Tanrı’yı Yücelten Kararlar Verin
“Sağgörülü kişi . . . . adımını tartarak atar” (ÖZD. 14:15).
1, 2. (a) Verdiğimiz tüm kararlarda asıl amacımız ne olmalı? (b) Hangi soruları ele alacağız?
HER GÜN onlarla defalarca karşı karşıya kalırız. Birçoklarının etkisi kısa sürelidir. Ancak bazıları hayatımızı derinden etkileyebilir. Bunlar nedir? Kararlar. Küçük ya da büyük olsun, verdiğimiz tüm kararlarda asıl amacımız Tanrı’yı yüceltmektir (1. Korintoslular 10:31’i okuyun).
2 Karar vermek sizin için kolay mı yoksa bunu yaparken zorlanıyor musunuz? Eğer İsa’nın takipçisi olarak olgunlaşmak istiyorsak, doğru ile yanlışı ayırt etmeyi ve başkasının fikrine değil kendi kanaatimize dayanan kararlar vermeyi öğrenmeliyiz (Rom. 12:1, 2; İbr. 5:14). Başka hangi önemli nedenlerden dolayı doğru kararlar vermeyi öğrenmeliyiz? Karar vermek bazen neden çok zordur? Tanrı’yı yücelten kararlar vermek için hangi adımları atabiliriz?
Karar Vermek Gerçekten Gerekli mi?
3. Karar verme sürecinde bizi nelerin etkilemesine izin vermemeliyiz?
3 Kutsal Kitap standartlarının söz konusu olduğu bir konuda kararsız kalırsak, okul ya da iş arkadaşlarımız inançlarımız konusunda tam ikna olmadığımızı ve başkalarından kolaylıkla etkileneceğimizi düşünebilirler. Onlar yalana, dolandırıcılığa ya da hırsızlığa başvurabilir, ardından da onlara katılarak ya da yanlışlarını saklayarak ‘çoğunluğu izlememiz’ için bizi ikna etmeye çalışabilirler (Çık. 23:2). Ancak Tanrı’yı yücelten kararlar vermeyi bilen biri, korkuya ya da kabul görme arzusuna kapılarak Kutsal Kitap ilkelerine göre eğittiği vicdanıyla çelişen davranışlarda bulunmayacaktır (Rom. 13:5).
4. Başkaları neden bizim adımıza karar vermek isteyebilir?
4 Bizim adımıza karar vermek isteyen kişiler bunu her zaman kötü niyetle yapmaz. İyi niyetli arkadaşlarımız onların tavsiyelerine göre hareket etmemiz için ısrar edebilir. Ailemizden uzakta yaşıyor olsak bile onlar iyiliğimizle ilgilenmeye devam edebilirler ve kendilerini vermemiz gereken önemli kararlara müdahale etmek zorunda hissedebilirler. Örneğin tedavi yöntemlerini düşünelim. Kutsal Kitap kanın yanlış amaçla kullanımını açıkça mahkûm eder (Elçi. 15:28, 29). Oysa sağlıkla ilgili başka meselelerde böyle kesin talimatlar yoktur. Bu nedenle hangi tedavi yöntemini kabul edeceğimize kişisel olarak karar vermemiz gerekir. Bu konularda yakınlarımızın kesin görüşleri olabilir. Ancak böyle meselelerde karar verirken, kendisini Yehova’ya adamış her birey “kendi sorumluluğunu” taşımalıdır (Gal. 6:4, 5). Başlıca amacımız insanların değil, Yehova’nın gözünde rahat bir vicdana sahip olmaktır (1. Tim. 1:5).
5. İmanımızın enkaza dönmesini nasıl önleyebiliriz?
