SEMANA 42
PIREKUA 44 Kómarhikua ma
Nénachi uaa sánderu sési kómarhini
“Iámu mintsita jingonkini kómarhixaka. Kurhachirini, oh, Tata Diosï Jeoba” (SAL. 119:145).
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIAKA
Exeni jauakachi eska ima kómarhikuecha engaksï Bibliarhu jaka, jarhuataakajtsïni sánderu sési kómarhini Tata Diosïni.
1, 2. a) ¿Andichisï ménisï imani mismu ambe kómarhini jarhajki Tata Diosïni? b) ¿Nénachi míteski eska Tata Diosï Jeoba kurhaasïnga ambe engachi xáni aiangukuarhijka?
¿MÉNISÏRI niáraski eratseni eskari pauani pauani ima mismu ambe kómarhisïnga Tata Diosï Jeobani? Peekachi ménisï iáminduecha niáraka ísï úkuarhinchani. Jimbokachi jukari úkua ambe jatsisïnga, niárasïngachi arisku sáni kómarhini. Ka ménisïchi ísï pʼikuarherasïnga eskachi no uaaka iámindu ambe aiangukuarhini Tata Diosï Jeoba.
2 Biblia uandasïndi eska Tata Diosï Jeoba uéksïnga eskachi mintsita jingoni kómarhiaka ka kaxumbikua jingoni. Ísï jimbo, nóchi jatsiska para kʼérati uandakuechani úraani o meru iatiru sési kómarhini. Tata Diosï kurhaasïndi ambe engaksï “kaxumbitiicha” kurhakujka (Sal. 10:17). Ima méntkisï listu jarhasïndi para kurhaani ambe engajtsïni uandanhiatani jarhajka (Sal. 139:1-3).
3. ¿Ambechi exeni jaua ini artikulu jimbo?
3 Ini jorhenguarhikua jimbo exeakachi arini ambe: ¿andichisï no jatsi para kʼuratseni aiangukuarhini Tata Diosï Jeobani na engachi pʼikuarherajka ka ambe engachi eratsejka?, ¿ambechi jatsiski para úni parachi sánderu sési kómarhini?, ¿nénajtsï jarhuatasïni sánderu sési kómarhini inde kómarhikuecha engaksï Bibliarhu jaka? ka ¿ambechi uaa úni engachi kʼéri uandanhiata ma jatsiaka ka no jánhaskani néna kómarhini?
ASÏ JURAJKU JE ESKAKSÏNI AMBE MA ÓJKUTAAKA PARAJTSÏ KÓMARHINI TATA DIOSÏ JEOBANI
4. ¿Ambejtsïni jarhuata mintsita jingoni kómarhini Tata Diosï Jeobani? (Salmo 119:145).
4 Engachi Tata Diosï Jeobani ísï exeaka eska juchaari amigu ma, sánderu no úkua jukaati aiangukuarhini na engachi pʼikuarherajka ka ambe engachi eratsejka. Ju je exeni ambe enga nitamakuarhipka ima enga Salmo 119 karaka. Máru kʼuiripuechaksï chkuanderakua ambe jauatakuspti (Sal. 119:23, 69, 78). Ístu kánikua no sési pʼikuarherasïreendi imani ambe jimbo enga no sési ueenga (Sal. 119:5). Joperu inde salmista jánguarhintaspti sési pájperani Tata Diosï Jeobani jingoni, ka méntku iámu ambe aiangukuarhispti Tata Diosïni (arhinta Salmo 119:145).
5. ¿Andisï no uétarhijki jurajkuni eskajtsïni ambe ma ójkutaaka parachi kómarhini Tata Diosïni? Úra ejemplu ma.
5 Tata Diosï Jeoba uékasïndi eska ima kʼuiripuecha engaksï kʼéri pekadu ma niátaka eska asta imeecha jamberi uaaka kómarhini (Is. 55:6, 7). Ísï jimbo, nájkirukachi no sési pʼikuarherani jauaka jatsiskachi para kómarhini Tata Diosï Jeobani. Ka parachi úni sési kurhanguni eskachi jatsiska para kómarhini, ju je eranhaskani eskachi kʼéri iretarhu ma jámaxaka ka tsïnchiskachi. ¿Kʼuratsepirinchi kurhanguarhini néna niárani jima engachi uéjka niárani? ¡Nómbe! Sánderu sési jima anapunchi ma kurhamarhipiringa paraksïni jarhuatani. Májkueniisti engachi no sési ambe niátaka, nóchi jatsiska para kʼuratseni aiangukuarhini Tata Diosï Jeobani (Sal. 119:25, 176).
