“Nyimpi I Ya Yehovha”

Hi 1999 mfumu wa França wu vule swaku Betele a li fanele li hakela maimpoxtu ya minyikelo leyi nga yendliwa ku sukela hi 1993 ku ya ka 1996. Leswaku hi zama ku lulamisa xikarhatu lexi, hi fambe ka matribunali aFrança kambe a hi hlulanga. Nkama hi nga hluliwa ka tribunali lin’wani lalikulu, mfumu wu hi tekele konta ya banku ya Betele leyi a yi ni male ya ku tlula 4.5 milhões wa ma euro. Se leswi a hi hluliwile a ku yo sala ntsena ku tsutsumela ka Tribunali Lalikulu la Europa. Kambe na li nge se thetha mhaka ya hina, Tribunali leli li hi byele leswaku a hi fanele hi rhanga hi ku tlhangana ni vativi va swa minawu va mfumu na hi ni mutirhi mun’we wa Tribunali lalikulu leswaku hi zama ku vona swaku hi nga swi kota ku yi lulamisa mhaka leyi ke na hi nga se ya thetha ka Tribunali lalikulu.

Nkama na hi tilulamisela, hi pimise leswaku lweyi a a tirha ka Tribunali lalikulu a a ta zama ku lulamisa mhaka leyi hi ku yendla ntwananu na hina wa leswaku hi hakela male yayitsongo ka male leyi a yi laviwa hi mfumu wa França. Kambe a hi swi tiva swaku loko a ho hakela hambi ko va male yayitsongo a hi ta va hi lwisana ni matshinya ya minawu ya Bibele, hikusa vamakwerhu a va yendle minyikelo ya vona leswaku va seketela mintirho ya nhlengeletanu; se male liyani a yi nga lumbi mfumu. (Mat. 22:21) Hambileswo hi yile ka ntlhanganu lowuyani kuva hi kombisa leswaku ha yi hlonipha minawu ya Tribunali la Europa.

Ntlhanganu lowu wu yendleliwe ka sala lin’wani la ku saseka swinene la Tribunali. Kambe swilo a swi sungulanga kahle hikusa munyimeli wa Tribunali a vule swaku a a nyimela leswaku Timboni ta Yehovha ti hakela male ya maimpoxtu man’wani leyi a ti londziwa hi mfumu wa França. Kambe hi tekele ku mu vutisa hi ku: “Indjhe wa swi tiva swaku mfumu se wu hi tekele ku tlula 4.5 milhões wa ma euro?”

Nkama munyimeli wa Tribunali a nga twa leswo a hlamale hintamu, naswona nkama vatirhi va mfumu va nga tiyisekisa swaku va swi yendlile leswo, a va kwatele hintamu a gama a tsemerhisa ntlhanganu kolanu. Ni vhele ni swi vona swaku i Yehovha lweyi a nga yendla swaku swilo swi va hi ndlela liyani swaku hi kota ku hlula. Nkama hi nga suka ka ntlhanganu lowuyani, a hi tsakile swinene hi tlhela hi hlamala hileswi swi nga yendleka.

Hi diya 30 ka Junho wa 2011, Tribunal Europeu dos Direitos Humanos, li yendle xiboho xa leswaku a hi nga na nandzu ka mhaka leyi a hi lumbetiwa hi yona hi mfumu wa França; funtshi li tlhele li rhumisa swaku mfumu a wu fanele wu hi tlhelisela male leyi a wu hi tekele yona wu tlhela wu hi hakela ni majuru! Phela a ku va hi hlulile ka mhaka leyi, swa ha tama swi vhikela vamakwerhu aFrança ku ta fikela namuntlha. Xivutiso lexi hi nga xi yendla munyimeli wa Tribunali xi fane ni ribye leli Davhida a nga li txopa, leli li nga fika li ba nhloko ya Goliyadi li mu dlaya, hikusa xi yendle swaku mhaka leyi a va hi lumbeta hi yona yi djika hi vona. Hi mhaka muni hi hlulile mhaka leyi? Hikusa hilani Davhida a nga vula hi kona “nyimpi i ya Yehovha”. — 1 Sa. 17:45-47.

