KALATA YAKWAMBA KU ŴAKORINTE
1 Ine Paulosi, wakuchemeka kuŵa mpositole+ wa Yesu Khristu kwizira mu khumbo la Chiuta, na Sositene mubali withu 2 ku mpingo wa Chiuta uwo uli mu Korinte,+ kwa imwe mwatuŵiskika mwa Khristu Yesu,+ ŵakuchemeka kuŵa ŵatuŵa, pamoza na wose awo kulikose ŵakuchema pa zina la Fumu yithu, Yesu Khristu,+ Fumu yawo na yithu:
3 Mphanyi lusungu lukuru na mtende vyakufuma kwa Chiuta Adada ŵithu na Fumu yithu Yesu Khristu, vyaŵa namwe.
4 Nyengo zose nkhuwonga Chiuta chifukwa cha imwe pakuwona lusungu lukuru ulo Chiuta wamulongorani kwizira mwa Khristu Yesu. 5 Pakuti mwa iyo mwasambazga mu chilichose, muli na nkhongono zakupharazgira mazgu gha Chiuta kweniso mukumanya vinthu vyose.+ 6 Ukaboni wakuyowoya vya Khristu+ wakhozgeka pakati pinu. 7 Ntheura mukupeleŵera yayi mu chawanangwa chilichose, uku mukulindilira mwakunweka kuvumbukwa kwa Fumu yithu Yesu Khristu.+ 8 Chiuta wamukhozgani m’paka kuumaliro, kuti muŵe ŵambura kafukwa mu zuŵa la Fumu yithu Yesu Khristu.+ 9 Chiuta uyo wakamuchemani kuti muŵe mu umoza na Mwana wake Yesu Khristu Fumu yithu ngwakugomezgeka.+
10 Sono nkhumuchiskani ŵabali, kwizira mu zina la Fumu yithu Yesu Khristu kuti mose muyowoyenge mwakuzomerezgana, ndiposo kuti paŵavye kugaŵikana pakati pinu,+ kweni kuti mukolerane pakuŵa na mtima umoza na kaghanaghaniro kamoza.+ 11 Pakuti ŵamunyumba ya Kolowe ŵaniphalira kuti imwe ŵabali ŵane mukugaŵikana pakati pinu. 12 Nkhung’anamura kuti, waliyose wa imwe wakuti: “Ine nili wa Paulosi,” “Kweni ine nili wa Apolo,”+ “Ndipo ine nili wa Kefase,”* “Kweni ine nili wa Khristu.” 13 Kasi Khristu wagaŵikana? Kasi Paulosi ndiyo wakapayikika pa khuni chifukwa cha imwe? Panji kasi mukabatizika mu zina la Paulosi? 14 Nkhuwonga Chiuta kuti nkhabatizapo yumoza wa imwe chara kupaturako Khrisipo+ na Gayo,+ 15 mwakuti palije uyo wangayowoya kuti mukabatizika mu zina lane. 16 Nkhabatizaso ŵamunyumba ya Stefanasi.+ Kweni nkhumanya yayi usange nkhabatizapo munthu munyakeso. 17 Pakuti Khristu wakanituma kubatiza yayi, kweni kuti nipharazge makani ghawemi.+ Ndipo nkhwenera kupharazga na mahara gha wunthu* yayi kuti khuni lakusuzgikirapo* la Khristu lileke kuŵa lambura ntchito.
18 Chifukwa kuyowoya vya khuni lakusuzgikirapo* mbuchindere ku awo ŵakutayika,+ kweni kwa ise tikuponoskeka, ni nkhongono za Chiuta.+ 19 Pakuti kuli kulembeka kuti: “Nimazgenge vinjeru vya ŵanthu ŵavinjeru, ndipo nikanenge* mahara gha ŵanthu ŵamahara.”+ 20 Kasi munthu wavinjeru wali nkhu? Kasi mulembi* wali nkhu? Kasi wakususka wa mu nyengo iyi* wali nkhu? Asi Chiuta wali kuzgora vinjeru vya charu kuŵa uchindere? 21 Nangauli charu chili na vinjeru,+ chikatondeka kumanya Chiuta.+ Kweni Chiuta wakawona kuti waponoske awo ŵakugomezga kwizira mu uthenga wauchindere+ uwo ukupharazgika. Ivi vikulongora mahara gha Chiuta.
22 Pakuti Ŵayuda ŵakupempha vimanyikwiro+ ndipo Ŵagiriki ŵakupenja vinjeru. 23 Kweni ise tikupharazga kuti Khristu wakapayikika pa khuni ndipo Ŵayuda ŵakuwona kuti ntchinthu chakukhuŵazga kweni ŵamitundu ŵakuwona kuti mbuchindere.+ 24 Kweni Ŵayuda na Ŵagiriki awo ŵali kuchemeka, ŵakuwona kuti Khristu ni nkhongono za Chiuta na vinjeru vya Chiuta.+ 25 Chifukwa chinthu chauchindere chakufuma kwa Chiuta ntchavinjeru kuluska ŵanthu, ndipo chinthu chambura nkhongono chakufuma kwa Chiuta ntchankhongono kuluska ŵanthu.+
26 Pakuti ŵabali mukuwona umo wakamuchemerani. Pa ŵakuchemeka, mbanandi yayi ŵavinjeru vyathupi,+ mbanandi yayi ŵankhongono, mbanandi yayi awo ŵakababika ŵakuzirwa.*+ 27 Kweni Chiuta wakasora vinthu vyauchindere vya charu kuti wakhozge soni ŵanthu ŵavinjeru. Ndipo Chiuta wakasora vinthu vyambura nkhongono vya charu kuti wakhozge soni vinthu vyankhongono.+ 28 Chiuta wakasora vinthu vyapasi vya charu na vinthu vyakuyuyulika, vinthu ivyo kulije, kuti wazgore vyawaka vinthu ivyo viliko.+ 29 Mwakuti paŵavye munthu wanothe pamaso pa Chiuta. 30 Kweni imwe muli mu umoza na Khristu Yesu chifukwa cha Chiuta. Khristu uyu wakutivumbulira vinjeru vya Chiuta na urunji.+ Ŵanthu ŵakuŵa ŵatuŵa+ ndiposo ŵanangwa chifukwa cha sembe ya Yesu.+ 31 Viŵe nga umo kuli kulembekera kuti: “Uyo wakunotha, wanothenge mwa Yehova.”*+
2 Ntheura ŵabali, apo nkhiza kwa imwe kumupharazgirani chisisi chakupatulika*+ cha Chiuta, nkhayowoya mazgu ghakutindika yayi+ nesi kuti nilongore mahara ghane. 2 Pakuti nkhasankha kuti nileke kumanya kanthu kalikose pakati pinu kweni Yesu Khristu pera, uyo wakapayikika pa khuni.+ 3 Apo nkhiza kwa imwe nkhatenthema chomene, nkhaŵa wakulopwa na wawofi. 4 Apo nkhayowoyanga na kupharazga, mazgu ghane ghakaŵa ghakukopa na ghavinjeru yayi, kweni ghakalongora nkhongono ya mzimu+ 5 mwakuti chipulikano chinu chileke kuthemba mu vinjeru vya ŵanthu, kweni mu nkhongono za Chiuta.
6 Sono tikuyowoya vinthu vyavinjeru ku ŵanthu ŵakukhwima mwauzimu.+ Ivi ni vinjeru vya ŵanthu ŵa mu nyengo iyi* yayi, nesi vya awo ŵakulamulira* mu nyengo iyi, awo ŵamalenge.+ 7 Kweni tikuyowoya vinjeru vya Chiuta ivyo ni chisisi chakupatulika,*+ vinjeru vyakubisika ivyo Chiuta wakaŵikirathu pambere nyengo izi zindaŵeko* kuti tipokere uchindami. 8 Palije yumoza wa awo ŵakulamulira mu nyengo iyi* uyo wakumanya vinjeru ivi,+ chifukwa ŵavimanyenge mphanyi ŵakayipayika* yayi Fumu yauchindami. 9 Kweni nga umo kuli kulembekera kuti: “Palije munthu uyo wali kuwonapo panji kupulikapo, nesi kughanaghanirapo mu mtima wake vinthu ivyo Chiuta wanozgera awo ŵakumutemwa.”+ 10 Pakuti Chiuta wali kutivumbulira ise vinthu ivi+ kwizira mu mzimu wake,+ chifukwa mzimu ukusanda mu vinthu vyose, nanga ni vinthu vyakubisika* vya Chiuta.+
11 Chifukwa ni njani pakati pa ŵanthu uyo wakumanya vya munthu padera pa mtima* wake? Mwakuyana waka, palije uyo wakumanya vya Chiuta padera pa mzimu wa Chiuta. 12 Sono tili kupokera mzimu wa charu chara, kweni mzimu uwo ngwakufuma kwa Chiuta,+ kuti timanye vinthu ivyo tapika na Chiuta mwalusungu. 13 Tikuyowoya vinthu ivi na mazgu ghakusambizgika na vinjeru vya ŵanthu yayi,+ kweni na mazgu ghakusambizgika na mzimu,+ ndipo tikulongosora* vinthu vyauzimu na mazgu ghauzimu.
14 Kweni munthu uyo wakulongozgeka na makhumbiro gha thupi wakupokera vinthu vya mzimu wa Chiuta yayi, chifukwa ni vyauchindere kwa iyo. Ndipo wangavimanya yayi chifukwa munthu wakwenera kuvisanda mwauzimu. 15 Ndipouli, munthu uyo wakulongozgeka na mzimu wakusanda vinthu vyose,+ kweni palije munthu uyo wakumusanda. 16 Pakuti “ni njani wakumanya maghanoghano gha Yehova* kuti wamulongozge?”+ Kweni ise tili na maghanoghano gha Khristu.+
3 Ntheura ŵabali, nkhayowoya namwe nga nkhuyowoya na ŵanthu ŵakukhwima mwauzimu yayi,+ kweni nga mbanthu ŵathupi, nga mbabonda+ mwa Khristu. 2 Nkhamulerani na mkaka, na chakurya chakukhoma yayi, chifukwa mukaŵa mundakhome. Nakuti na sono wuwo mundakhome.+ 3 Pakuti muchali kughanaghana vyathupi.+ Chifukwa usange mukuchitirana sanji na kutimbana, asi ndikuti muli ŵathupi+ ndipo mukwenda umo ŵanthu mu charu ŵakwendera? 4 Para munyake wakuti: “Ine nili wa Paulosi,” kweni munyake wakuti: “Ine wa Apolo,”+ asi ndikuti mukuyana waka na ŵanthu wose?
