A ku rurela van’wani zva tsakisa niku zva laveka nguvhu!

1. Zvikarato muni lezvi a maKristu ya zana ga malembe go sangula ma nga kumana nazvo?

NDZENI ka malembe ya 62 kuya ka 64, mupostoli Pedro i tsalile papilo gi ngaya ka ‘valuveli lava va hangalakileko le Pontu, ni le Galatiya, ni le Kapadhokiya, ni le Azya, ni le Bhituniya’. (1 Pedro 1:1) A vamakabye lavo va ngata hi ka matshamu yo hambanahambana va wa kari va kumana ni tixanisa to khwatsi i ‘ndzilo’. Hikwalaho, va wa lava ku tiyisiwa ni ku nyikwa wurangeli. Va wa hanya ka cikhati co karata nguvhu kambe. Pedro i tsalile lezvi: ‘A kugumelwa ka zvontlhe ku tshinele.’ A dhoropa ga Jerusalema gi wa hi kusuhani nguvhu ni ku lovisiwa. Maku, cini ci nga wa ta vhuna maKristu lawo zvikhatini lezvo zva zvikarato? — 1 Pedro 4:4, 7, 12.

2, 3. Hikuyini Pedro a nga kuca vamakabye vakwe lezvaku va rurelana? (Wona mufota laha hehla.)

² A cin’we ca zvilo lezvi Pedro a nga kuca vamakabye vakwe lezvaku va zvi maha ku ‘rurelana’. (1 Pedro 4:9) A gezu ga ciGreki laha kaku “rurelanani”, hi ku kongoma gi wula ku “kombisa lirandzo kutani wunene hi vanhu u nga va tiviko.” Kanilezvi Pedro i wa kuca vamakabye vakwe lezvaku va ‘rurelana’, hambu lezvi va nga sina va tivana va tlhela va tira zvin’we. A ku rurelana zvi wa ta va vhunisa kuyini?

³ Lezvo zvi wa ta va maha va tshinelelana. Wa alakanya khati go kari u nga rambiwa hi wokari lezvaku uya kaya kakwe, kutani u nga ramba munhu le kaya ka wena ke? Lezvo zvi mu mahile mu tshinelelana. Phela a ku rurelana i ndlela ya yi nene ya ku tivana khwatsi ni vamakabye va hina. A maKristu ma nga hanya cikhatini ca Pedro ma wa fanele kuva ni kubohana laha a zvikarato zvi ngaya zvi tshinga. ‘Masikwini lawa yo gumesa’, hinawu hi fanele ku maha zvalezvo. — 2 Timote 3:1.

4. Zviwutiso muni hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

⁴ Hi tihi tindlela hi nga rurelanako hi tona? Cini ci nga hi vhalelako ku rurela van’wani, niku hi nga ci hlulisa kuyini? Cini ci to hi vhuna kuva vapfhumba va va nene?

TINDLELA TA KU RURELA VAN’WANI

5. Hi nga rurelisa kuyini van’wani mitlhanganweni ya hina?

⁵ Mitlhanganweni: Jehovha ni hlengeletano yakwe va hi ramba lezvaku hi kumeka mitlhanganweni. Hi lava lezvaku vontlhe va tako ka mitlhangano ya hina va tsaka, nguvhunguvhu lava va ha sangulako kuta. (Va Le Roma 15:7) Vonawu vapfhumba va Jehovha, hikwalaho hi lava ku va maha va tlhatlheka, na ku nga khataliseki a tshamela gabye kutani mabohela yabye. (Jakobe 2:1-4) Loku u wona mupfhumba na a tshamile yece, u nga mu teka u tshama naye ke? Kuzvilava i ta bonga nguvhu loku u mu tlhamusela lezvi a mutlhangano wu to fambisa zvona kutani loku u mu vhuna ku vhulula mitsalo leyi yi leriwako. Leyo i ndlela ya yi nene nguvhu ya ku “amukela vapfhumba hi kutsaka”. — Va Le Roma 12:13.

