Jisungilirani mu Kutemwa kwa Ciuta!
“Mwa ŵakutemweka, . . . jisungilirani mu kutemwa kwa Ciuta, . . . kufikira ku umoyo wamuyirayira.”—YUDA 20, 21.
1, 2. Kasi mungajisungilira wuli mu kutemwa kwa Ciuta?
YEHOVA wakucitemwa comene caru, lekani wakapeleka Kananda wake mwakuti wose awo ŵakupulikana nayo ŵaleke kutayika, kweni ŵaŵenge na umoyo wamuyirayira. (Yohane 3:16) Nchakukondweska comene kutemweka nthena na Yehova! Nchakuwonekerathu kuti mukukhumba kutemweka na Yehova pakuŵa muteŵeti wake.
2 Musambiri Yuda wakavumbura umo mungacitira kuti mujisungilire mu kutemwa kwa Ciuta. Iyo wakalemba kuti: “Pakujizenga pa cipulikano cinu cituŵa nkhanira, na kulombera mu mzimu utuŵa, jisungilirani mu kutemwa kwa Ciuta, na kulindilira lusungu lwa Fumu yithu Yesu Khristu kufikira ku umoyo wamuyirayira.” (Yuda 20, 21) Kusambira Mazgu gha Ciuta na kupharazga makani ghawemi nkhwakovwira kuti mujizenge pa “cipulikano cinu cituŵa” ico ni visambizgo Vyacikhristu. Kuti mujisungilire mu kutemwa kwa Ciuta, mukwenera kulomba “mu mzimu utuŵa” panji mwakukhuŵirizgika na mzimu utuŵa. Kuti muzakahare umoyo wamuyirayira, mukwenera kuŵa na cigomezgo mu sembe yakuwombora ya Yesu Khristu.—1 Yohane 4:10.
3. Cifukwa wuli ŵanji lero Mbakaboni ŵa Yehova cara?
3 Ŵanji awo kale ŵakaŵa na cipulikano ŵali kutondeka kujisungilira mu kutemwa kwa Ciuta. Pakuti ŵali kusankha nthowa ya kwananga, lero Mbakaboni ŵa Yehova yayi. Kasi mungacita wuli kuti ivi vileke kumucitikirani? Kulanguruka pa fundo zakulondezgapo izi kungamovwirani kuti mulambalare kwananga ndiposo kuti mujisungilire mu kutemwa kwa Ciuta.
Longorani Kuti Mukutemwa Yehova
4. Kasi kupulikira Ciuta nkhwakuzirwa wuli?
4 Longorani kuti mukutemwa Ciuta mwa kumupulikira. (Mateyu 22:37) Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Kumutemwa Ciuta ncheneici, cakuti tisungilire malango ghake; ndipo malango ghake kuti ngazitu cara.” (1 Yohane 5:3) Kupulikira Ciuta kungamukhozgani kuti mutonde viyezgo kweniso kungamupani cimwemwe. Wamasalmo wakayowoya kuti: “Ngwamwaŵi munthu uyo kuti wakwenda mu fundo ya ŵaheni cara, . . . kweni mu dango la Yehova ndimo muli cimwemwe cake.”—Salmo 1:1, 2.
5. Kasi kutemwa Yehova kuzamumukhuŵirizgani kucitaci?
5 Kutemwa Yehova kuzamumukhuŵirizgani kuti mulambalare kucita kwananga kukuru uko kungatukiska zina lake. Agur wakalomba kuti: “Mungandipanga ukavu panji usambazi; mundiliske vyakurya vyakundenelera, mzire ndikhute na kumupatani, kuti, ‘Yehova ndinjani?’ panji ndiŵe mukavu, nkhibe; panji ndinangiske zina la Ciuta wane.” (Zintharika 30:1, 8, 9) Simikizgani mtima kuti muleke ‘kunangiska zina la Ciuta’ na kulitukiska. M’malo mwake, nyengo zose limbikirani kucita vinthu viwemi kuti zina lake licindikike.—Salmo 86:12.
