Cindikani Ŵanyinu

MALEMBA ghakutiphalira kuti ‘titumbike ŵantu ŵose’ ndiposo ‘tireke kunena uheni muntu.’ (1 Pet. 2:17, Tito 3:2) Enya nadi, ŵantu wose awo tikukumana nawo “ŵali kulengeka mu cikozgo ca Ciuta.” (Yak. 3:9) Kristu wakafwira muntu waliyose. (Yoh. 3:16) Anteura waliyose ngwakwenelera kuti wapulike makani ghaweme kuti wagwilirepo ncito ivyo wasambira kuti waponoskeke. (2 Pet. 3:9) Ŵantu ŵanyake ŵali na nkaro panji mazaza agho ghakuŵapangiska kuti ŵapike ncindi zapadera.

Ncifukwa wuli ŵantu ŵanyake ŵangatondeka kurongora ncindi izo Baibolo likuyowoya? Nyengo zinyake cingaŵa cifukwa ca mitheto ya ku malo uko muntu wakukhala, iyo yingamulangura kuwona uyo ngwakwenelera ncindi; cingaŵa cifukwa ca mtundu wake, kwali ni mwanarumi panji mwanakazi, umoyo wake, msinku, usambazi, panji udindo uwo wali nawo. Kuzara kwa vimbundi vyakucitika na ŵarara ŵa boma kwapangiska ŵantu kuleka kucindika awo mbamazaza. Mu vyaru vinyake, ŵantu ŵaleka kucindika ŵanyawo cifukwa ca kuhenipa kwa ukhaliro uwo iwo ŵalimo, mutepanji ŵakugwira ncito kwa maora ghanandi comene kweni ŵakusanga vintu vicoko waka vyakukhumbikwira pa umoyo, ndiposo ŵakukhala na ŵantu ŵakuleka kurongora ncindi. Ŵawukirano ŵakucicizgika na ŵantanga yawo kuti ŵagarukire ŵasambizgi awo ŵakuŵatinka na ŵantu ŵamazaza ŵanyake. Ŵanandi ŵakucita ukhaliro uheni cifukwa cakuti ŵakuwona ŵana ŵanyawo pa wayilesi ya sinema awo ŵakugarukira ŵapapi ŵawo. Pakukhumbikwira kuyezgayezga comene kuti titceŵe kuyuyura ŵanyithu. Para tikupereka ncindi ku ŵanyithu, nkaro yanteura iyi yikupangiska kuti cidumbirano ciŵe ciweme na ŵantu awo tikuyowoya nawo.

Kafikiro Kancindi. Muntu uyo wakucita mulimo wa cisopo wakwenera kurongora ncindi mu kavwaliro na nkaro yake. Ako kakuwoneka kuti nkavwaliro kaweme mu vigaŵa vinyake, kakuŵa kaweme yayi kunyake. Ŵanji ŵakuwona kuti ni muyuyuro kufikira muntu munyake uku cisoti cili kumutu, panji kuŵika woko mu thumba. Mu vigaŵa vinyake, kacitiro kanteura aka nkakuzomerezgeka. Anteura, rondezgani mikhaliro ya ku malo uko muli kuti mutceŵe kukhuŵazga ŵanji. Kacitiro kanteura aka kangapangiska kuti pareke kuŵa cakujandizga kuti makani ghaweme ghathandazgike makoraghene.

Pwererero linyake likwenera kuŵa pa katauzgiro kithu, comene-comene pa kutauzga ŵantu awo mbarara. Ŵantu ŵakugomezga kuti ncambura kwenelera kuti ŵawukirano ŵazunurenge mazina gha ŵarara, ŵangazunura mazina agho pekha usange ŵaŵazomerezga. Mu vigaŵa vinyake, ŵarara nawo mbakuzomerezgeka yayi kuzunura zina la mulendo panyengo iyo ŵakumutauzga. Mwakusazgirapo, mu viyowoyero vinandi para muntu wakuyowoya na yunji uyo ni murara kwa iye, ndiposo para wakuyowoya na yunji uyo ngwamazaza, iye wakwenera kuyowoya mazgu ghakuti “imwe.”