Leyi ko va mhaka yin’we ntsena ka timhaka ta tinyingi leti hi nga ti hlula. Hambileswi namuntlha wa siku ku nga ni mimfumu ya yinyingi ni varhangeli va wukhongeli lava lwisanaka na hina, matribunali yamakulu ya ku tlula 70 wa matiko, ni matribunali man’wani lawa ma thethaka timhaka ta matiko ya ku hambanahambana, se ma yendle kolomuyani ka 1.225 wa swiboho leswi nyimelelaka Timboni ta Yehovha. Swiboho leswi swi yendla leswaku timfanelo ta hina ti hloniphiwa; timfanelo ta ku fana ni ku voniwa tanihi hi nhlengeletanu ya wukhongeli hi ku ya hi nawu, ku chumayela na hi chunsekile, ku yala ku va kona ka swilo leswi fambisanaka ni ku lwela tiko ni ku yala ku cheliwa ngati.

Swi kotekise ku yini swaku ni tirha ka mhaka leyi a yi thethiwa aEuropa kuve mina ni tirhela Sede Mundial la Timboni ta Yehovha aNova Iorque, aEstados Unidos?

NI WUNDLIWE HI VAPSALI LAVA A VA HISEKA NTIYISWENI

Papayi wa mina George ni mamani wa mina Lucille, va graduware ka turma la wu 12 la Xikola xa Jiliyadi, naswona nkama ni nga psaliwa hi 1956, a va tirhela Etiópia. Vona va ni chule swaku hi mina Philip, hi mhaka ya Filipi lweyi wa muchumayeli lweyi ku vulavuliwaka hi yena aBibeleni. (Min. 21:8) Ka lembe leli nga landzela, a mfumu wu sungule ku tsimbisa ntirho wa hina aEtiópia. Leswi a na ha li mutsongo, a swi ni tsakisa ku vona vapsali va mina na va gandzela Yehovha axihundleni. Xa ku vava hileswaku hi 1960 hi sindziseke ku suka ka tiko leliyani.

Hi rhurhile hi ya tshama aWichita, Kansas, aEstados Unidos, kambe vapsali va mina a va ha tama va hiseka ku fana ni nkama lowu a va li vamisiyonariyu. Va djondzise mina, makwenu wa mina wamukulu wa xisati Judy na Leslie makwenu wa mina wamutsongo wa xinuna, lava na vona va nga psaliwa aEtiópia swaku hi mu rhandza hintamu Yehovha hi tlhela hi mu tirhela hi mbilu hinkwayu. Ni tsakamisiwe na ni ni 13 wa malembe naswona ka malembe manharhu ma nga landzela, ndjangu wa hina wu rhurhile wu ya Arequipa, aPerú swaku wu ya pfunisa lani a ku ni xilaveko xa vachumayeli.

Hi 1974 na no va ni 18 wa malembe ntsena, mina ni 4 wa vamakwerhu hi rhumeliwe hi Betele la Perú leswaku hi ya va vapfuli va ndlela va ku hlawuleka. Va hi rhumele swaku hi ya chumayela ka ndhawu leyi a ku nge se tshama ku chumayeliwa aCordilheira dos Andes. Leswo a swi patsa ku va hi chumayela vanhu lava a va khuluma lirimi la xiQuechua ni xiAymara. Nkama na hi yendza a hi tirhisa movha wawukulu lowu hi nkama wun’we a wu li yindlo leyi a hi tshama ka yona, naswona a hi tolovela ku wu vitana Ngalava hikusa a wu fana ni kaxa lalikulu. A ni swi khohlwi leswi ni nga swi hanya seniyani, phela a ni swi rhandza hintamu ku chumayela vanhu ni va byela leswi Yehovha a nga ta va yendlela swona ku nga ku helisa wusiwana, mavabyi ni lifu. (Nhl. 21:3, 4) Phela vanhu va vanyingi va ve Timboni ta Yehovha.

