Yimanyani Makora Mikhaliro Ya Yehova

1. (a) Kasi ni mikhaliro wuli ya Yehova iyo Mkhristu wangasambira? (b) Kasi tingasanga candulo wuli usange tingasanda mikhaliro ya Ciuta?

PARA mukughanaghanirapo wunthu wa Yehova, kasi ni mikhaliro njini iyo mukudankha kukumbuka? Ŵanandi ŵa ise ŵangazgora kuti citemwa, urunji, vinjeru na nkhongono. Kweni tikumanya kuti Yehova wali na mikhaliro yinyake yiwemi yinandi. Nakuti usange tingapenda, mikhaliro ya Yehova yingajumpha 40, ndipo uliwose uli kulongosoreka mu mabuku ghithu. Ghanaghanirani waka unandi wa vinthu vyakukhwaskana na mikhaliro ya Yehova ivyo mungasambira pa sambiro la mwaŵene panji la mbumba. Kasi tingasanga candulo wuli usange tingasambira vinthu ivi? Vingatovwira kuti tiŵamanye makora Adada ŵithu ŵa kucanya. Para tamumanya makora Yehova ndipo tikuŵa na khumbo likuru lakuti tisendelere kwa iyo na kumuyezga.—Josh. 23:8; Sal. 73:28.

2. (a) Yowoyani ciyelezgero cakulongora umo tingacitira kuti tiyimanye makora comene mikhaliro ya Yehova. (b) Kasi tizgorekenge mafumbo wuli pa mukhaliro uliwose?

² Ndipouli, kasi “kumanya” cinthu cinyake cikung’anamuraci? Mu nkhani iyi lizgu ili likung’anamura kumanya kuzirwa kweneco kwa cinthu. Kuti cinthu ucimanye makora nyengo zinyake pakutora nyengo. Mwaciyelezgero, kuti timanye makora cakurya cacilendo, tikwamba kupulika sungo lake, kuciyezga, pamasinda tingaphika tekha. Mwakuyana waka, tingamanya makora mukhaliro wa Yehova para tawupulikiska, kuwughanaghanira comene, ndiposo kuyezga kuwulondezga. (Efe. 5:1) Cilato ca nkhani iyi na ziŵiri zakulondezgapo, nchakuti zitovwire kumanya makora mikhaliro yakukondweska ya Ciuta iyo kanandi tikuyighanaghanira viŵi yayi pakuyelezgera na mikhaliro yake yikuruyikuru. Pa mukhaliro uliwose tizgorekenge mafumbo agha: Kasi mukhaliro uwu ukung’anamuraci? Kasi Yehova wakuwulongora wuli? Kasi tingamuyezga wuli Yehova pakulongora mukhaliro uwu?

YEHOVA NGWAKUFWATUKA NA ŴANJI

3, 4. (a) Kasi munthu wakufwatuka na ŵanji wakuŵa wuli? (b) Kasi Yehova wakutisimikizgira wuli kuti ngwakufwatuka na ŵanji?

³ Cakwamba tiyeni tidumbiskane vya kufwatuka na ŵanji. Kasi munthu wakufwatuka na ŵanji wakuŵa wuli? Panji mungazgora kuti: ‘Munthu wakufwatuka na ŵanji ngwalusungu, ŵanthu ŵangiza kwa iyo nyengo yiliyose, kweniso ngwambura kusuzga kudumbiskana nayo.’ Kanandi mungamanya usange munthu ngwakufwatuka na ŵanji panji yayi para mungategherezga ivyo wakuyowoya na kuwona majesica ghake, umo cisko cake cikuwonekera na vinyake vyantheura.

