Kasi Mwanozgekera Zuŵa la Yehova?
“Zuŵa likuru la Yehova liri pafupi, laneng’enera likungofira kwiza.”—ZEFANIYA 1:14.
1-3. (a) Kasi Baibolo likuti wuli pakuyowoya za zuŵa la Yehova? (b) Kasi ni ‘zuŵa ndini la Yehova’ ilo tikulindilira?
ZUŴA likuru la Yehova nda maora 24 pera cara. Ni nyengo yitaliko yeneiyo Ciuta wazamweruzgira ŵanthu ŵaheni. Ŵanthu awo ŵakuteŵetera Ciuta yayi ŵali na cifukwa cakopera zuŵa la mdima, mbembe, ukali wakofya, suzgo, na pharaniko. (Yesaya 13:9; Amosi 5:18-20; Zefaniya 1:15) Pakuyowoya za zuŵa ili, mprofeti Yoweli wakati: “Mbaya ‘we zuŵa ili! Pakuti zuŵa la Yehova laneng’enera, ngati pharaniko kufumira kwa Wankhongonozose likwiza.” (Joel 1:15) Pa zuŵa likuru ili, Yehova wazamuthaska ‘ŵakunyoroka mu mtima.’—Salmo 7:10.
2 Mazgu ghakuti “zuŵa la Yehova” ghakuyimira nyengo zakupambanapambana apo Yehova wakupeleka ceruzgo cake. Mwaciyelezgero, mu 607 B.C.E. “zuŵa la Yehova” likiza pa ŵanthu ŵa mu Yerusalemu apo Yehova wakagwiliskira nchito Ŵababulone kuti ŵaŵaparanye. (Zefaniya 1:4-7) Mu 70 C.E. kukaŵaso ceruzgo ca Ciuta cakuyana waka, peneapo wakagwiliskira nchito Ŵaroma kuti ŵaparanye Ŵayuda awo ŵakakana Mwana wake. (Daniel 9:24-27; Yohane 19:15) Baibolo likuyowoyerathu za “zuŵa la Yehova” apo ‘wazamkurwa na mitundu yose.’ (Zekariya 14:1-3) Mpositole Paulosi wakayaniska zuŵa ili na kuŵapo kwa Khristu uko kukayamba mu 1914 peneapo Yesu wakimikika kuŵa Fumu kucanya. (2 Ŵatesalonika 2:1, 2) Pakuti vimanyikwiro vya kwiza kwa zuŵa la Yehova vili posepose, lemba la cilimika ca 2007 la Ŵakaboni ŵa Yehova likaŵa la panyengo yake. Lemba ili likatoreka pa Zefaniya 1:14, ndipo likuti: “Zuŵa likuru la Yehova liri pafupi.”
3 Pakuti zuŵa likuru la Ciuta liri pafupi, ipo sono ni nyengo yakuŵira ŵakunozgeka. Kasi munganozgekera wuli zuŵa ili? Ni vinthu wuli vinyake ivyo mukwenera kucita kuti muŵe ŵakunozgekera zuŵa la Yehova?
Muŵe Ŵakunozgeka
4. Kasi Yesu wakanozgekera ciyezgo wuli cikuru?
4 Mu ucimi wake wakukhwaskana na umaliro wa mgonezi uwo ulipo sono, Yesu Khristu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Muŵe ŵakunozgeka.” (Mateyu 24:44) Apo Yesu wakayowoyeranga mazgu agha, wakaŵa wakunozgekera ciyezgo cikuru ca nyifwa yake pakuŵa sembe yakuwombora. (Mateyu 20:28) Kasi tingasambirako vici kwa Yesu umo wakaŵira wakunozgeka?
5, 6. (a) Ni mwawuli umo kutemwa Ciuta na ŵanthu kukutovwilira kuti tiŵe ŵakunozgekera zuŵa la Yehova? (b) Nchiyelezgero wuli ico Yesu wali kutilekera pakuyowoya za kutemwa ŵanthu?
