LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • nwt Milimo 1:1-28:31
  • Milimo

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Milimo
  • Malemba Ghakupatulika mu Mang’anamuliro gha Charu Chiphya
Malemba Ghakupatulika mu Mang’anamuliro gha Charu Chiphya
Milimo

MILIMO YA ŴAPOSITOLE

1 Mu nkhani yakwamba, ŵa Tiyofilo, nkhalemba za vinthu vyose ivyo Yesu wakamba kuchita na kusambizga,+ 2 m’paka pa zuŵa ilo wakatolekera kuchanya,+ wakati wapeleka ulongozgi kwizira mu mzimu utuŵa ku ŵapositole awo wakasora.+ 3 Wakati wasuzgika, wakajilongora kwa iwo ndipo wakachita vinthu vinandi kuti ŵakhorwe kuti ngwamoyo.+ Ŵakamuwona mazuŵa ghose 40, ndipo wakaŵaphaliranga vya Ufumu wa Chiuta.+ 4 Ndipo apo wakakumananga nawo, wakaŵaphalira kuti: “Kufumamo chara mu Yerusalemu,+ lindilirani icho Adada ŵali kulayizga,+ icho nkhamuphalirani. 5 Pakuti Yohane wakabatizanga nadi na maji, kweni imwe muzamubatizika na mzimu utuŵa,+ ndipo pajumphenge mazuŵa ghanandi chara.”

6 Sono ŵakati ŵawungana, ŵakamufumba kuti: “Fumu, kasi mukuwezgera ufumu kwa Israyeli pa nyengo iyi?”+ 7 Wakaŵazgora kuti: “Nkhwa imwe chara kumanya zinyengo panji mazuŵa ghakutemeka agho Adada ŵaŵika pasi pa mazaza ghawo.+ 8 Kweni muzamupokera nkhongono para mzimu utuŵa wiza pa imwe,+ ndipo muzamuŵa ŵakaboni ŵane+ mu Yerusalemu,+ mu Yudeya mose na Samariya,+ na ku vigaŵa vyakutali chomene* vya charu chapasi.”+ 9 Wakati wayowoya vinthu ivi, Yesu wakatolekera kuchanya uku ŵakulaŵiska, ndipo bingu likamupokelera na kumubisa ku maso ghawo.+ 10 Ndipo uku ŵakudodoliska ku mtambo apo wakalutanga, mwamabuchi ŵanalume ŵaŵiri awo ŵakavwara malaya ghatuŵa+ ŵakimilira pafupi na iwo. 11 Ndipo ŵakati: “Ŵanalume ŵa mu Galileya, chifukwa wuli mukwimilira na kulaŵiska ku mtambo? Yesu uyu watolekera kuchanya kufuma kwa imwe wazamwizaso mwakuyana waka umo mwamuwonera wakukwelera kuchanya.”

12 Penepapo ŵakawelera ku Yerusalemu+ kufuma ku Phiri la Maolive, ilo lili pafupi na Yerusalemu, ukaŵa mtunda wakuzomerezgeka kwenda pa zuŵa la sabata.* 13 Ŵakati ŵafika, ŵakakwelera mu chipinda chamuchanya umo ŵakakhalanga. Pakaŵa Petrosi, Yohane, Yakobe, Andireya, Filipu, Tomasi, Baratulumeyu, Mateyu, Yakobe mwana wa Alifeyu, Simoni wamwamphu, na Yudasi mwana wa Yakobe.+ 14 Wose ŵakaŵa na chilato chimoza, ndipo ŵakakoseranga mu lurombo, pamoza na ŵanakazi ŵanyake+ na Mariya nyina wa Yesu na ŵanung’una ŵake.+

15 Mu mazuŵa agha, Petrosi wakawuka pakati pa ŵabali (ŵanthu wose pamoza ŵakaŵa pafupifupi 120) ndipo wakati: 16 “Mwaŵabali, chikaŵa chakwenelera kuti lemba lifiskike, ilo mzimu utuŵa ukayowoyerathu kwizira mwa Davide vya Yudasi,+ uyo wakazgoka mulongozgi wa awo ŵakakaka Yesu.+ 17 Pakuti iyo wakaŵa lumoza na ise+ ndipo wakateŵeteranga nase pamoza. 18 (Ntheura, munthu uyu wakagura munda na malipiro ghaubendezi.+ Wakawa kapingizgoli, ndipo nthumbo yake yikaphumuka* na matumbo fulumu!+ 19 Ŵanthu wose ŵa mu Yerusalemu ŵakamanya, ntheura munda wura mu chiyowoyero chawo ukachemeka Akelidama, ndiko kuti, “Munda wa Ndopa.”) 20 Pakuti kuli kulembeka mu buku la Masalimo, ‘Malo ghake ghakukhalamo ghapasuke, ndipo mungakhalanga munthu yayi,’+ ndiposo kuti, ‘Mulimo wake wa ulaŵiliri munthu munyake watore.’+ 21 Ntheura ntchakwenelera kuti pa ŵanalume awo tikaŵiranga nawo lumoza nyengo yose iyo Fumu Yesu yikachitanga milimo yake* pakati pithu, 22 kwambira apo yikabatizikira na Yohane+ m’paka pa zuŵa ilo yikatolekera kuchanya kufuma kwa ise,+ yumoza wa ŵanalume aŵa wasankhike kuti pamoza na ise, waŵe kaboni wa chiwuka chake.”+

23 Ntheura ŵanalume ŵaŵiri ŵakasachizgika, Yosefe wakuchemeka Barasaba, uyo wakachemekangaso Yusto, na Matiya. 24 Ndipo ŵakalomba na kuyowoya kuti: “A Yehova,* imwe mukumanya mitima ya wose,+ longorani uyo mwasora pa ŵanalume ŵaŵiri aŵa, 25 kuti watore malo gha uteŵeti uwu na upositole, agho Yudasi wakaghaleka na kuya ku malo gha yekha.”+ 26 Ntheura ŵakachita mphenduzga pa iwo,+ ndipo mphenduzga yikawira pa Matiya, ndipo wakapendekera lumoza na ŵapositole 11.

2 Sono apo zuŵa la Chiphikiro cha Pentekoste+ likaŵa mukati, wose ŵakaŵa pamoza pa malo ghamoza. 2 Mwamabuchi mphomo yikapulikikwa kufuma kuchanya, iyo yikaŵa nga nkhuputa kwa mphepo yankhongono, ndipo yikazuzga nyumba yose umo ŵakakhala.+ 3 Ndipo ŵakawona moto uwo ukaŵa nga ni malulimi, ukagaŵikana na kukhala pa waliyose wa iwo, 4 ndipo wose ŵakazuzgika na mzimu utuŵa+ na kwamba kuyowoya mu viyowoyero* vyakupambanapambana, umo mzimu ukaŵapira nkhongono kuyowoya.+

5 Pa nyengo iyi, mu Yerusalemu mukakhalanga Ŵayuda ŵakutemwa kusopa awo ŵakafuma ku mtundu uliwose pa charu chapasi.+ 6 Mphomo iyi yikati yachitika, wumba ukawungana pamoza ndipo ukatindikika, chifukwa waliyose wakaŵapulika ŵakuyowoya mu chiyowoyero chake. 7 Ŵakazizikika chomene ndipo ŵakati: “Wonani, asi wose aŵa ŵakuyowoya Mbagalileya?+ 8 Kweni vyaŵa wuli kuti waliyose wakupulika mu chiyowoyero chake?* 9 Pakati pithu pali Ŵapariti, Ŵamedi,+ Ŵaelamu,+ na awo ŵakukhala mu Mesopotamiya, Yudeya, Kapadokiya, Ponto, na chigaŵa cha Asiya,+ 10 Firigiya, Pamfuliya, Eguputo na vigaŵa vya Libiya kufupi na Kurene, na ŵalendo ŵakufuma ku Romu, Ŵayuda na ŵakung’anamukira ku Chiyuda,+ 11 Ŵakerete na Ŵaarebiya. Kweni tose tikuŵapulika ŵakuyowoya mu viyowoyero vithu za vinthu vikuru vya Chiuta.” 12 Enya, wose ŵakazizikika ndipo ŵakahangayika, ŵakafumbananga kuti: “Kasi chinthu ichi chikung’anamura vichi?” 13 Kweni ŵanyake ŵakaŵahoya na kuyowoya kuti: “Ŵakhuta vinyo liphya.”

14 Kweni Petrosi wakimilira pamoza na ŵapositole 11+ ndipo wakachemerezga na kuyowoya nawo kuti: “Ŵanalume ŵa mu Yudeya na mose imwe mukukhala mu Yerusalemu, ichi chimanyikwe kwa imwe ndipo tegherezgani chomene ivyo niyowoyenge. 15 Ŵanthu aŵa ŵandaloŵere, nga umo mukughanaghanira, chifukwa ni ora lachitatu* la zuŵa. 16 Kweni ichi ndicho ntchimi Joyeli yikayowoya, kuti: 17 ‘Chiuta wakuti, “Mu mazuŵa ghaumaliro, nizamupungulira mzimu wane pa ŵanthu ŵa mitundu yose ndipo ŵana ŵinu ŵanalume na ŵana ŵinu ŵanakazi ŵazamuchima ndipo ŵanyamata ŵinu ŵazamuwona mboniwoni na ŵanalume ŵalara ŵazamulota maloto.+ 18 Mu mazuŵa agho, nizamupungulira mzimu wane nanga mpha ŵazga ŵane ŵanalume na pa ŵazga ŵane ŵanakazi, ndipo ŵazamuchima.+ 19 Nizamuchita minthondwe* kuchanya na vimanyikwiro pa charu chapasi, ndopa, moto, na josi. 20 Dazi lizamuzgoka mdima ndipo mwezi uzamuzgoka ndopa, ivi vizamuchitika pambere zuŵa likuru na lauchindami la Yehova* lindize. 21 Ndipo waliyose uyo wakuchema pa zina la Yehova* wazamuponoskeka.”’+

22 “Ŵanalume ŵa Israyeli, pulikani mazgu agha: Yesu Munazarete wakaŵa munthu uyo Chiuta wakamulongorani pakweru kwizira mu milimo yankhongono na yakuzizwiska* na vimanyikwiro ivyo Chiuta wakachita kwizira mwa iyo pakati pinu,+ nga umo imwe mukumanyira. 23 Munthu uyu wakapelekeka mwakuyana na khumbo ndiposo mahara gha Chiuta ghakuwonerathu patali,+ kweni imwe mukamupeleka mu woko la ŵanthu ŵaheni kuti ŵamukhome pa khuni na kumukoma.+ 24 Kweni Chiuta wakamuwuska mwa kumusutura ku vyakuŵinya*+ vya nyifwa, chifukwa chikaŵa chamachitiko chara kuti walutilire kukoleka na nyifwa.+ 25 Pakuti Davide wakuyowoya vya iyo kuti: ‘Nkhuŵika Yehova* pamaso pane nyengo zose, pakuti wali ku woko lane lamalyero kuti nileke kusunkhunyika. 26 Pa chifukwa ichi, mtima wane ukakondwa chomene ndipo lulimi lwane lukasekelera chomene. Ine* niŵenge na chigomezgo, 27 chifukwa munisidenge mu Dindi* chara, nesi kuzomerezga kuti wakugomezgeka winu wawone kuvunda.+ 28 Mwanimanyiska nthowa za umoyo, munipenge chimwemwe chikuru pamaso pinu.’+

29 “Mwaŵabali, nizomerezgani kuyowoya namwe mwawanangwa vya sekuru Davide, kuti wakafwa na kusungika,+ ndipo dindi lake tili nalo m’paka pa zuŵa ili. 30 Pakuti iyo wakaŵa ntchimi ndipo wakamanyanga kuti Chiuta wakamulayizga na chilapo kuti wazamuŵika pa chitengo chake* yumoza wa ŵana* ŵake,+ 31 wakawonerathu na kuyowoya vya chiwuka cha Khristu, kuti wakasidika mu Dindi* chara nesi thupi lake likawona kuvunda.+ 32 Chiuta wali kuwuska Yesu uyu ndipo tose tili ŵakaboni pa fundo iyi.+ 33 Wakakwezgeka ku woko lamalyero la Chiuta+ na kupokera mzimu utuŵa uwo Awiske ŵakamulayizga,+ ntheura watipungulira mzimu uwo mukuwona na kupulika. 34 Davide wakakwelera kuchanya chara, kweni iyo wakati, ‘Yehova* wakati kwa Fumu yane: “Khala ku woko lane lamalyero, 35 m’paka niŵike ŵalwani ŵako kuŵa chakukandapo malundi ghako.”’+ 36 Ntheura nyumba yose ya Israyeli yimanye nadi kuti Chiuta wakamuzgora kuŵa Fumu+ na Khristu, Yesu uyo imwe mukamupayika pa khuni.”+

37 Sono ŵakati ŵapulika mazgu agha ŵakachontheka mtima, ndipo ŵakati kwa Petrosi na ŵapositole ŵanyake wose: “Mwaŵabali, kasi tichitechi?” 38 Petrosi wakati kwa iwo: “Ng’anamukani mtima,+ ndipo waliyose wa imwe wabatizike+ mu zina la Yesu Khristu kuti zakwananga zinu zigowokereke,+ ndipo mupokerenge chawanangwa cha mzimu utuŵa. 39 Chifukwa layizgo+ ili ndinu na ŵana ŵinu na wose awo ŵali kutali, ndiposo wose awo Yehova* Chiuta withu wakuŵachemera kwa iyo.”+ 40 Wakapeleka ukaboni wakukwana na mazgu ghanyake ghanandi ndipo wakalutilira kuŵachiska kuti: “Ponoskekani ku muwiro wakubendera uwu.”+ 41 Ntheura awo ŵakapokera mazgu ghake na mtima wose ŵakabatizika,+ ndipo pa zuŵa lira ŵanthu 3,000 ŵakasazgikirako.+ 42 Ndipo ŵakalutilira kusambira ku ŵapositole. Ŵakawungana pamoza,* kurya vyakurya,+ na kulomba.+

43 Nadi, ŵanthu wose ŵakamba kuchita wofi, ndipo ŵapositole ŵakachita minthondwe* yinandi na vimanyikwiro.+ 44 Wose awo ŵakagomezga ŵakaŵa pamoza ndipo vinthu vyawo vikaŵa vya wose. 45 Ŵakaguliskanga malo ghawo na katundu wawo,+ ndipo ivyo ŵakasanganga ŵakagaŵiranga wose, kuyana na kusoŵerwa kwa munthu.+ 46 Zuŵa lililose ŵakawungananga mu tempile. Ŵakaryeranga pamoza mu nyumba zawo na kugaŵana chakurya mwakukondwa ndiposo na mtima wose. 47 Ŵakalumbanga Chiuta ndipo ŵanthu wose ŵakaŵatemwanga. Kweniso zuŵa na zuŵa Yehova* wakasazgirangako kwa iwo awo wakaŵaponoskanga.+

3 Sono Petrosi na Yohane ŵakakweranga ku tempile pa ora la lurombo, ilo likaŵa ora la 9.* 2 Ŵanthu ŵakayegha mwanalume munyake uyo wakababika wakupendera. Zuŵa lililose ŵakamuŵikanga pafupi na mulyango wa tempile wakuchemeka Wakutowa, mwakuti wapemphenge vyawanangwa* ku awo ŵakunjira mu tempile. 3 Wakati wawona Petrosi na Yohane apo ŵakaŵa pafupi kunjira mu tempile wakamba kupempha vyawanangwa. 4 Kweni Petrosi, pamoza na Yohane, ŵakamudodoliska ndipo ŵakati: “Laŵiska kwa ise.” 5 Ntheura wakaŵalaŵisiska, wakakhazganga kuti ŵamupenge kanthu. 6 Petrosi wakati: “Nilije siliva panji golide, kweni icho nili nacho ndicho nikupenge. Mu zina la Yesu Khristu Munazarete, yamba kwenda!”+ 7 Wakamukora woko lamalyero na kumuwuska.+ Nyengo yeneyiyo, malundi ghake na tukasinginini twake vikakhora.+ 8 Wakadukira muchanya+ na kwamba kwenda, ndipo wakanjira nawo mu tempile, wakendanga na kudukaduka na kulumba Chiuta. 9 Ndipo ŵanthu wose ŵakamuwona wakwenda na kulumba Chiuta. 10 Ŵakamumanya kuti ni munthu uyo wakakhalanga pa Chipata Chakutowa cha tempile na kupempha vyawanangwa.+ Ŵanthu ŵakazizikika chomene na kuzukuma pa ivyo vikamuchitikira.

11 Apo munthu yura wakademeleranga kwa Petrosi na Yohane, ŵanthu wose ŵakachimbilira kwa iwo, pa malo ghakuchemeka Khonde la Solomoni,+ ŵakazizwa chomene na ivyo vikachitika. 12 Petrosi wakati wawona ichi, wakaphalira ŵanthu aŵa kuti: “Ŵanalume ŵa Israyeli, chifukwa wuli mukuzizwa na ichi? Chifukwa wuli mukutidodoliska nga ni para munthu uyu tamwendeska na nkhongono zithu panji chifukwa chakuti tikujipeleka pakusopa Chiuta? 13 Chiuta wa Abrahamu, wa Yisake, na wa Yakhobe,+ Chiuta wa ŵasekuru ŵithu, wamupa uchindami Muteŵeti wake,+ Yesu,+ uyo imwe mukamupeleka+ na kumukana panthazi pa Pilato, apo wakati wamufwature. 14 Mukakana munthu mutuŵa na murunji, ndipo mukapempha kuti wamufwatulirani munthu wakukoma ŵanthu.+ 15 Mukakoma Mulongozgi Mulara wa umoyo.+ Kweni Chiuta wali kumuwuska ku ŵakufwa, ise ndise ŵakaboni pa fundo iyi.+ 16 Kwizira mu zina lake, kweniso chipulikano icho ise tili nacho mu zina lake, ndivyo vyachizga munthu uyo mukumuwona na kumumanya. Chipulikano icho tili nacho mwa iyo ndicho chamuchizga munthu uyu pamaso pa imwe mose. 17 Ŵabali, nkhumanya kuti mukachita kwambura kumanya+ nga umo ŵakachitira ŵalongozgi ŵinu.+ 18 Chiuta wakazomerezga kuti ivi vichitike kuti wafiska vinthu ivyo wakayowoyerathu kwizira mu mulomo wa ntchimi zose, kuti Khristu wake wazamusuzgika.+

19 “Ntheura, ng’anamukani mtima+ ndipo muwelere+ mwakuti zakwananga zinu zisisitike,+ kuti nyengo yakuwezgeramo nkhongono yize kufuma kwa Yehova* 20 ndiposo kuti watume Khristu uyo wakimikika chifukwa cha imwe, ndiyo Yesu. 21 Machanya ghakwenera kumusunga m’paka nyengo iyo Chiuta wazamuwezgerapo vinthu vyose ivyo wakayowoya kwizira mu mulomo wa ntchimi zake zituŵa zakale. 22 Mozesi wakati: ‘Yehova* Chiuta winu wazamumuwuskirani ntchimi nga ndine pakati pa ŵabali ŵinu.+ Muzakapulikire vyose ivyo yizamumuphalirani.+ 23 Munthu waliyose uyo wazamuleka kupulikira Ntchimi iyi wazamuparanyika kufumapo pakati pa ŵanthu.’+ 24 Ndipo ntchimi zose kwamba pa Samuyeli kuya munthazi, zikapharazga kwambura kubisa vya mazuŵa agha.+ 25 Imwe muli ŵana ŵa ntchimi na ŵa phangano ilo Chiuta wakapangana na ŵasekuru ŵinu,+ wakati kwa Abrahamu: ‘Kwizira mu mphapu* yako mbumba zose za pa charu chapasi zizamutumbikika.’+ 26 Chiuta wakati wamuwuska Muteŵeti wake, wakamba kumutuma kwa imwe+ kuti wamutumbikani na kumuwezganiko ku milimo yinu yiheni.”

4 Apo ŵaŵiri aŵa ŵakayowoyanga na ŵanthu, mwamabuchi kukiza ŵasembe, kapitawo wa pa tempile, na Ŵasaduki.+ 2 Ŵakakwiya chifukwa chakuti ŵapositole ŵakasambizganga ŵanthu na kupharazga kwambura kubisa kuti Yesu wali kuwuka ku ŵakufwa.+ 3 Ŵakaŵakora* na kuŵajalira+ m’paka zuŵa lakulondezgapo, chifukwa kukaŵa kuti kwafipa kale. 4 Kweni ŵanandi awo ŵakapulika mazgu ŵakagomezga, ndipo unandi wa ŵanalume awo ŵakagomezga ukaŵa pafupifupi 5,000.+

5 Zuŵa lakulondezgapo, ŵalongozgi ŵawo, ŵalara, na ŵalembi ŵakawungana mu Yerusalemu. 6 Pakaŵaso Anasi+ mulara wa ŵasembe,* Kayafa,+ Yohane, Alekizanda, na ŵabali wose ŵa mulara wa ŵasembe. 7 Ŵakimika Petrosi na Yohane na kwamba kuŵafumba kuti: “Kasi mukachita ichi na nkhongono wuli panji mu zina la njani?” 8 Petrosi wakazuzgika na mzimu utuŵa,+ ndipo wakati kwa iwo:

“Ŵalongozgi ŵa ŵanthu na ŵalara, 9 usange muhanya uno tikufumbika pa mulimo uwemi uwo tachitira munthu wakupendera,+ ndipo mukukhumba kumanya uyo wamuchizga, 10 imwe mose na ŵanthu wose ŵa Israyeli mumanye kuti munthu uyu wakwimilira panthazi pinu wachira mu zina la Yesu Khristu Munazarete,+ uyo imwe mukamupayika pa khuni,+ kweni Chiuta wakamuwuska ku ŵakufwa.+ 11 Ili ni ‘libwe ilo likaŵa nga ndambura ntchito kwa imwe ŵakuzenga, ilo lazgoka libwe lakuzirwa la pakona.’*+ 12 Kweniso, palije munyake uyo wangatiponoska, chifukwa palije zina linyake+ pa charu chapasi ilo Chiuta wasankha pakati pa ŵanthu kuti watiponoske nalo.”+

13 Ŵakati ŵawona kuti Petrosi na Yohane ŵakaŵa na chikanga, na kumanya kuti ŵakaŵa ŵanthu ŵambura kusambira* ndiposo ŵanthu bweka,+ ŵakazizwa. Ndipo ŵakamanya kuti ŵakaŵanga pamoza na Yesu.+ 14 Ŵakati ŵawona munthu uyo wakachizgika wimilira pamoza nawo,+ ŵakasoŵa chakuyowoya.+ 15 Ntheura ŵakaŵafumiskira kuwaro kwa Khoti Likuru,* ndipo ŵakamba kufumbana, 16 ŵakati: “Kasi tichitechi na ŵanthu aŵa?+ Chifukwa, kufika pa fundo, wose awo ŵakukhala mu Yerusalemu+ ŵawona chimanyikwiro chapadera icho ŵachita, ndipo tingasuska yayi. 17 Kuti ivyo vyachitika vileke kulutilira kuthandazgika, tiyeni tiŵawofye na kuŵaphalira kuti ŵaleke kuyowoyaso na munthu waliyose mu zina ili.”+

18 Ntheura ŵakaŵachema na kuŵaphalira kuti ŵaleke kuyowoyaso panji kusambizga mu zina la Yesu. 19 Petrosi na Yohane ŵakazgora kuti: “Yeruzgani mwekha usange ntchakwenelera pamaso pa Chiuta kuti tipulikire imwe panji Chiuta. 20 Kweni ise tingaleka yayi kuyowoya vinthu ivyo tili kuwona na kupulika.”+ 21 Ntheura ŵakati ŵaŵawofyaso, ŵakaŵafwatura pakuti ŵakaŵasanga na kafukwa kalikose chara kakuŵapira chilango. Kweniso ŵakawopanga ŵanthu,+ pakuti wose ŵakapelekanga uchindami kwa Chiuta pa icho chikachitika. 22 Munthu uyo wakachira mwamunthondwe wakaŵa na vyaka vyakujumpha 40.

23 Ŵakati ŵafwatulika, ŵakaluta ku ŵanyawo ndipo ŵakayowoya ivyo ŵalara ŵa ŵasembe na ŵalara ŵakaŵaphalira. 24 Ŵakati ŵapulika ichi, wose pamoza ŵakachemerezga kwa Chiuta, ŵakati:

“Fumu Yikuru, ndimwe mukalenga kuchanya, charu chapasi, nyanja, na vyose ivyo vilimo.+ 25 Ndiposo imwe mukayowoya kwizira mu mzimu utuŵa na mulomo wa sekuru withu Davide,+ muteŵeti winu, kuti: ‘Kasi mitundu yikavundukirachi ndipo chifukwa wuli ŵanthu ŵaghanaghana vinthu vyawaka? 26 Mathemba gha charu chapasi ghakimilira ndipo ŵalongozgi ŵakawungana nga munthu yumoza kwimikana na Yehova* na wakuphakazgika wake.’*+ 27 Ivi vikachitika nadi, Herode na Pontiyo Pilato+ pamoza na ŵanthu ŵamitundu kweniso ŵanthu ŵa Israyeli ŵakawungana pamoza mu msumba uwu kulimbana na muteŵeti winu mutuŵa Yesu, uyo mukamuphakazga.+ 28 Ŵakawungana kuti ŵachite ivyo mukayowoyerathu. Ivi vikachitika kuyana na nkhongono zinu ndiposo khumbo linu.+ 29 Ndipo sono, Yehova,* wonani kofya kwawo, ndipo zomerezgani ŵazga ŵinu kuti ŵalutilire kuyowoya mazgu ghinu na chikanga. 30 Nyoloskani woko linu kuti muchizge ndipo vimanyikwiro na minthondwe* vichitike+ mu zina la Yesu muteŵeti winu mutuŵa.”+

31 Ŵakati ŵalomba mwakuŵeyelera, malo agho ŵakawunganamo ghakasunkhunyika. Ndipo waliyose wakazuzgika na mzimu utuŵa+ ndipo ŵakamba kuyowoya mazgu gha Chiuta na chikanga.+

32 Kweniso, wumba wa awo ŵakagomezga ukaŵa na mtima umoza na maghanoghano ghamoza, ndipo pakaŵavya nanga njumoza uyo wakayowoya kuti vinthu ivyo wakaŵa navyo vikaŵa vyake pera. Kweni vyose ivyo ŵakaŵa navyo vikaŵa vya wose.+ 33 Ŵapositole ŵakalutilira kupeleka mwankhongono ukaboni wakuyowoya vya chiwuka cha Fumu Yesu.+ Kweni wose Chiuta wakaŵalongora lusungu lukuru. 34 Nakuti, pakaŵavya nanga njumoza wakasoŵanga kanthu,+ chifukwa wose awo ŵakaŵa na minda panji nyumba ŵakaguliskanga ndipo ŵakizanga na ndalama izo ŵaguliskira. 35 Ŵakaziŵikanga pa malundi gha ŵapositole.+ Kufuma apo, ŵakagaŵiranga waliyose kuyana na kusoŵa kwake.+ 36 Ntheura Yosefe, uyo ŵapositole ŵakamuchemangaso Baranaba,+ (kung’anamura, “Mwana wa Chisangulusko”), Mulevi, wa ku Kipro, 37 wakaŵa na malo agho wakaguliska ndipo wakiza na ndalama na kuziŵika pa malundi gha ŵapositole.+

5 Mwanalume munyake, zina lake Hananiya pamoza na muwoli wake Safira, ŵakaguliska munda wawo. 2 Kweni wakabisako ndalama zinyake, muwoli wake nayo wakamanya, ndipo zinyake wakiza nazo na kuziŵika pa malundi gha ŵapositole.+ 3 Kweni Petrosi wakati: “Hananiya, chifukwa wuli Satana wakukhwimiska mtima kuti upusike+ mzimu utuŵa+ na kubisa ndalama zinyake izo ukaguliskira munda? 4 Asi pambere undaguliskike ukaŵa wako, ndipo ukati waguliskika asi ndalama zikaŵa mu mawoko ghako? Chifukwa wuli ukaghanaghana kuchita nthena mu mtima wako? Wapusika ŵanthu chara, kweni Chiuta.” 5 Hananiya wakati wapulika mazgu agha, wakawa pasi na kufwira papo. Ndipo wose awo ŵakapulika ŵakawopa chomene. 6 Ŵanyamata ŵakawuka, ŵakamuvunga mu salu, ndipo ŵakamutembezera kuwaro na kukamusunga.

