“Kukura na Kuŵa Ghankhongono” Nangauli Ŵanthu Ŵakasuskanga

1, 2. (a) Kasi Paulosi na awo wakaŵa nawo, ŵakasangana na ulwani wuli mu Efeso? (b) Kasi mu mutu uwu tidumbiskanenge vichi?

MU MISEWU ya mu Efeso mukaŵa chongo chikuru chomene cha kuchemerezga, kweniso bundi la mizinda iyo yikachimbiranga. Pakapangika kagulu kakususka, ndipo pakawuka chivulupi chikuru. Ŵasambiri ŵaŵiri awo mpositole Paulosi wakendanga nawo ŵakaŵa kuti ŵakoleka ndipo wumba uwu ukaŵaguguzanga. Ŵanthu wose ŵakafumamo mu misewu na kuwungana mu luŵaza lwa maseŵero ulo lukazuranga na ŵanthu 25,000. Ŵanandi mwa ŵanthu aŵa ŵakamanyanga yayi icho chikachitika kuti paŵe chongo ichi, kweni ŵakaŵa na chithuzithuzi chichoko waka chakuti chinthu chinyake chiheni, chikaŵa pafupi kuwira tempile lawo na chiuta wawo mwanakazi wakutemweka zina lake Aratemisi. Ntheura ŵakamba kuchemerezga mwakuwerezgawerezga kuti: “Mukuru ni Aratemisi wa Ŵaefeso!”—Mil. 19:34.

² Apa napo, Satana wakatuma ŵanthu kuti ŵalekeske mulimo wa kupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. Kweni Satana wakuthemba vivulupi pera yayi. Mu mutu uwu, tidumbiskanenge nthowa zinyake izo Satana wakakhumbanga kutimbanizgira mulimo na umoza wa Ŵakhristu ŵakwambilira. Chakuzirwa chomene ntchakuti tiwonenge kuti nthowa zake zose zikatondeka, chifukwa “mazgu gha Yehova ghakalutilira kukura na kuŵa ghankhongono.” (Mil. 19:20) Chifukwa wuli Ŵakhristu aŵa ŵakatonda? Vifukwa vyake vikuyana na ivyo ise tikutondera mazuŵa ghano. Kutonda nkhwa Yehova, nkhwithu yayi. Ndipouli, nga Mbakhristu ŵakwambilira, nase tikwenera kuchita chigaŵa chithu. Mzimu wa Yehova ungatovwira kuti tiŵe na mikhaliro iyo yingatovwira kuti tichite makora uteŵeti withu. Tiyeni tiwone dankha ivyo Apolo wakachita.

“Wakamanyanga Makora Malemba” (Milimo 18:24-28)

3, 4. Kasi Akwila na Prisila ŵakawona kuti Apolo wakatondekanga kumanya vichi, ndipo kasi ŵakamovwira wuli?

³ Apo Paulosi wakalutanga ku Efeso pa ulendo wachitatu wa umishonale, Muyuda munyake zina lake Apolo wakafika mu msumba uwu. Wakafuma ku msumba wakumanyikwa chomene wa Alekizandiriya, ku Eguputo. Apolo wakaŵa na mikhaliro yapadera. Wakayowoyanga makora. Padera pa kumanya kuyowoya, “wakamanyanga makora Malemba.” Kweniso wakaŵa “wakugolera na mzimu.” Apolo wakayowoyanga mwachikanga panthazi pa Ŵayuda mu sunagoge.—Mil. 18:24, 25.

⁴ Akwila na Prisila ŵakapulika apo Apolo wakayowoyanga. Tikukayika yayi kuti ŵakakondwa kuwona kuti wakusambizga “makora vinthu vya Yesu.” Ivyo wakayowoyanga vyakukhwaskana na Yesu vikaŵa vyaunenesko. Ndipouli, mwaluŵiro mbumba Yachikhristu iyi yikamanya kuti pakaŵa chinthu chinyake chakuzirwa icho Apolo wakachimanyanga yayi. “Wakamanyanga ubatizo wa Yohane pera.” Ŵanthu ŵakutorana aŵa, awo ntchito yawo yikaŵa ya kupanga mahema, ŵakamuwopa yayi Apolo chifukwa chakuti wakamanyanga kuyowoya kweniso kuti waka wakusambira. Kweni “ŵakamutolera pamphepete na kumulongosolera makora nthowa ya Chiuta.” (Mil. 18:25, 26) Kasi munthu wakumanya kuyowoya na wakusambira uyu wakachita wuli? Vikulongora kuti Apolo wakaŵa wakujiyuyura. Uwu ngumoza mwa mikhaliro yakuzirwa chomene iyo Mkhristu wakwenera kuŵa nayo.

