Maliferensi gha Uteŵeti na Umoyo Wachikhristu—Kabuku ka Maungano
MEYI 4-10
Ivyo Tasambira
it-1-E 678
Edomu
(Edomu) [Muswesi], Ŵaedomu.
Edomu likaŵa zina lachiŵiri la Esau mukuru wa Yakhobe. (Ge 36:1) Ŵakamupa zina ili chifukwa chakuti wakaguliska ulara wake na mphoza ziswesi. (Ge 25:30-34) Apo Esau wakababikanga wakaŵa muswesi chomene (Ge 25:25), ndipo uswesi wake ukayananga na vigaŵa vinyake vya charu icho iyo na ŵana ŵake ŵakakhalanga.
it-1-E 561-562
Kupwelelera
Para muliska wayowoya kuti waliskenge na kupwelelera viŵeto, vikalongoranga kuti wazomera mwakuyana na dango kuti viŵenge mu mawoko yake. Wakamusimikizgiranga mweneko wa viŵeto kuti wavilyeskenge kweniso kuvivikilira ku ŵankhungu. Wakasimikizgirangaso kuti para ŵankhungu ŵangiba wazamuwezgerapo. Kweni ni nyengo zose yayi apo dango ili likagwiranga ntchito. Chifukwa nyengo zinyake viŵeto vikakolekanga na vikoko vyakofya mwakuti pakaŵavyanga icho muliska wangachitapo. Para vyaŵa nthena wakeneranga kupeleka ukaboni wakuti chiŵeto chakoleka nadi. Mwachiyelezgero, wakeneranga kulongora chiŵeto icho chafwa chifukwa chakutwazulika na chikoko. Para mweneko wakhorwa na ivyo wawona, muliska wakaŵavyanga mulandu.
Ndimo vikaŵilangaso para munthu ŵamupa mulimo wakupwelelera katundu panji mbumba. Mwachiyelezgero, mwana mulara mwanalume ndiyo wakaŵanga na udindo wakuwonelera ŵanung’una ŵake kweniso ŵadumbu ŵake. Ntheura tingapulikiska chifukwa icho Rubeni pakuŵa mwana wakwamba wakafipiranga mtima chomene umoyo wa Yosefe apo ŵanung’una ŵake ŵakayowoyanga vyakuti ŵamukome nga umo pakulongolera pa Genizesi 37:18-30. Rubeni “Wakati: ‘Tingamukomanga yayi.’ . . . ‘Kuthiska ndopa yayi. . . . mungamupwetekanga yayi.’ Wakakhumbanga kuti wamuthaske kwa iwo na kumuwezgera kwa awiske.” Apo Rubeni wakasanga kuti Yosefe kulije ku chibuwu, wakadandawura chomene mwakuti “wakapalura vyakuvwara vyake” na kuchemelezga kuti: “Mwana waluta! Kasi nichitechi ine?” Wakamanya kuti iyo ndiyo waŵenge na mulandu para Yosefe wasoŵa. Ŵakuru ŵa Yosefe ŵakateta kuti Yosefe watwazulika na chikoko kuti ŵaleke kupika mulandu. Iwo ŵakatora munjilira wa Yosefe na kuwuzuŵika mu ndopa za mbuzi. Ŵakatora munjilira wa Yosefe na kuwupeleka kwa adada ŵawo kuŵa ukaboni wakuti Yosefe wakomeka na chikoko. Ndipo adada ŵawo ŵati ŵawona munjilira wura ŵakagomezga kuti Yosefe watwazulika nadi na chikoko cha mu thengere. Ukaboni uwu ukapangiska kuti Rubeni waleke kupika mulandu.—Ge 37:31-33.
MEYI 11-17
Ivyo Tasambira
it-2-E 555
Onani
(Onani) [kufuma ku mazgu agho ghakang’anamuranga “wakupeleka nkhongono; nkhongono zikuru”].