7 Sono pakati pajumpha pafupifupi maora ghatatu, muwoli wake wakanjira, kwambura kumanya icho chachitika. 8 Petrosi wakati kwa iyo: “Niphalira, kasi ndalama izo imwe mukaguliskira munda ni zenezizi?” Iyo wakati: “Enya, ni zenezizi.” 9 Ntheura Petrosi wakati kwa iyo: “Chifukwa wuli imwe mwaŵaŵiri mukakolerana kuti muyezge mzimu wa Yehova?* Wona, malundi gha awo ŵasunga mfumu wako ghali pa mulyango, ndipo ŵakutembezerenge kuwaro.” 10 Nyengo yeneyiyo, wakawa pasi pa malundi gha Petrosi na kufwira papo. Ŵanyamata ŵakati ŵanjira ŵakasanga kuti wafwa, ndipo ŵakamutembezera kuwaro na kukamusunga pafupi na mfumu wake. 11 Ntheura, mpingo wose na wose awo ŵakapulika vinthu ivi ŵakawopa chomene.

12 Kweniso, ŵapositole ŵakalutilira kuchita vimanyikwiro vinandi na minthondwe* pakati pa ŵanthu.+ Ndipo wose ŵakawungananga mu Khonde la Solomoni.+ 13 Pakaŵavya nanga njumoza wa ŵanthu ŵanyake uyo wakakhwima mtima kujibatika kwa iwo, ndipouli ŵanthu ŵakaŵatamikanga. 14 Kweniso ŵanalume na ŵanakazi ŵanandi awo ŵakagomezga Fumu ŵakalutilira kusazgikira.+ 15 Ŵanthu ŵakizanga na ŵalwari mu misewu yikuru na kuŵagoneka pa tumabedi na pa mphasa kuti para Petrosi wakujumpha, muzgezge wake pera ufike pa ŵalwari ŵanyake.+ 16 Kweniso, wumba uwo ukafumanga mu misumba yapafupi na Yerusalemu ukizanga, ukayeghanga ŵanthu ŵalwari na awo ŵakasuzgikanga na mizimu yaukazuzi, ndipo wose ŵakachizgikanga.

17 Kweni wasembe mukuru na wose awo ŵakaŵa nayo, ŵalondezgi ŵa Ŵasaduki, ŵakawuka ndipo ŵakachita sanji. 18 Ŵakaŵakora* ŵapositole na kuŵajalira mu jele.+ 19 Kweni nausiku, mungelo wa Yehova* wakajura milyango ya jele+ na kuŵafumiska ndipo wakati: 20 “Lutaninge, mukimilire mu tempile ndipo mulutilire kuphalira ŵanthu mazgu ghose gha umoyo uwo ukwiza.” 21 Ŵakati ŵapulika ichi, kukati kwacha ŵakanjira mu tempile ndipo ŵakamba kusambizga.

Sono wasembe mukuru na awo ŵakaŵa nayo ŵakati ŵiza, ŵakachema ŵa mu Khoti Likuru la Ŵayuda* na wumba wose wa ŵalara ŵa ŵana ŵa Israyeli, ndipo ŵakatuma ŵalinda ku jele kuti ŵakatore ŵapositole. 22 Kweni ŵalinda ŵakati ŵafika ku jele ŵakaŵasanga yayi. Ntheura ŵakawelera na kukayowoya, 23 kuti: “Tangusanga jele ndakujara na kulokeka makora ndipo ŵalinda ŵangwimilira pa milyango, kweni tati tajura mukati tangusangamo munthu chara.” 24 Ndipo kapitawo wa tempile na ŵalara ŵa ŵasembe ŵakati ŵapulika mazgu agha, ŵakamanya yayi umo vimalirenge. 25 Kweni mwanalume munyake wakiza na kuŵaphalira kuti: “Wonani, ŵanthu ŵara mukaŵajalira mu jele ŵimilira mu tempile, ŵakusambizga ŵanthu.” 26 Penepapo kapitawo wakaluta pamoza na ŵalinda ŵake na kuŵatora, kweni ŵakalimbana nawo yayi, pakuti ŵakawopanga ŵanthu kuti ŵangaŵadinya na malibwe.+

27 Ntheura ŵakiza nawo na kuŵayimika panthazi pa Khoti Likuru.* Wasembe mukuru wakaŵafumba 28 ndipo wakati: “Tikamuphalirani kuti muleke kulutilira kusambizga mu zina ili,+ kweni wonani, mwazuzga Yerusalemu na chisambizgo chinu, ndipo mukukhumba kuti mulandu wa ndopa za munthu uyu uŵe pa ise.”+ 29 Petrosi na ŵapositole ŵanyake ŵakazgora kuti: “Tikwenera kupulikira Chiuta nga muwusi m’malo mwa ŵanthu.+ 30 Chiuta wa ŵasekuru ŵithu wakawuska Yesu, uyo imwe mukamukoma pakumupayika pa khuni.+ 31 Chiuta wali kumukwezgera ku woko lake lamalyero+ nga ni Mulongozgi Mulara+ na Mponoski,+ kuti Israyeli wang’anamuke mtima na kugowokereka zakwananga zake.+ 32 Ndipo ise ndise ŵakaboni pa nkhani izi,+ pamoza na mzimu utuŵa,+ uwo Chiuta wapeleka ku awo ŵakumupulikira nga muwusi.”

33 Ŵakati ŵapulika ichi, ŵakakwiya chomene ndipo ŵakakhumbanga kuŵakoma. 34 Kweni Mufarisi munyake zina lake Gamaliyeli+ wakawuka mu Khoti Likuru la Ŵayuda.* Gamaliyeli wakaŵa msambizgi wa Dango uyo ŵanthu wose ŵakamuchindikanga. Wakati ŵapositole ŵaŵafumiskire kuwaro nyengo yichoko waka. 35 Ndipo wakati: “Ŵanalume ŵa Israyeli, chenjerani na ivyo mukukhumba kuchitira ŵanthu aŵa. 36 Pakuti kale kukawuka Teyudasi, uyo wakajitoranga kuti ni munthu wakuzirwa. Ŵanalume ŵanandi, pafupifupi 400 ŵakanjira mu gulu lake. Kweni wakati wakomeka, wose awo ŵakamulondezganga ŵakambininika na kumara. 37 Pamasinda, kukawuka Yudasi Mugalileya mu mazuŵa gha kalembera, ndipo wakaguza ŵanthu ŵanandi. Munthu uyu wakati wafwa, wose awo ŵakamulondezganga ŵakambininika. 38 Ntheura, umo viliri apa, nkhumuphalirani kuti, kulimbana nawo yayi ŵanthu aŵa, kweni muŵaleke waka. Pakuti usange chisambizgo ichi panji mulimo uwu ni vyakufuma ku ŵanthu, vimalenge vyekha. 39 Kweni usange ni vyakufuma kwa Chiuta, muvimazgenge yayi.+ Paumaliro mungasangika kuti mukulimbana na Chiuta.”+ 40 Ŵakapulikira ulongozgi wake. Ndipo ŵakachema ŵapositole, ŵakaŵathyapura+ na kuŵakanizga kuyowoya mu zina la Yesu, ndipo ŵakaŵaleka kuti ŵalutenge.

41 Ntheura ŵakafumapo panthazi pa Khoti Likuru,* ŵakasekeleranga+ pakuti ŵakapimika ŵakwenelera kuyuyulika chifukwa cha zina la Yesu. 42 Ndipo zuŵa lililose mu tempile na ku nyumba na nyumba+ ŵakalutilira kwambura kuleka kusambizga na kupharazga makani ghawemi ghakuyowoya vya Khristu, Yesu.+

6 Sono mu mazuŵa agha, apo ŵasambiri ŵakasazgikiranga Ŵayuda awo ŵakayowoyanga Chigiriki ŵakamba kunyunyutira Ŵayuda awo ŵakayowoyanga Chihebere, chifukwa vyokoro vyawo ŵakavizerezganga pakugaŵa vyakurya zuŵa na zuŵa.+ 2 Ntheura ŵapositole 12 ŵakachema wumba wa ŵasambiri ndipo ŵakati: “Ntchakwenelera chara kuti ise tileke kusambizga mazgu gha Chiuta na kwamba kukagaŵa vyakurya ku mathebulu.+ 3 Ipo ŵabali, sankhani ŵanalume 7 ŵalumbiri luwemi,+ awo ŵali na mzimu kweniso vinjeru,+ kuti tiŵape mulimo wakwenelera uwu.+ 4 Kweni ise tiŵikenge mtima pa kulomba na uteŵeti wa mazgu gha Chiuta.” 5 Wumba wose ukakondwa na ivyo ŵapositole ŵakayowoya. Ntheura ŵakasora Stefano, mwanalume uyo wakaŵa na chipulikano ndiposo mzimu utuŵa. Ŵakasoraso Filipu,+ Porokoro, Nikanoro, Timoni, Paramena, na Nikolasi wa ku Antiyoke uyo wakang’anamukira ku Chiyuda. 6 Ŵakiza nawo ku ŵapositole, ndipo ŵapositole ŵakati ŵalomba, ŵakaŵika mawoko ghawo pa iwo.+

7 Ntheura, mazgu gha Chiuta ghakalutilira kuthandazgika,+ ndipo ŵasambiri ŵakalutilira kusazgikira+ mu Yerusalemu. Ŵasembe ŵanandi ŵakamba kuŵa na chipulikano.+

8 Sono Stefano, Chiuta wakamupa mtima walusungu na nkhongono, wakachitanga minthondwe* yikuru na vimanyikwiro pakati pa ŵanthu. 9 Kukiza ŵanalume ŵanyake kufuma ku ilo likachemekanga kuti Sunagoge la Ŵakuwombokwa, na Ŵakurene, Ŵaalekizandiriya, na ŵanyake ŵakufuma ku Kilikiya na Asiya, kuti ŵasuskane na Stefano. 10 Kweni ŵakatondeka kumususka chifukwa mzimu ukamovwira kuyowoya mwavinjeru.+ 11 Ndipo ŵakanyengelera ŵanthu kumphepete kuti ŵakayowoye kuti: “Tamupulika wakuyowoya vinthu vyakuyuyura Mozesi na Chiuta.” 12 Ndipo ŵakavundura ŵanthu, ŵalara, na ŵalembi, ndipo ŵakiza mwamabuchi na kumukora ndipo ŵakaluta nayo ku Khoti Likuru la Ŵayuda.* 13 Ndipo ŵakiza na ŵakaboni ŵatesi, awo ŵakati: “Munthu uyu wachali kuyowoya vinthu vyakuyuyura Dango na malo ghatuŵa agha. 14 Tamupulika wakuyowoya kuti Yesu Munazarete uyu wazamuwiskira pasi malo agha na kusintha malango agho Mozesi wakatipa.”

15 Ndipo wose awo ŵakaŵa mu Khoti Likuru la Ŵayuda* ŵakamudodoliska, ŵakawona kuti chisko chake chikaŵa nga ntchisko cha mungelo.

7 Kweni wasembe mukuru wakati: “Kasi vinthu ivi ndimo viliri?” 2 Stefano wakazgora kuti: “Mwaŵabali na ŵadada, pulikani. Chiuta wauchindami wakawonekera kwa sekuru withu Abrahamu apo wakaŵa mu Mesopotamiya, pambere wandambe kukhala ku Harani.+ 3 Chiuta wakati kwa iyo: ‘Fuma mu charu chako na ku ŵabali ŵako ndipo ulute ku charu icho nikulongorenge.’+ 4 Ntheura wakafumamo mu charu cha Ŵakalidi na kwamba kukhala mu Harani. Awiske ŵakati ŵafwa,+ Chiuta wakamulongozga kuti wazakakhale mu charu icho imwe sono mukukhalamo.+ 5 Ndipouli, wakamupa chiharo chara mu charu ichi, nanga ntchakukandapo lundi pera. Kweni wakalayizga kuti wamupenge charu ichi kuŵa chake, ndipo pamanyuma pake ku mphapu* yake,+ uku pa nyengo iyo wakaŵavya mwana. 6 Kweniso, Chiuta wakamuphalira kuti mphapu* yake yizamukhala mu charu chaŵene ndipo ŵanthu ŵazamuŵazgora ŵazga na kuŵayuzga* vyaka 400.+ 7 Chiuta wakati: ‘Kweni nizamuweruzga mtundu uwo ŵazamuwuteŵetera nga mbazga,+ ndipo pamanyuma pa vinthu ivi, ŵazamufumamo na kunichitira uteŵeti wakupatulika mu malo agha.’+

8 “Ndiposo wakamupa phangano la ukotoli,+ ntheura wakababa Yisake+ na kumukotora pa zuŵa la 8,+ ndipo Yisake wakababa Yakhobe, ndipo Yakhobe wakababa ŵasekuru 12. 9 Ndipo ŵasekuru ŵakachitira sanji Yosefe+ na kumuguliska ku Eguputo.+ Kweni Chiuta wakaŵa nayo,+ 10 wakamuthaska mu visuzgo vyake vyose. Wakamupa vinjeru ndipo wakatemweka pamaso pa Farawo themba la Eguputo. Ntheura likamwimika kuti walongozge Eguputo na nyumba yake yose.+ 11 Kweni njara yikawa pa Eguputo yose na Kenani, kukaŵa suzgo yikuru, ndipo ŵasekuru ŵithu ŵakatondeka kusanga chakurya.+ 12 Kweni Yakhobe wakapulika kuti mu Eguputo mukaŵa vyakurya ndipo wakatuma ŵasekuru ŵithu kakwamba.+ 13 Paulendo wachiŵiri, Yosefe wakajivumbura ku ŵakuru ŵake, ndipo Farawo wakaŵamanya ŵabali ŵa Yosefe.+ 14 Ntheura Yosefe wakatuma uthenga na kuchema Yakhobe wiske na ŵabali ŵake wose kufuma ku malo ghara,+ wose ŵakaŵapo ŵanthu 75.+ 15 Yakhobe wakakhilira ku Eguputo,+ ndiko wakafwira,+ ŵasekuru ŵithu nawo ŵakafwira kuko.+ 16 Ŵakanyamura viwangwa vyawo na kukasunga ku Shekemu mu dindi ilo Abrahamu wakagura na ndalama zasiliva ku ŵana ŵa Hamori mu Shekemu.+

17 “Apo nyengo yikasendeleranga kuti layizgo la Chiuta lifiskike ilo wakaphalira Abrahamu, mtundu uwu ukakura na kwandana mu Eguputo. 18 Ndipo kukawuka themba linyake mu Eguputo ilo likamanya yayi vya Yosefe.+ 19 Themba ili likachitira viheni mtundu withu ndipo likachichizga ŵasekuru kutaya ŵabonda ŵawo, kuti ŵaleke kuŵa ŵamoyo.+ 20 Mozesi wakababika mu nyengo yira, ndipo wakaŵa wakutowa chomene mu maso gha Chiuta. Wakalereka myezi yitatu mu nyumba ya awiske.+ 21 Kweni ŵakati ŵamutaya,+ mwana msungwana wa Farawo wakamutora na kumulera nga ni mwana wake.+ 22 Ntheura Mozesi wakasambizgika vinjeru vyose vya Ŵaeguputo. Nakuti wakaŵa wankhongono mu mazgu ghake na milimo.+

23 “Sono apo wakaŵa na vyaka 40, wakaghanaghana kuti wakawone ŵabali ŵake, ŵana ŵa Israyeli.+ 24 Ndipo wakati wawona yumoza wakuyuzgika, wakamuvikilira na kukoma Mueguputo kuti wawezgere nduzga. 25 Iyo wakaghanaghananga kuti ŵabali ŵake ŵamanyenge kuti Chiuta wakaŵaponoskanga kwizira mu woko lake, kweni ŵakamanya yayi. 26 Ndipo zuŵa lakulondezgapo, wakiza kwa iwo ndipo wakasanga kuti ŵakutimbana. Wakayezga kuŵagumanya kuti ŵaŵe pa mtende, wakati: ‘Mwaŵanthu imwe mphaubali. Mukusuzgiranachi?’ 27 Kweni uyo wakasuzganga munyake wakakantchizga Mozesi, wakati: ‘Ni njani wakwimika kuŵa mulongozgi na mweruzgi withu? 28 Kasi ukukhumba kunikoma nga umo ukakomera Mueguputo mayiro?’ 29 Mozesi wakati wapulika mazgu agha, wakachimbira ndipo wakakhala nga ni mulendo mu charu cha Midiyani, uko wakababa ŵana ŵaŵiri ŵasepuka.+

30 “Pakati pajumpha vyaka 40, mungelo wakamuwonekera mu mapopa gha Phiri la Sinayi mu chivwati icho chikabukanga moto.+ 31 Mozesi wakati wawona ivi, wakazizwa chomene. Kweni apo wakasendeleranga kuti walaŵisiske, wakapulika mazgu gha Yehova,* ghakuti: 32 ‘Ndine Chiuta wa ŵasekuru ŵako, Chiuta wa Abrahamu, wa Yisake, na wa Yakhobe.’+ Mozesi wakamba kutenthema ndipo wakaŵavya chikanga kuti walutilire kulaŵisiska. 33 Yehova* wakati kwa iyo: ‘Vura vilyato* ku malundi ghako, chifukwa malo agho wimilirapo ni malo ghatuŵa. 34 Nawona nadi kuyuzgika kwa ŵanthu ŵane awo ŵali mu Eguputo. Napulika kutampha kwawo+ ndipo nakhira kuti niŵathaske. Sono zanga, nikutumenge ku Eguputo.’ 35 Mozesi uyu, uyo ŵakamukana, ŵakati: ‘Ni njani wakwimika kuŵa mulongozgi na mweruzgi?’+ munthu uyu ndiyo Chiuta wakamutuma+ kuŵa mulongozgi na muwomboli kwizira mwa mungelo uyo wakawoneka kwa iyo mu chivwati. 36 Munthu uyu wakaŵafumiska,+ wakachita minthondwe* na vimanyikwiro mu Eguputo,+ pa Nyanja Yiswesi,+ ndiposo mu mapopa kwa vyaka 40.+

37 “Uyu ndiyo Mozesi uyo wakati ku ŵana ŵa Israyeli: ‘Chiuta wazamumuwuskirani ntchimi nga ndine pakati pa ŵabali ŵinu.’+ 38 Uyu ndiyo wakaŵa pakati pa mpingo mu mapopa pamoza na mungelo+ uyo wakayowoya kwa iyo+ pa Phiri la Sinayi ndiposo pamoza na ŵasekuru ŵithu, ndipo wakapokera mazgu ghamoyo ghakupatulika kuti wapeleke kwa ise.+ 39 Ŵasekuru ŵithu ŵakakana kumupulikira, kweni ŵakamukantchizgira kumphepete+ ndipo mu mitima yawo ŵakawelera ku Eguputo,+ 40 ŵakati kwa Aroni: ‘Tipangira ŵachiuta kuti ŵatidangilire. Pakuti Mozesi uyo wakatifumiska mu charu cha Eguputo, tikumanya yayi icho chamuchitikira.’+ 41 Ntheura ŵakapanga tholi mu mazuŵa ghara ndipo ŵakiza na sembe ku chikozgo chira na kwamba kusangwa na milimo ya mawoko ghawo.+ 42 Ntheura Chiuta wakafumako kwa iwo na kuŵaleka kuti ŵachite uteŵeti wakupatulika ku mawumba gha kuchanya,+ nga ni umo kuli kulembekera mu buku la Ntchimi kuti: ‘Imwe nyumba ya Israyeli, kasi mukapelekanga kwa ine sembe na vyawanangwa apo mukaŵa mu mapopa vyaka 40? 43 Kweni mukanyamura hema la Moloko+ na nyenyezi ya chiuta Refani, vikozgo ivyo mukapanga kuti muvisopenge. Ntheura nimutoleraninge kutali kujumpha ku Babuloni.’+

44 “Ŵasekuru ŵithu ŵakaŵa na hema la ukaboni mu mapopa, nga umo Chiuta wakaphalilira Mozesi kuti walipange mwakuyana na chakuwonerapo icho wakawona.+ 45 Ndipo ŵasekuru ŵithu ŵakalipokelera na kunjira nalo pamoza na Joshuwa mu charu icho chikaŵa cha mitundu+ iyo Chiuta wakayichimbizga panthazi pa ŵasekuru ŵithu.+ Likakhala mwenemumo m’paka mu mazuŵa gha Davide. 46 Chiuta wakamutemwa Davide. Ndipo Davide wakalomba kuti wamuzengere nyumba Chiuta wa Yakhobe.+ 47 Kweni Solomoni ndiyo wakamuzengera nyumba Chiuta.+ 48 Kweni Chiuta Wapachanya Nkhanira wakukhala mu nyumba zakuzengeka na mawoko chara,+ nga umo ntchimi yikuyowoyera kuti: 49 ‘Yehova* wakuti kuchanya ntchitengo chane,*+ ndipo charu chapasi ntchakukandapo malundi ghane.+ Kasi munizengerenge nyumba ya mtundu wuli? Panji kasi malo ghane ghakupumulirapo ghali nkhu? 50 Asi woko lane ndilo lili kupanga vinthu vyose ivi?’+

51 “Mwaŵanthu ŵanonono na ŵambura kukotoleka mu mtima na makutu. Nyengo zose mukulimbana na mzimu utuŵa. Mukuchita nga umo ŵasekuru ŵinu ŵakachitira.+ 52 Ni ntchimi nji iyo ŵasekuru ŵinu ŵakaleka kuyitambuzga?+ Ŵakakoma awo ŵakapharazga vya kwiza kwa murunji,+ uyo imwe sono mwamwendera mphiska na kumukoma.+ 53 Mukapokera Dango ilo likapelekeka kwizira mu ŵangelo+ kweni mundalisunge.”

54 Ŵakati ŵapulika vinthu ivi, ŵakakwiya chomene mu mitima yawo ndipo ŵakamba kumumemenera mino. 55 Kweni iyo, wakazura na mzimu utuŵa, wakadodoliska kuchanya ndipo wakawona uchindami wa Chiuta na wa Yesu uyo wakimilira ku woko lamalyero la Chiuta,+ 56 ndipo wakati: “Wonani, nkhuwona machanya ghajulika ndipo Mwana wa munthu+ wimilira ku woko lamalyero la Chiuta.”+ 57 Ŵakakolomoka na mazgu ghapachanya ndipo ŵakajara makutu ghawo na mawoko ndipo wose pamoza ŵakamulotokera. 58 Ndipo ŵakati ŵamuponya kuwaro kwa msumba, ŵakamba kumuswa na malibwe.+ Ndipo ŵakaboni+ ŵakaŵika malaya ghawo ghakuwaro pa malundi gha munyamata wakuchemeka Saulosi.+ 59 Apo ŵakamuponyanga malibwe Stefano, wakaŵeyelera kuti: “Fumu Yesu, pokelerani mzimu wane.” 60 Ndipo wakajikama na kuchemerezga na lizgu lankhongono kuti: “Yehova,* mungaŵapanga mulandu chara pa kwananga uku.”+ Ndipo wakati wayowoya ichi, wakagona tulo mu nyifwa.

8 Saulosi wakazomerezga kuti Stefano wakomeke.+

Pa zuŵa lira, mpingo uwo ukaŵa mu Yerusalemu ukamba kutambuzgika chomene. Wose ŵakambininikira mu vigaŵa vya Yudeya na Samariya, ŵapositole pera ndiwo ŵakakhala.+ 2 Kweni ŵanalume ŵakusopa ŵakamuyegha Stefano kukamusunga, ndipo ŵakamulira chomene. 3 Kweni Saulosi, wakamba kuyungwiska mpingo. Wakanjiranga mu nyumba na nyumba na kuguguzira kuwaro ŵanalume na ŵanakazi, wakaŵapelekanga ku jele.+

4 Kweni awo ŵakambininika ŵakenda mu charu na kupharazga makani ghawemi gha mazgu gha Chiuta.+ 5 Filipu wakakhilira ku msumba wa Samariya+ na kwamba kuŵapharazgira vya Khristu. 6 Mizinda yose yikategherezganga ivyo Filipu wakayowoyanga, uku ŵakupulika na kuwona vimanyikwiro ivyo wakachitanga. 7 Ŵanthu ŵanandi ŵakaŵa na mizimu yaukazuzi, ndipo yikakolomokanga na mazgu ghakuru na kufuma.+ Kweniso, ŵanandi awo ŵakaŵa ŵakufwa viŵaro na ŵakupendera ŵakachizgika. 8 Ntheura mukaŵa chimwemwe chikuru mu msumba wura.

9 Sono mu msumba mukaŵa mwanalume munyake zina lake Simoni, uyo wakachitanga masalamusi na kuzukumiska mtundu wa Samariya, ndipo wakajiwonanga kuti ni mukuru. 10 Ndipo wose, kwambira ŵachoko m’paka ŵakuru, ŵakategherezganga kwa iyo na kuyowoya kuti: “Munthu uyu ni Nkhongono ya Chiuta, iyo yikuchemeka Yikuru.” 11 Ntheura ŵakategherezganga kwa iyo chifukwa chakuti wakaŵazukumiska nyengo yitali na masalamusi ghake. 12 Kweni ŵakati ŵagomezga Filipu, uyo wakapharazganga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta+ na gha zina la Yesu Khristu, ŵakabatizikanga, ŵanalume na ŵanakazi wuwo.+ 13 Simoni nayo wakagomezga, ndipo wakati wabatizika wakaŵanga na Filipu+ nyengo zose. Wakazukuma wati wawona vimanyikwiro na milimo yikuru yankhongono iyo yikachitikanga.