NKAMA NI NGA TIRHELA SEDE MUNDIAL

Hi 1977 makwerhu Albert Schroeder, lweyi a a li wa Ntlawa Lowu Rhangelaka, a ye a ya pfuxela Perú. Makwerhu lweyi a ni kutxe ku prenxera petição swaku ni ya tirhela Betele la Sede Mundial. Ni vhele ni yendla swoleswo, funtshi hi diya 17 ka Junho wa 1977, ni sungule ku tirha Betele aBrooklyn. Ka 4 wa malembe lawa ma nga landzela, a ni tirhela ka Departamentu la ku hamba ma limpeza ni ka la Manutenção.

Hi Junho wa 1978, ni tive Elizabeth Avallone ka kongresu internasiyonali aNova Orleães, aLouisiana. Ku fana na mina, Elizabeth a a ni vapsali lava a va wu rhandza hintamu ntiyiso naswona a a ni 4 wa malembe na a li mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu; funtshi a a swi lava hintamu ku tama a tirhela Yehovha ka ntirho wa nkama hinkwawu wutomi la yena hinkwalu. Hi tame hi bula, naswona swi nga se ya kwini hi sungule ku rhandzana swinene. Hi chadile hi diya 20 ka Outubro wa 1979 naswona ni tame ni tirha Betele xikan’we na yena.

Vamakwerhu va bandla la hina la ku sungula, ku nga bandla la Xipanyoli leli a li kumeka aBrooklyn va hi kombe lirhandzu lalikulu. Hi ku famba ka malembe, hi ve ka mabandla man’wani ya manharhu lani hi nga kuma vamakwerhu lava nga hi komba lirhandzu va tlhela va hi pfuna ku tama hi tirha Betele. Phela ha va khensa swinene vamakwerhu lava, hi tlhela hi khensa ni vanghanu va hina ni maxaka ya hina lawa ma nga hi pfuna ku hlayisa vapsali va hina nkama lowu se a va gugile.

NKAMA NI NGA TIRHA KA DEPARTAMENTU LEGAL

Hi Janeiro wa 1982, ni hlamale swinene nkama Betele li nga ni rhamba swaku ni ya tirha ka Departamentu Legal, ku nga departamentu leli tirhaka hi swa minawu. Loko se ku hundze malembe manharhu, Betele li game li ni kombela swaku ni ya univhersidadi kuva ni ya djondza direito, ku nga kursu leli fambisanaka ni swa minawu leswaku ni ta va adivhogadu. Phela ni hlamale swinene nkama ni nga vona swaku timfanelo ta tinyingi leti vanhu va nga na tona aEstados Unidos ni ka matiko man’wani, va na tona hileswi Timboni ta Yehovha ti nga ti lwela matribunali. Phela a hi tolovela ku bula hi timhaka toleto ta lisima asala.

Hi 1986 nkama na ni ni 30 wa malembe, ni vekiwile swaku ni rhangela departamentu la swa minawu. A ni tsakile hileswi Betele li nga ni nyika ntirho lowu wa lisima hintamu hambileswi a na ha li jovhem; kambe a ni chava hikusa a ku ni swilo swa swinyingi leswi a ni nga swi tivi naswona a ni swi tiva swaku ntirho lowu a wu nga ta ni vevukela.

Ni ve adivhogadu hi 1988, kambe a ni nga yi voni nghozi leyi a ni li ka yona hi mhaka ya leswi a ni djondze ngopfu, hikusa swi li khumbe hintamu wunghanu la mina na Yehovha. Phela ku djondza ngopfu swi yendla munhu a sungula ku tibyela, a tlhela a lava ku dzunisiwa hi van’wani funtshi a va tekela hansi lava va kalaka va nga djondzanga ku fana na yena. Lexi tsakisaka hileswaku nsati wa mina Elizabeth a ni ponisile ka nghozi yoleyo, hikusa a ni pfune kuva ni tlhela ni yendla swilo leswi a ni swi yendla na ni nge se ya univhersidadi leswaku ni tiyisa wunghanu la mina na Yehovha. Swi teke nkama, kambe hi kutsongokutsongo ni tlhele ni va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha. Phela ni swi vonile leswaku a ku djondzeka ngopfu a swi yendli leswaku munhu a va ni wutomi la ku tsakisa; kambe lexi yendlaka munhu a tsaka i ku va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha, a mu rhandza a tlhela a rhandza vanhu va yena.