6. Hi vamani hi faneleko ku va rurela nguvhu?

⁶ Kugeni: Cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya, a vanhu va wa tolovela ku ramba van’wani lezvaku va taga navo, va komba lezvaku va lava kuva vanghana vabye ni kuva ni kurula navo. (Genesisi 18:1-8; Valamuli 13:15; Luka 24:28-30) Kanilezvi, hi vamani hi faneleko ku va rurela nguvhu? Vamakabye va hina lomu bandleni. Laha a tiko legi gi yako gi biha, zvi ta lava lezvaku hi ti seketela hi vamakabye va hina hi tlhela hi maha vanghana vabye vo tsumbeka. Hi 2011, a Hubye yi Fumako yi cicile a cikhati ca cigondzo ca Murindzeli ca ngango wa Bheteli wa Estados Unidos, civa 18:15 wutshan’wini ga 18:45. Hikuyini? A citiviso ci te loku a mutlhangano wu mbhela na ga ha wona, zvi ta va olovela a vamakabye va tirako Bheteli a ku rurela van’wani kutani ku vhumela ku rambiwa. A tihofisa tin’wani ta ravi tonawu ti mahile zvalezvo. Lezvo zvi vhulula mole wa hombe waku a vamakabye va tirako Bheteli va tivana khwatsi.

7, 8. Hi nga rurelisa kuyini vakaneli lava va hi endzelako?

⁷ Laha bandleni, ha tshuka hi ta vekelwa tikanelo hi vamakabye va mabandla man’wani, vawoneleli va cipandze, kutani vayimeli va Bheteli. Xana hi nga londzowota zvikhati lezvo kasi ku rurela vamakabye lavo? (Gondza 3 Johani 5-8.) A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo, ku va ramba vata kaya ka hina lezvaku hi taga navo zvakuga.

⁸ A makabye wo kari wa cisati wa le Estados Unidos i bika lawa: “Mina ni nuna wa mina hi vile ni thomo ga ku rurela vakaneli vo tala ni vasati vabye laha kaya ka hina.” I wula lezvaku khati ni khati va nga maha lezvo, zvi wa tsakisa niku a kukholwa kabye ku wa tiyisiwa. I tlhela aku: “A hi ti layi ne ni kutsongwani.”

9, 10. a) Hi vamani zvi nga ha lavako lezvaku hi tshama navo cikhati co leha? b) Lava va nga ni tiyindlu ta ti tsongwani va nga rurela vapfhumba ke? Nyika cikombiso.

⁹ Vapfhumba va tako va ta mbheta masiku: Cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya, zvi wa tolovelekile ku a vapfhumba va nyikwa wutshamu go etlela. (Joba 31:32; Filemoni 22) Inyamutlha, hinawu zvi nga tshuka zvi lava ku hi maha zvalezvo. Hi cikombiso, a vawoneleli va cipandze va tolovela ku lava wutshamu go etlela loku va endzela mabandla. A van’wani ku ngava lava va nga ka zvikola zva Mufumo ni vaaki va kuzvirandza. Ahati lava va nga hahlulelwa tiyindlu hi timhango ta ntumbuluko ke? Vonawu va nga ha lava ko tshama kona kala a tiyindlu tabye ti lungisiwa. U nga kondli mawoko uku va ta vhuniwa hi lava va nga ni tiyindlu ta hombe. Kuzvilava va sina va rurele vanhu makhati yo tala. Maku, u nga rurela munhu hambu loku a yindlu ya wena yi hi yi tsongwani ke?

¹⁰ A makabye wo kari le Coreia do Sul i alakanya khati go kari a nga amukela zvigondzani laha kaya kakwe. I tsalile lezvi: “Kusanguleni ndzi wa kanakana hakuva hi wa ha hi ku chadha niku a yindlu ya hina yi wa hi yi tsongwani. Kanilezvi a ku tshama ni zvigondzani give thomo ga hombe. Lezvi hi nga ha hi ku chadha, hi wonile lezvi a mipatswa yi tsakisako zvona loku yi ti tsitsirita zvin’we ntirweni wa Jehovha ni ka mixuvo ya moya.”

