‘Vitana Madoda’

1. Yehovha a swi kombisise ku yini swaku wa va rhandza vanhu va yena?

YEHOVHA wa ti rhandza hintamu tinyempfu ta yena. Phela a ti xave hi ngati ya Yesu Kreste naswona a veke madoda leswaku ma ti hlayisa. (Min. 20:28) Xikwembu xi lava leswaku madoda ma va khoma kahle vanhu va xona. Hi mhaka leyo, madoda hi ku landza nkongomiso wa Yesu Kreste, ma yendla hinkwaswu leswaku ma tiyisa vamakwerhu ma tlhela ma va pfuna leswaku va tama va tshembeka ka Yehovha. — Esa. 32:1, 2.

2. I vamani lava Yehovha a va hlayisaka hi ndlela ya ku hlawuleka? (Ezekiyele 34:15, 16)

² Yehovha wa va rhandza hinkwavu lava mu tirhelaka kambe a va hlayisa hi ndlela ya ku hlawuleka lava hluphekaka. Van’wani va hlupheka hi mhaka leswi va nga yendla swihoxo; hambileswo, Yehovha a va pfuna hi ku tirhisa madoda leswaku va tlhela va tiya. (Lerha Ezekiyele 34:15, 16.) Phela Yehovha a tinyimisele ku hi pfuna nkama wun’wani ni wun’wani loko hi lava ku pfuniwa, naswona a ngo lava ntsena leswaku hi khongela ka yena, kambe a lava swaku hi tlhela hi kombela ku pfuniwa hi madoda ya bandla lawa ma nga “varisi ni vadjondzisi” abandleni. — Efe. 4:11, 12.

3. Hi nga pfunekisa ku yini hi ku twisisa ntirho lowu madoda ma wu yendlaka bandleni?

³ Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku Yehovha a ma tirhisisa ku yini madoda leswaku ma hi pfuna loko wunghanu la hina na yena li nga tiyanga. Kuva hi pfuneka ka mhaka leyi, hi ta hlamula swivutiso leswi swaswinharhu: Hi fanele hi kombela ku pfuniwa hi madoda loko swi te yini? Hi mhaka muni swi li swa lisima ku yendla leswo? Naswona madoda ma nga hi pfunisa ku yini? Hambiloko wunghanu la hina na Yehovha li tiyile swoswi, tinhlamulu ta swivutiso leswi ti nga hi pfuna swaku hi wu nyika lisima ntirho lowu madoda ma wu yendlaka ni swaku hi nga wu kombelisa ku yini mpfunu loko swi laveka.

HI LOKO SWI TE YINI LANI HI FANELEKE HI ‘VITANA MADODA’?

4. Hi mhaka muni hi vula swaku Yakobe 5:14-16, 19, 20 yi vulavula hi munhu lweyi a faneleke a lunghisa wunghanu la yena na Yehovha? (Vona mafoto.)

⁴ Mudjondzisiwa Yakobe a tlhamusele swaku madoda ma nga hi pfunisa ku yini. Yena a te: “Ku ni lweyi a vabyaka xikarhi ka n’wina? A a vitani madoda ya bandla”. (Lerha Yakobe 5:14-16, 19, 20.) Ka ndzimana leyi, Yakobe a vulavula hi munhu lweyi a faneleke a lunghisa wunghanu la yena na Yehovha, hikusa a vula leswaku munhu yelweyo a fanele a kombela ku pfuniwa hi madoda, ku nga li dotori. Yakobe a tlhele a tlhamusela leswaku munhu yelweyo a va kahle loko swidjoho swa yena swi rivaleliwa. Leswaku lweyi a vabyaka a yampsa, swi lava a ya ka dotori, a mu byela hinkwaswu leswi a swi twaka, a gama a yendla leswi dotori yelweyo a nga ta mu byela swona. Hi ku fana, munhu lweyi swi lavaka ku lulamisa wunghanu la yena na Yehovha a fanele a ya bula ni madoda, a ma byela xiyimu xa yena hinkwaxu, se a gama a tirhisa switsundzuxu swa Bibele leswi a nga ta nyikiwa swona.