KU LWELA MAHUNGU YA KU TSAKISA NI KU MA TIYISA HI NAWU

Nkama ni nga gama ku djondza a univhersidadi, ni sungule ku yendla hinkwaswu leswi ni nga swi kota swaku ni tama ni pfunisa departamentu la swa minawu, leswaku hi nyimelela timfanelo ta hina Timboni ta Yehovha akuva mahungu ya ku tsakisa ma tama ma chumayeliwa. Phela ku yendla leswo a swi nga vevuki, ngopfungopfu leswi ntirho wa hina a wu ya wu kula swinene. Hi xikombiso, a khale loko hi nyika vanhu mabuku a hi va kombela kuva va yendla minyikelo. Kambe hi 1991, Departamentu Legal li kombeliwe leswaku li tirha hi matimba swaku hi txintxa ndlela leyi a hi yendla hi yona swilo. Hi swoleswo swi nga gama swi yendleka. Ku txintxa koloko ku yendle leswaku Betele li nga tshameli ku londziwa a maimpoxtu hi mfumu hileswi vanhu a va fanele va yendla minyikelo swaku va kuma mabuku. Van’wani a va pimisa swaku ku txintxa koloko a ku ta yendla swaku hi nga vi ni male ya ku yenela akuva hi yendla ntirho wa hina. Kambe a xa ku tsakisa hileswaku ku sukela hi 1990, Timboni ta Yehovha ti ye ti yengeseleka swinene naswona namuntlha vanhu ansin’wini va nga djondza hi Yehovha na swi nga zanga swi lava swaku va hakela mabuku lawa va ma tirhisaka. Phela hinkwaswu leswi swi ni djondzise mhaka ya lisima swinene ya leswaku loko ku ni ku txintxa kakukulu ka nhlengeletanu ya Yehovha, swilo swo famba kahle ntsena hileswi Yehovha a hi pfunaka ni hileswi hi yingisaka nkongomiso wa mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha. — Eks. 15:2; Mat. 24:45.

Ku vula ntiyiso, leswi yendlaka swaku vanhu va Yehovha va hlula amatribunali a hileswi va nga ni va adivhogadu vavanene ntsena, kambe minkama ya yinyingi hileswi va nga ni mahanyelo yamanene. Xikombiso xin’wani xa leswo, hi leswi swi nga yendleka hi 1998 nkama lowu vamakwerhu vanharhu va Ntlawa Lowu Rhangelaka ni vasati va vona va nga ya ka makongresu ya ku hlawuleka aCuba. Vamakwerhu lava va vulavule hi ndlela ya lirhandzu ni ya xihlonipho naswona leswo swi yendle leswaku tihosi ti nyima na yona mhaka ya hina ya leswaku a hi nga ta nghenela timhaka ta politika, ku tlula swilo hinkwaswu leswi hi nga swi vula nkama na hi zama ku thetha mhaka leyi.

Minkama yin’wani ndlela ya ku lulamisa timhaka leti hi lumbetiwaka hi tona i ‘ku lwela mahungu ya ku tsakisa ni ku ma tiyisa hi nawu’ amatribunali. (Filp. 1:7) Hi xikombiso, ku ringana malembe ya manyingi mimfumu ya Europa ni mfumu wa Coreia do Sul, a yi nga yi pfumeli mfanelo ya vamakwerhu ya ku yala ku ya wusonchweni. Leswo swi yendle leswaku kolomuyani ka 18.000 wa vamakwerhu aEuropa ni ku tlula 19.000 wa vamakwerhu aCoreia do Sul va petiwa madjele hi mhaka ya leswi lipfalu la vona li kalaka li nga va pfumeleli leswaku va ya wusonchweni.