5, 6. Ntchivichi icho chikawovwira Apolo kuti waŵe wakuzirwa kwa Yehova, ndipo ise tikusambirako vichi kwa Apolo?

⁵ Pakuti Apolo wakazomera wovwiri wa Akwila na Prisila, wakaŵa muteŵeti wa Yehova waluso chomene. Wakaluta ku Akaya, uko “wakawovwira chomene” Ŵakhristu ŵanyake. Kweniso upharazgi wake ukenda makora chomene ku Ŵayuda ŵa mu chigaŵa ichi awo ŵakakananga kuti Yesu wakaŵa Mesiya wakulayizgika. Luka wakalemba kuti: “Mwankhongono Apolo wakapanikizgira pakweru Ŵayuda kuti ŵakaŵa ŵakubuda, ndipo wakaŵalongoranga Malemba kuti Yesu ndiyo ni Khristu.” (Mil. 18:27, 28) Apolo wakaŵa thumbiko likuru chomene. Nakuti nayo wakawovwira kuti “mazgu gha Yehova” ghalutilire kukura. Kasi tikusambirako vichi kwa Apolo?

⁶ Ntchakuzirwa chomene kuti Mkhristu waŵenge wakujiyuyura. Tose tili na vyawanangwa vyakupambanapambana, kwali ni maluso ghakubabika nagho, panji agho tachita kusambira. Ndipouli, kujiyuyura ndiko kukwenera kuŵa pakwamba. Chifukwa para tikupusa maluso ghithu ghangatitimbanizga. Tingamba kuŵa na nkharo yiheni ya kujikuzga. (1 Kor. 4:7; Yak. 4:6) Usange tili ŵakujiyuyura nadi, tiyezgeskenge kuwona ŵanyithu kuti ŵakutiluska. (Fil. 2:3) Tikanenge yayi para ŵanyithu ŵakutichenya panji ŵakutisambizga. Tingangamirenge pa maghanoghano ghithu yayi para tamanya kuti ghakupambana na ulongozgi uphya wa mzimu utuŵa. Yehova na Mwana wake ŵalutilirenge kutigwiliskira ntchito pekha para tikulutilira kuŵa ŵakujiyuyura.—Luka 1:51, 52.

7. Kasi Paulosi na Apolo ŵakalongora wuli chiyelezgero chiwemi pa nkhani ya kujiyuyura?

⁷ Kweniso para ŵanthu mbakujiyuyura mphindano zikumara. Kasi mungaghanaghanira umo Satana wakakhumbisiskira kugaŵaniska mpingo wa Ŵachikhristu ŵakwambilira? Mphanyi wakakondwa chomene kuwona kuti ŵanthu ŵamwamphu ŵaŵiri aŵa, Apolo na Paulosi ŵakwambana, panyake chifukwa cha kukhumba kuŵa pakwamba mu mipingo. Chikaŵa chipusu kwa Apolo na Paulosi kuchita nthena. Mu Korinte, Ŵakhristu ŵanyake ŵakamba kuyowoya kuti, “Ine nili wa Paulosi,” apo ŵanyake ŵakatenge, “Kweni ine nili wa Apolo.” Kasi Paulosi na Apolo ŵakakolerana nagho mazgu agha? Yayi. Paulosi wakajiyuyura ndipo wakamuwonga Apolo chifukwa cha kumovwira pa mulimo uwu, ndipo wakamupa mauteŵeti ghakusazgikira. Nakuti Apolo wakalondezga ulongozgi wa Paulosi. (1 Kor. 1:10-12; 3:6, 9; Tito 3:12, 13) Ichi ntchiyelezgero chiwemi chomene kwa ise mazuŵa ghano. Tikwenera kujiyuyura pakuchita vinthu kuti tikolerane na ŵanyithu.

