Watchtower LAIBURALE EYA HA MUKURA
Watchtower
LAIBURALE EYA HA MUKURA
Rutoro
  • BAIBULI
  • EBITABU
  • ENSORROKANO
  • w25 Desemba rup. 8-13
  • Ekitabu Kya Yobbu Nikisobora Kukukoonyera Obu Orukuba Nooha Abandi Obuhabuzi

Ekicweka kinu tikiine vidiyo yoona.

Otuganyire, haroho ekisobere kyalemesa vidiyo kutandika.

  • Ekitabu Kya Yobbu Nikisobora Kukukoonyera Obu Orukuba Nooha Abandi Obuhabuzi
  • Omunaara gw’Omulinzi Ogurukurangirra Obukama Bwa Yahwe (OgwʼOkwega)—2025
  • Emitwe Emitaito
  • Ebirukusisana na Binu
  • OMULINGO BANYWANI BA YOBBU BASATU BAMUHAIREMU OBUHABUZI
  • OMULINGO ERIHU YAHAIRE YOBBU OBUHABUZI
  • GUMIZAAMU NOOGASIRWA OMU KITABU KYA YOBBU
  • Ekitabu kya Yobbu Nikisobora Kukukoonyera Obu Orukuba Noobonabona
    Omunaara gw’Omulinzi Ogurukurangirra Obukama Bwa Yahwe (OgwʼOkwega)—2025
  • Omunywani Wenyini aheereza Obuhabuzi oburukwombeka
    Obwomeezi n’Obuheereza Bwaitu nk’Abakristaayo—Akatabu k’Enso’rokano—2016
Omunaara gw’Omulinzi Ogurukurangirra Obukama Bwa Yahwe (OgwʼOkwega)—2025
w25 Desemba rup. 8-13

EKICWEKA KY’OKWEGA 49

EKIZINA 44 Esaara y’Omuceke

Ekitabu Kya Yobbu Nikisobora Kukukoonyera Obu Orukuba Nooha Abandi Obuhabuzi

“Baitu, Yobu, nkwesengeriize ohurre okugamba kwange.”—YOB. 33:1.

EBI TURAYEGA

Nitwija kurora nkooku ekitabu kya Yobbu kisobora kutukoonyera obukirukuhika ha kuha abandi obuhabuzi oburungi.

1-2. Habwaki kikaba kitanguhire banywani ba Yobbu basatu hamu na Erihu kuhuumuza Yobbu?

YOBBU obu yafeeriirwe itungo lye lyona, abantu baingi bakahurra ekintu ekikaba kimuhikireho. Banywani ba Yobbu basatu, Biridadi, Erifazi, na Zofa obu baahuliire ekikaba kimuhikireho bakagenda omu Uzi kumuhuumuza. Obu baarozere ekintu ekikaba kihikire hali Yobbu bakahunirra muno.

2 Kiteekerezeeho. Yobbu akaba naabonabona habwokuba akaba afeeriirwe ebintu bingi ebikaba biri by’omuhendo hali uwe. Ekyokurorraho, akaba afeeriirwe ente ze nyingi muno, entaama, engamiya, hamu n’enkaina. Abaana be n’abaheereza be abarukukira obwingi bakaba bafiire. N’enju nambere abaana ba Yobbu baafeeriire ekaba ehwerekeriire. Hanyuma y’okuhikwaho ebizibu ebi byona, Yobbu na uwe akarwara muno. Omubiri gwe gukaijura ebizimba ebirukusaasa muno. Banywani be basatu obu baizire kumurora bakasanga aikaliire omu iju kandi aine enaku ey’amaani. Bakeetwaza omu mulingo ki? Bakaikarra haihi na Yobbu kumara ebiro musanju kandi omu biro ebyo byona batamugambire ekigambo kyona noobu kiraaba ngu bakaba nibarora ngu naaraba omu busaasi. (Yob. 2:12, 13) Omusigazi ow’arukwetwa Erihu na uwe akaija kurora Yobbu kandi yaikarra haihi n’abasaija abo. Hanyuma, Yobbu akatandika kubaza obu naakyena ekiro eki yazaaliirwemu, kandi naagonza kufa. (Yob. 3:1-3, 11) Mali, Yobbu akaba naayetaaga obukoonyezi baitu kinu kikaba nikiija kugumira banywani be! Ebintu abasaija banu baakubaliize Yobbu n’omulingo baakubibalizeemu, byakwolekere ngu bakaba bali banywani ab’amananu kandi abarukumufaaho rundi nangwa.