Hi wugamu, hi 7 ka Julho wa 2011, Tribunal Europeu dos Direitos Humanos li yendle xiboho xa ku tsakisa ka mhaka ya Bayatyan vs. Arménia xa leswaku vanhu ka matiko hinkwawu ya Europa va pfumeleliwa ku yendla mintirho yin’wani leswaku va nga yi awusonchweni hi mhaka leswi va kholwaka ka swona. Funtshi, Tribunal Constitucional La Coreia do Sul li yendle xiboho xa ku fana hi 28 ka Junho wa 2018. Phela leswo swi yo koteka hileswi majovhem lawa ma nga Timboni ta Yehovha ma kalaka ma nga pfumelanga ku ya wusonchweni.

Departamentu Legal la Sede Mundial ni Madepartamentu Legal lawa ma nga ka mabetele amisaveni hinkwayu ma tirha yi nga chayi leswaku ma nyimelela mfanelo ya hina ya ku gandzela Yehovha ni ku chumayela na hi chunsekile. Hinkwerhu hi tirhaka ka madepartamentu lawa hi swi vona ku li nkateko wawukulu ku nyimelela vamakwerhu va hina lava mfumu wu kalaka wu nga va tshiki va gandzela Yehovha na va chunsekile. Hambileswi minkama yin’wani hi kalaka hi nga hluli timhaka ta hina atribunali, minkama hinkwayu timhaka leti ti nyikela wumboni ka tihosi ni ka vanhu van’wani. (Mat. 10:18) Vajuwiji, vanhu lava va nyimelaka mfumu, vajornalixta ni vanhu van’wani, minkama ya yinyingi swi lava va lerha tindzimana leti hi ti tsalaka ka madukumentu lawa hi ma yisaka atribunali kumbe leti hi ti vulaka loko hi tinyimelela. Xa ku tsakisa, vanhu van’wani va timbilu tatinene va swi vona swaku Timboni ta Yehovha i vanhu va ku tshamisa ku yini ni ku twisisa leswi ti kholwaka ka swona. Van’wani va vanhu volavo va gama va djondza ntiyiso va tlhela va va Timboni ta Yehovha.

KHANIMAMBU YEHOVHA!

Ka 40 wa malembe ma nga hundza, ni ve ni nkateko wa ku tirhisana ni vamakwerhu va mabetele ya ku hambanahambana amisaveni hinkwayu leswaku hi lulamisa timhaka ta le nawini; ni tlhele ni va kona ka matribunali yamakulu ni ku vulavulisana ni tihosi kuva hi nyimelela mfanelo ya hina ya ku gandzela Yehovha. Phela ni va rhandza swinene ni tlhela ni va khensa vamakwerhu lava nga ka Departamentu Legal la Sede Mundial ni lava va nga ka mabetele man’wani; phela ni nga vula na ni tiyiseka swaku wutomi la mina hinkwalu li tale hi minkateko.

Ka 45 wa malembe ma nga hundza nsati wa mina Elizabeth, a ni seketele hi lirhandzu ni hi ndlela ya ku tshembeka ka minkama ya ku karhata ni ka minkama ya ku tsakisa. Ni ya ni mu rhandza hintamu hikusa hambileswi a xanisiwaka hi mavabyi lawa ma mu yendlaka a hela ntamu a tama a ni seketela.

Hi swi vonile hi ya hina leswaku loko hi tshemba wuswikoti la hina, lona a li nga ta hi pfuna swaku hi va ni matimba kumbe hi hlula. Kambe hilani Davhida a nga vula hi kona, “Yehovha i matimba ya vanhu va yena.” (Ps. 28:8) Impela, “nyimpi i ya Yehovha”.