5 Kasi Apolo ni njani? Ndipo Paulosi ni njani? Mbateŵeti+ awo ŵakamovwirani kuti muŵe ŵakugomezga, nga umo Fumu yikamupira waliyose uteŵeti. 6 Ine nkhapanda,+ Apolo wakathilira,+ kweni Chiuta ndiyo wakakuzganga. 7 Ntheura uyo wakupanda nkhanthu yayi nesi uyo wakuthilira maji, kweni Chiuta uyo wakukuzga.+ 8 Sono uyo wakupanda na uyo wakuthilira mbamoza,* kweni munthu waliyose wazamupoka njombe yake kuyana na mulimo wake.+ 9 Chifukwa tili ŵantchito ŵanyake na Chiuta. Imwe ndimwe munda wa Chiuta uwo ukulimika, nyumba ya Chiuta.+
10 Mwakuyana na lusungu lukuru ulo Chiuta wakanipa, nkhazenga waka fawundeshoni+ nga ni munthu waluso uyo wakumanya kuzenga, kweni munyake wakulutizga kuzenga. Kweni waliyose walutilire kuwona umo wakuzengera pa fawundeshoni iyi. 11 Pakuti palije munthu uyo wangazenga fawundeshoni yinyake padera pa iyo yazengeka kale, iyo ni Yesu Khristu.+ 12 Sono usange munyake wakuzenga pa fawundeshoni na golide, siliva, malibwe ghakuzirwa, makuni, utheka, panji mapekesi, 13 mulimo wa munthu waliyose uzamuwoneka. Pakuti zuŵa ilo lizamuwulongora, chifukwa moto+ ndiwo uzamuvumbura. Ndipo moto uzamulongora umo mulimo wa munthu waliyose uliri. 14 Usange mulimo wa munthu uwo wazenga pa fawundeshoni wakhalilira, wazamupokera njombe. 15 Usange mulimo wa munthu waphya na moto ndikuti waphyoka pawaka, kweni mwenecho wazamupona. Kweni usange vyaŵa nthena, vizamuŵa nga wafuma mu moto.
16 Kasi mukumanya chara kuti ndimwe tempile la Chiuta+ ndiposo kuti mzimu wa Chiuta ukukhala mwa imwe?+ 17 Usange munyake wakuparanya tempile la Chiuta, Chiuta wazamumuparanya. Pakuti tempile la Chiuta ndituŵa, ndipo imwe ndimwe tempile ilo.+
18 Munthu wangajipusikanga yayi. Usange munyake pakati pinu wakughanaghana kuti ngwavinjeru mu nyengo iyi,* wazgoke chindere mwakuti waŵe wavinjeru. 19 Chifukwa vinjeru vya charu ichi mbuchindere kwa Chiuta. Pakuti kuli kulembeka kuti: “Wakukora ŵavinjeru mu uchenjezi wawo.”+ 20 Kweniso: “Yehova* wakumanya kuti maghanoghano gha ŵanthu ŵavinjeru ngawaka.”+ 21 Ntheura paŵavye munyake wanothe na ivyo ŵanthu ŵakuchita. Pakuti vinthu vyose ni vinu, 22 kwali ni Paulosi panji Apolo panji Kefase*+ panji charu panji umoyo panji nyifwa panji vinthu ivyo viliko sono panji vinthu ivyo vikwiza, vinthu vyose ni vinu. 23 Imwe muli ŵa Khristu,+ ndipo Khristu ngwa Chiuta.
4 Munthu watiwone kuŵa ŵateŵeti ŵa Khristu na ŵateŵeti ŵalara ŵa chisisi chakupatulika* cha Chiuta.+ 2 Icho chikukhumbikwa kwa ŵateŵeti ŵalara ntchakuti ŵaŵe ŵakugomezgeka. 3 Sono kwa ine nkhanthu kachoko chomene kuti neruzgike na imwe panji khoti.* Nanga ndine nkhujeruzga nekha yayi. 4 Pakuti palije icho njuŵi yane yikunisuska. Kweni ndine murunji yayi. Yehova* ndiyo wakuneruzga.+ 5 Ntheura kweruzga+ kanthu kalikose yayi pambere nyengo yake yindafike m’paka Fumu yize. Yizamuchita vyose, yizamutolera ku ungweru vinthu vyakubisika mu chisi na kuvumbura maghanoghano gha mu mitima, ndipo waliyose wazamulumbika na Chiuta.+
6 Sono ŵabali, vinthu ivyo nayowoya ndivyo ine na Apolo+ tikuchita ndipo ni vyakuti vimovwirani, mwakuti kwizira mwa ise musambire dango ili, lakuti: “Mungajumphanga yayi vinthu ivyo vili kulembeka,” mwakuti waliyose wa imwe waleke kujitukumura,+ waleke kuwona yumoza kuŵa wakuluska munyake. 7 Chifukwa wuli ukuwona kuti ukuluska munyako? Uli na vichi icho ukaleka kupokera?+ Sono usange ukachita kupokera, chifukwa wuli ukunotha nga ni para ukapokera yayi?
8 Kasi mwakhuta kale? Kasi mwasambazga kale? Kasi mwamba kuwusa nga ni mathemba+ kwambura ise? Nakhumbanga kuti mphanyi mwambapo nadi kuwusa nga ni mathemba, mwakuti nase tiwuse pamoza na imwe nga ni mathemba.+ 9 Pakuti ine nkhuwona kuti pa ŵanthu awo ŵeruzgika kuti ŵakomekenge,+ Chiuta waŵika ise ŵapositole kuŵa ŵaumaliro kulongoleka, chifukwa charu, ŵangelo, na ŵanthu ŵakutiwonelera mu luŵaza lwa maseŵero.+ 10 Ndise vindere+ chifukwa cha Khristu, kweni imwe muli ŵakuchenjera mwa Khristu. Ndise ŵakulopwa, kweni imwe muli ŵakukhora. Imwe mukuchindikika, kweni ise tikukhozgeka soni. 11 M’paka sono tichali na njara+ na nyota,+ tikuvwara vizwazwa,* tikutimbika,*+ tilije nyumba 12 ndipo tikuphyoka, tikugwira ntchito na mawoko ghithu.+ Para ŵakutituka, tikuŵatumbika.+ Para ŵakutitambuzga, tikuzizipizga.+ 13 Para ŵakutinena, tikuŵazgora mwakuzika.*+ Tazgoka nga ni viswaswa vya charu, vyawakawaka vya vinthu vyose, m’paka sono.
14 Nkhulemba vinthu ivi kuti nimukhozgani soni chara, kweni kumuchenjezgani pakuŵa ŵana ŵane ŵakutemweka. 15 Chifukwa nanga mungaŵa na ŵasambizgi 10,000 mwa Khristu, kweni mulije ŵawiskemwe ŵanandi. Pakuti mwa Khristu Yesu nazgoka wiskemwe kwizira mu makani ghawemi.+ 16 Ntheura nkhumuchiskani kuti muŵe ŵakuyezga ine.+ 17 Lekani nkhumutumirani Timote, pakuti ni mwana wane wakutemweka na wakugomezgeka mu Fumu. Ndipo wazamumukumbuskani nthowa zane pakuteŵetera Khristu Yesu,+ nga umo nkhusambizgira kulikose mu mpingo uliwose.
18 Ŵanyake ŵakujitukumura nga ni para ine nizenge yayi kwa imwe. 19 Kweni nizenge kwa imwe sonosono, usange Yehova* wakhumba, ndipo nkhukhumba kuzakamanya ivyo ŵakujitukumura ŵakuyowoya yayi, kweni nkhongono zawo. 20 Chifukwa Ufumu wa Chiuta ukuthemba mu kayowoyero chara, kweni mu nkhongono. 21 Kasi mukukhumba vichi? Kasi nize kwa imwe na ndodo,+ panji na chitemwa ndiposo mzimu wa kuzika?
5 Napulika kuti uzaghali*+ ulipo pakati pinu, ndipo uzaghali* wanthena palije nanga mphakati pa mitundu, kuti munthu munyake wakukhala* na muwoli wa awiske.+ 2 Kasi imwe mukukondwa? Asi mukwenera kuchita chitima+ mwakuti munthu uyo wali kuchita ichi wafumiskikepo pakati pinu?+ 3 Nangauli ine niliko chara mu thupi kweni niliko mu mzimu, ndipo neruzga kale munthu uyo wachita nthena, nga ni para nili pamoza na imwe. 4 Para mwawungana pamoza mu zina la Fumu yithu Yesu, mzimu wane na nkhongono ya Fumu Yesu vikuŵa pamoza na imwe. 5 Munthu wanthena mumupeleke kwa Satana+ kuti thupi liparanyike, mwakuti mzimu uzakapone mu zuŵa la Fumu.+
6 Icho mukunothera ntchiwemi yayi. Kasi mukumanya yayi kuti nthukumusi yichoko waka yikutukumuska bulunga lose la nthimphwa?+ 7 Wuskanimo nthukumusi yakale, kuti muŵe bulunga liphya, pakuti mukwenera kuŵa na nthukumusi yayi. Pakuti Khristu, mberere yithu ya Paska,+ wapelekeka sembe.+ 8 Ntheura tiyeni tisungilire chiphikiro,+ na nthukumusi yakale chara, nesi na nthukumusi ya uheni na ya kwananga, kweni na tuvingwa twambura nthukumusi twa unenesko mtima na unenesko.
9 Mu kalata yane, nkhamulemberani kuti muleke kwenderana* na ŵazaghali.* 10 Nkhang’anamuranga kuŵalekerathu ŵazaghali* ŵa charu chino chara+ panji ŵanthu ŵambunu na ŵakuphanga panji ŵakusopa vikozgo. Viŵenge nthena mphanyi mukenera kufumamo mu charu.+ 11 Kweni sono nkhumulemberani kuti muleke kwenderana*+ na waliyose wakuchemeka mubali uyo ni muzaghali,* muryezi,*+ wakusopa vikozgo, wakutuka, muloŵevu,+ panji wakuphanga,+ ndipo mungaryanga nayo yayi munthu wanthena. 12 Kasi ni ntchito yane kweruzga ŵakuwaro? Asi mukweruzga awo ŵali mukati, 13 ndipo Chiuta wakweruzga awo mbakuwaro?+ “Mufumiskanimo munthu muheni uyo mukati mwinu.”+
6 Usange yumoza wa imwe wali na mulandu na munyake,+ chifukwa wuli wakuchita chikanga kuluta nayo ku khoti la ŵanthu ŵambura urunji m’malo mwa kuluta nayo panthazi pa ŵatuŵa? 2 Kasi mukumanya yayi kuti ŵatuŵa ŵazamweruzga charu?+ Ndipo usange imwe muzamweruzga charu, kasi muli ŵakwenelera chara kweruzga nkhani zichokozichoko? 3 Kasi mukumanya yayi kuti tizamweruzga ŵangelo?+ Kasi tingatondeka kweruzga nkhani za umoyo uno? 4 Ndipo usange muli na nkhani za umoyo uno kuti zeruzgike,+ kasi ŵanthu awo ŵakuyuyulika na mpingo ndiwo mukuŵasankha kuŵa ŵeruzgi? 5 Nkhuyowoya kuti nimukhozgani soni. Kasi palije munthu yumoza wavinjeru pakati pinu uyo wangeruzga ŵabali ŵake? 6 Kweni mubali wakutolera mubali ku khoti, panthazi pa ŵambura kugomezga.
