NKHANI YA PA CHIKOPI | CHIFUKWA WULI TIKWENERA KUCHITA VINTHU MWAUNENESKO?
Kasi Kuchita Vinthu Mwaunenesko Nkhukhalira?
Hitoshi wakagwiranga ntchito ya vya ndalama pa kampani yinyake ku Japan. Zuŵa linyake apo wakalembanga lipoti la akaunti pamoza na bwana wake, bwana uyu wakamuphalira kuti pa lipoti walembepo vinyake vyautesi. Hitoshi wakakana, wakaphalira bwana wake kuti ntchiheni kuchita nthena. Pa chifukwa ichi, bwana yura wakamofya kuti ntchito yimalenge, ndipo paumaliro Hitoshi ŵakamulekeska nadi ntchito.
Mu myezi yakulondezgapo, Hitoshi wakasuzgika chomene kupenja ntchito. Nyengo yinyake apo wakaŵa pa maintavyu, Hitoshi wakayowoya kuti wangachita yayi vyaukhuluku pa ntchito. Uyo wakamufumbanga wakati: “Ivyo ukughanaghana ni vyachilendo chomene!” Ŵabali na ŵabwezi ŵakamuchiska Hitoshi kuti wangalekanga yayi kuchita vinthu mwaunenesko. Kweni nayo vikamba kumukayikiska. Iyo wakati: ‘Nkhamba kujifumba usange nkhuchita makora kudemelera ku ivyo nkhusambira mu Baibolo pakuchita vinthu mwaunenesko.’
Ivyo vikachitikira Hitoshi vikutikumbuska waka kuti mbanthu ŵachoko chomene awo ŵakuwona kuti ntchiwemi kuchita vinthu mwaunenesko. Nakuti ŵanyake, chomenechomene ŵa mabizinesi, ŵakuwona kuti kuchita vinthu mwaunenesko nkhwambura kovwira. Mwanakazi munyake wa ku South Africa wakati: “Nkhugwira ntchito pamoza na ŵanthu awo ŵakutemwa ukhuluku, ndipo nyengo zinyake ŵakunichichizga kuti nane niyane nawo.”
Mtundu unyake wa ukhuluku uwo wazara chomene lero mbutesi. Vyaka vyakumasinda uku, Robert S. Feldman wa pa yunivesite ya Massachusetts Amherst wakachita kafukufuku pa nkhani ya utesi. Wakasanga kuti para ŵanthu ŵalara ŵakuyowoyeskana, ŵanthu 60 pa 100 ŵakutetapo kamoza mu chidumbirano cha maminiti 10. Feldman wakati: “Ichi chikaŵa chakuzizika chomene. Tikamanyanga yayi kuti utesi ungaŵa wakuzara nthena.” Nangauli ŵanthu ŵanandi ŵakutinkha chomene kuti munthu waŵapusikenge, kweni ŵanandi ŵakuyowoyaso utesi.
Chifukwa wuli utesi, kwiba, na maukhuluku ghanyake vyazara chomene mazuŵa ghano? Kasi vinthu vikuŵa wuli para ŵanthu ŵakuchita ukhuluku? Kweni chakuzirwa chomene ntchakuti, kasi tingachita wuli kuti tileke kuchitako maukhuluku agha?