6. Kasi nchivici cingacitika usange munganangira dara?
6 Lombani wovwiri nyengo zose kwa Ŵadada ŵinu ŵakucanya kuti mutonde ciyezgo ca kwananga. (Mateyu 6:13; Ŵaroma 12:12) Lutilirani kupulikira ulongozgi wa Ciuta mwakuti malurombo ghinu ghaleke kujandizgika. (1 Petros 3:7) Usange munganangira dara, umaliro wake ungaŵa uheni comene, cifukwa mwakuyelezgera Yehova wakujara nthowa ya lurombo lwa ŵakugaruka na bingu mwakuti lureke kusorota kukafika kwa iyo. (Citengero ca Yeremiya 3:42-44) Ntheura longorani mzimu wa kujiyuyura na kulomba kuti muleke kucita cilicose ico cingapangiska kuti Ciuta waleke kupulika malurombo ghinu.—2 Ŵakorinte 13:7.
Longorani Kuti Mukutemwa Mwana wa Ciuta
7, 8. Kasi kupulikira mazgu gha Yesu kungawovwira wuli munthu kugega vinthu ivyo vingapangiska kuti wanange?
7 Longorani kuti mukutemwa Yesu Khristu mwa kupulikira malango ghake, cifukwa kucita nthena kuzamkumovwirani kugega vinthu ivyo vingamulongozgerani ku kwananga. Yesu wakati: “Usange mukusungilira malango ghane, muti mukhalilirenge mu kutemwa kwane; umo Ine ndasungilira malango gha Ŵadada, ndipo nkhukhalilira mu kutemwa kwawo.” (Yohane 15:10) Ni mwauli umo kulondezga mazgu gha Yesu kungamovwilirani kukhalilira mu kutemwa kwa Ciuta?
8 Kupulikira mazgu gha Yesu kungamovwirani kulondezga dango la makhaliro ghawemi mwakugomezgeka. Dango la Ciuta ku ŵana ŵa Israyeli likati: “Ungaleŵanga.” (Exodus 20:14) Kweni Yesu wakavumbura fundo ya dango ili mwa kuyowoya kuti: “Yose uyo wakulaŵiska mwanakazi na kumukhumbira, waleŵa nayo kale mu mtima wake.” (Mateyu 5:27, 28) Mpositole Petrosi wakayowoya kuti ŵanji mu mpingo wakale ŵakaŵa na “maso ghakuzura na uleŵi” na “ŵakukopeka mizimu yakutepwa.” (2 Petros 2:14) Mwakupambana na ŵanthu aŵa, imwe mungalambalara uzaghali usange mukutemwa Ciuta na Khristu, ndipo muli ŵakusimikizga mtima kusunga ubwezi winu na iwo.
Longozgekani na Mzimu wa Ciuta
9. Mwakuyana na mzimu utuŵa, kasi nchivici cingacitika usange munthu wakulutilira kwananga?
9 Lombani mzimu utuŵa wa Ciuta, ndipo longozgekani nawo. (Luka 11:13; Ŵagalatiya 5:19-25) Usange mungalutilira kwananga, Ciuta wangamupokani mzimu wake. Davide wakati wabuda na Batisheba, wakaŵeyelera Ciuta kuti: “Lekani kundijowora kundifumya pamaso pinu, ndipo muleke kuwuskapo pa ine mzimu winu utuŵa.” (Salmo 51:11) Cifukwa cakuti themba Sauli likaŵa lambura kulapa, Ciuta wakalipoka mzimu wake. Sauli wakabuda mwa kupeleka sembe yakocha na kuleka kuparanyira nkhanira mberere, mbuzi, ng’ombe, ndiposo fumu ya ŵa Amaleki. Kufuma apo, Yehova wakawuskako mzimu wake utuŵa kwa Sauli.—1 Samuel 13:1-14; 15:1-35; 16:14-23.
10. Cifukwa wuli mukwenera kuleka nanga nkhughanaghana za kucita kwananga?
10 Lekani nanga nkhughanaghana kuti mucite kwananga. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Usange tikwanangira nchene tati tapokelera kamanyiro ka unenesko, kuti kwakhalakoso cara sembe ya zakwananga.” (Ŵahebere 10:26-31) Kwanangira dara nkhwakofya comene!
Longorani Kuti Mukuŵatemwa Nadi Ŵanyinu
11, 12. Kasi citemwa na nchindi vingamovwira wuli munthu kuti waleke kucita uzaghali?
11 Kutemwa ŵanji kungamovwirani kuti muleke kucita uzaghali. (Mateyu 22:39) Citemwa ici cizamupangiska kuti muvikilire mtima winu mwakuti uleke kumupusikani kuti mwibe citemwa ca mfumu panji muwoli wa munthu munyake. Kucita nthena kukulongozgera ku uleŵi. (Zintharika 4:23; Yeremiya 4:14; 17:9, 10) Ŵani nga ni Yobu uyo wakadokeranga mwanakazi waliyose cara padera pa muwoli wake.—Job 31:1.