NÉNARI UAA MINTSITA JINGONI KÓMARHINI
6, 7. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi mintsita jingoni kómarhini Tata Jeobani? Úra ejemplu ma (ístu exe notani).
6 Ju je Tata Diosï Jeobani aiangukuarhini méntku iámindu ambe, komu na engachi pʼikuarherajka ka ambe engachi eratsejka. Ka i ambejtsïni jarhuatasïndi parachi sánderu andarhierani imani. Ju je exeni ambejtsïni jarhuataa mintsita jingoni kómarhini.
7 Ju je eratsentani na enga jásïika Tata Diosï Jeoba.a Engachi sánderu eratsentaaka na enga jásïika ima, sánderu no úkua jukaati mintsita jingoni kómarhini (Sal. 145:8, 9, 18). Pirenchi Kristine uandantasïndi eska taati jémba kánikua no sési kámasïreenga. Inde ambenha eratsetaraspti eskanha méntku no méni úpiringa andarhierani Tata Diosï Jeobani, ka eska ambe enga ueenga, no méni úpiringa sési pʼikuastani. ¿Náki Tata Jeobaeri kualidadi jarhuataspi ménderueni eratseni? Pirenchi uandantasïndi: “Ji segura pʼikuarherasïnga míteni eskarini Tata Diosï Jeoba méntkisï xénchaaka. Imarini méntkisï jupijtatini kámaati, ka engani kuarhatseaka, imarini xénchperakua jingoni jauataati. Eratsentani na enga xáni xénchpetiika, jarhuatasïndirini parakani iámu ambe aiangukuarhiaka”.
8, 9. Ante de kómarhini Tata Diosïni, ¿andisï sési jaki eskachi orheta eratseaka ambechi úpirini arhini? Úra ejemplu ma.
8 Ju je eratseni ambe ka ambechi uaaka arhini. Ante dechi kómarhini, uaakachi arini ambe kurhamarhikuarhini: “¿Andisïni xáni uandanhiani jaki? ¿Néni no úxaki puákuntani? ¿Uétarhinchaxaki eskarini Tata Diosï Jeoba jarhuataaka? (2 Rey. 19:15-19). Ístu, Jesúsijtsïni jorhendasti eskachi jatsiska para kurhajkuarhini eska Tata Diosïiri nombri pímbinhajkunhantaaka, eska juuaka imeeri Reinu ka eska úkuarhiaka ambe enga Tata Diosï Jeoba uéjka (Mat. 6:9, 10).
9 Pirenchi Aliska uandantasïndi: “Engajtsïni aiangupka eska juchiiti acheeti kanseri pʼiraspka éjpurhu, méntkuni no nani máru jánhaskeeraspka ka no mítespka ambe arhini Tata Jeobani”. ¿Ambe jarhuataspi pirenchini? Ima uandantasïndi: “Ante de kómarhini, eratsentasïnga ambe uaa arhini Tata Jeobani parani no juchiiti ambejkuni arhini ka juchiiti acheetiiri ambe. Ka inde ambeerini jarhuatasïndi sánderu sési pʼikuarherani ka ístuni úsïnga sánderu uánikua ambe uandontskuarhekuni Tata Diosï Jeobani”.
10. ¿Andisï sési jaki eskachi arhutaaka tiempu para kómarhini Tata Diosïni? (Ístu exea imajeniichani).
10 Ju je arhutani tiempu para kómarhini. No no sési jarhasti engachi ménisï no uánikua ambe aiangujka Tata Diosïni. Joperu engachi arhutaaka tiempu, jamberichi sánderu uánikua ambe aiangukuarhiaka.b Aliskaeri uámba, Elijah, uandasïndi: “Jánguarhintasïnga uánikua uelta kómarhini ma jurhiatikua jimbo, ka exeskia eskani sánderuni andarhierasïnga Tata Diosïni engani ióni kómarhijka. Ima no méntku exeni jarhasïndi ora, jimbosïni uaaka kómarhini na engani xáni ióni uékaaka”. Ísï jimbo, andiresï no újki arini ambe: exe naniri uaa ióni kómarhini Tata Diosïni ka jima engakeni no ma ambe ójkutaaka nijtu engari sïpatikuarhu kómarhiaka ka pʼinde ísï úni.
