kari wa cisati. A miri wakwe wu tshama na wu karele, niku i na ni mababyi ya gome, ni hloko yi tshamako hi ku bayisa. Hikwalaho, zva tshuka zvi mu karatela kuya mitlhanganweni. Kanilezvi ka siku go kari a nga ti koka aya mutlhanganweni, i tsalile lezvi: “A kanelo yi wa wulawula hi kumbhela ntamu. A mahungu ya kona ma tlhamuselwe hi ndlela yi kombisako ku zwisisa ni kukhatala laha ka kuza ma ndzi humisa ni mihloti. Ndzi alakanyisilwe ku zvi nene nguvhu kuva kona mitlhanganweni.” I xalele nguvhu laha ka kuza a ti karata nguvhu kasi kuva kona mitlhanganweni!

8, 9. Pawule i wa lava ku wula yini a cikhati a ngaku: “Loku ndzi hi ni gome, hi kona ndzi nga ni ntamu”?

⁸ Gondza Isaya 40:30. Hambu loku hi hi ni wutlhari go kota kwihi, ha gumelwa. Zvitsongwani hi zvi kotako ku maha hi ntamu wa hina venyi. Hi nga tshuki hi rivala lezvo. Mupostoli Pawule i mahile zvilo zvo tala, hambulezvo i wa nga zvi koti ku maha zvontlhe a nga zvi lava. A cikhati a nga byela Jehovha lezvi a nga ti zwisa zvona, Jehovha i te: “A ntamu wa mina wu mbheleliswa gomeni.” Pawule i ma zwisisile magezu lawo. Hikwalaho i te: “Loku ndzi hi ni gome, hi kona ndzi nga ni ntamu.” (2 Va Le Korinte 12:7-10) I wa lava ku wula yini?

⁹ Pawule i wa zvi zwisisa ku a hi zvontlhe a zvi kotako ku maha hi ntamu wa yena n’winyi. A zvin’wani zvi wa lava ku a vhuniwa hi munhu a nga ni ntamu wo hundza lowu wakwe. A moya wa ku basa wa Nungungulu wu wa ta mu vhuna loku a hi ni gome. Kanilezvi zvi wa nga hi lezvo basi. Wu wa ta tlhela wu mu nyika ntamu wa ku maha zvilo a nga kala a nga zvi koti ku maha hi ntamu wa yena n’winyi. Hinawu hi zvalezvo. Loku Jehovha a hi nyika moya wakwe wa ku basa, hi ta kuma ntamu!

10. Jehovha i mu vhunisile kuyini Dhavhidha a ku hlula zvikarato zvakwe?

¹⁰ Muyimbeleli Dhavhidha i wonile moya wa ku basa wa Nungungulu na wu mu nyika ntamu hi kuphindaphinda. I zile a yimbelela aku: “Loku ndzi hi na wena ndza zvi kota ku hlula yimpi; hi Nungungulu wa mina ndzi tlula ligingisi.” (Lisimu 18:29) A zvikarato zva hina zva tshuka zvi ku khwatsi i muro wa hombe wo kala hi nga wu koti ku noma, zvi kula nguvhu laha ka kuza hi nga zvi koti ku zvi lulamisa hi hoce. Hi zvi kota ntsena hi ku vhuniwa hi Jehovha.

11. A moya wa ku basa wu hi vhunisa kuyini ku timisela zvikarato zva hina?

¹¹ Gondza Isaya 40:31. A magama a ma hahi hi ntamu wa wona basi. Ma tlakuliwa hi moya wo kufumela wu bako wuya hehla. Lezvo zvi ma vhuna ku haha mipfhuka ya hombe na ma nga karali. Hikwalaho, loku u hi ni cikarato ca hombe, alakanya gama. Kombela Jehovha lezvaku a ku nyika ntamu hi ku tirisa a muvhuni, wu nga “moya wa ku basa”. (Johani 14:26) Hi nga kombela Jehovha ni cihi cikhati lezvaku a hi nyika moya wa ku basa. Lezvo zvi nga ha laveka nguvhu loku hi nga zwanani ni makabye wo kari lomu bandleni. Kanilezvi hikuyini hi tshukako hi nga zwanani?

12, 13. a) Hikuyini a maKristu ma tshukako ma nga zwanani? b) A wutomi ga Josefa gi hi gondzisa yini hi Jehovha?

¹² A ku nga zwanani zvi vangiwa hi ku kala hi nga mbhelelangi. Hi nga tshuka hi swira van’wani kutani ku swiriwa hi vona hi lezvi va wulako kutani ku maha. Leco ci ngava ciringo ca hombe. Kanilezvi zvi hi vhululela mole wa ku kombisa ku tsumbeka ka Jehovha. Hi ndlela muni? Hi ku gondza ku tira hi mbilu yin’we ni vamakabye va hina. Jehovha wa va randza hambu lezvi va kalako va nga mbhelelangi. Hinawu hi fanele ku va randza.