5. Hi nga swi tivisa ku yini swaku wunghanu la hina na Yehovha la ha tiyile kumbe nada?

⁵ Yakobe ndzima 5 yi hi kutxa leswaku hi kombela ku pfuniwa hi madoda loko hi vona swaku wunghanu la hina na Yehovha a la ha li kahle. Bibele li vula leswaku loko hi nga tivoneli hi nga ha pimisa swaku wunghanu la hina na Yehovha la ha li kahle kuve se li wonhekile. (Yak. 1:22) Hi leswo swi nga yendlekela Vakreste van’wani va bandla la Sarda naswona Yesu a va byele leswaku va lulamisa wunghanu la vona na Yehovha. (Nhl. 3:1, 2) Se hina ke, hi nga yendla yini kuva hi kambela wunghanu la hina na Yehovha? Ndlela yin’wani ya ku yendla leswo i ku fananisa leswi a hi wu hisekelisa xiswona ntirho wa Yehovha nkama hi nga tsakamisiwa hi wona ni ndlela leyi hi mu tirhelaka hi yona swoswi. (Nhl. 2:4, 5) Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Indjhe na ha swi rhandza ku djondza Bibele ni tlhela ni pimisa hi leswi ni nga swi djondza? Na ha swi rhandza ku lunghiselela mintlhanganu ni tlhela ni va ka yona nkama ni nkama? Indjhe na ha wu hisekela ntirho wa ku chumayela? Ni tshamela ku pimisa hi leswi ni nga swi yendlaka swaku ni va ni male ya yinyingi?’ Loko ku ni lani u vonaka swaku u fanele u yampsisa, swi lava u swi yendla hi xihantla na wunghanu la wena na Yehovha li nge se wonheka. Loko u nga swi koti ku swi lulamisa hi wexe kumbe u vona swaku u yendle swilo leswi Yehovha a kalaka a nga swi tsakeli, kombela ku pfuniwa hi madoda.

6. I mpsini leswi lava nga yendla xidjoho xaxikulu va faneleke va swi yendla?

⁶ Swidjoho swin’wani i swikulu lakakuva swi nga yendla munhu a susiwa bandleni loko a nga tisoli. Loko hi tshuka hi yendla xidjoho xaxikulu, hi fanele hi ya vulavula ni madoda. (1 Ko. 5:11-13) Phela lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a nge swi koti ku lunghisa wunghanu la yena na Yehovha na a nga pfuniwanga. Leswaku Yehovha a hi rivalela hi ku tirhisa nkutsulu, swi lava hi kombisa ‘mintirho leyi kombisaka swaku se hi tisolile.’ (Min. 26:20) Ndlela yin’wani ya ku yendla leswo, i ku ya vulavula ni madoda loko hi tshuka hi yendla xidjoho xaxikulu.

7. I vamani van’wani lava faneleke va kombela ku pfuniwa hi madoda?

⁷ Madoda a mo lava ku pfuna ntsena lava nga yendla swidjoho swaswikulu kambe ma lava ku pfuna ni lava lwisanaka ni ku navela ku yendla swa ku biha. (Min. 20:35) Swi nga yendleka nyimpi ya wena yi li yikulu hikusa nkama na wu nge se tsakamisiwa, a wu dzaha timbangi, u sixtira pornografiya u tlhela u yendla wuntunga la swa masangu. Loko u li ka xiyimu xa ku fana ni lexo, u nga yi lwi na wu wexe nyimpi leyi; bula ni doda leli u li tshembaka. Doda lolelo li ta ku yingisela kahle, li ku byela leswi u nga swi yendlaka swaku u hlula li tlhela li ku tiyisekisa swaku u nga swi kota ku hlula ku navela ka wena leswaku u tsakisa Yehovha. (Ekl. 4:12) Loko u godola hileswi u nga ni nkama wa wunyingi na wu lwisana ni ku navela ka ku biha, madoda ma ta ku pfuna hi ku ku khumbukisa leswaku ku va u fambe u ya bula na wona swi kombisa swaku u tiveka hansi funtshi u lava ku yendla swilo leswi nga ta mu tsakisa Yehovha. — 1 Ko. 10:12.