Exe na jatini ka naniri uaa kómarhini Tata Diosïni engakeni no ma ambe ójkutaaka. (Exe párrafu 10).
ERATSEANTA KÓMARHIKUECHANI ENGAKSÏ BIBLIARHU JAKA
11. ¿Nénajtsïni marhuachesïni eratseantani indeni kómarhikuechani engaksï Bibliarhu jaka? (Ístu exe rekuadruni “¿Tʼujtu niáraski ísï pʼikuarherani eskaksï indeecha?”).
11 Biblia uandaasïndi pirekuechani ka máru kʼuiripuechani engaksï mintsita jingoni kómarhipka Tata Diosï Jeobani. Engari tʼu eratsentaska indeni ambe, jarhuataatikeni parari tʼujtu májkueni kʼéri ambe arhini Tata Diosïni ka ísï kómarhini eska inde kʼuiripuecha. Jamberiri exeantauaka uandakuechani engari tʼujtu uaaka úraani. Ka exeakari eskari tʼujtu ménisï niáraska májkueni pʼikuarherani eska inde kʼuiripuecha.
12. ¿Ambechi uaa kurhamarhikuarhini engachi arhintaaka kómarhikua ma Bibliarhu?
12 Engari arhintaaka kómarhikua ma enga Bibliarhu jaka, kurhamarhikuarhi: “¿Né uandaspi indeni ambe? ¿Ambe nitamakuarhixapi? ¿Ji májkueni ambe nitamakuarhixaki? ¿Amberini jorhendasïni?”. Jamberiri jatsiaka para jirinhantani sánderu ambe parari exeantani mókuntskuechani, joperu kánikuakeni marhuacheati, ju je exeani máru ejempluechani.
13. ¿Ambechi jorhenguarhisïni ambe enga úpka Ana? (1 Samuel 1:10, 11; ístu exe imajenini).
13 (Arhinta 1 Samuel 1:10, 11). Enga Ana úpka ini kómarhikuani, tsimani kʼérati uandanhiateechani jatsiaspti. No úsïreendi kaani sapiichani, ka Elkanáeri máteru témba kánikua no sési kámasïreendi (1 Sam. 1:4-7). Engari tʼujtu uandanhiata ma jatsika engakeni kánikua no sési pʼikuastani jaka, ¿ambekini jorhendasïni ambe enga úpka Ana? Ima arhutaspti tiempu para aiangukuarhini Tata Diosï Jeobani ambe enga xáni uandanhiatani japka ka inde ambe kánikua sési pʼikuastantaspti (1 Sam. 1:12, 18). Tʼujtu májkueni ú, Tata Diosï Jeobani jurajkuku chiiti uandanhiatani, jo, aiangukuarhi ambe engakeni uandanhiatani jaka ka na engari pʼikuarherajka (Sal. 55:22).
Ana mintsita jingoni aiangukuarhispti Tata Diosï Jeobani na enga xáni no sési pʼikuarhereenga enga no ueenga kaani sapiichani ka ístu jimboka máteru Elkaneeri témba méntku arhinchani jarhasïreenga. (Exe párrafu 13).
14. a) ¿Ambechi máteru ambe jorhenguarhisïni Anaeri ambe? b) ¿Andisï arhintani ka eratsentani ambe enga arhijka Bibliarhu jarhuatasïngajtsïni míteni ambe máteru ambechi uaa kómarhini? (Ístu exe notani).
14 Máru uéxurhini tátsekua, Samueli andajpenuspti ka Ana kʼéri saserdoti Elíni pákuspti (1 Sam. 1:24-28). Ka ma jurhiatikua, Ana mintsita jingoni diosmaiamukua arhispti Tata Diosï Jeobani jimboka exespka na enga kuájchakuajka ka jarhuataani imeeri marhuariichani (1 Sam. 2:1, 8, 9).c Nájkiruka Ana útasï jatsiapka uandanhiateechani, ima sánderu imani ambe exesïreendi na enga Tata Diosï Jeoba újchakurani japka. ¿Ambejtsïni jorhendasïni? Eska sánderu no úkua jukaaka orhepani uérakuani uandanhiateechani engachi jánguarhintaaka exeni na engajtsïni jarhuatani jaka Tata Diosï Jeoba.