⁴ Kasi Yehova wakulongora wuli kuti ngwakufwatuka na ŵanji? Nangauli ni Mlengi wa cilengiwa cose, Yehova wakutisimikizgira kuti ngwakukhumbisiska ndiposo ngwakunozgeka kutegherezga na kuzgora malurombo ghithu. (Ŵazgani Salmo 145:18; Yesaya 30:18, 19.) Tingayowoya na Ciuta nyengo yitali, nyengo yiliyose, ndiposo kulikose. Tingayowoya nayo mwambura kukakika, cifukwa tikumanya kuti watitombozgenge cara. (Sal. 65:2; Yak. 1:5) Baibolo likulongosora Yehova mu mazgu agho tingapulikiska, kulongora kuti wakukhumba kuti tifwatukenge nayo. Mwaciyelezgero, wamasalimo Davide wakalemba kuti ‘maso gha Yehova ghakutilaŵiska’ ndiposo kuti ‘woko lake la malyero likutikoreska.’ (Sal. 34:15; 63:8) Nchimi Yesaya yikayaniska Yehova na muliska, yikati: “Tiwawunjike twanamberere mu mawoko ghake, kutupakata pa cipakato cake.” (Yes. 40:11) Ghanaghanirani waka. Yehova wakukhumba kuti tiŵenge pafupi comene na iyo nga ni mwanamberere uyo muliska wacitemwa wakumupakata pa cipakato cake panji pa nganga yake. Ŵadada ŵithu ŵa kucanya ŵakufwatuka nase nadi. Kasi tingamuyezga wuli Yehova pa nkhani iyi?

MUKHALIRO WAKUZIRWA COMENE

5. Cifukwa wuli nchakukhumbikwa kuti ŵalara ŵaŵenge ŵakufwatuka na ŵanji?

⁵ Ni kale viŵi yayi apo Ŵakaboni ŵamwamphu ŵakufuma mu vyaru vyakupambanapambana ŵakafumbika fumbo lakuti, “Ni mukhaliro wuli wa ŵalara uwo mukuwuzirwiska comene?” Ŵanandi comene ŵakazgora kuti, “Kuŵa ŵakufwatuka na ŵanji.” Mbunenesko kuti Mkhristu waliyose wakwenera kuŵa na mukhaliro uwu, kweni nchakuzirwa comene kuti ŵalara ŵaŵenge ŵakufwatuka na ŵanji. (Yes. 32:1, 2) Pakuyowoya cifukwa ico wakughanaghanira kuti mukhaliro uwu ngwakuzirwa comene, mudumbu munyake wakati: “Ni pekha para mulara ngwakufwatuka na ŵanji ndipo tingasanga candulo na mikhaliro yinyake iyo wali nayo.” Kasi mukuwona kuti fundo iyi njaunenesko? Kweni kasi nchivici ico cikovwira kuti munthu waŵenge wakufwatuka na ŵanji?

6. Kasi nchinthu wuli ico cingawovwira kuti munthu waŵe wakufwatuka na ŵanji?

⁶ Cinthu ico cingawovwira kuti munthu waŵe wakufwatuka na ŵanji nkhutemwa ŵanthu. Usange mulara wakuŵatemwa ŵanji ndipo ngwakukhumbisiska kuŵawovwira, ŵabali na ŵadumbu, na ŵana wuwo, ŵamanyenge kuti wakuŵatemwa. (Mrk. 10:13-16) Carlos wa vyaka 12 wakati: “Nkhuŵawona ŵalara mu Nyumba ya Ufumu ŵakumwemwetera na kulongora lusungu ku ŵanji, ndipo pa cifukwa ici nkhuŵatemwa comene.” Nchakukwana yayi kwa mulara kuyowoya waka kuti ngwakufwatuka na ŵanji. Wakwenera kulongora kuti ngwakufwatuka na ŵanji. (1 Yoh. 3:18) Kasi wangacita wuli nthena?

7. Cifukwa wuli baji la ungano kanandi likovwira kuti paŵe cidumbirano, ndipo apa tikutorapo sambiro wuli?

⁷ Tiyeni tiwone ciyelezgero ici. Sonosono apa, mubali wakavwara baji la ungano mu ndege pakuwera ku ungano uwo ukacitikira mu caru cinyake. Wakugwira nchito mu ndege wakati wawona baji ili, ilo likaŵa na mazgu ghakuti “Ufumu wa Ciuta Wize!” wakati kwa mubali, “Enya, wize nadi. Tikwenera kudumbiskana vinandi pa nkhani iyi.” Ntheura ŵakadumbiskana, ndipo wakugwira nchito mu ndege uyu wakapokera magazini ghithu mwakukondwa. Ivi vili kucitikirapo taŵanandi. Cifukwa wuli baji la ungano kanandi likwambiska cidumbirano? Cifukwa cakuti likuŵa nga ni para likuphalira ŵanthu kuti: “Fikani! Nifumbani uko nkhuluta.” Baji nchilongolero ico cikovwira ŵanthu kumanya kuti tili ŵakukhumbisiska kuphalirako ŵanji ivyo tikugomezga. Mwakuyana waka, ŵalara ŵakwenera kulongora kuti nyengo zose mbakunozgeka kuyowoya na Ŵakhristu ŵanyawo. Kasi ŵangalongora wuli kuti mbakunozgeka kuyowoya na Ŵakhristu ŵanyawo?