“Kuyowoya Fundo Zakukopa za Ufumu” (Milimo 18:23; 19:1-10)

8. Kasi Paulosi wakenda nthowa nji pakuwelera ku Efeso, ndipo chifukwa wuli?

⁸ Paulosi wakalayizga kuti walutengeso ku Efeso, ndipo wakaluta nadi.a (Mil. 18:20, 21) Kweni wonani umo wakendera pakuwelera ku Efeso. Kumbukani kuti wakaŵa mu Antiyoke wa ku Siriya. Kuti wafike luŵiro ku Efeso, wakeneranga kwenda nthowa yakudumura ya ku Selukiya, na kukwera ngalaŵa kukafika ku Efeso. Kweni iyo wakaleka nthowa iyi ndipo “wakajumpha mu vigaŵa vyakunena.” Ŵanyake ŵakusachizga kuti ulendo wa Paulosi uwo ukulongosoleka pa Milimo 18:23 na 19:1 ukaŵa wa mtunda wa makilomita pafupifupi 1,600. Chifukwa wuli Paulosi wakasankha nthowa yakusuzga iyi? Chifukwa ntchakuti wakakhumbanga “kukhozga ŵasambiri wose.” (Mil. 18:23) Pa ulendo wachitatu wa umishonale, nga umo vikaŵira na maulendo ghanyake ghaŵiri ghakwambilira, wakaŵa na vinandi vyakuti wachite, kweni wakawona kuti vyose vikaŵa vyakuzirwa. Mazuŵa ghano, ŵalaŵiliri ŵa dera na ŵawoli ŵawo ŵakulongora mzimu wanthena. Kasi tikuŵawonga yayi chifukwa cha chitemwa chawo chakujipata?

9. Chifukwa wuli ŵasambiri awo ŵakaŵa mu Efeso ŵakeneranga kubatizikaso, ndipo tikusambirako vichi kwa iwo?

⁹ Paulosi wati wafika mu Efeso, wakasanga ŵasambiri ŵa Yohane Mubapatizi pafupifupi 12. Ŵakabatizika ubapatizo wa Yohane uwo panyengo iyi ukagwiranga ntchito yayi. Kweniso vinthu vyakukhwaskana na mzimu utuŵa ŵakavimanyanga yayi. Paulosi wakaŵalongosolera kuzirwa kwa kubatizika mu zina la Yesu, ndipo nga ni Apolo, ŵanthu aŵa ŵakajiyuyura ndipo ŵakakhumbisiska kusambira. Ŵati ŵabatizika mu zina la Yesu, ŵakapokera mzimu utuŵa na vyawanangwa vinyake vyaminthondwe. Ivi vikulongora kuti munthu wakutumbikika para wakulondezga ulongozgi uwo gulu la Yehova likupeleka.—Mil. 19:1-7.

10. Chifukwa wuli Paulosi wakafuma mu sunagoge na kuluta mu chipinda cha sukulu, ndipo ise tikusambirapo vichi?

¹⁰ Ivi vikati vyajumphapo, pakachitika chinthu chinyake chiwemi. Paulosi wakapharazga mu sunagoge mwachikanga, kwa myezi yitatu. Nangauli wakayowoyanga “fundo zakukopa za Ufumu wa Chiuta,” kweni ŵanthu ŵanyake ŵakanonopeska mitima yawo na kwamba kumususka. M’malo mwa kumalira nyengo pa awo ŵakayowoyeranga “uheni Nthowa ya Fumu,” Paulosi wakaghanaghana vya kusambizgira mu chipinda cha sukulu. (Mil. 19:8, 9) Awo ŵakakhumbanga kukura mwauzimu ŵakeneranga kufuma mu sunagoge na kuluta mu chipinda cha sukulu. Nga ni Paulosi, nase tidumurenge chidumbirano para tawona kuti mweneko nyumba wakukhumba yayi kupulika panji wakukhumba kuti tikwesanenge waka. Pachali ŵanandi awo ŵali nga ni mberere awo ŵakukhumba kupulika uthenga withu wakukhozga.

11, 12. (a) Kasi Paulosi ntchakuwonerapo wuli pa nkhani ya kulimbikira uteŵeti na kusintha upharazgi kuyana na umo vinthu vyaŵira? (b) Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuchita wuli kuti ŵalimbikirenge na kusintha upharazgi kuyana na umo vinthu viliri mu uteŵeti wawo?