3. Kiki eki turukwija kubazaaho omu kicweka kinu?

3 Yahwe akateerekereza Musa n’omwoyo gwe ogurukwera kuhandiika ebigambo bya Erihu hamu n’eby’abanywani ba Yobbu basatu otwaliiremu n’ebintu ebi baakozere. Kikuru kukyetegereza ngu bimu ha bigambo Erifazi yabalize, naasobora kuba akaba naaterekerezebwa omwoyo omubi. Kwahukanaho na Erifazi, Yahwe nuwe yateerekeriize Erihu kubaza ebigambo ebi yabalize. (Yob. 4:12-16; 33:24, 25) Egi niyo ensonga habwaki, omu kitabu kya Yobbu, harumu obuhabuzi oburukukirayo oburungi, n’obuhabuzi oburukukirayo obubi. Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho omulingo ekitabu kya Yobbu kisobora kutukoonyera obu tuba nitugonza kuha omunywani obuhabuzi. Baitu leka tubanze tubazeeho ebyokurorraho ebibi eby’abanywani ba Yobbu basatu. Hanyuma, nitwija kubazaaho ekyokurorraho ekirungi ekya Erihu. Omu buli kyokurorraho, nitwija kurora omulingo Abaisaleeri bakaba nibasobora kugasirwa omu kitabu kya Yobbu n’omulingo na itwe kisobora kutugasira kasumi kanu.

OMULINGO BANYWANI BA YOBBU BASATU BAMUHAIREMU OBUHABUZI

4. Habwaki banywani ba Yobbu basatu baalemerwe kumuhuumuza? (Rora n’ekisisani.)

4 Baibuli egamba ngu hanyuma ya banywani ba Yobbu basatu kuhurra ebikaba bimuhikireho, bakagenda “okumuirukirra nokumuhuumuza.” (Yob. 2:11) Baitu, bakalemwa kuhikiiriza ekigendererwa eki. Habwaki? Habw’ensonga nka isatu. Ey’okubanza, batatwale obwire kuhuliiriza Yobbu n’okwetegereza enyikara ye. Ekyokurorraho, bakateekereza ngu Yobbu akaba naabonabona habw’ebibi ebi akaba akozere.a (Yob. 4:7; 11:14) Eya kabiri, obuhabuzi oburukukira obwingi abasaija banu obu baahaire Yobbu bukaba butarukumukoonyera, butali bw’embabazi, kandi oburukusaaliza muno. Ekyokurorraho, bakabaza ebigambo ebikaba nibizooka nk’ebirungi baitu ebitarumu. (Yob. 13:12) Emirundi ebiri, Biridadi akabaliza Yobbu omu mulingo gutali gw’embabazi obu naamugambira ngu akaba naabaza muno. (Yob. 8:2; 18:2) Kandi Zofa akagamba ngu Yobbu akaba ‘ataine amagezi.’ (Yob. 11:12) Eya kasatu, noobu kiraaba ngu nibasobora kuba bataraabaliize Yobbu omu iraka erya haiguru, ebigambo baabalize n’omulingo baabalizeemu bikooleka ngu tibarukumutamu ekitiinisa kandi ngu tibaine okugonza. (Yob. 15:7-11) Hataroho kugurukyagurukya, abasaija banu bakata omutima ha kwoleka ngu Yobbu nuwe akaba ali omu nsobi omu kiikaro ky’okumuhuumuza n’okugumya okwikiriza kwe.

Omu ha banywani ba Yobbu naabaza na uwe omu mulingo gw’obukaali, obu banywani be abandi babiri bamuroleriire. Yobbu, ow’aijwire ebizimba, ali omu busaasi aikaliire hansi naahuliiriza obuhabuzi.