5 Kararsız kalmak bizi ciddi bir tehlikeye sokabilir. Öğrenci Yakup kararsız birinin “her işinde istikrarsız” olduğunu söyledi (Yak. 1:8). Bu kişi fırtınalı denizde sürüklenen dümensiz bir kayıktaki adam gibi başkalarının düşünceleriyle sağa sola savrulacaktır. Böyle birinin imanının enkaza dönmesi, sonra da bu yüzden başkalarını suçlaması şaşılacak bir şey değildir (1. Tim. 1:19). Biz bu duruma düşmekten nasıl kaçınabiliriz? “İman yolunda istikrarlı” olmalıyız (Koloseliler 2:6, 7’yi okuyun). İstikrarlı olabilmek için Tanrı’nın ilham edilmiş Sözüne olan imanımızı yansıtan kararlar vermeyi öğrenmemiz gerekir (2. Tim. 3:14-17). Peki doğru kararlar vermemizi ne engelleyebilir?
Karar Vermek Neden Zor Olabilir?
6. Korku bizi nasıl etkileyebilir?
6 Korku bizi hiçbir şey yapamayacak duruma getirebilir. Örneğin yanlış karar vermekten, başarısız olmaktan ya da başkalarının gözünde akılsız duruma düşmekten korkabiliriz. Böyle endişelere kapılmak doğaldır. Kimse başına dert açacak ya da onu utandıracak yanlış bir karar vermek istemez. Ancak Tanrı’ya ve O’nun Sözüne olan sevgimiz bu tarz korkularımızı azaltabilir. Nasıl mı? Tanrı sevgisi bizde karar vermeden önce her zaman Kutsal Kitaba ve ona dayalı yayınlara başvurma isteği uyandıracaktır. Bu sayede hatalarımızın sayısını en aza indireceğiz. Çünkü Kutsal Kitap ‘deneyimsiz kişinin akıllıca davranmasına, genç adamın bilgi kazanmasına ve düşünmeyi öğrenmesine’ yardım edebilir (Özd. 1:4).
7. Kral Davut’un örneği bize ne öğretir?
7 Verdiğimiz kararlar her zaman doğru mu olacak? Hayır. Hepimiz hata yaparız (Rom. 3:23). Örneğin Kral Davut hikmetli ve imanlı bir adamdı. Buna rağmen bazen hem kendisinin hem de başkalarının acı çekmesine yol açan yanlış kararlar verdi (2. Sam. 12:9-12). Yine de bu hatalarının Yehova’yla ilişkisini etkileyecek konularda onu kararsız hale getirmesine izin vermedi (1. Kral. 15:4, 5). Davut gibi biz de Yehova’nın hatalarımızı görmezden geleceğini ve günahlarımızı bağışlayacağını aklımızdan çıkarmazsak, geçmişte yaptığımız hatalara rağmen karar vermekten çekinmeyeceğiz. Yehova Kendisini sevenleri ve O’na itaat edenleri desteklemeye devam edecektir (Mezm. 51:1-4, 7-10).
8. Elçi Pavlus’un evlilikle ilgili sözlerinden ne öğrenebiliriz?
8 Karar verirken hissettiğimiz endişeyi azaltabiliriz. Nasıl? Bazen seçebileceğimiz birden fazla doğru yol olduğunun farkında olarak. Elçi Pavlus’un evlilik konusunu nasıl ele aldığına bakalım. O ilham altında şöyle yazdı: “Eğer kişi, bekâr biri olarak uygun davranmadığını düşünüyorsa, ilk gençlik çağını geçirmişse ve kendisi için doğru olan evlenmekse, bu isteğini gerçekleştirsin; günah işlemiş olmaz. Böyleleri evlensin. Fakat biri zorlanmadan yüreğinde kararlılığını koruyorsa, kendi iradesine hâkimse ve bekâr kalma kararını yüreğinde taşıyorsa iyi yapıyor” (1. Kor. 7:36-38). Görüldüğü gibi Pavlus öncelikle bekâr kalmayı tavsiye ettiyse de tek doğru seçim olarak bunu sunmadı.
