Lutilirani Kuzenga Mpingo
“Lutilirani kusanguluskana yumoza na munyake na kuzengana.”—1 TES. 5:11.
1. Kasi tikusanga vitumbiko wuli cifukwa ca kuŵa mu mpingo Wacikhristu, kweni ni vinthu wuli ivyo vicali kusuzga ŵanji?
KUŴA mu mpingo Wacikhristu ni thumbiko lapadera comene. Muli paubwezi na Yehova. Muli ŵakuvikilirika ku viheni ivyo vikuwira awo ŵali na umoyo waunyankhasi cifukwa mukulongozgeka na Mazgu gha Ciuta. Muli na ŵabwezi ŵawemi. Nchakuwonekerathu kuti mwatumbikika comene. Ndipouli, Ŵakhristu ŵanandi ŵakulimbana na masuzgo ghakupambanapambana. Ŵanji mwa iwo ŵangakhumbikwira wovwiri kuti ŵapulikiske visambizgo vyandimba vya Mazgu gha Ciuta. Ŵanji mbalwari panji ŵakusuzgika maghanoghano cifukwa ca kucita vinthu mwambura mahara. Kweniso, tose tikukhala mu caru cambura kopa Ciuta.
2. Kasi tikwenera kucitaci para ŵabali ŵithu ŵakusuzgika, ndipo cifukwa wuli?
2 Palije uyo wakukondwa para wakuwona Mkhristu munyake wakusuzgika. Mpositole Paulosi wakayaniska mpingo na thupi, ndipo wakati “usange ciŵaro cimoza cikusuzgika, viŵaro vinyake vyose vikusuzgika pamoza naco.” (1 Kor. 12:12, 26) Para vyaŵa nthena, tikwenera kuyezgayezga kovwira ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Mu Malemba muli nkhani zinandi izo zikulongora kuti kale Ŵakhristu ŵakawovwiranga ŵanyawo kuti ŵatonde masuzgo. Apo tikudumbiskana nkhani izi, ghanaghanirani umo namwe mungacitira. Kasi mungawovwira wuli ŵabali ŵinu mwauzimu mwakuti muzenge mpingo wa Yehova?
“Ŵakamutolera Pamphepete”
3, 4. Kasi Akwila na Prisila ŵakamovwira wuli Apolo?
3 Apo Apolo wakamba kukhala ku Efeso, wakaŵa kale mupharazgi wamwamphu. Buku la Milimo likuti: “Pakuti wakaŵa wakugolera na mzimu, wakayowoyanga na kusambizga makoraghene vinthu vya Yesu, kweni wakamanyanga ubapatizo wa Yohane pera.” Pakuti Apolo wakamanyanga yayi za kubapatizika “mu zina la Ŵadada na la Mwana na la mzimu utuŵa,” cikulongora kuti wakasambizgika na ŵasambiri ŵa Yohane Mbapatizi panji ŵalondezgi ŵa Yesu pambere nyengo ya Pentekoste 33 C.E. yindakwane. Nangauli Apolo wakaŵa wamwamphu, kweni pakaŵa vinthu vinyake vyakuzirwa ivyo wakavimanyanga yayi. Kasi Ŵakhristu ŵanyake ŵakamovwira wuli?—Mil. 1:4, 5; 18:25; Mat. 28:19.
4 Akwila na muwoli wake Prisila ŵakati ŵapulika Apolo wakuyowoya mwacikanga mu sunagoge, ŵakamutolera pamphepete na kumusambizga makora. (Ŵazgani Milimo 18:24-26.) Ico ŵakacita cikalongora citemwa. Akwila na Prisila, ŵakwenera kuti ŵakamovwira mwavinjeru, mwakuti waleke kuwona nga wakususkika. Wakakhumbikwiranga waka kumanya umo mpingo Wacikhristu ukambira. Apolo wakwenera kuti wakawonga comene ŵabwezi ŵake ŵaphya aŵa cifukwa ca kumulongosolera nkhani yakuzirwa iyi. Cifukwa ca kumanya nkhani iyi, Apolo “wakawovwira comene” ŵabali ŵa ku Akaya ndipo wakapharazganga mwankhongono.—Mil. 18:27, 28.
5. Kasi ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵakujipeleka kucitaci, ndipo pakuŵa vyandulo wuli?
5 Mazuŵa ghano, ŵanandi mu mpingo ŵakuwonga comene awo ŵakaŵawovwira kuti ŵapulikiske Baibolo. Ŵanandi ŵakutemwana comene na awo ŵakaŵasambizganga Baibolo. Kanandi kuti ŵanthu ŵapulikiske unenesko pakukhumbikwira kupatura nyengo yakukwana ya kuŵasambizgira Baibolo. Kweni ŵapharazgi ŵa Ufumu mbakukhumbisiska kupatura nyengo iyi cifukwa ŵakumanya kuti ni nkhani ya umoyo na nyifwa. (Yoh. 17:3) Cikuŵa cakukondweska comene para ŵanthu ŵapulikiska unenesko, kulondezga ivyo ŵakusambira, kweniso kujipeleka kucita khumbo la Yehova.
