Tsitisïnga kúnguarhikuarhu anapu tumbiicha jingoni jarhani.
BIBLIA JARHUATAASTI MÓJTAKUNI IREKUA
Ji kánikua tsitisïreenga béisboli chʼanani
UÉXURHINI ENGA ANDAJPENUKA: 1928
PAISI: COSTA RICA
MÁTERU AMBE: KÁNIKUA TSITISÏRENDI DEPORTE AMBE KA APOSTARINI
NA ENGANI IREKAPKA IÓNTKI
Ji tʼarhexespka Puerto Limón ka imeeri uanondanisï, jini Costa Rica esterisï. Juchiiti taatichaksï ochu sapiichani kánguarhiaspti ka ji kánguarhinhaspka ande de juchiiti ermanu sánderu sapichu. Peru juchiiti taati uarhispti engani ji ochu uéxurhini jatiripka, ísï jimbojtsïnisï juchiiti nándi jandiajku kʼuiriperapti.
Béisboli chʼanani jindeespti ambe ma engani kánikua tsitienga, tsitisïreenga deporti ambe desde engani sapichuepka. Engani tumbiipka, niáraspka chʼanani ekipu ma jingoni enga no kánikua mítekatepka. Engani útasï imani ekipu jingoni japka ka engani 20 jatiripka, acheeti ma enga chʼanarichani jirinhauenga, pʼímarhisptirini chʼanani ekipu ma jingoni enga kánikua mítekatepka jini Nicaragua. Peru imani tiempu jimbo juchiiti nándi niáraspti uinhamu pʼamenchani ka ji kuidarisïreenga, ísï jimbo no uékaspka nirani Nicaragua irekani. Ka no jiókuarhispka chʼanani imani ekipu jingoni. Ka tátsekua máteru acheeti ma enga chʼanarichani jirinhauenga ístureni pʼímarhispti para Costa Rica anapu ekipu jingoni chʼanani nani engaksï chʼaneenga imeecha engaksï imani ekipuecha jingoni chʼaneenga engaksï kasi no mítekateka. Iásï kʼóru jiókuarhispka chʼanani. Imani ekipu jimbo jarhaspka 1949 uératini asta 1952 jamberi ka uánikua uelta chʼanaspka jini Cuba, México ka Nicaragua. Ambe engani ji uénga jindeespti kuájpini baseni ka kánikua sési úsïreenga ini ambe. Ka 17 uelta chʼanaspka no ma ambe no sési úparini. Kánikua tsitisïreenga kurhaani kʼuiripuechani engaksï juchiiti nombri uinhachani jarhenga.
Joperu uénaspka ísku jándikua ambe niátani. Nájkiruka kámengia nobiani ístuni jámasïreenga máteru uarhiiticha jingoni. Ístuni kánikua kauisïreenga. Ma jurhiani, xáni kánikua kauispka engani pauandikua tsínharhispka juchiiti kamarhu, no jamberi mítespka na engani niántapka juchiniu. Ístuni chʼanasïreenga domino sentabu jimbo ka piásïreenga biietichani loterieri.
Jiáni ísïispti enga juchiiti nándi Jeobaeri testigu úkuarhipka, ima uékasïreendi eskani ji tsitipiringa ambe enga ima jakajkuenga, joperu no úspti ísï úni jimbokani ji méntku chʼanani jámasïreenga. Engani entrenarini jarhenga no kʼarhimasïreenga nájkiruka orepkia para tʼireni. Ji solu eratseni jarhasïrenga chʼanani. Kánikua tsitisïreenga béisboli.
Peru engani 29 jatiripka, lastimarikuarhispka chʼanakua ma jimbo engani uékeenga pelota ma jupikani. Nájkirukani sési pʼikuarherantapka, nóteru úspkia imani ekipu jingoni chʼanani. Joperu útasï seguirisïreenga béisboli jingoni, juchinisï entrenarisïreenga máru chʼanarichani engaksï chʼaneenga ekipu ma jingoni enga kasi no mítekatepka.
NA ENGARINI BIBLIA MÓJTAKUCHEKA IREKUA
Uéxurhini 1957 jimbo, jiókuarhispka nirani k’éri tánguarhikua ma Jeobaeri testiguecheri nani enga úkuarhini japka estadiurhu ma engani ji chʼanapka béisboli. Engani ji jima uaxakatini japka, ískuni pakaraspka exeni na engaksï Jeobaeri testiguecha xáni sési jámeenga ka na engaksï kʼuiripuecha engaksï nireenga partidu béisboliri exeni no sésiksï jámeenga. Ambe engani exepka imani k’éri tánguarhikua jimbo, úspti eskani uékapiringa jorhenguarhini Biblieri ambe Jeobaeri testiguecha jingoni ka nirani imeecheri tánguarhikuecharhu.