¹³ Jehovha a nga vhikeli malandza yakwe lezvaku ma nga kumani ni zviringo. A wutomi ga Josefa gi zvi veka kubaseni lezvo. Na a ha hi jaha, a vamakabye vakwe vave ni ciluse va mu xavisa kota khumbi, a tekiwa aya Gibhite. (Genesisi 37:28) Jehovha i zvi wonile zvontlhe lezvo niku handle ko kanakana zvi mu bayisile a ku wona munghana wakwe tlhelo nandza gakwe Josefa na a khomiwa hi ndlela leyo. Hambulezvo a nga zvi vhalelangi. Ni cikhati leci Josefa a nga vhalelwa paxweni vaku i zamile ku pfinya sati wa Potifare, Jehovha a nga mu tlhatlhisangi. Kanilezvi, xana i wo mu tsika yece? Ahihi. A Bhibhiliya gi li “Jehovha i wa hi zvin’we naye ni zvontlhe lezvi a nga wa zvi maha, Jehovha i wo zvi katekisa.” — Genesisi 39:21-23.

14. Hi vhunekisa kuyini loku hi tsika zanga?

¹⁴ A mun’wani hi Dhavhidha. A kutala ka vanhu a va se tshuka va mahelwa kubiha ka hombe a ku fana na Dhavhidha. Hambulezvo, a munghana loye wa Nungungulu a nga kukutelangi hi zanga. I tsalile lezvi: “Khawula zanga, u tsika khulo; u nga zangari, hakuva zvi vanga kubiha ntsena.” (Lisimu 37:8) A cigelo ca hombe ca ku “khawula” kutani ku tsika zanga, hi ku hi lava ku pimanyisa Jehovha. “A nga hi maheli nchumu hi lipimo la zviwonho zva hina.” Wa hi tsetselela. (Lisimu 103:10) Kanilezvi ku na ni mabhindzu man’wani ya ku tsika zanga. Hi cikombiso, a zanga yi nga maha nkhata wu tsutsuma nguvhu yi tlhela yi vhala cifuva, a munhu a nga hefemuli khwatsi. Yi nga wonha a civindzi ni livengwa, yi tlhela yi vanga zvikarato lomu ka nyakhwari. Loku hi zangarile, a mapimo wonawu a ma tiri khwatsi. Hi nga maha kutani ku wula zvilo zvi bayisako van’wani, niku lezvo zvi nga hi vangela gome hi cikhati co leha. I chukwana ku tshama hi rulile. A Bhibhiliya gi li: “A mbilu ya kurula yi nyika wutomi nyameni.” (Mavingu 14:30) Makunu hi nga maha yini loku a van’wani va hi khunguvanyisa, niku hi nga vhuxisa kuyini kurula ni makabye wa hina? Hi nga maha lezvo hi ku landzela wusungukati ga wutlhari gi nga lomu ka Bhibhiliya.

LOKU A VAMAKABYE VA HI KHUNGUVANYISA

15, 16. Zvini hi faneleko ku maha loku a wokari a hi khunguvanyisa?

¹⁵ Gondza Va Le Efesusi 4:26. Loku hi mahelwa kubiha hi vanhu va kalako va nga tireli Jehovha, a zvi hi hlamalisi. Kanilezvi loku a makabye wo kari wa muKristu kutani munhu wa laha kaya a maha nchumu wu hi bayisako, zvi nga tshuka zvi hi mbheta ntamu. Hi ta kuyini loku a zvilo lezvo zvi nga suki lomu hlokweni? Hi ta tshama na hi zangarile, zvi tlhela kuzvilava zvi teka malembe? Kutani hi ta landzela wusungukati ga Bhibhiliya, hi hatla hi lulamisa timhaka? Loku hi hlwela ku bhula ni munhu loye, zvi taya zvi hi karatela ku vhuxa kurula.