9. Verdiğimiz kararlarda başkalarının düşüncelerini önemsemeli miyiz? Açıklayın.
9 Verdiğimiz kararlarda başkalarının düşüncelerini önemsemeli miyiz? Bir dereceye kadar evet. Örneğin Pavlus’un putlara kurban edilmiş olabilen yiyecekleri yemek konusunda ne söylediğine dikkat edin. O bir kararın, özünde yanlış olmasa da vicdanı zayıf olan kişilere zarar verebileceğini kabul etti. Pavlus ne yapmaya karar verdi? O şöyle dedi: “Eğer yiyecek yüzünden kardeşim tökezleyecekse, kardeşim tökezlemesin diye bir daha asla et yemem” (1. Kor. 8:4-13). Bizler de verdiğimiz bir kararın başkalarının vicdanı üzerindeki olası etkilerini hesaba katmalıyız. Elbette düşünmemiz gereken başlıca etken seçimlerimizin Yehova’yla dostluğumuzu nasıl etkileyeceğidir (Romalılar 14:1-4’ü okuyun). Tanrı’yı yücelten kararlar vermemize hangi Kutsal Kitap ilkeleri yardım eder?
Doğru Karar Vermek İçin Altı Adım
10, 11. (a) Ailede haddini bilmez bir tutum sergilemekten nasıl kaçınabiliriz? (b) İhtiyarlar cemaati etkileyen kararlar verirken neyi akılda tutmalıdır?
10 Haddini bilmez bir tutumdan kaçının. Bir şey yapmaya karar vermeden önce kendimize ‘Bu kararı verme yetkisine sahip miyim?’ diye sormalıyız. Kral Süleyman “Haddini bilmezlik baş gösterince utanç da gelir; hikmet ise haddini bilenlerdedir” dedi (Özd. 11:2).
11 Anne babalar çocuklarına bazı konularda karar verme hakkı tanıyabilir, ancak çocuklar kendileri böyle bir yetkiye sahip olduklarını düşünmemelidirler (Kol. 3:20). Kadınlar da eş ve anne olarak ailede bir ölçüde yetkiye sahiptirler ancak kocalarının reisliğini kabul etmeleri gerektiğini de unutmamalıdırlar (Özd. 1:8; 31:10-18; Efes. 5:23). Benzer şekilde kocalar da yetkilerinin sınırlı olduğunu ve başlarının Mesih olduğunu kabul etmelidir (1. Kor. 11:3). İhtiyarlar cemaati etkileyen kararlar verir. Ancak bunu yaparken Tanrı’nın Sözünde ‘yazılanların dışına çıkmamaya’ dikkat ederler (1. Kor. 4:6). Aynı zamanda sadık hizmetkârdan aldıkları yönlendirmeleri yakından takip ederler (Mat. 24:45-47). Alçakgönüllülük gösterip sadece yetkimiz olan konularda karar verirsek hem kendimizi hem de başkalarını üzmekten kaçınmış oluruz.
12. (a) Neden araştırma yapmalıyız? (b) Nasıl araştırma yapılabileceğini açıklayın.
12 Araştırma yapın. Süleyman “Çalışkanların tasarıları her zaman yarar sağlar; aceleciler ise er geç yoksulluğa düşer” dedi (Özd. 21:5). Mesela bir iş teklifi üzerinde mi düşünüyorsunuz? Duygularınızın sizi kontrol etmesine izin vermeyin. Bu işle ilgili tüm ayrıntıları öğrenin, böyle konularda deneyimli olan kişilere danışın ve bu konuyla ilgili Kutsal Kitap ilkelerini belirleyin (Özd. 20:18). Elde ettiğiniz bilgileri daha iyi değerlendirebilmek için iki liste hazırlayın, birine işin size sağlayacağı yararları diğerine ise nelere mal olacağını yazın. Karar vermeden önce ‘masrafı hesap edin’ (Luka 14:28). Kararınızın sadece maddi durumunuzu değil ruhi durumunuzu da nasıl etkileyebileceğini dikkate alın. Araştırma yapmak zaman ve çaba gerektirir. Ancak bu şekilde, sorunlara yol açabilecek acele bir karar vermekten kaçınabilirsiniz.
