Va lo ti hendleleta hi kuziranza le Taiwan

KALA xipimo xa ntlhanu wa malembe nzhako, Choong Keon na Julie, wu nga patswa wu chadileko wu nga kwalomo ka 35 wa malembe, va wa tira kota maphayona ya xikhati xontlhe le Sydney, Austrália. Choong Keon i ngalo: “A ntiro wa hina wa kutihanyisa wu wa nga teki siku gontlhe niku hi wa hi ni wutomi ga kutshamiseka. Lomu hi nga hanya kona, a matshamela ya xikhati ma wa hi ma nene niku a wutomi gi wa olova. Hi wa tsaka hi kuva zinwe ni ngango wa hina ni vanghana.” Hambulezo, Choong Keon na Julie va wa nga ruli. Hikuyini? Va wa zi tiva lezaku a xiyimo xabye xi wa va vumelela ku maha zotala ntirweni wa Jehova, kanilezi va wa nga tiyi ku cica lezi zi nga laveka.

Ka gotsovanyano wa 2009, va lozwa kanelo yi nga va khumba nguvu. A mukaneli i wa yisa kupima ka lava va nga zi kotako ku anzisa wutireli gabye. I te ngalo: “Ehleketa hi lezi: A mufambisi wa mova a nga wu djikisa wuya xibhabheni kutani xineneni ntsena loku wu kari wu famba. Hi kufanana, Jesu a nga hi vuna ku engetela wutireli ga hina, kanilezi ntsena loku hi kari hi maha xokari — loku hi kari hi maha mizamo yo woneka kasi ku tatisa kuxuva ka hina.”a Ka patswa lowo zi wa ku khwatsi a mukaneli o byela vona. Ka mutlhangano walowo, ku lova ni kubhulisana ni patswa wo kari wa varumiwa wu nga tira Taiwan. Va lo wulawula hi litsako va nga li kuma wutirelini va tlhela va wula lezaku ku wa ha hi ni xilaveko xa hombe. Ka khati legi kambe, Choong Keon na Julie va lo zi wonisa ku khwatsi a magezu lawo maya ka vona.

Julie i ngalo: “Anzhako ka gotsovanyano lowo, hi lo khongela ka Jehova lezaku a hi nyika hlana wa ku maha xiboho xa ku rura hiya Taiwan.” I engeta aku: “Kanilezi hi wa chava. Zi wa ku khwatsi ho lava ku tlula hi nghena ka pisina yo eta hi khati go sangula.” A mutsalo wu nga va vuna ku “tlula” i bhuku ga Mutshawuteli 11:4, gi wulako lezi: “Loyi a langutelako mheho a nga na ku byala, ni loyi a cuwukako marefu cima a nga ta tshovela.” Choong Keon i ngalo: “Hi lo boha ku tsika ku ‘langutela ni ku cuwuka,’ hi sangula ku ‘byala ni ku tshovela.’” Va lo khongela — va tlhela va khongela kambe — ​va gonza matimu ya wutomi ma wulawulako hi varumiwa, va tsalelana mahungu ni lava va nga sina va hi le Taiwan, va xavisa mova wabye ni zibya. Anzhako ka tihweti tinharu va lo rura vaya Taiwan.

VA LO KUMA LITSAKO LA KU XUMAYELA

Ku na ni vamakabye va matiko-wundle vo hunza 100 va tirako le Taiwan ka zipanze lezi ku nga ni xilaveko xa hombe xa vahuweleli va Mufumo. Vata hi Austrália, Grã-Bretanya, Canadá, França, Japani, Korea, Espanya, ni Estados Unidos, niku va ka tanga yo sukela ka 21 kala 73 wa malembe. Xikari kabye ku na ni vamakabye va xisati va magwenza vo hunza 50. Xini xi vunako vamakabye lavo va xinuna ni va xisati vo hiseka lezaku va maha wutireli gabye ka matiko-wundle ke? A hi zi woneni.