8. Kasi ŵalara ŵakulongora wuli kuti ŵakutemwa ŵanji, ndipo mpingo ukukhwaskika wuli?

⁸ Kakhaliro ka ŵanthu ŵa mu caru cinyake kangapambana na ka ŵanthu ŵa mu caru cinyake, kweni kanandi para tikumwemwetera ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu, kukorako casa, ndiposo kuŵatawuzga mwakufwatuka, tikulongora kuti tikuŵatemwa nadi. Kasi ni njani uyo wakwenera kwamba kucita nthena? Wonani cakuwonerapo ico Yesu wakapeleka. Mateyu wakutiphalira kuti zuŵa linyake pakukumana na ŵasambiri ŵake, “Yesu wakiza pafupi na kuyowoya nawo.” (Mat. 28:18) Mazuŵa ghano napo, ŵalara ndiwo ŵakwamba kuluta ku Ŵakhristu ŵanyawo na kuŵayowoyeska. Kasi ici cingakhwaska wuli mpingo? Mudumbu wa vyaka 88 uyo ni mupayiniya, wakayowoya kuti: “Para ŵalara ŵakumwemwetera na kunikhozga para nkhunjira mu Nyumba ya Ufumu, vikupangiska kuti niŵatemwenge.” Mudumbu munyake wakasazgirapo kuti: “Cingawoneka nga nchinthu cicoko, kweni para mulara wanipokelera ku maungano mwacimwemwe, nkhukhozgeka comene.”

TIŴENGE ŴAKUFWATUKA NA ŴANJI KWENISO TIŴENGEPO

9, 10. (a) Kasi nchakuwonerapo wuli ciwemi ico Yehova wakupeleka? (b) Kasi ŵalara ŵangalongora wuli kuti ŵalipo?

⁹ Ŵanthu ŵangiza yayi kwa ise usange ise palije. Yehova nchakuwonerapo ciwemi pa nkhani iyi. “Wali kutali cara na waliyose wa ise.” (Mil. 17:27) Nthowa yimoza iyo ŵalara ŵakulongolera kuti ŵalipo ndiyo kupatura nyengo yakucezgera na ŵabali na ŵadumbu, ŵana na ŵalara wuwo, pambere maungano ghandambe na para ghamara. Mubali munyake uyo ni mupayiniya wakati: “Para mulara wanitawuzga na kukhalapo kanyengo kuti wamanye umoyo wane, nkhuwona kuti wakunighanaghanira.” Mudumbu munyake uyo wateŵetera Yehova kwa vyaka pafupifupi 50 wakati: “Ŵalara awo ŵakupatura nyengo na kuniyowoyeska para maungano ghamara ŵakovwira kuti nijiwonenge kuti nili wakuzirwa.”

¹⁰ Nchakupulikikwa kuti Ŵakhristu awo mbalara ŵaliso na milimo yinyake. Kweni pa maungano, cilato cawo cikwenera kuŵa cakuti ŵapwelelere dankha mberere.

YEHOVA WAKUTEMWERA CARA

11, 12. (a) Kasi mukhaliro wa kuleka kutemwera ukulongoreka kwizira mu vici? (b) Kasi Yehova nchakuwonerapo wuli kwa ise pa nkhani ya kuleka kutemwera?