14 Ŵapositole mu Yerusalemu ŵakati ŵapulika kuti ŵanthu ŵa mu Samariya ŵazomera mazgu gha Chiuta,+ ŵakaŵatumira Petrosi na Yohane. 15 Iwo ŵakakhira na kuŵalombera kuti ŵapokere mzimu utuŵa.+ 16 Pakuti ŵanthu aŵa ŵakaŵa kuti ŵandapokere mzimu utuŵa, kweni ŵakabatizika waka mu zina la Fumu Yesu.+ 17 Ŵapositole ŵakaŵika mawoko ghawo pa iwo,+ ndipo ŵakamba kupokera mzimu utuŵa.

18 Sono Simoni wakati wawona kuti ŵanthu ŵapokera mzimu ŵapositole ŵati ŵaŵika mawoko pa iwo, wakakhumba kuŵapa ndalama, 19 wakati: “Nane munipeko mazaza agha, kuti waliyose uyo naŵikapo mawoko ghane wapokerenge mzimu utuŵa.” 20 Kweni Petrosi wakati kwa iyo: “Uparanyike lumoza na siliva lako, chifukwa ukughanaghana kuti ungagura chawanangwa cha Chiuta na ndalama.+ 21 Ulije chigaŵa pa uteŵeti uwu, pakuti mtima wako ngwambura kunyoloka pamaso pa Chiuta. 22 Chifukwa cha uheni wako uwu ng’anamuka mtima, ndipo uŵeyelere Yehova* kuti usange ntchamachitiko, Chiuta wakugowokere maghanoghano ghaheni agho ghali mu mtima wako. 23 Nkhuwona kuti ndiwe poyizoni wakofya* kweniso muzga waubendezi.” 24 Simoni wakati kwa iwo: “Muniŵeyelere kwa Yehova* kuti ivyo mwayowoya vileke kuniwira.”

25 Ntheura, ŵakati ŵapeleka ukaboni mwakukwana na kuyowoya mazgu gha Yehova,* ŵakawelera ku Yerusalemu, ndipo ŵakapharazganga makani ghawemi mu mizi yinandi ya Ŵasamariya.+

26 Kweni mungelo wa Yehova*+ wakayowoya na Filipu, wakati: “Wuka ndipo ulute kumwera ku msewu wakufuma ku Yerusalemu kuya ku Gaza.” (Uwu ni msewu wa mu chipalamba.) 27 Ntheura wakawuka na kuluta, ndipo wonani, nduna ya ku Etiyopiya, munthu uyo wakaŵa na mazaza pasi pa Kandake, fumukazi ya Ŵaetiyopiya. Nduna iyi yikalaŵiliranga usambazi wose wa fumukazi yake. Yikaluta ku Yerusalemu kukasopa.+ 28 Apo yikaweranga, yikaŵazganga mwakukwezga buku la ntchimi Yesaya mu gileta lake. 29 Ntheura mzimu ukati kwa Filipu: “Sendelera kufupi na gileta ili.” 30 Filipu wakalichimbilira na kulongozgana nalo ndipo wakapulika nduna yikuŵazga mwakukwezga mazgu mu buku la ntchimi Yesaya, ndipo wakati: “Kasi mukupulikiska ivyo mukuŵazga?” 31 Iyo yikati: “Ningapulikiska wuli kwambura kuti munthu wanilongozge?” Ndipo yikaŵeyelera Filipu kuti wakwere na kukhala nayo mu gileta. 32 Sono chigaŵa cha Lemba icho yikaŵazganga chikaŵa chakuti: “Nga ni mberere wakatolekera kukakomeka, ndipo nga ni mwana wa mberere uyo wali waka chete panthazi pa wakumeta, nayo wakajura mulomo wake chara.+ 33 Urunji ukawuskikako kwa iyo apo wakayuyulikanga.+ Ni njani wayowoyenge vya muwiro wake? Chifukwa umoyo wake wawuskikapo pa charu chapasi.”+

34 Nduna yikati kwa Filipu: “Niphalira, kasi ntchimi yikuyowoya vya njani apa? Vyake panji vya munthu munyake?” 35 Filipu wakamba kuyowoya, ndipo pakwamba na Lemba ili, wakamupharazgira makani ghawemi ghakuyowoya vya Yesu. 36 Sono apo ŵakendanga mu msewu, ŵakafika apo pakaŵa maji ghanandi, ndipo nduna yikati: “Wona maji agha, ntchivichi chikunitondeska kubatizika?” 37 *—— 38 Nduna yikati gileta liyime. Ndipo wose ŵaŵiri, Filipu na nduna, ŵakanjira mu maji ndipo wakayibatiza. 39 Ŵakati ŵafuma mu maji, mwaluŵiro mzimu wa Yehova* ukamutolera kunyake Filipu. Nduna yikamuwonaso chara, kweni yikalutilira ulendo wake mwakukondwa. 40 Kweni Filipu wakasangika kuti wali mu Ashidodi, ndipo wakendendeka mu chigaŵa ichi na kulutilira kupharazga makani ghawemi mu misumba yose m’paka ku Kesareya.+

9 Saulosi wakalutilira kofya ŵasambiri ŵa Fumu+ ndipo wakakhumbisiska kuŵakoma, wakaluta kwa wasembe mukuru 2 ndipo wakamupempha makalata kuti walute nagho ku masunagoge gha mu Damaseko, mwakuti wakakake ŵanalume na ŵanakazi awo waŵasanga kuti mba Nthowa ya Fumu+ na kwiza nawo ku Yerusalemu.

3 Sono apo wakaŵa pafupi kufika ku Damaseko, mwamabuchi ungweru wakufuma kuchanya ukamuŵalira zingilizge.+ 4 Wakawa pasi ndipo wakapulika mazgu ghakuti: “Saulosi, Saulosi, ukunitambuzgirachi?” 5 Iyo wakati: “Ndimwe njani, Fumu?” Wakati: “Ndine Yesu,+ uyo ukumutambuzga.+ 6 Kweni wuka ukanjire mu msumba, ndipo wamuphalirika icho ukwenera kuchita.” 7 Sono ŵanalume awo ŵakendanga nayo pamoza ŵakimilira kwambura kuyowoya, ŵakapulika nadi mphomo ya mazgu, kweni ŵakawona munthu yayi.+ 8 Saulosi wakawuka, nangauli maso ghake ghakaŵa ghakujura kweni wakawonanga kanthu chara. Ntheura ŵakamukora pa woko na kunjira nayo mu Damaseko. 9 Wakakhala kwambura kuwona mazuŵa ghatatu,+ ndipo wakarya chara nesi kumwa.

10 Mu Damaseko mukaŵa msambiri munyake zina lake Hananiya,+ ndipo Fumu yikati kwa iyo mu mboniwoni: “Hananiya!” Iyo wakati: “Ndine pano Fumu.” 11 Fumu yikati kwa iyo: “Wuka, ulute ku msewu wakuchemeka Wakunyoloka, ndipo pa nyumba ya Yudasi ukafumbilire munthu zina lake Saulosi, wa ku Taraso.+ Pakuti wona, wakulomba, 12 ndipo mu mboniwoni wawona mwanalume zina lake Hananiya wakunjira na kuŵika mawoko ghake pa iyo mwakuti wambeso kuwona.”+ 13 Kweni Hananiya wakazgora kuti: “Fumu, ŵanthu ŵanandi ŵaniphalira vya munthu uyu. Ŵaniphalira vinthu viheni vyose ivyo wakachitira ŵatuŵa ŵinu mu Yerusalemu. 14 Ndipo sono wali na mazaza ghakufuma ku ŵalara ŵa ŵasembe kuti wakake wose awo ŵakuchema pa zina linu.”+ 15 Kweni Fumu yikati kwa iyo: “Lutanga, chifukwa munthu uyu ntchiŵiya chane chakusoleka+ icho chiyeghenge zina lane ku mitundu+ kweniso ku mathemba+ na ŵana ŵa Israyeli. 16 Pakuti nimulongorenge makora unandi wa masuzgo agho wakumanenge nagho chifukwa cha zina lane.”+

17 Ntheura Hananiya wakaluta na kunjira mu nyumba, ndipo wakaŵika mawoko ghake pa iyo na kuyowoya kuti: “Saulosi, mubali wane, Fumu Yesu uyo wakawonekera kwa iwe pa msewu uwo ukendangamo, wanituma, mwakuti wambeso kuwona ndipo uzuzgike na mzimu utuŵa.”+ 18 Nyengo yeneyiyo, mu maso ghake mukafuma vinthu ivyo vikawonekanga nga ni mamba, ndipo wakambaso kuwona. Wakawuka na kubatizika, 19 ndipo wakarya chakurya na kusanga nkhongono.

Wakakhala na ŵasambiri mu Damaseko kwa tumazuŵa.+ 20 Ndipo nyengo yeneyiyo, wakamba kupharazga mu masunagoge kuti Yesu ni Mwana wa Chiuta. 21 Kweni wose awo ŵakamupulikanga ŵakazizwa ndipo ŵakatenge: “Asi munthu uyu ndiyo wakasuzga chomene ŵanthu ŵa mu Yerusalemu awo ŵakuchema pa zina ili?+ Asi wiza kuno kuti waŵakake na kuluta nawo ku ŵalara ŵa ŵasembe?”+ 22 Kweni Saulosi wakalutilira kuŵa na nkhongono ndipo wakagodanga Ŵayuda awo ŵakakhalanga mu Damaseko apo wakaŵakhorweskanga kuti Yesu ni Khristu.+

23 Sono mazuŵa ghanandi ghakati ghajumphapo, Ŵayuda ŵakapangana kuti ŵamukome.+ 24 Ŵayuda ŵakatandaranga pa vipata muhanya na usiku mwakuti ŵamukome. Kweni Saulosi wakamanya chiŵembu chawo. 25 Ntheura ŵasambiri ŵake ŵakamutora na kumuŵika mu chitete, na kumukhizgira pa windo la linga nausiku.+

26 Wakati wafika mu Yerusalemu+ wakayezgayezga kuŵa pamoza na ŵasambiri, kweni wose ŵakamopanga, chifukwa ŵakagomezga chara kuti ni msambiri. 27 Ntheura Baranaba+ wakamovwira na kumulongozgera ku ŵapositole. Baranaba wakalongosolera ŵapositole umo Saulosi wakawonera Fumu+ pa msewu, ndiposo kuti Fumu yikayowoya nayo. Kweniso kuti mu zina la Yesu wakaŵapharazgira mwachikanga ŵanthu ŵa mu Damaseko.+ 28 Ntheura wakakhala nawo, wakendanga mwakufwatuka* mu Yerusalemu, kuyowoya mwachikanga mu zina la Fumu. 29 Wakayowoyanga na kususkana na Ŵayuda ŵakuyowoya Chigiriki. Kweni aŵa ŵakayezgayezga kuti ŵamukome.+ 30 Ŵabali ŵakati ŵamanya ichi, ŵakakhilira nayo ku Kesareya ndipo ŵakamutuma ku Taraso.+

31 Ntheura mu Yudeya mose na Galileya na Samariya+ mpingo ukaŵa pa nyengo yamtende, ukazengekanga. Ukalutilira kwandana chifukwa chakuti ukendanga mu kopa Yehova* na mu chisangulusko cha mzimu utuŵa.+

32 Sono apo Petrosi wakendendekanga mu vigaŵa vyose wakakhiliraso ku ŵatuŵa awo ŵakakhalanga mu Lida.+ 33 Kura wakasangako munthu munyake zina lake Eneya, uyo wakagona pa bedi vyaka 8, pakuti wakaŵa wakufwa viŵaro. 34 Ndipo Petrosi wakati kwa iyo: “Eneya, Yesu Khristu wakukuchizga.+ Wuka ndipo tandika pa bedi lako.+ Ntheura wakawuka nyengo yeneyiyo.” 35 Wose awo ŵakakhalanga mu Lida na Chidika cha Sharoni ŵakati ŵamuwona, ŵakang’anamukira kwa Fumu.

36 Mu Yopa mukaŵa msambiri munyake zina lake Tabita, kung’anamura “Dorika.”* Wakachitanga milimo yiwemi na kupeleka vyawanangwa ku ŵanthu. 37 Kweni mu mazuŵa ghara wakalwara na kufwa. Ntheura ŵakamugeziska na kumugoneka mu chipinda chamuchanya. 38 Sono pakuti Lida wakaŵa pafupi na Yopa, ŵasambiri ŵakati ŵapulika kuti Petrosi wali mu msumba uwu ŵakamutumira ŵanalume ŵaŵiri kuti ŵakamuŵeyelere kuti: “Chonde mwize kwa ise mwaluŵiro.” 39 Ntheura Petrosi wakawuka na kuluta nawo. Wakati wafika, ŵakamulongozgera mu chipinda chamuchanya. Ndipo vyokoro vyose vikimilira kumuzingilizga uku vikulira na kulongora malaya ghanandi, na minjilira* iyo Dorika wakapanganga apo wakaŵa pamoza nawo. 40 Petrosi wakafumiskira waliyose kuwaro,+ ndipo wakati wajikama, wakalomba. Wakazgokera ku chitanda, wakati: “Tabita, wuka!” Tabita wakajura maso ghake ndipo wakati wawona Petrosi, wakakhazikika.+ 41 Ntheura Petrosi wakamukora pa woko, wakamuwuska, ndipo wakachema ŵatuŵa na vyokoro na kumupeleka wamoyo.+ 42 Ichi chikamanyikwa mu Yopa mose, ndipo ŵanandi ŵakagomezga mwa Fumu.+ 43 Petrosi wakakhala mu Yopa mazuŵa ghachoko na Simoni wakunyuka vikumba.+

10 Sono mu Kesareya mukaŵa mwanalume munyake zina lake Koroneliyo, mulara wa ŵasilikari* ŵa gulu ilo likachemekanga Italiya.* 2 Munthu uyu wakasopanga na kopa Chiuta pamoza na ŵamunyumba yake wose. Wakapelekanga vyawanangwa vinandi ku ŵanthu ndipo nyengo zose pakulomba wakaŵeyeleranga kwa Chiuta. 3 Zuŵa linyake, pafupifupi ora la 9,*+ mu mboniwoni wakawona mungelo wa Chiuta wakwiza kwa iyo na kuyowoya nayo kuti: “Koroneliyo!” 4 Koroneliyo wakamudodoliska, wakatenthema ndipo wakati: “Ntchivichi Fumu?” Iyo wakati: “Malurombo ghako na vyawanangwa vyakwera kwa Chiuta ndipo vili nga ntchikumbusko.+ 5 Sono tuma ŵanthu ku Yopa kuti ŵakacheme munthu munyake zina lake Simoni, uyo wakuchemeka Petrosi. 6 Munthu uyu ni mulendo wa* Simoni wakunyuka vikumba, uyo wali na nyumba mumphepete mwa nyanja.” 7 Mungelo uyo wakayowoya nayo wakati waluta waka, wakachema ŵateŵeti ŵake ŵamunyumba ŵaŵiri na msilikari wakopa Chiuta pa awo ŵakamuteŵeteranga nyengo zose, 8 ndipo wakaŵalongosolera vyose na kuŵatuma ku Yopa.

9 Zuŵa lakulondezgapo, uku ŵachali kwenda ulendo wawo kweni ŵali pafupi na msumba, Petrosi wakakwera pachanya pa nyumba pafupifupi pa ora la 6* kuti wakalombe. 10 Kweni njara yikamukora chomene ndipo wakakhumbanga kurya. Apo ŵakanozganga chakurya, wakaŵa mu kazimuzimu ndipo wakawona mboniwoni.+ 11 Wakawona kuchanya kwajulika ndipo chinthu* chikakhiranga. Chikaŵa nga ntchisalu chikuru icho chakolereka mu makona ghake ghanayi ndipo chikakhizgikiranga pa charu chapasi. 12 Pa chinthu ichi pakaŵa mitundu yose ya vyamoyo vya malundi ghanayi na vinthu vyakukhwaŵa vya pa charu chapasi na viyuni vyamudera. 13 Wakapulika mazgu ghakuti: “Petrosi wuka, koma ndipo urye!” 14 Kweni Petrosi wakati: “Yayi Fumu, chifukwa nindaryepo chinthu chilichose chakufipirwa na chaukazuzi.”+ 15 Kachiŵiri wakapulika mazgu ghakuti: “Leka kuchema vinthu ivyo Chiuta watozga kuti ni vyakufipirwa.” 16 Ichi chikachitika kachitatu, ndipo nyengo yeneyiyo chinthu* chira chikatolekera kuchanya.

17 Sono uku Petrosi wachali kughanaghanira icho mboniwoni iyo wakawona yikang’anamuranga, ŵanthu awo ŵakatumika na Koroneliyo ŵakafumbilira nyumba ya Simoni ndipo ŵakimilira penepapo pa chipata.+ 18 Ndipo ŵakachemerezga na kufumba usange kukaŵa mulendo, Simoni wakuchemeka Petrosi. 19 Apo Petrosi wakaghanaghaniranga vya mboniwoni, mzimu+ ukati: “Wona, ŵanalume ŵatatu ŵakukupenja. 20 Sono wuka, khira ndipo ulute nawo. Kukayika chara nanga mphachoko chifukwa ndine naŵatuma.” 21 Ntheura Petrosi wakakhilira ku ŵanthu ndipo wakati: “Munthu uyo mukupenja ndine. Mwapukwachi kuno?” 22 Iwo ŵakati: “Koroneliyo,+ mulara wa ŵasilikari, munthu murunji na wakopa Chiuta ndiposo uyo wakulumbika na mtundu wose wa Ŵayuda, wakaphalirika na Chiuta mwa mungelo mutuŵa kuti wakucheme ulute ku nyumba yake kweniso kuti wakapulike vinthu ivyo ukwenera kuyowoya.” 23 Ntheura wakaŵanjizga mu nyumba na kukhala nawo nga mbalendo ŵake.

Zuŵa lakulondezgapo, wakawuka na kuluta nawo, ndipo ŵabali ŵanyake awo ŵakafuma ku Yopa ŵakaluta nayo. 24 Machero ghake, wakanjira mu Kesareya. Koroneliyo wakaŵalindizganga ndipo wakachemera pamoza ŵabali ŵake na ŵabwezi ŵake ŵapamtima. 25 Apo Petrosi wakanjiranga, Koroneliyo wakakumana nayo, wakawa mu malundi ghake na kumusindamira.* 26 Kweni Petrosi wakamuwuska, wakati: “Wuka, naneso ndine munthu nga ndiwe.”+ 27 Apo wakayowoyanga nayo wakanjira ndipo wakasanga ŵanthu ŵanandi ŵawungana. 28 Petrosi wakati kwa iwo: “Mukumanya makora kuti Muyuda wakuzomerezgeka yayi kuchezga panji kuŵa pafupi na munthu wa mtundu unyake.+ Kweni Chiuta wanilongora kuti nileke kuchema munthu kuti ngwakufipirwa panji mukazuzi.+ 29 Ntheura apo nkhachemeka, nkhiza kwambura kususka. Sono yowoyani icho mwanichemera.”

30 Penepapo Koroneliyo wakati: “Mazuŵa ghanayi agho ghajumpha kwamba pa ora ili, nkhalombanga mu nyumba yane pa ora la 9.* Ndipo nkhawona mwanalume wavwara chakuvwara chakugabuka wimilira panthazi pane, 31 ndipo wakati: ‘Koroneliyo, Chiuta wapulika lurombo lwako na kukumbuka vyawanangwa vyako. 32 Ntheura, tuma ŵanthu ku Yopa ŵakacheme Simoni, wakuchemeka Petrosi. Munthu uyu ni mulendo mu nyumba ya Simoni, wakunyuka vikumba, mumphepete mwa nyanja.’+ 33 Nyengo yeneyiyo nkhaŵatuma kwa iwe, ndipo wachita makora kwiza. Sono tose tili panthazi pa Chiuta kuti tipulike vinthu vyose ivyo Yehova* wakutuma kuti utiphalire.”

34 Petrosi wakamba kuyowoya, wakati: “Nadi, sono namanya kuti Chiuta wakutemwera yayi.+ 35 Kweni wakupokelera munthu wa mtundu uliwose uyo wakumopa na kuchita urunji.+ 36 Chiuta wakatuma mazgu ku ŵana ŵa Israyeli kuŵapharazgira makani ghawemi gha mtende+ kwizira mwa Yesu Khristu, uyo ni Fumu ya ŵanthu wose.+ 37 Mukumanya nkhani iyo yikayowoyekanga mu Yudeya mose, iyo yikambira mu Galileya+ pamanyuma pa ubatizo uwo Yohane wakapharazga: 38 yikaŵa nkhani ya Yesu wa ku Nazarete. Chiuta wakamuphakazga na mzimu utuŵa+ na nkhongono, ndipo wakendendeka mu charu kuchita uwemi na kuchizga wose awo ŵakayuzgikanga na Dyabulosi,+ chifukwa Chiuta wakaŵa nayo.+ 39 Ndipo ise tili ŵakaboni ŵa vinthu vyose ivyo wakachita mu charu cha Ŵayuda na mu Yerusalemu. Kweni ŵakamukoma mwa kumupayika pa khuni. 40 Chiuta wakamuwuska pa zuŵa lachitatu+ ndipo wakamuzomerezga kuti wawonekere 41 ku ŵanthu wose chara, kweni kwa ise tikasolekerathu na Chiuta kuŵa ŵakaboni, ise tikarya na kumwa pamoza nayo wakati wawuka ku ŵakufwa.+ 42 Kweniso wakatituma kupharazga ku ŵanthu na kupeleka ukaboni wakukwana+ kuti iyo ndiyo wakasoleka na Chiuta kuŵa mweruzgi wa ŵamoyo na ŵakufwa.+ 43 Ntchimi zose zikumuchitira ukaboni,+ kuti waliyose uyo wakupulikana mwa iyo wakugowokereka zakwananga kwizira mu zina lake.”+

44 Uku Petrosi wachali kuyowoya za vinthu ivi, mzimu utuŵa ukiza pa wose awo ŵakapulikanga mazgu agha.+ 45 Ndipo ŵakupulikana awo ŵakiza na Petrosi awo ŵakaŵa ŵakukotoleka ŵakazukuma, chifukwa chawanangwa cha mzimu utuŵa chikapungulikira na pa ŵanthu ŵamitundu. 46 Pakuti ŵakaŵapulika ŵakuyowoya viyowoyero vyachilendo* na kulumba Chiuta.+ Penepapo Petrosi wakati: 47 “Kasi walipo uyo wangakanizga ŵanthu aŵa kuti ŵaleke kubatizika+ mu maji, awo ŵapokera mzimu utuŵa nga ndise?” 48 Ntheura wakaŵaphalira kuti ŵabatizike mu zina la Yesu Khristu.+ Ndipo ŵakamupempha kuti wakhaleko tumazuŵa.

11 Sono ŵapositole na ŵabali awo ŵakaŵa mu Yudeya ŵakapulika kuti ŵanthu ŵamitundu nawo ŵapokera mazgu gha Chiuta. 2 Ntheura apo Petrosi wakawelera ku Yerusalemu, awo ŵakakoseranga ukotoli+ ŵakamba kumususka, 3 ŵakatenge: “Ukanjira mu nyumba ya ŵanthu ŵambura kukotoleka na kurya nawo.” 4 Petrosi wakaŵalongosolera ivyo vikachitika, wakati:

5 “Ine nkhaŵa mu msumba wa Yopa nkhalombanga, ndipo mu kazimuzimu nkhawona mboniwoni, nkhawona chinthu* chikakhiranga nga ntchisalu chikuru icho chakoreka mu makona ghake ghanayi chikakhizgika pasi kufuma kuchanya, ndipo chikiza m’paka kwa ine.+ 6 Nkhalaŵisiskamo ndipo nkhawona vyamoyo vya malundi ghanayi vya pa charu chapasi, vikoko, vinthu vyakukhwaŵa, na viyuni vyamudera. 7 Nkhapulikaso mazgu ghakuti: ‘Petrosi wuka, koma ndipo urye!’ 8 Kweni nkhati: ‘Yayi Fumu, chifukwa chinthu chakufipirwa panji chaukazuzi chindanjiremo mu mulomo wane.’ 9 Kachiŵiri mazgu ghakufuma kuchanya ghakati: ‘Leka kuchema vinthu ivyo Chiuta watozga kuti ni vyakufipirwa.’ 10 Ichi chikachitika kachitatu, ndipo vyose vikaguzikiraso kuchanya. 11 Nyengo yeneyira ŵanalume ŵatatu ŵakimilira pa nyumba iyo tikaŵamo, iwo ŵakatumika kwa ine kufuma ku Kesareya.+ 12 Sono mzimu ukaniphalira kuti nilute nawo, kwambura kukayika nanga mphachoko. Ŵabali 6 aŵa nawo ŵakaluta nane, ndipo tikanjira mu nyumba ya munthu uyo.