“Wakalumbikanga Comene”
6, 7. (a) Cifukwa wuli Paulosi wakasankha kwenda na Timote? (b) Kasi Timote wakasambizgika vici?
6 Apo mpositole Paulosi na Sila ŵakaluta ku Lisitira pa ulendo wawo waciŵiri wa umishonale, ŵakasanga muwukirano zina lake Timote, mutepanji wakaŵa na vilimika vya m’ma 20. “Wakalumbikanga comene na ŵabali ŵa ku Lisitira na Ikoniya.” Ŵamama ŵake a Yunike na ŵabuya ŵake a Loyisi ŵakaŵa Ŵakhristu, kweni ŵadada ŵake ŵakaŵa Ŵakhristu yayi. (2 Tim. 1:5) Paulosi wakwenera kuti wakamanyana na mbumba iyi pa ulendo wake wakwamba. Kweni pa ulendo waciŵiri, Paulosi wakanweka na Timote cifukwa wakawona kuti wakacitanga makora comene mwauzimu. Ntheura, wupu wa ŵalara ukati wazomerezga, Timote wakamba kwenda na Paulosi mu uteŵeti wa umishonale.—Ŵazgani Milimo 16:1-3.
7 Pakaŵa vinandi vyakuti Timote wasambire kwa Paulosi. Ndipo wakasambira nadi vinandi, mwakuti Paulosi wakamutumanga na cigomezgo cose kuti wenderenge mipingo. Pakwamba, Timote wakamanyanga vinandi yayi ndipo mutepanji wakaŵa na soni. Kweni mu vilimika 15 panji kujumpha apa ivyo Timote wakaŵira lumoza na Paulosi, wakasambira vinandi na kuŵa mulaŵiliri muwemi comene.—Fil. 2:19-22; 1 Tim. 1:3.
8, 9. Kasi ŵabali na ŵadumbu ŵangacitaci kuti ŵakhuŵilizge ŵawukirano? Yowoyani ciyelezgero.
8 Ŵawukirano ŵanandi mu mpingo Wacikhristu ŵakulongora kuti ŵangacita makora comene mwauzimu. Ŵanganwekera milimo yakusazgikira pakati pa ŵanthu ŵa Yehova, para ŵangaciskika ndiposo kovwirika na ŵanthu ŵauzimu. Ghanaghanirani ŵawukirano awo ŵali mu mpingo winu. Kasi ŵalipo awo mukuwona kuti ŵangajipeleka nga ni Timote? Para mungaŵawovwira na kuŵaciska, ŵangaŵa ŵapayiniya, ŵangaluta ku Sukulu Yakusambizga Uteŵeti, ŵangaŵa ŵalaŵiliri ŵakwendakwenda, panji ŵangateŵetera pa Beteli. Kasi mungaŵawovwira wuli kuti ŵaŵe na vilato ivi?
9 Martin wateŵetera pa Beteli kwa vilimika 20. Nangauli pajumpha vilimika 30 kufuma apo wakendera lumoza na mulaŵiliri wa dera mu uteŵeti wa m’munda, kweni wacali kukumbuka na kuwonga ivyo mulaŵiliri uyu wakamuphalira. Mulaŵiliri uyu wakayowoya umo iyo wakakondweranga apo wakateŵeteranga pa Beteli wacali muwukirano. Mbali uyu wakaciska Martin kuti nayo waghanaghanirepo za kujipeleka ku gulu la Yehova. Martin wakuwona kuti ivyo mbali uyu wakamuphalira vikamovwira comene pamasinda. Nyengo zinyake viwemi ivyo imwe mungaphalira ŵawukirano vingaŵawovwira kuti ŵaŵe na vilato vya kuteŵetera Yehova.
“Muyowoye Mwakupembuzga kwa Awo Ŵakusuzgika Maghanoghano”
10. Kasi Epafurodito wakajipulika wuli, ndipo cifukwa wuli?
10 Epafurodito wakenda ulendo utali na wakuvuska comene, kufuma ku Filipi kuluta ku Roma kukawona mpositole Paulosi, uyo wakaŵa mu jele cifukwa ca cipulikano cake. Wakatumika na Ŵakhristu ŵa ku Filipi. Wakanyamura vyawanangwa vyawo pera yayi, kweniso wakanozgeka kukakhala na Paulosi kuti wakamovwire pa nyengo yakusuzga iyi. Kweni apo Epafurodito wakaŵa ku Roma wakalwara, mwakuti “wakakhala pacoko kufwa.” Epafurodito wakasuzgika comene maghanoghano cifukwa ca kuwona nga watondeka kufiska ivyo wakakhumbanga.—Fil. 2:25-27.