5 Yesu wakatemwanga Yehova ndiposo mikhaliro yake yaurunji kufuma pasi pa mtima. Pakuyowoya za Yesu, lemba la Ŵahebere 1:9 likuti: “Mwatemwa urunji, ndipo mwatinkha ucikana-malango; Ntheura Ciuta, Ciuta winu, waphakazga imwe na mafuta gha cimwemwe kwakuluska ŵanyinu.” Cifukwa cakuti wakaŵatemwa comene Ŵadada ŵake ŵa kucanya, Yesu wakalutilira kugomezgeka kwa iwo. Usange nase tikumutemwa Ciuta na kucita vinthu mwakuyana na khumbo lake, wazamutisungilira. (Salmo 31:23) Kutemwa Ciuta ndiposo kumupulikira kutovwirenge kuti tinozgekere zuŵa likuru la Yehova.
6 Cinthu cakumanyikwa comene pa umoyo wa Yesu nchakuti wakatemwanga comene ŵanthu. Ndico cifukwa cake ‘wakaŵalengera citima, cifukwa ŵakakweŵeka na kuparanyika nga ndi mberere zambura muliska.’ (Mateyu 9:36) Yesu wakapharazganga makani ghawemi ku ŵanthu nga ni umo nase citemwa cikutikhuŵilizgira kupharazga uthenga wa Ufumu ku ŵanthu. Kutemwa Ciuta ndiposo ŵanthu kukuticitiska kuti tiŵe ŵamwamphu pakuti ndise ŵateŵeti Ŵacikhristu. Ndipo kucita nthena kukutovwira kunozgekera zuŵa likuru la Yehova.—Mateyu 22:37-39.
7. Cifukwa wuli tingaŵa na cimwemwe apo tikulindilira zuŵa la Yehova?
7 Yesu wakakondwa kucita khumbo la Yehova. (Salmo 40:8) Usange nase tili na kaghanaghaniro kakuyana waka, tiŵenge ŵakukondwa kucita uteŵeti withu wakupatulika kwa Ciuta. Nga ni Yesu, tiŵenge ŵakupa, ndipo kucita nthena kutovwirenge kuti tiŵe ŵakukondwa nadi. (Milimo 20:35) Inya, ‘cimwemwe ca Yehova ndico nkhongono zithu.’ Cifukwa ca cimwemwe ici tiŵenge ŵakunozgekera zuŵa likuru la Yehova.—Nehemiya 8:10.
8. Cifukwa wuli tikwenera kusendelera kwa Yehova mu lurombo?
8 Yesu wakatondanga viyezgo cifukwa cakuti wakalombanga lutaluta kwa Ciuta. Wakalombanga apo Yohane wakamubapatizanga. Yesu wakalomba usiku wose pambere wandasankhe ŵapositole ŵake. (Luka 6:12-16) Ni munthu nju uyo wakuŵazga Baibolo, uyo wakuleka kukhwaskika na malurombo agho Yesu wakalomba mu usiku waumaliro wa umoyo wake wa pa caru capasi? (Marko 14:32-42; Yohane 17:1-26) Kasi namwe mukulomba nyengo zose nga ni umo Yesu wakacitiranga? Lombani kwa Yehova nyengo zose, muphalirani vya kusingo kwinu mwakufwasa, pemphani ulongozgi wa mzimu utuŵa, ndipo muŵe ŵakunozgeka kulondezga ulongozgi uwo. Ubwezi wakukhora na Ŵadada ŵithu ŵa kucanya ngwakuzirwa comene mu nyengo ya kusuzga iyi apo zuŵa likuru la Yehova likusendelera. Ntheura, mulimose umo vingaŵira, lutilirani kusendelera comene kwa Yehova mu lurombo.—Yakobe 4:8.