Laura, a nga makabye wa xisati wa gwenza a tako hi Canadá, i tira kota phayona le mupela-gambo wa Taiwan. Kanilezi kala ka khume ga malembe nzhako i wa nga zi ranzi ku xumayela. I ngalo: “Nzi wa nga mbheti xikhati xo tala wutirelini laha ka kuza gi nzi tsakisa.” A vanghana vakwe le Canadá va lo mu ramba lezaku va famba zinwe le México va ya mbheta hweti na va xumayela. Laura i ngalo: “Lego give khati go sangula nzi nga mbheta xikhati xo nyawula wutirelini, niku a zi no ku tsakisa!”

A litsako lelo li lo kuca Laura lezaku a ehleketa hi ku rura aya ka bandla ga lirimi la matiko-wundle le Canadá. I lo ti tsalelisa ku gonza a lirimi la xiChina, a tira zinwe ni ntlawa wa xiChina a tlhela a ti vekela mixuvo ya ku rura aya Taiwan, leyi a yi tatisileko hi Setembro wa 2008. I ngalo: “Nzi mbhetile lembe na nzi nga se tolovela ku tshama lomu, kanilezi makunu a nza ha zi naveli ni ku tlhela Canadá.” I ti zwisa kuyini hi ntiro wa kuxumayela? I ngalo: “Wa tsakisa. A ku na nchumu wo tsakisa nguvu ku hunza ku wona zigonzani za Biblia na zi cica wutomi ga zona a xikhati zi tivako Jehova. A ku tira Taiwan zi nzi nyika lungelo ga kuzwa litsako lelo hi kuphindaphinda.”

KUYIMISANA NI XIKARATO XA LIRIMI

Brian na Michelle, wu nga patswa wa kwalomo ka 35 wa malembe wu tako hi Estados Unidos, va rurile vaya Taiwan kwalomo ka 8 wa malembe nzhako. Kusanguleni, va wa zi wonisa ku khwatsi a va mahi nchumu wutirelini. Kanilezi a murumiwa wo kari wo buva i lo va byela lezi: “Hambu loku xi hi xiphephana ntsena u nyikako munhu, alakanya lezaku za koteka ku ngha gi hi khati go sangula legi a munhu loye amukelako mahungu ma wulawulako hi Jehova. Hikwalaho, mu sina mu maha xipanze xa lisima wutirelini!” A magezu lawo yo tiyisa hlana ma lo va vuna nguvu Brian na Michelle lezaku va nga tsukuli. A makabye munwani i lo va byela lezi: “Kasi mu nga mbheli ntamu, mu nga hloli wutivi ga nwina ga xiChina siku ni siku, kanilezi hlolani kusukela ka mutlhangano wunwe wa xipanze kala ka wunwani.” Kunene va loya va engetela wutivi gabye niku zalezi maphayona ma bhinzulako nguvu.

Xini xi nga ku kucako ku gonza lirimi la matiko-wundle? Ringisa ku enzela tiko legi u xuvako ku ya tirela ka gona. Yana mitlhanganweni, u bhulisana ni vamakabye va bandla lego, u tlhela u famba navo ntirweni wo xumayela. Brian i ngalo: “Anzhako ka ku wona lezaku a vanhu vo tala va amukela khwatsi a mahungu ya Mufumo u tlhela u wona a liranzo la vamakabye, u ta kuceka ku rura u ya tira ka matiko-wundle hambu lezi zi karatako.”

AHATI A NTIRO WA KU TI HANYISA KE?

A vamakabye vo tala lava va rurileko vaya le Taiwan va gonzisa xiNgiza kasi va kuma za ku ti hanyisa kota maphayona. Kristin na Michelle va xavisa ziganagana za lomu matini. Kristin i ngalo: “Nzi wa nga se tshuka nzi maha lezo kanilezi a ntiro lowu wa nzi vuna ku simama tikweni legi.” Hi kufamba ka xikhati, Kristin i lo kuma vanhu va xavako hi kukhanzakanya. A ntiro lowu wo kala wu nga teki siku gontlhe wa mu vuna ku ti wundla yena ni sati wakwe, wu tlhela wu va siyela xikhati xo tala xa ku maha ntiro wabye wo sangula — ku nga ntiro wa ku kukuta vanhu kota maphayona.