Ncindi Pakutauzgana na Ŵanji. Nanga mungaŵa mu vikaya umo muli ŵantu ŵacoko, mukwenera kupereka ncindi pa kutauzga muntu uyo mwakumana naye, kwali mukwenda mu ntowa panji pa kunjira mu nyumba. Mungapereka ncindi zanteura izo mwa kumutauzga muntu mwa kumwemwetera, kusunkunya mutu, ndiposo mwakulaŵiska mwa citemwa. Kusurako muntu ncirongolero ca muyuyuro.

Nangauli mungapereka ncindi ku ŵantu, kweni ndipera, ŵanji ŵangawona kuti mwaŵasura. Mwauli? Iwo ŵangamanya kuti mukuŵawona nga mbantu yayi. Kugaŵa ŵantu cifukwa ca vilema ivyo ŵali navyo nkhwakuzara comene. Ŵantu awo mbakupendera na awo mbarwari ŵakusurika. Mwakupambana na kacitiro aka, Mazgu gha Ciuta ghakurongora umo ise tikwenera kucitira na ŵantu ŵanteura aŵa mwa citemwa na ncindi. (Mat. 8:2, 3) Ise tose ndise ŵakukhwaskika na zakwananga za Adamu. Kasi mungaghanaghana kuti ŵantu ŵakumupani ncindi usange nyengo zose ŵakuyowoya za maubudi ghinu? Kasi mungatemwa yayi kuti ŵantu ŵayowoyenge za mikhaliro yinu yiweme?

Kupereka ncindi kukusazgapo kurondezga ndondomeko ya mutu wa mbumba. Mu vigaŵa vinyake, ncakwenelera kuyowoya danka na mutu wa mbumba pambere mundapharazge kwa waliyose uyo wali mu nyumba iyo. Nangauli mulimo withu wa kupharazga na kusambizga ngwakufuma kwa Yehova, tikumanya kuti ŵapapi ndiŵo mbakuzomerezgeka na Ciuta kuti ŵasambizge, ŵacenye, na kurongozga ŵana ŵawo. (Efe. 6:1-4) Anteura, para mwafika pa nyumba, ncakwenelera kuti muyowoye danka na ŵapapi pambere mundayowoye na ŵana ŵawo.

Ŵantu ŵarara ŵakumanya vinandi, anteura ŵakwenera kupika ncindi. (Job 32:6, 7) Kupereka ncindi kwanteura uku kukawovwira mudumbu yunji uyo ni mupayiniya ku Sri Lanka, iye wakafikira doda linyake. Pakudanga doda lira likakondweskeka yayi na kwiza kwa mudumbu withu, likayowoya kuti: “Ni mwauli umo iwe wa mwana mucoko unganisambizgira Baibolo?” Mudumbu yura wakazgora kuti: “Ine kuti niza kuzakamusambizgani yayi, kweni kumuphalirani vintu vyakukondweska ivyo nasambira ndipo vyanipangiska kuti niphalire ŵanji.” Zgoro la ncindi la mupayiniya yura likapangiska kuti doda lira liŵe lakunweka. “Ipo niphalire, ncici ico wasambira?” likafumba nteura doda. “Nasambira umo taŵantu tingakhalira na umoyo wandanda,” mupayiniya wakazgora. Pamanyuma pake doda lira likayamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova. Kuti ni ŵantu wose ŵacekuru yayi awo ŵangakhumba kupika ncindi zanteura izo, kweni ŵanandi ŵangakondwa na kafikiro kanteura aka.

Mwakupambanako, nyengo zinyake muntu wangapereka ncindi mwakujumpizga. Mu virwa vya Pacific na vigaŵa vinyake, kuyowoya mwa ncindi para wafika pa muzi panji kwa fumu ya muzi kungawovwira Ŵakaboni kuti ŵasange ŵantu awo ŵangategherezga ku uthenga wawo, ndiposo kungapereka mwaŵi kuti ŵayowoye na mafumu na ŵantu ŵawo. Mwakusazgirapo, kupereka ncindi zautesi ku muntu nkhwakwenelera yayi, nesi kuzomerezgeka. (Zinth. 29:5) Mwakuyana waka, ciyowoyero cingaŵa na mazgu ghakurongora ncindi, kweni ncindi za Cikristu kuti zikuŵa zakutalulira yayi.