11. Hikuyini lava va ha hi ku chikelako lomu bandleni ga wena va lavako ku rurelwa?

¹¹ Vamakabye va ha hi ku chikelako lomu bandleni: Kuzvilava ku na ni vamakabye va nga rura ka wutshamu gin’wani vata bandleni ga n’wina. Kuzvilava va tile hi ku tiva ku a bandla ga n’wina gi lava civhuno, kutani ku ngha va hi maphayona ma rumelweko bandleni ga n’wina. Loko kuve kucica ka hombe wutomini gabye. Va fanele ku tolovela wutshamu lego ga giswa ni bandla giswa, va tlhela kuzvilava va gondza lirimi lin’wani ni mahanyela ya maswa. U nga va ramba lezvaku u taga navo kutani ku pasiyara navo ke? Lezvo zvi ta va vhuna ku kuma vanghana va vaswa va tlhela va ti zwananisa ni matshamela ya lomu va nga kona.

12. I tshango muni gi kombako ku a zvizi zvi lava ku u longisela zvo tala kasi ku rurela van’wani?

¹² A zvi lavi ku kala u longisela zvo tala kasi ku rurela van’wani. (Gondza Luka 10:41, 42.) A makabye wo kari i alakanya lezvi zvi nga humelela a cikhati leci yena ni sati wakwe va nga sangula ku tira kota varumiwa. I ngalo: “Hi wa ha hi vaswa niku hi wa nga tivi nchumu. Hi wa xuva kaya kambe. Ka gambo go kari, a sati wa mina i wa ku xuva nguvhu kaya. Ndzi wa zamile zvontlhe kasi ku mu vhuna, kanilezvi zvi wa nga phahi. Lomu ka ma 19:30, hi nozwa livati na li gongondziwa. Ku wa hi cigondzani ca Bhibhiliya ci nga hi tela ni madin’wa manharu. I wa tela ku ta hi hoyozela kota varumiwa vaswa. Hi no mu byela a nghena, hi mu nyika kopo ya mati, hi guma hi kungeta caya hinwa. Hi wa nga ci tivi ciSwahili niku yenawu i wa nga ci tivi ciNgiza.” A makabye loye i wula lezvaku lezvo zvi va vhunile kuva va sangula ku maha wunghana ni vamakabye va cipandze leco va tlhela va tsaka nguvhu.

U NGA TSIKI NCHUMU WU KU VHALELA KU RURELA VAN’WANI

13. A ku rurela van’wani zvi ku vhunisa kuyini?

¹³ U tshuka u tsika ku rurela van’wani hi ku chava ke? Loku zvi hi tano, u luzile thomo ga ku tsaka ni van’wani ni ku kuma vanghana va kala kupindzuka. A ku rurela van’wani yin’we ya tindlela ta ku daya ciwundza. Maku, hikuyini a vokari va kanakanako ku rurela van’wani? A hi woneni zvigelo zvo kari.

14. Zvini hi nga mahako loku hi nga kumi cikhati kutani ntamu wa ku rurela van’wani kutani ku vhumela ku rambiwa?

¹⁴ Cikhati ni ntamu: A vanhu va Jehovha va tshama va khomekile niku va na ni mitiro yo tala. A vokari va nga ha ti wona na va nga hi na cikhati kutani ntamu wa ku rurela van’wani. Loku u ti wonisa lezvo, kuzvilava u fanele ku cica zvokari kasi u vhumela ku rambiwa ni ku rurela van’wani. Lezvo zva lisima hakuva a Bhibhiliya gi hi kuca kuva hi rurelana. (Mahebheru 13:2) Hikwalaho, zva laveka ku hi rurela van’wani. Kanilezvi kasi ku rurela van’wani zvi nga ha lava ku u hungula cikhati u ci mbhetako na u maha zvilo zvo kala zvi nga hi zva lisima.

15. Hikuyini a vokari va ti wonako na va nga ringani ku rurela van’wani?

¹⁵ Lezvi u ti wonisako zvona: U tshuka u navela ku rurela van’wani, kanilezvi u alakanya ku a wu nge zvi koti? Kuzvilava u munhu wa tingana; u chava ku a vapfhumba va wena va ta swireka. Kutani a wu na makotela, hikwalaho u chava ku kala u nga zvi koti ku va nyika zvo fana ni lezvi va zvi kumako loku va rambiwa hi vamakabye van’wani. Kanilezvi u nga alakanyi ku u fanele kuva ni muti wo saseka kasi ku rurela van’wani. Leci ci lavekako ku a muti wa wena wu basa ni ku hlayiseka u tlhela u kombisa cinghana, a vapfhumba va wena va ta tsaka hi lezvo.