“TSAKELA PFHUMBA GA WENA”

William na Jennifer, wu nga patswa wa Estados Unidos, va chikele Taiwan kwalomo ka ntlhanu wa malembe ni mambiri nzhako. William i ngalo: “A ku gonza lirimi, ku tira kota maphayona, ku khatalela bandla, ku kuma mali ya ku hlayisa ngango, za tshuka zi binza.” Xini xi va vunako ku humelela va tlhela va simama va tsakile ke? Va zama ku ti vekela mixuvo hi kuringanisela. Hi xikombiso, kota lezi va nga kala va nga rinzeli za hombe nguvu a xikhati va nga gonza xiChina, a va mbhelangi ntamu a xikhati lexi a kukula kabye ku nga kala ku nga woneki.

William i alakanya lezi a nga tshuka a byeliwa hi muwoneleli wo kari wa xipanze zaku: “Tsakela pfhumba ga wena, ku nga hi ntsena lomu u yako.” Hi magezu manwani, anzhako ka ku ti vekela mixuvo ya moya, hi fanele ku kuma litsako ka ni xihi hi xi mahako kasi ku tatisa mixuvo leyo. William i wula lezaku a ku tirisa wusungukati lego zi mu vunile yena ni sati wakwe lezaku va olova, va demba ndleve ka wusungukati ga vamakabye va xipanze lexo lava va nga va khatalela, ni ku cica a mamahela ya zilo kasi va humelela wutirelini tikweni lego ga giswa. I engeta aku: “Zi hi vunile kambe kuva hi alakanya ku ti nyika xikhati xa ku wona a kusaseka ka xihlale lexi hi nga avelwe ka xona.”

A ku fana na William na Jennifer, Megan, a phayona ga xisati ga gwenza gi tako hi Estados Unidos, i ‘tsakela pfhumba gakwe’ a xikhati lexi a ti karatelako ku tatisa kuxuva kakwe ka ku wulawula khwatsi xiChina. Kumbheleni ka viki ginwe ni ginwani, iya wutirelini ni ntlawa wa vahuweleli va xumayelako ka xipanze xo tsakisa nguvu — ku nga wuchekamelo ga zitimela ga Kaohsiung, gi nga gona ga hombe ga kona le Taiwan. Megan wa zi kota ku xumayela mahungu yo saseka ka xitimela xinwe ni xinwani a tlhela a xumayela ka vakukuti va Bangladesh, Índia, Indonésia, Filipinas, Tailândia, ni Vanuatu. I ngalo: “Kota lezi a vakukuti va kumekako hi xikhatanyana ntsena laha wuchekamelweni ga zitimela, hi tekela ku sangula navo xigonzo xa Biblia kwalaho. Kasi nzi zi kota ku gonza ni vontlhe, nzi tolovela ku gonza ni mune kutani ntlhanu hi khati ginwe.” A xiChina lexi a gonzako ke? I ngalo: “Nzi wa tsakela ku gonza hi kuhatlisa, kanilezi nzi tshama na nzi alakanya a magezu nzi nga tshuka nzi byeliwa hi makabye wo kari aku: ‘Maha lezi u zi kotako, Jehova i ta tatisa lezi zi kiyelako.’”

KUTSHAMISEKA, KUOLOVA, NI KUTSAKISA

Na a nga se rura, Cathy wa le Grã-Bretanya, i lo maha mikambisiso kasi ku tiva tiko gi kalako gi na ni na timhango ka makabye wa xisati a nga gwenza. I lo tivisa kukarateka kakwe ka Jehova hi mukhongelo, a tlhela a tsalela tihofisa to tala ta ravi na a wutisa timhango ti nga vako kona ka makabye wa xisati a nga gwenza. I lo hlola mihlamulo leyi a yi kumileko zonake a boha lezaku a Taiwan ku wa tava kona ka ku nene.