13 “Wakatiphalira umo wakawonera mungelo wakwimilira mu nyumba yake na kuyowoya kuti: ‘Tuma ŵanthu ku Yopa ŵakacheme Simoni, wakuchemeka Petrosi,+ 14 ndipo wazamukuphalira vinthu ivyo ukwenera kuchita kuti iwe na wose ŵamunyumba yako muponoskeke.’ 15 Kweni nkhati namba kuyowoya, mzimu utuŵa ukiza pa iwo nga umo ukizira pa ise pakwamba.+ 16 Nkhakumbuka mazgu gha Fumu, ghakuti: ‘Yohane wakabatiza na maji,+ kweni imwe muzamubatizika na mzimu utuŵa.’+ 17 Ntheura, usange Chiuta wakapeleka chawanangwa chakuyana waka kwa iwo nga ni umo wakachitiraso kwa ise, taŵeneise tikagomezga Fumu Yesu Khristu, nkhaŵa njani ine kuti nijandizge Chiuta?”*+

18 Sono ŵakati ŵapulika vinthu ivi, ŵakaleka kumususka,* ndipo ŵakachindika Chiuta, ŵakati: “Chiuta wapelekaso mwaŵi ku ŵanthu ŵamitundu kuti ŵang’anamuke mtima kuti ŵazakasange umoyo.”+

19 Awo ŵakambininika+ chifukwa cha suzgo iyo yikawuka pa Stefano ŵakafika m’paka ku Fonike, Kipro, na Antiyoke, ŵakapharazgiranga Ŵayuda pera.+ 20 Kweni pakaŵa ŵanalume ŵanyake ŵa ku Kipro na Kurene awo ŵakiza ku Antiyoke ndipo ŵakamba kuyowoya na ŵanthu ŵakuyowoya Chigiriki, kupharazga makani ghawemi gha Fumu Yesu. 21 Kweniso woko la Yehova* likaŵa nawo, ndipo ŵanandi chomene ŵakagomezga na kung’anamukira kwa Fumu.+

22 Mpingo uwo ukaŵa mu Yerusalemu ukapulika vya iwo ndipo ukatuma Baranaba+ ku Antiyoke. 23 Wakati wafika na kuwona lusungu lukuru lwa Chiuta, wakasekelera ndipo wakamba kuŵakhwimiska wose kuti ŵalutilire kugomezgeka kwa Fumu na mtima wawo wose.+ 24 Baranaba wakaŵa munthu muwemi, wakazura na mzimu utuŵa na chipulikano. Ndipo mzinda ukuru ukasazgikirako kwa Fumu.+ 25 Ntheura wakaluta ku Taraso kuti wakapenje Saulosi.+ 26 Wakati wamusanga, wakiza nayo ku Antiyoke. Ntheura chaka chose ŵakawungananga nawo mu mpingo ndipo ŵakasambizga mzinda ukuru. Mukaŵa mu Antiyoke umo ŵasambiri mwakulongozgeka na Chiuta ŵakamba kuchemeka Ŵakhristu.+

27 Mu mazuŵa agha, ntchimi+ zikakhira kufuma ku Yerusalemu kuya ku Antiyoke. 28 Yumoza wawo zina lake Agabu+ wakawuka ndipo mzimu ukamovwira kuchima kuti pa charu chose paŵenge njara yikuru.+ Njara iyi yikaŵako nadi mu nyengo ya Kilaudiyo. 29 Ntheura ŵasambiri aŵa ŵakadumura kuti ŵatumizgenge wovwiri+ ku ŵabali awo ŵakakhalanga mu Yudeya. Waliyose wakapeleka kuyana na umo wakafiskira.+ 30 Ŵakatuma Baranaba na Saulosi+ kukapeleka wovwiri uwu mu mawoko gha ŵalara.

12 Pa nyengo yira, Themba Herode wakamba kusuzga ŵanyake mu mpingo.+ 2 Wakakoma na lupanga+ Yakobe mukuru wa Yohane.+ 3 Wakati wawona kuti ichi chikaŵakondweska Ŵayuda, wakakakaso Petrosi. (Agha ghakaŵa mazuŵa gha Chingwa Chambura Nthukumusi.)+ 4 Wakamukora na kumuŵika mu jele.+ Wakamupeleka ku magulu ghanayi gha ŵasilikari, gulu lililose likaŵa na ŵasilikari ŵanayi awo ŵakapokerananga pa kumulinda. Herode wakakhumbanga kumutolera ku* ŵanthu paumaliro wa Paska. 5 Ntheura Petrosi wakasungika mu jele, kweni mpingo ukalimbikira kumulombera kwa Chiuta.+

6 Apo Herode wakaŵa pafupi kumutolera ku ŵanthu, usiku wura Petrosi wakagona uku wakakika na matcheni ghaŵiri pakati pa ŵasilikari ŵaŵiri, ndipo pa mulyango pakaŵa ŵalinda awo ŵakalindanga jele. 7 Kweni wonani, mungelo wa Yehova* wakimilira pafupi,+ ndipo ungweru ukaŵala mu chipinda cha mu jele. Wakapamantha Petrosi mu mbambo na kumuwuska, wakati: “Wuka luŵiro!” Ndipo simbi zikawa kufuma mu mawoko ghake.+ 8 Mungelo wakati kwa iyo: “Nozgeka ndipo vwara vilyato* vyako.” Wakachita nthena. Paumaliro wakati kwa iyo: “Vwara laya lako lakuwaro ndipo unilondezge.” 9 Ndipo wakafuma na kumulondezga. Kweni wakamanya yayi kuti icho mungelo wakachitanga chikaŵa chanadi. Wakaghanaghananga kuti wakuwona mboniwoni. 10 Ŵakati ŵajumpha gulu lakwamba la ŵalinda na lachiŵiri, ŵakafika pa chipata chachisulo chakunjilira mu msumba, ndipo ichi chikajulika chekha. Ŵakati ŵafuma, ŵakenda lumoza mu msewu ndipo mwaluŵiro mungelo wakamuleka yekha. 11 Mahara ghakati ghizamo, Petrosi wakati: “Sono namanya nadi kuti Yehova* wangutuma mungelo wake na kunithaska mu woko la Herode na ku vyose ivyo Ŵayuda ŵalindizganga.”+

12 Wakati wamanya ivyo vyachitika, wakaluta ku nyumba ya Mariya nyina wa Yohane uyo wakuchemekaso Mariko,+ uko ŵanandi ŵakawungana pamoza ndipo ŵakalombanga. 13 Wakati wakhung’uska pa mulyango wa chipata, muteŵeti msungwana zina lake Roda wakiza kuti walingizgeko. 14 Wakati wamanya kuti ni mazgu gha Petrosi, wakakondwa chomene ndipo wakajura yayi chipata, kweni wakachimbilira mukati na kukayowoya kuti Petrosi wimilira pa chipata. 15 Ŵakati kwa iyo: “Wafuntha.” Kweni wakakosera kuti ndimo viliri. Ŵakamba kuyowoya kuti: “Ni mungelo wake.” 16 Kweni Petrosi wakalutilira kukhung’uska. Ŵakati ŵajurako, ŵakamuwona ndipo ŵakazizwa. 17 Kweni wakaŵasinizga na woko kuti ŵakhale chete ndipo wakaŵalongosolera umo Yehova* wakamufumiskira mu jele, ndipo wakati: “Mukaphare vinthu ivi kwa Yakobe+ na ŵabali.” Ndipo wakafuma na kuluta ku malo ghanyake.

18 Sono kukati kwacha, pakaŵa chiwawa chikuru pakati pa ŵasilikari chifukwa ŵakamanya yayi icho chikachitikira Petrosi. 19 Herode wakamupenja chomene Petrosi kweni wakatondeka kumusanga. Wakaŵafumbisiska ŵalinda na kugamura kuti ŵalangike.+ Herode wakakhira kufuma ku Yudeya kuya ku Kesareya ndipo wakakhalako kwa kanyengo.

20 Sono wakakwiyira ŵanthu ŵa ku Ture na Sidoni. Ntheura ŵakiza kwa iyo na mtima umoza. Ŵakati ŵanyengelera Blasito mulaŵiliri wa nyumba ya themba, ŵakamba kulomba mtende, chifukwa charu chawo chikapokeranga chakurya kufuma ku charu cha themba. 21 Kweni pa zuŵa lakutemeka, Herode wakavwara chakuvwara chaufumu ndipo wakakhala pa chitengo chakweruzgirapo na kwamba kuyowoya ku ŵanthu. 22 Ndipo ŵanthu awo ŵakawungana ŵakamba kuchemerezga kuti: “Ni mazgu gha chiuta, nga munthu chara!” 23 Nyengo yeneyiyo, mungelo wa Yehova* wakatimba Herode, chifukwa wakapeleka uchindami kwa Chiuta chara. Wakaryeka na mpholozi ndipo wakafwa.

24 Kweni mazgu gha Yehova* ghakalutilira kukura na kuthandazgika.+

25 Baranaba+ na Saulosi ŵakati ŵamalizga mulimo wakupeleka wovwiri mu Yerusalemu,+ pakuwerako ŵakatora Yohane,+ uyo wakuchemeka Mariko.

13 Sono mu mpingo+ wa mu Antiyoke mukaŵa ntchimi na ŵasambizgi aŵa: Baranaba, Simiyoni wakuchemeka Nigere, Lusiyasi wa ku Kurene, Manayeni uyo wakasambira pamoza na Herode uyo wakalamuliranga chigaŵa, na Saulosi. 2 Apo ŵakateŵeteranga Yehova* na kuziŵizga kurya, mzimu utuŵa ukati: “Munipatulire Baranaba na Saulosi+ kuti ŵachite mulimo uwo nili kuŵachemera.”+ 3 Ŵakati ŵaziŵizga kurya na kulomba, ŵakaŵika mawoko ghawo pa iwo na kuŵatuma kuti ŵalutenge.

4 Ntheura ŵanthu aŵa ŵakatumika na mzimu utuŵa ndipo ŵakakhilira ku Selukiya. Kufuma kura ŵakambukira ku Kipro. 5 Ŵakati ŵafika mu Salami, ŵakamba kupharazga mazgu gha Chiuta mu masunagoge gha Ŵayuda. Ŵakaŵaso na Yohane uyo wakaŵateŵeteranga.*+

6 Ŵakati ŵasolota mu chirwa chose m’paka ku Pafo, ŵakakumana na Muyuda munyake zina lake Barayesu, uyo wakaŵa wamayere kweniso ntchimi yitesi. 7 Wakaŵa pamoza na nduna* Seregiyo Paulosi, mwanalume wamahara. Nduna iyi yikakhumbanga kuti yipulike mazgu gha Chiuta, ntheura yikachema Baranaba na Saulosi. 8 Kweni Elimasi wamayere (pakuti ndilo ng’anamuro la zina lake) wakamba kuŵasuska, wakakhumbanga kuti nduna yira yileke kugomezga. 9 Saulosi, uyoso ni Paulosi, pakuzuzgika na mzimu utuŵa, wakamulaŵiska dodoli 10 ndipo wakati: “Wamunthu wakuzura na mtundu uliwose wa uryarya kweniso mtundu uliwose wa uheni, iwe mwana wa Dyabulosi,+ mulwani wa chilichose chaurunji, kasi ulekenge chara kutimbanizga nthowa zakunyoloka za Yehova?* 11 Wona, woko la Yehova lili pa iwe, ndipo uŵenge wachibulumutira, kwa kanyengo uwonenge ungweru wa dazi yayi.” Nyengo yeneyiyo, nyathutwe na chisi vikawa pa iyo, ndipo wakawurawura kupenja ŵanthu kuti ŵamukore pa woko ŵamulongozge. 12 Nduna yira, yikati yawona ivyo vyachitika, yikagomezga, pakuti yikazizikika na chisambizgo cha Yehova.*

13 Sono Paulosi na awo ŵakaŵa nayo ŵakakwera ngalaŵa kufuma ku Pafo ndipo ŵakafika pa Perega mu Pamfuliya. Kweni Yohane+ wakaŵaleka na kuwelera ku Yerusalemu.+ 14 Kweni iwo ŵakafuma ku Perega ndipo ŵakiza ku Antiyoke mu Pisidiya. Ŵakati ŵanjira mu sunagoge+ pa zuŵa la Sabata, ŵakakhala pasi. 15 Mazgu gha mu Dango+ na mu mabuku gha Ntchimi ghakati ghaŵazgika, ŵalara ŵa sunagoge ŵakaŵapempha kuti: “Mwaŵabali, usange muli na mazgu ghakukhozga ŵanthu, yowoyani.” 16 Ntheura Paulosi wakawuka, ndipo wakanyamuska woko lake kuti ŵanthu ŵakhale chete, wakati:

“Mwaŵanthu, Ŵaisrayeli na mwaŵanyake imwe mukopa Chiuta, pulikani. 17 Chiuta wa ŵanthu aŵa Ŵaisrayeli wakasora ŵasekuru ŵithu. Ndipo apo ŵanthu aŵa ŵakakhalanga nga mbalendo mu charu cha Eguputo, wakaŵakwezga na kuŵafumiska na woko lankhongono.+ 18 Wakaŵazizipizgira vyaka 40 mu mapopa.+ 19 Wakati waparanya mitundu 7 mu charu cha Kenani, wakaŵagaŵira charu chira kuŵa chiharo chawo.+ 20 Vyose ivi vikachitika mu vyaka pafupifupi 450.

“Pamanyuma wakaŵapa ŵeruzgi m’paka mu nyengo ya ntchimi Samuyeli.+ 21 Kweni pamasinda ŵakalomba kuti ŵaŵe na themba,+ ndipo Chiuta wakaŵapa Sauli mwana wa Kishi, wa fuko la Benjamini,+ uyo wakaŵalongozga vyaka 40. 22 Chiuta wakati wamuwuskapo, wakaŵawuskira Davide kuŵa themba,+ uyo wakamuchitira ukaboni ndipo wakati: ‘Nasanga Davide mwana wa Yese,+ munthu uyo wakukolerana na mtima wane.+ Wazamuchita vinthu vyose ivyo nkhukhumba.’ 23 Kufuma mu mphapu* ya munthu uyu, mwakuyana na layizgo lake, Chiuta wapeleka Yesu kuŵa mponoski wa Israyeli.+ 24 Pambere iyo wandize, Yohane wakapharazga ku ŵanthu wose ŵa Israyeli vya ubatizo kuŵa chimanyikwiro cha kung’anamuka mtima.+ 25 Kweni apo Yohane wakamalizganga uteŵeti wake, wakatenge: ‘Kasi mukuti ndine njani? Uyo mukughanaghana ndine chara. Kweni wonani, munyake wakwiza pamanyuma pane uyo nkhwenelera chara kusutura vilyato ku malundi ghake.’+

26 “Mwaŵabali, imwe ŵana ŵa Abrahamu na ŵanyake pakati pinu awo ŵakopa Chiuta, mazgu gha chiponosko agha ghali kutumizgika kwa ise.+ 27 Pakuti ŵanthu ŵa mu Yerusalemu na ŵalongozgi ŵawo ŵakamumanya iyo chara, kweni apo ŵakamweruzganga, ŵakafiska vinthu ivyo vikayowoyeka na Ntchimi,+ vinthu ivyo vikuŵazgika mwakukwezga sabata yiliyose. 28 Nangauli ŵakamusanga na mulandu wakwenelera nyifwa chara,+ ŵakachichizga Pilato kuti Yesu wakomeke.+ 29 Sono ŵakati ŵafiska vinthu vyose ivyo vikalembeka pakuyowoya vya iyo, ŵakamukhizga pa khuni ndipo ŵakamuŵika mu dindi.*+ 30 Kweni Chiuta wakamuwuska ku ŵakufwa.+ 31 Ndipo mazuŵa ghanandi wakawoneka ku awo ŵakakwera nayo kufuma ku Galileya kuya ku Yerusalemu. Sono aŵa mbakaboni ŵake ku ŵanthu.+

32 “Ntheura ise tikumupharazgirani makani ghawemi gha layizgo ilo likapelekeka ku ŵasekuru. 33 Pakuwuska Yesu,+ Chiuta wafiska layizgo ili kwa ise ŵana ŵawo. Vyachitika nga umo vili kulembekera mu salimo lachiŵiri kuti: ‘Iwe ndiwe mwana wane, muhanya uno nazgoka wuso.’+ 34 Chiuta wakamuwuska ku ŵakufwa, wazamuŵaso na thupi ilo lingavunda yayi. Chiuta wakayowoyerathu kuti: ‘Nimulongoraninge lusungu* ulo nkhalayizga kwa Davide, ulo ndwakugomezgeka.’+ 35 Wakayowoyaso mu salimo linyake kuti: ‘Muzomerezgenge chara kuti wakugomezgeka winu wawone kuvunda.’+ 36 Davide wakateŵetera Chiuta* mu muwiro wake, wakagona tulo mu nyifwa, ŵakaŵikika pamoza na ŵasekuru ŵake, ndipo thupi lake lili kuvunda.+ 37 Kweni uyo Chiuta wali kumuwuska, thupi lake likavunda chara.+

38 “Ntheura ŵabali, manyani kuti tikumupharazgirani kuti ŵanthu ŵangagowokereka zakwananga kwizira mwa iyo.+ 39 Dango la Mozesi+ lingamuzgorani ŵambura mulandu yayi, kweni chifukwa cha nyifwa ya munthu uyu, waliyose uyo wakugomezga wakuŵa wambura mulandu.+ 40 Ntheura muwoneseske kuti icho Ntchimi zikayowoya chileke kwiza pa imwe, chakuti: 41 ‘Imwe ŵakugoska, wonani, zizwani na kuparanyika, chifukwa nkhuchita mulimo mu mazuŵa ghinu, mulimo uwo muwugomezgenge yayi nanga munyake wangamulongosolerani makora.’”+

42 Sono apo ŵakafumanga, ŵanthu ŵakamba kuŵaŵeya kuti ŵazakaŵaphalireso makani agha Sabata yakulondezgapo. 43 Ntheura wumba uwo ukaŵa pa sunagoge ukati wambininika, Ŵayuda ŵanandi na ŵakung’anamukira ku Chiyuda awo ŵakasopanga Chiuta ŵakalondezga Paulosi na Baranaba. Apo Paulosi na Baranaba ŵakayowoyanga nawo, ŵakaŵachiska kuti ŵakhalilire mu lusungu lukuru lwa Chiuta.+

44 Sabata yakulondezgapo, pafupifupi msumba wose ukawungana pamoza kuti upulike mazgu gha Yehova.* 45 Ŵayuda ŵakati ŵawona mizinda, ŵakachita sanji ndipo mwamuyuyuro ŵakamba kususka vinthu ivyo Paulosi wakayowoyanga.+ 46 Ndipo Paulosi na Baranaba ŵakaŵaphalira mwachikanga kuti: “Chikaŵa chakwenelera kuti mazgu gha Chiuta ghayowoyeke dankha kwa imwe.+ Pakuti mukughakana na kujeruzga kuti ndimwe ŵambura kwenelera umoyo wamuyirayira, wonani, tikung’anamukira ku mitundu.+ 47 Pakuti Yehova* watiphalira mazgu agha: ‘Nakwimika kuŵa ungweru ku ŵamitundu, kuti uŵe chiponosko ku vigoti vya charu chapasi.’”+

48 Ŵamitundu ŵakati ŵapulika ivi, ŵakamba kusekelera na kuchindika mazgu gha Yehova.* Ndipo wose awo ŵakaŵa na maghanoghano ghakwenelera umoyo wamuyirayira ŵakagomezga. 49 Kweniso mazgu gha Yehova* ghakalutilira kuthandazgika mu charu chose. 50 Kweni Ŵayuda ŵakavundura ŵanakazi ŵakumanyikwa awo ŵakawopanga Chiuta na ŵanalume ŵakuzirwa ŵa mu msumba, ndipo ŵakawuskira nthambuzgo+ Paulosi na Baranaba na kuŵaponya kuwaro kwa mphaka zawo. 51 Paulosi na Baranaba ŵakaŵaphatira fuvu la ku malundi ghawo ndipo ŵakaluta ku Ikoniya.+ 52 Ndipo ŵasambiri ŵakalutilira kuzuzgika na mzimu utuŵa ndipo mitima yawo yikaŵa na chimwemwe chikuru.+

14 Sono mu Ikoniya, Paulosi na Baranaba ŵakanjilira lumoza mu sunagoge la Ŵayuda, ndipo ŵakayowoya mu nthowa yakuti wumba ukuru wa Ŵayuda na Ŵagiriki wuwo ukagomezga. 2 Kweni Ŵayuda awo ŵakagomezga chara, ŵakavundura na kugaluska ŵanthu ŵamitundu kuti ŵawukire ŵabali.+ 3 Ntheura na chikanga ŵakayowoya kwa nyengo yitaliko chifukwa ŵakaŵa na mazaza ghakufuma kwa Yehova,* uyo wakachitira ukaboni mazgu gha lusungu lwake. Wakazomerezga kuti vimanyikwiro na minthondwe* vichitike kwizira mwa iwo.+ 4 Kweni wumba mu msumba ukagaŵikana. Ŵanyake ŵakakolerana na Ŵayuda kweni ŵanyake na ŵapositole. 5 Ŵanthu ŵamitundu na Ŵayuda, pamoza na ŵalongozgi ŵawo ŵakakhumba kuwuska chivulupi, kuti ŵaŵachitire msinjiro na kuŵadinya na malibwe.+ 6 Ŵapositole ŵakati ŵapulika vinthu ivi, ŵakachimbilira ku misumba ya Likawoniya, Lisitira, Derebe, na mu vyaru vyapafupi.+ 7 Kura ŵakalutilira kupharazga makani ghawemi.

8 Sono mu Lisitira mukaŵa munthu munyake wakupendera malundi. Wakababika wakupendera ndipo wakendapo na kale chara. 9 Munthu uyu wakapulikizganga apo Paulosi wakayowoyanga. Paulosi wakamulaŵiska dodoli ndipo wakawona kuti wangachizgika chifukwa wakaŵa na chipulikano.+ 10 Wakachemerezga kuti: “Yimilira na malundi ghako.” Ndipo munthu yura wakadukira muchanya na kwamba kwenda.+ 11 Mizinda yikati yawona ivyo Paulosi wakachita, yikachemerezga mu chiyowoyero cha Chilikawoniya, yikati: “Ŵachiuta ŵazgoka nga mbanthu ndipo ŵakhilira kwa ise!”+ 12 Ndipo ŵakamba kuchema Baranaba kuti Zeusi, kweni Paulosi kuti Heremesi, pakuti ndiyo wakadangiliranga pakuyowoya. 13 Wasembe wa Zeusi, uyo tempile lake likaŵa pafupi na msumba, wakatora ng’ombe na nkhata za maluŵa kwiza nazo ku vipata ndipo wakakhumbanga kupeleka sembe pamoza na mizinda.

14 Kweni mpositole Baranaba na Paulosi ŵakati ŵapulika za ichi, ŵakapalura malaya ghawo ghakuwaro ndipo ŵakanjira mu mzinda wa ŵanthu, ŵakachemerezga kuti: 15 “Mwaŵanthu, chifukwa wuli mukuchita vinthu ivi? Nase tili ŵanthu ŵakutomboloka nga ndimwe.+ Tikumupharazgirani makani ghawemi kuti mung’anamukeko ku vinthu vyawaka ivi na kulazga kwa Chiuta wamoyo, uyo wakalenga kuchanya, charu chapasi, nyanja, na vinthu vyose ivyo vilimo.+ 16 Mu miwiro iyo yajumpha, iyo wakalekelera mitundu yose kwenda mu nthowa zawo.+ 17 Kweni nyengo zose wakuchita vinthu viwemi, ndipo uwu mbukaboni+ wakuti iyo waliko. Wakumupani vula kufuma kuchanya na nyengo za vipambi,+ wakumupani vyakurya na kuzuzga mitima yinu na chimwemwe.”+ 18 Nangauli ŵakayowoya vinthu ivi, ŵakachita kusuzgikira kulekeska mizinda yira kupeleka sembe kwa iwo.

19 Kweni Ŵayuda ŵakiza kufuma ku Antiyoke na Ikoniya ndipo ŵakanyengelera mizinda,+ ndipo ŵakamudinya na malibwe Paulosi na kumuguguzira kuwaro kwa msumba, ŵakatenge wafwa.+ 20 Kweni ŵasambiri ŵakati ŵamuwungilira, wakawuka na kunjira mu msumba. Zuŵa lakulondezgapo, wakafuma na Baranaba kuya ku Derebe.+ 21 Ŵakati ŵapharazga makani ghawemi ku msumba wura na kuzgora ŵanandiko kuŵa ŵasambiri, ŵakawelera ku Lisitira, Ikoniya, na Antiyoke. 22 Kwenekura ŵakakhozga ŵasambiri+ na kuŵakhwimiska kuti ŵakhalilire mu chipulikano, ndipo ŵakati: “Tikwenera kujumpha mu visuzgo vinandi kuti tikanjire mu Ufumu wa Chiuta.”+ 23 Kweniso ŵakaŵimikira ŵalara mu mpingo uliwose,+ ndipo ŵakati ŵalomba na kuziŵizga kurya,+ ŵakaŵapeleka kwa Yehova* mweneuyo ŵakagomezga mwa iyo.

24 Ndipo ŵakasolota mu Pisidiya na kwiza ku Pamfuliya.+ 25 Ŵakati ŵapharazga mazgu mu Perega, ŵakakhilira ku Ataliya. 26 Kufuma kura ŵakambukira ku Antiyoke, uko pakwamba ŵakaŵapeleka mu mawoko gha Chiuta kuti waŵachitire lusungu lukuru apo ŵakuchita mulimo uwo sono ŵawufiska.+

27 Ŵakati ŵafika na kuwunganya mpingo pamoza, ŵakalongosora vinthu vinandi ivyo Chiuta wakachita kwizira mwa iwo, ndiposo kuti wakajulira ŵamitundu mulyango kuti ŵaŵe na chipulikano.+ 28 Ntheura ŵakakhala na ŵasambiri kwa kanyengo.

15 Ndipo ŵanalume ŵanyake ŵakakhira kufuma ku Yudeya ndipo ŵakamba kusambizga ŵabali kuti: “Kwambura kuti mwakotoleka kuyana na dango la Mozesi,+ mungaponoskeka yayi.” 2 Kweni Paulosi na Baranaba ŵakagazgana nawo na kususkana nawo chomene. Ntheura ŵakasora Paulosi, Baranaba, na ŵanyake ŵa iwo kuti ŵakwelere ku Yerusalemu,+ ŵakaphalire nkhani iyi ŵapositole na ŵalara.