9. Kasi kuŵa ŵakukhumbisiska kutuŵiska zina la Yehova nkhwakuzirwa wuli?
9 Kukhumbisiska kuti watuŵiske zina lituŵa la Yehova nako kukamovwira Yesu kuti wanozgekere viyezgo. Nakuti wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti mu malurombo ghawo kwa Ciuta ŵasazgengemo mazgu ghakuti: “Litumbikike zina linu.” (Mateyu 6:9) Usange tikukhumbisiska comene kuti zina la Yehova lituŵiskike, panji kuti liŵe lakupatulika, tiyezgeyezgenge kuleka kucita vinthu ivyo vingalitukiska. Para tacita nthena, tiŵenge ŵakunozgekera zuŵa likuru la Yehova.
Kasi Mukwenera Kusintha Vinthu Vinyake?
10. Cifukwa wuli nchakwenelera kusanda umoyo withu?
10 Usange zuŵa la Yehova lingiza namacero, kasi mungaŵa kuti ndimwe ŵakunozgeka nadi? Waliyose wa ise wangacita makora kusanda umoyo wake na kuwona usange wangakhumbikwira kusintha kaghanaghaniro panji kacitiro kake ka vinthu. Pakuti umoyo wa munthu ngufupi ndiposo nchakusuzga kumanya ico cingacitika namacero, waliyose wakwenera kuŵa maso mwauzimu zuŵa lililose. (Mupharazgi 9:11, 12; Yakobe 4:13-15) Tiyeni tiwone vinthu vinyake ivyo vingakhumbikwira pwelelero pa umoyo withu.
11. Kasi cilato cinu pa nkhani ya kuŵazga Baibolo nchakuti wuli?
11 Fundo yikuru yimoza ni ulongozgi wa “muzga wa magomezgeko” wa kuŵazga Baibolo zuŵa lililose. (Mateyu 24:45) Cingaŵa cilato cinu kuŵazga Malemba kufuma Genesis mpaka Civumbuzi cilimika cilicose, na kulangurukapo. Mwa kuŵazga pafupifupi vipaturo vinayi pa zuŵa, mungamara kuŵazga vipaturo 1,189 ivyo vili mu Baibolo mu cilimika cimoza. Themba lililose la Israyeli likeneranga kuŵazga dango la Yehova “mazuŵa ghose gha umoyo wake.” Nchakumanyikwirathu kuti Joshua wakacitanga ntheura. (Duteronome 17:14-20; Joshua 1:7, 8) Nchakuzirwa comene kuti ŵaliska ŵauzimu ŵaŵazgenge Mazgu gha Ciuta zuŵa lililose, cifukwa kucita nthena kuŵawovwirenge kuyowoya vinthu ivyo vikwenelera “usambizi weneko.”—Tito 2:1.
12. Kasi kuneng’enera kwa zuŵa la Yehova kukwenera kumupangiskani kuti mucite vici?
12 Kuneng’enera kwa zuŵa la Yehova kukwenera kumupangiskani kuti musangikenge pa maungano Ghacikhristu nyengo zose na kuzgorapo umo mungafiskira. (Ŵahebere 10:24, 25) Kucita nthena kumovwiraninge kuti munyololere maluso ghinu pakuŵa mupharazgi wa Ufumu uyo wakupenja ndiposo kovwira ŵanthu awo mbakwenelera umoyo wamuyirayira. (Milimo 13:48) Nyengo zinyake mungaŵa munthu wamwamphu mu mpingo mu nthowa zinyake, nga ni kovwira ŵacekuru na kukhozga ŵawukirano. Milimo iyi yingamupangiskani kuti muŵe ŵakukondwa comene.