8. Hi fanele hi ya kombela ku pfuniwa hi madoda ka xin’wani ni xin’wani? Tlhamusela.

⁸ A hi xin’wani ni xin’wani lexi swi lavaka hi ya kombela ku pfuniwa hi madoda. Loko hi kwatisanile ni makwerhu, swi nga yendleka hi mu vavisile hileswi hi nga swi vula kumbe hi mu holovisile, i swinene kuva hi yendla leswi Yesu a nga swi vula, ku nga ku yendla ku rhula ni makwerhu yelweyo na hi li vambirhi ntsena. (Mat. 5:23, 24) Funtshi hi nga tlhela hi hamba mapexkiza ka mabuku ya hina, hi vona leswaku hi nga yendla yini swaku ka nkama lowu taka hi swi kota ku va vanhu va ku rhula, hi lehisa mbilu hi tlhela hi tikhoma. Kambe loko hi nga swi koti ku lulamisa mhaka leyo na hi li vambirhi, hi nga kombela ku pfuniwa hi madoda. Hi leswo swi nga yendleka ka Evhodiya na Sintika. Leswi a va nga swi koti ku lulamisa mhaka leyi a yi va hambanisa, ka karta leli a nga li tsalela Vafilipiya mupostolo Pawulo a kombele makwerhu leswaku a va pfuna. Se na hina, madoda ma nga hi pfuna ku lulamisa mhaka leyi yi hi hambanisaka ni makwerhu. — Filp. 4:2, 3.

HI MHAKA MUNI HI FANELE HI VITANA MADODA?

9. Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi pfumelela tingana ti hi sivela ku kombela ku pfuniwa hi madoda? (Swivuriso 28:13)

⁹ Swi lava hi tiya nhlana hi tlhela hi va ni lipfumelo leswaku hi ya kombela ku pfuniwa hi madoda loko hi yendle xidjoho xaxikulu ni loko swi hi karhatela ku lwisana ni ku navela ku yendla swilo swa ku biha. Kambe a hi fanelanga hi va ni tingana lakaku hi chava ku ya kombela ku pfuniwa hi madoda, hikusa Yehovha a hi nyike madoda leswaku ma hi pfuna ku tiyisa wunghanu la hina na yena. Se loko hi kombela ku pfuniwa hi madoda hi va hi kombisa swaku ha mu tshemba Yehovha funtshi ha mu yingisa. Naswona hi va hi kombisa leswaku a hi nge swi koti ku tama hi yendla swilo swaswinene loko hi nga pfuniwi hi yena. (Ps. 94:18) Phela loko hi djohile, Yehovha a to hi rivalela ntsena loko hi byela madoda xidjoho xa hina hi tlhela hi tshika ku yendla swilo swa ku biha. — Lerha Swivuriso 28:13.

10. Ku nga yendleka yini loko hi zama ku fihla swidjoho swa hina?

¹⁰ Ku byela madoda swidjoho swa hina swi nga yendla Yehovha a hi rivalela hi tlhela hi va ni wunghanu la ku tiya na yena; kambe loko hi fihlela madoda swidjoho swa hina, hi ta ya hi hlupheka swinene. Hi leswo swi nga yendlekela Davhida nkama a nga zama ku fihla swidjoho swa yena. A karhatekile swinene a tlhela a twa ku vava hikusa a a swi tiva swaku wunghanu la yena na Yehovha a li wonhekile. (Ps. 32:3-5) Loko munhu a vabya kumbe loko a ni xilondza kambe a nga xi tenderi, xi ya xi kula funtshi a ya a twa ku vava swinene. Hi ku fana, loko hi yendla xidjoho xaxikulu hi gama hi tshama hi xona, wunghanu la hina na Yehovha li nga wonheka. Phela Yehovha a nga swi lavi swaku leswo swi hi yendlekela; hi mhaka leyo, a hi byela swaku hi ya vulavula ni madoda lawa ma nga ta hi pfuna ku “lunghisa timhaka” ta hina na Yehovha hi tlhela hi va ni wunghanu la ku tiya na yena. — Esa. 1:5, 6, 18.

11. Ku fihla swidjoho swi nga va khumbisa ku yini van’wani?

¹¹ Ku zama ku fihla swidjoho swaswikulu leswi hi nga swi yendla swi nga khumba ni van’wani. Phela loko hi fihla swidjoho hi nga yendla swaku moya wa ku kwetsima wu nga tirhi kahle bandleni swi tlhela swi yendla leswaku vamakwerhu va nga twanani. (Efe. 4:30) Loko hi tiva swaku ku ni makwerhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu abandleni, hi fanele hi mu byela leswaku a ya vulavula ni madoda hi mhaka ya kona.a Loko a nga pfumeli, hi fanele hi famba hina hi ya ma byela leswi a nga swi yendla, hikusa loko hi nga yendli leswo hi ta va ni nandzu ku fana na yena. (Lev. 5:1) Lirhandzu leli hi nga na lona hi Yehovha, li fanele li hi yendla hi tinyimisela ku vulavula ntiyiso minkama hinkwayu. Loko hi yendla leswo hi ta pfunisa swaku bandla li tshama na li basile hi tlhela hi pfunisa leswaku lava nga djoha va tlhela va pfuxeta wunghanu la vona na Yehovha.