7 Para mukutolerana ku khoti chikulongora kuti mwatondeka. Mwalekerachi kuzomera waka kuti ŵamubudirani?+ Mwalekerachi kuzomera waka kuti ŵamwibirani? 8 Kweni imwe ndimwe mukubuda na kwiba, ndipo ivi mukuchitira ŵabali ŵinu.
9 Kasi mukumanya yayi kuti ŵanthu ŵambura urunji ŵazamuhara yayi Ufumu wa Chiuta?+ Mungapuluskikanga* yayi. Kwali mbazaghali,*+ ŵakusopa vikozgo,+ ŵaleŵi,+ ŵanalume awo ŵakuzomera kugoneka na ŵanalume ŵanyawo,+ ŵanalume awo ŵakugonana na ŵanalume ŵanyawo,+ 10 ŵankhungu, ŵaryezi,*+ ŵaloŵevu,+ ŵakutuka, na ŵakuphanga ŵazamuhara yayi Ufumu wa Chiuta.+ 11 Mwaŵanyake ndimo mukaŵira. Kweni mwageziskika mwatowa,+ mwatuŵiskika,+ mwapimika ŵarunji+ mu zina la Fumu yithu Yesu Khristu ndiposo na mzimu wa Chiuta withu.
12 Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka kwa ine, kweni ni vinthu vyose yayi ivyo ni vyachandulo.+ Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka kwa ine, kweni nizomerenge chara kuŵa pasi pa mazaza gha kanthu kalikose. 13 Vyakurya ni vya nthumbo, ndipo nthumbo nja vyakurya, kweni Chiuta wazamuparanya vyose, nthumbo na vyakurya wuwo.+ Sono thupi nda uzaghali* chara, kweni nda Fumu,+ ndipo Fumu ndiyo njeneko ya thupi. 14 Kweni Chiuta wakawuska Fumu+ ndipo wazamuwuskaso ise ku nyifwa+ kwizira mu nkhongono yake.+
15 Kasi mukumanya chara kuti mathupi ghinu ni viŵaro vya Khristu?+ Ipo kasi nitorenge viŵaro vya Khristu na kuvibatika ku thupi la hule? Yayi! 16 Kasi mukumanya yayi kuti uyo wajibatika kwa hule wakuŵa thupi limoza na hule? Pakuti Chiuta wakuti, “Wose ŵaŵiri ŵaŵenge thupi limoza.”+ 17 Kweni uyo wajibatika kwa Fumu wakuŵa pamoza na iyo mu mzimu.+ 18 Chimbirani uzaghali.*+ Kwananga kunyake kose uko munthu wangachita kukuŵa kuwaro kwa thupi lake, kweni uyo wakuchita uzaghali wakwanangira thupi lake.+ 19 Kasi mukumanya yayi kuti thupi linu ni tempile+ la mzimu utuŵa uwo uli mwa imwe, uwo Chiuta wali kumupani?+ Kweniso imwe muli ŵa Chiuta,+ 20 chifukwa mukagulika na mtengo ukuru.+ Ipo chindikani Chiuta+ na mathupi ghinu.+
7 Sono pakuyowoya za vinthu ivyo mukalemba, ntchiwemi kuti mwanalume waleke kukhwaska* mwanakazi. 2 Kweni chifukwa cha kwandana kwa uzaghali,* mwanalume waliyose waŵe na muwoli wake na wake+ ndipo mwanakazi waliyose waŵe na mfumu wake na wake.+ 3 Mfumu wapeleke chakwenelera kwa muwoli wake, muwoli nayo wapeleke chakwenelera kwa mfumu wake.+ 4 Muwoli walije mazaza pa thupi lake, kweni mfumu wake. Mwakuyana waka, mfumu nayo walije mazaza pa thupi lake, kweni muwoli wake. 5 Munganorananga yayi kwekha usange mwazomerezgana kuti mupature nyengo yakulombera. Pamanyuma mwizeso pamoza, mwakuti Satana waleke kulutilira kumuyezgani chifukwa cha kutondeka kujikora. 6 Nkhuyowoya ichi kuti nimuzomerezgani, kweni nkhumuŵikirani dango yayi. 7 Kweni nakhumbanga kuti mphanyi ŵanthu wose ŵanguŵa nga ndine. Kweni Chiuta wali kumupa waliyose chawanangwa chake,+ uyu mu nthowa iyi, munyake mu nthowa iyo.
8 Sono nkhuphalira awo ŵandanjire mu nthengwa na vyokoro, kuti ntchiwemi kuti ŵakhale nga umo ine niliri.+ 9 Kweni usange ŵangajikora yayi, lekani ŵanjire mu nthengwa, chifukwa ntchiwemi kunjira mu nthengwa kuluska kugolera na makhumbiro.+
10 Ŵanthu ŵa pa nthengwa nkhuŵapa ulongozgi, ndine yayi kweni ni Fumu, kuti muwoli wangalekanga mfumu wake yayi.+ 11 Kweni usange wamuleka, waleke kutengwa kunyake. Para apo cha, mbwenu wawelerane na mfumu wake. Ndipo mfumu wangamulekanga yayi muwoli wake.+
12 Kweni ku ŵanyake wose ndine nkhuyowoya, Fumu yayi,+ kuti: Usange mubali munyake wali na muwoli wambura kugomezga, kweni mwanakazi wakuzomera kukhala nayo, wangamulekanga yayi. 13 Usange mwanakazi wali na mfumu wambura kugomezga, kweni mwanalume wakuzomera kukhala nayo, wangamulekanga yayi mfumu wake. 14 Pakuti mfumu wambura kugomezga wakutuŵiskika chifukwa cha muwoli wake, ndipo muwoli wambura kugomezga wakutuŵiskika chifukwa cha mubali. Vilekenge kuŵa nthena, mphanyi ŵana ŵinu mbaukazuzi, kweni sono mbatuŵa. 15 Kweni usange wambura kugomezga wakufumako, mulekani wafumeko. Mubali panji mudumbu ngwakukakika yayi para vyaŵa nthena, kweni Chiuta wali kumuchemerani ku mtende.+ 16 Iwe muwoli, wamanya wuli panji ungaponoska mfumu wako?+ Panji iwe mfumu, wamanya wuli panji ungaponoska muwoli wako?
17 Kweni nga umo Yehova* wali kumupira waliyose chigaŵa chake, waliyose wendenge nthena kuyana na umo Chiuta wali kumuchemera.+ Ndipo nkhupeleka ulongozgi uwu ku mipingo yose. 18 Kasi munthu munyake wakachemeka apo wakaŵa wakukotoleka?+ Waleke kuzgoka wambura kukotoleka. Kasi munthu munyake wakachemeka apo wakaŵa wambura kukotoleka? Waleke kukotoleka.+ 19 Ukotoli nkhanthu yayi, ndipo kuleka kukotoleka nkhanthu yayi,+ chakuzirwa nkhusunga malango gha Chiuta.+ 20 Waliyose wakhale umo wakachemekera.+ 21 Kasi ukachemeka apo ukaŵa muzga? Kufipa mtima yayi.+ Kweni usange ungafwatuka, sangirapo mwaŵi. 22 Pakuti waliyose uyo wakachemeka mu Fumu apo wakaŵa muzga ni mwanangwa kwa Fumu.+ Mwakuyana waka, uyo wakachemeka apo wakaŵa mwanangwa ni muzga wa Khristu. 23 Mukagulika na mtengo ukuru.+ Lekani kuŵa ŵazga ŵa ŵanthu. 24 Ŵabali, waliyose wakhale umo wakachemekera. Wakhale nthena pamaso pa Chiuta.
25 Sono pakuyowoya vya awo ŵandanjire mu nthengwa* nilije dango lakufuma kwa Fumu, kweni nkhuyowoya umo ine nkhuwonera,+ pakuti Fumu yili kunilengera lusungu kuti niŵe wakugomezgeka. 26 Ntheura chifukwa cha masuzgo agho ghalipo, nkhughanaghana kuti ntchiwemi kuti munthu wakhale umo waliri. 27 Kasi uli wakukakika ku muwoli? Leka kukhumba kufwatuka.+ Kasi uli kusutuka ku muwoli? Leka kupenja mwanakazi. 28 Kweni usange unganjira mu nthengwa, ungananga yayi. Ndipo usange munthu uyo wandanjire mu nthengwa wanjira mu nthengwa, wananga yayi. Kweni awo ŵachita nthena ŵaŵenge na suzgo mu thupi lawo. Kweni ine nkhumuvikilirani.
29 Kweniso ŵabali, nkhumuphalirani kuti nyengo yakukhalako yafupiskika.+ Ntheura awo ŵali na ŵawoli ŵaŵenge nga ŵalije. 30 Awo ŵakulira nga ni awo ŵakulira yayi, ndipo awo ŵakusekelera nga ni awo ŵakusekelera yayi, kweniso awo ŵakugura nga ni awo ŵalije kanthu, 31 ndipo awo ŵakugwiliskira ntchito charu nga ni awo ŵakuchigwiliskira ntchito mwakukwana yayi, chifukwa vyakuchitika vya charu ichi vikusintha. 32 Nkhukhumba kuti muŵe ŵambura kwenjerwa. Mwanalume wambura kutora wakwenjerwa na vinthu vya Fumu, umo wangakondweskera Fumu. 33 Kweni mwanalume wakutora wakwenjerwa na vinthu vya charu,+ umo wangakondweskera muwoli wake, 34 ndipo ngwakugaŵikana. Kweniso, mwanakazi wambura kutengwa, na mwali, wakwenjerwa na vinthu vya Fumu,+ kuti waŵe mutuŵa pose paŵiri, mu thupi lake na mu mzimu wake. Kweni mwanakazi wakutengwa wakwenjerwa na vinthu vya charu, umo wangakondweskera mfumu wake. 35 Kweni nkhuyowoya nthena kuti imwe musange chandulo, nkhukhumba kumukakani goda yayi, kweni kumuchiskani kuti muchite icho ntchakwenelera na kuteŵetera Fumu nyengo zose kwambura nthimbanizgo.
