Kugwiriskira Ncito Mwaluso Vintu Vyakuwoneka Pakusambizga

NCIFUKWA wuli nkhwakukhumbikwa kugwiriskira ncito vintu vyakuwoneka pakusambizga? Kucita nteura kungapangiska kuti kasambizgiro kinu kaŵe kakuconta mtima. Yehova Ciuta na Yesu Kristu ŵakagwiriskira ncito vintu vyakuwoneka, anteura ise nase tingasambira umo iwo ŵakacitira. Para vintu vyakuwoneka vyagwiriskirika ncito pamoza na mazgu ghakurongosora, cimanyisko cikuperekeka kwizira mu ntowa ziŵiri. Ici cingapangiska ŵategherezgi ŵinu kuti ŵategherezge mwakunweka, ndiposo fundo izo mukuyowoya zikudidimizgika comene mu mtima mwawo. Ni mwauli umo mungagwiriskira ncito vintu vyakuwoneka pa nyengo iyo mukupharazga makani ghaweme?

Umo Ŵasambizgi Ŵarara Comene Ŵakasambizgira na Vintu Vyakuwoneka. Yehova wakagwiriskira ncito vintu vyakuwoneka ivyo vikaŵa vipusu kuvikumbukira pa nyengo iyo wakayowoyanga fundo zakuzirwa zakupereka sambiro. Pa usiku unyake iye wakacemera Abrahamu kuwaro na kumuphalira kuti: “Laŵiska sono kucanya, upende nyenyezi, usange ungamanya kuzipenda. . . . Nteura ndimo tiyiŵirenge mpapu yako.” (Gen. 15:5) Nangauli layizgano ilo likayowoyeka likaŵa lakusuzga kuti muntu wagomezge, kweni Abrahamu wakaligomezga ndipo wakaŵika cipulikano cake mwa Yehova. Pa nyengo yinyake, Yehova wakatuma Yeremiya kuti warute ku nyumba ya muwuvi kuti wakawone umo muntu wakawumbiranga na dongo. Ilo likaŵa sambiro lambura kuruwika la kuwona umo Mlengi waliri na mazaza pa ŵantu! (Yer. 18:1-6) Ndiposo ndi mwauli umo Yona ntena wakaruwira sambiro la lusungu ilo Yehova wakamusambizga kwizira mu lunyungu? (Yona 4:6-11) Yehova wakaphaliraso ncimi zake kuti ziyowoye uthenga waucimi mwakugwiriskira ncito vintu vyakuyerezgera. (1 Mathe. 11:29-32; Yer. 27:1-8; Ezek. 4:1-17) Vintu vya mu cihema na mu tempele vikaŵa na vintu vyakuwoneka ivyo vikutovwira kuti tipulikiske makora vintu vya kucanya. (Heb. 9:9, 23, 24) Ciuta wakagwiriskiraso ncito comene mboniwoni kuti wapereke cimanyisko cakuzirwa.—Ezek. 1:4-28; 8:2-18; Mil. 10:9-16; 16:9, 10; Civ. 1:1.

Ni mwauli umo Yesu wakagwiriskira ncito vintu vyakuwoneka pakusambizga? Peneapo Ŵafarisi na ŵarondezgi ŵa cipani ca Herode ŵakakhumbanga kumwavya mu kayowoyero, Yesu wakaŵapempa kuti ŵapereke kopara, ndipo wakayowoya nawo za cikozgo ca Kesare ico cikaŵa pa kopara lira. Pamanyuma pake wakarongosora kuti ŵapereke vintu vya Kesare kwa Kesare ndipo vintu vya Ciuta kwa Ciuta. (Mat. 22:19-21) Kuti wasambizge umo tingacindikira Ciuta na vintu ivyo tili navyo, Yesu wakarongora cokoro canakazi ico cikaŵa mu tempele na vyakupereka vyake—tumakopara tuŵiri—ndipo ivi ndivyo cikaŵa navyo vyekha. (Luka 21:1-4) Pa nyengo yinyake wakagwiriskira ncito mwana nga nciyerezgero ca kuŵa wakujiyuyura, cifukwa mwana wakukhumba kumanyikwa yayi. (Mat. 18:2-6) Mwakusazgirapo, wakarongora ng’anamuro la kuŵa wakujiyuyura mwakugeziska marundi gha ŵasambiri ŵake.—Yoh. 13:14.