¹¹ Mukhaliro unyake uwemi wa Yehova nkhuleka kutemwera. Kasi kuleka kutemwera cikung’anamuraci? Kuleka kutemwera cikung’anamura kucita vinthu ku ŵanthu wose mwakuyana. Mukhaliro uwu ukulongoreka kwizira mu nkharo ya munthu na mu vyakucita vyake. Cifukwa wuli vyose viŵiri ni vyakukhumbikwa? Cifukwa cakuti pekha usange munthu wali na nkharo ya kuleka kutemwera ndipo wangaciskika kucita vinthu na ŵanthu wose mwambura kutemwera. Mu Malemba Ghacigiriki, mazgu ghakuti “kuleka kutemwera” ghakung’anamura kucita vinthu mwambura kulaŵiska cisko ca munthu. (Mil. 10:34) Ntheura munthu uyo wakuleka kutemwera wakucindika munthu cifukwa ca mawonekero ghake yayi, nesi vinthu ivyo wali navyo, kweni cifukwa ca nkharo yake.

¹² Yehova nchakuwonerapo ciwemi comene pa nkhani ya kuleka kutemwera. Mazgu ghake ghakuti iyo “wakutemwera cara” ndiposo “wakulaŵiska cisko ca ŵanthu cara.” (Ŵazgani Milimo 10:34, 35; Duteronome 10:17.) Ivyo vikacitika mu nyengo ya Mozesi vikutisimikizgira kuti fundo iyi njaunenesko.

13, 14. (a) Kasi ŵanaŵanakazi ŵa Zelofehadi ŵakasangana na suzgo wuli? (b) Kasi Yehova wakalongora wuli kuti ngwambura kutemwera?

¹³ Pambere Ŵaisrayeli ŵandanjire mu Caru ca Layizgano, ŵanaŵanakazi ŵankhondi ŵa Zelofehadi ŵakaŵa na suzgo linyake ilo likakhumbikwiranga kuti limazgike. Kasi likaŵa suzgo wuli? Ŵakamanyanga kuti mbumba yawo, yikeneranga kupokera caru ico cikagaŵilika kwa awiskewo, nga umo vikaŵira na mbumba zose za Israyeli. (Maŵa. 26:52-55) Ndipouli, wiskewo, Zelofehadi wa fuko la Manase wakafwa. Mwakuyana na dango, ŵanaŵanalume ŵa Zelofehadi ndiwo ŵakaŵa ŵakwenelera kupokera ciharo, kweni iyo wakaŵa na ŵanaŵanakazi pera. (Maŵa. 26:33) Pakuti mu mbumba iyi mukaŵavya mwanamwanalume, kasi caru ca mbumba iyi cikeneranga kupelekeka ku ŵabali ŵa Zelofehadi na kuleka ŵanaŵanakazi aŵa kwambura ciharo ca mbumba yakwawo?

¹⁴ Ŵanaŵanakazi ŵankhondi ŵa Zelofehadi ŵakaluta kwa Mozesi na kumufumba kuti: ‘Kasi liwuskikiremoci zina la ŵadada mukati mwa mbumba yawo cifukwa ŵakaŵavye mwanamwanalume?’ Ŵakaŵeyelera, ŵakati: “Tipeni ciharo mukati mwa ŵabali ŵa ŵadada.” Kasi Mozesi wakayowoya kuti, ‘Dango lindatipe wanangwa uwo’? Yayi, iyo “wakiza na mulandu wawo pamaso pa Yehova.” (Maŵa. 27:2-5) Kasi Yehova wakazgora vici? Yehova wakaphalira Mozesi kuti: “Ŵanaŵanakazi ŵa Zelofehadi ŵakuyowoya makora; uŵape nadi cawo ca ciharo mukati mwa ŵabali ŵa wiskewo; ndipo uŵawezgere ciharo ca wiskewo, ciwelere kwa iwo.” Yehova wakacitaso cinthu cinyake. Wakazgora cakucitika ici kuti ciŵe dango, wakaphalira Mozesi kuti: “Usange munthu wafwa, walije mwanamwanalume, ciharo cake cilute ku mwanamwanakazi wake.” (Maŵa. 27:6-8; Josh. 17:1-6) Kufuma pa nyengo yira mpaka munthazi, Ŵaisrayeli wose ŵanakazi awo ŵakasangana na suzgo lanthena ili, ŵakaŵa ŵakuvikilirika.

15. (a) Kasi Yehova wakucita wuli vinthu na ŵanthu ŵake comenecomene ŵakusuzgika? (b) Kasi ni nkhani wuli zinyake za mu Baibolo izo zikulongora kuti Yehova ngwambura kutemwera?

