14 İsa: İlahi (tanrısal, tanrı benzeri) Bir Varlık

Bu İngilizce, Fransızca, Almanca ve Türkçe çeviriler “bir tanrı”, “tanrısal” ya da “tanrı benzeri” gibi sözcükler kullanıyor, çünkü Yunanca θεός (theos) sözcüğü yüklemden önce gelir, yüklem öbeğine ait bir tekil isimdir ve başında belgili tanımlık (harfi tarif) bulunmaz. Bu, tanımlıksız theos’tur. Söz ya da Logos’un birlikte olduğu Tanrı ise, burada Yunanca ǒ θεός ifadesiyle, yani başındaki ho belgili tanımlığıyla birlikte theos olarak adlandırılıyor. Bu, tanımlıklı theos’tur. İsim, tanımlıklı yapıda kullanıldığında bir kimliği, kişiyi gösterir. Oysa yüklem öbeği içinde, yüklemin başında tekil ve tanımlıksız olarak kullanıldığında birinin niteliğini gösterir. Dolayısıyla, Yuhanna’nın Söz ya da Logos’un “bir tanrı” olduğu ya da “tanrısal” olduğu şeklindeki ifadesi, onun, bizzat birlikte bulunduğu Tanrı olduğu anlamına gelmez. Bu yalnızca, Söz ya da Logos’un bir niteliğini anlatır, onu Tanrı ile bir ve aynı kişi olarak tanıtmaz.

Yunanca metinde, tanımlıksız tekil ismin yüklem öbeği içinde ve yüklemin başında bulunduğu birçok yer vardır. Markos 6:49; 11:32; Yuhanna 4:19; 6:70; 8:44; 8:48; 9:17; 10:1, 13, 33; 12:6; 18:37 ayetleri buna örnektir. Bu yerlerde, çevirmenler, kendi dillerinin gerektirdiği durumlarda öznenin niteliğini ya da tanıtıcı özelliğini göstermek üzere yüklemsel ismin önüne belgisiz tanımlık koyarlar. Bu tür metinlerde yüklem öbeğindeki ismin başına belgisiz tanımlık konulduğuna göre, Yuhanna 1:1’deki tanımlıksız θεός’tan önce de bir belgisiz tanımlığın konulması onun Türkçe’de “bir tanrı” olarak okunmasını sağlar. Bu yerinde bir uygulamadır. Kutsal Yazılar bu şekildeki tercümenin doğru olduğunu gösterir.

Philip B Harner, Philadelphia çıkışlı Journal of Biblical Literature’ın 1973 tarihli 92. Cildinin 85. sayfasında yer alan, “Qualitative Anarthrous Predicate Nouns: Mark 15:39 and John 1:1,” (Niteleyici Tanımlıksız Yüklemsel İsimler: Markos 15:39 ve Yuhanna 1:1) adlı makalesinde Yuhanna 1:1’deki gibi cümleciklerin “yüklemin başında bulunan, yükleme ait tanımlıksız isimle birlikte, öncelikle niteleyici anlam” taşıdığını yazıyor. “Bunlar logos’un theos yapısında olduğunu gösterir. Yüklemsel bir isim olan theos’u tanımlıklı gibi görmek için bir temel yoktur.” Makalesinin 87. sayfasında Harner şu sonuca varıyor: “Bana göre, Yuhanna 1:1’deki yüklemsel ismin niteleyicilik vasfı o derece açıktır ki, tanımlıklı olarak düşünülemez.”