15. ¿Ambechi jorhenguarhisïni Jeremíasiiri kómarhikueri? (Jeremías 12:1).
15 (Arhinta Jeremías 12:1). Jeremíasi kánikua no sési pʼikuarherasïreendi jimboka no sési úrichani sési nikuasïreenga ka jimbokaksï israeliteecha teresmarhusïreenga (Jer. 20:7, 8). Juchachi kurhangukusïnga Jeremíasini jimbokajtsïni iásïjtu kʼuiripuecha teresmarhusïndi ka ísï xarharasïndi eska sési nikuaxaka no sési úrichani. Joperu nájkiruka Jeremíasi ikiapka, no méni uandaspti eska Tata Diosï no sési ambe úsïnga, sánderu sési, enga exepka na enga Tata Diosï xukapka imeeri iretani enga xáni no kurhandireenga, seguru jarhaspti eska Tata Diosï Jeoba méntkisï sési úsïnga ambe (Jer. 32:19). Ka juchajtuchi uaaka aianguni Tata Diosï Jeobani ambe engajtsïni no sési pʼikuastajka ka mintsikani eska ima iámu ambe sési peentaaka na enga jatini uandarini jakaia.
16. ¿Ambechi uaa jorhenguarhini lebiteeri ambe? (Salmo 42:1-4; ístu exea imajeniichani).
16 (Arhinta Salmo 42:1-4). Ini pirekua jimbo, lebita uandaspti na enga pʼikuarhereenga enga iauanisï pánhapka ka no úni imeeri erachiicha jingoni jarhani para kʼéri ambe arhini Tata Diosïni templurhu. Jamberichi juchajtu májkueni pʼikuarherajka engachi no újka uérani kʼumanchikuarhu pʼamenchakua ma jimbo o jimbokachi onhakata jarhaska. Engachi indeni ambe nitamakuarhini jarhajka, jamberichi no nani máru pʼikuarherajka, joperu jatsiskachi para aiangukuarhini Tata Diosïni iámu ambe ka inde ambejtsï jarhuataati kurhanguni ambe sánderu jukaparhakueski. Pori ejemplu, lebita kurhanguspti eska niárapiringa jurhiatikua enga ima ménderu kʼéri ambe arhipiringa Tata Diosïni (Sal. 42:5). Ístu eratsentaspti na enga Tata Diosï jarhuatani japka (Sal. 42:8). Ísï jimbo, engachi mintsita jingoni kómarhiaka Tata Diosï Jeobani jarhuataatijtsïni exeni andichisï no sési pʼikuarherani jaki ka ambejtsïni jarhuataa nóteru xáni uandanhiania ka tekaantani.
Ima lebita enga Salmo 42 karaka iámu mintsita jingoni kómarhispti Tata Diosï Jeobani. Engachi juchajtu aiangukuarhiaka Tata Diosï Jeobani na engachi pʼikuarherajka, exeakachi ambe enga sánderu jukaparhakueka. (Exe párrafu 16).
17. a) ¿Ambechi jorhenguarhisïni Jonásiiri ambe? (Jonás 2:1, 2). b) Engachi no sési nitamakuarhini jauaka, ¿nénajtsïni uaa jarhuataani ima ambe enga Salmo jimbo uandajka? (Ístu exe notani).
17 (Arhinta Jonás 2:1, 2). Profeta Jonási jiáni úspti ini kómarhikuani enga kurucheeri sïturhirhu japka. Nájkiruka no kurhajchapka Tata Diosï Jeobani, ima seguru jarhaspti eska Tata Diosï kurhaapiringa imeeri kómarhikuani. Ima kómarhispti ka úraspti uánikua uandakuechani enga Salmo jimbo jaka, ima sési míteaspti indeni uandakuechani.d Miántani ka eratsentani indeni ambe, úspti eska Jonási seguru japiringa eska Tata Diosï jarhuatapiringa. Ka engachi juchajtu jánguarhintaaka jorhenguarhiani Bibliarhu anapu karakateechani, miántauakachi jiáni engachi no sési nitamakuarhini juaka ka inde ambejtsïni sési pʼikuastantaati.
SEGUIRII JE KÓMARHINI TATA DIOSÏNI PARAJTSÏ SÁNDERU ANDARHIERANI
18, 19. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni Roma 8:26 ka 27 engachi no uaaka kómarhini Tata Diosï Jeobani na engachi pʼikuarherani jauaka? Úra ejemplu ma.