MADODA MA NGA HI PFUNISA KU YINI?

12. Madoda ma va pfunisa ku yini lava wunghanu la vona na Yehovha li nga wonheka?

¹² Bibele li byela madoda leswaku ma pfuna lava wunghanu la vona na Yehovha li nga wonheka. (1 Tes. 5:14) Se loko u yendle xidjoho, swi nga ha yendleka madoda ma ku yendla swivutiso swa wutlharhi leswaku ma “humesa” leswi u swi pimisaka ni leswi u titwisaka xiswona. (Swiv. 20:5) Se vulavula hi ku chunseka hambiloko leswo swi ku karhatela hi mhaka ndlela leyi u nga kulisiwa hi yona, wumunhu la wena kumbe hileswi xiyimu xa kona xi ku danisaka. Naswona u nga chavi ku vulavula ni madoda hi ku pimisa leswaku u nga ha vula swilo “swa ku kala swi nga twali.” (Yob. 6:3) Phela madoda a ma nga ta tsutsumela ku ku yavanyisa, kambe ma ta ku yingisela kahle leswaku ma twisisa hinkwaswu leswi nga yendleka, hi kona ma nga ta ku nyika xitsundzuxu. (Swiv. 18:13) Wona ma swi tiva swaku minkama yin’wani swi nga ha lava leswaku ma tlhangana na wena ku tlula khambi lin’we leswaku ma kota ku ku pfuna.

13. Madoda ma nga hi pfunisa ku yini hi swikhongelo swa wona ni hi ku tirhisa Bibele? (Vona mafoto.)

¹³ Phela madoda a ma nga ta yendla swaku hi ya hi titwa nandzu hi mhaka leswi hi nga swi yendla, kambe ma ta khongela na hina. Yehovha a ta yingisa swikhongelo swa wona leswi “swi nga ni matimba” naswona swikhongelo swoleswo swi ta hi tiyisa swinene ku tlula leswi a hi swi pimisa. Loko munhu a kombela ku pfuniwa hi madoda, ma ta mu pfuna hi ku mu “tota mafurha hi vito la Yehovha.” (Yak. 5:14-16) “Mafurha” ma kombetela ka ntiyiso wa Rito la Xikwembu. Madoda ma ta li tirhisa kahle Bibele leswaku ma ku tiyisa ma tlhela ma ku pfuna leswaku u tlhela u va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha. (Esa. 57:18) Leswi ma nga ta ku byela swona hi ku tirhisa Bibele, swi ta ku tiyisa swaku u tama u yendla swilo swaswinene. Swi ta fana ni loko Yehovha a ku byela a ku: ‘Ndlela hi leyi. Famba hi yona.’ — Esa. 30:21.

14. Hi ku ya hi Vagalatiya 6:1, madoda ma mu pfunisa ku yini Mukreste lweyi a nga “huma ndleleni”? (Vona mafoto.)

¹⁴ Lerha Vagalatiya 6:1. Ku va Mukreste “a huma ndleleni” swi vula ku kala a nga hanyi hi leswi Bibele li swi vulaka. Minkama yin’wani swi nga ha vula ku yendla xiboho xa ku pfumala wutlharhi kumbe ku yendla xidjoho xaxikulu. Se hi lirhandzu, madoda ma zama “ku mu pfuna hi ndlela ya ku rhula.” Rito la Xigriki leli nga hundzuluxeliwa li va “ku pfuna” ka ndzimana leyi ya Vagalatiya, li nga ha tlhela li kombetela ka ku daha munhu lweyi a nga tshoveka rhambu. Ku fana ni leswi dotori wamunene a yendlaka hinkwaswu swaku a nga mu yengeteli ku vava munhu lweyi a nga tshoveka rhambu, na wona madoda, loko ma pfuna munhu lweyi a nga “huma ndleleni,” ma yendla hinkwaswu swaku ma nga mu yendli a ya a vaviseka. Bibele li vula swaku ma fanele ‘ma tivonela.’ Hi mhaka leyo, nkama lowu ma pfunaka makwerhu leswaku a tlhelela ka ndlela yayinene, ma khumbuka leswaku na wona ma yendla swihoxo. Handle ka ku titlakusa loko ma pfuna munhu, ma tiveka hansi ma tlhela ma kombisa timpsalu. — 1 Pe. 3:8.