3 Ntheura mpingo ukati waŵapelekezga, ŵanthu aŵa ŵakalutilira ulendo wawo kusolota mu Fonike na Samariya, ŵakalongosoranga makora umo ŵanthu ŵamitundu ŵakang’anamukira, ndipo ŵabali wose ŵakaŵa na chimwemwe chikuru. 4 Ŵakati ŵafika mu Yerusalemu, ŵakapokelereka makora na mpingo, ŵapositole, na ŵalara. Ndipo ŵakalongosora vinthu vinandi ivyo Chiuta wakachita kwizira mwa iwo. 5 Kweni ŵalondezgi ŵanyake ŵa Ŵafarisi awo ŵakagomezga Khristu, ŵakawuka pa vitengo vyawo ndipo ŵakati: “Ntchakwenelera kuŵakotora na kuŵaphalira kuti ŵasungilirenge Dango la Mozesi.”+

6 Ndipo ŵapositole na ŵalara ŵakawungana pamoza kuti ŵayiwone nkhani iyi. 7 Ŵakati ŵadumbiskana chomene, Petrosi wakawuka ndipo wakati kwa iwo: “Mwaŵabali, mukumanya makora kuti kufuma mu mazuŵa ghakwambilira, Chiuta wakasora ine pakati pinu mwakuti kwizira mu mulomo wane ŵanthu ŵamitundu ŵapulike mazgu gha makani ghawemi na kugomezga.+ 8 Chiuta uyo wakumanya mtima+ wakachitira ukaboni mwa kuŵapa mzimu utuŵa,+ nga umo wakachitiraso kwa ise. 9 Wakapambaniska yayi pakati pa ise na iwo,+ kweni wakatuŵiska mitima yawo na chipulikano.+ 10 Ntheura chifukwa wuli mukuyezga Chiuta mwa kuŵika joko+ pa singo ya ŵasambiri ilo ŵasekuru ŵithu na ise tikatondeka kuyegha?+ 11 Kweni sono, tili na chipulikano kuti tizamuponoskeka kwizira mu lusungu lukuru lwa Fumu Yesu+ mwakuyana waka na ŵanthu ŵara.”+

12 Wumba wose ukakhala chete, ndipo ŵakamba kupulikizga Baranaba na Paulosi apo ŵakalongosoranga vimanyikwiro vinandi na minthondwe* ivyo Chiuta wakachita kwizira mwa iwo pakati pa mitundu. 13 Ŵakati ŵamara kuyowoya, Yakobe wakazgora, wakati: “Mwaŵabali, nipulikizgani. 14 Simiyoni+ walongosora makora umo Chiuta nyengo yakwamba wakang’anamukira ku mitundu kuti kwa iwo watoleko ŵanthu ŵa zina lake.+ 15 Mazgu gha Ntchimi ghakuzomerezga ichi, umo kuli kulembekera kuti: 16 ‘Pamanyuma pa vinthu ivi, nizamuwelera na kuwuska hema* la Davide ilo lili kuwa. Nizamuzengaso mahami ghake na kulijinthaso, 17 mwakuti awo ŵakhalapo pa ŵanthu ŵapenje Yehova* na mtima wose, pamoza na ŵanthu ŵa mitundu yose, ŵanthu awo ŵakuchemeka na zina lane, wakuti Yehova,* uyo wakuchita vinthu ivi,+ 18 vyakumanyikwa kufuma papo kale.’+ 19 Ntheura icho nkhudumura ntchakuti tileke kusuzga awo ŵakung’anamukira kwa Chiuta kufuma mu mitundu.+ 20 Kweni tiŵalembere kuti ŵaziŵizge vinthu vyakukazuzgika na vikozgo,+ uzaghali,*+ vyakunyonga,* na ndopa.+ 21 Pakuti kufuma mu nyengo zakale, mu msumba na msumba, mukuŵa awo ŵakupharazga vya mu mabuku gha Mozesi, chifukwa sabata yiliyose ŵakuŵazga mwakukwezga mabuku agha mu masunagoge.”+

22 Ŵapositole na ŵalara pamoza na mpingo wose ŵakawona kuti ntchiwemi kutuma ŵanalume ŵakusoleka kufuma pakati pawo kuya ku Antiyoke pamoza na Paulosi na Baranaba. Ŵakatuma Yudasi, uyo wakuchemeka Barasaba na Sila,+ ŵanalume awo ŵakalongozganga ŵabali. 23 Ŵakalemba kalata na kuŵapa kuti ŵayeghe, yakuti:

“Ndise ŵabali ŵinu, ŵapositole na ŵalara. Tikulembera mwaŵabali ŵa mu Antiyoke,+ Siriya, na Kilikiya, imwe mukufuma mu mitundu: Monire! 24 Pakuti tapulika kuti ŵanyake kufuma pakati pithu ŵamusuzgani na ivyo ŵayowoya,+ ŵakukhumba kumutimbanizgani, nangauli tikaŵapa ulongozgi uliwose chara. 25 Takolerana na mtima umoza ndipo tawona kuti ntchiwemi kusora ŵanalume na kuŵatuma kwa imwe pamoza na ŵakutemweka ŵithu, Baranaba na Paulosi, 26 ŵanthu awo ŵapeleka umoyo wawo chifukwa cha zina la Fumu yithu Yesu Khristu.+ 27 Ntheura ise tikutuma Yudasi na Sila, kuti nawoso ŵamuphalirani vinthu ivi na mazgu gha pamulomo.+ 28 Pakuti mzimu utuŵa+ na ise tawona kuti ntchiwemi kuleka kusazgapo vizito vinyake pa imwe, padera pa vinthu vyakwenelera ivi: 29 kuti mulutilire kuziŵizga vinthu vyakupelekeka sembe ku vikozgo,+ ndopa,+ vyakunyongeka,*+ na uzaghali.*+ Vimuŵiraninge makora usange muziŵizgenge vinthu ivi. Tikumukhumbirani umoyo uwemi!”*

30 Ntheura ŵanthu aŵa ŵakati ŵanyamuka, ŵakakhilira ku Antiyoke, ndipo ŵakawunganya wumba pamoza na kuŵapa kalata. 31 Ŵakati ŵayiŵazga, ŵakasekelera chifukwa chakuti ŵakakhozgeka. 32 Pakuti Yudasi na Sila ŵakaŵa ntchimi, ŵakakhozga na kukhwimiska ŵabali na nkhani zinandi izo ŵakadumba.+ 33 Ŵakati ŵakhalako kanyengo, ŵabali ŵakaŵapelekezga kuti ŵalute mu mtende ku awo ŵakaŵatuma. 34 *—— 35 Kweni Paulosi na Baranaba ŵakakhala mu Antiyoke, ŵakasambizganga na kupharazga makani ghawemi gha mazgu gha Yehova,* pamoza na ŵanyakeso ŵanandi.

36 Mazuŵa ghakati ghajumphapo, Paulosi wakati kwa Baranaba: “Tiye sono* tiwelere ndipo tikendere ŵabali mu misumba yose iyo tikapharazgamo mazgu gha Yehova* kuti tikawone umo ŵaliri.”+ 37 Baranaba wakakhumbisiska kutoraso Yohane, wakuchemeka Mariko.+ 38 Kweni Paulosi wakaghanaghana kuti chikaŵa chiwemi yayi kumutora chifukwa chakuti wakaŵasida pa Pamfuliya ndipo wakaluta nawo chara ku mulimo.+ 39 Ntheura ŵakakwiyiskana chomene, mwakuti ŵakapatukana. Ndipo Baranaba+ wakatora Mariko na kwambukira ku Kipro. 40 Paulosi wakasora Sila, ndipo ŵakaluta pamanyuma pakuti ŵabali ŵamupeleka Paulosi mu mawoko gha Yehova* kuti wamuchitire lusungu lukuru.+ 41 Wakasolota mu Siriya na Kilikiya, ndipo wakakhozganga mipingo.

16 Ntheura wakafika pa Derebe kweniso pa Lisitira.+ Kwenekura kukaŵa msambiri munyake zina lake Timote.+ Anyina ŵakaŵa Muyuda wakupulikana kweni awiske ŵakaŵa Mugiriki. 2 Ŵabali ŵa ku Lisitira na Ikoniya ŵakamulumbanga chomene. 3 Paulosi wakakhumba kumutora Timote kuti walute nayo. Wakamutora na kumukotora chifukwa cha Ŵayuda awo ŵakaŵa mu malo ghara,+ pakuti wose ŵakamanyanga kuti awiske ŵakaŵa Mugiriki. 4 Apo ŵakendanga kusolota mu misumba, ŵakaŵaphaliranga awo ŵakaŵa kura kuti ŵasungilire malango agho ŵapositole na ŵalara awo ŵakaŵa mu Yerusalemu ŵakadumura.+ 5 Ntheura, mipingo yikalutilira kukhozgeka mu chipulikano ndipo zuŵa lililose ŵanthu ŵakasazgikiranga mu mpingo.

6 Kweniso, ŵakajumpha mu Firigiya na charu cha Galatiya,+ chifukwa mzimu utuŵa ukaŵakanizga kuyowoya mazgu mu chigaŵa cha Asiya. 7 Ndiposo, ŵakati ŵakhilira ku Misiya ŵakayezgayezga kuti ŵalute mu Bitiniya,+ kweni mzimu wa Yesu ukaŵakanizga. 8 Ntheura ŵakajumphilira Misiya na kukhilira ku Trowa. 9 Nausiku Paulosi wakawona mboniwoni. Munthu munyake wa ku Makedoniya wakimilira ndipo wakamuŵeyeleranga, kuti: “Mwambukire mu Makedoniya ndipo mutovwire.” 10 Paulosi wakati wawona mboniwoni iyi, tikanozgeka kuluta mu Makedoniya, tikamanya kuti Chiuta watichema kuti tikaŵapharazgire makani ghawemi.

11 Ntheura tikakwera ngalaŵa kufuma ku Trowa ndipo tikajumphilira m’paka ku Samotirake. Zuŵa lakulondezgapo tikafika ku Neyapoli. 12 Kufuma kura tikaluta ku Filipi,+ msumba uwo uli pasi pa Romu, uwo ni msumba wakuzirwa mu chigaŵa cha Makedoniya. Tikakhala mu msumba uwu kwa tumazuŵa. 13 Pa zuŵa la Sabata tikafumira kuwaro kwa chipata mumphepete mwa mlonga, uko tikaghanaghananga kuti kukaŵa malo ghakusoperako. Ndipo tikakhala pasi na kwamba kuyowoya na ŵanakazi awo ŵakawungana. 14 Pakaŵa mwanakazi munyake wakusopa Chiuta zina lake Lidiya. Wakaŵa wa mu msumba wa Tiyatira+ ndipo wakaguliskanga salu zitchesamu. Mwanakazi uyu wakapulikizganga, ndipo Yehova* wakajura mtima wake kuti wapulikiske ivyo Paulosi wakayowoyanga. 15 Sono iyo na ŵamunyumba yake ŵakati ŵabatizika,+ wakatiŵeyelera, wakati: “Usange imwe mwaniwona kuŵa wakugomezgeka kwa Yehova,* tiyeni mukakhale mu nyumba yane.” Ndipo wakatichichizga kuti tilute.

16 Apo tikalutanga ku malo ghakusoperako, muteŵeti munyake msungwana uyo wakaŵa na mzimu, chiŵanda chakuwukwa,+ wakakumana nase. Ŵenecho ŵa msungwana uyu ŵakasanganga phindu para wakuwukwa.* 17 Msungwana uyu wakalondezganga Paulosi na ise ndipo wakachemerezganga kuti: “Ŵanthu aŵa mbazga ŵa Chiuta Wapachanya Nkhanira,+ ndipo ŵakumupharazgirani nthowa ya chiponosko.” 18 Wakachitanga nthena mazuŵa ghanandi. Paumaliro Paulosi wakavuka navyo ndipo wakang’anamuka na kuyowoya na mzimu uwu, kuti: “Mu zina la Yesu Khristu nkhukuphalira kuti fumamo mwa iyo.” Ndipo ukafumamo mu ora lenelira.+

19 Ŵenecho ŵakati ŵawona kuti ŵasangengeso phindu yayi,+ ŵakakora Paulosi na Sila ndipo ŵakaŵaguguzira ku msika ku ŵalongozgi.+ 20 Ŵakaluta nawo ku ŵalara ŵa boma, ŵakati: “Ŵanthu aŵa ŵakutimbanizga chomene msumba withu.+ Mbayuda, 21 ndipo ŵakupharazga malango agho tingaghapokelera yayi panji kughalondezga, chifukwa ndise Ŵaroma.” 22 Mzinda ukaŵawukira pamoza, ndipo ŵalara ŵa boma ŵakati ŵaŵapalulira malaya ghawo ghakuwaro, ŵakati ŵaŵatimbe na zindodo.+ 23 Ŵakati ŵaŵadupura vikoti vinandi, ŵakaŵaponya mu jele, ŵakaphalira mulinda wa jele kuti waŵasunge.+ 24 Pakuti wakaphalirika nthena, wakaŵajalira mu chipinda chamukati cha jele na kuŵika malundi ghawo mu magwedi.

25 Kweni pakati pa usiku, Paulosi na Sila ŵakalombanga na kwimba sumu kulumba Chiuta,+ ndipo ŵakayidi ŵakaŵapulikanga. 26 Mwamabuchi, kukachitika chindindindi chikuru, mwakuti fawundeshoni ya jele yikasunkhunyika. Nyengo yeneyiyo milyango yose ya jele yikajulika, ndipo simbi za ŵakayidi wose zikasutuka.+ 27 Mulinda wa jele wakati wawuka mu tulo na kuwona kuti milyango ya jele yili mwazi, wakasolora lupanga lwake ndipo wakaŵa pafupi kujikoma, wakatenge ŵakayidi ŵachimbira.+ 28 Kweni Paulosi wakachemerezga chomene, wakati: “Kujipweteka yayi, chifukwa tose tili mwenemuno!” 29 Ntheura wakachemeska miliko ndipo wakachimbilira mukati uku wali na chitenthe, wakawa pasi panthazi pa Paulosi na Sila. 30 Wakaŵafumiskira kuwaro na kuyowoya kuti: “Ŵadada, kasi nichitechi kuti niponoskeke?” 31 Iwo ŵakati: “Gomezga Fumu Yesu ndipo uponoskekenge, iwe na ŵamunyumba yako.”+ 32 Ndipo ŵakamupharazgira mazgu gha Yehova* pamoza na wose ŵamunyumba yake. 33 Ndipo wakaŵatora mu ora lenelira la usiku na kusuka vilonda vyawo. Ndipo iyo na ŵamunyumba yake wose ŵakabatizika mwaluŵiro.+ 34 Wakaŵanjizga mu nyumba yake na kuŵaŵikira chakurya pa thebulu. Wakasekelera chomene pamoza na wose ŵamunyumba yake pakuti sono wakagomezga Chiuta.

35 Kukati kwacha, ŵalara ŵa boma ŵakatuma ŵasilikari kukayowoya kuti: “Muŵafwature ŵanthu awo.” 36 Mulinda wa jele wakaphalira Paulosi uthenga uwu: “Ŵalara ŵa boma ŵatuma ŵanthu kuti imwe mwaŵaŵiri mufwatulike. Ntheura, fumani ndipo lutaninge mu mtende.” 37 Kweni Paulosi wakati kwa iwo: “Ŵakatithyapura pamaso pa ŵanthu kwambura mulandu, ise tili Ŵaroma,+ ndipo ŵakatiponya mu jele. Kasi sono ŵakutifumiska mwachisisi? Tifumenge yayi. Ŵize ŵekha, ŵazakatifumiske.” 38 Ŵasilikari ŵakaphalira ŵalara ŵa boma mazgu agha. Ŵalara ŵa boma ŵakawopa chomene ŵakati ŵapulika kuti ŵanthu ŵara ŵakaŵa Ŵaroma.+ 39 Ntheura ŵakiza na kuŵaŵeyelera ndipo ŵakati ŵaŵafumiska, ŵakaŵapempha kuti ŵafumemo mu msumba. 40 Iwo ŵakafuma mu jele ndipo ŵakaluta ku nyumba ya Lidiya. Ŵakati ŵawona ŵabali, ŵakaŵakhwimiska+ na kuluta.

17 Sono ŵakajumpha mu Amfipoli na Apoloniya ndipo ŵakiza ku Tesalonika,+ uko kukaŵa sunagoge la Ŵayuda. 2 Ntheura mwakuyana na kaluso ka Paulosi,+ wakanjira umo iwo ŵakaŵa, ndipo mazuŵa ghatatu gha sabata wakadumbirana nawo kufuma mu Malemba.+ 3 Wakalongosora na kukhozgera na malemba kuti chikaŵa chakwenelera kuti Khristu wasuzgike+ na kuwuka ku ŵakufwa.+ Wakayowoya kuti: “Yesu uyo nkhumupharazgirani ndiyo ni Khristu.” 4 Ntheura ŵanyake ŵa iwo ŵakagomezga ndipo ŵakendezgananga na Paulosi na Sila.+ Wumba ukuru wa Ŵagiriki awo ŵakasopanga Chiuta na ŵanakazi ŵanandi ŵakuzirwa, nawo ŵakagomezga.

5 Kweni Ŵayuda ŵakachita sanji.+ Ŵakatora ŵanthu ŵanyake ŵaheni ŵakuyingayinga waka mu msika na kupanga kagulu ndipo ŵakawuska chivulupi mu msumba. Ŵakaswa nyumba ya Yasoni ndipo ŵakakhumbanga kukora Paulosi na Sila na kwiza nawo ku wumba. 6 Ŵakati ŵatondeka kuŵasanga, ŵakaguguzira Yasoni na ŵabali ŵanyake ku ŵeruzgi ŵa msumba, ŵakachemerezga kuti: “Ŵanthu awo ŵakutimbanizga charu ŵaliso kuno.+ 7 Ndipo Yasoni waŵapokelera nga mbalendo ŵake. Ŵanthu wose aŵa ŵakususkana na malango gha Kesare, ŵakuti kuli themba linyake, Yesu.”+ 8 Ŵakati ŵapulika vinthu ivi, mzinda na ŵalongozgi ŵa msumba ŵakakwiya chomene. 9 Yasoni na ŵanyake ŵakati ŵaŵalipiliska,* ŵakaŵaleka kuti ŵalutenge.

10 Mwaluŵiro nausiku, ŵabali ŵakatuma Paulosi na Sila ku Bereya. Ndipo ŵakati ŵafika, ŵakanjira mu sunagoge la Ŵayuda. 11 Sono ŵa ku Bereya aŵa ŵakaŵa na maghanoghano ghawemi kuluska ŵa mu Tesalonika, pakuti ŵakapokera mazgu na kunweka kukuru, ŵakasandanga Malemba mwakupwelelera zuŵa lililose kuwona usange vinthu ivi ndimo vikaŵira. 12 Ntheura ŵanandi ŵa iwo ŵakagomezga. Kweniso ŵanakazi na ŵanalume ŵanandi ŵakumanyikwa Ŵachigiriki ŵakagomezga. 13 Kweni Ŵayuda ŵakufuma ku Tesalonika ŵakati ŵamanya kuti Paulosi wakupharazgaso mazgu gha Chiuta mu Bereya, ŵakiza kwenekura kuti ŵakhuŵilizge mizinda+ kuti uchite chivulupi. 14 Mwaluŵiro ŵabali ŵakamutuma Paulosi ku nyanja.+ Kweni Sila na Timote ŵakakhalira kwenekura. 15 Kweni awo ŵakamupelekezganga Paulosi ŵakafika nayo ku Ateni, ndipo ŵakawelera ŵakati ŵaphalirika kuti Sila na Timote+ ŵize kwa Paulosi mwaluŵiro.

16 Sono apo Paulosi wakaŵalindiliranga mu Ateni, mzimu wake ukasuzgika wakati wawona kuti mu msumba mukaŵa vikozgo vinandi. 17 Ntheura wakamba kudumbirana nawo mu sunagoge, Ŵayuda na ŵanthu ŵanyake awo ŵakasopanga Chiuta. Zuŵa lililose wakadumbirananga na awo wakaŵasanganga mu msika. 18 Kweni Ŵaepikuro na Ŵastoyiki ŵanyake, ŵakusambira vinjeru vya charu, ŵakamba kumususka. Ŵanyake ŵakatenge: “Kasi muŵeleŵesi uyu wakukhumba kuyowoyachi?” Ndipo ŵanyake ŵakatenge: “Wakuŵa nga ni mupharazgi wa ŵachiuta ŵachilendo.” Ichi chikaŵa nthena chifukwa chakuti iyo wakapharazganga makani ghawemi gha Yesu na chiwuka.+ 19 Ntheura ŵakamukora na kuluta nayo ku Areyopaga, ŵakati: “Kasi tingachimanya chisambizgo chiphya ichi, icho ukusambizga? 20 Pakuti ukutiphalira vinthu vyachilendo mu makutu ghithu. Ntheura tikukhumba kumanya icho vinthu ivi vikung’anamura.” 21 Ŵaateni wose na ŵalendo awo ŵakakhalanga kura, nyengo yawo yakupumulira ŵakamaliranga waka pa kuyowoya panji kupulikizga nkhani yiphya. 22 Sono Paulosi wakimilira mukati mu Areyopaga,+ wakati:

“Mwaŵanthu ŵa mu Ateni, nkhuwona kuti mu vinthu vyose mukuwoneka kuti mukopa chomene ŵachiuta* kuluska ŵanthu ŵanyake.+ 23 Apo najumphanga nanguwoneseska ivyo mukusopa. Nanguwonaso jotchero ilo pali kulembeka kuti, ‘Kwa Chiuta Wambura Kumanyikwa.’ Ntheura icho mukusopa kwambura kuchimanya, ndicho nkhumupharazgirani. 24 Chiuta uyo wakalenga charu na vyose ivyo vilimo, Iyo pakuŵa Fumu yakuchanya na charu chapasi,+ wakukhala mu matempile ghakuzengeka na mawoko yayi.+ 25 Wakuteŵetereka na mawoko gha ŵanthu yayi nga ni para wakusoŵerwa kanthu,+ chifukwa wakupeleka ku ŵanthu wose umoyo na mvuchi+ na vinthu vyose. 26 Ndipo wakalenga mitundu yose ya ŵanthu kufuma mwa munthu yumoza+ kuti yikhale pa charu chose chapasi.+ Wakimika nyengo zakutemeka na kuŵika vigoti apo ŵanthu ŵakukhala,+ 27 kuti ŵapenje Chiuta usange ŵangamupapaska na kumusanga nadi,+ nangauli kuti wali kutali yayi na waliyose wa ise. 28 Pakuti mwa iyo tili ŵamoyo, tikwenda ndipo tiliko, nga umo ŵanyake awo ŵakulemba pakati pinu ŵayowoyera kuti, ‘Chifukwa nase ndise ŵana ŵake.’*

29 “Pakuti ndise ŵana ŵa* Chiuta,+ tileke kughanaghana kuti Chiuta wali nga ni golide panji siliva panji libwe, panji nga ntchinthu chakuŵajika mwaluso na mahara gha munthu.+ 30 Mbunenesko kuti Chiuta wakazerezga nyengo za ulemwa izi,+ kweni sono wakuphalira ŵanthu wose kulikose kuti ŵang’anamuke mtima. 31 Chifukwa watema zuŵa, ilo wakukhumba kweruzgira+ charu mu urunji kwizira mwa munthu uyo wimika, ndipo wakapeleka ukaboni ku ŵanthu wose apo wakamuwuska ku ŵakufwa.”+

32 Ŵakati ŵapulika vya chiwuka cha ŵakufwa, ŵanyake ŵakamba kuhoya,+ apo ŵanyake ŵakati: “Uzakatiphalireso ivi nyengo yinyake.” 33 Ntheura Paulosi wakaŵaleka, 34 kweni ŵanthu ŵanyake ŵakajibatika kwa iyo ndipo ŵakagomezga. Pakaŵa Diyonisiyo, uyo wakaŵa mweruzgi mu khoti la Areyopaga, na mwanakazi zina lake Damarisi, na ŵanyakeso.

18 Pamanyuma pa vinthu ivi, Paulosi wakafumako ku Ateni ndipo wakiza ku Korinte. 2 Ndipo wakasanga Muyuda munyake zina lake Akwila,+ wa charu cha Ponto uyo wakaŵa kuti wiza waka kufuma ku Italiya na muwoli wake Prisila, pakuti Kilaudiyo wakapeleka dango lakuti Ŵayuda wose ŵafumemo mu Romu. Ntheura Paulosi wakaluta kwa iwo 3 na kukhala nawo ku nyumba yawo chifukwa wose ŵakachitanga ntchito yakuyana waka.+ Ntchito yawo yikaŵa ya kupanga mahema. 4 Wakadumbanga nkhani* mu sunagoge+ zuŵa lililose la sabata+ ndipo wakakhorweskanga Ŵayuda na Ŵagiriki.

5 Sono Sila+ na Timote+ ŵakati ŵakhira kufuma ku Makedoniya, Paulosi wakamba kutangwanika chomene na kupharazga mazgu, wakapelekanga ukaboni ku Ŵayuda kulongora kuti Yesu ni Khristu.+ 6 Kweni ŵakati ŵalutilira kumususka na kumunena, wakakhung’untha malaya ghake+ ndipo wakati kwa iwo: “Mulandu wa ndopa uŵe pa mitu yinu.+ Ine nilije mulandu.+ Kufuma sono nilutenge ku ŵanthu ŵamitundu.”+ 7 Ntheura wakasamako kura* ndipo wakanjira mu nyumba ya munthu munyake zina lake Titiyasi Yusto. Munthu uyu wakasopanga Chiuta ndipo nyumba yake yikaŵa pafupi na sunagoge. 8 Khrisipo,+ mulara wa sunagoge wakagomezga mu Fumu, pamoza na wose ŵamunyumba yake. Ndipo Ŵakorinte ŵanandi awo ŵakapulika ŵakamba kugomezga na kubatizika. 9 Kweniso, nausiku Fumu yikayowoya na Paulosi mu mboniwoni kuti: “Kopa chara, kweni lutilira kuyowoya ndipo ungakhalanga chete chara, 10 chifukwa ine nili nawe+ ndipo palije munthu uyo wakuwukirenge kuti wakupweteke, pakuti nili na ŵanthu ŵanandi mu msumba uwu.” 11 Ntheura wakakhala kwenekura chaka chimoza na myezi 6, wakaŵasambizganga mazgu gha Chiuta.

12 Sono apo Galiyo wakaŵa nduna* ya Akaya, Ŵayuda wose ŵakawukira Paulosi, ndipo ŵakamutolera ku chitengo chakweruzgirapo, 13 ŵakati: “Munthu uyu wakukopa ŵanthu kuti ŵasopenge Chiuta mu nthowa yakupambana na dango.” 14 Kweni apo Paulosi wakaŵa pafupi kuyowoya, Galiyo wakayowoya kwa Ŵayuda kuti: “Imwe Ŵayuda, kuŵenge kuti munthu uyu waswa dango panji wananga chinthu chikuru, mphanyi namutegherezgani mwakuzika. 15 Kweni usange mukupindana pa mazgu na mazina na dango linu,+ mujiwonere mwekha. Nkhukhumba chara kuŵa mweruzgi wa vinthu ivi.” 16 Ntheura wakaŵachimbizga ku chitengo chakweruzgirapo. 17 Ntheura wose ŵakakora Sositene+ mulara wa sunagoge, ndipo ŵakamba kumutimba panthazi pa chitengo chakweruzgirapo. Kweni Galiyo wakanjilirapo yayi pa vinthu ivi.