¹⁶ Ahati loku a makabye wo kari a ku swira kutani lezvi a nga maha zvi nga suki lomu hlokweni? U nga kuyini kasi ku vhuxa kurula? A co ranga ku khongela ka Jehovha. Mu kombele lezvaku a ku vhuna kuva ni mabhulo ma nene ni makabye wa wena. Alakanya lezvaku yenawu munghana wa Jehovha. (Lisimu 25:14) Nungungulu wa mu randza. Jehovha i khoma vanghana vakwe hi wunene, niku i rindzela ku hinawu hi va khomisa zvezvo. (Mavingu 15:23; Matewu 7:12; Va Le Kolosi 4:6) A ca wumbiri ku ehleketa khwatsi hi lezvi u to wula ka makabye wa wena. U nga alakanyi ku i ku khunguvanyisile ha womu. Kuzvilava i no phazama kutani wena u no zvi khoma hi tlhelo ga hava. Vhumela lezvaku wenawu zvi nga maha na u hi ni cipandze co kari ca nandzu kwalaho. U nga sangula bhulo lego hi ku wula magezu yo kota lawa: “Kuzvilava ndzi no zvi khoma hi tlhelo ga hava, kanilezvi a cikhati leci u nga wulawula na mina tolo, zvi ndzi . . . ” Loku a bhulo lego gi nga vhuxi kurula cikari ka n’wina, simama u zama. Khongelela makabye wa wena. Kombela Jehovha lezvaku a mu katekisa a tlhela a ku vhuna ku veka kupima ka matshamela yakwe ya ma nene. Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta tsaka hi ku wona ku wa ti karata hi mbilu yontlhe kasi ku vhuxa kurula ni makabye wa wena, loyi yenawu a nga munghana wa Nungungulu.

LOKU HI TIZWA NANDZU HI ZVILO ZVI HUNDZILEKO

17. Jehovha i hi vhunisa kuyini ku vhuxa wunghana naye loku hi wonhile, niku hikuyini hi faneleko ku vhumela civhuno leco?

¹⁷ A vokari va ti wona na va nga ringanelwi hi ku tirela Jehovha hi kota ya ciwonho ca hombe va ci mahileko. A nandzu wu nga hi susela kurula, ni litsako, wu tlhela wu hi mbheta ntamu. Hosi Dhavhidha, loyi a nga bindziwa hi nandzu hi cikhati co kari, i te: “Laha ndzi nga miyela a marambu ya mina ma no gutlagutla hi kuketa ka mina gontlhe siku. Hakuva a mumu ni wusiku a canja ga wena gi wa bindzile hehla ka mina.” A ca ci nene hi ku i gumile a tiya hlana a maha lezvi Jehovha a lavako ku a malandza yakwe ma maha. I te: “Ndzi ku tivisile a kuwonha ka mina, . . . zvonake u tsetselele a nandzu wa kuwonha ka mina.” (Lisimu 32:3-5) Loku u mahile ciwonho ca hombe, Jehovha i longile ku ku tsetselela. I lava ku ku vhuna ku vhuxa wunghana naye. Kanilezvi u fanele ku mu tsika a ku vhuna hi ku tirisa madhota. (Mavingu 24:16; Jakobe 5:13-15) Hikwalaho, u nga mahi mihoni! A muri wa kona kasi u kuma wutomi ga pindzukelwa hi walowo. Kanilezvi ahati loku u simama u tizwa nandzu hi ciwonho caku u tsetselelwe kale ke? Zvini u faneleko ku maha?

18. A cikombiso ca Pawule ci nga va vhunisa kuyini lava va ti wonako na va nga ringanelwi hi ku tirela Jehovha?

¹⁸ Mupostoli Pawule i wa tshuka a mbhetwa ntamu hi zviwonho a zvi mahileko kale. I te: “A ndzi faneli ku vitanwa aku ndzi mupostoli, hakuva ndzi no xanisa a bandla ga Nungungulu.” Hambulezvo, i gumile aku: “Kanilezvi hi tipswalo ta Nungungulu ndzi lezvi ndzi nga zvona.” (1 Va Le Korinte 15:9, 10) Jehovha i wa zvi tiva ku Pawule a nga mbhelelangi. I wa xalala hi yena na a tshamisile zvezvo, niku i wa lava ku yenawu a zvi tiva lezvo. Loku hakunene u ti sola ka lezvi u nga maha, na u bhulile hi zvona na Jehovha, ni madhota kambe loku zvi lava lezvo, handle ko kanakana Jehovha i ta ku tsetselela. Kholwa lezvaku Jehovha i ku tsetselele, u tlhela u vhumela kutsetselelwa loko! — Isaya 55:6, 7.

19. Wu li yini a mutsalo wa lembe wa 2018, niku hikuyini wu lavekako nguvhu?

¹⁹ Laha hi yako hi tshinela kugumeseni ka tiko legi, a zvikarato zvi taya zvi engetela. Kanilezvi alakanya lezvaku Jehovha, loyi ‘a nyikako ntamu ka lava va rerekileko’, a nga ku nyika ni cihi ci lavekako kasi u simama u tsumbekile. (Isaya 40:29; Lisimu 55:22; 68:19) Ka lembe legi ga 2018, hi ta alakanyisiwa lisine lelo la lisima khati ni khati hi tako mutlhanganweni hi ta wona magezu ya mutsalo wa hina wa lembe, wu nge: “Lava va lavelelako Jehovha va ta kuma ntamu muswa.” — Isaya 40:31.