Umo Tingasambizgira na Vintu Vyakuwoneka. Mwakupambana na Yehova, ise tingayowoya yayi kwizira mu mboniwoni. Ndipouli, pali vithuzithuzi vinandi ivyo vili mu mabuku gha Ŵakaboni ŵa Yehova. Vigwiriskirani ncito kuti muwovwire ŵantu ŵakukondweskeka kuti ŵawone umo Paradiso wazamuŵira, uyo walayizgika mu Mazgu gha Ciuta. Para mukucitiska sambiro la Baibolo la panyumba, mungapempa musambiri kuti walaŵiske cithuzithuzi ico cikukolerana na nkani iyo mukusambira, ndipo mufumbani kuti warongosore ivyo wakuwona. Ncintu cakukondweska kumanya kuti mwa mboniwoni zinyake izo ncimi Amosi yikawona, Yehova wakafumba kuti: “Amosi, ukuwonaci?” (Am. 7:7, 8; 8:1, 2) Imwe namwe mungagwiriskira ncito mafumbo ghanteura agha peneapo mukurongora ŵantu vithuzithuzi ivyo vili kulinganizgika nga ni vyakusambizgira ŵantu.

Usange mungaŵerengesera mafigara panji kugwiriskira ncito tchati ico cikurongora ndondomeko ya vyakucitika vyakuzirwa, mbwenu ŵantu ŵangawovwirika makoraghene kumanya maucimi gha nga ni “nyengo zinkonde na ziŵiri” za mu Daniel 4:16 na “masabata makumi ghankonde na ghaŵiri” agho ghayowoyeka pa Daniel 9:24. Vintu vyakuwoneka pakusambizga vyanteura ivi vili mu mabuku ghithu ghanandi ghakusambilira.

Pa sambiro la Baibolo la mbumba yinu, kudumbiskana vintu vya nga ni cihema, tempele ku Yerusalemu na mboniwoni ya Ezekiel ya tempele, kungapangiska kuti cidumbirano ciŵe cipusu kucipulikiska usange mungagwiriskira ncito cithuzithuzi panji tchati. Vithuzithuzi vyanteura ivi vikusangika mu mabuku gha Insight on the Scriptures, kuumaliro kwa Baibolo la New World Translation of the Holy Scriptures—With References, na magazini ghakupambana-pambana gha Gongwe la Mulinda.

Pakuŵazga Baibolo na Mbumba yinu, gwiriskirani ncito makora mapu. Rongorani umo Abrahamu wakendanga kufuma ku Ur kuruta ku Haran mupaka ku Bethel. Wonaniso ntowa iyo mtundu wa Israyeli ukenda kufuma ku Egupto kuruta ku Caru ca Layizgano. Rongorani malo agho ghakapika ku mtundu wuli wose wa Israyeli nga nciharo cake. Sandani ukuru wa caru ico cikawusikanga na Solomon. Rongorani ntowa iyo Elija wakenda apo wakacimbiranga kufuma ku Jezreel mupaka ku ciparamba kujumpa Beer-Sheba cifukwa cakuti Jezebel wakakhumbanga kumukoma. (1 Mathe. 18:46–19:4) Rongorani misumba na matawuni agho Yesu wakapharazgako. Rongorani ntowa izo wakendanga Paulos, nga ndi umo zayowoyekera mu buku la Milimo.