¹¹ Paulosi wakwenera kuti zuŵa lililose wakayowoyanga mu chipinda cha sukulu ichi kwambira 11 koloko mulenji mpaka cha m’ma 4 koloko mise. (Mil. 19:9) Pa maora agha kukaŵanga bata, kweniso kukawotchanga chomene ndipo ŵanthu ŵakaryanga na kupumura. Ghanaghanirani waka, usange Paulosi wakalondezga ndondomeko iyi kwa vyaka viŵiri, ndikuti wakasambizga kwa maora ghakujumpha 3,000.b Ichi ntchifukwa chimoza icho chikapangiska kuti mazgu gha Yehova ghalutilire kukura. Paulosi wakalimbikiranga uteŵeti ndipo wakasinthanga kuyana na umo vinthu vyaŵira. Wakasintha ndondomeko yake mwakuti uteŵeti wake uyane na ŵanthu ŵa mu chigaŵa icho wakapharazgangako. Kasi chikachitika ntchivichi? “Wose awo ŵakakhalanga mu chigaŵa cha Asiya ŵakapulika mazgu gha Fumu, Ŵayuda na Ŵagiriki wuwo.” (Mil. 19:10) Apa wakachitira nadi ukaboni mwakukwana.

¹² Ŵakaboni ŵa Yehova nawo ŵakulimbikira chomene ndipo ŵakusintha upharazgi wawo kuyana na umo vinthu viliri. Tikuyezgeska kudumbiskana na ŵanthu kulikose kweniso nyengo yiliyose iyo ŵangasangikira. Tikupharazga mu misewu, mu misika, ndiposo malo ghakwimikapo vyakwendapo. Tingadumbiskana na ŵanthu pa foni panji makalata. Kweniso para tikupharazga ku nyumba na nyumba tikuyezgayezga kufika ku ŵanthu pa nyengo iyo ŵangasangika.

“Kukura na Kuŵa Ghankhongono” Nangauli Kukaŵa Mizimu Yiheni (Milimo 19:11-22)

13, 14. (a) Kasi Yehova wakawovwira Paulosi kuchita vichi? (b) Kasi ŵana ŵa Sikeva ŵakabuda vichi, ndipo mazuŵa ghano ŵanthu ŵanandi mu matchalitchi ŵakuchita wuli vinthu nga mbana ŵa Sikeva?

¹³ Luka wakutiphalira kuti uteŵeti wa Paulosi ukenda makora chomene Yehova wati wamupa mazaza ghakuchitira “milimo yankhongono na yakuzizwiska.” Ŵanthu ŵakatoranga tusalu twakufyulira mavuchi na maepuroni agho Paulosi wakavwaranga na kuluta navyo ku ŵalwari, ndipo ŵakachiranga. Mizimu yiheni nayo yikafumanga.c (Mil. 19:11, 12) Ŵanthu ŵakatoreka mtima kuwona umo mazgu gha Yehova ghakaluskiranga Satana, kweni ni wose yayi awo ŵakakondwa navyo.

¹⁴ “Ŵayuda ŵanyake ŵakuyingayinga awo ŵakafumiskanga viŵanda,” nawo ŵakayezga kuti ŵachite mithondwe nga ni Paulosi. Ŵayuda ŵanyake ŵakayezga kufumiska viŵanda mu zina la Yesu na Paulosi. Luka wakazunurapo ŵana 7 ŵa Sikeva, ŵa mu mbumba ya usofi awo ŵakakhumbanga kuchita ichi. Chiŵanda chikati kwa iwo: “Yesu nkhumumanya, Paulosi nayo nkhumumanya makora, kasi imwe ndimwe ŵanjani?” Munthu uyo wakakoleka na viŵanda wakawukira ŵanthu ŵapusikizgi aŵa, kuŵahuzukira nga ntchinyama cha mu thengere, ndipo pakuchimbira pa malo agha ŵakaŵa na vilonda bwekabweka kweniso ŵakaŵa bengende. (Mil. 19:13-16) Apa “mazgu gha Yehova” ghakatonda chomene chifukwa mphambano yikawonekerathu pakati pa nkhongono izo Paulosi wakapika na za ŵanthu ŵa chisopa chautesi ŵara. Mazuŵa ghano, pali ŵanthu mamiliyoni ghanandi awo ŵakughanaghana kuti ntchakukwana kuchema waka pa zina la Yesu panji kujichema waka “Mkhristu.” Kweni nga umo Yesu wakalongolera, ŵekha awo ŵakuchita nadi khumbo la Awiske ndiwo vinthu vizamuŵayendera makora munthazi.—Mat. 7:21-23.