Ubwezi Winu na Ŵanji
13. Kasi ni mafumbo wuli ghakukhwaskana na kuvwara wunthu wuphya agho tingajifumba?
13 Pakuti zuŵa la Yehova likwiza kwambura kutondeka, kasi mukukhumbikwira kuyezgayezga kuti “muvware munthu muphya, mweneuyo wali kulengeka umo waliri Ciuta mu urunji na mu utuŵa wa unenesko”? (Ŵaefeso 4:20-24) Peneapo mukuŵa na mikhaliro nga nja Ciuta, ŵanji ŵawonenge kuti ‘mukwenda mwa mzimu wa Ciuta’ ndiposo mukulongora vipambi vyake. (Ŵagalatiya 5:16, 22-25) Kasi mungazunura vinthu vinyake ivyo imwe na mbumba yinu mwacita kuti muvware wunthu wuphya? (Ŵakolose 3:9, 10) Mwaciyelezgero, kasi mukumanyikwa kuti ndimwe walusungu ku ŵasopi ŵanyinu na ŵanthu ŵanji? (Ŵagalatiya 6:10) Kuŵazga Malemba nyengo zose kumovwiraninge kuŵa na mikhaliro nga nja Ciuta iyo yimovwiraninge kunozgekera zuŵa la Yehova.
14. Cifukwa wuli munthu wakwenera kulomba mzimu utuŵa apo wakukhumba kuti waŵe wakujikora?
14 Wuli usange mukukwiya luŵiro ndipo mwamanya kuti mukwenera kuŵa ŵakujikora? Mukhaliro uwu ngumoza mwa vipambi ivyo mzimu utuŵa wa Ciuta ungapambika mwa imwe. Ntheura, lombani mzimu utuŵa mwakuyana na mazgu gha Yesu ghakuti: “Lombani, ndipo kuti kupikenge kwa imwe; penjani, ndipo muti musangenge; khung’uskani, ndipo kuti kujurikirenge imwe. . . . Usange imwe, mwa ŵaheni, mukumanya kuŵapa ŵana ŵinu vyawanangwa viweme, asi comene kwakuluska Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵati ŵaŵapenge mzimu utuŵa awo ŵakuŵalomba.”—Luka 11:9-13.
15. Nchivici ico cikwenera kucitika usange pali thinkho pakati pa imwe na musopi munyinu?
15 Tiyelezgere kuti mukutinkhana comene na musopi munyinu munyake. Usange vili nthena, yezgayezgani kuti muŵeso paubwezi, ndipo para mwacita nthena, mu mpingo muŵenge mtende ndiposo umoza. (Salmo 133:1-3) Londezgani ulongozgi wa Yesu uwo wuli pa Mateyu 5:23, 24 panji Mateyu 18:15-17. Usange mukaŵanga ŵakukwiya mpaka dazi kunjira, mukwenera kunozga vinthu mwaluŵiro. Kanandi ico cikukhumbikwa ndico kukhumbisiska kugowokera. Paulosi wakalemba kuti: “Muŵe ŵakucitirana wezi, ŵa mtima wa cisungusungu, ŵakugowokerana, umo Ciuta nayo mwa Khristu wakamugowokelerani imwe.”—Ŵaefeso 4:25, 26, 32.
16. Ni mu nthowa wuli izo mtima wa cisungusungu wuliri wakukhumbikwa mu nthengwa?
16 Ubwezi wa mu nthengwa ukukhumba kuti muŵe ŵakucitirana cisungusungu, ndipo nyengo zinyake mungakhumbikwira kugowokerana. Usange mukukhumba kuti mutemwenge comene munyinu wa mu nthengwa ndiposo kuti mumucitirenge lusungu, yezgayezgani kuti mucite ntheura na wovwiri wa Ciuta ndiposo Mazgu ghake. Kasi mukukhumbikwira kuti munyololere cinthu cinyake kuti mukolerane na ulongozgi uwo wuli pa 1 Ŵakorinte 7:1-5, mwakuti mucepeske kukweŵeka mtima na kulambalara kuleka kugomezgeka? Mbunenesko nadi kuti pa cigaŵa ici ca citemwa ca mu nthengwa ndipo pakukhumbikwira kuti mfumu panji muwoli waŵe ‘wa mtima wa cisungusungu.’