11. (a) Cifukwa wuli tikwenera kuzizwa cara para ŵanji mu mpingo ŵakusuzgika maghanoghano? (b) Kasi Paulosi wakati Epafurodito ŵacite nayo wuli?
11 Pali vinthu vinandi ivyo vikucitiska ŵanthu kusuzgika maghanoghano. Wupu wakuwona vya umoyo pa caru cose (World Health Organization) ukulongora kuti munthu yumoza pa ŵanthu 5 wangasuzgika maghanoghano. Ŵateŵeti ŵa Yehova nawo ŵakusuzgika maghanoghano. Munthu wangasuzgika maghanoghano cifukwa ca kutondeka kovwira mbumba yake, ulwari, kukhuŵara para watondeka kucita ivyo wakhumbanga, na vinyake vyantheura. Kasi Ŵakhristu ŵa ku Filipi ŵakeneranga kucitaci kuti wovwire Epafurodito? Paulosi wakalemba kuti: “Mupokelerani umo mukucitira mu Fumu na cimwemwe cose; lutilirani kuwona ŵanthu ŵa mtundu uwu kuŵa ŵakutemweka comene, pakuti cifukwa ca mulimo wa Fumu wakaŵa pafupi kufwa, wakaŵika umoyo wake mu ulwani, mwakuti waniteŵetere fikepo m’malo mwa imwe, peneapo imwe kukaŵavya.”—Fil. 2:29, 30.
12. Kasi tingacita wuli kuti tipembuzge awo ŵakusuzgika maghanoghano?
12 Nase tikwenera kukhozga ŵabali awo ŵakusuzgika maghanoghano. Pali viwemi vinandi ivyo tingayowoya vyakukhwaskana na umo ŵateŵetera Yehova. Mutepanji ŵakasintha vinthu vinandi comene kuti ŵaŵe Ŵakhristu panji kuti ŵacite uteŵeti wanyengozose. Tikumanya kuti ivyo ŵakacita ni vyakuzirwa, ndipo tingaŵasimikizgira kuti Yehova nayo wakumanya. Usange ŵanji ŵakutondeka kuteŵetera Yehova nga umo ŵakacitiranga kale cifukwa ca ucekuru panji ulwari, tikwenera kuŵacindika na kuŵalumba. Nanga vinthu vingaŵa wuli, Yehova wakuphalira ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka kuti: “Muyowoye mwakupembuzga kwa awo ŵakusuzgika maghanoghano, mufighilire ŵakulopwa, mukhomezgenge na wose.”—1 Tes. 5:14.
“Mumugowokere na Mtima Wose na Kumusanguluska”
13, 14. (a) Kasi mpingo wa ku Korinte ukacita nayo wuli munthu wakwananga, ndipo cifukwa wuli? (b) Ŵati ŵamusezga munthu wakwananga pakaŵa vyandulo wuli?
13 Mu mpingo wa ku Korinte mukaŵa munthu munyake uyo wakacitanga uzaghali. Nkharo yake yikatenge yinangenge mpingo, ndipo nanga mbanthu ŵa kuwaro ŵakazukuma comene. Lekani Paulosi wakati munthu uyu wasezgeke mu mpingo.—1 Kor. 5:1, 7, 11-13.
14 Cilango ici cikawovwira comene. Mpingo ukavikilirika ku nkharo yiheni, ndipo wakwananga wakajinyumwa na kupera. Cifukwa cakuti munthu uyu wakalongora milimo ya kupera, mu kalata yaciŵiri iyo Paulosi wakalembera mpingo uwu wakati munthu uyu ŵamuwezgeremo mu mpingo. Kweni ŵakeneranga kucitaso vinthu vinyake. Paulosi wakaciska mpingo uwu kuti umugowokere “na mtima wose na kumusanguluska, kuti munthu wantheura waleke kumilika na citima cake cakujumphizga.”—Ŵazgani 2 Ŵakorinte 2:5-8.
15. Kasi tikwenera kuŵawona wuli ŵakwananga awo ŵapera na kuwelera mu mpingo?
15 Kasi nkhani iyi yikutisambizgaci? Tose tikuŵa na citima para munyithu wasezgeka. Ivyo wacita vingaŵa kuti vyatukiska zina la Ciuta kweniso kunanga lumbiri lwa mpingo. Wangaŵa kuti watibudira. Kweni para ŵalara ŵasanda mwakuyana na ulongozgi wa Yehova ndipo ŵawona kuti uyo wapera wakwenera kuweleramo mu mpingo, cikulongora kuti Yehova wamugowokera. (Mat. 18:17-20) Asi nase tikwenera kuyezga Yehova? Kuŵa na ukali ndiposo kuleka kumugowokera kungalongora kuti tikususkana na Yehova. Kuti mu mpingo muŵe mtende na umoza kweniso kuti Yehova wakondwe, tikwenera ‘kumupanikizgira citemwa cithu’ wakwananga uyo wapera na kuwelera mu mpingo.—Mat. 6:14, 15; Luka 15:7.