15. Kasi tikusambirako vichi ku Ŵaefeso pa nkhani ya vyamizimu na vinthu ivyo vikukolerana na mizimu?

¹⁵ Ŵana ŵa Sikeva ŵati ŵalengeskeka, ŵanthu ŵakawopa Chiuta ndipo ŵanandi ŵakapulikana na kuleka vyamizimu ivyo ŵakachitanga. Masalamusi ghakaŵa ghakuzara chomene mu Efeso. Nyanga na vinthumwa vikaŵa palipose, kweniso mu mabuku ghawo kanandi ŵakalembangamo mazgu ghakuthetelera mizimu. Ŵaefeso ŵanandi ŵakakhuŵilizgika kufumiska mabuku ghawo gha masalamusi na kughawotchera pa wumba, nangauli vikuwoneka kuti mabuku agha ghakaŵa gha ndalama zinandi chomene para tikuziyaniska na za mazuŵa ghano.d Luka wakutiphalira kuti: “Ntheura mazgu gha Yehova ghakalutilira kukura na kuŵa ghankhongono.” (Mil. 19:17-20) Apa unenesko ukaluska nadi utesi na viŵanda. Ivyo ŵanthu ŵakugomezgeka aŵa ŵakachita ni sambiro liwemi kwa ise mazuŵa ghano. Nase tili mu charu icho chikutemwa vyamizimu. Para tamanya waka kuti tili na chinthu icho chikukolerana na mizimu tikwenera kuchiwotcha luŵiro nga umo ŵakachitira Ŵaefeso. Tiyeni tipatukeko ku maluso ghakuseluska agha, nanga vingaŵa kuti titayenge ndalama zinandi.

“Pakawuka Chivulupi Chikuru” (Milimo 19:23-41)

16, 17. (a) Longosorani umo Demetiriyo wakambiskira chivulupi mu Efeso. (b) Kasi Ŵaefeso ŵakalongora wuli kuti munthu wangaŵatatura yayi pa chisopa chawo?

¹⁶ Sono tidumbiskanenge vya nthowa ya Satana iyo Luka wakayilongosora apo wakalemba kuti “pakawuka chivulupi chikuru pakuyowoya vya Nthowa ya Fumu.” Apa kuti wakayowoyanga mwakutalulira yayi.e (Mil. 19:23) Demetiriyo, mufuzi wa siliva ndiyo wakambiska suzgo ili. Wakadankha kukopa ŵafuzi ŵanyake mwa kuŵakumbuska kuti ŵakasambazganga chifukwa cha kuguliska vikozgo. Wakalutilira kuyowoya kuti uthenga uwo Paulosi wakapharazganga ukaŵa uheni ku bizinesi yawo, pakuti Ŵakhristu ŵakasopanga vikozgo yayi. Kufuma apo, wakaphalira awo wakayowoyanga nawo kuti ŵachenjere mwakuti chiuta wawo mwanakazi Aratemisi na tempile lawo lakumanyikwa chomene pa charu chose vileke “kumara.”—Mil. 19:24-27.

¹⁷ Mazgu agho Demetiriyo wakayowoya ghakafiska ivyo wakakhumbanga. Ŵamisiri ŵa siliva ŵakamba kuchemelezga kuti “Mukuru ni Aratemisi wa Ŵaefeso!” ndipo msumba ukazura na nthimbanizgo yikuru, lekani pakaŵa kagulu ako kalongosoreka pakwambilira pa mutu uwu.f Pakuti Paulosi wakaŵa munthu wakujipata, wakakhumbanga kunjira mu luŵaza lwa maseŵero kuti wakayowoye ku mzinda, kweni ŵasambiri ŵakamukanizga kuti waleke kujiziyamo. Munthu munyake zina lake Alekizanda wakimilira panthazi pa mzinda kuti wayowoye. Pakuti wakaŵa Muyuda, wakwenera kuti wakaŵa wakunozgeka kuti walongosore mphambano pakati pa Ŵayuda na Ŵakhristu. Mzinda ukate upulikirenge yayi ivyo wakakhumbanga kulongosora. Ŵati ŵamanya kuti ni Muyuda, ŵakamuhoya, kwa maora ghaŵiri na kuchemerezgaso kuti “Mukuru ni Aratemisi wa Ŵaefeso!” Nkharo yanthena iyi ndiyo yiliso na visopa vyautesi mazuŵa ghano. Ndipo nkharo iyi yichali kutimbanizga ŵanthu kuti ŵazgokerethu vindere.—Mil. 19:28-34.