Vintu vyakuwoneka vikovwira comene para mukusambizga ŵasambiri ŵa Baibolo kuti ŵamanye vyakucitika vya pa mpingo. Mungarongora musambiri winu pepara la programu ya ungano wa dera panji wa cigaŵa na kumurongosorera vintu ivyo tikusambira pa maungano agha. Ŵanandi ŵasangwa cifukwa ca kuwona Nyumba ya Ufumu panji kwendera ofesi ya muntavi ya Ŵakaboni ŵa Yehova. Iyi yingaŵa ntowa yiweme comene ya kumazgira maghanoghano gha upuvyi ghakukhwaskana na ncito yithu na cilato cake. Para mwamwendera Nyumba ya Ufumu, yowoyani mphambano iyo yilipo pakati pa holo iyo na nyumba zinyake zakusoperamo za visopo vinyake. Yowoyani umo holo iyo yiriri malo ghaweme ghakusambirirapo. Rongorani vintu ivyo vikukhwaskana na uteŵeti withu—malo ghakutorerapo mabuku, mapu gha vigaŵa vyakupharazgamo na mabokosi ghakuŵikamo vyakupereka (vikupambana na mbale zakusonkeskeramo ndarama).

Usange muli na mavidiyo kaseti ghakuzomerezgeka na Wupu Wakurongozga, ghagwiriskireni ncito makora kuti ghakuliske cigomezgo mu Baibolo, kuti ŵasambiri ŵamanye makora ncito ya Ŵakaboni ŵa Yehova, ndiposo kuti ghakhuŵirizge awo ŵakuwonelera kuti ŵaŵe na nkaro yiweme yakukorerana na Baibolo.

Kugwiriskira Ncito Vintu Vyakuwoneka Pakusambizga Wumba. Para vintu vyakuwoneka mwavinozgekera na kuvirongosora makora, vikuŵa vyakovwira comene pakusambizga wumba wa ŵantu. Vintu vyanteura ivi ni vyakupambana-pambana ndipo vikulinganizgika na gulu la muzga wa magomezgeko na wa vinjeru.

Nkani izo zikusambirika pa gulu nga ni za mu Gongwe la Mulinda kanandi zikuŵa na vithuzithuzi ivyo vingagwiriskirika ncito na wakucitiska sambiro ilo kuti wadidimizge fundo zikuru. Kagwiliro kake ka ncito kakuyanaso waka na ka pa Sambiro la Buku la Mpingo.

Nkani zinyake zacisanisani zingakhumbikwira kugwiriskira ncito vintu vyakuwoneka kuti fundo zikuru zididimizgike. Ndipouli, candulo cikuru cikuŵapo usange pwererero lose lajintika mu Baibolo, leneilo ŵategherezgi wose ŵakuŵa nalo mu mawoko ghawo. Usange pangakhumbikwira kurongora cithuzithuzi panji mazgu ghakulembeka kuti fundo zikuru za nkani zididimizgike, woneseskani pambere ungano undayambe kuti cintu ico mukukhumba kucigwiriskira ncito cingawoneka (panji kuŵazgika) na ŵantu awo ŵakhala kumanyuma. Kweni vintu vyanteura ivyo vikwenera kugwiriskirika ncito mwakuwerezgawerezga yayi.

Cilato cithu pa kugwiriskira ncito vintu vyakuwoneka para tikuyowoya kuti ncakuti tisekeske ŵantu yayi. Usange cintu cakuwoneka ico ncakwenerera cagwiriskirika ncito, cikwenera kudidimizga fundo izo zikukhumbikwira pwererero lapadera. Vintu vyanteura ivyo vikovwira comene para vikurongosora fundo iyo yayowoyeka, kuyipangiska kuti yipulikikwe luŵiro, panjiso para vikupereka ukaboni ukuru wambura kususkika wa cintu ico cayowoyeka. Usange vyagwiriskirika ncito makora, vintu vyakuwoneka ivyo ni vyakwenerera vingapangiska fundo na unjirikizgi wake kudidimizgika comene mu mtima, ndipo yingakumbukirika kwa virimika vinandi.

Kupulika na kuwona kukovwira comene pakusambira vintu. Kumbukirani kuti vintu viŵiri ivi vyagwiriskirika ncito comene na Ŵasambizgi ŵarara comene, anteura imwe namwe yezgayezgani kuti muvigwiriskire ncito pakudumbiskana na ŵanji.