18 Ndipouli, Paulosi wakati wakhalako mazuŵa ghanyakeso, wakalayira ŵabali, ndipo wakambukira ku Siriya. Wakaŵa pamoza na Prisila na Akwila. Ndipo mu Kenkereya+ wakameta sisi la ku mutu wake, chifukwa wakalapa chilapo. 19 Sono ŵakafika pa Efeso, ndipo wakaŵaleka penepara. Kweni iyo wakanjira mu sunagoge na kudumbirana na Ŵayuda.+ 20 Nangauli ŵakamupemphanga kuti wakhalepo nawo nyengo yitaliko, kweni wakakana, 21 wakalayira na kuŵaphalira kuti: “Namuweraso, usange Yehova* wakhumba.” Ndipo wakakwera ngalaŵa kufuma ku Efeso 22 na kukhira kwiza ku Kesareya. Wakaluta* na kutawuzga mpingo, ndipo wakakhilira ku Antiyoke.+

23 Wakati wakhalako kanyengo kwenekura, wakafumako ndipo wakenda mu malo na malo mu charu cha Galatiya na Firigiya,+ kukhozga ŵasambiri wose.+

24 Sono Muyuda munyake zina lake Apolo+ wa ku Alekizandiriya, wakiza ku Efeso. Munthu uyu wakamanyanga kuyowoya kweniso wakamanyanga makora Malemba. 25 Munthu uyu, wakasambizgika* nthowa ya Yehova* ndipo pakuti wakaŵa wakugolera na mzimu, wakayowoyanga na kusambizga makora vinthu vya Yesu. Kweni wakamanyanga ubatizo wa Yohane pera. 26 Munthu uyu wakamba kuyowoya mwachikanga mu sunagoge. Prisila na Akwila+ ŵakati ŵamupulika, ŵakamutolera pamphepete na kumulongosolera makora nthowa ya Chiuta. 27 Kweniso, chifukwa chakuti wakakhumbanga kwambukira ku Akaya, ŵabali ŵakalembera ŵasambiri, ŵakaŵachiska kuti ŵamupokelere makora. Ntheura wakati wafika kura, wakawovwira chomene awo ŵakagomezga chifukwa cha lusungu lukuru lwa Chiuta. 28 Mwankhongono Apolo wakapanikizgira pakweru Ŵayuda kuti ŵakaŵa ŵakubuda, ndipo wakaŵalongoranga Malemba kuti Yesu ndiyo ni Khristu.+

19 Apo Apolo+ wakaŵa mu Korinte, Paulosi wakajumpha mu vigaŵa vyakunena na kukhilira ku Efeso.+ Kwenekura wakasanga ŵasambiri ŵanyake 2 ndipo wakaŵafumba kuti: “Kasi mukapokera mzimu utuŵa mukati mwagomezga?”+ Ŵakamuzgora kuti: “Yayi, tindapulikepo kuti kuli mzimu utuŵa.” 3 Ndipo iyo wakati: “Ipo mukabatizika ubatizo wa mtundu wuli?” Iwo ŵakati: “Mu ubatizo wa Yohane.”+ 4 Paulosi wakati: “Yohane wakabatizanga na ubatizo uwo ukaŵa chimanyikwiro cha kung’anamuka mtima.+ Wakaphaliranga ŵanthu kuti ŵagomezge mwa uyo wakizanga pamanyuma pake,+ ndiko kuti, mwa Yesu.” 5 Ŵakati ŵapulika ichi, ŵakabatizika mu zina la Fumu Yesu. 6 Ndipo Paulosi wakati waŵika mawoko ghake pa iwo, mzimu utuŵa ukiza pa iwo+ ndipo ŵakamba kuchima na kuyowoya viyowoyero vyachilendo.+ 7 Wose pamoza, ŵakaŵapo ŵanalume pafupifupi 12.

8 Wakanjiranga mu sunagoge,+ wakayowoyanga na chikanga myezi yitatu, kudumba nkhani na kuyowoya fundo zakukopa za Ufumu wa Chiuta.+ 9 Kweni ŵanyake ŵakakana kugomezga* ndipo ŵakayowoyeranga uheni Nthowa ya Fumu+ panthazi pa wumba. Paulosi wakafumako kwa iwo+ na kuwuskako ŵasambiri kwa iwo ndipo zuŵa lililose wakayowoyanga nkhani mu chipinda cha sukulu ya Tirano. 10 Ivi vikachitika vyaka viŵiri, mwakuti wose awo ŵakakhalanga mu chigaŵa cha Asiya ŵakapulika mazgu gha Fumu, Ŵayuda na Ŵagiriki wuwo.

11 Ndipo Chiuta wakalutilira kuchita milimo yankhongono na yakuzizwiska kwizira mu mawoko gha Paulosi.+ 12 Ŵanthu ŵakatoranga tusalu na maepuroni agho ghakhwaska thupi la Paulosi na kuluta navyo ku ŵalwari+ ndipo ŵakachiranga, kweniso mizimu yiheni yikafumanga.+ 13 Kweni Ŵayuda ŵanyake ŵakuyingayinga awo ŵakafumiskanga viŵanda nawo ŵakayezga kuzunura zina la Fumu Yesu pa awo ŵakaŵa na mizimu yiheni, ŵakati: “Nkhumufumiskani mu zina la Yesu uyo Paulosi wakupharazga.”+ 14 Awo ŵakachitanga ivi ŵakaŵa ŵana ŵanalume 7 ŵa Muyuda munyake zina lake Sikeva, uyo wakaŵa mulara wa ŵasembe. 15 Kweni mzimu uheni ukati kwa iwo: “Yesu nkhumumanya,+ Paulosi nayo nkhumumanya makora,+ kasi imwe ndimwe ŵanjani?” 16 Munthu uyo wakaŵa na mzimu uheni wakaŵahuzukira, wakalimbana nawo wose na kuŵathereska, mwakuti ŵakapwetekeka ndipo ŵakafuma mu nyumba yira na kuchimbira uku ŵali nkhule. 17 Ŵanthu wose ŵakapulika, Ŵayuda na Ŵagiriki wuwo awo ŵakakhalanga mu Efeso. Wose ŵakachita wofi, ndipo zina la Fumu Yesu likalutilira kuchindikika. 18 Ŵanandi awo ŵakagomezga, ŵakizanga na kuyowoya zakwananga zawo pakweru. 19 Nadi, ŵanandi awo ŵakachitanga masalamusi ŵakawunjika pamoza mabuku ghawo na kughawotcha panthazi pa waliyose.+ Ŵakapendesera mitengo yake, ŵakasanga kuti ghakaŵa ghakukwana masiliva 50,000. 20 Ntheura mazgu gha Yehova* ghakalutilira kukura na kuŵa ghankhongono.+

21 Vinthu ivi vikati vyachitika, Paulosi wakaghanaghana mu mtima wake kuti para wajumpha mu Makedoniya+ na Akaya, walute ku Yerusalemu.+ Wakati: “Para nakafika kura nkhwenera kukawonaso Romu.”+ 22 Ntheura wakatuma ŵaŵiri mwa awo ŵakamuteŵeteranga ku Makedoniya, Timote+ na Erasito,+ kweni iyo wakakhalira mu chigaŵa cha Asiya.

23 Pa nyengo yira, pakawuka chivulupi chikuru+ pakuyowoya vya Nthowa ya Fumu.+ 24 Pakuti munthu munyake zina lake Demetiriyo, mufuzi wa siliva, uyo wakapanganga tumatempile twasiliva twa Aratemisi, wakasangiranga phindu linandi ŵamisiri.+ 25 Wakaŵawunganya iwo na wose awo ŵakagwiranga ntchito iyi ndipo wakati: “Mwaŵanthu, mukumanya makora kuti usambazi withu ukufumira mu mulimo uwu. 26 Sono mukuwona na kupulika umo Paulosi uyu wanyengelelera mzinda ukuru na kuwupuluska, wakuti ŵachiuta awo ŵakupangika na mawoko mbachiuta nadi yayi.+ Wakuchita ivi mu Efeso+ pera yayi kweni pafupifupi mu chigaŵa chose cha Asiya. 27 Icho chikofya ntchakuti ni mulimo withu pera yayi uwo uyuyulikenge, tempile la chiuta mwanakazi mukuru Aratemisi nalo ŵanthu ŵaliwonenge kuti nkhanthu chara. Aratemisi uyo ŵanthu ŵakumusopa mu chigaŵa chose cha Asiya na mu charu chose, walekenge kuzirwa.” 28 Ŵanthu ŵakati ŵapulika ivi ŵakakwiya chomene, ndipo ŵakamba kuchemerezga kuti: “Mukuru ni Aratemisi wa Ŵaefeso!”

29 Ntheura msumba ukatimbanizgika, ndipo wose ŵakathilimukira mu luŵaza lwa maseŵero, ŵakaguguza Gayo na Arisitariko,+ Ŵamakedoniya awo ŵakendanga na Paulosi. 30 Paulosi wakakhumbanga kunjira mukati mu ŵanthu, kweni ŵasambiri ŵakamukanira. 31 Ŵabwezi ŵake ŵanyake awo ŵakalaŵiliranga viphikiro na maseŵero, ŵakatuma uthenga, kumuŵeyelera kuti waleke kunjira mu luŵaza lwa maseŵero chifukwa wangajiziyamo. 32 Nakuti ŵanyake ŵakachemerezganga ichi ŵanyake ichi, pakuti mzinda ukatimbanizgika, ndipo ŵanandi ŵa iwo ŵakamanya chara chifukwa icho ŵakawunganirana pamoza. 33 Ntheura ŵakafumiska Alekizanda mu mzinda, Ŵayuda ŵakamukantchizgira kunthazi, ndipo Alekizanda wakawuska woko lake ndipo wakakhumbanga kujivikilira ku ŵanthu. 34 Kweni ŵakati ŵamanya kuti ni Muyuda, wose ŵakamba kuchemerezga pamoza kwa maora ghaŵiri kuti: “Mukuru ni Aratemisi wa Ŵaefeso!”

35 Paumaliro, mulara wa msumba wakati wachetamiska mzinda, wakati: “Mwaŵanthu ŵa mu Efeso, kasi walipo munthu uyo wakuleka kumanya kuti mu msumba wa Ŵaefeso ndimo mukusungika tempile la Aratemisi mukuru na chikozgo icho chikambotoka kufuma kuchanya? 36 Ntheura pakuti palije uyo wangasuska fundo iyi, ipo mukhale chete ndipo kupupuluma yayi. 37 Pakuti mwiza na ŵanthu aŵa awo mbakwiba vya mu tempile chara nesi ŵakuyuyura chiuta withu mwanakazi. 38 Ntheura usange Demetiriyo+ na ŵamisiri awo ŵali nayo ŵali na mulandu na munthu, mazuŵa gha milandu ghakuŵako ndipo nduna* ziliko, ŵalekani ŵize na milandu yawo kususkana yumoza na munyake. 39 Kweni usange mukupenja kanthu kanyake kujumpha apa, keruzgike na wumba kuyana na dango. 40 Pakuti tingaŵa na mulandu wa chigaluka pa ivyo vyachitika muhanya uno, ndipo tilije chifukwa chakupulikikwa icho tingapeleka pa chivundungwele ichi.” 41 Ndipo wakati wayowoya vinthu ivi, wakawuwezga wumba.

20 Sono chivulupi chikati chamara, Paulosi wakachema ŵasambiri, ndipo wakati waŵakhwimiska na kuŵalayira, wakamba ulendo wake kuluta ku Makedoniya. 2 Wakati wasolota mu vigaŵa vira na kukhwimiska ŵasambiri na mazgu ghanandi, wakafika mu Girisi. 3 Kura wakhalako myezi yitatu, kweni chifukwa cha chiŵembu icho Ŵayuda+ ŵakamunozgera apo wakaŵa pafupi kunyamuka kuya ku Siriya, wakaghanaghana kuti pakuwelera wendere ku Makedoniya. 4 Wakalongozgana na Sopateri mwana wa Piro wa ku Bereya, Arisitariko+ na Sekundo Ŵatesalonika, Gayo wa ku Derebe, Timote,+ ndiposo Tikiko+ na Tirofimo+ ŵa mu chigaŵa cha Asiya. 5 Ŵanalume aŵa ŵakadangirako ndipo ŵakatilindiliranga mu Trowa. 6 Mazuŵa gha Chingwa Chambura Nthukumusi+ ghakati ghamara, tikakwera ngalaŵa kufuma ku Filipi ndipo tikiza kwa iwo mu Trowa ndipo tikenda mazuŵa ghankhondi. Ku Trowa tikakhalako mazuŵa 7.

7 Pa zuŵa lakwamba la sabata, apo tikawungana pamoza kuti tirye chakurya, Paulosi wakamba kuyowoya nawo. Wakayowoya nyengo yitali m’paka usiku pakati chifukwa wakafumangapo zuŵa lakulondezgapo. 8 Sono mukaŵa nyali zinandi mu chipinda chamuchanya umo tikawungana. 9 Pa windo pakakhala munyamata zina lake Yutiko uyo wakagona tulo tuzito apo Paulosi wakayowoyanga, ndipo pakuŵa mu tulo, wakawa pasi kufuma pa nyumba yachitatu yakudikanya na kufwira papo. 10 Kweni Paulosi wakakhilira pasi na kujiponya pa iyo na kumuvumbatira+ ndipo wakati: “Khalani chete, chifukwa ngwamoyo.”+ 11 Sono wakakwera ndipo wakamba kurya chakurya.* Wakalutilira kuyowoya nawo nyengo yitali m’paka kukacha, paumaliro wakamba ulendo wake. 12 Ntheura ŵakamutora wamoyo msepuka ndipo ŵakasanguluskika chomene.

13 Sono tikadangira ku ngalaŵa na kuluta ku Aso, uko tikakhumbanga kuti tikamukwezge Paulosi ngalaŵa. Iyo wakati tidangireko chifukwa wakatiphalira kuti wakukhumba kwenda pasi pakuluta ku Aso. 14 Ntheura wakati watisanga mu Aso, tikamukwezga ngalaŵa na kuluta ku Mitilene. 15 Tikafumako kura zuŵa lakulondezgapo, tikafika pa malo ghakuthyana na Kiyo. Kweni zuŵa lakulondezgapo tikayima pa Samo, ndipo machero ghake tikafika pa Mileto. 16 Paulosi wakaghanaghana kujumphilira pa Efeso+ mwakuti waleke kuchedwa mu chigaŵa cha Asiya, chifukwa wakachimbiliranga kuti wakafike ku Yerusalemu+ pa zuŵa la Chiphikiro cha Pentekoste.

17 Ndipouli, apo wakaŵa pa Mileto wakatuma uthenga ku Efeso na kuchema ŵalara ŵa mpingo. 18 Ŵalara ŵakati ŵafika kwa iyo, Paulosi wakati: “Imwe mukumanya makora umo nakhalira namwe kufuma pa zuŵa lakwamba ilo nkhakandira mu chigaŵa cha Asiya.+ 19 Nkhateŵetera nga ni muzga wa Fumu mwakujiyuyura chomene.+ Nkhayezgeka na kuthiska masozi apo Ŵayuda ŵakaninozgera viŵembu. 20 Kweni nkhalekapo yayi kumuphalirani chilichose chakumovwirani* nesi kumusambizgani pakweru+ na ku nyumba na nyumba.+ 21 Kweni nkhachitira ukaboni mwakukwana ku Ŵayuda na Ŵagiriki kuti ŵang’anamuke mtima+ na kuwelera kwa Chiuta, ndiposo kuti ŵaŵe na chipulikano mwa Fumu yithu Yesu.+ 22 Sono wonani, mzimu ukunikoserezga kuti nilute ku Yerusalemu, nangauli nkhumanya yayi ivyo vyamunichitikira. 23 Icho nkhumanya ntchakuti mu msumba na msumba mzimu utuŵa ukunichitira ukaboni mwakuwerezgawerezga, ukuti kukakika na visuzgo vikunilindilira.+ 24 Ndipouli, nkhuwona umoyo wane kuti ngwambura kuzirwa kwa ine. Chinthu chakuzirwa kwa ine ntchakuti nimalizge kuchimbira pa chiphalizgano+ na uteŵeti uwo nkhapokera kwa Fumu Yesu, kuti nichitire ukaboni mwakukwana makani ghawemi gha lusungu lukuru lwa Chiuta.

25 “Ndipo sono wonani, nkhumanya kuti imwe mose, imwe nkhamupharazgirani Ufumu muzamuwonaso chisko chane yayi. 26 Ntheura nkhukhumba kuti muŵe ŵakaboni zuŵa ili, kuti nilije mulandu wa ndopa za ŵanthu wose.+ 27 Pakuti nkhalekapo chara kumuphalirani khumbo lose la Chiuta.+ 28 Muŵe maso+ na kulaŵilira mskambo wose, uwo mzimu utuŵa wamwimikani kuŵa ŵalaŵiliri+ pakati pake, kuti muliske mpingo wa Chiuta+ uwo wakawugura na ndopa za Mwana wake.+ 29 Nkhumanya kuti para ine naluta mphumphi zikali zizamunjira pakati pinu+ ndipo mskambo zizamuwulengera lusungu yayi. 30 Ndipo ŵanalume ŵazamuwuka kufuma pakati pinu na kuyowoya vinthu vyakubendera kuti ŵaguzire ŵasambiri kwa iwo.+

31 “Ntheura muŵe maso, ndipo kumbukani kuti kwa vyaka vitatu,+ usiku na muhanya, nkhaleka yayi kuchenjezga waliyose wa imwe na masozi. 32 Ndipo sono nkhumupelekani kwa Chiuta na ku mazgu gha lusungu lwake lukuru, mazgu agho ghangamuzengani na kumupani chiharo pakati pa ŵakutuŵiskika wose.+ 33 Nindadokerepo siliva la munthu panji golide panji chakuvwara.+ 34 Imwe mukumanya kuti nagwiranga ntchito na mawoko ghane agha kuti nisange ivyo ine nkhukhumba+ na kovwira awo ŵali nane. 35 Namulongorani mu vinthu vyose kuti mulimbikirenge ntchito+ na kovwira awo ŵakukhumbikwira wovwiri, ndipo mukumbukenge mazgu gha Fumu Yesu, ghakuti: ‘Uyo wakupeleka wakukondwa chomene+ kuluska uyo wakupokera.’”

36 Wakati wayowoya vinthu ivi, wakajikama pasi pamoza na wose na kulomba. 37 Wose ŵakalira chomene, ndipo ŵakavumbatira Paulosi* na kumufyofyontha.* 38 Ŵakachita chitima chomene na mazgu agho wakayowoya ghakuti ŵawonengeso chisko chake yayi.+ Paumaliro ŵakamupelekezga ku ngalaŵa.

21 Sono tikati tawukako kwa iwo na kukwera ngalaŵa, tikajumphilira waka ndipo tikiza ku Kosi, kweni zuŵa lakulondezgapo tikafika ku Rode, ndipo kufuma kura tikafika ku Patara. 2 Ndipo tikati tasanga ngalaŵa iyo yikambukiranga ku Fonike, tikakwera na kuluta. 3 Tikati tawona chirwa cha Kipro, tikachileka chadera kumazere ndipo tikaluta ku Siriya, na kufika pa Ture, pakuti ngalaŵa yikakhizganga katundu penepara. 4 Tikafumbilira ŵasambiri na kuŵasanga ndipo tikakhalako mazuŵa 7. Kweni pakukhuŵilizgika na mzimu ŵakaphalira Paulosi mwakuwerezgawerezga kuti waleke kuluta ku Yerusalemu.+ 5 Ntheura mazuŵa agha ghakati ghamara, tikawuka na kulutilira na ulendo withu, kweni iwo wose, pamoza na ŵanakazi na ŵana, ŵakatipelekezga m’paka kuwaro kwa msumba. Ndipo tikati tajikama pasi mumphepete mwa nyanja, tikalomba 6 na kulayirana. Tikakwera ngalaŵa ndipo iwo ŵakawelera ku vikaya vyawo.

7 Penepapo tikamalizga ulendo wa pa nyanja kufuma ku Ture na kufika pa Pitolemayi, ndipo tikatawuzga ŵabali na kukhala nawo zuŵa limoza. 8 Zuŵa lakulondezgapo, tikanyamuka na kufika mu Kesareya, ndipo tikanjira mu nyumba ya Filipu mupharazgi, uyo wakaŵa yumoza wa ŵanalume 7+ ŵalumbiri luwemi ŵara, ndipo tikakhala nayo. 9 Munthu uyu wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵanayi, ŵambura kutengwa,* awo ŵakachimanga.+ 10 Kweni tikati takakhalapo mazuŵa ghanandiko, ntchimi yinyake zina lake Agabu+ yikakhira kufuma ku Yudeya. 11 Ndipo yikiza kwa ise na kutora lamba wa Paulosi, yikajikaka malundi na mawoko ndipo yikati: “Ntheura mzimu utuŵa ukuti: ‘Mweneko wa lamba uyu, Ŵayuda ŵamumukaka mu Yerusalemu+ na kumupeleka mu mawoko gha ŵanthu ŵamitundu.’”+ 12 Sono tikati tapulika ichi, ise na ŵa ku malo ghara tikamba kumuŵeyelera kuti waleke kuluta ku Yerusalemu. 13 Paulosi wakazgora kuti: “Chifukwa wuli mukulira na kunigongoweska?* Manyani kuti ine nili wakunozgeka kukakika pera chara kweniso kufwira mu Yerusalemu chifukwa cha zina la Fumu Yesu.”+ 14 Tikati tatondeka kumugongoweska, tikaleka kumukanizga,* tikati: “Khumbo la Yehova* lichitike.”

15 Sono pamanyuma pa mazuŵa agha, tikanozgekera ulendo ndipo tikamba kukwelera ku Yerusalemu. 16 Ŵasambiri ŵanyake ŵa ku Kesareya nawo ŵakaluta nase, ŵakatipelekezga kwa munthu uyo tikenera kuŵa ŵalendo mu nyumba yake, Mnasoni wa ku Kipro, yumoza wa ŵasambiri ŵakwambilira. 17 Tikati tafika ku Yerusalemu, ŵabali ŵakatipokelera mwakukondwa. 18 Kweni zuŵa lakulondezgapo, Paulosi wakanjira nase kwa Yakobe,+ ndipo ŵalara wose ŵakaŵapo. 19 Wakaŵatawuzga na kwamba kuŵalongosolera vinthu ivyo Chiuta wakachita pakati pa mitundu kwizira mu uteŵeti wake.

20 Ŵakati ŵapulika ichi ŵakamba kupeleka uchindami kwa Chiuta, ndipo ŵakati kwa iyo: “Ukuwona mubali, Ŵayuda ŵanandi ŵakugomezga ndipo wose ŵakulondezga Dango+ mwakugomezgeka. 21 Kweni ŵapulika mphwepwerezga za iwe kuti ukasambizganga Ŵayuda wose pakati pa mitundu kuti ŵagaluke kwa Mozesi. Ukuŵaphalira kuti ŵaleke kukotora ŵana ŵawo nesi kulondezga malango.+ 22 Kasi sono tichitechi? Ŵapulikenge nadi kuti iwe wiza. 23 Ntheura uchite icho tikuphalirenge: Tili na ŵanalume ŵanayi awo ŵachita chilapo. 24 Uŵatore ŵanthu aŵa na kujitozga pamoza na iwo, ndipo uŵalipilire ivyo vikukhumbikwa, mwakuti mitu yawo yimeteke. Ntheura waliyose wamanyenge kuti mphwepwerezga izo ŵakaphalirika zakukhwaskana na iwe zikaŵa zautesi. Kweni kuti ukwenda mwakwenelera, naweso ukusungilira Dango.+ 25 Kweni ŵakugomezga awo mbakufuma pakati pa mitundu, taŵalembera icho takaka chakuti ŵaziŵizge vinthu vyakupelekeka sembe ku vikozgo+ kweniso ndopa,+ vyakunyongeka,*+ na uzaghali.”*+

26 Zuŵa lakulondezgapo Paulosi wakatora ŵanalume ŵara na kujitozga pamoza na iwo.+ Wakanjira mu tempile na kuŵamanyiska apo mazuŵa gha kujitozga ghamalirenge, kuti waliyose ŵazakamupelekere sembe yake.

27 Sono apo mazuŵa 7 ghakaŵa pafupi kumara, Ŵayuda ŵa ku Asiya ŵakati ŵamuwona mu tempile, ŵakavundura mzinda wose na kumukora. 28 Ŵakachemerezganga kuti: “Mwaŵanthu ŵa Israyeli, tovwirani! Munthu uyu ndiyo wakusambizga waliyose kulikose kususkana na ŵanthu ŵithu, Dango lithu, na malo agha. Kweniso wakiza na Ŵagiriki mu tempile ndipo wafipiska malo ghatuŵa agha.”+ 29 Chifukwa pakwamba ŵakamuwona mu msumba wali na Tirofimo+ wa ku Efeso, ntheura iwo ŵakaghanaghananga kuti Paulosi wakamunjizga mu tempile. 30 Mu msumba mose mukawuka chivulupi, ndipo ŵanthu ŵakachimbilira pamoza ku tempile. Ŵakamukora Paulosi na kumuguguzira kuwaro kwa tempile. Ndipo nyengo yeneyiyo milyango yikajalika. 31 Apo ŵakakhumbanga kumukoma, mazgu ghakafika kwa mulongozgi wa gulu la ŵasilikari kuti Yerusalemu yose watimbanizgika. 32 Mwaluŵiro wakatora ŵasilikari na ŵalara ŵa ŵasilikari na kuchimbira kukhilira kwa iwo. Ŵakati ŵawona mulongozgi wa ŵankhondo na ŵasilikari, ŵakaleka kumutimba Paulosi.

33 Penepapo mulongozgi wa ŵasilikari wakiza pafupi na kumukora ndipo wakati Paulosi wakakike na matcheni ghaŵiri.+ Wakafumba ŵanthu kuti wamumanye, ndiposo icho wachita. 34 Kweni ŵanyake mu mzinda ŵakamba kuchemerezga ichi, ŵanyakeso chinyake. Ntheura mulongozgi wa ŵasilikari wakatorapo kanthu yayi chifukwa cha chiwawa, ndipo wakati Paulosi ŵalute nayo ku linga la ŵasilikari. 35 Kweni wakati wafika pa makwelero, ŵasilikari ŵakachita kumuyegha chifukwa cha kulotoka kwa mzinda. 36 Ndipo wumba wa ŵanthu ukalutilira kulondezga, na kuchemerezga kuti: “Mukomani!”

37 Ndipo apo wakaŵa pafupi kunjira mu linga la ŵasilikari, Paulosi wakati kwa mulongozgi wa ŵankhondo: “Kasi ningayowoya namwe?” Iyo wakati: “Kasi ukuyowoya Chigiriki? 38 Asi ndiwe Mueguputo uyo kale wakawuska chigaluka na kulongozgera vigeŵenga 4,000 mu mapopa?” 39 Ndipo Paulosi wakati: “Ine ndine Muyuda,+ wa ku Taraso+ mu Kilikiya, mwenekaya wa msumba wakuzirwa. Ntheura nkhumupemphani kuti munizomerezge kuyowoya na ŵanthu.” 40 Wakati wamuzomerezga, Paulosi wakimilira pa makwelero na kuwuskira ŵanthu woko. Ŵanthu ŵakati ŵakhala chete, wakayowoya nawo mu chiyowoyero cha Chihebere,+ wakati:

22 “Mwaŵabali na ŵadada, sono tegherezgani kujivikilira kwane.”+ 2 Sono ŵakati ŵapulika kuti wakuyowoya nawo mu Chihebere, ŵakakhala chete, ndipo iyo wakati: 3 “Ine ndine Muyuda,+ wakubabikira mu Taraso wa ku Kilikiya.+ Nkhasambizgika mu msumba uwu na Gamaliyeli.+ Nkhasambizgika kulondezga Dango la ŵasekuru,+ ndipo nkhaŵa wakujipeleka chomene pakuteŵetera Chiuta nga umo imwe mose muliri muhanya uno.+ 4 Nkhatambuzganga na kukoma awo ŵakulondezga Nthowa ya Fumu. Nkhakakanga ŵanalume na ŵanakazi na kuŵapeleka ku jele.+ 5 Wasembe mukuru na wumba wose wa ŵalara nawo ŵanganichitira ukaboni. Kweniso nkhapoka makalata kwa iwo kuya nagho ku ŵabali ku Damaseko, ndipo nkhalutanga kuti nkhaŵakake awo ŵakaŵa kura na kuŵatolera ku Yerusalemu kuti ŵazakalangike.