12 Kucindika kupatulika kwa nthengwa kungamovwirani kuti muleke kucita kwananga kukuru. Ciuta wakayambiska nthengwa kweniso kukhalira pamoza kwa mwanalume na mwanakazi kuti yiŵe nthowa ya kubabirana. (Genesis 1:26-28) Kumbukani kuti nchito ya viŵaro vyakubisika njakuti umoyo ulutilire, ndipo umoyo ngwakupatulika. Ŵazaghali na ŵaleŵi ŵakupulikira Ciuta cara, ŵakuyuyura dango lake lakukhwaskana na kukhalira pamoza kwa mwanalume na mwanakazi, ŵakutondeka kucindika nthengwa, ndiposo ŵakwanangira mathupi ghawo. (1 Ŵakorinte 6:18) Kweni kutemwa Ciuta na mzengezgani pamoza na kumupulikira kukuvikilira munthu kuti waleke kucita ico cingapangiska kuti wasezgeke mu mpingo Wacikhristu.
13. Kasi muzaghali “wakusamphanya mphango zake” mwauli?
13 Tikwenera kukanizga maghanoghano agho ghangatilongozgera ku kwananga, kuti tileke kukweŵeska ŵakutemweka ŵithu. Pa Zintharika 29:3 tikuŵazga kuti: “Uyo wakwenda na ŵanakazi ŵaleŵi wakusamphanya mphango zake.” Muleŵi wambura kulapa wakunanga ubwezi wake na Yehova ndipo wakutimbanizga umoza mu mbumba. Muwoli wake wali na vifukwa vyakukwana vyakumazgira nthengwa. (Mateyu 19:9) Kwali wabuda ni mfumu panji muwoli, para nthengwa yamara uyo wandabude wakukwenyelera pamoza na ŵana kweniso ŵanthu ŵanyake. Kasi mukuzomerezga yayi kuti kumanya uheni wa uzaghali kungamovwirani kuti mutonde ciyezgo ici?
14. Kasi ni sambiro wuli lakukhwaskana na ubudi ilo tingasambira mu buku la Zintharika 6:30-35?
14 Fundo yakuti uleŵi ni mulandu wambura mafyulika yikwenera kutikhuŵirizga kuti tilambalare unyankhasi wantheura. Lemba la Zintharika 6:30-35 likulongora kuti ŵanthu ŵangamulengera lusungu munkhungu uyo wiba cifukwa ca njara, kweni ŵakumuyuyura muleŵi cifukwa ca khumbo lake liheni. “Wakujiparanya yekha.” Mwakuyana na Dango la Mozesi munthu wanthena wakakomekanga. (Leviticus 20:10) Munthu uyo wakucita uleŵi wakupweteka ŵanji cifukwa ca kukhumba kujikondweska waka, ndipo muleŵi wambura kulapa wakukhalilira mu kutemwa kwa Ciuta cara, kweni wakusezgeka mu mpingo Wacikhristu.
Sungilirani Njuŵi Yituŵa
15. Kasi awo “ŵakocheka mu njuŵi zawo” ŵakuŵa wuli?
15 Kuti tijisungilire mu kutemwa kwa Ciuta, tikwenera cara kukulungariska njuŵi yithu mu kwananga. Nchakuwonekerathu kuti tikwenera cara kulondezga makhaliro ghapasi comene gha caru ici, ndipo tikukhumbikwira kuŵa ŵakucenjera pakusankha ŵabwezi, ivyo tikuŵazga, na vyakusanguluska. Paulosi wakacenjezga kuti: “Mu nyengo za kunthazi ŵanji ŵati ŵapatukeko ku cipulikano, pakuthya makutu ku mizimu ya kusonga na ku visambizgo vya mademone, cifukwa ca upusikizgi wa awo ŵakuteta utesi, ŵakocheka mu njuŵi zaŵo.” (1 Timote 4:1, 2) Ŵanthu awo “ŵakocheka mu njuŵi zawo” ŵali na njuŵi iyo yili nga ni bamba la cilonda ca moto leneilo para ukulikora ukuŵa nga ukukora pa thupi cara. Njuŵi yantheura yingaticenjezga yayi kuti tileke kwendezgana na ŵakugaruka ndiposo kuti tilambalare mikhaliro iyo yingapangiska kuti tipatukeko ku cipulikano.
16. Cifukwa wuli nchakuzirwa kuŵa na njuŵi yiwemi?
16 Kuti tizakapone njuŵi yithu yikwenera kuŵa yiwemi. (1 Petros 3:21) Kwizira mu cipulikano cithu mu ndopa za Yesu, njuŵi yithu yatuŵiskika ku milimo yakufwa, ‘kuti titeŵetere Ciuta wamoyo.’ (Ŵahebere 9:13, 14) Usange tinganangira dara, njuŵi yithu yingaŵa yakukazuzgika ndipo ise tingaŵa ŵanthu ŵatuŵa cara. Mwantheura tingaŵa ŵakwenelera cara kuteŵetera Ciuta. (Tito 1:15) Kweni na wovwiri wa Yehova tingaŵa na njuŵi yiwemi.
Nthowa Zinyake Zakulambalalira Nkharo Yiheni
17. Kasi ‘kulondezga Yehova fwanthu’ kuli na candulo wuli?
17 ‘Londezgani Yehova fwanthu’ nga ni umo wakacitira Kalebi Muisrayeli wakale. (Duteronome 1:34-36) Citani ivyo Ciuta wakukhumba kwa imwe, ndipo mungayezganga cara kurya pa “gome la mizimu yiheni.” (1 Ŵakorinte 10:21) Kanani cigaruka. Lyani vyakurya vyauzimu ivyo vikusangika pa gome la Yehova pera, ndipo muzamupuluskikapo cara na ŵasambizgi ŵatesi nesi vita vya mizimu yiheni. (Ŵaefeso 6:12; Yuda 3, 4) Ŵikani mtima pa vinthu vyauzimu, nga ni kuŵazga Baibolo, kuluta ku maungano, na uteŵeti wa m’munda. Mukumanya kuti muŵenge ŵakukondwa usange mukulondezga Yehova fwanthu, ndiposo usange mukucita vinandi mu mulimo wa Fumu.—1 Ŵakorinte 15:58.
18. Kasi kopa Yehova kuzamukhwaska wuli nkharo yinu?
18 Simikizgani mtima kuti ‘muteŵetere Ciuta na kumusekereska, pamoza na nchindi na wofi.’ (Ŵahebere 12:28) Cifukwa ca kopa Yehova tikanenge kucita cinthu cilicose cambura kuzomerezgeka. Ticitenge vinthu mwakuyana na ulongozgi wa Petrosi kwa Ŵakhristu ŵanyake ŵakuphakazgika wakuti: “Usange mukucema Dada, Mweneuyo wakweruzga kwakulingana na mulimo wa munthu na munthu kwambura sankho, ipo mukhalire nyengo ya kutandara kwinu mu wofi.”—1 Petros 1:17.
19. Cifukwa wuli mukwenera kucita ivyo mukusambira mu Mazgu gha Ciuta nyengo zose?
19 Nyengo zose citani ivyo mukusambira mu Mazgu gha Ciuta. Kucita nthena kuzamkumovwirani kulambalara kwananga kukuru cifukwa cakuti ndimwe yumoza wa ŵanthu “awo ŵakumanya kupatula uwemi na uheni, cifukwa mamanyiro ghawo ghali kuzgoŵelera.” (Ŵahebere 5:14) M’malo mwa kuŵa ŵakazuzi mu kayowoyero na mu kacitiro, ŵani maso mwakuti mwendenge nga mbamahara “ŵakujiwombolera nyengo” mu mazuŵa ghaheni agha. “Manyiskani ico ndi khumbo la Fumu” na kulutilira kulicita.—Ŵaefeso 5:15-17; 2 Petros 3:17.
20. Cifukwa wuli tikwenera kulambalara udokezi?
20 Kanizgani udokezi panji mbunu na vinthu vya ŵanyinu. Limoza mwa Malango Khumi likuti: “Ungadokeranga nyumba ya munyako; ungadokeranga muwoli wa munyako panji muteŵeti wake mwanalume, panji muteŵetikazi wake, panji ng’ombe yake, panji mbunda yake, panji kanthu kose ka munyako.” (Exodus 20:17) Dango ili likavikiliranga nyumba ya munthu, muwoli wake, viŵeto vyake, na vinyake vyantheura. Kweni mazgu gha Yesu ghakuti udokezi ukukazuzga munthu ndigho ngakuzirwa comene.—Marko 7:20-23.