Onani wakaŵa mwana wachiŵiri wa Yuda uyo wakababa pa Shua mwana msungwana wa Mukenani. (Ge 38:3; 1Mi 2:4) Ere Mukuru wa Onani wakakomeka na Yehova chifukwa chakuti wakachitanga vinthu viheni. Iyo wakafwa kwambura mwana. Ntheura Yuda wakaphalira Onani kuti wahare muwoli wa mukuru wake. Onani wababenge mwana mwanalume, mphanyi mwana uyu wakaŵa wake yayi kweni wa mukuru wake Ere. Vili nthena chifukwa mwana uyu ndiyo wakatenge watorenge chiharo cha Ere uyo wakafwa. Paŵavyenge mwana ndikuti Onani ndiyo wakeneranga kuhara chilichose cha mukuru wake. Kweni apo Onani “wakagonanga na muwoli wa mukuru wake, wakathiranga pasi wanalume wake mwakuti waleke kumuwuskira mphapu mukuru wake.” Nkhani iyi yikulongora kuti Onani wakaseŵereskanga nkhule yake yayi, kweni Baibolo likuti “apo wakagonanga na muwoli wa mukuru wake, wakathiranga pasi wanalume wake.” Ivi vikulongora kuti wakachitiranga dala kuti waleke kumuwuskira mphapu mukuru wake. Yehova wakamukoma chifukwa chakuti wakapulikira yayi adada ŵake kweniso chifukwa chakuti wakatondeka kulondezga ndondomeko ya Yehova ya nthengwa. Ntheura Onani nayo wakafwa kwambura mwana.—Ge 38:6-10; 46:12; Maŵ 26:19.
MEYI 25-31
MAZGU GHA CHIUTA MBUSAMBAZI | GENIZESI 42-43
“Yosefe Wakajikora Chomene”
it-2-E 108 ¶4
Yosefe
Pakuwona masuzgo agho ŵakakumananga nagho, ŵakuru ŵa Yosefe ŵakamba kughanaghana kuti Chiuta wakuŵalanga chifukwa chakuti ŵakaguliska munung’una wawo kuti wakaŵe muzga. Ntheura ŵakamba kudumbiskana za uheni uwo ŵakachita uku Yosefe wakupulika. Iwo ŵakamumanya yayi. Yosefe wati wapulika ivyo ŵakadumbiskananga, kweniso kuwona kuti ŵakulongora kupera, chitima chikamukora chomene mwakuti wakafumapo na kuluta kwayekha kuti wakalire. Pamanyuma wakakaka Simiyoni mpaka apo ŵakuru ŵake ŵizirenge na munung’una wawo waumaliro.—Ge 42:21-24.
Ivyo Tasambira
it-2-E 795
Rubeni
Rubeni wakalongora kuti wali na mikhaliro yinyake yiwemi panyengo iyo wakachiskanga ŵanung’una ŵake 9 kuti Yosefe ŵamuponye waka mu chibuwu m’malo mwa kumukoma. Iyo wakakhumbanga kuti nyengo yinyake wize na kumufumiskamo. (Ge 37:18-30) Vyaka 20 vikati vyajumphapo Rubeni na ŵanung’una ŵake ŵakaluta ku Eguputo. Ŵati ŵaŵapa mulandu wakuti iwo ni mphachi ŵakamba kudumbiskana vyakuti ŵakusangana na masuzgo agha chifukwa chakuti ŵakamuchitiranga nkhaza munung’una wawo. Kweni Rubeni wakaŵakumbuska ŵanung’una ŵake kuti iyo wakachitako nawo yayi nkhaza izi. (Ge 42:9-14, 21, 22) Kweniso apo Yakhobe wakakana kuti Benjamini ŵalute nayo ku Eguputo pa ulendo wachiŵiri, Rubeni wakalongora kuti ngwakujipata. Iyo wakati “Usange natondeka kukawera nayo [Benjamini], muzakakome ŵana ŵane ŵaŵiri.”—Ge 42:37.