Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi
Kasi lemba la Ezekiel 18:20, ilo likuti, “mwana kuti wasuzgike cara cifukwa ca uheni wa ŵawiske,” likususka ivyo la Exodus 20:5 likuyowoya, leneilo likuti Yehova “wakulanga ŵana cifukwa ca uheni wa ŵawiskeŵo”?
Malemba agha ghakususkana yayi. Lemba la Ezekiel 18:20 likulongosora vinthu ivyo munthu wakucita na kweruzgika navyo, peneapo la Exodus 20:5 likulongosora kuti ŵanthu ŵanandi ŵangasuzgika cifukwa ca kwananga kwa munthu yumoza.
Ezekiel cipaturo 18 cikulongora kuti munthu wazamweruzgika cifukwa ca ivyo wakucita. Vesi 4 mu cipaturo ici likuyowoya kuti “mzimu uwo ukwananga, utiufwenge.” Wuli munthu uyo wakucita “urunji na cakunyoroka”? “Watiwaŵe na umoyo nadi.” (Ezek. 18:5, 9) Ntheura, para munthu wafika msinkhu wa kumanya ivyo wakucita, wakweruzgika “kwakulingana na nthowa zake.”—Ezek. 18:30.
Nkhani ya Kora uyo wakaŵa Mulevi yikukhozgera fundo iyi. Apo Ŵaisrayeli ŵakendanga mu mapopa, Kora wakakhorwa yayi na uteŵeti wapadera uwo Yehova wakamupa. Iyo na ŵanyake ŵakagalukira Mozesi na Aroni mwakuti ŵapoke usofi. Ntheura, Yehova wakaŵakoma cifukwa ca kukhumba kuphanga uteŵeti uwo ukaŵa wawo yayi. (Maŵa. 16:8-11, 31-33) Ndipouli, ŵana ŵa Kora ŵakagaluka yayi. Ntheura Ciuta wakaŵeruzga yayi cifukwa ca kwananga uko ŵawiskewo ŵakacita. Ŵakapona cifukwa cakuti ŵakaŵa ŵakugomezgeka kwa Yehova.—Maŵa. 26:10, 11.
Kweni wuli pakuyowoya za cenjezgo ilo likusangika pa Exodus 20:5, leneilo nchigaŵa ca Malango Khumi? Ghanaghaniraniso nkhani yose. Yehova wakacita phangano la Dango na mtundu wa Israyeli. Pamasinda pakupulika mazgu gha phangano ili, Ŵaisrayeli ŵakazgora kuti: “Vyose ivyo Yehova wayowoya titicitenge.” (Ex. 19:5-8) Cifukwa ca kuzomera phangano, mtundu wose ukaŵa paubwezi wapadera na Yehova. Ntheura, mazgu gha pa Exodus 20:5 ghakayowoyanga za mtundu wose.
Para Ŵaisrayeli ŵalutilira kugomezgeka kwa Yehova, mtundu wose ukatumbikikanga. (Lev. 26:3-8) Kweni para ŵamugalukira na kwamba kusopa vikozgo, Iyo wakaŵatumbikanga yayi nesi kuŵavikilira ku ŵalwani ŵawo ndipo mtundu wose ukasuzgikanga. (Ŵeru. 2:11-18) Nangauli ŵanandi ŵakasopanga vikozgo, kweni pakaŵa ŵanji awo wakalutilira kugomezgeka kwa Yehova na kusunga malango ghake. (1 Mathe. 19:14, 18) Yehova wakaŵacitiranga lusungu awo ŵakalutilira kugomezgeka, nangauli nyengo zinyake ŵakasuzgikanga cifukwa ca kwananga uko mtundu uwu ukacitanga.
Apo Ŵaisrayeli ŵakaswa malango gha Yehova na kubinkhiska zina lake, Iyo wakaŵalanga mwa kuzomerezga kuti ŵatolekere ku uzga ku Babuloni. Enya, mtundu wose wa Israyeli ukasuzgika. (Yer. 52:3-11, 27) Nadi, Baibolo likulongora kuti kwananga uko Ŵaisrayeli ŵakacita kukaŵa kukuru mwakuti ku fuko lacitatu na lacinayi kweniso mafuko ghanandi ghakakhwaskika cifukwa ca zakwananga za ŵawiskewo, nga umo likuyowoyera lemba la Exodus 20:5.
Mazgu gha Ciuta ghali na nkhani izo zikulongora kuti mbumba zikasuzgikanga cifukwa ca zakwananga za ŵapapi ŵawo. Mwaciyelezgero, Eli, uyo wakaŵa Musofi Mulara wakanangira Yehova pakuzomerezga ŵana ŵake “ŵawakawaka,” awo ŵakaŵa na mikhaliro yiheni kulutilira kuŵa ŵasofi. (1 Sam. 2:12-16, 22-25) Cifukwa cakuti Eli wakacindikanga comene ŵana ŵake kuluska Yehova, Ciuta wakalangura kuti mbumba ya Eli yileke kucita mulimo wa usofi, ndipo muzukurucivu wake, Abiatar nayo wakakhwaskika. (1 Sam. 2:29-36; 1 Mathe. 2:27) Fundo ya pa Exodus 20:5 yikuwoneka makora mu nkhani ya Gehazi. Wakatondeka kulutilira kuŵa muteŵeti wa Elisha cifukwa ca kukhumba kusanga candulo cakuthupi, wati wacizga Namani mulara wa nkhondo wa Asiriya. Kwizira mwa Elisha Yehova wakapelekeka ceruzgo, wakati: “Vyoni vya Namani tivikudemelere iwe na mphapu yako muyirayira.” (2 Mathe. 5:20-27) Ntheura, mbumba ya Gehazi yikasuzgika cifukwa ca uheni uwo iyo wakacita.
Pakuŵa Mlengi ndiposo Cisimi ca Umoyo, Yehova wali na wanangwa wa kupeleka cilango cakwenelera kwa waliyose uyo wananga. Viyelezgero vya pacanya ivi vikulongora kuti fuko kweniso ŵana ŵangasuzgika cifukwa ca kwananga kwa ŵapapi ŵawo. Ndipouli, Yehova “wakupulika kulira kwa ŵakusuzgika,” ndipo wose awo ŵazgokera kwa iyo na mtima wose wangaŵacitira lusungu na kuŵawovwira.—Job 34:28.
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Kora na ŵanyake ŵakeruzgika cifukwa ca kugaluka