15. Hi fanele hi yendla yini loko hi ni xikarhatu?

¹⁵ Hi nga ma tshemba madoda ya bandla. Phela ma trenariwile leswaku ma hlayisa swihundla swa hina ma tlhela ma hi nyika switsundzuxu ku nga li hi mavonelo ya wona kambe ma tirhisa Bibele. Funtshi ma trenariwe kahle leswaku ma hi pfuna akuva hi lwisana ni swikarhatu leswi hi kumanaka na swona. (Swiv. 11:13; Gal. 6:2) I ntiyiso leswaku madoda ma ni wumunhu la ku hambana naswona xiperiyensiya xa wona a xi fani, kambe hi nga bula ni doda lin’wani ni lin’wani hi xikarhatu lexi hi nga na xona. I swa lisima ku khumbuka leswaku a hi fanelanga hi vutisela madoda hinkwawu na hi nyimela leswaku lin’we li hi byela leswi hi lavaka ku swi twa, hikusa loko ho tshuka hi yendla leswo hi ta fana ni vanhu lava lavaka ‘ku nyangalatiwa tindleve’ ntsena kambe va nga lavi ku tiva “djondzo leyi pfunaka” ya Rito la Xikwembu. (2 Tm. 4:3) Loko hi ya bula ni doda hi xikarhatu xa hina, swi nga yendleka li hi vutisa leswaku hi nga va hi vulavule ni doda lin’wani naswona li hi byele yini. Naswona leswi li tivekaka hansi, li nga ha navela ku rhanga hi ku twa mavonelo ya doda lin’wani hi mhaka yoleyo. — Swiv. 13:10.

MUN’WANI NI MUN’WANI A FANELE A TIYENDLELA XIBOHO

16. I yini leswi hi faneleke hi swi yendla?

¹⁶ Hambileswi madoda ma hi pfunaka loko hi kumana ni swikarhatu, a ma nga ta hi byela leswi hi faneleke hi swi yendla. Mun’wani ni mun’wani a fanele a tikarhatela ku hanya hi minawu ya Yehovha. Phela hinkwerhu hi ta tihlamulela ka Xikwembu hi leswi hi swi vulaka ni leswi hi swi yendlaka. Leswi madoda ma hi pfunaka, hi nga swi kota ku tshama hi tshembekile hambiloko hi kumana ni swikarhatu. (Rom. 14:12) Hi ku tirhisa Rito la Xikwembu, madoda ma hi pfuna leswaku hi pimisa ku fana ni Xikwembu, ku nga li ku hi yendlela swiboho. Se loko hi yingisa switsundzuxu swa madoda, hi ta swi kota ku trenara ‘matimba ya hina ya ku twisisa’ leswaku hi yendla swiboho swaswinene. — Heb. 5:14.

17. Hi fanele hi tinyimisela ku yendla yini?

¹⁷ I nkateko wawukulu ku va tinyempfu ta Yehovha! Yena a hi nyike “murisi wamunene” ku nga Yesu, lweyi a nga hi fela leswaku swi koteka ku kuma wutomi la ku kala li nga heli. (Yoh. 10:11) Yehovha a tlhele a hi nyika madoda ya bandla kuva a hetisisa xitshembiso lexi a nga hi yendla xona loko a te: “Ni ta mi nyika varisi lava tsakisaka mbilu ya mina funtshi va ta mi wundla hi wutivi ni ku twisisa.” (Yer. 3:15) Loko hi tsumbula swaku wunghanu la hina na Yehovha a la ha tiyanga kumbe hi yendle xidjoho, a hi fanelanga hi chava ku kombela ku pfuniwa hi madoda. Se, hinkwerhu a hi tinyimiseleni ku tama hi pfuneka hi leswi Yehovha a nga hi nyika madoda leswaku ma hi hlayisa.