13. (a) Yakup 1:5 bize hangi güvenceyi verir? (b) Tanrı’dan hikmet dilemek bize nasıl yarar sağlar?
13 Tanrı’dan hikmet dileyin. Sadece Tanrı’nın yardımıyla verdiğimiz kararlar O’nu yüceltecektir. Öğrenci Yakup şöyle yazdı: “Eğer içinizde hikmeti eksik biri varsa, herkese cömertçe ve azarlamadan veren Tanrı’dan dilemeye devam etsin, kendisine verilecektir” (Yak. 1:5). Karar verirken Yehova’nın hikmetine muhtaç olduğumuzu kabul etmek bizi küçük düşürmez (Özd. 3:5, 6). Şu bir gerçek ki sadece kendi anlayışımıza dayanırsak kolayca yanılabiliriz. Tanrı’dan hikmet dilediğimizde ve O’nun Sözündeki ilkeleri araştırdığımızda, kutsal ruhun asıl güdülerimizi anlamamıza yardım etmesine izin vermiş oluruz. Bu sayede, vermek istediğimiz kararın ardında yatan asıl nedeni fark edebiliriz (İbr. 4:12; Yakup 1:22-25’i okuyun).
14. Karar vermeyi ertelemekten neden kaçınmalıyız?
14 Kararınızı verin. Araştırma yapmadan ve Tanrı’dan hikmet dilemeden bu adıma geçmeyin. Sağgörülü kişi “adımını tartarak atar” (Özd. 14:15). Ancak bu, kararı ağırdan almak anlamına da gelmez. İşini ertelemeye meyilli biri harekete geçmemek için bahaneler üretir (Özd. 22:13). Bir kararı ertelemek bile bizzat bir karar olabilir; kişi aslında hayatını başkalarının kontrol etmesine karar vermiş olur.
15, 16. Bir kararı uygulamak neleri gerektir?
15 Kararınızı uygulayın. Gerekli adımları atıp da kararımızı uygulamak için gayret göstermezsek doğru bir karar vermek için harcadığımız tüm çabalar boşa gidebilir. Süleyman “El attığın her işi var gücünle yap” diye yazdı (Vaiz 9:10). Kararlarımızı uygulamaya geçirmek için, sahip olduğumuz olanakları iyi değerlendirmeye istekli olmalıyız. Örneğin bir müjdeci öncülük yapmaya karar verebilir. Bunu nasıl başarabilir? Eğer aşırı çalışmanın ve eğlenmenin gücünü tüketmesine ve hizmete ayırması gereken zamanı çalmasına izin vermezse bunu büyük ihtimalle başaracaktır.
16 En iyi karar genellikle uygulanması en kolay karar değildir. Neden? Çünkü “bütün dünya kötü olanın elinde bulunuyor” (1. Yuhn. 5:19). “Gökteki kötü ruhlardan oluşan kuvvetlerle” ve “bu karanlığın dünya hükümdarlarıyla” mücadele etmeliyiz (Efes. 6:12). Hem elçi Pavlus hem de öğrenci Yahuda, Tanrı’yı yüceltmeye karar verenleri zorlu bir mücadelenin beklediğini söyledi (1. Tim. 6:12; Yahd. 3).