¹⁵ Apa Yehova wakadumura nadi nkhani kwambura kutemwera. Yehova wakaŵacindika ŵanakazi ŵakusuzgika aŵa, nga umo wakacitira na Ŵaisrayeli ŵanji awo vinthu vikaŵa makora pa umoyo wawo. (Sal. 68:5) Iyi njimoza mwa nkhani zinandi za mu Baibolo izo zikulongora unenesko wa fundo yakukhozga yakuti: Yehova wakucita vinthu na ŵateŵeti ŵake wose mwambura kutemwera.—1 Sam. 16:1-13; Mil. 10:30-35, 44-48.

TINGAMUYEZGA YEHOVA

16. Kasi tingacita wuli kuti tikuzge mukhaliro wa kuleka kutemwera?

¹⁶ Kasi tingamuyezga wuli Yehova pa nkhani ya kuleka kutemwera? Kumbukani kuti pekha usange tili ŵambura kutemwera ndipo tingacita vinthu mwambura kutemwera. Mbunenesko kuti tose tikutemwa kughanaghana kuti tili ŵakufwatuka na ŵanji kweniso tili ŵambura kutemwera. Ndipouli, mungazomerezga kuti kanandi nchipusu yayi kujimanya makora. Ntheura, kasi tingacita wuli kuti timanye usange tilije lumbiri lwakuti tikutemwera? Apo Yesu wakakhumbanga kumanya ivyo ŵanthu ŵakayowoyanga vya iyo, wakafumba ŵabwezi ŵake ŵakugomezgeka kuti: “Kasi ŵanthu ŵakuti Mwana wa munthu ni njani?” (Mat. 16:13, 14) Mwalekeraci kuti mulondezge ciyelezgero ca Yesu pa nkhani iyi? Mungafumba mubwezi winu uyo mukuwona kuti wangamuphalirani unenesko, kuti wamuphalira usange muli na lumbiri lwakuti ndimwe ŵambura kutemwera panji yayi. Usange wamuphalirani kuti pacoko waka mukutemwera mtundu unyake wa ŵanthu, ŵanthu awo ŵali na maudindo ghapacanya, panji awo ŵali na ndalama, kasi mukwenera kucita wuli? Lombani kwa Yehova mwakufumira pasi pa mtima pa nkhani iyi, muŵeyelerani kuti wamovwirani kuti musinthe maghanoghano ghinu mwakuti mulongorenge comene mukhaliro wake wa kuleka kutemwera.—Mat. 7:7; Kol. 3:10, 11.

17. Kasi ni nthowa wuli izo tingalongolera kuti tikuleka kutemwera?

¹⁷ Mu mpingo, tikulongora kuti tili na khumbo la kuyezga Yehova pa nkhani ya kuleka kutemwera para tikucita vinthu mwanchindi kweniso mwalusungu ku ŵabali na ŵadumbu ŵithu wose. Mwaciyelezgero, para tikucemera Ŵakhristu ŵanyithu ku nyumba zithu, tikwenera kucemerako wose, awo ŵakakulira ku malo agho ise tikakulira yayi, ŵakavu, ŵalanda, na vyokoro. (Ŵazgani Ŵagalatiya 2:10; Yakobe 1:27.) Kweniso mu mulimo wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu, tikupharazgira ŵanthu wose kwambura kutemwera, nanga ni awo ŵali kufuma mu vyaru vinyake. Tili ŵakukondwa kuti tili na mabuku ghakulongosora Baibolo mu viyowoyero 600. Tili na mwaŵi nadi wakulongolera kuti tili ŵambura kutemwera.

18. Kasi imwe pamwekha mulongorenge wuli kuti mwamanya makora mukhaliro wa Yehova wa kufwatuka na ŵanji na wa kuleka kutemwera?

¹⁸ Nadi, apo tikughanaghanirapo pa umo Yehova wakufwatukira na ŵanji kweniso pa umo waliri wambura kutemwera, timumanyenge makora na kumuwonga comene. Para tamumanya makora Yehova, ticiskikenge kuti tiyezgeyezge comene kuŵa na mikhaliro yake, na kuyilongora ku Ŵakhristu ŵanyithu na ku awo tikuŵapharazgira.