18, 19. (a) Kasi mulara wa boma wakachetamiska wuli kagulu kakususka mu Efeso? (b) Kasi nyengo zinyake ŵanthu ŵa Yehova ŵakuvikilirika wuli na ŵalara ŵa boma, ndipo ise tingachita vichi kuti tisange chivikiliro chanthena ichi?

¹⁸ Paumaliro mulara munyake wa boma wakachetamiska mzinda. Munthu wamahara uyu, wakasimikizgira kagulu aka kuti Ŵakhristu ŵakaŵa ŵalwani yayi ku tempile lawo na chiuta wawo mwanakazi. Kweniso wakayowoya kuti Paulosi na awo wakaŵa nawo ŵakamubudirapo kanthu yayi Aratemisi, kweniso kuti pakaŵa ndondomeko yakumazgira nkhani zanthena izi. Panyake mazgu agho ghakaŵafika pa mtima ni agho wakayowoya apo wakaŵakumbuska kuti ŵangapika mulandu na Romu chifukwa cha vivulupi ivyo ŵakambiska. Wati wayowoya nthena, mzinda ukafumapo. Ŵakakalipa luŵiro, kweni ŵakazikaso luŵiro ŵati ŵapulika mazgu ghawemi na ghamahara agha.—Mil. 19:35-41.

¹⁹ Aka kakaŵa kakwamba yayi kuti munthu wamahara kweniso wamazaza wavikilire ŵalondezgi ŵa Yesu, ndipo kakaŵaso kaumaliro yayi. Nakuti mpositole Yohane wakawonerathu mu mboniwoni kuti mu mazuŵa ghaumaliro agha, ŵanthu ŵamahara ŵa charu ichi, awo ŵakwimikika na charu chapasi, ŵazamumazga nthambuzgo izo Satana wakuchitira ŵalondezgi ŵa Yesu. (Chivu. 12:15, 16) Ivi ndivyo vyachitika nadi. Pa milandu yinandi, ŵeruzgi ŵamahara ŵavikilira wanangwa wa Ŵakaboni ŵa Yehova wa kusopera pamoza ndiposo kuphalirako ŵanyake makani ghawemi. Ndipouli, nkharo yithu nayo yingawovwira kuti titondenge masuzgo ghanthena agha. Vikuwoneka kuti ŵalara ŵanyake ŵa boma mu Efeso ŵakamutemwa Paulosi chifukwa cha nkharo yake, ntheura ŵakakhumbanga chara kuti chinthu chinyake chiheni chimuchitikire. (Mil. 19:31) Mphanyi nkharo yithu nayo yakopa ŵanthu awo tikukumana nawo. Pangachitika viwemi vinandi chomene chifukwa cha nkharo yithu.

20. (a) Kasi mukujipulika wuli na umo mazgu gha Yehova ghakaluskira mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira kweniso umo ghakuluskira mazuŵa ghano? (b) Kasi mwasimikizga kuchita vichi pakuwona umo Yehova wakuluskira mazuŵa ghano?

²⁰ Kasi ntchakukondweska yayi kughanaghanira umo ‘mazgu gha Yehova ghakalutililira kukura na kuluska’ mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira? Mazuŵa ghano napo ntchakukondweska chomene kuwona umo Yehova wakovwilira kuti mazgu ghake ghatonde. Kasi namwe mungatemwa kuti movwirepo? Ipo sambirani ku ŵanthu awo tadumbiskana. Muŵenge ŵakujiyuyura, nyengo zose mukoleranenge na gulu la Yehova, lutilirani kulimbikira ntchito, kanani vyamizimu, ndipo yezgeskani kuchitira ukaboni na kuŵa ŵanenesko kweniso ŵa nkharo yiwemi.