18 (Arhinta Roma 8:26, 27). Jamberichi ménisï no uaaka kómarhini Tata Diosïni ka iámu ambe aiangukuarhini jimbokachi kánikua no sési pʼikuarheraxaka. Joperu Tata Diosïiri “espiritu santujtsïni uandapechesïndi” ka jarhuatani. Bibliarhu, uánikua kómarhikuechaksï karakata pakarasti espiritu santu jimbo. Ísï jimbo, engachi jucha no uaaka uandani na engachi pʼikuarherani jaka, Tata Diosï ísï exeasïndi indeni kómarhikuechani enajkichi jucha uaapirini ka kurhauasïndi ka mókuchintantsïni.
19 Elenani enga Rusia anapueka kánikua marhuakuspti míteni ini ambe. Imanksï ónhaspti jimboka arhintasïnga Bibliani ka kómarhini Tata Diosïni. Ima xáni uandanhiaxapti enga jamberi no ueenga kómarhini. Elena uandantasïndi: “Engachi kʼéri uandanhiata ma jatsijka, nóchi mítesïnga ambe kurhakuni Tata Diosïni. Joperu miántani eska Tata Diosï uaaka ísï jiókuarhiani imani kómarhikuechani engaksï Bibliarhu jaka enajkini ji uaapirini, kánikuarini jarhuataspti. Míteni indeni ambe meru kánikuarini sési pʼikuastantaspti”.
20. ¿Ambejtsï uaa úni paraka no xáni úkua jukaaka kómarhini jiáni engajtsï mámaru ambe nitamakuarhini jauaka?
20 Engachi uánikua ambe nitamakuarhini jarhajka, úkua jukasïndi kómarhini. ¿Joperu ambejtsïni jarhuataa? Uaakachi kurhauani Salmueri grabasioniichani o karani na engachi pʼikuarherani jarhajka ísï rei Dabidi na úpka (Sal. 18, 34, 142; enkabesamintuecha). Ísïisti, nóchi iáminduecha májkueni jásïiska, ísï jimbo, mándani kristianu jatsisti para exeni néna uaa sánderu sési kómarhini Tata Diosïni (Sal. 141:2). ¿Tʼungini náki sánderu marhuachesïni?
21. ¿Andichisï uaa iámu mintsita jingoni kómarhini Tata Diosï Jeobani?
21 Sésijtsïni pʼikuastantasïndi enga Tata Diosï Jeoba kurhangujka na engachi pʼikuarherajka nájkirukachi nótki aiangukuarhini jarhajka (Sal. 139:4). Tata Diosï Jeoba kánikua tsitisïndi eskachi kómarhiaka ka exeni eskachi mintsikasïnga. Ísï jimbo, uaakachi seguru jarhani eska ima kurhauaka engachi kómarhiaka. Uaakachi úraani imani uandakuechani o kómarhikuechani engaksï imeeri Karakatarhu jaka. Jiájkani, ju je iámu mintsita jingoni kómarhini ka aiangukuarhini ambe engajtsïni xáni uandanhiatajka ka ístu ambe engajtsïni sési pʼikuastajka. Tata Diosï Jeoba juchaari amiguesti ka ima méntkisï juchantsïni jingoni jauati.
PIREKUA 45 Ambe enga eratsijka juchiti mintsita
a Exe subtituluni “Máru Tata Diosï Jeobaeri kualidadiicha”, indeni títulu jimbo enga arhijka “Tata Diosï Jeoba”, librurhu Bibliarhu anapu karakateecha para kristianuecheeri irekua.
b Kómarhikuecha engaksï kúnguarhikuarhu únhajka, sapirhasïndiksï.
c Anaeri kómarhikua xarhatasïndi eska ima arhutasïreenga tiempu para eratseantani Karakateechani jimboka sáno májkueni járhati uandakuechani úraaspti eska Moisési (Deut. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sam. 2:2, 6, 7). Ka ísï ióni jimbo, María, Jesúsiiri amamba, kʼéri ambe arhispti Tata Diosï Jeobani ka sáno májkueni járhati uandakuechani úraaspti eska Ana (Luk. 1:46-55).
d Ísturi uaaka terukutantani Jonási 2:3-9, Salmo 69:1 jingoni ka Salmo 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; 3:8 (íksï karakateecha ísï jarhasti eska Jonási na úraapka).