Kuyowoya Mwancindi. Baibolo likutikhuŵirizga kuti tirongosore cipulikano cithu ‘mwa kuzika na wofi.’ (1 Pet. 3:15) Nangauli tingavumbura mwaluŵiro maubudi gha ivyo yunji wakugomezga, kasi cingaŵa ca vinjeru yayi kuti tivumbure mwamahara mwakuti tileke kumulengeska? Kasi cingaŵa ciweme yayi kuti mutegherezge danka, mutepanji kumufumba cifukwa ico wakugomezgera vintu ivyo, ndipo pamanyuma pake mughanaghanire ivyo wayowoya, na kudumbiskana naye mu Malemba?

Ncindi izo zikurongoreka para muli ŵaŵiri zikwenera kurongorekaso para mukuyowoya na wumba pa pulatifomu. Muyowoyi uyo wakucindika ŵategherezgi ŵake wakuŵasuska mwaukali yayi panji kurongora kacitiro ako kangang’anamura kuti: “Mukwenera kurondezga urongozgi uwu, kwali mukukhumba, kwali yayi.” Kuyowoya mwa ntowa iyi kukukhuŵazga ŵanji. Mwee, nawo mbuweme usange mungawona ŵategherezgi ŵinu nga mbantu awo ŵakutemwa Yehova ndiposo ŵakukhumba kumuteŵetera! Mwakurondezga Yesu, tikwenera kurongora umanyi para tikuyowoya na awo mbakuvuka mwauzimu, ŵacimanyisko cicoko, panji awo ŵakucedwa kugwiriskira ncito urongozgi wa mu Baibolo.

Ŵategherezgi ŵakumanya luŵiro comene usange muyowoyi wa nkani wakuyowoya mwa ncindi. Ncindi izi zikurongoreka mwa kujinjizgamo iyemwene kuti naye wakukhumbikwira kugwilirapo ncito ivyo Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya. Anteura, nciweme yayi nyengo na nyengo kuyowoya mazgu ghakurongora ŵanyinu ghakuti “imwe” panyengo iyo mukupatawula malemba. Mwaciyerezgero, awonani mpambano pakati pa fumbo ili: “Kasi mukugwilirapo ncito ivyo imwe mukupulika?” na mazgu ghakuti: “Cingaŵa ciweme kuti waliyose wa ise wajifumbe kuti: ‘kasi nkugwilirapo ncito ivyo nkupulika?’” Fundo ya mafumbo ghaŵiri agha njimoza, kweni fumbo lakudanga likurongora kuti muyowoyi wa nkani wakujinjizgamo yayi mu gulu la ŵategherezgi. Fumbo laciŵiri likukhuŵirizga muntu waliyose, kusazgapo muyowoyi wa nkani, kuti wajisande na kuwona usange wakugwilirapo ncito.

Tceŵani mirangwe cifukwa iyo yikusekeska ŵategherezgi. Mirangwe yikupangiska uthenga wa mu Baibolo kuŵa wakuyuyulika. Mwanadi, tikwenera kuteŵetera Ciuta mwa kukondwa. Mu nkani iyo mwapika mungaŵa vigaŵa vinyake ivyo vingaŵa vyakusekeska. Ndipouli, para nkani yakuzirwa mwayipangiska kuŵa yakusekeska waka ŵantu, kacitiro kanteura ako kakupereka ncindi cara kwa Ciuta ndiposo ku ŵantu.

Mpanyi ntowa iyo tikufikira ŵantu, nkaro yithu, na kayowoyero kithu vyarongora nadi kuti tikuwona ŵantu mwakuyana na umo Yehova watisambizgira.