Ambe engani jorhenguarhini japka Biblieri ambe ískurini pakataspti. Pori ejemplu, Jesúsi uandaspti eska últimu jurhiatikuechani jimbo imeecheri chúxapatichaksï aianhpipiringa ambakiti ambe Tata Diosïri Reinueri ambe iámu parhakpinirhu (Mateu 24:14). Ístuni jorhenguarhispka eskaksï jurhimbiti kristianuecha aianhpisïnga no ma sentabu euajpiparini. Jimboka Jesúsi uandaspka: “Chájtsï no maiampiska indeni ambe jimbo engajtsï intsïnhaka, jimajkani chájtu íntspinta je ka no kobrarpini” (Mateu 10:8).
Engani jorhenguarhipani japka Bibliani, terokutantasïreenga ambe enga Biblia uandaenga imani ambe jingoni engaksï Jeobaeri testiguecha ueenga. Tsitisïreenga na engaksï xáni jánguarhinteenga aianhpini ambakiti ambe Tata Diosïri Reinueri ambe iámu parhakpinirhu. Kuenta íntskukuarhespka eskaksï imeecha kánikua intsïmpitispka ísï eska Jesúsi na jorhendapka imeeri chúxapatichani. Ísï jimbo, engani arhintapka arini uandakuechani engaksï Markusʌ 10:21 jimbo jaka, nani enga Jesúsi pʼímarpipka: “Jurini chúxapuni”, ji uékaspka Jeobaeri testigu úkuarhini.
Joperu no fásilispti máru ambe nóteru únia. Pori ejemplu, uánikua uéxurhinichani jimbo ji mándani semana chʼanasïreenga loteria juchiiti “suerteri númeru jingoni”, joperu Bibliarhu jorhenguarhispka eska Tata Diosï no jeiapanhintasïnga imeechani engaksï kómarhijka “diosï Buena Suertirini” ni imeechani engaksï jatsikuarhenchakuekajka (Isaías 65:11; Kolosasi 3:5). Jimbosïni jurajkupka loteria chʼanani. Joperu primeru domingu enga nóteru piápkia boletu loterieri ¡juchiiti “suertiri númeru andaspti”! Kʼuiripuerini teresmarhuspti jimbokani ji no chʼanaspka imani semana ka arhisptijtsïni eskani ménderu uéntapiringa chʼanani, joperu no ísï úspka. Nóteru méni chʼanaspkia.
Jimbokani uénaspka ísï eratseni eska Tata Diosï na jaiapanhintajka ima jurhiatikua engani itsï atakuarhipka kʼéri tánguarhikua ma Jeobaeri testiguecheri ménderu tsʼéjkukua ma jatsispka (Efesu 4:24). Enga chúrini japkia, jiáni engani niántapka otelirhu nani engani pakarani japka, jimarini erontaxapti juchiiti kuarturhu puertarhu ima enga juchiiti nobiepka, imarini arhispti: “Ia Sammy juchia ma ratu tsípikuarhini”. Ji jirejiresï mókuntaspka: “¡Nómbe!”. Miántaspka eskani iásï ísï irekaxapka eska na uandajka Biblia, eska ma jatsiska para ambakiti jángua ma jatsini (1 Korintu 6:18). Imarini arhispti: “¡¿Ambe?!”. Ka no jukaparharaspti ambe enga uandajka Biblia ísku jándikueri ambe, ka seguirispti arhini eskachi ménderu uéntapiringa nobiueni. Joperuni ji inchantaspka kuarturhu ka míkaspka puertani seguruni jingoni. Iásï tsípikua jingoni uandasïngia eska desde engani Jeobaeri testigu úkuarhika 1958 jimbo, nóteru méni úskia imani ambe engani ióntki uénga.
NÁKI KÓNTPERATECHANI INTSÏNHAASKIA
Engani uékapiringa uandantani iámindu kóntperatechani engani intsïnhakia jimbokani úsïnga ambe enga Biblia uandajka, jatsipiringa para libru ma karantani. Iásï jatsiaskia ambakiti amiguechani ka tsípikua jingoni irekasïngia.
Útasï tsitisïnga béisboli chʼanani, joperu jarhastiksï máteru ambe enga sánderu jukaparhakueka. Béisboli jimbo mítekatespka ka jatsispka sentabu, joperu i ambe no ióni durarisïndi. Ambe enga kʼóru jindeeka para méntkisï jindeesti juchiiti pájperakua Tata Diosï Jeoba jingoni ka erachicha jingoni. Biblia uandasïndi: “Parhakpini kʼamaraati ka ístu iámindu ambe engaksï parhakpini anapuecha tsitijka, peru ima enga újka eska [Tata] Diosï na uékajka méntkisï irekaati” (1 Juanu 2:17). Iásï jarhasti máteru ambe engani kánikua tsitijkia: marhuakuni Jeobani ka kuenta úkuarhini imeeri ireta jingoni. I ambe jindeesti ambe enga sánderu jukaparhakueka juchiiti tsípikuarhu.