6 “Kweni apo nkhaŵa pafupi kufika ku Damaseko, muhanya pakati, mwamabuchi ungweru ukuru wakufuma kuchanya ukaniŵalira zingilizge.+ 7 Nkhawa pasi ndipo nkhapulika mazgu ghakati kwa ine: ‘Saulosi, Saulosi, ukunitambuzgirachi?’ 8 Nkhazgora kuti: ‘Ndimwe njani, Fumu?’ Ndipo iyo wakati kwa ine: ‘Ndine Yesu Munazarete, uyo ukumutambuzga.’ 9 Sono ŵanalume awo ŵakaŵa nane ŵakawona ungweru pera, kweni ŵakaghapulika yayi mazgu gha uyo wakayowoyanga nane. 10 Ndipo nkhati: ‘Kasi nichitechi, Fumu?’ Fumu yikati kwa ine: ‘Wuka, ukanjire mu Damaseko, ndipo mura wamuphalirika vyose ivyo ukwenera kuchita.’+ 11 Kweni nkhawonanga kanthu chara chifukwa chakuti ungweru wura ukaŵara chomene. Awo ŵakaŵa nane ndiwo ŵakanikora pa woko kuti nifike mu Damaseko.

12 “Hananiya, mwanalume uyo wakasopanga Chiuta na kulondezga Dango, uyo Ŵayuda wose awo ŵakakhalanga kura ŵakamulumbanga, 13 wakiza kwa ine. Wakimilira pafupi nane, wakati kwa ine: ‘Saulosi, mubali wane, yambaso kuwona!’ Ndipo nyengo yeneyiyo nkhalaŵiska na kumuwona.+ 14 Iyo wakati: ‘Chiuta wa ŵasekuru ŵithu wakusora iwe kuti umanye khumbo lake na kuwona murunji+ kweniso upulike mazgu gha mu mulomo wake. 15 Pakuti uŵenge kaboni wake ku ŵanthu wose pa vinthu ivyo wawona na kupulika.+ 16 Ndipo sono kasi ukuchedwerachi? Wuka, batizika, suka zakwananga zako+ pakuchema pa zina lake.’+

17 “Kweni nkhati nawelera ku Yerusalemu+ ndipo apo nkhalombanga mu tempile, nkhaŵa mu kazimuzimu, ndipo nkhawona mboniwoni. 18 Nkhawona Fumu yikuyowoya kwa ine kuti: ‘Endeska, fumamo mwaluŵiro mu Yerusalemu, chifukwa ŵakanenge ukaboni wako wakuyowoya vya ine.’+ 19 Ndipo nkhati: ‘Fumu, iwo ŵakumanya makora kuti mu sunagoge lililose nkhathyapuranga na kuponya mu jele awo ŵakumugomezgani.+ 20 Apo ndopa za Stefano kaboni winu zikathiskikanga, ine nkhimilira pafupi na kuzomerezga kweniso nkhalindanga malaya ghakuwaro gha awo ŵakamukomanga.’+ 21 Kweni iyo wakati kwa ine: ‘Lutanga, chifukwa nikutumenge ku mitundu ya kutali.’”+

22 Sono ŵakalutilira kumupulikizga m’paka pa mazgu agha. Ndipo ŵakachemerezga kuti: “Muwuskanipo munthu wanthena pa charu chapasi, chifukwa wakwenera yayi kuŵa wamoyo!” 23 Ŵakachemerezganga na kutaya malaya ghawo ghakuwaro ndiposo kuchupulira fuvu muchanya.+ 24 Mulongozgi wa ŵankhondo wakati Paulosi watolekere ku linga la ŵasilikari. Ndipo wakayowoya kuti wafumbike uku wakuthyapulika, mwakuti wamanye chifukwa cheneko icho ŵakachemelezgeranga kuti Paulosi wakomeke. 25 Kweni ŵakati ŵamukaka mawoko kuti wathyapulike, Paulosi wakati kwa mulara wa ŵasilikari uyo wakimilira penepara: “Kasi ntchakuzomerezgeka kwa imwe kuthyapura munthu uyo ni Muroma kwambura kuti weruzgika?”+ 26 Sono mulara wa ŵasilikari wakati wapulika ichi, wakaluta kwa mulongozgi wa ŵankhondo na kumuphalira kuti: “Kasi mukukhumba kuchitachi? Munthu uyu ni Muroma.” 27 Ntheura mulongozgi wa ŵankhondo wakiza pafupi na Paulosi ndipo wakati kwa iyo: “Niphalira, kasi ndiwe Muroma?” Iyo wakati: “Enya.” 28 Mulongozgi wa ŵankhondo wakati: “Kuti ine niŵe Muroma nkhagura na ndalama zinandi.” Paulosi wakati: “Kweni ine nkhababika Muroma.”+

29 Ntheura nyengo yeneyiyo, ŵanthu awo ŵakakhumbanga kumufumba na kumuyuzga ŵakamuleka. Ndipo mulongozgi wa ŵankhondo wakatenthema wakati wamanya kuti wakaka Paulosi uyo ni Muroma.+

30 Pakuti wakakhumbanga kumanya makora chifukwa icho Ŵayuda ŵakatenge kuti wananga, zuŵa lakulondezgapo wakasutura Paulosi ndipo wakaphalira ŵalara ŵa ŵasembe pamoza na wose ŵa mu Khoti Likuru la Ŵayuda* kuti ŵawungane. Wakamukhizga Paulosi na kumuyimika pakati pawo.+

23 Paulosi wakati wadodoliska ŵa mu Khoti Likuru la Ŵayuda,* wakati: “Mwaŵabali, nakhala na njuŵi yituŵa+ panthazi pa Chiuta m’paka muhanya uno.” 2 Wasembe mukuru Ananiya wakati wapulika mazgu agha, wakaphalira awo ŵakimilira pafupi na Paulosi kuti ŵamutimbe pa mulomo. 3 Paulosi wakati kwa iyo: “Chiuta wakutimbenge, iwe wati waka tuu nga ntchiliŵa cha penti mutuŵa.* Wakhala pasi kuti uneruzge ine mwakuyana na Dango, kasi ukuswaso Dango apo ukuti ŵanitimbe?” 4 Awo ŵakimilira pafupi ŵakati: “Kasi ukutuka wasembe mukuru wa Chiuta?” 5 Ndipo Paulosi wakati: “Ŵabali, nangumanya chara kuti ngwasembe mukuru. Pakuti kuli kulembeka, ‘Ungayowoyeranga uheni chara mulongozgi wa ŵanthu ŵako.’”+

6 Sono Paulosi wakati wawona kuti pakaŵa Ŵasaduki na Ŵafarisi, wakachemerezga mu Khoti Likuru kuti: “Mwaŵabali, ndine Mufarisi,+ mwana wa Ŵafarisi. Nkhweruzgika chifukwa cha chigomezgo cha chiwuka cha ŵakufwa.” 7 Wakati wayowoya mazgu agha, Ŵafarisi na Ŵasaduki ŵakamba kugazgana ndipo wumba ukagaŵikana. 8 Pakuti Ŵasaduki ŵakuti kulije chiwuka nesi ŵangelo panji mzimu, kweni Ŵafarisi ŵakugomezga* vyose ivi.+ 9 Ntheura pakaŵa chiwawa chikuru, ndipo ŵalembi ŵanyake awo ŵakalondezganga Ŵafarisi ŵakawuka na kwamba kususka mwaukali, ŵakati: “Tikusangamo ubudi uliwose yayi mwa munthu uyu, kweni usange mzimu panji mungelo wakayowoya kwa iyo+—.” 10 Sono kugazgana kukati kwakura chomene, mulongozgi wa ŵankhondo wakawopa kuti Paulosi ŵamupalurenge, ndipo wakaphalira ŵasilikari kuti ŵakhire na kumuwuskapo pakati pawo na kumutolera mu linga la ŵasilikari.

11 Kweni usiku Fumu yikimilira pafupi na iyo ndipo yikati: “Khwima mtima!+ Pakuti umo wanichitira ukaboni mwakukwana mu Yerusalemu, ndimo ukachitireso ukaboni mu Romu.”+

12 Sono kukati kwacha, Ŵayuda ŵakanozga chiŵembu ndipo ŵakajilapizga, ŵakayowoya kuti ŵaryenge chara nesi kumwa m’paka ŵamukome dankha Paulosi. 13 Awo ŵakajilapizga kuti ŵachitenge chiŵembu ichi ŵakaŵapo ŵanthu ŵakujumpha 40. 14 Ŵanthu aŵa ŵakaluta ku ŵalara ŵa ŵasembe na ŵalara, ŵakati: “Tajilapizga kuti tiryenge yayi m’paka tikome dankha Paulosi. 15 Ntheura, imwe pamoza na ŵa mu Khoti Likuru la Ŵayuda* mumuphalire mulongozgi wa ŵankhondo kuti wize nayo kwa imwe nga ni para mukukhumba kupulikiska makora mulandu wake. Kweni pambere wandafike pafupi, ise tiŵenge ŵakunozgeka kumukoma.”

16 Kweni muphwa wa Paulosi wakapulika za chiŵembu ichi, ndipo wakiza na kunjira mu linga la ŵasilikari na kumuphalira Paulosi. 17 Sono Paulosi wakachema yumoza wa ŵalara ŵa ŵasilikari ndipo wakati: “Luta na munyamata uyu kwa mulongozgi wa ŵankhondo, pakuti wali na kanthu kakuti wakamuphalire.” 18 Ntheura wakamutora na kuluta nayo kwa mulongozgi wa ŵankhondo ndipo wakati: “Paulosi uyo ni kayidi wangunichema ndipo wangunipempha kuti nize na munyamata uyu kwa imwe, pakuti wali na kanthu kakuti wamuphalirani.” 19 Mulongozgi wa ŵankhondo wakamukora pa woko na kuluta nayo pamphepete ndipo wakamufumba kuti: “Kasi ukukhumba kuniphalira vichi?” 20 Iyo wakati: “Ŵayuda ŵapangana kuti ŵamupemphani kuti Paulosi mumutume ku Khoti Likuru* namachero nga ni para ŵakukhumba kumanya makora mulandu wake.+ 21 Kweni mungazomeranga chara kuti ŵamunyengelerani, chifukwa ŵanthu ŵakujumpha 40 ŵamujoŵelera. Ŵajilapizga kuti ŵaryenge yayi nesi kumwa m’paka ŵamukome dankha.+ Ŵanozgeka kumukoma ndipo ŵakulindilira kuti imwe muzomerezge.” 22 Ntheura mulongozgi wa ŵankhondo wakamuleka munyamata kuti walutenge, ndipo wakamuphalira kuti: “Kuphalira munthu waliyose chara kuti wanilongosolera vinthu ivi.”

23 Ndipo wakachema ŵalara ŵa ŵasilikari ŵaŵiri, wakati: “Phalirani ŵasilikari 200 kuti ŵanozgeke kuluta ku Kesareya, kweniso ŵapamahachi 70 na ŵamikondo 200, pa ora lachitatu* la usiku. 24 Ndiposo pelekani mahachi kuti Paulosi wakwerepo na kumupeleka makora kwa kazembe Felike.” 25 Ndipo wakalemba kalata yakuti:

26 “Ine Kilaudiyo Lisiyasi kwa Ŵakuchindikika Kazembe Felike. Monire! 27 Munthu uyu wakakoleka na Ŵayuda ndipo ŵakaŵa pafupi kumukoma. Mwaluŵiro nkhiza pamoza na ŵasilikari ŵane na kumuthaska,+ chifukwa nkhapulika kuti ni Muroma.+ 28 Nkhakhumbanga kumanya icho wananga, ntheura nkhaluta nayo mu Khoti lawo Likuru.*+ 29 Nkhasanga kuti ŵakumususka pa fundo za mu Dango lawo,+ kweni walije mulandu wakwenelera nyifwa panji kukakika. 30 Kweni chifukwa chakuti namanya chiŵembu icho ŵamunozgera,+ nkhumutuma mwaluŵiro kwa imwe. Naphalira awo ŵakumupa mulandu kuti ŵazakamupanikizgire pamaso pinu.”

31 Ntheura ŵasilikari aŵa ŵakamutora Paulosi+ kuyana na umo ŵakaphalirikira ndipo ŵakiza nayo usiku ku Antipatiri. 32 Zuŵa lakulondezgapo, ŵakamuleka mu mawoko gha ŵapamahachi kuluta nayo, ndipo iwo ŵakawelera ku linga la ŵasilikari. 33 Ŵapamahachi ŵakanjira mu Kesareya ndipo ŵakapeleka kalata kwa kazembe na kupelekaso Paulosi kwa kazembe. 34 Sono wakayiŵazga na kufumba chigaŵa icho wakafumanga, ndipo wakamanya kuti wakaŵa wa ku Kilikiya.+ 35 Iyo wakati: “Nipulikizgenge makora mulandu wako para awo ŵakupa mulandu nawo ŵiza.”+ Ndipo wakati Paulosi ŵamusunge mu nyumba ya themba Herode.

24 Pakati pajumpha mazuŵa ghankhondi, wasembe mukuru Ananiya+ wakakhira pamoza na ŵalara na munthu munyake wakumanya kuyowoya,* zina lake Teretulo, ndipo ŵakaphalira kazembe+ mulandu uwo ŵakamupa Paulosi. 2 Wakati wachemeka, Teretulo wakamba kuyowoya kuti Paulosi ngwakwananga, wakati:

“Pakuti tili na mtende ukuru chifukwa cha imwe ndiposo vinthu vikusintha mu mtundu withu chifukwa chakuti ndimwe munthu wamahara uyo wakuwona patali. 3 Ŵakuchindikika ŵa Felike, nyengo zose ndiposo kulikose uko tikuŵa tikuwonga chomene ivyo mukutichitira. 4 Kweni kuti nileke kumutayiskani nyengo, nkhumuŵeyani kuti mutichitire lusungu na kutipulika pachoko waka. 5 Tasanga munthu uyu kuti wakusuzga+ na wakuwuska chigaluka+ pakati pa Ŵayuda wose mu charu chose ndipo ni mulongozgi wa gulu lakugaluka la chisopa cha Ŵanazarete.+ 6 Kweniso wakayezga kukazuzga tempile ndipo tikamukora.+ 7 *—— 8 Para mungamufumba mumanyenge vinthu vyose ivyo tikumupanikizgira.”

9 Ŵayuda nawo ŵakanjilirapo kumuwukira, kukhozgera kuti vinthu ivi vikaŵa vyaunenesko. 10 Kazembe wakati wamupa mwaŵi Paulosi kuti wayowoye, wakazgora kuti:

“Nkhumanya makora kuti imwe mweruzga mtundu uwu kwa vyaka vinandi, nkhukondwa kuyowoya mwakujivikilira.+ 11 Mungapanikizga kuti pandajumphe mazuŵa 12 kufuma apo nkhakwelera ku Yerusalemu+ kukasopa. 12 Ŵandanisangepo kuti nkhukwesana na munthu nesi kuwuska chivulupi mu tempile, sunagoge, panji mu msumba. 13 Palije ukaboni uwo sono nthena ŵangapeleka kwa imwe pa vinthu ivyo ŵakuti nili kunanga. 14 Kweni nkhuzomera panthazi pinu kuti nkhuchita uteŵeti wakupatulika kwa Chiuta wa ŵasekuru ŵane,+ kwizira mu gulu ilo ŵakuti ndakugaluka ndipo nkhugomezga vinthu vyose ivyo vili mu Dango na ivyo Ntchimi zikalemba.+ 15 Nili na chigomezgo mwa Chiuta, chigomezgo icho ŵanthu aŵa nawo ŵali nacho, chakuti kuzamuŵa chiwuka+ cha ŵarunji na ŵambura urunji wuwo.+ 16 Lekani nyengo zose nkhuyezgayezga kuŵa na njuŵi yituŵa* panthazi pa Chiuta na ŵanthu.+ 17 Pakati pajumpha vyaka vinandiko, nkhiza kuti nizakapeleke vyawanangwa+ ku mtundu wane na kupeleka sembe. 18 Apo nkhachitanga vinthu ivi, ŵakanisanga wakutozgeka mu tempile,+ kwambura mzinda panji chiwawa. Kweni pakaŵa Ŵayuda ŵanyake ŵa ku chigaŵa cha Asiya, 19 awo ŵakwenera kuŵa pano panthazi pinu kuti ŵayowoye usange ŵangaŵa na kanthu kakuti ŵanisuske.+ 20 Panji, ŵanthu awo ŵali pano ŵayowoye ŵekha ubudi uwo ŵakanisanga nawo apo nkhimilira panthazi pa Khoti Likuru,* 21 kupatulako mazgu agho nkhachemerezga apo nkhimilira pakati pawo ghakuti: ‘Nkhweruzgika panthazi pinu muhanya uno chifukwa cha chiwuka cha ŵakufwa!’”+

22 Pakuti Felike wakamanyanga makora nkhani zakukhwaskana na Nthowa ya Fumu,+ wakayimiska mulandu wawo ndipo wakati: “Para Lisiyasi mulongozgi wa ŵankhondo wiza, nizamudumura nkhani zinu izi.” 23 Felike wakaphalira mulara wa ŵasilikari kuti munthu uyu wamusungilire ndipo ŵamupengeko wanangwa, kweniso kuti ŵanthu ŵake ŵamuteŵeterenge.

24 Mazuŵa ghakati ghajumphapo, Felike wakiza na Durusila muwoli wake uyo wakaŵa Muyuda, ndipo wakachema Paulosi na kumutegherezga apo wakayowoyanga za chipulikano mwa Khristu Yesu.+ 25 Kweni apo Paulosi wakayowoyanga vya urunji, kujikora, na cheruzgo icho chikwiza,+ Felike wakatenthema ndipo wakati: “Pasono lutanga, kweni para nasanga nyengo yiwemi nikuchemengeso.” 26 Kweniso wakakhazganga kuti Paulosi wamupenge ndalama. Ntheura wakamuchemanga kanandi waka na kuyowoya nayo. 27 Kweni vyaka viŵiri vikati vyajumphapo, Porokiyo Fesito wakanjira m’malo gha Felike. Chifukwa chakuti Felike wakakhumbanga kutemweka na Ŵayuda,+ wakamuleka Paulosi mu jele.

25 Ntheura Fesito+ wakafika mu chigaŵa chake na kwamba kulongozga. Pakati pajumpha mazuŵa ghatatu wakakwelera ku Yerusalemu kufuma ku Kesareya. 2 Ŵalara ŵa ŵasembe na ŵanalume ŵakuzirwa ŵa Ŵayuda ŵakamuphalira vya Paulosi.+ Ŵakamba kuŵeyelera Fesito 3 kuti waŵachitire lusungu, watumizge Paulosi ku Yerusalemu. Kweni ŵakanozganga chiŵembu kuti ŵamukhazge pa nthowa na kumukoma.+ 4 Kweni Fesito wakazgora kuti Paulosi ŵakwenera kumusunga mu Kesareya ndiposo kuti iyo wakaŵa pafupi kunyamuka kuya kwenekura. 5 Iyo wakati: “Ntheura awo mbalongozgi pakati pinu, ŵakhire pamoza na ine, ŵakayowoye mulandu wake usange munthu uyu wali kuchita nadi kanthu kaheni.”+

6 Sono wakati wakhala nawo mazuŵa ghambura kujumpha 8 panji 10, wakakhilira ku Kesareya, ndipo zuŵa lakulondezgapo wakakhala pa chitengo chakweruzgirapo na kuchemeska Paulosi kuti watolekere mukati. 7 Wakati wafika, Ŵayuda awo ŵakakhira kufuma ku Yerusalemu ŵakamuzingilizga. Ŵakamuyowoyera milandu yinandi yakofya iyo ŵakatondeka kupeleka ukaboni wake.+

8 Kweni Paulosi pakujivikilira wakati: “Nindachitepo kanthu kalikose kakunangira Dango la Ŵayuda nesi tempile panji Kesare.”+ 9 Fesito wakakhumbanga kukondweska Ŵayuda,+ ndipo wakafumba Paulosi kuti: “Kasi pa vinthu ivi, ukukhumba kukwelera ku Yerusalemu kuti ndiko ukeruzgikire panthazi pane?” 10 Kweni Paulosi wakati: “Nkhwimilira panthazi pa chitengo chakweruzgirapo cha Kesare, apo nkhwenera kweruzgikira. Ŵayuda nindaŵanangirepo kanthu kalikose, nga umo namwe mukuwonera. 11 Usange nili wakwananga nadi ndipo nachita kanthu kakwenelera nyifwa,+ nkhopa yayi kufwa. Kweni usange palije unenesko pa ivyo ŵanthu aŵa ŵakuniyowoyera, palije munthu uyo wanganipeleka kwa iwo kuti waŵakondweske. Nkhupempha kuti mulandu wane ulute kwa Kesare!”+ 12 Fesito wakati wayowoya na wupu wa ŵakupeleka fundo, wakazgora: “Wapempha kuluta kwa Kesare, ulutenge kwa Kesare.”

13 Sono mazuŵa ghakati ghajumphapo, Themba Agripa na Berenike ŵakafika ku Kesareya kuzakachindika Fesito. 14 Pakuti ŵakakhala mazuŵa ghanandi kwenekura, Fesito wakathura mulandu wa Paulosi kwa themba, wakati:

“Pali munthu munyake uyo Felike wali kumuleka mu jele. 15 Apo nkhaŵa mu Yerusalemu, ŵalara ŵa ŵasembe na ŵalara ŵa Ŵayuda ŵakiza na kuniphalira vya iyo.+ Ŵakapempha kuti weruzgike kuti ngwakwananga. 16 Kweni nkhaŵazgora kuti Ŵaroma ŵalije dango lanthena. Ŵakupeleka yayi munthu uyo wapika mulandu mu mawoko gha ŵalwani ŵake kuti ŵaŵakondweske, pambere wandakumane maso na maso na awo ŵakumususka kuti waŵe na mwaŵi wakujivikilira pa mulandu wake.+ 17 Ŵakati ŵafika kuno, mwaluŵiro zuŵa lakulondezgapo nkhakhala pa chitengo chakweruzgirapo ndipo nkhati munthu uyu watolekere mukati. 18 Ŵakati ŵimilira awo ŵakamupa mulandu ŵakatondeka kupeleka ukaboni uliwose wa viheni ivyo nkhamughanaghaniranga.+ 19 Ŵakasuskananga nayo waka vya chiuta wawo uyo ŵakusopa+ ndiposo vya munthu wakuchemeka Yesu uyo wakafwa, kweni Paulosi wakukosera kuti ngwamoyo.+ 20 Ntheura nkhasoŵa chakuchita pa mphindano iyi, nkhamufumba usange wakukhumba kuluta ku Yerusalemu na kweruzgikira kwenekura pa nkhani izi.+ 21 Kweni Paulosi wakati wapempha kuti timusunge na kulindilira icho wadumurenge Wakuchindikika,*+ nkhati ŵamusunge m’paka nimutume kwa Kesare.”

22 Agripa wakati kwa Fesito: “Nane nkhukhumba kumupulika munthu uyu.”+ Iyo wakati: “Mumupulikenge machero.” 23 Zuŵa lakulondezgapo, Agripa na Berenike ŵakiza mwakujitukumura chomene ndipo ŵakanjira mu khoti pamoza na ŵalongozgi ŵa ŵankhondo kweniso ŵanalume ŵakumanyikwa ŵa mu msumba. Fesito wakachemeska Paulosi, ndipo ŵakiza nayo. 24 Fesito wakati: “Themba Agripa na mose imwe muli pano pamoza nase, mukumuwona munthu uyu, uyo Ŵayuda wose mu Yerusalemu na kuno wuwo ŵakanipempha na kuchemerezga kuti wakwenera kufwa.+ 25 Kweni nkhawona kuti wandachite kanthu kakwenelera nyifwa.+ Ntheura munthu uyu wakati wapempha kuti walute kwa Wakuchindikika, nkhaghanaghana kumutuma kwa iyo. 26 Kweni nilije chakuti nilembere Fumu yane pakuyowoya vya munthu uyu. Ntheura namutolera panthazi pa imwe mose, ndipo chomene panthazi pa imwe, Themba Agripa, mwakuti para mwafumbisiska mulandu uwu, nisange chakulemba. 27 Nkhuwona kuti ntchambura kwenelera kutuma kayidi kwambura kulongosora milandu yake.”

26 Agripa+ wakati kwa Paulosi: “Wazomerezgeka kuyowoya chigaŵa chako.” Ndipo Paulosi wakanyoloska woko lake na kwamba kuyowoya mwakujivikilira:

2 “Themba Agripa, nili wakukondwa kuti nkhujivikilira panthazi pinu muhanya uno pa vinthu vyose ivyo Ŵayuda+ ŵakunipa mulandu. 3 Imwe mukumanya makora malango ghose gha Ŵayuda kweniso ivyo ŵakususkana. Ntheura nkhupempha kuti munipulikizge mwakuzika.

4 “Ŵayuda wose ŵakumanya umoyo wane kwamba pa uwukirano wane. Ŵakumanya umo nkhakhaliranga na ŵanthu ŵa mtundu wane ndiposo umo nkhaŵira mu Yerusalemu.+ 5 Awo ŵakunimanya makora kufuma pakwamba, ŵanganichitira ukaboni usange ŵangakhumba, kuti nkhaŵa mu gulu la Ŵafarisi,+ awo ŵakakhwimiskanga chomene malango gha kasopero kithu.+ 6 Kweni sono nkhwimilira kuti neruzgike chifukwa nkhugomezga ivyo Chiuta wakalayizga ŵasekuru ŵithu.+ 7 Mafuko ghithu 12 ghakulindilira kuzakawona layizgo ili likufiskika ndipo ghakulimbikira kuchita uteŵeti wakupatulika usiku na muhanya. A Themba, Ŵayuda ŵakunipa mulandu chifukwa cha chigomezgo ichi.+

8 “Chifukwa wuli mukuwona* kuti ntchambura machitiko kuti Chiuta wakuwuska ŵakufwa? 9 Kweni ine, nkhaghanaghana kuti nkhenera kuchita vinandi pa kususkana na zina la Yesu Munazarete. 10 Ndivyo nkhachita nadi mu Yerusalemu, ndipo ŵatuŵa ŵanandi nkhaŵajalira mu jele,+ pakuti nkhapokera mazaza kufuma ku ŵalara ŵa ŵasembe.+ Ine nkhazomerezganga kuti ŵakomeke. 11 Nyengo zinandi nkhaŵasuzganga mu masunagoge, nkhayezga kuŵachichizga kuti ŵaleke chipulikano chawo. Nkhaŵakwiyira chomene mwakuti nkhaŵatambuzganga na awo ŵakaŵa mu misumba yakuwaro.