17. Ni vinthu wuli ivyo awo ŵacita kwananga kukuru ŵakwenera kucita?
17 Wuli usange mwacita kwananga kukuru? Citanipo kanthu mwaluŵiro. Mulimose umo vingaŵira pemphani wovwiri ku ŵalara Ŵacikhristu. Malurombo ghawo ndiposo ulongozgi viwovwirenge kuti mucire mwauzimu. (Yakobe 5:13-16) Lombani kwa Yehova na mtima wakulapa. Usange mwatondeka kucita nthena, mujipenge mulandu ndipo njuŵi yinu yiŵenge yakusuzgika. Vinthu vyakuyana waka vikamucitikira Davide, kweni wakapumuzgika comene wati wazomera ubendezi wake kwa Yehova. Davide wakalemba kuti: “Ngwakutumbikika uyo majuvyo ghake ghagowokereka ndipo kwananga kwake kwawundika. Ngwamwaŵi munthu uyo Yehova walije kumukontholera ubendezi, mu mzimu wake mulije uryarya.” (Salmo 32:1-5) Yehova wakugowokera awo ŵananga para ŵalapa kufuma pasi pa mtima.—Salmo 103:8-14; Zintharika 28:13.
Lutilirani Kuleka Kuŵa ŵa Caru
18. Ni mwawuli umo mukwenera kuwonera caru?
18 Mwaunenesko, mukulindilira mwakunweka caru ciphya ico Ŵadada ŵithu ŵa kucanya ŵali kulayizga. Ntheura, ni mwawuli umo mukuwonera caru ceneico cili na ŵanthu ŵambura urunji awo ŵakujizgora kuŵa ŵalwani ŵa Ciuta? Satana uyo ni “fumu ya caru cino,” wakaŵa na kanthu mwa Yesu Khristu cara. (Yohane 12:31; 14:30) Nchambura kukayikiska kuti mukukhumba yayi kuti Dyabulosi na caru cake viŵe namwe na kanthu. Ntheura, nyengo zose kumbukani mazgu gha mpositole Yohane ghakuti: “Mungatemwanga caru, panji nesi vinthu ivyo vili mu caru.” Nchamahara kucita nthena cifukwa “caru cikuluta na makhumbiro ghake, kweni uyo wakucita khumbo la Ciuta, wakukhalilira muyirayira.”—1 Yohane 2:15-17.
19. Kasi ŵawukirano Ŵacikhristu ŵakukhuŵilizgika kuŵa na vilato wuli?
19 Kasi mukuŵawovwira ŵana ŵinu kuti ‘ŵajisungilire kwambura kabanga kakufuma ku caru’? (Yakobe 1:27) Satana wangatemwa kukora ŵana ŵinu nga ni umo munthu wakukolera somba. Makilabu na mawupu ghakupambanapambana ghali kupangika kuti ghapangiske ŵawukirano kuti ŵapangenge ivyo caru ca Satana cikucita. Kweni ŵateŵeti ŵa Yehova ŵali kale mu gulu ilo lizamupona umaliro wa mgonezi uwu. Ntheura, ŵawukirano Ŵacikhristu ŵakwenera kukhuŵilizgika kuti ŵaŵenge ‘ŵakufurwira mu mulimo wa Fumu.’ (1 Ŵakorinte 15:58) Ŵapapi ŵakopa Ciuta ŵakukhumbikwira kovwira ŵana ŵawo kuti ŵajiŵikire vilato ivyo vizamuŵawovwira kuti ŵaŵe na umoyo uwemi kweniso wacandulo. Umoyo uwu uŵawovwirenge kuti ŵalumbe Ciuta ndiposo kuti ŵaŵe ŵakunozgekera zuŵa la Yehova.