16, 17. U nga maha yini loku u chava ku amukela vapfhumba?

¹⁶ Loku u chava ku amukela vapfhumba, a hi wena wece. A dhota go kari le Gra-Bretanya gi ngalo: “A ku longa ku amukela vapfhumba zva vanganyana kukarateka. Kanilezvi kota tshamela ga zvontlhe hi zvi mahako ntirweni wa Jehovha, a mabhindzu ya kona ni litsako hi li kumako zvi hundza kukarateka loko. Zva tsakisa ku tshama ni vapfhumba hinwa caya na hi bhula.” Contlhe cikhati zvi nene ku kombisa kukhatala hi vapfhumba va wena. (Va Le Filipi 2:4) A vanhu vo tala va zvi randza ku hlawutela lezvi va zvi hanyileko wutomini. Kanilezvi a matshango lawo hi ngo mazwa ntsena loku hi tshama navo hi bhula. A dhota gin’wani gi tsalile lezvi: “A kuva zvin’we ni vamakabye va lomu bandleni laha kaya ka mina zvi ndzi vhuna ku va tiva khwatsi, nguvhunguvhu lezvi va nga gondzisa zvona lisine.” Tiyiseka lezvaku loku u kombisa kukhatala hi vapfhumba va wena, vontlhe va ta tsaka.

¹⁷ A makabye wo kari wa cisati wa phayona a nga rurela zvigondzani zva zvikola zvo hambanahambana zva Mufumo i te: “Kusanguleni ndzi wa karateka hakuva a tikwartu ta mina a hi to chandza niku a zvitulo zva kona ni timeza ndzi no chipiselwa. Kanilezvi a sati wa mugondzisi wo kari i ndzi mahile ndzi rula. I wulile lezvaku a cikhati leci yena ni nuna wakwe va endzelako mabandla, va tsaka nguvhu ka mavhiki lawa va tshamako ni munhu wa moya waku a nga na zvo tala hi tlhelo ga nyama, kanilezvi i rangisa a ntiro wa Jehovha ni ku hanya wutomi go olova a ku fana na vona. Lezvo zvi ndzi alakanyisile lezvi mamani a nga tolovela ku hi byela na ha hi vanana, zvaku: ‘I chukwana kuga matsawu laha ku nga ni lirandzo.’” (Mavingu 15:17) Hikwalaho, a ku na cilaveko ca ku karateka hakuva a ca hombe ku kombisa lirandzo ka vapfhumba va hina.

18, 19. A ku rurela van’wani zvi nga hi vhunisa kuyini ku hlula mawonela yo biha lawa hi nga nawo hi vona?

¹⁸ Lezvi u va wonisako zvona van’wani: I kona a ku swirako laha bandleni? Loku u ngalwi nawo a maalakanyo lawo, ma nga ta suka ha woce. Zva koteka kambe ku ngha ku hi ni wokari a tshukileko a ku khunguvanyisa waku zva ku karatela ku mu tsetselela. Phela loku a munhu u nga mu randzi, u nga tshuka u nga lavi ku mu ramba ata kaya ka wena.

¹⁹ A Bhibhiliya gi loku u hana u nga chukwatisa a kuzwanana ka wena ni van’wani, a ku patsa ni lava va nga valala va wena. (Gondza Mavingu 25:21, 22.) A ku ramba munhu lezvaku ata kaya ka wena zvi nga ku vhuna ku hlula mawonela yo biha lawa u nga nawo hi yena u tlhela u zwanana naye. U nga ha sangula ku wona matshamela ma nene lawa Jehovha a nga ma wona a cikhati a nga mu kokela lisineni. (Johani 6:44) Loku a lirandzo li ku kuca ku ramba munhu a kalako a nga alakanyi ku u nga tshuka u mu ramba, ku nga tshuka ku vhuka wunghana ga hombe. Kanilezvi, cini ci to ku vhuna ku maha lezvo na u kuciwa hi lirandzo? A cin’we ca zvona ku tirisa wusungukati gi nga ka Va Le Filipi 2:3, gi nge: ‘Ngha mun’we ni mun’wani a ti koramisa a wula mun’wani aku i chukwana ku hundza yena.’ Hi fanele ku alakanyela a zvilo zvi mahako vamakabye va hina vava chukwana ku hundza hina. Kuzvilava hi nga gondza ka kukholwa kabye, kutimisela kabye, ni ka matshamela man’wani ya wuKristu va nga nawo. A ku ehleketa hi matshamela yabye ya ma nene zvi ta engetela lirandzo la hina hi vona zvi tlhela zvi maha ku zvi hi olovela ku va rurela.