17. Kararlarımız konusunda Yehova bizden ne bekler?
17 Kararınızı gözden geçirin ve gerektiğinde ayarlamalar yapın. Kararlarımızla ilgili her şey planladığımız gibi gitmeyebilir. “Beklenmedik zamanda beklenmedik olaylarla” karşılaşırız (Vaiz 9:11). Ancak Yehova karşılaştığımız denemelere rağmen bazı kararlarımıza bağlı kalmamızı bekler. Bir kişinin kendisini Yehova’ya adaması ya da evlenmesi değiştirilebilecek bir karar değildir. Yehova bizden böyle kararlara sadık kalmamızı ister (Mezmur 15:1, 2, 4’ü okuyun). Ancak çoğu karar bu kadar ciddi değildir. Hikmetli bir kişi verdiği kararları zaman zaman gözden geçirecektir. Gururun ya da inatçılığın, verdiği kararlarda ayarlama yapmasını ya da kararından vazgeçmesini engellemesine izin vermeyecektir (Özd. 16:18). Onun başlıca amacı bütün yaşamı boyunca Tanrı’yı yüceltmektir.
Başkalarını Tanrı’yı Yücelten Kararlar Vermeleri İçin Eğitin
18. Anne babalar doğru kararlar vermesi için çocuklarını nasıl eğitebilir?
18 Anne babalar çocuklarının Tanrı’yı yücelten kararlar vermeyi öğrenmesi için çok şey yapabilir. Öğretmenin en iyi yolu iyi bir örnek olmaktır (Luka 6:40). Yeri geldiğinde anne babalar bazı kararları verirken hangi adımları attıklarını çocuklarına anlatabilirler. Aynı zamanda çocuklarının da bazen kendi kararını vermesini isteyebilir ve kararları iyi bir sonuç verdiğinde onları övebilirler. Peki ya çocuk yanlış bir karar verirse? Anne babanın ilk tepkisi çocuğunu kararının olumsuz sonuçlarından korumak olabilir, fakat bu her zaman onun iyiliğine olmayacaktır. Örneğin anne baba çocuğunun ehliyet almasına izin vermiş olabilir. Farz edelim ki çocuk bir trafik kuralını ihlal etti ve para cezasına çarptırıldı. Anne baba bu cezayı ödeyebilir. Ancak çocuktan bu cezayı çalışarak ödemesini isterlerse, çocuk attığı adımların sorumluluğunu taşımayı öğrenecektir (Rom. 13:4).
19. Kutsal Kitabı inceleyen kişilere ne öğretmeliyiz? Bunu nasıl yapabiliriz?
19 İsa takipçilerine başkalarına öğretim vermelerini söyledi (Mat. 28:20). Kutsal Kitabı inceleyen kişilere öğretebileceğimiz en önemli şeylerden biri nasıl doğru kararlar verebilecekleridir. Bunu başarmak için, ne yapmaları gerektiğini söyleme eğilimine karşı koymalıyız. Bunun yerine ne yapmaları konusunda kendi kararlarını verebilmeleri için, Kutsal Kitap ilkeleri üzerinde nasıl akıl yürütebileceklerini öğretmemiz çok daha faydalı olacaktır. Ne de olsa, “her birimiz Tanrı’ya kendi adımıza hesap vereceğiz” (Rom. 14:12). Evet, hepimiz Tanrı’yı yücelten kararlar vermek için önemli nedenlere sahibiz.
Nasıl Cevaplarsınız?
• Karar vermeyi neden öğrenmemiz gerekir?
• Korku bizi nasıl etkileyebilir ve korkularımızın üstesinden nasıl gelebiliriz?
• Tanrı’yı yücelten kararlar vermek için hangi altı adımı atmalıyız?
[Sayfa 16’daki çerçeve/resim]
Doğru Karar Vermek İçin Altı Adım
1 Haddini Bilmez Bir Tutumdan Kaçının
2 Araştırma Yapın
3 Tanrı’dan Hikmet Dileyin
4 Kararınızı Verin
5 Kararınızı Uygulayın
6 Gözden Geçirin ve Ayarlamalar Yapın
[Sayfa 15’teki resim]
Kararsız kişi fırtınalı denizde sürüklenen dümensiz bir kayıktaki adam gibidir