Ghanaghanirani Ivyo Vizamuŵako Para Zuŵa Likuru la Yehova Lajumpha
20. Cifukwa wuli tikwenera kughanaghanira za umoyo wamuyirayira?
20 Usange mukughanaghanira za umoyo wamuyirayira, mbwenu mulindilirenge zuŵa la Yehova na mtima wose. (Yuda 20, 21) Mwambura kukayika, mukulindilira mwakunweka umoyo wamuyirayira mu Paradiso, umo nkhongono zinu zizamuweleramo na kuŵa nga ni za muwukirano. Mukulindizgaso kuti muzamuŵa na nyengo yikuru yakusambilira vinthu vinandi vya Yehova kweniso yakuŵira na vilato viwemi. Mungalutilira kusambira za Ciuta mpaka muyirayira cifukwa cakuti pasono ŵanthu ŵakumanya ‘tuvigaŵa pera tucoko twa mendero ghake.’ (Job 26:14) Tikulindilira vinthu vyakukondweska comene.
21, 22. Kasi ni nkhani wuli izo imwe mungazakadumbiskana na ŵanthu awo ŵazamuwuskika?
21 Ŵanthu awo ŵazamuwuskika mu Paradiso, ŵazamutiphalira nkhani zakale izo tikazimanyanga makora yayi. Enoki wazamutilongosolera umo wakaŵira na cikanga kuti wapharazge uthenga wa Yehova ku ŵanthu ŵambura kopa Ciuta. (Yuda 14, 15) Nowa wazamulongosora umo mulimo wa kuzenga cingalaŵa ukaŵira. Abrahamu na Sara ŵazamulongosora umo ŵakajipulikira apo ŵakalekanga umoyo wakukondweska wa ku Uri na kukakhala mu mahema. Ghanaghanirani kuti Esitere wakulongosora umo wakacitira kuti wathaske ŵanthu ŵakwake na kutonda ciŵembu ca Hamani. (Esther 7:1-6) Aghanaghanirani waka Yona wakuyowoya za mazuŵa ghatatu agho wakaŵira mu nthumbo ya cisomba, panji Yohane Mbapatizi wakulongosora umo wakajipulikiranga wakati wabapatiza Yesu. (Luka 3:21, 22; 7:28) Nawo mbunandi wa vinthu vyakukondweska ivyo tizamusambira!
22 Mu Muwuso wa Vilimika Cikwi wa Khristu, mungazakaŵa na mwaŵi wa kusambizga ŵanthu awo ŵazamuwuskika kuti ŵasange “mahara ghakumanyira Ciuta.” (Zintharika 2:1-6) Lero nchakukondweska comene kuwona ŵanthu ŵakusambira za Yehova Ciuta na kucitapo kanthu pa ivyo ŵasambira. Kweni ghanaghanirani za cimwemwe ico muzamuŵa naco munthazi para Yehova wazakatumbika kufwilirapo kwinu pa kusambizga ŵanthu awo ŵakaŵako kale comene, ndipo ŵakutegherezga na mtima wakuwonga.
23. Kasi tikwenera kusimikizga mtima kucitaci?
23 Vitumbiko ivyo tikusanga sono pakuŵa ŵanthu ŵa Yehova ni vinandi comene vyakuti taŵanthu ŵambura kufikapo patekha tingavipenda yayi nesi kuvisanda. (Salmo 40:5) Tili ŵakuwonga comene na vinthu vyauzimu ivyo Ciuta wakutipa. (Yesaya 48:17, 18) Mwambura kupwelerako za ukhaliro withu, tiyeni ticite uteŵeti wakupatulika na mtima withu wose apo tikulindilira zuŵa likuru la Yehova.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi “zuŵa la Yehova” ni vici?
• Kasi mungacita wuli kuti muŵe ŵakunozgekera zuŵa la Yehova?
• Pakuti zuŵa likuru la Ciuta laneng’enera, ni vinthu wuli ivyo tikwenera kusintha?
• Para zuŵa la Yehova lajumpha, kasi ni vinthu wuli ivyo mukukhumba kuti muzakacite?
[Cithuzithuzi pa peji 14]
Yesu wakaŵa wakunozgekera viyezgo
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Uzamuŵa mwaŵi ukuru kovwira awo ŵazamuwuskika kusanga mahara ghakumanyira Yehova