36 Kweni usange munyake uyo wandanjire mu nthengwa wakuwona kuti vikumusuzga kukhala yekha, usange wajumpha pa uwukirano, wachite ichi: Mulekani wachite icho wakukhumba, wakwananga yayi. Ŵalekani ŵanjire mu nthengwa.+ 37 Kweni usange munyake wakulondezga icho wadumura mu mtima wake ndipo palije icho chikumusoŵa, kweni wali na mazaza pa khumbo lake ndipo wadumura mu mtima wake kuti wanjirenge yayi mu nthengwa,* wachitenge makora.+ 38 Ntheura uyo wanjira mu nthengwa wachita makora, kweni uyo wandanjire mu nthengwa wachita makora chomene.+
39 Muwoli ngwakukakika pa nyengo iyo mfumu wake ngwamoyo.+ Kweni usange mfumu wake wagona tulo mu nyifwa, ni mwanangwa kutengwa kwa uyo wakukhumba, kweni mu Fumu pera.+ 40 Kweni ine nkhuwona kuti waŵenge wakukondwa chomene usange wakhalenge umo waliri. Chifukwa nkhughanaghana kuti nane nili na mzimu wa Chiuta.
8 Sono pakuyowoya za vyakurya vyakupelekeka ku vikozgo,+ tose tikuyimanya nkhani iyi.+ Munthu uyo wamanya vinthu wakujitukumura kweni chitemwa chikuzenga.+ 2 Usange munyake wakughanaghana kuti wakumanya chinthu chinyake, wachali wandachimanye umo wakwenera kuchimanyira. 3 Kweni usange munthu wakutemwa Chiuta, uyu ndiyo wakumanyikwa na Chiuta.
4 Sono pakuyowoya za kurya vyakurya vyakupelekeka ku vikozgo, tikumanya kuti chikozgo nkhanthu yayi+ mu charu, ndipo kulije Chiuta munyake kweni yumoza pera.+ 5 Pakuti nangauli kuli awo ŵakuchemeka ŵachiuta, kwali nkhuchanya panji pa charu chapasi,+ nga umo kuliri “ŵachiuta” ŵanandi na “mafumu” ghanandi, 6 kwa ise kuli Chiuta yumoza,+ Adada,+ kwa uyo kukufuma vinthu vyose, ndipo ise tiliko chifukwa cha iyo.+ Ndipo kuli Fumu yimoza, Yesu Khristu, uyo vinthu vyose vikalengeka kwizira mwa iyo,+ ndipo ise tili na umoyo chifukwa cha iyo.
7 Kweni ni wose yayi awo ŵakumanya vinthu ivi.+ Ŵanyake chifukwa chakuti ŵakasopanga vikozgo, ŵakurya chakurya nga ntchinthu icho chapelekeka sembe ku vikozgo,+ ndipo njuŵi yawo yikufipirwa chifukwa chakuti njakulopwa.+ 8 Kweni tingasendelera kwa Chiuta chifukwa cha chakurya yayi.+ Usange tikuleka kurya, tikunanga yayi, ndipo usange tikurya, tikusanga phindu lililose yayi.+ 9 Kweni woneseskani kuti na wanangwa winu uwu, muleke kukhuŵazga awo mbakulopwa.+ 10 Pakuti usange munyake wakuwona iwe ukumanya vinthu ukurya chakurya mu tempile lakusoperamo vikozgo, asi ndikuti njuŵi ya wakulopwa yimuchiskenge kuti warye vyakurya ivyo vyapelekeka ku vikozgo? 11 Para vili nthena, mubali wako uyo Khristu wakamufwira, uyo ngwakulopwa, wakupwetekeka chifukwa cha iwe ukumanya vinthu.+ 12 Usange ŵabali ŵinu mukuŵanangira nthena na kupweteka njuŵi yawo yakulopwa,+ manyani kuti mukunangira Khristu. 13 Ipo usange chakurya chikukhuŵazga mubali wane, niryengeso nyama yayi mwakuti nileke kukhuŵazga mubali wane.+
9 Asi nili mwanangwa? Asi nili mpositole? Asi nili kumuwona Yesu Fumu yithu?+ Asi imwe ndimwe mulimo wane mu Fumu? 2 Nanga nileke kuŵa mpositole ku ŵanyake, kwa imwe nili mpositole nadi. Pakuti ndimwe chidindo chakukhozgera upositole wane mwa Fumu.
3 Kujivikilira kwane ku awo ŵakunikayikira ni uku: 4 Kasi tilije wanangwa wa* kurya na kumwa? 5 Kasi tilije wanangwa wa kwenda na muwoli* uyo ngwakugomezga,+ nga umo ŵakuchitira ŵapositole ŵanyake wose na ŵanung’una ŵa Fumu+ kweniso Kefase?*+ 6 Panji kasi ine na Baranaba+ ndise tekha tilije wanangwa wa kugwira ntchito yakulembeka? 7 Kasi ni njani uyo wakugwira ntchito ya usilikari ndipo wakujilipira yekha? Ni njani uyo wakupanda munda wa mpheska ndipo wakuryako yayi vipambi vyake?+ Panji ni njani uyo wakuliska mskambo ndipo wakuleka kumwako mkaka wa viŵeto vyake?
8 Kasi nkhuyowoya vinthu ivi nga umo ŵakuwonera ŵanthu? Panji kasi Dango likuyowoya yayi vinthu ivi? 9 Pakuti mu Dango la Mozesi muli kulembeka kuti: “Ng’ombe ungayikakanga ku mulomo yayi para yikupwantha tirigu.”+ Kasi ng’ombe ndizo Chiuta wakupwelelera? 10 Panji kasi vyose ivi wakuyowoya chifukwa cha ise? Vikalembeka chifukwa cha ise, pakuti munthu uyo wakulima wakwenera kulima na chigomezgo, ndipo munthu uyo wakupwantha wakwenera kuphwantha na chigomezgo chakuti wazamupokako.
11 Usange taseŵa vinthu vyauzimu kwa imwe, kasi ntchiheni usange tikupokera vinthu vya thupi kufuma kwa imwe?+ 12 Usange ŵanyake ŵali na wanangwa uwu pa imwe, asi ise tikuluska iwo? Ise tindawugwiliskire ntchito wanangwa uwu,*+ kweni tikuzizipizga vinthu vyose mwakuti munthowa yiliyose tileke kujandizga makani ghawemi ghakuyowoya vya Khristu.+ 13 Kasi mukumanya yayi kuti ŵanthu awo ŵakuchita milimo yakupatulika ŵakurya vinthu vya mu tempile, ndipo awo ŵakuteŵeta pa jotchero nyengo zose ŵakupokako chigaŵa chawo pa jotchero?+ 14 Mwakuyana waka, Fumu yikati awo ŵakupharazga makani ghawemi ŵawovwirikenge kwizira mu makani ghawemi.+
15 Kweni ine nindalondezgepo ndondomeko iyi.+ Ndipo nalemba vinthu ivi kuti ndivyo munichitirenge yayi, pakuti ntchiwemi kufwa kuluska—ndipo palije munthu uyo wangasuska chifukwa icho nkhunothera!+ 16 Sono usange nkhupharazga makani ghawemi, ntchifukwa chakuti ine ninothere yayi, pakuti ni mulimo uwo nili kupika. Soka kwa ine usange nkhuleka kupharazga makani ghawemi!+ 17 Usange nkhuchita ichi na khumbo lane, nili na njombe. Kweni usange nkhuchichizgika waka, vilije kanthu, uteŵeti uli kuŵikizgika kwa ine.+ 18 Ipo njombe yane ni vichi pera? Kuti apo nkhupharazga makani ghawemi nipeleke makani ghawemi kwambura kuguliska, mwakuti nileke kuchita mwambura kwenelera na mazaza ghane* para nkhupharazga makani ghawemi.
19 Pakuti nangauli nili mwanangwa ku ŵanthu wose, najizgora muzga ku wose, kuti novwire ŵanthu ŵanandi. 20 Ku Ŵayuda nkhazgoka nga Muyuda, mwakuti novwire Ŵayuda.+ Ku awo ŵakulondezga dango nkhazgoka nga ngwakulondezga dango, nangauli ine nili pasi pa dango yayi, mwakuti novwire awo ŵakulondezga dango.+ 21 Ku ŵambura dango nkhazgoka nga ngwambura dango, nangauli nili wambura dango chara kwa Chiuta kweni nili pasi pa dango kwa Khristu,+ mwakuti novwire awo mbambura dango. 22 Ku ŵakulopwa nkhazgoka wakulopwa, mwakuti novwire ŵakulopwa.+ Nazgoka vinthu vyose ku ŵanthu ŵa mitundu yose, mwakuti munthowa yiliyose niponoske ŵanyake. 23 Kweni nkhuchita vinthu vyose ivi chifukwa cha makani ghawemi, mwakuti niphalireko ŵanyake makani agha.+
24 Kasi mukumanya yayi kuti awo ŵakuchimbira mu chiphalizgano wose ŵakuchimbira, kweni yumoza pera ndiyo wakupokera njombe? Chimbirani mu nthowa yakuti mupokere njombe.+ 25 Munthu waliyose uyo wakuchitako chiphalizgano* wakujikora mu vinthu vyose. Sono iwo ŵakuchita nthena kuti ŵapokere mphumphu iyo yikunangika,+ kweni ise tizamupokera mphumphu yambura kunangika.+ 26 Ntheura, nkhuchimbira waka yayi.+ Umo nkhuponyera mafayiti nkhuponya kuti nileke kutimba mu mphepo. 27 Kweni nkhutchaya* thupi lane+ ndipo nkhulilongozga nga ni muzga, mwakuti para napharazgira ŵanthu, ine nileke kuŵa wambura kwenelera mu nthowa yinyake.
10 Sono ŵabali, nkhukhumba kuti imwe mumanye kuti ŵasekuru ŵithu wose ŵakenda kusi kwa bingu+ ndipo wose ŵakambuka nyanja.+ 2 Ndipo wose ŵakabatizika mwa Mozesi kwizira mu bingu na mu nyanja. 3 Wose ŵakarya chakurya chauzimu chakuyana waka.+ 4 Ndipo wose ŵakamwa chakumwa chauzimu chakuyana waka.+ Pakuti ŵakamwanga kufuma mu jalawe lauzimu ilo likaŵalondezganga, ndipo jalawe lira likimiranga* Khristu.+ 5 Kweni ŵanandi ŵa iwo Chiuta wakakondwa nawo yayi, ntheura ŵanandi ŵakamalira mu mapopa.+
6 Sono vinthu ivi vikaŵa vyakuwonerapo mwakuti ise tileke kukhumba vinthu viheni, nga umo iwo ŵakavikhumbira.+ 7 Ndipo tingasopanga vikozgo yayi, umo ŵanyake ŵa iwo ŵakachitira, nga umo kuli kulembekera kuti: “Ŵanthu ŵakakhala pasi, ŵakarya na kumwa. Ŵakawuka na kusangwa.”+ 8 Tingachitanga uzaghali* yayi, nga umo ŵanyake ŵa iwo ŵakachitira uzaghali,* ndipo ŵanthu 23,000 ŵakafwa mu zuŵa limoza.+ 9 Tingayezganga Yehova* chara,+ nga umo ŵanyake ŵa iwo ŵakamuyezgera, ndipo ŵakakomeka na njoka.+ 10 Tingadinginyikanga yayi, nga umo ŵanyake ŵa iwo ŵakadinginyikira,+ ndipo wakuparanya wakaŵakoma.+ 11 Sono vinthu ivi vikaŵachitikira kuŵa vyakuwonerapo, ndipo vikalembeka kuti vitichenjezge ise+ tikukhala mu nyengo iyi* yaumaliro.
12 Ntheura uyo wakughanaghana kuti ngwakukhora wachenjere kuti waleke kuwa.+ 13 Viyezgo ivyo vikumuwirani ndivyo vikuwiraso ŵanthu wose.+ Kweni Chiuta ngwakugomezgeka, ndipo wazomerenge yayi kuti imwe muyezgeke na kutondeka kuzizipizga.+ Kweni para chiyezgo chiza, wapelekenge nthowa yakumovwirani kuti muzizipizge.+
14 Ntheura, ŵakutemweka chimbirani kusopa vikozgo.+ 15 Nkhuyowoya na ŵanthu awo ŵakumanya vinthu. Yeruzgani mwekha ivyo nkhuyowoya. 16 Nkhombo yathumbiko iyo tikutumbika, asi tikusanga phindu* na ndopa za Khristu?+ Ndipo chingwa icho tikumenya, asi tikusanga phindu* na thupi la Khristu?+ 17 Chifukwa pali chingwa chimoza, nangauli ise tili ŵanandi, tili thupi limoza,+ pakuti tose tikuryako chingwa chimoza chira.
18 Wonani Israyeli wathupi: Asi awo ŵakurya sembe ŵakugaŵana na jotchero?+ 19 Ipo niyowoyechi? Kasi icho chikupelekeka sembe ku chikozgo nkhanthu, panji kuti chikozgo nkhanthu? 20 Yayi. Kweni nkhuyowoya kuti vinthu ivyo mitundu yikupeleka sembe yikupeleka ku viŵanda, kwa Chiuta yayi.+ Ndipo nkhukhumba yayi kuti imwe muŵe ŵakugaŵana na viŵanda.+ 21 Mungamwa yayi vya mu nkhombo ya Yehova* na mu nkhombo ya viŵanda. Mungarya yayi pa “thebulu la Yehova”*+ na pa thebulu la viŵanda. 22 Panji ‘kasi tikuchitiska sanji Yehova’?*+ Kasi ise tili na nkhongono kuluska iyo?
23 Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka, kweni ni vinthu vyose yayi ivyo ni vyachandulo. Vinthu vyose ni vyakuzomerezgeka, kweni ni vinthu vyose yayi ivyo vikuzenga.+ 24 Waliyose waleke kupenja icho ntchachandulo kwa iyo, kweni icho ntchachandulo kwa munthu munyake.+
25 Chilichose icho ŵakuguliska pa msika wa nyama, muryenge kwambura kufumba chifukwa cha njuŵi yinu. 26 Pakuti “charu chapasi na vyose ivyo vilimo ni vya Yehova.”*+ 27 Usange wambura kugomezga wamuchemani ndipo mukukhumba kuluta, mukarye chilichose icho chaŵikika panthazi pinu, kwambura kufumba chifukwa cha njuŵi yinu. 28 Kweni usange munyake wakumuphalirani kuti: “Nyama iyi yikapelekeka sembe ku vikozgo,” mungaryanga yayi chifukwa cha uyo wamuphalirani na chifukwa cha njuŵi.+ 29 Nkhunena “njuŵi” yako yayi, kweni ya munthu munyake. Chifukwa wuli wanangwa wane ukweruzgika na njuŵi ya munthu munyake?+ 30 Usange nkhurya na kuwonga kwa Chiuta, chifukwa wuli nkhuneneka pa icho nkhuwonga?+
31 Ntheura, kwali mukurya panji mukumwa panji mukuchita chinthu chinyake chilichose, chitani vinthu vyose kuti Chiuta wachindikike.+ 32 Muleke kukhuŵazga Ŵayuda, Ŵagiriki na mpingo wa Chiuta,+ 33 nga umo nane nkhukondweskera ŵanthu wose mu vinthu vyose, kwambura kupenja chandulo chane+ kweni cha ŵanandi mwakuti ŵaponoskeke.+
11 Muyezge ine, nga umo nane nkhuyezgera Khristu.+
2 Nkhumuwongani chifukwa mu vinthu vyose mukunikumbuka ndipo mukukoleska vinthu ivyo nkhamuphalirani. 3 Kweni nkhukhumba kuti mumanye kuti mutu wa mwanalume waliyose ni Khristu,+ mutu wa mwanakazi ni mwanalume,+ ndipo mutu wa Khristu ni Chiuta.+ 4 Mwanalume waliyose uyo wakulomba panji kuchima uku wavwara chinthu ku mutu wake, wakukhozga soni mutu wake. 5 Kweni mwanakazi waliyose uyo wakulomba panji kuchima+ kwambura kuvwara chinthu ku mutu wake, wakukhozga soni mutu wake. Pakuti wakuyana waka na mwanakazi uyo wameta mupala. 6 Chifukwa usange mwanakazi wakuleka kuvwara chinthu ku mutu, ipo wapale mutu wake. Kweni usange ntchakukhozga soni kuti mwanakazi wapale panji kumeta, ipo wavware chinthu ku mutu.
7 Chifukwa mwanalume wakwenera yayi kuvwara chinthu ku mutu wake, pakuti iyo ntchikozgo+ na uchindami wa Chiuta. Kweni mwanakazi mbuchindami wa mwanalume. 8 Pakuti mwanalume wali kufuma ku mwanakazi yayi, kweni mwanakazi wali kufuma ku mwanalume.+ 9 Kweniso mwanalume wakalengekera mwanakazi yayi, kweni mwanakazi wakalengekera mwanalume.+ 10 Lekani mwanakazi wakwenera kuŵa na chimanyikwiro cha kujilambika pa mutu wake chifukwa cha ŵangelo.+
11 Kweni kuyana na Fumu, mwanakazi wangaŵako yayi kwambura mwanalume ndipo mwanalume wangaŵako yayi kwambura mwanakazi. 12 Pakuti mwanakazi wali kufuma ku mwanalume,+ ntheura mwanalume wakuŵako kwizira mu mwanakazi. Kweni vinthu vyose vikufuma kwa Chiuta.+ 13 Yeruzgani mwekha: Kasi ntchakwenelera kuti mwanakazi walombenge kwa Chiuta kwambura kuvwara chinthu ku mutu? 14 Kasi mukumanya yayi kuti umo mwanalume wali kulengekera ntchakukhozga soni kuti waŵe na sisi litali? 15 Kweni usange mwanakazi wali na sisi litali, mbuchindami kwa iyo. Chifukwa sisi litali lili kupika kwa iyo m’malo mwa chakuvwara ku mutu. 16 Ndipouli, usange munthu munyake wakususka kuti walondezge kaluso kanyake, tilijeso kanyake, nanga ni mu mipingo ya Chiuta.
17 Kweni apo nkhupeleka ulongozgi uwu, nkhumulumbani yayi, chifukwa mukuwungana kuti musange chandulo yayi kweni kuti mupwetekane. 18 Chakwamba, nkhupulika kuti para mwawungana pamoza mu mpingo, mukugaŵikana, ndipo nkhugomezga kuti panji ndimo viliri. 19 Chifukwa pakweneraso kuti pali ŵakugaluka pakati pinu,+ mwakuti ŵanthu awo mbakuzomerezgeka ŵamanyikwe.
20 Para mukuwungana pa malo ghamoza, mukutondeka kurya makora Mugonero wa Fumu.+ 21 Pakuti para mukurya Mugonero, waliyose wakuŵa kuti wakhutirathu chakurya cha mise, mwakuti munyake wakuŵa na njara apo munyake wakuŵa kuti waloŵera. 22 Kasi mulije nyumba zakulyeramo na kumweramo? Panji kasi mukudelera mpingo wa Chiuta na kukhozga soni awo ŵalije kanthu? Kasi niyowoyechi kwa imwe? Kasi nimulumbani? Apa ningamulumbani yayi.
23 Pakuti icho nkhapokera kwa Fumu ndicho nkhapeleka kwa imwe, chakuti Fumu Yesu, mu usiku+ wakuti wapelekekenge wakatora chingwa, 24 ndipo wakati wawonga, wakachimenya ndipo wakati: “Ichi chikwimira thupi lane+ ilo lipelekekenge chifukwa cha imwe. Lutilirani kuchita ichi kuti munikumbukenge.”+ 25 Ndimo wakachitiraso na nkhombo,+ ŵakati ŵamara kurya mugonero, wakati: “Nkhombo iyi yikwimira phangano liphya+ chifukwa cha ndopa zane.+ Lutilirani kuchita ichi nyengo zose para mukumwapo kuti munikumbukenge.”+ 26 Pakuti nyengo zose para mukurya chingwa ichi na kumwa vya mu nkhombo iyi, mukulutilira kupharazga nyifwa ya Fumu, m’paka yize.
27 Ntheura waliyose uyo wakurya chingwa panji kumwa vya mu nkhombo ya Fumu mwambura kwenelera waŵenge na mulandu wa kwanangira thupi na ndopa za Fumu. 28 Chakwamba munthu wajisande usange ngwakwenelera,+ ndipo waryenge chingwa na kumwa vya mu nkhombo. 29 Pakuti uyo wakurya na kumwa kwambura kumanya thupi, wakurya na kumwa cheruzgo chake. 30 Lekani ŵanandi pakati pinu mbakulopwa, ŵanyake mbalwari, ndipo ŵanandiko ŵakugona tulo mu nyifwa.*+ 31 Kweni usange tingajimanya umo tiliri, tingeruzgika yayi. 32 Para tikweruzgika, ndikuti tikulangika na Yehova,*+ mwakuti tileke kulangika pamoza na charu.+ 33 Ntheura, ŵabali ŵane, para mukuwungana pamoza kuti murye, mulindizganenge. 34 Usange munyake wali na njara, warye ku nyumba, mwakuti muleke kweruzgika para mwawungana pamoza.+ Kweni nkhani izo zakhalako nizamulongosora para niza kwenekuko.
12 Sono pakuyowoya za vyawanangwa vyauzimu,+ ŵabali, nkhukhumba yayi kuti muleke kumanya. 2 Mukumanya kuti apo mukaŵa ŵanthu ŵamitundu, mukapuluskika kuti musopenge vikozgo vyambura kuyowoya+ ndipo mukawurawuranga waka. 3 Ntheura, nkhukhumba kuti mumanye kuti palije munthu uyo wali na mzimu wa Chiuta wangayowoya kuti: “Yesu ngwakutembeka!” Ndipo kwambura mzimu utuŵa palije uyo wangati: “Yesu ni Fumu!”+
4 Sono pali vyawanangwa vyakupambanapambana, kweni mzimu ngumoza.+ 5 Pali mauteŵeti ghakupambanapambana,+ kweni Fumu njimoza. 6 Pali milimo yakupambanapambana, kweni Chiuta njumoza uyo wakuchita vyose mu ŵanthu wose.+ 7 Kweni mzimu ukuwoneka kwizira mwa waliyose kuti ŵanyake ŵasange chandulo.+ 8 Kwizira mwa mzimu utuŵa, munyake wakuyowoya mwavinjeru, kwizira mwa mzimu utuŵa wenewuwu munyake wakumanya kuyowoya vinthu, 9 ndipo kwizira mwa mzimu utuŵa wenewuwu munyake wakuŵa na chipulikano+ ndipo munyake wakuchizga ŵalwari,+ 10 munyake wakuchita milimo yankhongono,+ munyake wakuchima, munyake wakumanya makora mazgu ghakuyowoyeka mwa mzimu,+ munyake malulimi ghakupambanapambana,*+ ndipo kwa munyake kung’anamulira malulimi.+ 11 Kweni milimo yose iyi yikuchitika na mzimu umoza, kugaŵira waliyose payekha umo ukukhumbira.
12 Chifukwa nga ni umo thupi lilili limoza kweni lili na viŵaro vinandi, ndipo viŵaro vyose vya thupi ili, nangauli ni vinandi, ni thupi limoza,+ ntheura ndimo waliri Khristu. 13 Pakuti na mzimu umoza tikabatizika kuŵa thupi limoza, kwali Mbayuda panji Ŵagiriki, kwali mbazga panji ŵanangwa, ndipo tose tikamwa mzimu umoza.
14 Pakuti thupi lili na chiŵaro chimoza yayi, kweni vinandi.+ 15 Usange lundi lingati: “Pakuti ndine woko yayi, ipo nili chigaŵa cha thupi yayi,” lingaleka yayi kuŵa chigaŵa cha thupi pa chifukwa ichi. 16 Ndipo usange khutu lingati: “Pakuti ndine jiso yayi, ipo nili chigaŵa cha thupi yayi,” lingaleka yayi kuŵa chigaŵa cha thupi pa chifukwa ichi. 17 Kuŵenge kuti thupi lose ni jiso, mphanyi likupulikira vichi? Kuŵenge kuti lose ni khutu, mphanyi likunuskira vichi? 18 Kweni sono Chiuta wali kuŵika viŵaro vyose mu thupi kuyana na umo iyo wakakhumbira.
19 Viŵaro vyose viŵenge chiŵaro chimoza, mphanyi thupi lili nkhu? 20 Viŵaro ni vinandi, kweni thupi ndimoza. 21 Jiso lingayowoya yayi ku woko kuti: “Nkhukukhumba yayi,” panji mutu ungayowoya yayi ku lundi kuti: “Nkhukukhumba yayi.” 22 Kweni viŵaro vya thupi ivyo vikuwoneka vyambura nkhongono ni vyakukhumbikwa. 23 Ndipo viŵaro vya thupi ivyo tikughanaghana kuti ni vyakuzirwa pachoko, ndivyo tikuvipa ntchindi zinandi chomene,+ ndipo viŵaro vithu vyambura kuwoneka makora ndivyo tikuvipwelelera chomene, 24 apo viŵaro vithu vyakutowa vikusoŵerwa kanthu yayi. Kweni Chiuta wali kuwumba thupi na kupeleka ntchindi zinandi ku chiŵaro icho ntchakupeleŵera, 25 kuti thupi lileke kugaŵikana, kweni kuti viŵaro vyake vipweleleranenge mwakuyana.+ 26 Ndipo usange chiŵaro chimoza chikusuzgika, viŵaro vinyake vyose vikusuzgikira nacho lumoza.+ Usange chiŵaro chimoza chikuchindikika, viŵaro vinyake vyose vikusekelera nacho lumoza.+
27 Sono imwe ndimwe thupi la Khristu,+ ndipo waliyose payekha ntchiŵaro chake.+ 28 Ndipo Chiuta wapeleka viŵaro vyakupambanapambana mu mpingo: Chakwamba, ŵapositole.+ Chachiŵiri, ntchimi.+ Chachitatu, ŵasambizgi.+ Ŵanyake ŵapika milimo yankhongono,+ vyawanangwa vyakuchizga,+ mauteŵeti ghakovwira ŵanthu, kumanya kwendeska vinthu,+ na kuyowoya malulimi ghakupambanapambana.+ 29 Kasi wose mbapositole? Kasi wose ni ntchimi? Kasi wose mbasambizgi? Kasi wose ŵakuchita milimo yankhongono? 30 Kasi wose ŵali na vyawanangwa vyakuchizga? Kasi wose ŵakuyowoya malulimi?+ Kasi wose ŵakung’anamura?+ 31 Kweni lutilirani kupenja chomene vyawanangwa vikuru.+ Kweni nimulongoraninge nthowa yakuluska vyose.+
13 Usange nkhuyowoya malulimi gha ŵanthu na gha ŵangelo kweni nilije chitemwa, nazgoka belu ilo likulira waka panji chibekete chakuchita waka chiwawa. 2 Ndipo usange nili na chawanangwa cha kuchima, kupulikiska chisisi chakupatulika* chose, na kumanya vinthu vyose,+ ndipo nili na chipulikano mwakuti ningasezga mapiri, kweni nilije chitemwa, vyose ivi vilije ntchito.*+ 3 Ndipo usange nkhupeleka vinthu vyane vyose kulyeska ŵanthu,+ ndiposo usange nkhupeleka thupi lane, mwakuti ninothe, kweni nilije chitemwa,+ palije phindu lane.
4 Chitemwa+ chikuzikira*+ ndipo ntchalusungu.+ Chitemwa chilije sanji.+ Chikujilumba yayi, chikujitukumura yayi,+ 5 chikuchita mwambura kwenelera yayi,+ chikupenja vyake pera yayi,+ ndipo chikukwiya luŵiro yayi.+ Chitemwa chikusunga vyakusingo* yayi.+ 6 Chikusekelera na kwananga yayi,+ kweni chikusekelera na unenesko. 7 Chikubenekelera vinthu vyose,+ chikupulikana vinthu vyose,+ chikugomezga vinthu vyose,+ chikuzizipizga vinthu vyose.+
8 Chitemwa chikumara yayi. Kweni kwali kuli vyawanangwa vya kuchima, vizamumara. Kwali kuli malulimi,* ghazamuleka. Kwali kuli kumanya, kuzamumara. 9 Pakuti tikumanya vyakupeleŵera+ ndipo ivyo tikuchima ni vyakupeleŵera. 10 Kweni para chakukwana chiza, chakupeleŵera chizamumara. 11 Apo nkhaŵa mwana nkhayowoyanga nga ni mwana, kughanaghana nga ni mwana, kuwona vinthu nga ni mwana. Kweni sono pakuti naŵa mulara, naleka kuchita vinthu nga ni mwana. 12 Sono tikuwona muzgezge wambura kuwoneka makora pa gilasi lachisulo, kweni pa nyengo iyo tizamuviwona maso na maso. Pasono nkhumanya mwakupeleŵera, kweni pa nyengo iyo nizamumanya makora* nga umo nane nkhumanyikwira makora. 13 Kweni sono pakhala vinthu vitatu ivi: chipulikano, chigomezgo na chitemwa. Kweni chikuru chomene pa vyose ivi ntchitemwa.+
14 Londezgani chitemwa, ndipo lutilirani kupenja vyawanangwa vya mzimu, kweni chiwemi chomene ntchakuti muchime.+ 2 Pakuti uyo wakuyowoya malulimi, wakuyowoya kwa ŵanthu yayi, kweni kwa Chiuta, chifukwa palije uyo wakupulika,+ kweni wakuyowoya chisisi chakupatulika*+ mwa mzimu. 3 Uyo wakuchima wakuzenga na kukhwimiska ndiposo wakupembuzga ŵanthu na mazgu ghake. 4 Uyo wakuyowoya malulimi wakujizenga yekha, kweni uyo wakuchima wakuzenga mpingo. 5 Sono nakhumbanga kuti mose muyowoye malulimi,+ kweni ningatemwa chomene kuti muchime.+ Nadi, uyo wakuchima ni mukuru kuluska uyo wakuyowoya malulimi, para apo yayi, wang’anamulire, mwakuti mpingo uzengeke. 6 Kweni pa nyengo iyi, ŵabali, usange ningiza na kuyowoya namwe malulimi, kasi mungasanga chandulo wuli? Usange nkhukhumba kuti musange chandulo ipo niyowoye ivyo Chiuta wanivumbulira,+ uchimi, chinthu cha mahara,+ panji chisambizgo.
7 Mwakuyana waka, vinthu vyambura umoyo ivyo vikulira, kwali ni fyoliro panji bango, usange munthu wakulizga vinthu ivi kwambura kusinthasintha kalizgiro, kasi munthu munyake wangamanya wuli sumu iyo yikwimbika? 8 Usange mbata yikulira kwambura kupulikikwa makora, kasi ni njani wanozgekerenge nkhondo? 9 Mwakuyana waka, usange namwe na lulimi mukuyowoya mazgu ghambura kupulikikwa makora, kasi munthu wamanyenge wuli icho mukuyowoya? Ipo muyowoyenge waka mu mphepo. 10 Mu charu mungaŵa viyowoyero vinandi ndipo vyose para vikuyowoyeka vikuŵa na ng’anamuro. 11 Ipo usange nkhupulika chara ng’anamuro la mazgu, niŵenge mulendo kwa uyo wakuyowoya, ndipo uyo wakuyowoya waŵenge mulendo kwa ine. 12 Ntheura, imwe namwe, pakuti mukudokera chomene vyawanangwa vyauzimu, penjani vyawanangwa ivyo mungazengera mpingo.+
13 Ntheura, uyo wakuyowoya malulimi walombe kuti wang’anamulire.+ 14 Pakuti usange nkhulomba mu malulimi, ntchawanangwa chane cha mzimu icho chikulomba, kweni maghanoghano ghane ngakusangapo chandulo yayi. 15 Kasi ntchivichi chikwenera kuchitika? Nilombenge na chawanangwa cha mzimu, kweniso nilombenge na maghanoghano ghane. Na chawanangwa cha mzimu nimbenge sumu zakulumba, kweniso na maghanoghano ghane nimbenge sumu zakulumba. 16 Usange na chawanangwa cha mzimu ukulomba kwa Chiuta, kasi munthu waka uyo wali namwe pamoza wangayowoya wuli kuti “Ameni” para ukulomba, pakuti wakumanya chara ivyo ukuyowoya? 17 Mbunenesko, ukulomba mu nthowa yiwemi, kweni munthu munyake yura wakuzengeka yayi. 18 Nkhuwonga Chiuta kuti nkhuyowoya mu malulimi ghanandi kuluska mose imwe. 19 Kweni mu mpingo ningatemwa kuyowoya mazgu ghankhondi ghakupulikikwa* kuti nisambizge* ŵanthu, kuluska kuyowoya mazgu 10,000 mu malulimi.+
20 Ŵabali, mungaŵanga ŵana ŵachoko yayi mu kapulikiskiro,+ kweni muŵe ŵana ŵachoko ku viheni,+ ndipo muŵe ŵalara mu kapulikiskiro.+ 21 Mu Dango muli kulembeka kuti: “Yehova* wakuti: ‘Nizamuyowoya na ŵanthu aŵa mu malulimi gha ŵalendo ndiposo milomo ya ŵanthu ŵachilendo, kweni nanga mpha nyengo iyo ŵazamunipulikira yayi.’”+ 22 Ntheura malulimi ntchimanyikwiro ku ŵakugomezga yayi, kweni ŵambura kugomezga,+ apo kuchima nkhwa ŵambura kugomezga yayi, kweni kwa ŵakugomezga. 23 Ntheura, usange mpingo wose wawungana pa malo ghamoza ndipo wose ŵakuyowoya malulimi, ndipo para piza ŵanthu waka panji ŵambura kugomezga, asi ŵayowoyenge kuti ndimwe ŵakufuntha? 24 Kweni usange mose mukuchima ndipo wambura kugomezga panji munthu waka wiza, wachenyekenge na wose ndipo wachiskikenge kuti wajisande. 25 Vyakubisika vya mu mtima wake vikuwoneka, ntheura wawenge kavunama na kusopa Chiuta, na kuyowoya kuti: “Chiuta wali nadi pakati pinu.”+
26 Kweni ntchivichi chikwenera kuchitika, ŵabali? Para mwawungana pamoza, ndipo munyake wali na salimo, munyake wali na chisambizgo, munyake wali na mazgu agho Chiuta wamuvumbulira, munyake wakuyowoya malulimi, munyake wali na kang’anamuliro,+ vinthu vyose vichitike kuti viŵe vyakuzenga. 27 Usange pali ŵakuyowoya malulimi, ŵaleke kujumpha pa ŵaŵiri panji ŵatatu, nakuti ŵapokeranenge, ndipo munyake wang’anamulire.+ 28 Kweni usange palije wakung’anamura, ipo awo ŵakuyowoya malulimi ŵakhale chete mu mpingo ndipo ŵayowoye mu mtima na Chiuta. 29 Ntchimi+ ziŵiri panji zitatu ziyowoye, ndipo ŵanyake ŵamanye ng’anamuro lake. 30 Kweni usange munyake uyo wakhala pasi Chiuta wamuvumbulira mazgu, ipo wakwamba wakhale chete. 31 Pakuti mose mungachima mwakupokerana, mwakuti wose ŵasambire ndipo wose ŵakhozgeke.+ 32 Ndipo ntchimi izo zili na vyawanangwa vya mzimu zikwenera kugwiliskira ntchito makora vyawanangwa ivi. 33 Chifukwa Chiuta ni Chiuta wautimbanizgi yayi, kweni wamtende.+
Nga umo viliri mu mipingo yose ya ŵatuŵa, 34 ŵanakazi ŵakhale chete mu mipingo, pakuti ŵakuzomerezgeka yayi kuyowoya.+ Kweni ŵaŵe ŵakujilambika,+ nga umo Dango nalo likuyowoyera. 35 Ndipo usange ŵakukhumba kumanya chinthu, ŵakafumbe ŵafumu ŵawo ku nyumba, chifukwa ntchakukhozga soni kuti mwanakazi wayowoye ku mpingo.
36 Kasi mazgu gha Chiuta ghakafuma kwa imwe, panji ghakafika kwa imwe pera?
37 Usange munthu wakughanaghana kuti ni ntchimi panji wali na chawanangwa cha mzimu, wamanye kuti vinthu ivyo nkhumulemberani ni dango la Fumu. 38 Kweni usange munthu wakuyuyura vinthu ivi, wazamuyuyulika.* 39 Ntheura ŵabali ŵane, limbikirani kuchima,+ kweni lekani kukanizga awo ŵakuyowoya malulimi.+ 40 Kweni vinthu vyose vichitike mwakwenelera ndiposo mu ndondomeko.*+
15 Sono ŵabali, nkhumukumbuskani makani ghawemi agho nkhamupharazgirani,+ agho mukapokera ndiposo agho mukughakoleska. 2 Mukuponoskeka usange mukukoleska makani ghawemi agho nkhamupharazgirani, pekha usange mukagomezga pawaka.
3 Pakuti vinthu vyakuzirwa ivyo nkhamupani ndivyo nane nkhapokera, kuti Khristu wakafwira zakwananga zithu kuyana na Malemba.+ 4 Ndiposo kuti wakasungika,+ na kuwuskika+ pa zuŵa lachitatu+ kuyana na Malemba.+ 5 Kweniso kuti wakawonekera kwa Kefase,*+ pamanyuma ku ŵapositole ŵake 12.+ 6 Pamanyuma wakawonekera ku ŵabali ŵakujumpha 500 pa nyengo yimoza,+ ŵanandi ŵa iwo ŵachalipo, kweni ŵanyake ŵali kugona tulo mu nyifwa. 7 Kufuma apo, wakawonekera kwa Yakobe,+ pamanyuma ku ŵapositole wose.+ 8 Kweni paumaliro wakawonekeraso kwa ine+ nga bonda uyo wababika muteta.
9 Pakuti ndine muchoko chomene pa ŵapositole, ndipo nili wakwenelera yayi kuchemeka mpositole, chifukwa nkhatambuzganga mpingo wa Chiuta.+ 10 Kweni sono nili nthena chifukwa cha lusungu lukuru lwa Chiuta. Ndipo lusungu lwake lukuru ulo wakanilongora lukawa pawaka yayi, chifukwa nkhafukafuka kuluska wose. Nkhafukafuka pandekha yayi kweni ntchifukwa cha lusungu lukuru lwa Chiuta ulo wakanilongora. 11 Ntheura kwali ndine panji ndiwo, tikupharazga mu nthowa iyi ndipo mwagomezga kwizira mu nthowa iyi.
12 Sono usange tikupharazga kuti Khristu wali kuwuskika ku ŵakufwa,+ vyaŵa wuli kuti ŵanyake pakati pinu ŵakuti kulije chiwuka cha ŵakufwa? 13 Usange kulije chiwuka cha ŵakufwa, ipo Khristu nayo wandawuskike. 14 Kweni usange Khristu wandawuskike, ipo ivyo tikupharazga vilije ntchito ndipo chipulikano chinu ntchawaka. 15 Usange ŵakufwa ŵazamuwuskika nadi yayi, mbwenu ndise ŵakaboni ŵatesi ŵa Chiuta,+ chifukwa tayowoya ukaboni wautesi wakuti Chiuta wakawuska Khristu,+ uku wandamuwuskepo. 16 Pakuti usange ŵakufwa ŵazamuwuskika yayi, ipo Khristu nayo wandawuskike. 17 Kweniso usange Khristu wandawuskike, chipulikano chinu ntchambura ntchito ndipo muchali ŵakwananga.+ 18 Nakuti awo ŵali kugona tulo mu nyifwa mwa Khristu chawo palije.+ 19 Usange tikugomezga mwa Khristu mu umoyo uno pera, ipo pa ŵanthu wose ndise ŵakuchitiska chitima chomene.
20 Kweni Khristu wali kuwuskika ku ŵakufwa, iyo ntchipambi chakwamba cha awo ŵali kugona tulo mu nyifwa.+ 21 Pakuti nyifwa yikizira mwa munthu yumoza,+ chiwuka cha ŵakufwa nacho chikwizira mwa munthu yumoza.+ 22 Chifukwa nga umo mwa Adamu wose ŵakufwa,+ ntheuraso mwa Khristu wose ŵazamuzgoka ŵamoyo.+ 23 Kweni waliyose mu ndondomeko yake: Khristu chipambi chakwamba,+ kufuma apo awo mba Khristu mu nyengo ya kuŵapo kwake.+ 24 Paumaliro wazamupeleka Ufumu kwa Chiuta wake, Awiske. Wazamuchita ivi, para waparanya maboma ghose na ŵamazaza wose na ŵankhongono wose.+ 25 Pakuti wakwenera kuwusa nga ni themba m’paka Chiuta waŵike ŵalwani wose ku malundi ghake.+ 26 Pakuŵa mulwani waumaliro, nyifwa yizamuparanyika.+ 27 Chifukwa Chiuta “wakaŵika vinthu vyose pasi pa malundi ghake.”+ Kweni apo wakuti ‘vinthu vyose vyaŵikika pasi pake,’+ ntchakuwonekerathu kuti wakupatulako uyo wakaŵika vinthu vyose kwa iyo.+ 28 Kweni para vinthu vyose vyazakaŵa pasi pake, Mwana nayo wazamuŵa pasi pa Uyo wakaŵika vinthu vyose pasi pa iyo,+ mwakuti Chiuta waŵe vinthu vyose kwa waliyose.+
29 Usange ndimo viliri yayi, kasi ŵachitenge wuli awo ŵakubatizika na khumbo lakuti ŵaŵe ŵakufwa?+ Usange ŵakufwa ŵazamuwuskika yayi, chifukwa wuli iwo ŵakubatizika na khumbo lakuti ŵafwe? 30 Chifukwa wuli nyengo zose* nase tikuŵa pangozi?+ 31 Ŵabali, nkhumusimikizgirani kuti zuŵa na zuŵa nyifwa yikuniŵenda, kweni nkhukondwa mwa Khristu Yesu Fumu yithu chifukwa cha imwe. 32 Usange nkhalimbana na vikoko ku Efeso umo ŵakachitira ŵanthu ŵanyake,+ kasi pali phindu wuli kwa ine? Usange ŵakufwa ŵazamuwuskika yayi, “tiyeni tirye na kumwa, chifukwa machero tifwenge.”+ 33 Mungapuluskikanga yayi. Mendezgano ghaheni ghakunanga makhaliro ghawemi.*+ 34 Muŵe ŵamahara na kuchita urunji ndipo lekani kuchita kwananga, chifukwa ŵanyake mbambura kumanya Chiuta. Nkhuyowoya kuti nimukhozgani soni.