KOMBISA WUNENE LOKU U RAMBIWA

20. Hikuyini hi faneleko ku tsumbeka loku hi vhumela ku rambiwa, niku hi nga zvi kombisisa kuyini?

²⁰ Muyimbeleli Dhavhidha i wutisile aku: ‘Jehovha, himani a ta nga luvela tendeni ga wena?’ (Lisimu 15:1) Andzhako ka lezvo, i xaxametile matshamela lawa Jehovha a ma lavako ka vapfhumba vakwe. A gin’we ga wona ku tsumbeka, ‘u nga hundzuli cifungo ca wena, hambu loku u lahlekelwa’. (Lisimu 15:4) Loku a munhu a hi ramba hi vhumela, hi nga thindi na ku nga hi na cigelo co zwala. Kuzvilava i sina a longisele zvontlhe laha ka ku loku hi thinda i tava a xakele cikhati cakwe ni ntamu. (Matewu 5:37) A vokari va thinda kuya lomu va nga rambiwa hi kuva va rambilwe ka wutshamu gin’wani va gi wonako na gi hi chukwana. Xana lezvo zva kombisa lirandzo ni cichavo? Ne ni kutsongwani. Hi fanele ku bonga ni cihi leci lava va hi rurelako va hi mahelako. (Luka 10:7) Loku zvi boha ku thinda, zvi ngava zvi nene zvi tlhela zvi kombisa lirandzo a ku hatla hi tivisa loyi a hi rambileko na ka ha hi ni cikhati.

21. A ku ti zwananisa ni mikhuwo ya lomu cipandzeni zvi hi vhunisa kuyini kuva vapfhumba va va nene?

²¹ Zva lisima kambe a ku kombisa cichavo hi mikhuwo ya lomu cipandzeni. Ka matshamu yo kari, a zvi bihi ku a mupfhumba a chikela na a nga rangangi hi ku tivisa ku i tata. Kanilezvi a kun’wani, i chukwana ku ranga hi ku bhula. Ka matshamu yo kari, a n’winyi wa muti i va nyika zvakuga zva zvi nene a vapfhumba; a ngango wu sala ni matlhatlha. Ka man’wani, vontlhe vaga ku fana. Ka matshamu yo kari, a vapfhumba va tala ku khoma cokari kasi ku ya vhunetela ka lezvi zvi longiselweko hi loyi a nga va ramba. Ka man’wani, a n’winyi wa muti a nga lavi ku a vapfhumba vata ni nchumu. Ka matshamu yo kari, a vapfhumba va nga ala a khati go sangula kutani ga wumbiri u va rambako. Kanilezvi a kun’wani, loku u ala a khati go sangula va ku rambako, ve u na ni mona. Hi fanele ku hlota tindlela taku loyi a nga hi ramba a xalala hi kuva a hi rambile.

22. Hikuyini zvi nga zva lisima a ku rurela van’wani?

²² Pedro i te: ‘A kugumelwa ka zvontlhe ku tshinele.’ (1 Pedro 4:7) Inyamutlha, hi kusuhani nguvhu ni kuxaniseka ka hombe ka ku a ku se tshuka kuva kona. Laha a tiko legi gi yako gi biha, hi fanele kuva ni lirandzo la hombe hi vamakabye va hina. A wusungukati ka Pedro gaku ‘rurelanani kuendzeni ka n’wina’, gi tira nguvhu zvezvi a ku hundza kale. (1 Pedro 4:9) Kunene, a ku rurelana zva tsakisa niku zva laveka zvezvi ni kala kupindzuka.