12 “Apo nkhachitanga vinthu ivi, ŵalara ŵa ŵasembe ŵakanizomerezga na kunipa mazaza ndipo nkhanyamuka kuluta ku Damaseko. 13 A Themba, muhanya pakati, apo nkhaŵa pa msewu, nkhawona ungweru wakuluska kuŵala kwa dazi, ukaŵala kufuma kuchanya kuzingilira ine na awo nkhendanga nawo.+ 14 Tose tikati tawa pasi, nkhapulika mazgu ghakuyowoya nane mu Chihebere kuti: ‘Saulosi, Saulosi, ukunitambuzgirachi? Ukulutilira kupafura kakhuni kakuthwa* na kujigwaza wekha.’ 15 Kweni ine nkhati: ‘Ndimwe njani, Fumu?’ Ndipo Fumu yikati: ‘Ndine Yesu, uyo ukumutambuzga. 16 Kweni wuka na kwimilira. Nawonekera kwa iwe kuti nikusore uŵe muteŵeti ndiposo kaboni wa vinthu ivyo wawona na vinthu ivyo nikulongorenge vyakukhwaskana na ine.+ 17 Nikuthaskenge ku ŵanthu aŵa na ku mitundu iyo nkhukutumako.+ 18 Ukajure maso ghawo,+ kuŵafumiska mu chisi+ na kuŵanjizga mu ungweru+ ndiposo kuŵafumiskako ku mazaza gha Satana+ na kwiza nawo kwa Chiuta, mwakuti iwo ŵagowokereke zakwananga+ na kupokera chiharo pakati pa awo ŵatuŵiskika na chipulikano chawo mwa ine.’

19 “Themba Agripa, nkhapulikira mboniwoni yakuchanya iyi. 20 Nkhapharazganga uthenga wakuti ŵanthu ŵang’anamuke mtima na kuwelera kwa Chiuta kweniso ŵachitenge milimo yakulongora kuti ŵang’anamuka mtima.+ Nkhambira na ŵanthu ŵa mu Damaseko,+ mu Yerusalemu,+ mu charu chose cha Yudeya, na ku ŵamitundu. 21 Lekani Ŵayuda ŵakanikora mu tempile na kukhumba kunikoma.+ 22 Nalutilira kuchitira ukaboni ku ŵachoko na ŵakuru m’paka muhanya uno chifukwa chakuti Chiuta wakunovwira. Nkhuyowoya kanthu kanyake chara padera pa ivyo Ntchimi na Mozesi ŵakayowoya kuti vizamuchitika.+ 23 Iwo ŵakati Khristu wakenera kusuzgika+ ndipo pakuŵa wakwamba kuwuskika ku ŵakufwa,+ wakenera kupharazga ungweru ku ŵanthu aŵa na ku mitundu wuwo.”+

24 Sono apo Paulosi wakayowoyanga vinthu ivi pakujivikilira, Fesito wakachemerezga kuti: “Ukufuntha Paulosi! Kusambira chomene kukukufunthiska!” 25 Kweni Paulosi wakati: “Nkhufuntha yayi Ŵakuchindikika ŵa Fesito, kweni nkhuyowoya mazgu ghaunenesko na ghamahara. 26 Nakuti themba ilo nkhuyowoya nalo mwakufwatuka, likumanya makora za vinthu ivi. Nkhugomezga kuti palije nanga nkhamoza ka vinthu ivi ako likuleka kumanya, chifukwa vyose ivi vyachitikira pakweru.+ 27 Kasi imwe, Themba Agripa, mukugomezga Ntchimi? Nkhumanya kuti mukugomezga.” 28 Kweni Agripa wakati kwa Paulosi: “Mu nyengo yichoko waka ukukhumba kunikopa kuti niŵe Mkhristu.” 29 Paulosi wakati: “Nakhumbanga panthazi pa Chiuta kuti kwali mu nyengo yichoko panji nyengo yitali, imwe pera chara kweniso wose awo ŵakunipulika muhanya uno mphanyi ŵanguŵa ŵanthu nga ndine, kupatulako simbi izi.”

30 Ndipo themba likawuka, pamoza na kazembe na Berenike na ŵanthu awo ŵakakhala pamoza nawo. 31 Kweni apo ŵakafumangapo ŵakamba kuyowoyeskana kuti: “Munthu uyu wakuchita kanthu kakwenelera nyifwa chara panji kukakika.”+ 32 Agripa wakati kwa Fesito: “Munthu uyu mphanyi wafwatulika kuŵenge kuti wandapemphe kuluta kwa Kesare.”+

27 Sono ŵakati ŵadumura kuti tilute ku Italiya,+ ŵakapeleka Paulosi na ŵakayidi ŵanyake kwa mulara wa ŵasilikari zina lake Yuliyo wa gulu la Augusto. 2 Tikati takwera ngalaŵa yakufuma ku Adramatiyo iyo yikaŵa pafupi kuluta mumphepete mwa chigaŵa cha Asiya, tikanyamuka. Tikaŵa pamoza na Arisitariko+ Mumakedoniya wa ku Tesalonika. 3 Zuŵa lakulondezgapo tikafika pa Sidoni, ndipo Yuliyo wakamuchitira lusungu Paulosi, wakamuzomerezga kuluta ku ŵabwezi ŵake kuti ŵakamupwelelere.

4 Tikati takwera ngalaŵa kufuma kura, tikenda kufupi na chirwa cha Kipro icho chikativikilira ku mphepo iyo yikatitutuzgiranga kumasinda. 5 Ndipo tikadumura pa nyanja chadera ku Kilikiya na Pamfuliya ndipo tikafika pa dowoko la Mira mu Lisiya. 6 Mulara wa ŵasilikari wakasanga ngalaŵa yakufuma ku Alekizandiriya iyo yikalutanga ku Italiya, ndipo wakatikwezga. 7 Kufuma apo, tikenda pachokopachoko mazuŵa ghanandiko, tikiza pa Kinidu mwakusuzgikira. Pakuti mphepo yikatisuzga, tikenda pafupi na chirwa cha Kerete pa Salamone kuti chitivikilire. 8 Tikenda mwakusuzgikira mumphepete mwa nyanja na kufika ku malo ghanyake ghakuchemeka Madowoko Ghawemi, agho ghakaŵa pafupi na msumba wa Laseya.

9 Nyengo yitaliko yikajumphapo ndipo sono chikaŵa chakofya kwenda pa nyanja, chifukwa nanga nkhuziŵizga kurya kwa Zuŵa la Mphepiska+ kukajumpha kale, Paulosi wakaŵachenjezga, 10 wakati kwa iwo: “Mwaŵanthu, nkhuwona kuti pa ulendo uwu wa pa nyanja, panangikenge vinthu vinandi. Titayenge katundu na ngalaŵa pera chara kweniso na umoyo withu.” 11 Kweni mulara wa ŵasilikari wakapulikira wakwendeska ngalaŵa na mwenecho wa ngalaŵa m’malo mwa kupulikira mazgu gha Paulosi. 12 Pakuti dowoko ili likaŵa liwemi yayi kukhalako nyengo ya chiwuvi, ŵanandi ŵakapeleka ulongozgi wakuti ŵanyamuke kura, ŵawone usange panji ŵangakafika ku Fonikisi kuti ŵakakhaleko nyengo ya chiwuvi. Ili likaŵa dowoko la pa chirwa cha Kerete, likalazga kumpoto chadera kuvuma* na kumwera chadera kuvuma.

13 Apo mphepo yamwera yikaputanga pachokopachoko, ŵakaghanaghananga kuti ŵafiskenge khumbo lawo. Ŵakakwezga nyanguru na kwamba kwenda mumphepete pera mwa Kerete. 14 Pakajumpha nyengo yichoko waka, ŵakakumana na chimphepo chikuru chakuchemeka Yurakulo.* 15 Apo mphepo yikatimbanga chomene ngalaŵa, tikatondeka kunyoloskera ngalaŵa kunthazi, tikayileka waka na kuyegheka waka na mphepo. 16 Tikenda mumphepete mwa chirwa chichoko chakuchemeka Kauda. Chirwa ichi ndicho chikajanda mphepo, kweni tikasuzgikira kuŵika makora kaboti* kumanyuma kwa ngalaŵa. 17 Kweni ŵakati ŵakwezga kaboti, ŵakamba kutaŵilira ngalaŵa na vyakukakira. Pakuti ŵakawopanga kukaphatira pa Surita,* ŵakakhizga thanga, ntheura ngalaŵa yikayeghekanga waka. 18 Pakuti chimphepo chikatiyegheranga uku na uku, zuŵa lakulondezgapo ŵakamba kuponya katundu mu maji kuti ngalaŵa yipepukeko. 19 Pa zuŵa lachitatu, ŵakatora vingwe vya ngalaŵa na kuvitaya.

20 Kwa mazuŵa ghanandi, tikawona yayi dazi na nyenyezi ndipo chimphepo chikuru chikalutilira kuputa. Chigomezgo chose chakuti tingapona chikamba kumara. 21 Ŵakati ŵaziŵizga kurya kwa nyengo yitali, Paulosi wakimilira pakati pawo ndipo wakati: “Mwaŵanthu, mupulikirenge ulongozgi wane na kuleka kukwera ngalaŵa kufuma ku Kerete, nadi, mphanyi vinthu vindanangike na kutayika nthena.+ 22 Ndipouli, sono nkhumuchiskani kuti mukhwime mtima, chifukwa palije yumoza wa imwe uyo wafwenge, kweni titayenge ngalaŵa pera. 23 Pakuti usiku uno, Chiuta wane uyo nkhumuchitira uteŵeti wakupatulika wangutuma mungelo+ wake. 24 Ndipo mungelo wanguti: ‘Kopa chara Paulosi. Wamwimilira panthazi pa Kesare,+ ndipo wona! Chiuta wakupa wose awo ŵakwenda nawe pa nyanja.’ 25 Ntheura, mwaŵanthu khwimani mtima, chifukwa nkhugomezga Chiuta ndipo ivyo mungelo waniphalira vichitikenge nadi. 26 Kweni tikwenera kuponyeka pa mtunda pa chirwa chinyake.”+

27 Sono usiku wa 14 ukakwana ndipo tikayeghekanga uku na uku pa Nyanja ya Adriya, usiku pakati ŵakwendeska ngalaŵa ŵakamba kughanaghana kuti ŵakusendelera ku mtunda. 28 Ndipo ŵakapima kunyang’amira, ndipo ŵakasanga mamita pafupifupi 36,* ntheura ŵakalutilirapo pachoko na kupimaso ndipo ŵakasanga mamita pafupifupi 27.* 29 Chifukwa cha kopa kuti ngalaŵa yingatimba ku malibwe, ŵakaponya nyanguru zinayi kumanyuma ndipo ŵakakhumbanga chomene kuti kuche luŵiro. 30 Kweni ŵakwendeska ngalaŵa ŵakakhumbanga kuchimbira mu ngalaŵa na kukhizgira kaboti mu nyanja. Ŵakapusikizgiranga kuti ŵakukhumba kukhizga nyanguru kunthazi. 31 Paulosi wakati kwa mulara wa ŵasilikari na ku ŵasilikari: “Muponenge yayi usange ŵanthu aŵa ŵafumamo mu ngalaŵa.”+ 32 Penepapo ŵasilikari ŵakadumura vingwe vya kaboti na kukaleka kuti kawe.

33 Sono apo kukaŵa pafupi kucha, Paulosi wakamba kukhuŵilizga wose kuti ŵaryeko chakurya, wakati: “Muhanya uno ni zuŵa la 14, ndipo mukulindilira waka kwambura kurya kanthu. 34 Ntheura nkhumuchiskani kuti muryeko chakurya kuti muŵe makora. Pakuti nanga ni sisi limoza la pa mutu winu litayikenge yayi.” 35 Wakati wayowoya ichi, wakatora chingwa, wakawonga Chiuta panthazi pa wose, wakachimenya na kwamba kurya. 36 Ntheura wose ŵakakhwima mtima ndipo ŵakamba kurya chakurya. 37 Tose pamoza mu ngalaŵa tikaŵamo ŵanthu 276. 38 Ŵakati ŵakhuta chakurya, ŵakamba kuponya tirigu mu nyanja kuti ŵapepuske ngalaŵa.+

39 Kukati kwacha, ŵakachimanya makora chara charu chira,+ kweni ŵakawonanga chinkhodyera chinyake icho mumphepete mwake mukaŵa mchenga, ndipo ŵakakhumbisiska kuti usange ŵangafiska, ŵakakwezgepo ngalaŵa. 40 Ntheura ŵakadumura nyanguru na kuzileka kuti ziwe mu nyanja. Ŵakasutura vyakukakira sigilo, ndipo ŵakati ŵakwezgera thanga lakunthazi ku mphepo, ŵakanyamuka kuya ku mtunda. 41 Ngalaŵa yikatimba chibumira cha mchenga na kuphatira kunthazi ndipo yikaleka kwenda. Kweni majigha ghatimbanga kumanyuma ndipo yikamba kubwangasuka.+ 42 Ŵasilikari ŵakakhumbanga kukoma ŵakayidi wose kuti paŵavye wakuti waskuŵe na kuchimbira. 43 Kweni mulara wa ŵasilikari wakakhumbanga kuti wakamufiske makora Paulosi ndipo wakaŵakanizga kuchita ivyo ŵakaghanaghananga. Wakaphalira awo ŵakumanya kuskuŵa kuti ŵadukire mu nyanja na kuskuŵa m’paka ku mtunda. 44 Ndipo awo ŵakhalapo ŵanyake ŵakore mathabwa, ŵanyake vibenthu vya ngalaŵa. Ntheura wose ŵakafika makora ku mtunda.+

28 Tikati tafika makora pa mtunda, tikamanya kuti chirwa chira chikachemekanga Melita.+ 2 Ndipo ŵanthu ŵa mu charu chira* ŵakatilongora lusungu lwapadera. Ŵakatipokelera makora tose ndipo ŵakatipembera moto chifukwa kukazizima ndiposo vula yikalokwanga. 3 Kweni apo Paulosi wakatora mziwo wa nkhuni na kuwuŵika pa moto, njoka ya chipiri yikafuma chifukwa cha chithukivu ndipo yikamuluma pa woko na kudemelera papo. 4 Ŵanthu ŵa mu charu chira ŵakati ŵawona kuti chipiri chikulendera ku woko lake, ŵakamba kuyowoyeskana kuti: “Nadi, munthu uyu ngwakukoma ŵanthu, ndipo nangauli wapona pa nyanja, urunji ukuzomerezga chara kuti walutilire kuŵa wamoyo.” 5 Paulosi wakamijira chipiri chira pa moto ndipo wakapwetekeka yayi. 6 Kweni ŵanthu ŵakalindizganga kuti watupenge panji kuwa pasi mwamabuchi na kufwa. Ŵakati ŵalindilira nyengo yitaliko na kuwona kuti kanthu kaheni kakumuchitikira yayi, ŵakasintha maghanoghano ghawo ndipo ŵakamba kuyowoya kuti wakaŵa chiuta.

7 Sono pafupi na malo ghara, pakaŵa munthu wakuzirwa pa chirwa chira, zina lake Pubuliyo. Munthu uyu wakaŵa na minda ndipo wakatipokelera makora na kutipwelelera mazuŵa ghatatu. 8 Kweni wiske wa Pubuliyo wakagonanga pasi chifukwa cha kuthukira muthupi kweniso wakaŵa na pamoyo pa ndopa. Ndipo Paulosi wakiza kwa iyo na kulomba, wakaŵika mawoko ghake pa iyo na kumuchizga.+ 9 Ichi chikati chachitika, ŵanthu ŵanyake wose ŵa pa chirwa chira awo ŵakaŵa ŵalwari, ŵakamba kwiza kwa iyo na kuchizgika.+ 10 Ŵakatipa vyawanangwa vinandi, ndipo apo tikanyamukanga, ŵakatipa vinthu ivyo tikasoŵanga.

11 Pakati pajumpha myezi yitatu, tikanyamuka pa ngalaŵa yakufuma ku Alekizandiriya iyo yikakhala pa chirwa chira nyengo ya chiwuvi ndipo yikaŵa na chimanyikwiro cha “Ŵana ŵa Zeusi.” 12 Tikati tafika pa dowoko la Sirakusi, tikakhalapo mazuŵa ghatatu. 13 Kufuma pa malo agha tikazingilira ndipo tikafika pa Regiyo. Zuŵa lakulondezgapo, mphepo yamwera yikawuka ndipo tikafika pa Puteyoli pa zuŵa lachiŵiri. 14 Apa, tikasanga ŵabali ndipo ŵakatiŵeyelera kuti tikhale nawo mazuŵa 7, mbwenu tikaluta ku Romu. 15 Ŵabali ŵa mu Romu ŵakati ŵapulika vya ise, ŵakiza m’paka pa Msika wa Apiyo na Nyumba Zitatu za Ŵalendo kuzakakumana nase. Paulosi wakati waŵawona, wakawonga Chiuta na kukhwima mtima.+ 16 Paumaliro tikati tanjira mu Romu, Paulosi ŵakamuzomerezga kukhala yekha na msilikari uyo wakamulindanga.

17 Mazuŵa ghatatu ghakati ghajumphapo, wakachema ŵanalume ŵakuzirwa ŵa Ŵayuda. Ŵakati ŵawungana, wakaŵaphalira kuti: “Mwaŵabali, nkhapelekeka nga ni kayidi kufuma ku Yerusalemu mu mawoko gha Ŵaroma,+ kweni ŵanthu ŵakwithu nindaŵanangirepo kalikose panji kuswa malango gha ŵasekuru ŵithu.+ 18 Ndipo Ŵaroma ŵakati ŵafumbisiska,+ ŵakakhumbanga kunifwatura pakuti nkhaŵavya mulandu wakwenelera nyifwa.+ 19 Ŵayuda ŵakati ŵakana, nkhachichizgika kupempha kwiza kwa Kesare,+ kweni nkhaŵa na khumbo lakuti nikake mtundu wane yayi. 20 Lekani nkhapempha kuti niwonane namwe na kuyowoya namwe. Nakakika na matcheni agha chifukwa cha chigomezgo cha Israyeli.”+ 21 Ŵakati kwa iyo: “Tindapokerepo kalata yakuyowoya vya iwe kufuma ku Yudeya. Ndipo ŵabali awo ŵiza kuno ŵandatiphalirepo panji kuyowoya kanthu kaheni kakukhwaskana na iwe. 22 Kweni tikuwona kuti ntchakwenelera kupulika kwa iwe maghanoghano ghako, pakuti tikumanya kuti kulikose+ ŵanthu ŵakuyowoya viheni vya gulu lakugaluka ili.”+

23 Sono ŵakapangana zuŵa lakuti ŵakumane nayo, ndipo ŵakiza mu unandi uko wakakhalanga. Kwamba mulenji m’paka mise, wakaŵalongosolera nkhani iyi na kuchitira ukaboni mwakukwana vya Ufumu wa Chiuta. Wakayowoyaso fundo zakukopa zakukhwaskana na Yesu+ kufuma mu Dango la Mozesi+ na ivyo Ntchimi zikalemba.+ 24 Ŵanyake ŵakamba kugomezga ivyo wakayowoya, ŵanyake ŵakagomezga yayi. 25 Ntheura, pakuti ŵakapambana maghanoghano, ŵakamba kufumapo, ndipo Paulosi wakayowoya kuti:

“Mzimu utuŵa ukayowoya unenesko kwizira mwa ntchimi Yesaya ku ŵasekuru ŵinu, 26 ukati, ‘Luta ku ŵanthu aŵa na kuyowoya kuti: “Kupulika, mupulikenge kweni kupulikiska chara. Ndipo kulaŵiska, mulaŵiskenge kweni kuwona chara.+ 27 Pakuti mtima wa ŵanthu aŵa wakulungara, ndipo ŵapulika na makutu ghawo kweni ŵakuchitapo kanthu chara. Ŵajara maso ghawo na makutu ghawo kuti ŵaleke kuwona na kupulika kweniso kupulikiska na mtima wawo na kuwerako kuti ine niŵachizge.”’+ 28 Ntheura manyani kuti chiponosko chakufuma kwa Chiuta chatumika ku mitundu,+ ndipo ŵachipokelerenge nadi.”+ 29 *——

30 Ntheura wakakhala vyaka vyose viŵiri mu nyumba yake ya lenti,+ ndipo wakaŵapokeleranga makora wose awo ŵakizanga kwa iyo. 31 Wakaŵapharazgiranga vya Ufumu wa Chiuta na kuŵasambizga vya Fumu Yesu Khristu na wanangwa ukuru wakuyowoya,*+ kwambura chakujandizga.

Panji kuti, “ku vigoti.”

Mtunda wakukwana pafupifupi 1 kilomita.

Panji kuti, “wakaphumuka pakati.”

Mazgu gheneko, “yikanjiranga na kufuma.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “malulimi.”

Panji kuti, “mu chiyowoyero chakonkhera?”

Ndiko kuti, cha m’ma 9 koloko mulenji.

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “minthondwe.”

Pangayowoyekaso kuti, “vingwe.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “Thupi lane.”

Panji kuti, “Hadesi,” ndiko kuti, malaro. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Panji kuti, “mpando wake wachifumu.”

Mazgu gheneko, “chipambi cha chiwuno chake.”

Panji kuti, “Hadesi,” ndiko kuti malaro. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “kugaŵana yumoza na munyake.”

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Ndiko kuti, cha m’ma 3 koloko mise.

Panji kuti, “vyawanangwa vyalusungu.”

Mazgu gheneko, “kufuma ku chisko cha Yehova.” Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Panji kuti, “Ŵakaŵakaka.”

Mazgu ghanyake, “ŵasofi.”

Mazgu gheneko, “lazgoka mutu wa pakona.”

Panji kuti, “ŵabulutu,” ndiko kuti, ŵakasambirako yayi sukulu za ŵarabi. Kweni ŵakamanyanga kulemba na kuŵerenga.

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “Khristu wake.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Panji kuti, “Ŵakaŵakaka.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “vyakuzizwiska vikuru.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Panji kuti, “kuŵasuzga.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu ghanyake, “nkhwaŵira; nkhwato.”

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “ni mpando wane wachifumu; chizumbe.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “nyongo yikali.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A3.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “wakanjiranga na kufuma.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Dorika ni zina Lachigiriki, Tabita ni zina Lachiaramu, ghose ghakung’anamura “Mbaŵala.”

Panji kuti, “malaya ghakuwaro.”

Mulongozgi wa ŵasilikari 100.

Gulu la ŵasilikari Ŵaroma, awo ŵakaŵangapo 600.

Ndiko kuti, cha m’ma 3 koloko mise.

Panji kuti, “wapokelereka na.”

Ndiko kuti, cha m’ma 12 koloko muhanya.

Mazgu gheneko, “chiteŵetero.”

Mazgu gheneko, “chiteŵetero.”

Panji kuti, “kumujikamira.”

Ndiko kuti, cha m’ma 3 koloko mise.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “malulimi.”

Mazgu gheneko, “chiteŵetero.”

Panji kuti, “kuti nimikane na Chiuta?”

Mazgu gheneko, “ŵakakhala chete.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “wazakeruzgikire pamaso pa.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu ghanyake, “nkhwaŵira; nkhwato.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “wakaŵawovwiranga.”

Kazembe wa Ŵaroma. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Panji kuti, “dindi lachikumbusko.”

Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”

Panji kuti, “wakachita khumbo la Chiuta.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “vyakuzizwiska.”

Panji kuti, “chisakasa; nyumba.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Panji kuti, “icho chakomeka kwambura kuchinja pa singo.”

Panji kuti, “icho chakomeka kwambura kuchinja pa singo.”

Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Panji kuti, “Pawemi.”

Wonani Vyakusazgirapo A3.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Pangayowoyekaso kuti, “Kwambura kutondeka.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “wakuloska.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “ŵapeleka ndalama.”

Panji kuti, “mukusopa chomene.”

Panji kuti, “mphapu yake.”

Panji kuti, “mphapu ya.”

Panji kuti, “wakadumbiskananga nawo.”

Ndiko kuti, ku sunagoge.

Kazembe wa Ŵaroma. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kukaŵa ku Yerusalemu.

Panji kuti, “wakasambizgika pamulomo.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “ŵakalutilira kunonopeska mitima yawo na kukana kugomezga.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Kazembe wa Ŵaroma. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Mazgu gheneko, “wakamenya chingwa na kwamba kurya.”

Panji kuti, “chachandulo kwa imwe.”

Mazgu gheneko, “ŵakamuwira Paulosi pa singo.”

Panji kuti, “ŵakamufyofyontha mwachitemwa.”

Mazgu gheneko, “ŵamwali.”

Panji kuti, “kulopweska mtima wane?”

Mazgu gheneko, “tikakhala chete.”

Wonani Vyakusazgirapo A5.

Panji kuti, “icho chakomeka kwambura kuchinja pa singo.”

Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “iwe mupusikizgi.”

Panji kuti, “ŵakuvizomera pakweru.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Ndiko kuti, cha m’ma 9 koloko usiku.

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “loya.”

Wonani Vyakusazgirapo A3.

Panji kuti, “yambura kafukwa.”

Panji kuti, “Sanihedirini.”

Panji kuti, “Augusto.” Ili ni zina lantchindi la themba la Roma.

Mazgu gheneko, “mukweruzga.”

Mazgu ghanyake, “nkhanjo,” kung’anamura kakhuni kakusongoka kunthazi ako ŵakujokera ng’ombe.

Mazgu ghanyake, “kumafumiro gha dazi.”

Ndiko kuti, mphepo yakufuma kumpoto chadera kuvuma.

Kaboti aka kakawovwiranga para vinthu vyasuzga.

Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Pafupifupi mafiti 120. Mazgu gheneko, “mafatomu 20.” Wonani Vyakusazgirapo B14.

Pafupifupi mafiti 90. Mazgu gheneko, “mafatomu 15.” Wonani Vyakusazgirapo B14.

Panji kuti, “ŵanthu ŵa chiyowoyero chachilendo.”

Wonani Vyakusazgirapo A3.

Panji kuti, “na chikanga.”

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani