Lutilirani Kuŵa Ŵakugomezgeka na Mtima Wose

“Tindendenge mu unenesko winu; murunge mtima wane uŵenge umoza kulopa zina linu.”—SAL. 86:11.

1, 2. (a) Mwakuyana na Salmo 86:2, 11, kasi nchivici ico cingatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova para takumana na viyezgo? (b) Mphawuli apo munthu wakwenera kwamba kuŵa na mtima wa kupulikira?

CIFUKWA wuli Ŵakhristu ŵanyake awo ŵakagomezgeka kwa vilimika vinandi apo ŵakakakikanga panji kutombozgeka, pamanyuma ŵakwamba kutemwa vinthu vyakuthupi? Zgoro la fumbo ili likukhwaska umo mtima uliri panji kuti wunthu withu wa mukati. Cipaturo 86 ca buku la Masalmo cikuyaniska kugomezgeka na kuŵa na mtima umoza. Mtima uwu ngwambura kugaŵikana. Wamasalmo Davide wakalomba kuti: “Sungani mzimu wane, pakuti ndili wakusopa; thaskani muteŵeti winu uyo wakumutamirani.” Davide wakalutizga kuti: “Mundisambizge nthowa yinu, A Yehova, ndipo tindendenge mu unenesko winu; murunge mtima wane uŵenge umoza kulopa zina linu.”—Sal. 86:2, 11.

² Para Yehova tikumugomezga na mtima withu wose yayi, vinthu ivyo tikwenjerwa navyo ndiposo ivyo tikutemwa, vizamutitondeska kuti tiŵe ŵakugomezgeka kwa Iyo. Makhumbiro ghithu ghali nga ni mabomba agho ghawundilika mu nthowa iyo tikwenda. Nangauli tingaŵa kuti tagomezgeka kwa Yehova mu nyengo zakusuzga, tingawa mu vipingo vya Satana. Nchakuzirwa comene kuti sono, pambere tindakumane na viyezgo, tipulikirenge Yehova mwakufumira pasi pa mtima. Baibolo likuti: “Vikilira mtima wako kwakuluska vyose.” (Zinth. 4:23) Tingasambira vinthu vyakuzirwa pa nkhani iyi mwakuwona ivyo vikacitikira nchimi ya ku Yuda, iyo Yehova wakayituma kwa Themba la Israyeli, Yeroboamu.

“Ndamkukupa Njombe”

3. Kasi Yeroboamu wakacita wuli wati wapulika uthenga wa ceruzgo wakufuma kwa nchimi ya Ciuta?

³ Wonani cakucitika ici. Munthu wa Ciuta wakaŵa kuti wayowoya waka uthenga wa ceruzgo kwa Themba Yeroboamu, uyo wakambiska kusopa ŵana ŵa ng’ombe mu ufumu wa kumpoto wa Israyeli wa mafuko khumi. Themba ili likakwiya comene. Likatuma ŵanalume ŵake kuti ŵakore munthu wa Ciuta. Kweni Yehova wakavikilira muteŵeti wake. Woko ilo themba likanyoloskera pa munthu wa Ciuta likawomira mwamunthondwe, ndipo jochero la kusopa kwautesi likasweka pakati. Ivi vikati vyacitika, nkharo ya Yeroboamu yikasintha. Wakapempha munthu wa Ciuta kuti: “Undiŵeyelere sono pamaso pa Yehova Ciuta wako, undilombere, kuti woko lane liwezgekereposo.” Nchimi yikalomba, ndipo woko la themba likaŵaso makora.—1 Mathe. 13:1-6.

4. (a) Cifukwa wuli ivyo themba likapempha nchimi vikaŵa nadi ciyezgo cikuru kwa nchimi iyi? (b) Kasi zgoro la nchimi likaŵa lakuti wuli?

⁴ Pamanyuma pake, Yeroboamu wakayowoya ku munthu wa Ciuta waunenesko kuti: “Tilute tose kwithu, ukapumule, ndipo ndamkukupa njombe.” (1 Mathe. 13:7) Kasi nchimi iyi yikacita wuli? Kasi yikenera kuzomera kupwelelereka na themba pamanyuma pakuti yayowoya uthenga wa ceruzgo? (Sal. 119:113) Panji kasi wakeneranga kukana kuluta ku nyumba ya themba, nangauli themba likawonekanga kuti larapa? Yeroboamu wakaŵa musambazi ndipo cikaŵa cinonono yayi kupeleka vyawanangwa ku ŵabwezi ŵake. Munthu wa Ciuta waŵenge na mtima wa kutemwa vinthu vyakuthupi, nchakuwonekerathu kuti ici cikate ciŵenge ciyezgo cikuru comene. Ndipouli, Yehova wakalangura nchimi iyi kuti: “Ungaryanga cingwa, panji kumwa maji, nesi kuweleraso mu nthowa [iyo] ukiziramo.” Ntheura nchimi yikazgora mwambura wofi ndiposo mwakupulikikwa makora kuti: “Nanga undipe cigaŵa cimoza ca nyumba yako, ntha ndamkunjira nawe. Ndipo kuti ndamkurya cingwa nesi kumwa maji mu malo ghano cara.” Ndipo nchimi yikafumako ku Beteli ndipo yikendera nthowa yinyake. (1 Mathe. 13:8-10) Kasi tikusambirapo vici vyakukhwaskana na kuŵa ŵakugomezgeka na mtima wose pa umo nchimi iyi yikacitira?—Rom. 15:4.

“Tikhorwenge”

5. Kasi kutemwa vinthu vyakuthupi kukususkana wuli na kugomezgeka?

⁵ Pa nkhani ya kugomezgeka, kutemwa vinthu vyakuthupi kungawoneka nga ni nkhani yikuru yayi, kweni njikuru comene. Kasi tikugomezga layizgo la Yehova lakuti watipenge vinthu ivyo tikukhumba? (Mat. 6:33; Heb. 13:5) Kasi tingalutilira kukhala kwambura vinthu “viwemiko” ivyo panyengo yasono tingavisanga yayi? (Ŵazgani Ŵafilipi 4:11-13.) Kasi tikuyezgeka kuti tileke uteŵeti uwo tili nawo kuti tisange ivyo tikukhumba panyengo yasono? Kasi kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka nchinthu cakwamba mu umoyo withu? Tingazgora fumbo ili mwakuyana na umo tikucitira, kwali tikuteŵetera Ciuta na mtima wose panji yayi. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Kusopa Ciuta pamoza na kukhorwa nchandulo cikuru: cifukwa kuti tikizamo na kanthu mu caru cara, nesi tingamanya kufumamo na kanthu; kweni pakuŵa na vyakurya na vyakuvwara, tikhorwenge navyo.”—1 Tim. 6:6-8.

6. Kasi ni “njombe” wuli izo tingapika ndipo nchivici cingatovwira kuwona usange nchakwenelera kuzomera panji yayi?

⁶ Mwaciyelezgero, abwana ŵithu ŵangakhumba kutikwezga pa nchito na kutipa ndarama zinandi ndiposo vinthu vinyake. Panji tikuwona kuti tingasanga ndarama zinandi usange tingaluta ku caru cinyake panji malo ghanyake kuti ndiko tikagwirenge nchito. Pakwamba, vinthu ivi vingawoneka nga ni thumbiko lakufuma kwa Yehova. Kweni pambere tindasankhe cakucita pa nkhani iyi, kasi tikwenera yayi kusanda dankha vilato vithu? Cinthu cakwamba ico tikwenera kughanaghanira nchakuti: “Kasi ico nisankhenge cikhwaskenge wuli ubwezi wane na Yehova?

7. Cifukwa wuli nchakuzirwa kumazga khumbo lililose la kutemwa vinthu vyakuthupi?

⁷ Caru ca Satana cikulutilira kukuzga mzimu wa kutemwa vinthu vyakuthupi. (Ŵazgani 1 Yohane 2:15, 16.) Cilato ca Dyabulosi nchakuti wanange mitima yithu. Ntheura, tikwenera kuŵa ŵakucenjera kuti timanye na kuzguramo mu mitima yithu khumbo lililose la kutemwa vinthu vyakuthupi. (Civ. 3:15-17) Yesu wakasuzgika yayi kukana apo Satana wakate wamupe maufumu ghose gha pa caru capasi. (Mat. 4:8-10) Iyo wakacenjezga kuti: “Cenjerani na udokezi wose: pakuti umoyo wa munthu kuti uli mu unandi wa vinthu ivyo wakuŵeta cara.” (Luka 12:15) Kugomezgeka kutovwirenge kuti tithembenge Yehova m’malo mwa kujithemba tekha.

Nchimi Yicekuru ‘Yikamupusika’

8. Kasi kugomezgeka kwa nchimi ya Ciuta kukayezgeka wuli?

⁸ Vinthu mphanyi vikayiyendera makora nchimi ya Ciuta usange yilutilirenge waka na ulendo wake wa kuwelera kukwake. Kweni pambere nyengo yitali yindajumphepo, nchimi iyi yikakumana na ciyezgo cinyake. Baibolo likuti: “Mu Beteli mukakhalanga nchimi yicekuru. Ndipo ŵana ŵake ŵakiza na kumwandulira” vyose ivyo vikacitika ku mulenji zuŵa lira. Yikati yapulika ivi, nchimi yicekuru yira yikapempha ŵana ŵake kuti ŵayikwezge pa mbunda mwakuti yikakumane na nchimi ya Ciuta. Mwambura kucedwa, nchimi iyi yikasanga kuti munthu wa Ciuta wakhala pasi musi mu cikhuni cikuru, ndipo yikati: “Tilute tose kwithu ukarye vyakurya.” Munthu wa Ciuta wakati wakana nchemo iyi, nchimi yicekuru yikati: “Naneso ndili nchimi nga ndiwe, mungelo wakayowoya kwa ine mwa mazgu gha Yehova kuti, Muwezge wize naye ku nyumba yako mwakuti warye cingwa na kumwa maji.” Kweni Malemba ghakutiphalira kuti: “Wakamupusika.”—1 Mathe. 13:11-18.

9. Kasi Malemba ghakuyowoyaci za ŵanthu ŵatesi, ndipo ŵakupweteka njani?

⁹ Nangauli tikucimanya yayi cilato ca nchimi yicekuru yira, kweni yikateta. Panyake mucekuru yura pakwamba wakaŵa nchimi yakugomezgeka ya Yehova. Kweni panyengo iyi, wakaŵa mutesi. Malemba ghakukanizga nkharo iyi mwambura kubisa. (Ŵazgani Zintharika 3:32.) Ŵanthu ŵatesi ŵakujipweteka ŵekha pera yayi, kweni kanandi ŵakupwetekaso ŵanyawo.

“Wakawelera Naye Pamoza” Munthu Mucekuru

10. Kasi nchimi ya Ciuta yikacita wuli apo munthu mucekuru wakayicema, ndipo cikacitika nchivici?

¹⁰ Nchimi yakufuma ku Yuda mphanyi yikawona kuti nchimi yicekuru yira yikaŵa yitesi kwizira mu kayowoyero kake kaucenjezi. Mphanyi wakajifumba kuti: ‘Cifukwa wuli Yehova wangatuma mungelo ku munthu munyake kuti waniphalire ulongozgi uphya?’ Nchimi iyi mphanyi yikafumba dankha Yehova kuti wayilongozge, kweni Malemba ghakulongora yayi kuti ndimo yikacitira. Igho ghakuti “wakawelera naye pamoza [munthu mucekuru yura], wakarya cingwa mu nyumba yake, wakamwa na maji.” Yehova vikamukondweska yayi. Paumaliro, apo nchimi iyo yikapusikika yikaweleranga ku Yuda, nkhalamu yikiza na kumukoma. Uwu ukaŵa umaliro uheni comene wa mulimo wake wa uprofeti.—1 Mathe. 13:19-25.a

11. Kasi nchiyelezgero wuli ciwemi ico Ahija wakapeleka?

¹¹ Mwakupambana na nchimi yambura kugomezgeka iyi, nchimi Ahija iyo yikatumika kukaphakazga Yeroboamu kuŵa themba, yikalutilira kuŵa yakugomezgeka mpaka ku ucekuru. Apo Ahija wakacekura na kuŵa wacibulumutira, Yeroboamu wakatuma muwoli wake kukafumba Ahija za mwana wawo uyo wakaŵa mulwari. Ahija wakayowoya mwacikanga kuti mwana wa Yeroboamu wafwenge. (1 Mathe. 14:1-18) Cimoza mwa vitumbiko ivyo Ahija wakapokera, nchakuti nayo wakawovwira pa kulemba Mazgu gha Ciuta. Kasi wakawovwira wuli? Nkhani izo mupristi Ezra wakalemba pamanyuma pake, wakazitora mu ivyo Ahija wakalemba.—2 Mid. 9:29.

12-14. (a) Kasi tingasambirapo vici pa nkhani ya nchimi ya ku Yuda? (b) Yowoyani viyelezgero ivyo vikulongora kukhumbikwa kwa kulomba na kughanaghanirapo ulongozgi wa mu Baibolo wakupelekeka na ŵalara.

¹² Baibolo likuyowoya yayi cifukwa ico nchimi ya ku Yuda yira yikalekera kufumba dankha Yehova pambere yindalute ku nyumba ya munthu mucekuru kuti yikarye na kumwa. Kasi vingaŵa kuti munthu mucekuru yura wakaphalira nchimi iyi ivyo iyo yikakhumbanga kupulika nakale? Kasi ise tikusambirapo vici? Tikwenera kukhorwa kuti malango gha Yehova ndigho ngakwenelera. Ndipo tikwenera kusimikizga kughalondezga visuzge viti wuli.

¹³ Ŵanyake ŵakutemwa kulondezga ivyo ŵakhumbanga kupulika nakale para ŵakufumba ulongozgi. Mwaciyelezgero, mupharazgi wangasanga nchito iyo yingamumalira nyengo yakuti wacezgerenge na mbumba yake panji kucitira milimo yauzimu. Wangafumba ulongozgi kwa mulara wa mpingo. Mulara wangamba na fundo yakuti ni udindo wake yayi kumuphalira cakucita pa kupwelelera mbumba yake. Pamanyuma pake wangadumbiskana na mbali uyu uheni wa kugwira nchito iyo. Kasi wenderenge fundo iyo mulara wanguyowoya pakwamba pera panji waghanaghanirengepo ulongozgi uwo wayowoya pamanyuma pake? Mbali wakwenera kuwona cinthu ico nchiwemi mwauzimu.

¹⁴ Wonani cinthu cinyake ico cingacitika. Mudumbu wangafumba ulongozgi kwa mulara kuti wawone usange cingaŵa ciwemi kupatukana na mfumu wake uyo ni Kaboni yayi. Nchakuwonekerathu kuti mulara wamuphalirenge kuti kusankha nkhwake pa nkhani iyi. Pamanyuma pake wangalongosora ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani iyi. (1 Kor. 7:10-16) Kasi mudumbu waghanaghanirengepo vyose ivyo mulara uyu wayowoya? Panji wasankha kale kuti wapatukane na mufumu wake? Pakusankha cakuti wacite, mudumbu uyu wangacita makora kulomba dankha na kughanaghanirapo ulongozgi wa mu Baibolo.

Ŵani Ŵakujicefya

15. Kasi tikusambirako vici ku ubudi wa nchimi ya Ciuta?

¹⁵ Nchivici cinyake ico tingasambira ku ubudi wa nchimi ya ku Yuda? Lemba la Zintharika 3:5 likuti: “Tamira mwa Yehova na mtima wako wose, ungeghamanga ku umanyi wako wekha.” M’malo mwa kulutilira kuthemba Yehova nga ni umo yikacitiranga kumasinda, panyengo iyi, nchimi iyi yikathemba maghanoghano ghake. Ubudi wake ukamutayiska umoyo wake na kunanga ubwezi wake na Ciuta. Nkhani iyi yikutipa sambiro likuru comene lakukhwaskana na kuzirwa kwa kujicefya na kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka.

16, 17. Ni vici vingatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova?

¹⁶ Mtima withu wakwananga kanandi ukutipuluska. “Mtima ngwakupusika kwakuluska vyose, nguheni wambura kulorako.” (Yer. 17:9) Kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova, tikwenera kulutilira kuyezgayezga kuvura wunthu ukoloŵere na maulamphalampha ghake, nga nkhujiŵikamo na kujithemba. Ndipo tikwenera kuvwara wunthu wuphya ‘uwo uli kulengeka umo waliri Ciuta mu urunji na mu utuŵa wa unenesko.’—Ŵazgani Ŵaefeso 4:22-24.

¹⁷ Lemba la Zintharika 11:2 likuti: “Vinjeru vili na awo ŵakujicefya.” Kuthemba Yehova mwakujicefya kukutovwira kuti tigege kucita maubudi ghakuru. Mwaciyelezgero, tingasankha uheni vinthu para takhuŵara. (Zinth. 24:10) Tingaŵa kuti tavuka kucita uteŵeti unyake wakupaturika na kwamba kughanaghana kuti tacitapo nipera cifukwa tacita kwa vilimika vinandi. Tingaghanaghana kuti sono tilekereko ŵanji kuti nawo ŵacitepo. Panji tingakhumba kuti tambe kukhala umoyo uwo ŵanthu ŵanandi ŵakuti ‘nguwemi.’ Ndipouli, ‘kulimbalimba’ ndiposo ‘kufwilira mazuŵa ghose mu mulimo wa Fumu,’ kuvikilirenge mtima withu.—Luka 13:24; 1 Kor. 15:58.

18. Kasi tikwenera kucitaci para tikusoŵa ico tingacita pa nkhani yinyake?

¹⁸ Nyengo zinyake, tingakhumbikwira kuti tisankhe cakucita pa nkhani zikuru, ndipo cingaŵa cakusuzga kuwona cinthu cakwenelera ico tingacita. Usange vingaŵa nthena, kasi tikwenera kughanaghana kuti timarane nalo tekha suzgo ilo? Nyengo zose usange vinthu vili nthena, nchiwemi kupempha Yehova kuti watovwire. Lemba la Yakobe 1:5 likuti: “Usange yumoza wa imwe wakupelera vinjeru, walombe Ciuta, mweneuyo wakupa wose kwawanangwa.” Adada ŵithu ŵakucanya ŵatipenge mzimu utuŵa kuti utovwire kusankha vinthu mwavinjeru.—Ŵazgani Luka 11:9, 13.

Simikizgani Mtima Kuti Muŵe Ŵakugomezgeka

19, 20. Kasi tikwenera kusimikizga mtima kucitaci?

¹⁹ Ŵateŵeti ŵakugomezgeka ŵa Ciuta wakayezgeka comene mu vilimika vyakusuzga ivyo vikaŵapo Solomoni wati wagarukira kusopa kwaunenesko. Mbunenesko kuti ŵanji ŵakathera mu nthowa zinyake. Ndipouli, ŵanji ŵakalutilira kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova.

²⁰ Zuŵa lililose tikukumana na masuzgo ndiposo vinthu vyakuti tisankhe, ivyo vikutiyezga usange tili ŵakugomezgeka. Nase tingalongora kuti tili ŵakugomezgeka. Tiyeni tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova na mtima withu wose, uku tikugomezga kuti Iyo walutilirenge kutumbika ŵakugomezgeka ŵake.—2 Sam. 22:26.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mungazgora Wuli?

• Cifukwa wuli tikwenera kufwilirapo kuti timazge mtima wa kutemwa vinthu vyakuthupi?

• Ni vici vingatovwira kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova?

• Kasi kujicefya kungatovwira wuli kuti tilutilire kuŵa ŵakugomezgeka kwa Ciuta?

[Cithuzithuzi pa peji 9]

Kasi vikumusuzgani kumarana na viyezgo?

[Cithuzithuzi pa peji 10]

Kasi mulombenge na kughanaghanirapo ulongozgi wakufuma mu Baibolo?