21, 22. Kasi ni ulongozgi wuli uwo Mkhristu wangalondezga kuti walambalare kwananga?
21 Cenjerani mwakuti khumbo lileke kubaba kwananga. Mpositole Yakobe wakalemba kuti: ‘Munthu yose wakuyezgeka, para wasongeka ndipo wakopeka na kakhumbiro kake. Ndipo kakhumbiro, para kima, kakubaba kwananga; ndipo kwananga para kwakura, kukubaba nyifwa.’ (Yakobe 1:14, 15) Mwaciyelezgero, usange munthu wakaŵa na suzgo la kumwa, wangasankha kuti waleke kuŵa na moŵa mu nyumba yake. Para Mkhristu wakuwona kuti mwanakazi panji mwanalume wakumukhumba uko wakugwira nchito, iyo wangapempha kuti wakagwilirenge kunyake nchito panji nanga kungaŵa kusintha nchito yake.—Zintharika 6:23-28.
22 Lekani nanga nkhucita cinthu ico cingamulongozgerani ku kwananga. Kuphatanaphatana na kughanaghana vyaukazuzi umaliro wake ungaŵa uzaghali panji uleŵi. Kuteta tumautesi tucokotucoko kungapangiska munthu kuti wambe kuteta mautesi ghakofya comene ndipo wangaŵa na nkharo yiheni ya utesi. Kwiba tunthu tucokotucoko kungakomerathu njuŵi ya munthu ndipo wangamba kwiba vinthu vikuruvikuru. Nanga kungaŵa kuzomerezga pacoko waka maghanoghano gha cigaruka, mwapacokopacoko kungapangiska munthu uyo wakughazomerezga kugalukirathu.—Zintharika 11:9; Civumbuzi 21:8.
Wuli Usange Mwananga?
23, 24. Nchipembuzgo wuli ico cikusangika pa 2 Midauko 6:29, 30 na pa Zintharika 28:13?
23 Ŵanthu wose mbambura kufikapo. (Mupharazgi 7:20) Kweni usange mwacita kwananga kukuru, mungasanga cipembuzgo kufuma ku lurombo ulo Themba Solomoni likalomba pakupatulira tempele la Yehova. Solomoni wakalomba Ciuta kuti: “Kulomba kose na kuŵeyelera kose uko tikucitike na munthu yose panji na ŵanthu ŵinu ŵose Ŵaisrayeli, para munthu yose wamanya uheni wake na wake mu mtima wake ndipo wanyoroskera mawoko ku nyumba yino; Imwe sono mupulike kucanya ku kaya linu, mugowokere, mugaŵire yose kwakuyana na mtima wake uwo Imwe mukuwumanya na mendero ghake (pakuti Imwe pera ndimwe mukumanya mitima ya ŵana ŵa ŵanthu).”—2 Midauko 6:29, 30.
24 Enya, Ciuta wakumanya mtima ndipo wakugowokera. Lemba la Zintharika 28:13 likuyowoya kuti: “Uyo wakubisa zakwananga zake kuti tiwaŵe na mwaŵi cara, kweni uyo wakuzizomera na kuzileka tiwapokere lusungu.” Munthu uyo wakuzizomera na kuzileka zakwananga zake wangapokera lusungu lwa Ciuta. Kweni, kasi nchivici cinyake ico mungacita kuti mukhalilire mu kutemwa kwa Ciuta, usange muli ŵakulopwa mwauzimu?
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi tingajisungilira wuli mu kutemwa kwa Ciuta?
• Kasi kutemwa Ciuta na Khristu kungatovwira wuli kuti tikane kucita vinthu ivyo vingatilongozgera ku kwananga?
• Nchifukwa wuli citemwa ceneko cingamovwirani kuti muleke kucita uzaghali?
• Ni nthowa wuli zinyake izo zingamovwirani kuti mulambalare mukhaliro uheni?
[Cithuzithuzi pa peji 8]
Yuda wakutilongora umo tingacitira kuti tijisungilire mu kutemwa kwa Ciuta
[Cithuzithuzi pa peji 9]
Para nthengwa yamara uyo wandabude wakukwenyelera pamoza na ŵana
[Cithuzithuzi pa peji 10]
Nga ni Kalebi, kasi muli ŵakusimikizga mtima ‘kulondezga Yehova fwanthu’?
[Cithuzithuzi pa peji 11]
Lombani wovwiri nyengo zose kwa Ŵadada ŵinu ŵakucanya kuti mutonde ciyezgo