“Ngwakovwira kwa Ine”
16. Cifukwa wuli Paulosi wakakhuŵara na Mariko?
16 Nkhani yinyake ya mu Malemba yikulongora kuti tikwenera cara kusunga cakusingo para ŵanji ŵatikhuŵazga. Mwaciyelezgero, Yohane Mariko, wakamukhuŵazga comene mpositole Paulosi. Mwawuli? Apo Paulosi na Baranaba ŵakamba ulendo wawo wakwamba wa umishonale, ŵakaluta na Mariko kuti wakaŵawovwirenge. Kweni ŵati ŵafika pa malo ghanyake, Mariko wakawelera ku nyumba pa vifukwa vyambura kumanyikwa. Paulosi wakakhuŵara comene, mwakuti apo ŵakanozgekanga ulendo waciŵiri, Paulosi na Baranaba ŵakapambana maghanoghano pa nkhani yakuti ŵaluteso na Mariko. Cifukwa ca kukumbukira ivyo vikacitika pa ulendo wakwamba, Paulosi wakakhumba yayi kuti ŵaluteso na Mariko.—Ŵazgani Milimo 13:1-5, 13; 15:37, 38.
17, 18. Kasi tikumanya wuli kuti Paulosi na Mariko ŵakambaso kukolerana, ndipo tikusambirapo vici?
17 Pakuti Mariko wakalutilira kucita umishonale na Baranaba ku cigaŵa cinyake, nchakuwonekerathu kuti ivyo Paulosi wakacita pakukana kwenda nayo vikamugongoweska yayi. (Mil. 15:39) Ivyo pamanyuma Paulosi wakalemba vikulongora kuti Mariko wakaŵa wakugomezgeka. Apo Paulosi wakaŵa ku jele ku Roma, wakacema Timote mwa kumulembera kalata. Mu kalata iyi, Paulosi wakati: “Tora Mariko ndipo wize nayo, pakuti ngwakovwira kwa ine pa uteŵeti.” (2 Tim. 4:11) Panyengo iyi Paulosi wakawona kuti Mariko wakacitanga makora.
18 Nkhani iyi yikutisambizga fundo yakuzirwa. Mariko wakasambira umo wangacitira makora umishonale. Wakakhuŵara yayi cifukwa cakuti pa ulendo waciŵiri Paulosi wakamukana. Mariko na Paulosi ŵakatemwanga Yehova, ndipo ŵakasungirana cakusingo yayi. Lekani pamasinda Paulosi wakawona kuti Mariko ngwakovwira kwa iyo. Ntheura, para ŵabali ŵamazga masuzgo na kwamba kucita makora, cinthu cakwenelera ico tingacita nkhulutilira kuŵawovwira kuti ŵakure mwauzimu. Mpingo ukuzengeka para tikuwona viwemi mu ŵanyithu.
Imwe Ndiposo Mpingo
19. Kasi waliyose mu mpingo wangacitaci kuti wawovwire ŵabali na ŵadumbu?
19 Mu “nyengo zinonono na zakusuzga” izi, ŵabali na ŵadumbu ŵakukhumbikwira wovwiri winu, ndipo namwe mukukhumbikwira wovwiri wawo. (2 Tim. 3:1) Kanandi Mkhristu wangamanya yayi umo wangacitira makora na suzgo ilo lingamuwira, kweni Yehova wakumanya. Ndipo Yehova wangatuma waliyose mu mpingo, kusazgapo imwe kuti wovwire ŵanji kucita ico nchakwenelera. (Yes. 30:20, 21; 32:1, 2) Ntheura, kumbukani mazgu gha Paulosi ghakuti: “Lutilirani kusanguluskana yumoza na munyake na kuzengana, umo mukucitira kale.”—1 Tes. 5:11.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Cifukwa wuli kuzenga ŵanji mu mpingo nkhwakukhumbikwa?
• Kasi ŵanji ŵangakhumbikwira kuti muŵawovwire vici?
• Cifukwa wuli tikukhumbikwira wovwiri wa ŵanyithu mu mpingo?
[Cithuzithuzi pa peji 11]
Usange Mkhristu munyithu wakusuzgika, tingamovwira
[Cithuzithuzi pa peji 12]
Ŵawukirano ŵanandi mu mpingo ŵakulongora kuti ŵangacita makora mwauzimu