Ŵaŵazgi Ŵithu Ŵakufumba Kuti . . .
Kasi Ciuta Wakuzirwiska Fuko Limoza Kuluska Ghanyake?
▪ Yayi. Baibolo likuti: “Ciuta wakutemwera cara, kweni mu mtundu uliwose munthu uyo wakumopa na kucita urunji ngwakuzomerezgeka kwa iyo.”—Milimo 10:34, 35.
Umo Ciuta wakuwonera pa nkhani iyi vikupambana comene na umo taŵanthu ŵambura kufikapo tikuwonera. Ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga kuti fuko limoza (comenecomene lawo) ndakuzirwa kuluska ghanyake. Maghanoghano agha ghakukolerana na gha Charles Darwin, uyo wakalemba kuti: “Nyengo zakunthazi, . . . mafuko ghawakawaka ghazamumara na kuhalizgirapo mafuko agho ghakucita makora.” Nchacitima kuti ŵanandi ŵatambuzgika na ŵanji awo ŵakuwona kuti mafuko ghawo ngakuzirwa.
Kasi mbunenesko kuti pali fuko limoza ilo ndakuzirwa? Mwaciyelezgero, kasi ŵasayansi ŵasanga kuti mu mathupi gha ŵanthu ŵa mafuko ghanyake muli tunthu tunyake uto mafuko ghanyake ghalije? Yayi. Bryan Sykes uyo wakusanda mathupi gha ŵanthu kweniso ni msambizgi pa yunivesite ya Oxford, wakati: “Kulije fuko ilo lili na tunthu tunyake mu thupi uto mafuko ghanyake ghalije. . . Kanandi ŵanthu ŵakunifumba usange kuli DNA ya Ŵagiriki panji majini gha ŵanthu ŵa ku Italy, kweni unenesko ngwakuti kulije. . . Tose tili ŵamoza.”
Ivyo ŵasayansi ŵasanga vikukolerana na ivyo tikuŵazga mu Malemba. Baibolo likusambizga kuti Ciuta wakalenga mwanalume yumoza na mwanakazi yumoza. Ndipo mafuko gha ŵanthu wose ghakafuma ku ŵanthu aŵa. (Genesis 3:20; Milimo 17:26) Ntheura, Ciuta wakuwona kuti mafuko ghose ghakuyana waka.
Yehova wakuzirwiska kawonekero ka thupi la munthu yayi nesi cisko cake. Kweni wakuzirwiska mtima withu panji kuti wunthu withu wamukati. Iyo wakuti: “Munthu wakulaŵiska kawonekero ka kuwaro kweni Yehova wakulaŵiska mu mtima.” (1 Samuel 16:7) Kukumbukira fundo iyi kungatikhozga comene. Mwawuli?
Mwambura kupwelerako za fuko lithu, taŵanandi tikukhorwa yayi na umo tikuwonekera, kweni tili na nkhongono zicoko zakusinthira kawonekero kithu. Kweni pali cinthu cinyake cakuzirwa ico tingasintha, ico ni maghanoghano ghithu. (Ŵakolose 3:9-11) Para tingajisanda mwaunenesko, tiwonenge kuti kanandi tikutemwa kughanaghana kuti fuko lithu ndakuzirwa panji ndapasi kuluska linyake. Pakuti maghanoghano agha ghakukolerana yayi na maghanoghano gha Ciuta, tikwenera kufwilirapo kughamazga.—Salmo 139:23, 24.
Yehova watovwirenge para tikufwilirapo kujiwona ndiposo kuwona ŵanji nga umo iyo wakuwonera. Mazgu ghake ghakutikumbuska kuti: “Pakuti maso gha Yehova ghakulaŵiska uku na uko mu caru cose capasi, kujiwonya nkhongono kovwira awo mitima yawo njakufikapo pamaso pake.” (2 Midauko 16:9) Uwu mbunenesko kwambura kupwelelerako za fuko ilo tilimo.