35 Kweni munyake watenge: “Kasi ŵakufwa ŵazamuwuskika wuli? Kasi ŵazamuwuka na thupi wuli?”+ 36 Wamunthu muzeleza iwe! Icho waseŵa chikuzgoka chamoyo yayi kwambura kuti chafwa dankha. 37 Ndipo icho ukuseŵa, ukuseŵa thupi ilo lizamuŵako yayi, kweni mphuzi pera, yingaŵa ya tirigu panji mbuto zinyake. 38 Kweni Chiuta wakuyipa thupi umo wakukhumbira, ndipo ku mbuto yiliyose thupi lake. 39 Mathupi ghakuŵa ghakupambana, kuli thupi la ŵanthu, thupi la ng’ombe, thupi la tuyuni, na thupi la somba. 40 Ndipo kuli mathupi ghakuchanya+ na mathupi gha pa charu chapasi.+ Kweni uchindami wa mathupi ghakuchanya ngunyake, ndipo wa mathupi gha pa charu chapasi nawo ngunyake. 41 Dazi lili na uchindami wake, mwezi nawo uli na uchindami wake,+ nyenyezi nazo zili na uchindami wake. Ndipo nyenyezi yiliyose yili na uchindami wake.
42 Ntheura ndimo chiwuka cha ŵakufwa chiliri. Thupi ilo laseŵeka likuvunda, kweni ilo lawuskika likuvunda yayi.+ 43 Likuseŵeka lakuyuyulika, likuwuskika lauchindami.+ Likuseŵeka lambura nkhongono, likuwuskika lankhongono.+ 44 Likuseŵeka thupi lanyama, likuwuskika thupi lauzimu. Usange kuli thupi lanyama, ipo kuliso lauzimu. 45 Nakuti vili kulembeka kuti: “Munthu wakwamba Adamu wakazgoka munthu wamoyo.”+ Adamu waumaliro wakazgoka mzimu wakupa umoyo.+ 46 Kweni thupi lakwamba likuŵa lauzimu yayi. Kweni thupi lanyama ndilo pamanyuma likuzgoka lauzimu. 47 Munthu wakwamba wakafuma pa charu chapasi ndipo wakapangika na fuvu.+ Munthu wachiŵiri wakafuma kuchanya.+ 48 Umo waliri uyo wakapangika na fuvu, ndimo ŵaliriso awo ŵakapangika na fuvu. Ndipo umo waliri wakuchanya ndimo ŵaliriso awo mbakuchanya.+ 49 Ndipo nga umo tavwalira chikozgo cha uyo wakapangika na fuvu,+ ndimoso tizamuvwalira chikozgo cha wakuchanya.+
50 Kweni ŵabali, nkhumuphalirani kuti thupi na ndopa vingahara yayi Ufumu wa Chiuta, kuvunda kungahara yayi kuwura kuvunda. 51 Wonani, nkhumuphalirani chisisi chakupatulika* chakuti: Ni tose yayi tizamugona tulo mu nyifwa, kweni tose tizamuzgoka+ 52 mu kanyengo kachoko, mu kuphayira kwa jiso, para mbata yaumaliro yikulira. Pakuti mbata yizamulira,+ ndipo ŵakufwa ŵazamuwuskika ŵambura kuvunda, ndipo ise tizamuzgoka. 53 Pakuti thupi lakuvunda ili likwenera kuzgoka lambura kuvunda,+ ndipo thupi lakufwa ili likwenera kuzgoka lambura kufwa.+ 54 Kweni para thupi lakuvunda ili lazgoka lambura kuvunda, ndipo thupi lakufwa ili lazgoka lambura kufwa, ghazamufiskika mazgu agho ghali kulembeka kuti: “Nyifwa yamilimitizgika muyirayira.”+ 55 “Nyifwa, kasi kutonda kwako kuli nkhu? Nyifwa, luwozga lwako luli nkhu?”+ 56 Luwozga lwa nyifwa nkhwananga,+ ndipo nkhongono ya kwananga ni Dango.*+ 57 Kweni tiwonge Chiuta, chifukwa wakutovwira kuti tiluske kwizira mwa Fumu yithu Yesu Khristu!+
58 Ntheura, ŵabali ŵane ŵakutemweka, muŵe ŵakukhora,+ ŵambura kusunkhunyika, nyengo zose muŵe na vyakuchita vinandi+ mu mulimo wa Fumu, pakumanya kuti mulimo winu uwo mukuchita mwa Fumu ngwawaka yayi.+
16 Sono pakuyowoya za vyakupeleka vyakovwira ŵatuŵa,+ namwe mulondezgenge ulongozgi uwo nkhaphalira mipingo ya mu Galatiya. 2 Zuŵa lakwamba lililose la sabata, waliyose waŵikenge kanthu padera mwakuyana na umo wakusangira, mwakuti para niza pazakaŵavye kusonkha. 3 Kweni para niza, nizamutuma ŵanalume awo mwaŵazomerezga na makalata+ kuti ŵayeghe chawanangwa chinu kuluta nacho ku Yerusalemu. 4 Kweni usange ntchakwenelera kuti ŵazakalute nane, mbwenu ŵazamuluta nane.
5 Kweni nizenge kwa imwe para najumpha mu Makedoniya, chifukwa nijumphenge mu Makedoniya.+ 6 Panyake nizamukhala namwe panji chiwuvi chizamunimalira kwenekuko, mwakuti muzakanipelekezge uko nizamuluta. 7 Pakuti nkhukhumba yayi kumuwonani kanyengo kachoko waka apo nkhujumpha nthowa, chifukwa nkhugomezga kuti, usange Yehova* wazomerezga nizamukhala namwe nyengo yitaliko.+ 8 Kweni nikhalenge dankha mu Efeso+ m’paka pa Chiphikiro cha Pentekoste, 9 chifukwa mulyango ukuru wakulongozgera ku mulimo wanijulikira,+ kweni pali ŵakususka ŵanandi.
10 Sono usange Timote+ wiza, woneseskani kuti waŵe wambura wofi pakati pinu, pakuti wakuchita mulimo wa Yehova*+ nga ndine. 11 Ntheura, paŵavye wakumudelera. Muzakamupelekezge mu mtende, mwakuti wize kwa ine, chifukwa nkhumulindilira pamoza na ŵabali.
12 Sono pakuyowoya vya Apolo+ mubali withu, nkhamuŵeyelera chomene kuti wize kwa imwe pamoza na ŵabali. Wakhumbanga kwiza sono yayi, kweni wizenge para wasanga m’pata.
13 Muŵe maso,+ mwimilire nganganga mu chipulikano,+ chitani nga mbanalume,*+ muŵe ŵankhongono.+ 14 Chilichose icho mukuchita, muchite na chitemwa.+
15 Mukumanya kuti ŵamunyumba ya Stefanasi ni vipambi vyakwamba mu Akaya ndipo ŵakajipeleka kuteŵetera ŵatuŵa. Sono ŵabali nkhumuchiskani kuti: 16 Mphanyi mwalutilira kujilambika ku ŵanthu ŵanthena aŵa na wose awo ŵakukolerana nase na kulimbikira ntchito.+ 17 Kweni nili wakukondwa kuwona Stefanasi,+ Fotunato, na Akayiko kuti ŵiza. Pakuti kwiza kwawo kwaŵa nga kuti imwe mulipo. 18 Pakuti ŵasanguluska mtima wane na winu wuwo. Muŵachindike ŵanthu ŵanthena.
19 Mipingo ya mu Asiya yikumutawuzgani. Akwila na Prisika pamoza na mpingo uwo ukuwungana mu nyumba yawo+ ŵakumutawuzgani mu Fumu kufumira pasi pa mtima. 20 Ŵabali wose ŵakumutawuzgani. Tawuzganani na mufyofyontho utuŵa.
21 Ine Paulosi, nkhumutawuzgani, nalemba na woko lane.
22 Usange munthu wakuleka kutemwa Fumu, watembeke. Zaninge Fumu yithu! 23 Mphanyi lusungu lukuru lwa Fumu Yesu lwaŵa namwe. 24 Mphanyi chitemwa chane chaŵa namwe mose mwa Khristu Yesu.
Wakuchemekaso Petrosi.
Panji kuti, “kayowoyero kauryarya.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “nisezgerenge kumphepete.”
Ndiko kuti, wakumanya Dango.
Panji kuti, “mgonezi uwu.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “awo ŵakababikira mu mabanja ghakuzirwa.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “chamuchindindi chakupatulika.”
Panji kuti, “mgonezi uwu.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “ŵawusi ŵa.”
Panji kuti, “chamuchindindi chakupatulika.”
Panji kuti, “migonezi iyi yindaŵeko.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “mgonezi uwu.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Panji kuti, “ŵakayipayika pa khuni.”
Panji kuti, “vyakunyang’amira.”
Mazgu gheneko, “mzimu.”
Panji kuti, “tikusazga.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “ŵali na chilato chimoza.”
Panji kuti, “mgonezi uwu.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wakuchemekaso Petrosi.
Panji kuti, “chamuchindindi chakupatulika.”
Panji kuti, “mphara.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Mazgu gheneko, “tili nkhule.”
Panji kuti, “tikubwanyulika.”
Mazgu gheneko, “tikuŵeya.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Mazgu gheneko, “wali.”
Panji kuti, “kuchezga.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Panji kuti, “kuchezga.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Mazgu ghanyake, “wambunu.”
Panji kuti, “Mungapusikikanga.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu, “Uzaghali.”
Mazgu ghanyake, “ŵambunu.”
Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Ndiko kuti, kugona na mwanakazi.
Mu Chigiriki, por·neiʹa. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Mazgu gheneko, “ŵamwali.” Kung’anamura, awo ŵandagonanepo na mwanalume panji mwanakazi.
Panji kuti, “wasungenge umwali wake.”
Mazgu gheneko, “mazaza gha.”
Panji kuti, “mudumbu.”
Wakuchemekaso Petrosi.
Mazgu gheneko, “mazaza agha.”
Panji kuti, “wanangwa wane.”
Panji kuti, “chiphalizgano chakuchimbira.”
Panji kuti, “nkhulanga.”
Panji kuti, “likaŵa.”
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “mgonezi uwu.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.
Mazgu ghanyake, “chandulo.”
Mazgu ghanyake, “chandulo.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Ŵakunena kufwa mwauzimu.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “viyowoyero vyakupambanapambana.”
Panji kuti, “chamuchindindi chakupatulika.”
Panji kuti, “nili kanthu yayi.”
Panji kuti, “chikuzizipizga.”
Panji kuti, “chikukonthora uheni.”
Ndiko kuti, kuyowoya viyowoyero vinyake mwamunthondwe.
Panji kuti, “mwakukwana.”
Panji kuti, “vyamuchindindi vyakupatulika.”
Panji kuti, “mu maghanoghano ghane.”
Panji kuti, “niŵasambizgeso ŵanyake na mazgu gha pamulomo.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Pangayowoyekaso kuti, “usange munyake ni mulemwa, wakhalilirenge mu ulemwa.”
Panji kuti, “mu nthowa yakwenelera.”
Wakuchemekaso Petrosi.
Panji kuti, “ora lililose.”
Panji kuti, “nkharo yiwemi.”
Panji kuti, “chamuchindindi chakupatulika.”
Panji kuti, “ndipo Dango likuwezgera kwananga nkhongono zake.”
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Wonani Vyakusazgirapo A5.
Panji kuti, “muŵe ŵachikanga.”