Obu oraaba nooha omuntu obuhabuzi, lengaho kwetantara kumuleetera kwehurra ngu ohikiriire kumukira. Ekigendererwa kyawe kisemeriire kuba ky’okumukoonyera (Rora akacweka 4)


5. Kiki ekyarugire omu buhabuzi banywani ba Yobbu basatu obu bamuhaire?

5 Mali tikirukuhuniiriza kukimanya ngu obuhabuzi banywani ba Yobbu baamuhaire butarugwemu ebirungi. Yobbu akahurra ahoirwemu amaani habw’ebigambo byabo. (Yob. 19:2) Kandi egi niyo ensonga habwaki Yobbu yagondeze kwerwanaho. Eki kikamuleetera kubaza ebintu ebi akaba atasemeriire kubaza habw’okugonza kwoleka ngu mali akaba ataine musango. (Yob. 6:3, 26) Banywani ba Yobbu batabaze nibasigikirra ha nteekereza ya Yahwe kandi batatwaze Yobbu omu mulingo gw’embabazi. Ekyarugiremu, Sitaani akabakozesa kumaramu Yobbu amaani. (Yob. 2:4, 6) Ekyokurorraho kinu kikaba nikisobora kukoonyera kita abantu ab’omu kasumi aka kara, kandi nikisobora kutukoonyera kita kasumi kanu?

6. Kiki abagurusi omu Isaleeri eki bakaba nibasobora kwegera ha kyokurorraho ekibi ekya banywani ba Yobbu basatu?

6 Omulingo Abaisaleeri bakaba nibasobora kugasirwa. Yahwe obu yahaire Abaisaleeri ebiragiro bye, akakoma abagurusi kwebembera abantu be n’okubakoonyera kuhondera ebiragiro bye. (Bir. 1:15-18; 27:1) Abasaija abo, bakaba basemeriire kuhuliiriza kurungi batakahaire abantu obuhabuzi rundi kubacwera omusango. (2 Byom. 19:6) Ekindi, bakaba basemeriire kukaguza ebikaguzo omu kiikaro ky’okuteekereza ngu nibamanya buli kimu. (Bir. 19:18) Abagurusi abo bakaba basemeriire kwetantara kubaliza kubi abo abaabasabaga obukoonyezi. Habwaki? Habwokuba, kubaliza kubi omuntu kikaba nikiija kumuleetera kutabaza ekimuli ha mutima. (Kurug. 22:22-24) Ganu gali masomo agamu abagurusi omu Isaleeri aga bakaba nibasobora kwegera ha kyokurorraho kya Yobbu.

7. Oihireho abagurusi omu Isaleeri, nibaha abandi abakaba nibasobora kuha obuhabuzi, kandi bakaba nibasobora bata kugasirwa omu kyokurorraho kya Yobbu? (Enfumo 27:9)

7 Baitu, abagurusi omu Isaleeri bakaba batali nubo bonka abakaba basemeriire kuha obuhabuzi. Omunyaisaleeri weena k’abe muto rundi mukuru, musaija rundi mukazi, akaba naasobora kuha munywani we obuhabuzi kumukoonyera kwirra haihi na Yahwe n’okuhinduramu engeso ze. (Zab. 141:5) Obuhabuzi nk’obu oburugire ha mutima kali kokurorraho akarukwoleka omunywani omurungi. (Soma Enfumo 27:9.) Ekyokurorraho ekibi ekya banywani ba Yobbu basatu, kikaba nikisobora kukoonyera Abaisaleeri kumanya eki bakaba batasemeriire kubaza n’okukora obu baabaga nibaha obuhabuzi.

8. Biki ebi tusemeriire kwetantara obu turukuba nituha abandi obuhabuzi? (Rora n’ebisisani.)

8 Omulingo tusobora kugasirwa. Nk’Abakristaayo, nitugonza kukoonyera ab’oruganda na banyaanya itwe obu baba nibahikwaho ebirengo. Baitu kusobora kukikora, tusemeriire kwetantara ebintu banywani ba Yobbu basatu baakozere. Eky’okubanza, tusemeriire kwetantara kuteekereza ngu tumanyire buli kimu kandi tukigumya ngu ebi turukubaza nibisigikirra h’amananu. Ekya kabiri, tusemeriire kwetantara kuha obuhabuzi nitusigikirra ha nteekereza yaitu nka Erifazi oku yakozere, oihireho tusemeriire kusigikirra ha Kigambo kya Ruhanga. (Yob. 4:8; 5:3, 27) Ekya kasatu, tusemeriire kwetantara kubaza omu mulingo ogutali gw’embabazi. Ijuka ngu bimu ha bintu Erifazi na bagenzi be baabalize bikaba bihikire, kandi na Paulo akajuliza bimu ha bigambo bya Erifazi. (Lengesaniza Yobbu 5:13 na 1 Abakolinso 3:19.) Baitu nabwo, ebintu ebirukukira obwingi ebi baabalize hali Ruhanga bikaba bitahikire kandi bikasaaliza Yobbu, nahabweki Yahwe akagamba ngu ebi baabalize bikaba bisuba. (Yob. 42:7, 8) Obu turaaba nituha abandi obuhabuzi, tusemeriire kukigumya ngu titwaleetera abandi kuteekereza ngu kigumire kusemeza Yahwe. Hati, leka tubazeeho eki tusobora kwegera ha kyokurorraho kya Erihu.

Ebisisani: Ow’oruganda naaha obuhabuzi ow’oruganda ondi ow’abiihiirwe. 1. Nokugumiisiriza, ow’oruganda naahuliiriza ow’oruganda ow’abiihiirwe ow’aliyo naamugambira omulingo arukwehurra, obu baikaliire aheeru ha meeza ey’eroho eby’okunywa. 2. Ow’oruganda ow’ahuliiriize asuukura Baibuli. 3. Ow’oruganda abazaaho obuhabuzi kuruga omu Baibuli omu mulingo ogw’okugonza kandi ow’oruganda ondi naahuliiriza ateekaine.

Obu oraaba nooha obuhabuzi, (1) ebi oraabaza bisemeriire kuba nibisigikirra h’amananu, (2) kozesa Ekigambo kya Ruhanga, kandi (3) baza omu mulingo ogw’okugonza (Rora akacweka 8)


OMULINGO ERIHU YAHAIRE YOBBU OBUHABUZI

9. Soborra ensonga habwaki Yobbu akaba naayetaaga obukoonyezi hanyuma ya banywani be basatu kubaza, n’omulingo Yahwe yamukoonyiiremu.

9 Nambere Yobbu na bagenzi be baalekiire kuteera empaka, enyikara neesobora kuba ekaba eri mbi muno. Abasaija abo bakabaza ebigambo bingi muno ebyaijwize esuura 28 eza Baibuli, kandi bingi ha bigambo baabalize, bakabibaza baine ekiniga kandi babihiirwe muno. Egi niyo ensonga habwaki Yobbu akaikara aine obusaasi. Baitu nabwo akaba naayetaaga kuhuumuzibwa n’okuhaburwa. Yahwe akamukoonyera ata? Akakozesa Erihu kumuha obuhabuzi. Habwaki Erihu atarayanguhire kubaza? Akagamba ati: ‘Nyowe ndi muto, kandi inywe muli bagurusi mali; Nikyo naculeriire habwokuba nimbatamu ekitiinisa.’ (Yob. 32:6, 7) Erihu obu akaba ali muto akeetegereza baingi eki beetegereza kasumi kanu kandi eki nikyo ngu: Abakuzire omu myaka bakira kuba n’amagezi habwokuba baba beegere bingi kandi baba barabire omu bintu bingi kukira abato. Baitu hanyuma y’okuhuliiriza kurungi Yobbu hamu na banywani be basatu, Erihu akatandika kubaza. Akagamba ati: “Tibali bakuru abanyina amagezi, nobubakuba abagurusi abarukwetegereza [ebihikire].” (Yob. 32:9) Kiki Erihu eki yayongiire kubaza kandi akakibaza ata?

10. Kiki Erihu eki yakozere obu akaba atakahaire Yobbu obuhabuzi? (Yobbu 33:6, 7)

10 Erihu obu akaba atakahaire Yobbu obuhabuzi, akabanza kutaho enyikara enungi. Omu mulingo ki? Eky’okubanza, akabanza kuteekaana omu nyehurra. Nitugamba tuti habwokuba Baibuli egamba ngu ha kubanza Erihu akaba akwasirwe ekiniga. (Yob. 32:2-5) Baitu, busaho omurundi na gumu nambere Erihu yabaliize kubi Yobbu habw’ekiniga. Oihireho ekeebundaaza kandi yabaza na uwe omu mulingo ogw’obunywani. Ekyokurorraho, akagambira Yobbu ati: ‘Dora, nanyowe ndi nka iwe omu maiso ga Ruhanga.’ (Soma Yobbu 33:6, 7.) Hanyuma Erihu akakyoleka kurungi ngu akaba ahuliirize kurungi Yobbu. Ekyokurorraho, obu akaba atakahaire Yobbu obuhabuzi, akabanza kugarukamu zimu ha nsonga enkuru Yobbu ezi akaba abalize. (Yob. 32:11; 33:8-11) Erihu akakora ekintu nikyo kimu obu yayongiire kuha Yobbu obuhabuzi, ekirukwoleka ngu akahuliiriza Yobbu.—Yob. 34:5, 6, 9; 35:1-4.

11. Erihu akaha ata Yobbu obuhabuzi? (Yobbu 33:1)

11 Erihu obu akaba naaha Yobbu obuhabuzi, akooleka ngu naamutamu ekitiinisa. Eky’okurorraho, Erihu akakozesa ibara lya Yobbu ekintu abasaija abandi basatu eki basobora kuba batarakozere. (Soma Yobbu 33:1.) Erihu naasobora kuba yaijukire obu akaba naagonza kubaza, Yobbu na bagenzi be obu bakaba nibateera empaka baitu tiyatunga omugisa ogu. Nahabweki Erihu akaha Yobbu omugisa gw’okubaza obu akaba naamuha obuhabuzi. (Yob. 32:4; 33:32) Ekindi, Erihu akooleka Yobbu ensonga habwaki ebintu akaba abalize bikaba bitahikire kandi omu mulingo gw’embabazi yamwijukya amagezi ga Yahwe, amaani ge, obwinganiza bwe, hamu n’okugonza kwe okutalekera. (Yob. 36:18, 21-26; 37:23, 24) Hataroho kugurukyagurukya, obuhabuzi bwa Erihu bukakoonyera Yobbu kuteekaana nukwo asobole kuhuliiriza obuhabuzi oburukukiraho kuruga hali Yahwe. (Yob. 38:1-3) Ekyokurorraho kya Erihu kikaba nikisobora kita kukoonyera abantu aba kara kandi nikisobora kutukoonyera kita kasumi kanu?

12. Yahwe akakozesa ata banabbi kukoonyera abantu be, kandi Abaisaleeri bakaba nibasobora kugasirwa bata omu kyokurorraho kya Erihu?

12 Omulingo Abaisaleeri bakaba nibasobora kugasirwa. Yahwe yakiraga kukozesa banabbi kwegesa abaisaleeri n’okubahabura. Ekyokurorraho, Isaleeri obu ekaba n’eyebemberwa Abacwi b’Emisango, Yahwe akakozesa Debora kuha ihanga lya Isaleeri obuhabuzi, kandi akongera yakozesa Samwiri kuha Abaisaleeri obuhabuzi kurugira kimu omu myaka ye ey’obuto. (Bac. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Isaleeri obu ekaba n’eyebemberwa abakama, Yahwe akaikara naakozesa banabbi kugumya abantu be omu by’omwoyo n’okuha obuhabuzi abo abakaba barugire ha kuramya okw’amananu. (2 Sam. 12:1-4; Ebik. 3:24) Ekyokurorraho kya Erihu ekirukusangwa omu kitabu kya Yobbu, kikaba nikisobora kukoonyera abakazi hamu n’abasaija abeesigwa kumanya eki bakaba basemeriire kubaza n’omulingo bakaba basemeriire kukibazaamu obu baabaga nibaha obuhabuzi.

13. Abakristaayo kasumi kanu nibasobora bata kugarramu Abakristaayo bagenzi baabo amaani?

13 Omulingo tusobora kugasirwa. Nk’Abakristaayo, na itwe tumanyisa abantu Ruhanga ebi agonza kuraba omu kubazaaho amananu agarukusangwa omu Baibuli. Omulingo ogundi ogu tukikoramu nukwo kubaza ebigambo ebirukugarramu Abakristaayo bagenzi baitu amaani. (1 Kol. 14:3) Kukira muno abagurusi basemeriire ‘kubaza omu mulingo ogurukuhuumuza’ ab’oruganda na banyaanya itwe, otwaliiremu n’abo abasobora kubaza ebigambo ebitarumu habw’okwenuuba.—1 Bas. 5:14; Yob. 6:3.

14-15. Bazaaho omulingo omugurusi asobora kwegera ha kyokurorraho kya Erihu obu arukuba naaha omuntu obuhabuzi.

14 Teekerezaaho enyikara enu. Omugurusi akyetegereza ngu munyaanya itwe omu kitebe ayenuubire. Acwamu kugenda n’ow’oruganda ondi kubungira munyaanya itwe n’okumugarramu amaani. Obu bahikayo, munyaanya itwe abasoborra ngu noobu kiraaba ngu naagenda omu kutebeza n’omu nsorrokano, takyaine okusemererwa. Omugurusi ogu araayetwaza ata?

15 Eky’okubanza, naija kulengaho kumanya habwaki munyaanya itwe naayehurra omu mulingo ogu. Kusobora kuhikiiriza eki, asemeriire kuhuliiriza n’okugumiisiriza. Omugurusi asemeriire kwekaguza ati: Munyaanya itwe naayehurra ngu Ruhanga takyamugonza? Rundi ayeraalikiriire ha mulingo araayehikyaho ebyetaago bye? (Luk. 21:34) Ekya kabiri, omugurusi naija kusiima munyaanya itwe ogu habw’ebirungi ebi arukukora. Naasobora kumusiima habw’okugumizaamu naija omu nsorrokano n’omu buheereza noobu kiraaba ngu ayetuntwire. Kandi ekya kasatu, hanyuma y’omugurusi kwetegereza enyikara ya munyaanya itwe, n’ekirukumuleetera kwetuntura, naija kukozesa Baibuli kumugumya ngu Yahwe naakyamugonza.—Bag. 2:20.

GUMIZAAMU NOOGASIRWA OMU KITABU KYA YOBBU

16. Nitusobora tuta kugumizaamu nitugasirwa omu kitabu kya Yobbu?

16 Haroho amasomo maingi aga turukwega kuruga omu kitabu kya Yobbu! Nkooku twarozere omu kicweka ekyahoire, ebiri omu kitabu kinu nibitwegesa ensonga habwaki Yahwe aikiriza okubonabona n’omulingo tusobora kukugumiisiriza. Kandi nkooku twarora omu kicweka kinu, itwena nitusobora kuha obuhabuzi oburungi tutarukuhondera ekyokurorraho ekibi ekya banywani ba Yobbu basatu baitu, nituhondera ekyokurorraho ekirungi ekya Erihu. Nahabweki, otakahaire omuntu obuhabuzi, kirungi kweijukyamu amasomo amakuru aga turukwega kuruga omu kitabu kya Yobbu. Kandi obu oraaba omazire obwire otarukusoma ekitabu kya Yobbu, kifoole kigendererwa kyawe kwongera kukisoma. Noija kusangamu amasomo agandi amakuru.

WAKUGARUKIREMU OTA?

  • Kiki eki oyegiire hali banywani ba Yobbu basatu obu orukuba nooha abandi obuhabuzi?

  • Erihu akooleka ata amagezi obu akaba naaha Yobbu obuhabuzi?

  • Nitusobora tuta kugumizaamu nitugasirwa omu kitabu kya Yobbu?

EKIZINA 125 Baine Okusemererwa ab’Embabazi!

a Nikizooka ngu omwoyo omubi gukaleetera Erifazi kuteekereza ngu Yahwe tarora omuntu weena nk’ow’ahikiriire kandi ngu busaho muntu asobora kusemeza Ruhanga. Erifazi akaikiriza enteekereza enu ey’etahikire. Nahabweki, buli murundi yabalize na Yobbu, akaikara naagarukamu enteekereza enu ey’etahikire.—Yob. 4:17; 15:15, 16; 22:2.

    Ebitabu byʼOrutoro (1996-2023)
    Rugamu
    Taahamu
    • Rutoro
    • Gabana
    • Setingi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiragiro by'Okuhondera
    • Ebiragiro Ebirukulinda Ebirukukukwataho
    • Ebirukukukwataho
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Gabana