Hi 2004, na a hi ni 31 wa malembe, Cathy i lo rura aya Taiwan, laha a hanyako wutomi go olova hi laha a zi kotako hi kona. I bika lawa: “Nzi lo wutisa vamakabye lezaku hi wahi a matshamu ya chukwana ya ku xava matsawu ni mihanzu hi mali ya lahasi. A wusungukati gabye gi nzi vunile ku lehisa masiku ya malana ya mina.” Xini xi mu vunako ku simama a hanya wutomi go olova? Cathy i ngalo: “Nzi tolovela ku khongela ka Jehova kasi a nzi vuna a kuva nzi xalala hi zakuga zo olova lezi nzi gako ni tinguwo to kala ku dura leti nzi bohako. Nza zi wona lezaku Jehova wa hlamula mikhongelo ya mina hi ku nzi gonzisa lezi zi nga zilaveko za mina ni ku nzi vuna ku nga xuvi lezi nzi zi navelako.” I engeta aku: “Nza tsaka hi wutomi ga mina go olova hakuva gi nzi vuna ku veka kupima ka zilo za moya.”

Kanilezi a wutomi ga Cathy, a hi go olova basi, ga tsakisa kambe. I bika lawa: “Nzi xumayela ka wutshamu legi a vanhu vo tala va amukelako a mahungu yo saseka. Lezo zi neha litsako la hombe.” A xikhati a nga chikela Taiwan, ku wa hi ni mabandla mambiri ya xiChina doropeni legi a nga sangula ka gona ku tira kota phayona, kanilezi nyamutlha ku na ni ntlhanu wa mabandla ni mambiri. Cathy i ngalo: “A ku wona kukula loko hi mahlo ni ku vunetela kutshoveleni zi maha lezaku a wutomi ga mina ga siku ni siku gi tala hi litsako!”

“HAMBU MINA NZA LAVEKA!”

A zilo zi fambisa kuyini ka Choong Keon na Julie lava va kumbukilweko kusanguleni ka nzima ke? Kusanguleni Choong Keon i wa alakanya lezaku a nga vuni nguvu laha bandleni hi lezi a nga kala a nga xi tivi khwatsi xiChina. Kanilezi a vamakabye va bandla lego va wa nga mu wonisi lezo. Choong Keon i ngalo: “A xikhati lexi a bandla ga hina gi nga avanyisiwa ma maha mambiri, nzi lo nyikwa mitiro yo engeteleka kota nanza ga wutireli. Ka xikhati lexo, nzi lo zi wona lezaku hakunene nzi tira lomu ku nga ni xilaveko xa hombe. A zi no ku tsakisa a ku wona lezaku hambu mina nza laveka!” Nyamutlha i tira kota dota. Julie i engeta aku: “Hi tizwa matshanza, niku hi na ni kuxalala, ni litsako leli cima hi nga tshukangiko hi lizwa. Hi tile seno kasi ku ta vunetela, kanilezi hi zi wonisa ku khwatsi ha vuneka nguvu hi wutomi legi go tsakisa. Ha mu bonga Jehova hi kuva a hi vumelele ku ta tira seno!”

Ka matiko yo tala ka ha hi ni xilaveko xa hombe xa vatiri kutshoveleni ka moya. Xana u kusuhani ni ku mbheta xikola na u ti wutisa ku xini u to maha hi wutomi ga wena ke? U gwenza gi xuvako ku maha zotala hlengeletanweni ya Jehova? U tsakela ku a ngango wa wena wuva ni tshomba yi nene ya moya ke? U kumile peceni, na u hi ni matshango ya ma nene ya wutomi lawa u nga bhulelako vanwani ke? Tiyiseka lezaku ku na ni makatekwa yo tala ma ku rinzelako loku u boha ku engetela wutireli ga wena hi ku tira lomu ku nga ni xilaveko xa hombe xa vahuweleli va Mufumo.